Kuvvet ve Hareket Kuvvet ve Hareket Kuvvet ve Hareket
KUVVET VE HAREKET Evrendeki her şey ya hareket halindedir ya da durağan yani hareketsiz haldedir. Hareket, cismin konumunun sürekli biçimde değişmesidir. Hareket halindeki bir cismi durdurmak ve durağan hale getirmek ya da hareketsiz durumdaki bir cismi harekete geçirmek için kuvvet denen bir etkinin uygulanması gerekir. Kuvvet, bir cismi harekete geçirebilmek, hareket halindeki bir cismi durdurabilmek, hareketin yönünü ya da hızını değiştirebilmek için gerekli olan itme ya da çekme miktarıdır. Çim biçme makinesini iten bir bahçıvan, yolcu vagonlarını çeken lokomotif, duvarda asılı olan bir resmi tutan çivi hep kuvvet uyguluyor demektir. Eğer bu kuvvetler uygulanmıyor olsaydı, çim biçme makinesi ile vagonlar hareket etmez, resim yere düşerdi.
Kuvvet Bütün bu itme, çekme ve tutma örneklerinde, kuvvet, üzerinde etki yaptığı cisimle gerçekte temas halindedir. İnsanlar uygulayabildikleri kuvvetin miktarını arttırmak için kaldıraç, makara ve fren gibi mekanizmalar geliştirmişlerdir. Bu tür mekanizmalara basit makine denir. Ama daha güçlü kuvvetler elde etmek ve uygulamak amacıyla daha karmaşık makinelerde geliştirilmiştir. Örneğin, çeşitli yakıtların yakılmasıyla açığa çıkan enerjiyi denetleyerek büyük bir kuvvete dönüştüren motorlar, bu tür gelişkin makinelerdir.
HAREKET Bir cismin, duran bir noktaya göre durumunun yada yerinin değişmesine hareket isimi verilir. Bulunduğu yerde durmakta olan bir cisim dengededir. Dengenin bozulması hareket olmasının bir sonucudur. Hareket genel olarak 2 ye ayrılır. 1- Çizgisel Hareket, 2- Dönme Hareketi. Çizgisel harekette bulunmakta olan cisimler bir çizgi üstünde yürürler ve o cisimin yörüngesi oluşur. Dönme hareketi ise bir eksen etrafında olan harekettir. Bu hareketler üç şekilde hareket ederler. Düzgün hareket, düzgün olmayan hareket ve değişen hareket olarak.
Düzgün Hareket Düzgün Hareket : Ne zaman olursa olsun hızı her zaman aynı olan harekettir. Hareket etmekte olan cismin hızı hiç değişmez. Belli zaman aralıklarındaki hızı zamanla orantısız olarak değişen hareketlerdir. Düzgün değişen hareket hızı zamanla orantılı bir şekilde değişen harekettir. Hız zamanın birinci derecede fonsiyonudur.
Kuvvet *Kuvvetin bir yönü ve doğrultusu olduğunu ve doğrultunun aynı düzlemi ifade ettiğin *Kuvvetin biriminin Newton olduğunu *Kuvveti ölçen aletlerin Dinamometre olduğunu ve esnek yaylardan yapıldıklarını. *Her dinamometrenin bir sınır değeri olduğunu ve bu sınır değerin aşıldığında esnekliğini kaybedeceğini. *Dinamometrenin sınır değerler içinde uzama miktarının ölçtüğü kuvvet ile doğru orantılı olduğunu. *Aynı yönlü kuvvetlerin toplanıp , zıt kuvvetlerin çıkarıldığını *Cismin toplam kuvvetin yönünde hareket ettiğini *Kuvvetlerce Dengelenmiş bir cismin üzerindeki toplam kuvvetlerin sıfır olduğunu *Kütle ile ağırlık arasındaki farkları ve karılaştırmalarını
Kuvvet Durmakta olan cismi hareket ettiren, hareket durumundaki cismi durduran, hızını veya yönünü değiştiren ya da cisimlerin biçimini değiştiren etkiye kuvvet denir. “F” ile gösterilir. Vektörel(yönlü) bir büyüklüktür. Kuvvetin elemanları: Etki noktası, etki doğrultusu, etki yönü ve büyüklük. Kuvvetin etkileri:Kuvvetin; hareket ettirici, durdurucu ve yön değiştirici etkileri vardır.
Kavram Haritası
SÜRAT Sürat =Alınan yol / Geçen zaman (Sürat = x/t) formülünden hareket edersek, bir nesnenin bir noktadan bir başka noktaya hareket etmesi sonucundaki yer değiştirmesinin, bu esnada geçen zamana bölümü sürati verir. Örnek: Yavuz 500 metreyi 250 saniyede gittiğine göre Ali'nin sürati nedir? Çözüm: Eldeki verilerden yararlanarak sürati bulmak için, Yavuz'un aldığı yolun geçen süreye bölünmesi gerekir.
DİNAMOMETRE
SÜRTÜNME KUVVETİ Bir cismi farklı yüzeylerde hareket ettirmenin, cismin hareketinde değişiklikler yaptığını günlük yaşantımızdan bilmekteyiz. Pürüzlü, kaygan veya cilalı yüzeylerde aynı cismin hareketi farklı farklı olmaktadır. Cam üzerinde bir cisim daha kolay hareket ederken tahta üzerinde hareket etmesi daha zordur. Şekilde olduğu gibi iki traktör yolda gitmektedirler. Bu traktörlerden bir tanesi asfalt yolda giderken diğer taşlı bir yolda gitmektedir. Taşlı yolda giden traktörle düz yolda giden traktörün aynı hızda gitmeleri için taşlı yoldaki traktörün daha fazla kuvvet kullanması gerekmektedir.
Sürtünme Kuvveti Cismin hareket ettiği yüzeyin pürüzlü olması, cismin harekete geçmesini zorlaştırırken, düz veya pürüzsüz yüzeylerde aynı cisim daha kolay harekete geçer. Bu nedenle halı, tahta, taşlı zemin gibi yüzeylerde cismi harekete geçirmek için gerekli olan kuvvet; cam, asfalt, yağlı zemin gibi yüzeylerdeki aynı cismi hareket ettirmek için gerekli olan kuvvetten daha büyüktür. Yani cismin temas ettiği yüzeyin pürüzlüğü arttıkça, cismin harekete geçmesi için gerekli olan kuvvete artmaktadır.