Ergenlik Dönemi Bedensel Değişimleri Op.Dr.Semih Hızıroğlu
Ergenlik Dönemi Yetişkinliğe geçişle sona eren bedensel, ruhsal ve sosyal değişikliklerle tanımlanır. Bu değişim; hipofiz bezi ve cinsiyet bezlerinin salgıladığı hormonlar tarafından başlatılır.
Ergenliğin en önemli belirtisi kısa zamanda dikkati çekecek biçimde, birçok yönden büyümektir, buna büyüme atılımı denir.
Boy Uzaması Kızlarda daha erken başlar, On-oniki yaşlarında kızlar erkeklerden daha uzundur. Kızlarda boy uzaması onaltı-onsekiz yaşlarında durur. Erkeklerde 18 – 20 yaşlarına kadar devam eder.
Kilo Artımı Kızlarda yaklaşık 16 kilo artış olur. Bu kilo büyük oranda yağ depolanmasıdır. Erkekler ise yaklaşık 20 kilo alır. Bu kilo ise büyük oranda kas ve kemik kütlesinden oluşur.
Tüm kemik sisteminde büyüme hızlanır. Büyüme asimetriktir yani bütün kemikler aynı oranda büyümez. (eller, ayaklar önce büyür, burun ve çene uzar v.b.). Büyüme döneminin sonunda simetri sağlanır.
Cinsiyet Özelliklerinin Gelişimi Birincil Cinsiyet Özellikleri: Kıllanma Memelerin büyümesi Ses kalınlaşması
İkincil Cinsiyet özellikleri : Kızlarda yumurtalık, vajina ve rahmin büyümesi ve işlev kazanması. Erkelerde penis ve testislerin büyüyüp işlev kazanması.
Erkeklerde Cinsel Olgunlaşmaya Bağlı Değişiklikler
Erkekte Gözlenen Belirtiler Testislerin büyümesi, Penisin büyümesi, Üreme organları bölgesinin ve vücudun kıllanması, Büyüme atılımı.
1-Testislerin Büyümesi Genellikle gözlenen ilk değişikliktir, Testisleri çevreleyen torbaların (skrotum) renkleri koyulaşır ve pürtüklenmeye başlar, En erken 9,5 en geç 13 yaşında başlar.
2-Penisin Büyümesi Erkekte oluşan ikinci değişiklik penisin boy ve ence büyümesi, renginin koyulaşmasıdır. İlk boşalma 13-16 yaşlarında olur, istem dışıdır genellikle uykuda olur; buna gece boşalması denir.
3- Üreme Organları Bölgesinin Kıllanması Penisin büyümeye başladığı dönemde seyrek olarak başlar. Erkek olgunlaştıkça kıllar koyulaşır ve sertleşir. En erken 10,5 en geç 14 yaşında başlar.
4-Büyüme Atılımı En erken 11, en geç 16 yaşında başlar. Adem elması denilen boynun önündeki çıkıntı oluşur. Ses kalınlaşır. Vücut kıllanır, en son yüzde kıllanma olur sakal ve bıyık çıkar.
Erkek çocuklarında ergenliğin başında meme dokusunda büyüme olabilir, bu geçicidir zamanla geriler.
Kızlarda Cinsel Olgunlaşmaya Bağlı Değişiklikler
Kızlarda Gözlenen Belirtiler Meme Gelişimi Üreme Organları Bölgesinde kıllanma, Büyüme Atılımının Başlaması, Adet Kanaması.
1-Meme Gelişimi Kızlarda ergenliğin ilk belirtisidir. Meme gelişimi kadınlık hormonlarının artmasıyla başlar.
En erken 9, en geç 14 yaşında başlar. Memeler büyürken hassasiyet ve acı olabilir, Memelerden biri önce büyüyebilir ancak zamanla diğeri de aynı ya da yakın bir boya gelir.
2-Üreme Organı Bölgesinde Kıllanma Memelerin gelişmeye başlaması ile başlar, Önce seyrek ve ince olan tüyler sonra kalınlaşır ve sertleşir, Aynı dönemde koltuk altında da kıllanma başlar, En erken 9, en geç 14 yaşında başlar.
3- Büyüme Atılımının Başlaması Boy uzaması, Yağlanma kalçaların genişlemesi, Kilo alımı. Bu belirtiler en erken 10,5 en geç 15 yaşında ortaya çıkar.
4- Adet Kanaması İlk aybaşı kanaması kızlarda gelişimin en önemli belirtisidir. Bu belirti üreme sisteminin olgunlaştığını gösterir. Adet döngüsünün oturması bir yılı alır. En erken 10,5 en geç 16 yaş da başlar.
Unutulmamalıdır ! Her çocuk ergenlik dönemine farklı zamanlarda girer. Aynı yaştaki ergenlerden aynı görünüm ve özellikler beklenmemelidir.
Ergenliğe giriş yaşı : ırka , aileye, beslenmeye ve sosyoekonomik duruma göre değişebilir.
rahatsızlık duyabilirler Ergenler vücutlarındaki bu değişimlerden rahatsızlık duyabilirler FAKAT !
kozasını örmek zorundadır Her tırtıl kelebek olup uçmadan, kozasını örmek zorundadır