Türkiye Kömür Yatakları Kavuşan JEM408 1/28

Türkiye Kömür Yatakları Türkiye Kömür Yatakları yaşlarına göre ; Paleozoyik (Karbonifer) Mesozoyik (Jura) Tersiyer (Eosen, Oligosen,Miyosen,Pliyosen) Kuvaterner (Turbalıklar) olarak gruplandırılabilir. Kavuşan JEM408 2/28

Türkiye Kömür Yatakları Karbonifer Türkiye’nin prodüktif kömürlü karboniferi, Zonguldak yöresindedir. 1853 yılında Uzun Mehmet adlı bir çoban tarafından mostrası ilk kez saptanan Zonguldak taşkömürü havzası, Fransız şirketleri tarafından işletilmiş ve 1933 yılında oluşturulan bir konsorsiyum tarafından önce millileştirilmiş daha sonrada Saha-i Fehmiye kanunuyla devletleştirilmiştir. Uzun yıllar boyunca Ereğli Taşkömür İşletmesi daha sonra TTK (Türkiye Taşkömürü Kurumu) adıyla işletilmiş olup günümüzde özelleştirme kapsamına alınmış ve Türkiye’nin tek taşkömürü yatağıdır. Kavuşan JEM408 3/28

Türkiye Kömür Yatakları Kavuşan JEM408 4/28

Türkiye Kömür Yatakları Kavuşan JEM408 5/28

Türkiye Kömür Yatakları Kavuşan JEM408 6/28

Türkiye Kömür Yatakları VİZEEN KATI (Alt Karbonifer) 1000-1200 m arasında değişen kalınlıkta, dolomitik kireçtaşıdır. Yer yer çört nodüllüdür. Çörtler, litostatik yükler nedeniyle yassılaşarak disk görünüşü kazanmışlardır. Zonguldak karboniferinin tabanıdır. Kavuşan JEM408 7/28

Türkiye Kömür Yatakları ALACAAĞZI KATI (Namuriyen) Kumtaşı, silttaşı, kiltaşı ardalanmasıdır. Doğuda merceksel ve ince birkaç kömür damarından oluşurken batıda damarların kalınlıkları artar ve prodüktif olur. 650-1000 m arasında değişen kalınlıktadır. Bitkisel fosilleri: Sphenopteris larischi, S dicksonioides, S divarcata, S bermudensiformis, S bithynica, Neuropteris schlehani, Adianites oblongifolius, Diplotmema elegans, D d,sectum, Cardiopteris polymorpha, Asterocalamites scorbilatus, Calamites cistiiformis, C ramifer, C ostravienis, Sphenophyllum tennerimum, S sewardi, Lepidodendron acuminatum, L veltheimii Alacaağzı katı, Almanya-Schleisian basenindeki Waldenburg ve Fransa Basse-Loire katına eşdeğerdir, Belçika karboniferinde eşdeğeri yoktur. Kavuşan JEM408 8/28

Türkiye Kömür Yatakları KOZLU KATI (Westfaliyen-A) Kumtaşı, silttaşı, kiltaşı ardalanmasıdır. Prodüktif olan bu katta damar sayısı 22 olup bunun 19’u işletilmektedir. Katın toplam tortul kalınlığı 1200 m’dir. Bitkisel fosilleri: Sphenopteris larischi, S. dicksonioides, S. divarcata, S. bithynica, S. bermudensiformis, Neuropteris schlehani, Adianites oblongifolius, Diplotmema elegans, D. sectum, Cardiopteris polymorpha, Asterocalamites scorbilatus, Calamites cistiiformis, C. ramifer, C. ostravienis, Sphenophyllum tennerimum, S. sewardi, Lepidodendron acuminatum, L. veltheimii Kozlu katı, Almanya-Schleisien basenindeki Schatzlar ve Saarland’daki Saarbrücken katına eşdeğerdir. Kavuşan JEM408 9/28

Türkiye Kömür Yatakları KILIÇ DAMAR SERİSİ Kozlu’da Kandilli-Çamlı arasındaki Kılıç vadisinde gözlenen bir seridir. Dik durumda bulunan toplam kalınlığı 10 m olan 5 kömür damarını içerir. Halen işletilmekte olan damar sayısı 4 olup kömürü aşırı derecede gazlıdır. Bu nedenle bu damarlarda sık sık grizu patlamaları olur. Kavuşan JEM408 10/28

Türkiye Kömür Yatakları KARADON KATI (Westfaliyen-B,C,D) Konglomera, kumtaşı, kiltaşı ardalanmasıdır. Kozlu katına göre daha yüksek enerjili bir sedimantasyonu karakterize eder. Çatalağzı vadisinde birbirine yakın 4 adet kömür damarı işletilmektedir. Damar sayısı 8 adettir. 600-650 m kalınlıktadır. Bitkisel fosilleri: Linopteris, Annularia, Neuropteris, Sphenophyllum, Alethopteris, Diplotmema, Dictyopteris, Pecopteris, Lepidodendron, Odontopteris, Caulopteris, Ptychopteris, Plinthiotheca, Cordaitocarpus, Palmopteris Kavuşan JEM408 11/28

Türkiye Kömür Yatakları KARADON KATI (Westfaliyen-B,C,D) Karadon katı, Almanya-Schleisian basenindeki Schwadowitz ve Saarland’daki Ottweiler serisinin alt kısımlarına eşdeğerdir. Ralli (1913), Kozlu katı ile Karadon katı arasında bir lakün (çökelmezlik) olduğunu ileri sürmektedir. Kavuşan JEM408 12/28

Türkiye Kömür Yatakları TÜRKİYE TAŞKÖMÜRLERİNİN VİTRİNİT REFLEKSİYON DEĞERLERİ Kozlu, Kilimli bölgesi önemli ve işletilen kömür damarları DAMAR Vr Büyük 0.82 Akdağ 0.92 Taban Akdağ 1.00 Domuzcu 1.05 Acılık 1.13 Çay 1.20 Kavuşan JEM408 13/28

Türkiye Kömür Yatakları Permiyen ve Alt Triyas(?) Permiyen doğu havzalarında, Arıt derede kırmızı renkli kumtaşları ile tanımlanmıştır. Alt Triyas yaşlı bazı birimlere eoliyen karakterde kırmızı renkli kumtaşları olarak Çakraz bölgesinde Çakraz Formasyonu adıyla tanımlanmıştır. Bu birimlerin eşlenik olup olmadıkları veya aynı birim olup olmadıkları konusunda tartışmalar vardır. Kavuşan JEM408 14/28

Türkiye Kömür Yatakları ÖRTÜ TABAKALARI Örtü tabakaları, Alt Kretase, Üst Kretase ve Tersiyer yaşlı kayaçlardan oluşur. KB-Anadolu örtü tabakaları, Armutçuk ve Zonguldak’ta Alt Karbonifer, Amasra-Azdavay’da ise Üst Karbonifer birimlerini örterler. Kavuşan JEM408 15/28

Türkiye Kömür Yatakları ALT KRETASE ÖRTÜ TABAKALARI Barremiyen: 300m tabanda konglomera, üstte dolomitik kireçtaşıdır. İncüvez serisi: Alt Apsiyen-Barremiyen yaşlı, 75 m kalınlığında konglomera, kumtaşı, kiltaşı, kireçtaşı ardalanmasıdır. Apsiyen: 350 m kalınlıkta, masif kireçtaşıdır. Velibey Kumtaşları: Albiyen yaşlıdır. 1500 m kalınlıkta, killi karbonatlı çimentoludur. Glokonili kumtaşları: Albiyen yaşlıdır. 1500 m kalınlıktadır. Kavuşan JEM408 16/28

Türkiye Kömür Yatakları ÜST KRETASE ÖRTÜ TABAKALARI Senomaniyen: Konglomera, kumtaşı, marndan oluşan fliştir. Kireçtaşları sadece Amasra’da gözelnir. Türoniyen: Tüf, radyolarit, kumtaşı, marnlardan oluşur. Konyasiyen-Santoniyen: Andezitik aglomera, tüf, marnlardan oluşmuştur. Kampaniyen: Marn, kalker ve tflerin ardalanmasi şeklindedir. Andezitlere de rastlanır. Mestrichtiyen: İnce tabakalı kalkerli marnlardan ibarettir. 500 m kalınlıktadır. Kavuşan JEM408 17/28

Türkiye Kömür Yatakları TERSİYER ÖRTÜ TABAKALARI Paleosen ve Eosen yaşlı serilerin toplam kalınlığı 1500 metredir. Killi, kumlu birimlerden oluşmuştur ve yer yer tüflü, kalkerli seviyelere rastlanır. Kavuşan JEM408 18/28

Türkiye Kömür Yatakları Türkiye Taşkömürü Rezervi Bölge Görünür Toplam Armutçuk 6909356 92137967 Kozlu 10054266 279788603 Üzülmez 52012419 246789670 Karadon 34236083 474233085 Amasra 31782877 280180250 134995001 1373129510 Kavuşan JEM408 19/28

Türkiye Kömür Yatakları Türkiye Linyit Yatakları Türkiye’deki linyit yatakları yaşlarına göre: Jura yaşlı yataklar Eosen yaşlı yataklar Oligosen yaşlı yataklar Miyosen yaşlı yataklar Pliyosen yaşlı yataklar Kavuşan JEM408 20/28

Türkiye Kömür Yatakları Jura yaşlı yataklar Adana-Kozan-Bacaklı sahası Alt Liyas yaşlıdır. Bu yatağın yaşı kesin olarak palinolojik olarak belirlenmiştir. Bayburt yatağı ise literatürde Liyas yaşında geçmesine rağmen kesinleşmiş bir veri ortaya konulmamıştır. Kavuşan JEM408 21/28

Türkiye Kömür Yatakları Eosen yaşlı yataklar Amasya-Çeltek Çorum-Mecitözü Yozgat-Sorgun Bolu-Mengen Kavuşan JEM408 22/28

Türkiye Kömür Yatakları Oligosen yaşlı yataklar Tekirdağ-Malkara-Uzunköprü Erzurum-Oltu-Sütkans Erzurum-Oltu-İspir Kavuşan JEM408 23/28

Türkiye Kömür Yatakları Miyosen yaşlı yataklar Kütahya-Tunçbilek Kütahya-Gediz-Sazköy Kütahya-Tavşanlı-Değirmisaz Manisa-Soma Muğla-Yatağan Muğla-Milas-Bayır, Tınaz, Bağyaka Muğla-Milas-Alakilise, Sekköy, Hüsamlar, Ekizköy Denizli-Kale-Kurbalık Çanakkale-Çan, Etili Bursa-Orhaneli-Burmu, Çivili, Sağırlar Bursa-Keles Kavuşan JEM408 24/28

Türkiye Kömür Yatakları Miyosen yaşlı yataklar Ankara-Beypazarı-Çayırhan Ankara-Gölbaşı-Bahçeköy Eskişehir-Mihallıççık-Koyunağılı Çorum-Alpagut-Dodurga, Ayvaköy, Narlı Bolu-Göynük Konya-Ermenek Konya-Ilgın Adana-Karaisalı Kavuşan JEM408 25/28

Türkiye Kömür Yatakları Pliyosen yaşlı yataklar Konya-Beyşehir Çankırı-Orta Kahraman Maraş-Elbistan Sivas-Kangal-Kalburçayırı, Etyemez,Hamal Erzincan-Refahiye-Alakilise, Yukarıköst Adıyaman-Gölbaşı Ağrı-Eleşkirt-Yığılıtaş Van-Erçiş-Şahmanis Kavuşan JEM408 26/28

Türkiye Kömür Yatakları Türkiye Linyit Rezervi Kalori aralığı Görünür Toplam 500-2000 3 754 575 5 223 930 2000-4000 2 007 991 2 570 347 4000-7000 147 391 385 531 5 909 957 8 179 808 Kavuşan JEM408 27/28

Türkiye Kömür Yatakları SON Kavuşan JEM408 28/28