DERİN BOYUN ENFEKSİYONLARI
Derin boyun alanları ve enfeksiyonları Servikal fasiyanın anatomisi Derin boyun alanlarının anatomisi Derin boyun alanlarının enfeksiyonları
Servikal fasya Yüzeyel fasya Derin fasya: - yüzeyel - orta - derin
Yüzeyel fasya - platisma - fasiyal kaslar
Derin fasiyanın yüzeyel laminası - kaslar sternocleidomastoid trapezius - glandlar submandibuler parotid
Derin servikal fasyanın orta tabakası - muskuler katman infrahyoid strep kaslar - visseral katman farenks, larinks, özefagus, trakeya, tiroid, bukkofarengial fasiya
Servikal fasiyanın derin tabakası Alar tabaka: - orta laminanın visseral katmanının arkası - prevertebral fasyanın anterioru Prevertebral fasya
Karotis kılıfı - derin fasiyanın her üç tabakasından oluşmuşdur - karıtis arter,internal juguler ven ve vagus sinirini yerleşmekdedir “Linkoln anayolu” olarak da isimlendirilmekdedir
Derin boyun alanları Hyoid kemiğe göre tanımlanmakdadır: suprahyoid infrahyoid boyun boyu yerleşen alanlar
Boyun boyu yerleşen alanlar: superfisiyel alan: Platisma kasıyla çevrelenmişdir Sinirler,damarlar ve areolar doku içermekdedir “subplatismal flep Superfisiyel abse ve sellülitler oluşa bilir Tedavisi antibiotik, gerekirse Langer hatlarına paralel insizyonlarla drene edile bilir.
Derin boyun alanları Prevertebral alan - önden prevertebral fasya Retrofarengial alan - farenks ve özefagusun arkası - derin fasiyanın alar tabakasının önünde - kafatasından T1-T2 vertebraya kadar uzanır Prevertebral alan - önden prevertebral fasya - arkadan vertebra cisimleri ve derin boyun kasları
Retrofarengial alan Prevertebral alan
Visseral vaskuler kılıf karotis kılıfı ve ya linkoln anayolu
- anterior/lateralde mandibula Suprahyoid: submandibuler alan - anterior/lateralde mandibula - superiorda-mukosa - inferiorda derin fasyanın superfisiyel tabakası - posteriora/inferiorda hyoid
Suprahyoid: sublingual alan areolar doku hypoglossal ve lingual sinirler Sublingual bez Wharton duktusu Submilohyoid alan Digastrik kasın anterior karnı
Suprahyoid: parafarengial alan superiorda – kafatası inferiorda – hyoid anteriorda - pterymandibuler raphe posteriorda prevertebral fasya medialde buccofarengial fasya lateralde derin fasiyanın superfisiyel tabakası
Suprahyoid: prestyloid Medialde-tonsiller fossa Lateralde- medial pterygoid konnektive doku, lenf bezleri ve yag dokusu içerir
Suprahyoid peritonsiller alan medialde palatin tonsilin kapsülü lateralde superior constriktor kas superiorda anterior tonsiller plika inferiorda posterior tonsiller plika
Suprahyoid: mastikator ve temporal alan -derin fasyanın yüzeyel tabakasından oluşur masseter kas,pterygoid kas ve temporal kaslar
Suprahyoid: Parotid alanı derin fasyanın superfisiyel tabakası gland kapsülü septasyanlar iöçerir parafarengial alanla direkt ilişkisi mevcutdur
Infrahyoid: Anterior Visceral alan derin fasyanın orta tabakası tiroid,trakeya,ozefagus içermekdedir. tiroid kartilajdan superior mediastine kadar uzanıyor.
Derin boyun alanlarının enfeksiyonlar manifestasyon/enfeksiyonun orijni mikrobioloji görüntüleme tedavi komplikasyonlar spesifik manifestasyonlar
kaynak— tonsillitin ilerlemesi Peritonsillar enf. ateş, kırğınlık disfaji,odinofaji “sıcak patates” konuşması, trismus, uvulanın deviye olması,üst tonsiller kutup ve yumşak damağın itilmesi kaynak— tonsillitin ilerlemesi
Lateral posterior oropharyngeal duvarda şişme Retrofarengial abse %50 vakalar 6-12 aylık hastalar olmakdadır. %96 vakalar 6 yaşın aştındadır. Çocukarda-ateş, huzursuzluk, lenfadenopati, tortikollis, oral alımın zorlaşması, bogaz agrısı, hipersalivasyon Erişkinlerde –agrı, disfaji, anoreksiya, nasal obstruksiyon, nasal rejutiasyon, horlama Dispne ve respirator distres de ola bilir. Lateral posterior oropharyngeal duvarda şişme
Retrofarengial enf. Çocuklarda kaynak: Erişkinlerde kaynak: lenf nodlarındakı süpürasyon Nasal,adenoid,tonsil enfeksiyonları Erişkinlerde kaynak: travma, instrumentasyon ve üsye enf.
Retrofarengial enf.
“danger spase”=tehlikeli alan Prevertebral fasiya ve alar fasiya arasındakı boşluk Buradakı enfeksiyonlar mediastinite neden ola bilir.
Prevertebral alan enf. Sırt,boyun,omuz agrısı Yutma zamanı şikayetler daha da artıyor Disfaji,dispne Kaynak: pott absesi, travma, osteomiyelit, retrofarengial ve tehlikeli alandan enfeksyon yayılım
Visseral Vaskular alan SCM üzerinde gerginlik ve indurasyon karşı tarafa Tortikollis ani yükselen ateş,sepsis kaynak—intravenoz ilac kullanımı, komşu dokulardakı enfeksiyonun yayılımı
Kaynak: Submandibular alan agrı, disfaji, boyunda sertlik, agız sulanması agız tabamı ödemi, çenealtında şişlik Kaynak: %70-85 odontojenik sialadenit lymphadenit agız tabanı yaralanması mandibula fraktürleri
Taşipne,dispne,stridor Ludwig’s angina Sellulit var, abse yokdur submandibuler alana sınırlıdır Fasya, kaslar, konnectiv doku tutulu var fluktuans yoktur,ama boyun ön derisi ödemli,sert ve gergindir Sıcak potates konuşması,hipersalivasyon Taşipne,dispne,stridor
Parapharyngeal alan enf. ateş, titreme, huzursuzluk agrı, disfaji, trismus lateral farengial duvarın mediale itilmesi Kaynak - adenoid,tonsil farenks,mastoid,diş enfeksiyonları, süpüratif lenfadenit
Masticator Temporal alan enf. Agrı,trismus,mandibula ramusu boyunca ödem Kaynak genelde odontojenik enfeksiyonlardır. Parotid alan enf. Agrı,trismus,posterior lateral farengial duvarda mediale itilme, trismus“ Kaynak- parotit,siyalotiziasis,Shogren sendromu
Anterior Visseral alan Ses kısıtlığı, dispne, disfaji, odinofaji eritem, hipofarenksde ödem, glottik ve supraglottik yayılım ola bilir. “boyun ön kısmında ödem,agrı,eritem,krepitasyon, Kaynak—yabançı cisim,instrumentasyon,komşu dokulardan enfeksiyonun yayılımı
Mikrobioloji Preantibiotik dönem—S.aureus Şimdiki dönemde—aerobic Streptokoklar ve non-strep. anaeroblar Gram-negativler nadirdir Her zaman polymikrobial Resistansı unutmamak lazım
Cerrahi drenaj T-insizyon Levitt: anterior vs. posterior Submandibular İNSİZYON Submental insizyon T-insizyon
Görüntüleme Lateral boyun filmi- kolay ve ucuz.özellikle retrofarengial abse tanısında degerlidir
Imaging Yüksek çözünürüklü USG Avantajları radiasyon olmaması portabil olması Dezavantajları Kullanım alanı sınırlıdır Yorum yapana baglı Derin yapıları iyi göstermez
Görüntüleme Bilgisayar tomografi Avantajları: Dezavantajları derin ve yüzeyel anatomik yapıları daha ayrıntılı gösteriyor. Abse ve sellülit ayırımını yapmaya yardımçı olur Dezavantajları radiasyon alınması artefaktlar yumşak doku seçiciliği MR kadar değil
TEDAVİ Hava yolu saglanması Antibiyotik tedavisi Cerrahi drenaj
Tedavi Hava yolu saglanması gözlem entubasyon trakeotomi
LUDWIG’S ANGINA = solunum tehlikededir!!!
Antibiotik tedavi kültür ve duyarlılık Polymikrobial enfeksiyonlar Aerobic Strep, anaerobes Ampicillin/sulbactam with metronidazole Beta-Lactam resistans %17-47 Alternatives 3. generasyon cefalosporinler kültür ve duyarlılık
Cerrahi drenaj Transoral Eksternal
Komplikasyonlar Hava yolu obstruksiyonu Endotrakeal entubasyon Trakeotomi Abse rüptürü Pneumonia Akciger Absesi
İnternal juguler ven trombozu Lemierre sendromu SCM boyunca şişme ve agrı Bakteremiye,dural sinus trombozu,septik emboli Tedavi İv antibiotik tedavisi Anticoakulantlar(?) Ligasyon ve eksizyon
Karotis arter rüptürü TEDAVİ mortalite %20-40 Ciddi kanama Büyük kısmı internal karotis arterden,az kısmı eksternal ka-den ve nadir olarak CCA-den TEDAVİ Proksimal ve distal kontrol Ligasyon Greftleme ve ya yamama
Göğüş tüpü ve torakotomi Mediastinit mortalite %40 Artan dispne ve göğüş ağrısı CXR = genişlemiş mediastinum Tedavi erken tanı ve erken müdahile Agressiv İV antibiotik tedavisi Cerrahi müdahile Transcervical yaklaşım Göğüş tüpü ve torakotomi
Rekürren Derin Boyun Enfeksiyonları Altında konjenital anomali ola bilir Görüntüleme taniya yardımçı oluyor. Büyük oranda ikinci brankial kleft kisti,aynı zamanda 1.,2.,3.,brankial kistler,tiroglossal kist,timik kist,lenfanjiomlar da ola bilir.