BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE KANUNU AK Parti Genel Merkez Kadın Kolları Başkanlığı

Giriş İnsana hizmet odaklı yerel yönetim anlayışı, AK Parti ile kurumsallaşarak 2004 yerel seçimleri ile birlikte ülke genelinde modern kentleşmenin öncüsü olmuştur. Seçimlerde sağlanan büyük başarı, 2004 ve 2005 yıllarında gerçekleştirilen yasal düzenlemelerle desteklenerek, yerelleşme yönünde büyük bir ivme yaşanması sağlanmıştır.

Giriş Türkiye’de ilk kez 1984 yılında İstanbul, Ankara ve İzmir Büyükşehir Belediyeleri kurulmuştur. 1986 ve 2000 yılları arasında bu sayı 16’ya (Adana, Antalya, Bursa, Diyarbakır, Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, Kayseri, Kocaeli, Konya, Mersin, Sakarya, Samsun) çıkarılmıştır.

Giriş 2004 yılında hem belediyeler kanunu kapsamlı bir şekilde revize edilmiş hem de İstanbul ve Kocaeli Büyükşehir Belediyeleri yetki alanı il sınırı olarak genişletilmiştir. 2004 yılındaki bu reform aslında Avrupa Konseyi Yerel Özerklik Şartının gereğiydi.

Giriş Avrupa Konseyi yerel özerklik şartına uyum süreci Büyükşehir Belediye kanunu ile devam etmektedir. Bu kanunun temel amaçları; Türkiye’de demokrasiyi gerek ülke gerekse yerel düzeyde güçlendirmek, Belediye hizmetlerinde verimliliği sağlamak, Belediyelerin daha iyi hizmet götürmesini sağlamaktır.

Kanunun Getirdiği Yenilikler 1) Nüfusu 750 binin üzerinde olan illerde Büyükşehir Belediyesi kurulmaktadır. 16 mevcut büyükşehire 13 şehir daha eklenmektedir. Bunlar; Aydın, Balıkesir, Denizli, Manisa, Muğla, Hatay, Tekirdağ, Trabzon, Kahramanmaraş, Şanlıurfa, Mardin, Malatya ve Van’dır. Yeni kanunla düzenleme yapılırken nüfus dikkate alınmıştır.

Kanunun Getirdiği Yenilikler 2) Bu 13 yeni büyükşehirde 26 yeni ilçe kurulmuştur. 3) Bu illerde Büyükşehir yetki alanı İstanbul ve Kocaeli gibi il sınırları olmaktadır. 4) - Büyükşehirlerde özel idareler kapatılmakta, - Beldeler ve köyler mahalleye dönüşmekte, - İl Özel idarelerinin yerel hizmetlere ilişkin görevleri belediyelere devredilmektedir. Böylece, toplam 1582 belde ve 16.082 köyün tüzel kişiliği kaldırılmaktadır.

Kanunun Getirdiği Yenilikler 13 büyükşehirle birlikte, 26 yeni ilçe kurulmaktadır. Bu ilçeler; Aydın/Efeler Balıkesir/Karesi-Altıeylül Denizli/Merkezefendi Hatay/Antakya-Defne-Arsuz-Payas Manisa/Şehzadeler-Yunusemre Kahramanmaraş/Dulkadiroğlu-Onikişubat Mardin/Artuklu Muğla/Menteşe-Seydikemer Tekirdağ/Süleymanpaşa-Kapaklı-Ergene Trabzon/Ortahisar Şanlıurfa/Eyyübiye-Haliliye-Karaköprü Van/Tuşba-İpekyolu Zonguldak/Kilimli-Kozlu

Kanunun Getirdiği Yenilikler 333 ilçe dönüştürülmektedir. Toplam belediye sayısı 2.950’den 1.392’ye düşmektedir. Köy sayısı 34.283’den 18.201’e inmektedir.

Kanunun Getirdiği Yenilikler 5) Mahalleye dönüşen beldelerde belediye personeli hak kaybına uğramayacaktır. 6) Köylerin orman, mera, kışlak, yaylak hakları olduğu gibi korunmaktadır. 7) Köylerde belediye vergi ve harçları 5 yıl süreyle alınmayacaktır. Su ücreti de 5 yıl süreyle en düşük su tarifesinin dörtte birini geçmeyecektir.

Kanunun Getirdiği Yenilikler 8) Bu kanunla tüzel kişiliği kaldırılan il özel idaresi, belediye veya köy tüzel kişiliklerine şartlı olarak bağışı yapılan taşınır ve taşınmazların devrinin yapıldığı kurum veya kuruluş bu taşınır ve taşınmazların bağış amacına uygun olarak kullanılmasını sağlamakla sorumludur. 9) Belediyeler mahalleye dönüşen köylere 10 yıl süreyle gelirlerinin %10’u kadar alt yapı yatırımı yapacaktır.

Kanunun Getirdiği Yenilikler 10) Büyükşehir dışındaki 52 ilde köye dönüşen beldelerin İller Bankası payları 5 yıl süreyle İl Özel İdarelerine aktarılmaya devam edecektir. 11) Mahalleye dönüşen köylerde yapılar için ruhsatlandırma kolaylığı getirilecek, yapılar için geleneksel mimaride tip proje üretilecek ve bu projeler köylülere ücretsiz verilecektir.

Kanunun Getirdiği Yenilikler 12) Köylerdeki evler, hayvancılık tesisleri, bakkal, fırın, kahve, lokanta gibi işyerlerine ruhsat verilecektir. Köylerdeki yapı stoku ruhsatlı hale gelecektir.  

Kanunun Getirdiği Yenilikler   13) Büyükşehir olan 29 ilimizde Kamu Kurum ve Kurumlarının yatırım ve hizmetlerini koordine etmek, izlemek gerektiğinde de sunulamayan hizmetlerin yerine getirmek, afet ve acil durum hizmetlerini sunmak amacıyla Yatırım İzleme ve Koordinasyon Merkezi kurulmuştur. Böylece Özel İdarelerin kaldırılmasıyla boşluk oluşması önlenmiştir.

Kanunun Getirdiği Yenilikler 14) Büyükşehir Belediyeleri yetkileri artırılmaktadır. Amatör sporlara destek olmak, Sağlık tesisi ve mabetler açmak ve bakım yapmak, Cami veya mabetlere ücretsiz su temin edebilmek, Afet riski olan yerlerde önlem almak, İnternet gibi haberleşme alt yapısı kurmak, Oda ve hemşeri dernekleriyle ortak projeler yapmak görevleri arasında bulunacaktır. İlçe belediyeleri ile ihtilafta Büyükşehir Meclisi yetkili kılınmıştır.

Kanunun Getirdiği Yenilikler 15) Bu kanunla tüzel kişiliği kaldırılan köylerde görev yapan geçici ve gönüllü köy korucuları halen görev yaptıkları yerlerde görev yapmaya devam edeceklerdir. Kendileri için öngörülen haklardan aynı şekilde yararlanmaya devam edeceklerdir.

Kanunun Getirdiği Yenilikler 16) Büyükşehir içindeki kara, deniz, su, göl ve demiryolu üzerindeki her türlü taşımacılık hizmetlerinin koordinasyon içinde yürütülmesi amacıyla büyükşehir belediye başkanı ya da görevlendirdiği kişinin başkanlığında, yönetmelikle belirlenecek kamu kurum ve kuruluşları ile Türkiye Şoförler ve Otomobilciler Federasyonunun görevlendireceği ilgili odanın temsilcisinin katılacağı Ulaşım Koordinasyon Merkezi kurulacaktır. İlçe belediye başkanları kendi belediyesini ilgilendiren konuların görüşülmesinde koordinasyon merkezlerine üye olarak katılacaklardır.

Kanunun Getirdiği Yenilikler 17) Büyükşehir belediyeleri ile nüfusu 100.000’in üzerindeki belediyeler, kadınlar ve çocuklar için konuk evleri açmak zorunda olacaklar. Diğer belediyelerde mali durumları ve hizmet önceliklerini değerlendirerek kadınlar ve çocuklar için konuk evleri açabileceklerdir.

Kanunun Getirdiği Yenilikler Gerektiğinde sporu teşvik etmek amacıyla gençlere spor malzemesi verecek, amatör spor kulüplerine ayni ve nakdi yardım yapabilecek ve gerekli desteği sağlayacak, her türlü spor karşılaşmaları düzenleyebilecek, yurtiçi ve yurtdışı müsabakalarda üstün başarı gösteren veya derece alan öğrencilere, sporculara, teknik yöneticilere ve antrenörlere belediye meclisi kararıyla ödül verebileceklerdir.

Kanunun Getirdiği Yenilikler 18) Büyükşehirlerin bütçe payları ciddi şekilde artmaktadır. Şu anda büyükşehir içinde tahsil edilen vergiden aktarılan %5 bütçe payı %6’ya çıkarılmıştır. Ayrıca, asıl önemlisi ilçe belediyelerine ve yine büyükşehirlere verilen %2.5 genel bütçe payının %4.5’a çıkarılmasıdır.

Kanunun Getirdiği Yenilikler 19) Köye dönüştürülen belediyeler 30/6/2013 tarihine kadar 5393 sayılı kanunun 8.Maddesindeki usule bağlı olmaksızın, belediye meclisinin kararı ile ortak sınırı olan ve listeyle belli tüzel kişiliği sona ermeyene belediye ye mahalle olarak katılma talebinde bulunabilecektir. (Katılma işleminin gerçekleşebilmesi için katılacak belediye ile katılacak olan belediyenin sınırları arasında başka bir belediye veya köy bulunamaz.) Bu belediyelerin meskûn sahaları arasındaki uzaklık on kilometreden fazla olamaz. Katılım işlemi katılacak belediye meclisinin olumlu kararı ile sonuçlanacaktır.

Sonuç AK Parti Genel Merkez Kadın Kolları Başkanlığı Bu kanunun aynı nitelikteki hizmetlerin tek bir elden yürütülmesini, ilin ve ilçelerin imkan, kaynak ve aklını birleştirecek hizmetlerin daha etkin sunulmasını sağlayacağı düşüncesiyle yeni kanunun ülkemize hayırlı ve uğurlu olmasını diliyoruz.. AK Parti Genel Merkez Kadın Kolları Başkanlığı