DS 60.03.FA.EU.TE1 04.SNM.EG.0603.06.00

İlkyardım Genel Bilgiler 1. Bölüm

İlkyardım Nedir? Yaşamı tehlikeye düşüren herhangi bir durumda, sağlık görevlilerinin yardımı sağlanıncaya kadar, hayatın kurtarılması yada durumun kötüye gitmesini önleyebilmek amacı ile olay yerindeki mevcut araç ve gereçlerle, tıbbi araç gereç aranmaksızın yapılan ilaçsız uygulamalardır.

Acil Tedavi Nedir? Hasta yada yaralılara acil tedavi ünitelerinde doktor ve profesyonel sağlık personeli tarafından yapılan tıbbi müdahalelerdir.

İlkyardımcı Kimdir? İlkyardım tanımında belirtilen amaç doğrultusunda hasta veya yaralıya tıbbi araç gereç aranmaksızın mevcut araç gereçlerle, ilaçsız uygulamaları yapan eğitim almış kişi yada kişilerdir.

İlkyardımın Öncelikli Amaçları Yaşamsal fonksiyonların sürdürülmesini sağlamak Hasta / yaralının durumunun. kötüleşmesini önlemek İyileşmeyi kolaylaştırmak

İlkyardımın Temel Uygulamaları (KBK) olarak ifade edilir : Koruma ( kendini, çevredekileri,hasta/ yaralıyı) Bildirme (112 ara) Kurtarma

İlkyardımcının Sorumlulukları Hasta/yaralıların durumunu değerlendirmek (AB) ve öncelikli müdahale edilecekleri belirlemek, Hasta/yaralıların korku ve endişelerini gidermek, Hasta/yaralılara müdahalede yardımcı olacak kişileri organize etmek,

İlkyardımcının Sorumlulukları II Hasta/yaralının durumunun ağırlaşmasını önlemek Hasta/yaralının yarasını görmesine izin vermemek, Hasta/yaralıyı sıcak tutmak, Hasta/yaralıları hareket ettirmemek Hasta/yaralıların en yakın sağlık kuruluşuna sevk edilmesini sağlamak (112 aramak),

İlkyardımcının Özellikleri İnsan vücudu ile ilgili temel bilgilere sahip olmalı Önce kendi can güvenliğini korumalı Sakin olmalı, Kendine güvenli ve pratik olmalı Eldeki olanakları değerlendirebilmeli

İlkyardımcının Özellikleri II Olayı anında ve doğru olarak (112) haber vermeli Çevredeki kişileri organize edebilmeli ve bu kişilerden yararlanabilmeli İyi bir iletişim becerisine sahip olmalı

HASTA / YARALININ ve OLAY YERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ 2. BÖLÜM

İNSAN VÜCUDU

Hareket Sistemi Hareket sistemi şu yapılardan oluşur: Kemikler Eklemler Kaslar

Dolaşım Sistemi Dolaşım sistemi şu yapılardan oluşur: Kalp Kan damarları Kan

Alınabilecek Noktalar Vücudumuzda Nabız Alınabilecek Noktalar Şah damarı (Adem elmasının her iki yanında) Ön-kol damarı (Bileğin iç yüzü, baş parmağın üst hizası) Bacak damarı (Ayak sırtının merkezinde) Kol damarı (Kolun iç yüzü, dirseğin üstü) Çocuk ve yetişkinlerde şah damarından, bebeklerde üst koldan nabız alınır.

Solunum Sistemi Solunum sistemi şu organlardan oluşur: Solunum yolları Akciğerler

Sinir Sistemi Bilinç, anlama, düşünme, algılama, hareketlerin uyumu, hareketlerin dengesi, iç organların çalışması, solunum ve dolaşımı sağlar. Sinir sistemi şu yapılardan oluşur: Beyin Beyincik Omurilik Omurilik soğanı

Sindirim Sistemi Dil ve dişler Yemek borusu Mide Safra kesesi Pankreas Bağırsaklar

Boşaltım Sistemi Kanı süzerek, vücuda gerekli olan maddelerin vücutta tutulmasını, zararlı olanların ise atılmasını sağlayarak vücutta iç dengeyi korur. Boşaltım sistemi şu organlardan oluşur: Böbrekler, İdrar kanalları, İdrar kesesi, İdrar borusu

Olay Yerinin Değerlendirilmesi Tekrar kaza olma riskini ortadan kaldırmak, ( güvenlik tedbirleri almak) Olay yerindeki hasta ve yaralıların sayısı ve türlerini belirlemek, Yapılacak müdahaleleri planlamak.

Olay Yerinin Değerlendirilmesi II

Hasta / Yaralının İlk Değerlendirmesi Hasta / yaralıya sözlü uyaran yada hafifçe omzuna dokunarak “iyi misiniz?” diye sorularak bilinç durumu değerlendirmesi yapılır. Bilinç kapalı ise 112 aranır.

Hasta / Yaralının İlk Değerlendirmesi II Bilinç durumunun değerlendirilmesinin ardından havayolu açıklığının değerlendirilmesi, solunumun değerlendirilmesi aşamaları gelir. İlk değerlendirme sonucu hasta/yaralının bilinci kapalı fakat solunum varsa derhal koma pozisyonuna getirilerek diğer yaralılar değerlendirilir.

Yaralının İlk Değerlendirmesi İlkyardımın AB si Bilinç kontrol edilmeli, bilinç kapalı ise aşağıdakiler hızla değerlendirilmelidir: A. Hava yolu açıklığının değerlendirilmesi B. Solunumun değerlendirilmesi ( Bak-Dinle-Hisset)

A. Havayolu Açıklığının Değerlendirilmesi Özellikle bilinç kaybı olanlarda dil geri kaçarak solunum yolunu tıkayabilir yada kusmuk, yabancı cisimlerle solunum yolu tıkanabilir. Bu yüzden ağız içi temizlenmelidir. Hava yolu açıklığı sağlanırken hasta/yaralı baş, boyun, gövde ekseni düz olacak ve çene 90 derecelik açı yapacak şekilde yatırılmalıdır. ( baş- çene pozisyonu verilir.)

Boyun- omurilik yaralanmasında BAŞ -ÇENE Pozisyonu

Baş-Çene Pozisyonu ile Solunum Yollarının Açıklığının Sağlanması

B. Solunumun Değerlendirilmesi Bak-Dinle-Hisset yöntemi ile solunum yapıp yapmadığını en az 5 saniye- en çok 10 saniye süre ile değerlendirilir. Solunum yoksa derhal yapay solunuma başlanır.

Hasta/Yaralının İkinci Değerlendirmesi Genel vücut değerlendirmesi(solunum, ısı, renk) Baş: saçlı deri, baş ve yüzde yaralanma, kulak yada burunda sıvı yada kan, ve ağız boşluğu Boyun ve Omurga: Ağrı, hassasiyet, şişlik, şekil bozukluğu araştırılır.

Hasta/Yaralının İkinci Değerlendirmesi II Göğüs kafesi: Saplanmış cisim, açık yara, şekil bozukluğu yada morarma, kanama olup olmadığı, hafif baskı ile ağrı oluşup oluşmadığı, Karın boşluğu: Saplanmış cisim, açık yara, şekil bozukluğu, şişlik, morarma, ağrı yada duyarlılık olup olmadığı ve yumuşaklığı değerlendirilmelidir. Kol ve bacaklar: ağrı, şişlik, şekil bozukluğu, işlev kaybı ve kırık olup olmadığı