YAŞ GELİŞİM ÖZELLİKLERİ ve OKULA UYUM SÜRECİ İSTEK ÖZEL ACIBADEM ANAOKULU PSİKOLOJİK DANIŞMA VE REHBERLİK BÖLÜMÜ
3-4 YAŞ GELİŞİM ÖZELLİKLERİ Bağımsız bir dünyanın varlığı Ben-merkezcilik azalarak devam eder Paylaşma, kurallar ve sabır gösterme “Nerede?” “Neden?” “Kim?” soruları Başkalarının duygusal tepkilerini anlar
4-5 sözcüklü diziler kurarak konuşur Ana renkleri ve sembolleri isimlendirebilir Çatal-kaşık kullanabilir Giysilerini yukarı çekip aşağı indirebilir Yardımsız kalem tutabilir Makas kullanabilir
4-5 yaş gelİşİm özellİklerİ Bildiği şarkıları ve şiirleri ezbere söyler Diğer çocuklarla birlikte olmaktan daha fazla keyif alır Paylaşma ve sırada bekleme anlayışı gelişmiştir Verilen kurallara uyabilir İsteklerinin anında yerine getirilmemesini anlayışla karşılamaya başlar.
Duygularını ifade edip paylaşabilir Bağımsız ve inatçıdır Uyumlu biçimde oynar fakat hala bencildir. Ellerini yıkar, kurular, dişlerini fırçalar. Giysilerinin önünü ve arkasını ayırt edebilir Tuvalete ihtiyacını kendisi karşılar fakat yanında birinin beklemesini isteyebilir.
5-6 YAŞ GELİŞİM ÖZELLİKLERİ Kas hakimiyeti tam olarak gelişmiştir. Kişisel bilgilerini aktarabilir Uzun cümleler kurabilir Somut nesneleri ayrıntılı tanıtabilir Yetişkin rollerini taklit eder Daha kontrollü ve duyarlı davranır 2-3 arkadaşıyla oynadığı oyunları tercih eder, çoğunlukla işbirliği içinde oynar
Oyunlarda kurallara uyulması gerektiğini anlar Hayvanlara ve kendisinden küçük çocuklara karşı koruyucu ve sevecen bir tavır takınır Duygusal olarak daha dengeli görünse de karanlık, kaybolma, hırsız gibi korkuları olabilir.
Sosyal Hayata İlk AdIm Anne-baba, büyükanne ve büyükbabanın desteği Okul hayatıyla ilgili olumlu yönlerin vurgulanması Duygusal bağımlılığın azaltılması Kademeli yaklaşım (Sistematik duyarsızlaştırma)
Endişeler: “Ya ağlarsa. ”, “Ya beni bırakmak istemezse Endişeler: “Ya ağlarsa?”, “Ya beni bırakmak istemezse?”, “ya okulu sevmezse?” Endişelerin çocuğa yansıması = Okul korkulacak bir yer, annemi bırakırsam kötü şeyler olur, burası güvenli değil!
Sık Yapılan Hatalar Okula gitmek istemeyen çocuğu evde bırakmak ya da okuldan eve geri götürmek = çözüm değil erteleme! Çocuğu okula bırakırken ona bilgi vermeden/görünmeden uzaklaşmak = terk edildim! Çalışan veliler için, tutamayacağı sözler vermek (öğlen seni görmeye geleceğim, sen git ben burdayım vb.) = kandırıldım!
Evden çıkarken okula gidildiğini haber vermemek (parka vs Evden çıkarken okula gidildiğini haber vermemek (parka vs.ye gidiyormuş gibi yapmak) = kandırıldım! Karşılaştırıcı tutumlar; “bak o kız ne kadar uslu duruyor, annesinin sözünü tutuyor” = yetersizim, annemi üzüyorum! Ders yapılırken sınıfın önünde beklemek = Annem beni hiç bırakmaz!
Okulun ilk günlerinde eve döndüğünde soru bombardımanı; “ne yedin Okulun ilk günlerinde eve döndüğünde soru bombardımanı; “ne yedin?” “yemeğini bitirdin mi?” “oyun oynadınız mı?” vs. : Annem sadece ...... ile ilgileniyor (yemek yememle vs.)
Aşırı Bağımlı Çocuklar Yoğun ağlama krizleri Güvensizlik hissi Psikosomatik belirtiler Olumsuz yansıtma
Önerİler Servise ya da okula “bağımlı olmadığı” ebeveyni tarafından bırakılabilir. Aşırı bağımlı çocuklar için önce sınıfta, sonra bahçede sonra okulun dışında beklemek gibi kademeli bir yöntem uygulanabilir. Çocuğun evde yanından ayırmadığı bir oyuncağı varsa, okuldan izin alıp gönderilebilir (bağlanma nesnesi)
Arkadaşlarıyla paylaşacağı özelliklerini, bildiklerini, hoşuna giden şeyleri keşfetmesine yardımcı olabilirsiniz. Paylaşım kurması kolay arkadaşlık ilişkileri geliştirmesine yardımcı olacaktır. Okulla iletişiminizi aksatmamaya çalışın. Yapılan araştırmalar, okulla düzenli ilişkisi olan velilerin çocuklarının okulla ilgili tutumlarının, benlik algısının ve davranışlarının daha iyiye gittiğini ortaya koymaktadır.
BAŞARILI VE MUTLU BİR EĞİTİM&ÖĞRETİM YILI GEÇİRMEK DİLEĞİYLE... Deniz Demet AVCIBAŞI İSTEK Özel Acıbadem Anaokulu Psikolog demet.avcibasi@istek.org.tr Kaynaklar: Yavuzer, H.: “Çocuğunuzun ilk 6 yılı”, 1997. Martin, M. & Greenwood C.W. : Çocuğunuzun Okulla ilgili sorunlarını çözebilirsiniz,2000.