GAZİANTEP ÜNİVERSİTESİ HEMŞİRELİK BÖLÜMÜ YUNUS EMRE BOZLAR-201212167 BİLGİSAYAR GAZİANTEP ÜNİVERSİTESİ HEMŞİRELİK BÖLÜMÜ YUNUS EMRE BOZLAR-201212167

Bilgisayar Nedir? Ham veriyi kendisine öğretilen yöntemlerle işleyen ve bu işlemler sonucunda elde ettiği sonuçları bize sunan makinedir. Giriş birimleri ile dış dünyadan aldıkları veriler üzerinde aritmetiksel ve mantıksal işlemler yaparak işleyen, bu işlenmiş bilgileri çıkış birimleri ile kullanıcılara ileten, istenildiğinde bu bilgileri saklayabilen, donanım (hardware) ve yazılım (software) dan oluşan elektronik bir makinedir.

Bilgisayar Nedir? Bilgisayar ingilizce “hesaplayıcı (computer)” adını almıştır. Girdiğiniz verileri makine diline çevirir. Sadece 0 ve 1’lerle çalışır ama bu çalışma çok hızlı ve süreklidir.

bilgisayarın tarihçesi İnsanoğlunun ilk zamanlarda ihtiyaçları basit ve azdı. Zaman geçtikçe nüfusun artması ihtiyaçların da artmasına sebep oldu. İnsanoğlu, ilk hesap işlerini parmak hesabı ile ve parmak hesabının yeterli olmadığı yerlerde de çakıl taşlarını kullanarak yapmıştır. İhtiyaçların artması insanoğlunu değişik aygıtlar icat etmeye mecbur kılmıştır.

ABAKÜS Hesap işlemleri için kullanılan aygıtları bilgisayarın ilk temelleri olarak kabul edersek Abaküs ilk bilgisayardır denilebilir. Bu hesaplayıcının M.Ö 1000 yıllarında Çinliler tarafından kullanıldığı kabul edilmiştir. Günümüzde ilköğretimde sayı saymayı ve basit matematiksel işlemleri öğretmek için kullanılan bu aygıt teller üzerine dizili boncuklardan meydana gelmektedir.

PASCALLINE 1642 yılında Fransız bilim adamı Blaise Pascal, Pascaline adıyla bilinen bir toplama-çıkarma makinesi geliştirmiştir. Toplanacak sayılar telefon ahizesindeki gibi çevrilerek belirleniyordu. Bu işlem araç içerisindeki dişlileri harekete geçiriyor ve sonuçlar bir pencereden izleniyordu.

ENIAC 1943’te yapımına başlanan ENIAC adlı bilgisayar 1946 yılında tamamlanmıştır. ENIAC (Electronic Numerical Integrator and Computer) mali kaynakları Pentagon tarafından karşılanan bir deneme çalışması olarak başlamıştır. ENIAC, 30 ton ağırlığında ve 10 x 15 m yani 150 metrekarelik bir alanı kaplayan dev bir makine idi. Bu makine on haneli 5000 sayıyı bir saniye içinde toplayabiliyordu. Mekanik hesap makinelerinden 1000 kat daha hızlıydı ve o güne kadar elde edilen en büyük işlem hızının (Mark-1) yaklaşık 20 katına sahipti. Tümüyle elektronik olarak çalışan ilk bilgisayar, ENIAC’tır.

Electronic Numerical Integrator and Computer - ENIAC

IBM 1969’da IBM dünyanın ilk kişisel bilgisayarını geliştirme çalışmalarını başlatmıştır. Bu bilgisayar SCAMP olarak adlandırılılmıştır. 1971’de John Blankenbaker ilk kişisel bilgisayar (PC) olan Kenbak I geliştirmiştir. 1981’de Adam Osborne ilk taşınabilir bilgisayarı geliştirmiştir.(11 kg) 1981’de Commodore firması, 1 milyondan fazla satış yapan VIC-20 ev ve ofis bilgisayarını üretmiştir. Kenbak I Osborne 1

Türkiye’de ilk bilgisayar Türkiye’yede ise ilk bilgisayar 1960 yılında yol yapımında gereken hesaplamaları daha hızlı yapabilmek amacıyla Karayolları Genel Müdürlüğü’ne geldi. IBM-650 Veri İşleme Makinesi (Data Processing Machine) adlı bilgisayar 12 yıl kullanıldı ve elektrikle çalışan ve elektronik veri işleme kapasitesine sahip 167 m² bir alana sığan ve ağırlığı 30 tonluk ilk bilgisayar ENIAC’tan tam 15 yıl sonra edinildi. İkinci bilgisayar ise akademik amaçlı kullanmak için İstanbul Teknik Üniversitesi’nin Taşkışla binasına gelmiştir. İTÜ’den sonra ise Orta Doğu Teknik Üniversitesine bilgisayar gelmiştir. Türkiye’deki dördüncü bilgisayar ise Devlet Planlama Teşkilatı’na gelmiştir. 

Karayolları Genel Müdürlüğü'nde 1960 yılında hizmete giren ve Türkiye'de kullanılan ilk bilgisayar olan "IBM-650 Data Processing Machine"in üç ünitesi bir arada görülüyor (Resimde görülen Oslo'da Teknoloji müzesindeki 1959 model bu makine, Karayolları Genel Müdürlüğü'ndeki modelle aynıdır).

Bilgisayarı Oluşturan Bileşenler Donanım Yazılım Donanım denilince anlaşılması gereken bilgisayarın fiziki görünümüdür. Yazılım ise bilgisayarın kullandığı programların genel adıdır.

DONANIM (HARDWARE) Bilgisayarların elle tutulabilen, gözle görülebilen fiziksel kısımlarına donanım denir. Dahili Donanım: Bilgisayar kasasının içinde bulunan donanımlardır. anakart, mikroişlemci, bellek, sabit disk, … Harici Donanım: Kasanın dışında yer alan donanımlardır. 2 farklı türde harici donanım vardır: Girdi aygıtları: klavye, fare, mikrofon, tarayıcı, … Çıktı aygıtları: ekran, yazıcı, hoparlör, çizici, …

KASA (AT ve ATX) Bilgisayarı oluşturan kartları, merkezi işlemci (CPU), RAM, diğer genişletme kartlarını içinde barındıran ve fiziksel zarara karşı koruyan elektrostatik kutulardır.

GÜÇ KAYNAĞI Hat gerilimi 220 volt dalgalı akımdır. PC’de çoğu sayısal aygıt 5 ve 12 volt kullanmak üzere ayarlanmıştır. Bu dönüşüm süreci bir güç kaynağı tarafından gerçekleştirilir. Güç kaynağı, kasanızın iç tarafında, sağ arkada duran, gümüş veya siyah renkli kutudur. Güç kaynağınız bir PC’ye kaç tane çevre birimi yerleştirebileceğinizi kısmen belirler.

ANA KART Ana kart, fiberglast’tan yapılmış, üzerinde bakır yolların bulunduğu, genellikle koyu yeşil bir levhadır. Ana kart üzerinde; mikro işlemci, bellek, genişleme yuvaları, BIOS ve diğer yardımcı devreler yer alır. Anakart’a bütün kartların anası denir; Çünkü PC'nin diğer bileşenleri bir şekilde anakarta bağlanmaktadır ve birbirleri ile anlaşmak için anakartı bir platform olarak kullanırlar Yani PC'nin "sinir sistemi" anakart üzerinde yer almaktadır.

Anakart (Mainboard) CD Sürücü, Disket Sürücü ve Disk Sürücü kablolarla ana karta bağlanır. Kablolar türleri: IDE kablo, SCSI kablo, Disket sürücü kablosu

CPU (Merkezi İşlemci Birimi) Bilgisayarın program komutlarını bellekten aldıktan sonra kodlarını çözen ve karşılığı olan işlemleri yerine getiren merkez birimdir. Bilgisayarın en önemli öğesidir. Bu nedenle beyine benzetilir. Bilgisayarın yapabileceği tüm komutları verir. Tüm herşeyi ve her birimi yönetir.

CPU (Merkezi İşlemci Birimi) Mikro işlemcinin belirli zamanlarda ne yapacağını ise, klavye ,mouse gibi cevre birimleri yoluyla bilgisayar kullanıcı belirler. Kullanıcının komutlarını anlayan ,yorumlayan ve bu yoruma göre işlem yaparak kullanıcının isteğini gerçekleştiren mikroişlemcidir.

BELLEK Bellek bilginin saklandığı içsel depo olarak tanımlanabilir. İkiye ayrılır; Ana Bellek; ROM (Read Only Memory): Silinmez bellektir. Bu bellekten sadece okuma yapılır. Temel sistem bilgilerini içerir. ROM’ların veri okuma kapasitesi RAM’e göre düşüktür. RAM (Random Access Memory): Geçici ve silinebilir bellektir. Yardımcı Bellek; RAM içinde yazılan programların, depolama verilerinin saklandığı ve tekrar geri çağırma olanağının bulunduğu bellek türüdür. Bunlar manyetik ortamlardır (Harddisk, Compact Disk, Disket, Teyp vb.)

RAM (Random Access Memory) Bilgisayarınızda o anda çalışan bir programların, gerekli bilgilerin saklanarak daha sonra gerektiğinde kullanım için alındığı alana RAM denir. Diğer bir değişle bir geçici bellek görevindedir. Bilgiler gerektiğinde kullanılır. Gerekmediği zaman silinir. RAM üzerindeki bilgiler kısa ömürlüdür. Bilgisayarınızı kapattığınızda bilgiler silinir. Bilgilerimizi uzun ömürlü olarak saklamak istiyorsak, manyetik alana kayıt yapan sabit diskleri kullanmamız gerekmektedir.

RAM Türleri Sadece anakarta uygun RAM türü kullanılabilir. Eskiden kullanılan Extended Data Out (EDO-RAM), Synchronous Dynamic (SD-RAM) ve Rambus Dynamic (RD-RAM) gibi RAM türleri zamanla yerini Double Data Rate SDRAM (DDR-RAM) türüne bırakmıştır. Günümüzde 533-2000 MHz hızları arasında değişen DDR2 ve DDR3 tipi RAM’ler yaygın olarak kullanılmaktadır. SD-RAM DDR-RAM EDO-RAM RD-RAM

SABİT DİSK (HDD) Sabit disk bilgilerin saklanıldığı bir depodur istenilen bilgiler ve dosyalar sabit diskten okunur, belleğe aktarılır ve işlenebilmesi sağlanır. Sabit diskleri birbirinden ayıran en önemli özellik veri depolama kapasiteleridir.(Örn: 40 mb, 40 gb, 80 gb vb.)

SABİT DİSK (HDD-Hard Disk Drive) Harddisk manyetik bir kayıt birimidir. Sabit disk,vakumlu (havası alınmış ve sürtünmenin en aza indirildiği) bir metal kutu içerisine yerleştirilmiş bir veya daha çok sayıda üzeri manyetik olarak yazılabilen bir film kaplı alüminyum disklerden oluşur. RPM olarak bilinen sabit disk hızı, RPM ne kadar yüksek olursa o kadar hızlı çalışması anlamına gelmektedir. (Hızlı çalışması daha hızlı bir şekilde veri aktarması demektir) Milyonlarca küçük mıknatıstan oluşan sabit diskte yanyana duran bu mıknatısların birbirlerine göre durumları birer "0" ve "1" rakamlarını oluşturmaktadır. 1 Gb ' lık diskte 8,589,934,592 (8 milyar 589 milyon 934 bin 592) adet küçük mıknatıs bulunur ve bunların saniyede milyonlarcasının yön değiştirmesiyle veriler okunabilir veya değiştirilebilir.

Bellek Birimleri En küçük bellek birimine Bit denir. 1 Bit, 0 ya da 1'den (kapalı devre=0, açık devre=1) oluşur. Bir karakteri ifade edebilmek için 8 bit’in biraraya gelmesi ile oluşan Byte kullanılır. 1024 Byte = 1 KiloByte (KB) 1024 KB = 1 MegaByte (MB) 1024 MB = 1 GigaByte (GB) 1024 GB = 1 TeraByte (TB)

EKRAN KARTI Bilgisayarın görüntü çıkış birimi ekrandır. Yani görüntü ekran üzerinde oluşur,ancak ekranın veri girişi,yada bilgisayarın görüntü oluşturmak için kullandığı ara birim,ekran kartı yada görüntü kartı adını alan birimdir. Bilgisayarın oluşturduğu sayısal bilgiler ekrana video sinyaline çevrilerek gönderilir. Bu işlemi ekran kartı yapar. Grafik kartı da denen bu birim ayrı bir kart olabileceği gibi bazen ana kart üzerine tümleşik olarak üretilmiş olabilir

ETHERNET (AĞ) KARTI Bilgisayarların kablolarla birbirine bağlanmasında ağ kartları kullanılır. Sayısal verileri elektrik sinyallerine dönüştürüp kablolarla diğer bilgisayarlardaki ağ kartlarına iletirler. O da bu sinyalleri sayısal veriye dönüştürüp bilgisayara iletir. Kablo ile 10 Mbit/s hızında veri aktaran kartlara Ethernet, 100 Mbit/s hızında olanlara Fast Ethernet, 1000 Mbit/s hızında olanlara ise Gigabit Ethernet denir. WiFi olarak bilinen 802.11g kablosuz bağlantı hızı 54Mbit/s’tir.

Monitör (Ekran) Çıktı Aygıtı Bilgisayardan gelen görüntü sinyallerini görmemizi sağlayan aygıttır. Televizyonlar ile aynı prensipte çalışırlar. CRT ve LCD olmak üzere iki çeşidi vardır: CRT (Cathode Ray Tube): İçinde bulunan görüntü tüpü nedeniyle büyük ebatta ve ağırdır. LCD (Liquid Crystal Display): Sıvı kristaller ile görüntüyü oluşturur. İnce ve hafiftir.

YAZILIM (SOFTWARE) Bilgisayar donanımının çalışmasını sağlayan, yöneten ve denetleyen programların oluşturduğu bir bütündür. Yazılım kendi içinde sistem yazılımı ve uygulama yazılımı olmak üzere ikiye ayrılır. A) SİSTEM YAZILIMI 1. İşletim Sistemleri ve kontrol programları 2. Derleyiciler a. Çevirici (assembler) b. Derleyici (compiler) c. Yorumlayıcı (interpreter) 3. Yardımcı ve servis yazılımları (NC ve toollar) 4. Veri tabanı yönetim sistemleri (VTYS-DBMS) B) UYGULAMA YAZILIMI

İŞLETİM SİSTEMİ (Operating System) Bilgisayar sistemini oluşturan donanım ve yazılım nitelikli kaynakları kullanıcılar arasında kolay, hızlı ve nitelikli bir işletim hizmetine olanak verecek biçimde paylaştırırken, bu kaynakların kullanım verimliliğini en üst seviyede tutmayı amaçlayan yazılım sistemidir. Bilgisayar donanımı ile kulanıcı arasında arayüz görevi yapan, sistem kaynakalrının etkin ve kolay kullanımını sağlayan programlar bütünüdür.

İşletim Sistemi Bilgisayar donanımının çalışabilmesi için gereken en temel yazılımdır. Çevre birimleri ile programlar arasındaki iletişimi sağlar. (Bir yazı dosyasını diskete kopyalamak, yazıcıdan çıktısını almak, … gibi işler işletim sisteminin görevidir.) Programlar arası veri iletişimini sağlar. (Kullanıcının çeşitli komutlar vermesini ve programları çalıştırmasını sağlar) Sistemin belleğini yönetir, disk tamponu (disk cache) gibi ek olanaklar sağlayarak belleğin etkili bir şekilde kullanılmasını sağlar. Saklama aygıtlarındaki dosyalara belli bir düzende erişilmesi için bir dosya yönetim sistemi oluşturur. Özellikle çok kullanıcılı sistemlerde kaynaklara güvenli erişim sağlar.

AŞIRI BİLGİSAYAR KULLANIMINA BAĞLI OLARAK GELİŞEN HASTALIKLAR

GÖZ ÜZERİNE ETKİLER Yorgunluk Yanma hissi, Kızarıklık, Kaşıntı, Sulanma

GÖZ ÜZERİNE ETKİLER Bilgisayar kullanırken kullanıcılar göz kapaklarını farkında olmadan daha az açıp kapatırlar Ortalama dakikada 12 olan göz kırpma sayısı, bilgisayar kullanımı sırasında dakikada beşe kadar düşebilmekte, bu da kuru göz yakınmalarına yol açabilmektedir.

GÖZ ÜZERİNE ETKİLER Bilgisayar monitörlerinden yayılan negatif yüklü partiküller, insan bedeninde ve gözlerde negatif elektrik yükü oluşturarak havadaki pozitif yüklü toz parçacıklarını çekip gözlerde konjonktivite bağlı yakınmalara neden olabilmektedir

GÖZ ÜZERİNE ETKİLER Kırma kusuru olup da gözlük kullanmayan kişiler, görme ile ilgili sorunların yanı sıra ekrana olan uzaklığı koruyamadıklarından olumsuz etkilere daha çok maruz kalabilirler.

ADALE SPAZMI Hayatında bilgisayar olup da baş,boyun,omuz ve sırt ağrıları çekmeyen var mı? Bilgisayarların karşısında saatlerce oturanlarda sık görülen sorunlardan biri adale spazmı. Boynun her iki ön bölgesinde, ense kökünde, başın arka kısmında, her iki omuz ve kürek kemiğinin iç yan yüzlerinde bazen ele gelen, yumak gibi hissedilen adale toplanması görülüyor. Kas spazmı adalenin hareketiyle artan ağrıya neden oluyor. Klima, egzersizden uzak yaşam gibi faktörler birleşince adale spazmı kronikleşiyor. Uyku bozukluğu, sabah yorgunluğu, artan şiddette ağrılar ortaya çıkıyor. Bilgisayarı kullanırken yanlış vücut duruşu da adale spazmını tetikliyor. Bilgisayar kullananlarda ayrıca, el bileğinde sinir sıkışması (karpal tünel sendromu), başparmak ve el bileğinde tendon iltihaplanması, omuz ve dirsekte tendon iltihaplanması gibi sorunlara da rastlanıyor.

BİLEK, DİZ VE DİRSEK KİREÇLENMESİ Parmak, el bileği ve dirseğin bilgisayar kullanırken yaptığı küçük ve tekrarlayıcı hareketlerin özellikle el bileği hizasında bozukluklara neden olabilir. Bu hastalık da el bileği içinden geçen sinir ve tendon denilen kasların kemiğe yapıştığı dokular zedelenip sıkışır. Bu durumda elde uyuşukluk ve ağrı, başparmak hareketlerinde ve el sıkma gücünde azalma ortaya çıkar, el becerisi bozulur.

HİKİKOMORİ Teknolojinin son eserlerinden Hikikomori’nin Türkçesi "sosyal çekilme". Japonya’da 1 milyonu aşkın gencin böyle bir sorunu bulunduğu tahmin ediliyor. Türkiye’de bu tanıyı alan kimse henüz yok. Ancak Japonya için giderek büyüyen bir sorun. Hikikomori vakaları ergenlik yaşında, kişilikleri fazla gelişmemiş, çocuksu, aşırı uysal, toplum yaşamına karışmıyor, arkadaş edinmiyor, işe gitmiyor, evlenmek gibi bir beklentileri yok, vaktinin çoğunu bilgisayar ve televizyon karşısında geçiriyor. Zaman zaman saldırganlık görülüyor. Aslında hastalıkla ilgili tartışmalar tıp dünyasında da devam ediyor. Psikiyatristlere göre bu Japonya’ya özel kültürel bir hastalık. Bazılarına göre bu bilinen hastalıkların yeniden tanımlanması, dolayısıyla yeni bir hastalık değil. Ayrıca ’teknolojik aletlere aşırı ilgi bir sebep mi, yoksa sonuç mu?’ sorusu da henüz tam yanıtlanmadı. Daha çok gençlerde görülüyor. Çünkü yeni teknolojiyi daha kolay kavrayıp, kullanıyorlar. 

BİLGİSAYAR OYUNLARININ YOL AÇTIĞI ÜRKÜTÜCÜ HASTALIKLAR

W-A-S-D Sendrom W-A-S-D tuş kombinasyonuyla oynanan oyunların uzun süreli kullanımından ortaya çıkan sendrom,çok gelişmiş ülkelerde sıkça görülen bir hastalık  Aynı parmakların sürekli belli bir baskıyla kullanılmasıyla karşımıza çıkan hastalık uzun süreli ağrılarla kendini gösteriyor. Hastalık erken tanıyla tedavi edilebiliyor.

Karpal Tünel Sendromu En çok first-person shooting (FPS) oyuncularında görülen Karpal Tünel Sendromu, uzun süre fare kullananların da  çok karşılaştığı bir hastalık. Bilekten parmaklara geçen bir sinir sıkışmasıyla oluşan hastalığın uyuşma, karıncalanma gibi belirtileri var

PlayStation Thumb PlayStation kolunun yol açtığı hastalık parmaklarda deformasyona yol açıyor. İlaç ve bakımla tedavi edilebilen hastalık en çok İngiltere, İskandinavya ve Güney Afrika'da görülüyor. Hastalığı geçirenlerin %80'inde önemli psikolojik rahatsızlıklar hatta intihar eğilimi görülüyor.

3D Optical Disorder - 3DOD Giderek artan 3 boyutlu oyunlarla ortaya çıkan hastalık retinaya zarar veriyor. Uzun süreler izlenen 3D görüntüler retinada geçici körlük, kızarma ile başlayan semptomlarla kalıcı körlüğe bile  yol açabiliyor.

Bilgisayar Kullanırken Doğru Oturma Şekli Beste yapmaktan grafik çizmeye, uçak kullanmaktan süt sağmaya, tıptan ticarete, işte, okulda, evde her yerde kullandığımız bilgisayarların bize sunduğu yararları saymakla bitiremeyiz. Ancak bilgisayarların, bilinçsizce ve uzun süre kullanıldığı zaman sağlık sorunlarına neden olabildiği de bir gerçek. Yanlış bilgisayar kullanımından kaynaklanan sağlık sorunlarından etkilenmek istemiyorsanız, bilgisayar kullanırken dikkat etmeniz gereken bazı kurallar var

1.Masa yüksekliği 65-70 cm. 2.Yüksekliği ayarlanabilir,hareketli, sırtı bele uygun ve esnek bir ergonomik koltuk 3.Sandalye açısı 110 derece ve bel yastık destekli 4.Dizler 90 veya 110 derece açıda olmalı 5.Köprücük kemikleri yere paralel olmalıdır 6.Omuzlar rahat olmalıdır 7.Omuzlar yuvarlar ve çene öne doğru çıkık olmamalıdır. 8.Dik oturulmuş olmalıdır. 9.Kalçaların arka kısmı sandalyeye yaslanmış olmalıdır. 10.Ayaklar yere dümdüz durmalı yada bir ayak desteği üzerine konmalıdır 11.Kullanıcının Bilgisayara olan uzaklığı 50-70 cm olmalıdır

12. Baş dik olmalıdır. 13. Kollar yatay ve biraz yukarıda olmalıdır 14 12.Baş dik olmalıdır. 13.Kollar yatay ve biraz yukarıda olmalıdır 14.Dirsek ve Eller aynı çizgide olmalıdır 15.Bacakların üst kısmı yatay olmalıdır 16.Monitör Göz hizasının biraz altında ve tam karşınızda olması gerekiyor. 17.Kollar Klavye için masaya uzatıldığında masaya değmeden 90 derecelik bir açıda olmalıdır.Ön kol ve Bilek aynı çizgi üzerinde yere paralel olmalıdır. 18.Yazı yazarken ve parmakları tuşlara dokunurken kasmamalı ve yavaşça dokunmalıdır. 19.Fare sıkılmamalı,belli belirsiz bir biçimde tutularak düğmelerine fazla baskı uygulamadan basılmalıdır 20.Ergonomik masa ve sandalye kullanılmalıdır

YANLIŞ OTURUŞ ŞEKLİ

YANLIŞ DOĞRU

YANLIŞ DOĞRU

YANLIŞ DOĞRU

Bilgisayar kullanırken vücut sağlığı Bilgisayar başında aynı pozisyonda çok fazla zaman harcadığımız zaman vücudumuzda çok fazla yorgunluğa neden olur. Bu yorgunluğu en aza indirmek ve sağlığımızı korumak için düzenli olarak şu hareketleri yapmamız gerekmektedir.

Ayağa kalkınız ve sağ elinizle sol omzunuzu sol elinizle sağ omzunuzu kavrayınız.Başınızı kolunuzun aksi yönünde çevirebildiğiniz kadar hareket ettiriniz.

Resimde görmüş olduğunuz hareketleri her iki saatte bir kez mutlaka yapınız.Kendinizi daha iyi hissedeceksiniz.

Klavye dirseklerle aynı yükseklikte olmalı.. Klavye ve fareyi uzun zaman kullandığımız da ellerimizde ve bileklerimizde ağrımalar başlar. Bu ağrımalara engel olmak için düzenli aralıklarla şu hareketleri yapmalıyız…

TEŞEKKÜRLER...