TURİZMDE ÇEŞİTLENME İHTİYACI VE FIRSATLAR MUSTAFA SÖNMEZ 23 EYLÜL 2011 KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI İÇİN HAZIRLANAN SUNUM

TURİZM DOLUDİZGİN BÜYÜYOR Dünya turist trafiği özellikle 1980 sonrası hızla arttı ve 2010’da 940 milyonu buldu, 2012’de 1 milyar turisti geçmesi bekleniyor.

2010’da 940 Milyon Turist Turistlerin yüzde 51, Avrupa’yı, yüzde 22’si Asya-Pasifik bölgesini seçti için beklenti 980 milyon turist..

2010’da 918 Milyar Dolar Gelir. Turizm gelirinden Avrupa yüzde 44, Asya -Pasifik yüzde 27 pay aldı

Yüksek büyüme yüksek turizm

DÜNYA PASTASININ YÜZDE 6’SI TURİZMDEN 10 Trilyon dolarlık mal ve hizmet ihracında turizm yüzde 6 pay sahibi.

ABD NET TURİZM KAZANÇLISI, ALMANYA EN BÜYÜK HARCAYICI ( ORT, MİLYAR $.) Germany-37,4 Japan-21,8 Russian Fed.-19,4 Korea-18,5 Canada-17,0 Brazil-13,2 Indonesia-11,5 China-9,6 Italy-7,3 Mexico-6,4 Ireland-5,8 South Africa-3,2 Chile-0,7 Iceland-0,6 Australia-0,5 New Zealand-0,1 United States120,3 United Kingdom84,6 Euro area59,2 India38,5 Switzerland38,3 Spain32,4 Luxembourg25,9 Greece22,4 France19,5 Austria15,5 Turkey14,8 Sweden14,6 Netherlands11,5 Denmark8,3 Portugal8,2 Belgium5,2 Israel4,1 Poland3,5

YÜKSEK GELİRLİLER TURİZMDE HEM KAZANIYOR, HEM HARCIYOR

AKDENİZ AVRUPASININ PAYI YÜZDE ’da 476 milyon turist ile dünya pazarının yarısını alan Avrupa pazarında, hakimiyet Akdeniz ülkelerine ait. 2000’den 2010’a en hızlı büyüyen pazar Orta/Doğu Avrupa

TÜRKİYE’YE TURİST GİRİŞİ 30 MİLYON, DÜNYA PAZARININ YÜZDE 3’Ü 2002’de 13 milyon olan turist girişi 2011’de 30 milyonu bulacak. Bu, 980 milyonluk dünya turist trafiğinin yüzde 3’üne yakın bir pay.

TURİZM GELİRLERİ 15,5 MİLYAR DOLAR-DÜNYA GELİRİNİN YÜZDE 1,6’SI sonrası artan yabancı turist girişiyle beraber Türkiye’nin turizm gelirleri de hızlandı. 2002’de 9 milyar dolar olan turizm geliri 2010’da 15.5 milyar doları buldu. Ancak, ucuzcu turizm profili nedeniyle sayıda yüzde 3 olan payımız, gelirde yüzde 1,6’ya düşüyor.

TURİZM GELİRLERİNE EK OLARAK YABANCIYA MÜLK SATIŞI ARTIYOR

TURİZM NET GELİRLERİ CARİ AÇIĞIN ÜÇTE BİRİ

ÖZEL SEKTÖR YATIRIMINDA TURİZMİN PAYI % 5 YATIRIMDA KAMU-ÖZEL SEKTÖR VE TURİZM (2010 KamuÖzel Yatırım,(Cari, Milyon TL) Yatırım/GSYİH,%3,719,3 Sektör Payı% Ulaştırma43,326,5 Eğitim10,01,1 Tarım9,52,9 Enerji6,25,0 Sağlık4,63,3 Madencilik2,71,8 Konut1,55,4 İmalat0,844,7 Turizm0,54,7 Diğer Hizm.20,84,7

TURİZMDE KAYITLI ÜCRETLİ SAYISI 641 BİN.- SGK kayıtlarına göre 2011 Mayıs ayında 4 alt sektörde 85 bin işyeri faal ve 641 bini aşkın kayıtlı çalışan var. Yeme-İçme işyerleri en ağırlıklı alt sektör. Çalışanların dörtte biri kadın. TURİZMDE İŞYERLERİ VE SİGORTALI PERSONEL FAALİYET GRUPLARI TOPLAM İŞYERİ ERKEK (I)KADIN (II) TOPLAM SİGORTALI HAVAYOLU TAŞIMACILIĞI KONAKLAMA YİYECEK VE İÇECEK HİZMETİ SEYAHAT ACENTESİ,TUR.HİZ TURİZM

TURİST BAŞINA HARCAMA AZALIYOR Yabancı turist sayısı artışına paralel olarak turizm geliri artmasına karşılık turist başına harcama, parlak bir görünümde değil. 2010’da yabancı turist başına harcama 546 dolara düştü.

2011’DE TURİST BAŞINA HARCAMA BEKLENTİSİ 600 $

TURİSTİN YÜZDE 80’İ 5 KAPIDAN GİRİYOR •Türkiye’ye giren yabancı sayısı 30 bine doğru ilerlerken “turist” adlı yabancı girişlerin en çok Antalya, İstanbul, Muğla sınır kapılarından girdikleri görülüyor. Bu üçünün 2010 için toplamı üçte ikiye ulaşıyor. •Devamında Edirne sınır kapısından ve İzmir kapılarından girenler var ki, bunların da toplamı yüzde 13. Böylece ilk 5’in payı yüzde 80’e yaklaşıyor. •Geri kalan yüzde 20’de ağırlık sınır illere ve Ankara, Adana, Kayseri,Trabzon, Samsun gibi illere ait. • Ama sonuçta yabancı girişi 81 ile değil, 28 ile yapılıyor.

KİTLE TURİZMİ,UCUZ TURİZM •KUM-DENİZ-GÜNEŞ TURİZMİ YA DA KİTLE TURİZMİNİN AĞIRLIK KAZANMASI İLE,TURİST GİRİŞİ HIZLANDI. •2010’DA ANTALYA 9,3 MİLYON, MUĞLA 3 MİLYON TURİST ALDI. BU, KİTLE TURİZMİNİN BU İKİ BÖLGESİNİN YÜZDE 43 PAY ALMASI DEMEK

TURİZM ENDÜSTRİSİ GÜNEY’DE GELİŞTİRİLDİ: Yaklaşık 25 yıllık bir geçmişi olan Türkiye turizm endüstrisi, tür olarak kum-deniz-güneş ya da kitle turizminde, bölge olarak da buna imkan sağlayan Akdeniz ve Ege’de geliştirildi. Konaklama tesisleri Antalya ve Muğla bölgelerinde yoğunlaşıyor. BELGELİ YATAK VARLIĞININ BÖLGESEL DAĞILIMI, 2006 Yatırımİşletme Yatak Toplam% İstanbul ,0 Antalya ,5 Muğla ,4 İzmir ,7 Aydın ,9 Diğer 76 il ,6 Toplam

KONAKLAYANLARIN ÜÇTE BİRİ ANTALYA’YI SEÇTİ(2009) İLLERTOPLAM Yabancı Payı %il payı,% ANTALYA ,833,3 İSTANBUL ,916,0 MUĞLA ,87,9 İZMİR ,45,3 RENİZLİ ,03,1 AYDIN ,12,9 NEVŞEHİR ,52,5 BURSA ,41,5 BALIKESİR ,01,5 KONYA ,61,3 ÇANAKKALE ,21,2 ADANA ,81,1 AFYON ,02,4 GENEL TOPLAM ,

TOPLAM GECELEMELERDE ANTALYA YÜZDE 53 PAY ALDI (2009) GECELEME SAYISI(2009) TOPLAMYabancı,%İL PAYI % GENEL TOPLAM ,3100,00 ANTALYA ,752,86 MUĞLA ,111,95 İSTANBUL ,510,97 İZMİR ,84,05 AYDIN ,43,01 NEVŞEHİR ,01,43 RENİZLİ ,71,11 BALIKESİR ,01,02 BURSA ,00,84 ÇANAKKALE ,70,57 KONYA ,70,57 ADANA ,40,51 AFYON ,20,45

EN UZUN KONAKLAMA GÜNEY İLLERİNDE: 5 GECE (2009) ORTALAMA KALIŞ SÜRESİ YabancıYerliToplam ANTALYA5,52,95,0 MUĞLA5,62,94,7 AYDIN3,62,83,2 GENEL TOPLAM4,21,93,1 İZMİR3,61,72,4 İSTANBUL2,31,82,1 BALIKESİR2,42,1 NEVŞEHİR1,91,61,8 BURSA1,91,71,8 AFYON2,51,51,6 ÇANAKKALE1,41,61,5 ADANA1,71,5 KONYA1,21,41,3 DENİZLİ1,01,31,1

TURİZM YATIRIMLARI ARTARKEN GÜNEY DIŞINA YÖNELİŞ VAR AMA YETERSİZ

2010 YATIRIMLARINDA İLK SIRA İSTANBUL’UN •2010’un turizm yatırımlarında ilk sırayı yüzde 32 payı ile İstanbul’un aldığı anlaşılıyor. 2010’da 17 otel yatırımının 1,5 milyar TL’lik bir yatırım gerektirdiği anlaşılıyor. İstanbul’da, özellikle konut yatırımlarında uzmanlaşan inşaat firmalarının ofis-konut yatırımlarının belli bir doygunluğa ulaşmasından sonra, İstanbul’un dış çeperlerinde orta sınıf turistler için otel inşaatlarına başladıkları dikkat çekiyor. • 2010’da Antalya’ya da yatırımlar arttı ve toplam yatırımların yüzde 22’si Antalya’da toplandı. Antalya’daki 66 projenin 1,1 milyar TL’lik yatırım öngörüsü, yatırımların görece orta boy projelerden oluştuğu izlenimi veriyor. •Yatırımların yoğunlaştığı üçüncü turizm merkezini Muğla, dördüncüsünü de termal turizmin merkezi olma yolunda ilerleyen Afyon aldı. •Hatay, inanç turizmi potansiyelini kullanarak yatırımlarını hızlandıran bir diğer önemli destinasyon olarak dikkat çekiyor. Bu ilde 10 proje için 126 milyon TL’lik yatırım öngörülüyor.

ANTALYA TURİZMİ 12 AYA YAYAMIYOR - Yabancı turist girişinin üçte birinin gerçekleştiği Antalya’da kitle turizmi Mayıs-Eylül döneminde yoğunlaşıyor

KÜLTÜR TURİZMİNE İLGİSİZLİĞİN GÖSTERGESİ MÜZELER 2010’da müzelerimizi milyon dolayında biletli ziyaretçi ziyaret etti. 2009’da bu sayı milyon dolayındaydı. Yani, artış yüzde 16 dolayında. 73 milyonluk nüfusu olan, yılda 30 milyona yakın yabancı ziyaretçiye ev sahipliği yapan bir ülkede, müzelere, ören yerlerine ilgi sıınırlı

İSTANBUL’A 5,5 MİLYON MÜZE ZİYARETÇİSİ •Kültür turizmine gerekli önemin verilmediğinin, tanıtımının ihmal edildiğinin en öneli kanıtlarından biri İstanbul’un müzelerine yapılan ziyaret ile ilgili verilerdir.. • 2010 yılında İstanbul müzelerini 5,5 milyon biletli ziyaretçi gezdi yılında sayı 4,5 milyondu. Dolmabahçe ve Beylerbeyi Sarayı ziyaretleri de 1 milyona yaklaşıyor. Bunlarla birlikte, ziyaretçi sayısı 5,5 milyonu buluyor. •İstanbul’da 13 milyona yakın bir nüfus yaşıyor ve yılda gelen yabancı ziyaretçi sayısı da 7 milyonu aştı. Bu potansiyel talebin fiiliyata geçeni henüz çok sınırlı. Paris’te Notre Dame Katedrali’nin tek başına çektiği yıllık ziyaretçi sayısı yılda 13 milyon, Louvre Müzesi’nin tek başına çektiği ziyaretçi 9 milyon. Bizde 1 numarada, 2,2 milyon ziyaretçisi ile Ayasofya var. Topkapı Sarayı Müzesi’nin biletli ziyaretçi sayısı ise 2 milyonu ancak buluyor. • Topkapı ve Ayasofya, müze ziyaretlerinin yüzde 76’sını oluşturuyor. İstanbul’un bu iki gözdesini Topkapı Harem dairesi yıllık 500 bin ziyaret ile izliyor. Dördüncü sırada Kariye ve beşinci sırada Arkeoloji müzesi var. • TBMM çatısı altındaki saraylardan Dolmabahçe yılda 800 bin Beylerbeyi Sarayı da 200 bin dolayında ziyaretçi kabul ediyor.

TURİZMDE ÇEŞİTLENME, KÜLTÜR TURİZMİNE VURGU •Türkiye’nin gelişen turizm endüstrisinde ağırlık kum-deniz-güneş,kitle turizminde. •Turist başına geliri artırmak için turizmin diğer çeşitlerini de geliştirmek,teşvik gerekiyor. •Güney’deki turizm bölgelerinde kültür turizmini, kitle turizmi ile entegre etmek gerekir. Hem Antalya, hem Muğla’nın potansiyelleri buna uygun. •Bu bölgelerde kültür turizminin geliştirilmesi, turizmin 12 aya yayılmasını da kolaylaştıracaktır.

TURİZMDE ÇEŞİTLENME BÖLGESEL GELİŞMEYİ DE İYİLEŞTİRİR •Kitle turizminin yanında, her bölgenin sahip olduğu turizm çeşidi potansiyelini kullanmakla, Anadolu’da turizm endüstrisinin gelişimini sağlamak mümkün. •Otel yatırımlarının yanında pansiyonculuğun geliştirilmesi bölge turizmlerine ivme kazandırır. •Tanıtım için bütçelerin artırılması önemli.