Tüberküloz Mevcut durum, yeni gelişmeler, değerlendirmeler Erzurum Verem Savaş Dispanseri

Veremle savaş bitti mi? Az gelişmiş ülkeler-7.sıra Gelişmekte olan ülkeler -8.sıra THE TOP TEN CAUSES OF DEATH-World heath organisation-2008

Rusya’da 100.000 nüfusta TB insidansı ve mortalitesi. YILLAR İNSİDANS MORTALİTE Rusya’da 100.000 nüfusta TB insidansı ve mortalitesi. 1990 sonrası belirgin artış oldu MARGARITA V. SHILOVA Annals NY Acad Sci 2001; 953:124-132

New York Kentinde 1979-1992 arasında ciddi hasta artışı 100.000 nüfusta hasta kaydı (logaritmik) Kayıt yılı New York Kenti Sağlık Departmanı, New York, 2000:25

Dünyada Tbc, 2006, Tahmini İNSİDANS Sayı (100.000’de) Tüm hastalar 9,2 milyon 139 Yayma (+) 4,1 milyon 62 HIV (+) 0,7 milyon 11 PREVALANS Sayı (100.000’de) Tüm hastalar 14,4 milyon 245 ÖLÜM Sayı (100.000’de) Tüm ölümler 1,7 milyon 26 HIV ve TB 0,2 milyon Küresel TB Raporu, 2008

Sizce veriler ne kadar güvenilir? Hastalık, Asya ve Afrika’da salgın yapmıştır. Özellikle Sahra Güneyi Afrika’da HIV ile birlikte çok tehlikeli boyutlardadır. Sizce veriler ne kadar güvenilir?

Sizce veriler ne kadar güvenilir?

Türkiye’de durum-1

Türkiye’de durum-2

Türkiye’de durum-3

Türkiye’de durum-4

Türkiye’de durum-5

İllere Göre Toplam Olgu Sayısı ve Olgu Hızı (100 binde), 2005-2008 Erzurum’da durum-1 Toplam olgu sayısı Toplam olgu hızı 2005 2006 2007 2008 Erzurum 156 158 142 153 16,3 16,5 18,1 19,7 Toplam 20.535 20,526 19,694 18,542 28,5 28,1 27,9 25,8 İllere Göre Toplam Olgu Sayısı ve Olgu Hızı (100 binde), 2005-2008

Hastalığın tutulum yeri Erzurum’da durum-2 Cinsiyet Hastalığın tutulum yeri Toplam Olgu Erkek Kadın Akciğer AC+AC dışı Erzurum 71 46,4 83 53,6 91 59,5 60 39,2 2 1,3 153 11476 62,2 6976 37,8 12100 65,6 5639 30,6 713 3,9 18452 İllerin Tüberküloz Olgularının Cinsiyete ve Hastalığın Tutulum Yerine Göre Dağılımı, 2008

Erzurum’da durum-3 21/01/2011 Dispanser Akciğer Akciğer dışı Toplam 18 26 44 Hınıs 13 2 15 Oltu 4 3 7 35 31 66

Belirtiler-1 15 günden uzun süren öksürük Balgam çıkarma Kanlı balgam Ateş Gece terlemesi İştahsızlık Zayıflama

Belirtiler-2 Sırt ağrısı Konvülzüyon Dizüri Karın ağrısı Kırmızı göz Baş dönmesi Deri ülserleri Boyunda şişlik Eklem ağrısı Paraestezi Mesane alışkınlıklarında değişme İnfertilite Disfaji

Akciğer tüberkülozunda görülen biyokimyasal anormallikler % Ferritin yüksekliği 94 Monositopeni 50 Sedimantasyon 80 Hiponatremi 43 Hipoalbüminemi 72 Lökositoz 40 Anemi 60 KCFT boz. 33 B12 yüksekliği 57 Anormal eritrosit folik asid 17 Trombositoz 52 Lenfopeni 21. Yüzyılda Tüberküloz Sempozyumu ve II. Tüberküloz Laboratuvar Tanı Yöntemleri Kursu, Samsun YETİŞKİN ÇAĞDA AKCİĞER TÜBERKÜLOZU Uz.Dr. Oğuzhan Okutan

Ayırıcı tanı Pnömoni Kolon ca Lenfoma Wegener Sağ kalp yetmezliği granulomatosis Osteoartrit Sarkoidoz Fungal enf. PCP Bronşial karsinom Mezotelyoma Ampiyem/apse

Tedavi (yan etkiler-önlemler) İzoniazid Hepatit; periferik nöropati, ruhsal durum bozukluğu, sistemik lupus eritematozus (SLE) sendromu, cilt döküntüleri Şu durumlarda günde 10 mg dozda piridoksin (vitamin B6) önerilir: Periferik nöropati belirtileri, Kronik alkolizm, diyabet, gebelik, adolesan dönem, ileri yaş, uremi, kanser, malnutrisyon, epilepsi.

Rifampisin İdrar, gaita, balgam, ter, gozyaşı turuncu olur; gastrointestinal rahatsızlık; hepatit; aşırıduyarlılık reaksiyonları. Trombositopeni, grip sendromu, bobrek hasarı. Karaciğerden metabolize olan ilacların atılımını hızlandırabilir. Devamlı kullanılan ilaçlarda doz ayarlaması yapılmalıdır.

Streptomisin Denge, işitme ile ilgili bozukluklar, elektrolit ve tuz dengesizliği, nefrotoksisite, ateş ve dokuntu, aşırıduyarlılık Nefro ve oto toksisiteyi artıran etkileri nedeniyle streptomisinle birlikte şu ilaçlar kullanılmamalıdır: diğer aminoglikozidler, amfoterisin B, sefalosporinler, etakrinik asit, siklosporin, sisplatin, furosemid, vankomisin.

Etambutol Optik nörit (görme keskinliği ve renkli gorme testi gerekir), hiperurisemi, gastrointestinal rahatsızlık

Erzurum’da DGT uygulaması Uygulayan Sayı ASM 19 Akrabası/yakını 11 EVSD(mobil ekip dahil) 9 Diğer sağlık personeli(ebe/hemşire) 3 Öğretmen/muhtar 2

DGT/Hasta takibi-1 DGT uygulanan her hasta ayda bir kez dispanserde kontrol edilir. Balgam yaymasına bakılır, yakınmaları sorgulanır, olanak varsa akciğer filmi çekilir ve en önemlisi DGT uygulaması ile ilgili bir sorun olup olmadığı araştırılır. TÜRKİYE’DE TÜBERKÜLOZUN KONTROLÜ İÇİNBAŞVURU KİTABI-2003

DGT/Hasta takibi-2 Dispanser doktoru, ayda bir kez DGT gözetmeni ile dispanserde veya gözetmenin çalışma yerinde görüşür. Bu görüşmede hastanın uyumu, karşılaşılan güçlükler değerlendirilir. Hastanın ilaç içiminin izlendiği formlar kontrol edilir ve hastanın kullanacağı ilaçlar gözetmene teslim edilir. TÜRKİYE’DE TÜBERKÜLOZUN KONTROLÜ İÇİNBAŞVURU KİTABI-2003

DGT/Hasta takibi-3 DGT uygulanan hasta eğer ilacını zamanında içmeye gelmezse, gözetmen mümkünse hastayı arar. Sorun varsa aynı gün dispansere haber vermelidir. Dispanser de kendisinde bulunan adresler ve telefonlardan hastaya ulaşır ve yönlendirir. TÜRKİYE’DE TÜBERKÜLOZUN KONTROLÜ İÇİNBAŞVURU KİTABI-2003

BCG Tüberkuloz enfeksiyonundan koruyucu etki yapmaz, menenjit milier TB gibi durumların ortaya çıkışını azaltır. Ulusal aşı takviminde 2. ayın sonunda 100 güne kadar aşı 100. günden sonra PPD sonucu ile

BCG’nin Türkiye’de etkinliği 1980-1982 arasında yapılan ve 80 ili kapsayan tarama sonuçları Tüm yaşlarda %72 Çocuklarda %85 koruyucudur. F. Koçoğlu, 1990

PPD

Sorular/Katkılar

Teşekkürler…