Kırım Kongo Kanamalı Ateşi Dr. Gülümser KIR DOĞRU Aile Hekimliği AD.

Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi, ülkemizde 2002 yılından beri Karadeniz, İç Anadolu ve Doğu Anadolu bölgesinde, Mayıs-Eylül ayları arasında görülmektedir.

Etkenin rezervuarı domuz, tavşan, fare gibi yabani hayvanlar ve kenelerdir. Sığır, koyun gibi evcil hayvanlar da enfekte olabilirler, ancak virüs bu hayvanlarda hastalık oluşturmaz

Bulaş; Sıklıkla enfekte kenenin tutunması ile bulaşır. Bunun dışında, viremi dönemindeki enfekte hayvanın eti ile bulaşabilir. Hastaların kanı, enfekte dokuları ve vücut salgıları ile korunmasız biçimde karşı karşıya kalan sağlık çalışanlarına da bulaş olabilir

Klinik Kuluçka dönemi kenenin ısırması ile hastalık gelişmesi arasındaki süredir ve ortalama 3-7 gün olarak bildirilmiştir. Hastaların yaklaşık % 90’ı hafif klinik gidiş gösterir ve kendiliğinden iyileşir.

Klinik Ateş, halsizlik, kas ağrıları, baş ağrısı, iştahsızlık, bulantı, kusma bazen ishal görülebilir. Peteşi, ekimoz gibi cilt kanamaları, hematemez, melena, dişeti kanaması, burun kanaması,hemoptizi, genitoüriner sistem kanamaları, karın içi kanamalar, akciğer ve santral sinir sistemi kanamaları gibi iç organ kanamaları görülebilir

Ağır olgularda kanamaların yanında; bilinç değişiklikleri ajitasyon konvülsiyon akut respiratuvar distres sendromu (ARDS) böbrek yetmezliği yaygın damar içi pıhtılaşma bozukluğu (DİK) koma ve ölüm gözlenebilir

Tanı Trombosit ve lökosit sayısında azalma sık görülür. Kanamaya bağlı olarak Hb düşüklüğü gelişebilir. LDH, CK, AST ve ALT düzeyleri yüksektir. aPTT, INR değerleri uzamıştır. Kesin tanı; Serumda antikor saptanması, akut dönemde serumda PCR ile virüs RNA’sınıngösterilmesi ile konur

Tedavi Bugün için tedavinin esasını destek tedavisi oluşturmaktadır.* Sıvı-elektrolit takibi ve gerekirse replasmanı Kan elemenlarının izlenmesi ve gerekirse, replasmanı (taze donmuş plazma, trombosit verilmesi) Kanama takibi ve gerekirse tam kan replasmanı veya eritrosit süspansiyonu Hipotansiyon ve şok durumunda vazopressörlerin kullanılması Sedasyon, analjezi ve bulantının kesilmesi Gerektiğinde solunum desteğinin sağlanması Parenteral besleme *Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası 2005; 58:193-196

Tedavi Antiviral tedavi*; Ribavirin’in KKKA etkenine maymun vero hücre kültürlerinde in-vitro etkinliği gösterilmiştir Hayvan deneylerinde infekte farelerde viremiyi önlemediği, ancak organ patolojisini engellediği gösterilmiştir İlacın oral ve parenteral formları insanlarda, hem tedavi hemde proflaksi amacıyla kullanılmıştır. *Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası 2005; 58:193-196

Tedavi Ülkemizdeki verilere göre ribavirin mortaliteyi değiştirmemiştir; destekleyen yeterli çalışma yoktur. 6 saat arayla 500 mg dozunda 7 gün verilebileceğinin belir tildiği yayınlar varsa da Maruziyet durumlarında profilaktik amaçlı ribavirin kullanımı DSÖ tarafından önerilmemektedir.* *Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası 2005; 58(4)

Sevk; Epidemiyolojik öykü ile birlikte uygun klinik bulgular varsa hasta uygun bir merkeze sevk edilmelidir.

Korunma Bugün için insanlarda kullanılan bir aşı yoktur. Korunmada dikkat edilmesi gereken noktalar: Hasta ve hastanın vücut sıvıları ile karşı karşıya kalınma durumunda standart korunma önlemleri (eldiven, önlük, gözlük, maske vb.) alınmalıdır. Hastalığın görüldüğü bölgelerde hayvan eti, hayvana ait diğer vücut sıvıları ile temas sırasında gerekli korunma önlemleri alınmalıdır.

Korunma Kenelerin bulunduğu alanlardan olabildiğince uzak durulmalıdır. Hayvan barınakları veya kenelerin yaşayabileceği alanlarda bulunulması durumunda, bedenin her yanı belirli aralıklarla kene yönünden incelenmeli; tutunmamış keneler dikkatlice toplanmalı, tutunan keneler ezilmeden çıkartılmalıdır. Risk altındaki kişilere, kenenin tutunduğu yerden çıkartılma tekniği öğretilmelidir Su kenarı, otlak gibi piknik alanlarından uzak durulmalı; bu gibi yerlere çıplak ayakla veya kısa giysilerle girilmemeli ve dönüldüğünde üzerinde kene bulunup bulunmadığı incelenmelidir.

Korunma Bölgede bulunmaları zorunlu olanlar, lastik çizme giymeli veya pantolon paçalarını çorap içine sokmalıdır. Hayvanlar ve kene bulunan hayvan barınakları veteriner hekim önerisi ile uygun akarisitlerle ilaçlanmalıdır. İnsanlar ve hayvanlarda uzaklaştırıcı (repellent) olarak bilinen böcek kovucular, dikkatli bir şekilde kullanılabilir

Birinci Basamağa Yönelik Tanı ve Tedavi Rehberleri 2012 Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi2005

Teşekkürler…