PLC & OTOMASYON TEORİK & UYGULAMALI

BÖLÜMLER PLC DERSLERİMİZ 5 ANA BÖLÜMDEN OLUŞMAKTADIR. TEMEL TEORİK BİLGİLER MİKROİŞLEMCİ DONANIMI & PLC’LER OTOMASYONDA KULLANILAN BAZI KOMPONENTLER SIEMENS STEP 7-Micro/WIN YAZILIMI İLE TEMEL PROGRAMLAMA TEKNİKLERİ & S7-200 SİMÜLATÖRÜ İLE UYGULAMALAR KOMUTLAR & S7-200 SİMÜLATÖRÜ İLE UYGULAMALAR GERÇEK UYGULAMALAR: DC MOTOR HIZ KONTROLÜ STEP MOTOR HIZ KONTROLÜ KAVŞAK SİNYALİZASYON OTOMASYONU 4 KATLI ASANSÖR OTOMASYONU

BÖLÜM 1: TEMEL TEORİK BİLGİLER BU BÖLÜMDE SAYI SİSTEMLERİNİ ÖĞRENECEĞİZ VE DİJİTAL (İKİLİ) MANTIĞI KAVRAMAYA ÇALIŞACAĞIZ.

AC (DALGALI AKIM) ALTERNATING CURRENT DEĞERİ ZAMANLA DEĞİŞEN SİNÜZOİDAL ŞEKLİNDEKİ AKIMDIR.

DC (DOĞRU AKIM) DIRECT CURRENT DEĞERİ ZAMANLA DEĞİŞMEYEN, BELLİ BİR DEĞERE SAHİP AKIMDIR.

ADAPTÖR İÇİNDEKİ DEVRE İLE AC SİNYALİ DC SİNYALE ÇEVİRİR.

ELEKTRİK / ELEKTRONİK ELEKTRİKLİ CİHAZLAR 220V AC AKIM İLE ÇALIŞIR. ÖRNEĞİN ÜTÜLER VE SOBALAR… ELEKTRONİK CİHAZLAR İSE İSE 5-24V ARASI DC GERİLİMLE ÇALIŞIR. RADYO, CEP TELEFONU V.B.CİHAZLAR BUNA ÖRNEKTİR.

SAYI SİSTEMLERİ ELEKTRONİK VE DİJİTAL SİSTEMLER İKİLİ SAYILARI TEMEL ALARAK ÇALIŞTIKLARI İÇİN ÖZELLİKLE İKİLİ SAYILAR OLMAK ÜZERE, ONLU VE ONALTILI SAYI SİSTEMLERİNİ BİLMEK ÇOK ÖNEMLİDİR. NOT: BİR SAYININ SIFIRINCI KUVVETİ BİRDİR.

ONLUK SAYI SİSTEMİ GÜNLÜK HAYATIMIZDA KULLANDIĞIMIZ SAYI SİSTEMİDİR. 0,1,2, … ,9 RAKAMLARINDAN OLUŞUR. (20)10 (825)10 (3359)10

İKİLİ SAYI SİSTEMİ MİKROİŞLEMCİLERİN VE DİĞER TÜM DİJİTAL AYGITLARIN KULLANDIĞI SAYI SİSTEMİDİR. 0 VE 1 RAKAMLARINDAN OLUŞUR. (10)2 (1001)2 (10011101)2

ONALTILI SAYI SİSTEMİ ÖZELLİKLE BELLEKLERİ ADRESLEMEK İÇİN KULLANILAN SAYI SİSTEMİDİR. AYRICA ASSEMBLY’DE KAYITÇILARA DEĞER YÜKLEMEK İÇİN DE KULLANILIR. 0,1,2, … , 9, A, B, C, D, E, F KARAKTERLERİNDEN OLUŞUR (1A)16 (3B5)16

SAYI SİSTEMLERİNİN ÇEVRİLMESİ BAZEN SAYI SİSTEMLERİ ARASINDA ÇEVİRMELER YAPMAK ZORUNDA KALACAĞIZ. İKİLİ SAYILARI ONLUYA ONLU SAYILARI ANALTILIYA ONALTILI SAYILARI İKİLİYE

İKİLİ SAYILARIN ONLUK SAYI SİSTEMİNE ÇEVRİLMESİ SAYIYI 2’NİN KUVVETLERİ OLARAK YAZIP SONUÇLARI TOPLAMAMIZ GEREKİYOR. (10)2=1x21+0x20=2+0=(2)10 (101)2=1x22+0x21+1x20=(5)10

ONLUK SAYILARIN İKİLİK SAYI SİSTEMİNE ÇEVRİLMESİ SAYIYI SÜREKLİ OLARAK BÖLÜM BİTENE KADAR 2’YE BÖLMEMİZ VE KALANI ALMAMIZ GEREKMEKTEDİR. (5)10=(101)2 (28)10=(11100)2 (65)10=(1000001)2

İKİLİ SAYILARIN ONALTILIK SAYI SİSTEMİNE ÇEVRİLMESİ SAYIYI 4 BİTLİK GRUPLARA AYIRIP HER GRUBUN ONALTILI EŞİDİNİ YAZMAMIZ GEREKİR.

İKİLİ SAYILARIN ONALTILIK SAYI SİSTEMİNE ÇEVRİLMESİ 0000 – 0 0001 – 1 0010 – 2 0011 – 3 0100 – 4 0101 – 5 0110 – 6 0111 -- 7 1000 – 8 1001 – 9 1010 – A 1011 – B 1100 – C 1101 – D 1110 – E 1111 -- F

İKİLİ SAYILARIN ONALTILIK SAYI SİSTEMİNE ÇEVRİLMESİ 1001 11112=9F16 1110 1111 0000 11102=EF0E16

ONALTILIK SAYILARIN İKİLİ SAYI SİSTEMİNE ÇEVRİLMESİ ONALTILI SAYININ HER KARAKTERİ İÇİN EŞİDİ OLAN 4 BİTLİK İKİLİ SAYI YAZILIR. A916=1010 10012 FE3C16=1111 1110 0011 11002

ONALTILIK SAYILARIN ONLUK SAYI SİSTEMİNE ÇEVRİLMESİ SAYIYI 16’NIN KUVVETLERİ İLE ÇARPIP SONUÇLARI TOPLUYORUZ. EE16=14x161+14x160 2AC16=2x162+10x161+12x160

ONLUK SAYILARIN ONALTILIK SAYI SİSTEMİNE ÇEVRİLMESİ SAYIYI BÖLÜM BİTENE KADAR 16 İLE BÖLÜNÜZ VE KALANI ALINIZ. (238)10=(EE)16 (684)10=(2AC)16

İLETİŞİM & CİHAZLAR BU KISIMDA ELEKTRONİK CİHAZLARIN NASIL İLETİŞİM KURABİLDİĞİNİ VE KOMUTLARI NASIL ALGILADIĞINI ANLAMAYA ÇALIŞACAĞIZ.

İLK İLETİŞİM YÖNTEMLERİ İNSANLAR YAKIN MESAFELERDE KELİMELERLE, KONUŞARAK VEYA YAZARAK İLETİŞİM KURARLAR. UZAK MESAFELERDE YAZARAK, DUMANLA YADA BAYRAKLARLA BAZI İLETİŞİM YÖNTEMLERİ GELİŞTİRMİŞLERDİR. BU TÜR İLETİŞİMLERDE BİR “KODLAMA” GEREKLİDİR. ÖNCE İNSAN DİLİ KODLARA ÇEVRİLİR, GÖNDERİLİR, KARŞIDA DA KODLAR ÇÖZÜLÜR VE ANLAŞILIR HALE GETİRİLİR.

NOKTA VE ÇİZGİ BİLGİLERİN İLETİLMESİNDE ESKİDEN (VE HALEN) KULLANILAN KODLARDAN BİRİ MORSE KODUDUR. BU KODLAMADA HER HARF NOKTA VE ÇİZGİ İLE KODLANIR. ÖRNEĞİN; K= ..- KODLAR YAN YANA GELEREK KELİMELERİ OLUŞTURURLAR VE BİR KABLO İLE KARŞI TARAFA GÖNDERİLİRLER. KARŞI TARAFA KODLAR ULAŞTIĞINDA ÇÖZÜLÜR VE ANLAMLI KELİMELER DOĞAR.

SIFIR VE BİR 0=ANAHTAR AÇIK 1=ANAHTAR KAPALI

SIFIR VE BİR SİNYAL VAR YADA YOK DURUMUDUR. V 1 1 1 1 YOK VAR t BIT

İKİLİ SAYILAR 0 VE 1 LERDEN OLUŞAN, PC’LERİN İLETİŞİM KURMASINDA KULLANILAN SAYI SİSTEMİDİR. ÖRNEĞİN;00100011 DİJİTAL CİHAZLAR SADECE 0 VE 1’LERİ ALGILAYABİLDİĞİ İÇİN,

BIT İKİLİ SAYILARI OLUŞTURAN HER RAKAMA BINARY DIGIT KELİMELERİNİN KISALTILMIŞI OLAN BIT DENİR. BİR BİT 0 VEYA 1 OLABİLİR. BİLGİSAYARDA EN KÜÇÜK BİLGİ BİRİMİ BİTTİR. 11010011 BİT

NIBBLE 4 BİTİN BİR ARAYA GELMESİYLE NIBBLE OLUŞUR. ESKİ 4 BİTLİK İŞLEMCİLER ZAMANINDA ÇOK KULLANILIYORDU. ARTIK 4 BİTLİK İŞLEMCİLER PEK ÜRETİLMEDİĞİ İÇİN FAZLA KULLANILMIYOR.

BYTE 8 BİTİN BİR ARAYA GELMESİYLE BYTE OLUŞUR. BİR BYTE İÇERİSİNDE 0-255 ARASINDA OLMAK ÜZERE 256 DEĞER OLABİLİR. (İKİLİK) 00000000 = 0 (ONLUK) (İKİLİK) 11111111 = 255 (ONLUK) GÖRÜLDÜĞÜ GİBİ BİR BAYT’IN ALABİLECEĞİ EN YÜKSEK DEĞER 255 VE EN DÜŞÜK DEĞER 0’DIR.

WORD 16 BİTİN BİR ARAYA GELMESİYLE WORD OLUŞUR. (İKİLİK) 00000000 00000000 = 0 (ONLUK) (İKİLİK) 11111111 11111111 = 65535 (ONLUK) BİR WORD’UN ALABİLECEĞİ EN YÜKSEK DEĞER 65535 VE EN DÜŞÜK DEĞER 0’DIR. BU DA BİR WORD İÇERİSİNDE 65536 FARKLI DEĞER SAKLANABİLECEĞİ ANLAMINA GELİR. (216=65536)

LONG 32 BİTİN BİR ARAYA GELMESİYLE LONG OLUŞUR. 0 İLE 232 ARASI DEĞERLER ALABİLİR.

MANTIK İŞLEMLERİ MİKROİŞLEMCİLERDE BAZI İŞLERİN VE HESAPLARIN YAPILMASI İÇİN MANTIK İŞLEMLERİ KULLANILIR. BUNLAR AND, OR, XOR VE NOT GİBİ İŞLEMLERDİR.

AND (VE) İŞLEMİ A B A AND B 1 0=ANAHTAR AÇIK 1=ANAHTAR KAPALI

OR (VEYA) İŞLEMİ A B A OR B 1 0=ANAHTAR AÇIK 1=ANAHTAR KAPALI

XOR (ÖZEL VEYA) İŞLEMİ A B A OR B 1 BITLER AYNI İSE SONUÇ 1 BITLER AYNI İSE SONUÇ LOJİK 0, FARKLI İSE SONUÇ LOJİK 1 OLUR. 0=ANAHTAR AÇIK 1=ANAHTAR KAPALI

NOT (DEĞİL) İŞLEMİ A NOT A 1 BIT 0 İSE SONUÇ LOJİK 1, 1 İSE 1 BIT 0 İSE SONUÇ LOJİK 1, 1 İSE SONUÇ LOJİK 0 OLUR. 0=ANAHTAR AÇIK 1=ANAHTAR KAPALI

SHIFT & ROTATE (KAYDIRMA & DÖNDÜRME) BİT DİZGİLERİ ÜZERİNDE YAPILAN DİĞER MANTIKSAL İŞLEMLER DE KAYDIRMA (SHİFT) VE DÖNDÜRME (ROTATE) İŞLEMLERİDİR. BU İKİ İŞLEM KENDİ İÇLERİNDE SAĞA KAYDIRMA (RİGHT SHİFT) SOLA KAYDIRMA (LEFT SHİFT) SAĞA DÖNDÜRME (RIGHT ROTATE) SOLA DÖNDÜRME (LEFT ROTATE) OLARAK ALT KATEGORİLERE AYRILABİLİR.

SHIFT (KAYDIRMA) BİR BAYTA SAĞA KAYDIRMA (RİGHT SHİFT) İŞLEMİ UYGULANIRSA 7. BİT 6.NIN YERİNE, 6. BİT 5.NİN YERİNE, 5. BİT 4.NÜN YERİNE .... GEÇER. BOŞ KALAN 7. BİT POZİSYONUNA 0 YAZILIR VE 0. BİT İÇERSİNDEKİ 1 DEĞER DIŞARIYA ATILIR. SOLA KAYDIRMA (LEFT SHİFT) İŞLEMİ DE AYNI ŞEKİLDE GERÇEKLEŞTİRİLMEKTEDİR. BU SEFER BOŞ KALAN 0. BİT POZİSYONUNA 0 YAZILIR VE 7. BİT İŞLEM DIŞI KALIR.

SHIFT (KAYDIRMA) 1 0 1 1 1 0 0 1 0 1 0 1 1 1 0 0 -> SAĞA KAYDIRMA SONRASI 0 1 1 1 0 0 1 0 -> SOLA KAYDIRMA SONRASI

ROTATE (DÖNDÜRME) DÖNDÜRME (ROTATE) İŞLEMİNDE DE YİNE KAYDIRMA İŞLEMİNDE OLDUĞU GİBİ BİTLER BİR SAĞA VEYA SOLA KAYDIRILIR FAKAT BURADA BOŞ KALAN 7. VEYA 0. BİT YERİNE SIFIR DEĞİL DE 7. BİT İÇİN 0. BİTİN VE 0. BİT İÇİN DE 7. BİTİN DEĞERİ YERLERİNE YAZILIR. YANİ YUKARIDAKİ BAYTIMIZA SIRASIYLA SAĞA VE SOLA DÖNDÜRME İŞLEMLERİ UYGULANIRSA AŞAĞIDAKİ GİBİ SONUÇLAR ELDE EDİLİR.

ROTATE (DÖNDÜRME) 1 0 1 1 1 0 0 1 1 1 0 1 1 1 0 0 -> SAĞA DÖNDÜRME SONRASI 0 1 1 1 0 0 1 1 -> SOLA DÖNDÜRME SONRASI

BÖLÜM 2: MİKROİŞLEMCİ DONANIMI PLC BU BÖLÜMDE MİKROİŞLEMCİLERİN İÇİNİ VE PLC CİHAZLARINI DAHA YAKINDAN TANIMAYA ÇALIŞACAĞIZ.

BİLGİSAYAR NEDİR? BİLGİYİ GİRİŞ OLARAK ALAN, BUNU BELLİ BİR KURALA GÖRE İŞLEYEN VE SONUCU ÇIKTI OLARAK VEREN SİSTEMLERE BİLGİSAYAR DENİR.

BİLGİSAYAR NEDİR? BİLGİSAYAR (İŞLEM) GİRİŞ ÇIKTI

BİLGİSAYAR NEDİR? BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ İKİ TEMEL ÖĞEDEN OLUŞMAKTADIR. BUNLAR; YAZILIM VE DONANIMDIR. DONANIM: PC’Yİ OLUŞTURAN ELEKTRONİK ELEMANLAR. YAZILIM: PC’DE ÇALIŞAN PROGRAMLAR.

BASİT BİR BİLGİSAYAR ADRES YOLU CPU BELLEK GİRİŞ/ÇIKIŞ VERİ YOLU KONTROL YOLU

KOMUT NEDİR İŞLEMCİYE BELLİ BİR İŞ YAPTIRMAYA YARAYAN EMİR SÖZCÜĞÜDÜR.

PROGRAM NEDİR BELLİ BİR İŞİ YAPTIRMAK ÜZERE BELİRLİ KURALLARA UYARAK BİR ARAYA GETİRİLEN KOMUTLAR TOPLULUĞUDUR. HER PROGRAMLAMA DİLİNİN KENDİNE GÖRE KURALLARI VARDIR VE KOMUTLAR BU KURALLARA GÖRE BİR ARAYA GETİRİLİR.

CPU NEDİR? DIŞARIDAN GELEN KOMUTLARI ALIP YORUMLAYARAK MANTIK VE MATEMATİK İŞLEMLERİ YAPAN, SONUÇLARINI DIŞARIYA VEREN ELEKTRONİK DEVREDİR.

CPU NEDİR? CPU’NUN TANIMINDAN DA ANLAŞILACAĞI GİBİ İKİ TEMEL İŞLEVİ VARDIR. KOMUTLARIN DIŞARIDAN ALINIP YORUMLANMASI VE DOĞRU İŞLEMİN YAPILMASI. MATEMATİK VE MANTIK İŞLEMLERİN YAPILMASI.

CPU DIŞARIDAN ALINAN VERİLER VE KOMUTLAR CPU’NUN ÇALIŞABİLECEĞİ BELLİ BİR BİÇİMDE (İKİLİ) OLMALIDIR. DİĞER YANDAN, CPU İÇİNDE İŞLENEN VERİLER DIŞARIYA GENE BELLİ BİR BİÇİMDE VERİLMELİDİR.

CPU NASIL ÇALIŞIR? BİLGİSAYARDAKİ TÜM İŞLEMLER YA CPU TARAFINDAN YAPILIR, YA DA CPU KONTROLÜNDE YAPILIR. İŞLEMCİ, GÖNDERİLEN VERİLERİ/KOMUTLARI ALIR GEREKLİ İŞLEMLERİ YAPAR SONUÇLARI DIŞARIYA GÖNDERİR

INTEL 8086 CPU DIŞ GÖRÜNÜŞ

INTEL 8086 ÇEKİRDEĞİ

CPU KONTROL BİRİMİ GİRİŞ AYGITLARI ALU ÇIKIŞ AYGITLARI KAYITÇILAR (BELLEK) CPU

KONTROL BİRİMİ BİR ORKESTRA ŞEFİ GİBİ YÖNETİM İŞİ YAPAR, DİĞER BİRİMLERİN UYUMLU VE EŞZAMANLI ÇALIŞMASINI SAĞLAR. BU BİRİM, SİSTEMİN TÜM İŞLEYİŞİNDEN VE İŞLEMİN ZAMANINDA YAPILMASINDAN SORUMLUDUR.

ALU (ARITMETIC LOGIC UNIT) ALU, ARİTMETİK VE MANTIKSAL İŞLEMLERİ YAPAR. BU BİRİM TOPLAMA, ÇIKARMA, ÇARPMA, BÖLME GİBİ MATEMATİKSEL İŞLEMLERİN YANINDA “VE”, “VEYA” GİBİ MANTIKSAL İŞLEMLERİ YAPAR.

KAYITÇI/YAZMAÇ (REGISTER) İŞLEMCİ İÇİNDE BULUNAN VE VERİLERİN İŞLENMESİNDE KULLANILAN ÇOK KÜÇÜK BELLEKLERDİR. BUNLARA GENEL AMAÇLI KAYITÇI DENİR. BAZI ÖZEL KAYITÇILAR YAPILAN İŞLEM VE SONUÇLARLA İLGİLİ BİLGİ DE VERİRLER. 4, 8, 16, 32, 64, 128 BIT GENİŞLİĞİNDE OLABİLİRLER.

KAYITÇI (REGISTER) A KAYITÇILAR BAZI VERİLERİN VE İŞLEM SONUÇLARININ TUTULDUĞU KÜÇÜK BELLEKLERDİR. B X PC

İLETİŞİM YOLLARI CPU İÇİNDE VERİLERİN TAŞINMASINI SAĞLARLAR. CPU İÇİNDE 3 FARKLI İLETİŞİM YOLU BULUNUR. ADRES YOLU VERİ YOLU KONTROL YOLU

ADRES YOLU KOMUT VEYA VERİNİN BELLEKTE BULUNDUĞU ADRESİ BELİRTİR. İLGİLİ KOMUT VEYA VERİ ADRES YOLU İLE BULUNUR, SEÇİLİR, DAHA SONRA (KOMUT VEYA VERİ) VERİYOLU İLE TAŞINIR. VERİ İŞLENDİKTEN SONRA HANGİ ADRESE KOYULACAĞI ADRES YOLU İLE SEÇİLİR, DAHA SONRA ( BU KOMUT VEYA VERİ) VERİYOLU İLE TAŞINIR.

ADRES YOLU ADRES YOLU ADRESİ SEÇER RAM 00H CPU 05H 2+4 VERİ YOLU SEÇİLEN ADRESTEKİ VERİYİ ALIR 16H VERİ KUTUSU ADRES

ADRES YOLU ADRES YOLU GENİŞLİĞİ ADRESLEME KAPASİTESİNİ DE,YANİ, KULLANILABİLECEK MAKSİMİM BELLEK MİKTARINI DA BELİRLER. N=ADRES YOLU GENİŞLİĞİ İSE, MAKSİMUM BELLEK=2N BYTE ÖRNEĞİN ADRES YOLU GENİŞLİĞİ 4-BIT İSE İŞLEMCİNİN KULLANABİLECEĞİ MAKSİMUM BELLEK MİKTARI: 24=2*2*2*2=16 BYTE 216=65536 BYTE=65KB 220=1048576 BYTE=1MB

VERİ YOLU VERİLERİN TAŞINMASINDA KULLANILIR. ADRES YOLU İLE ÖNCE İLGİLİ BELLEK ADRESİ SEÇİLİR DAHA SONRA KOMUTA GÖRE, İLGİLİ ADRESTEKİ VERİ ALINIR YA DA BU ADRESE VERİ YAZILIR. GENELDE VERİ YOLU GENİŞLİĞİ İLE KAYITÇI GENİŞLİĞİ AYNIDIR.

KONTROL YOLU SİSTEMDEKİ BİRİMLERİN DENETLENMESİNİ SAĞLAYAN ÖZEL SİNYALLERİN TAŞINMASI BU YOL İLE SAĞLANIR. BU YOLU OLUŞTURAN HATLARIN SAYISI SİSTEMDEN SİSTEME DEĞİŞİR. R/W(READ/WRITE), CS(CHIP SELECT), CE(CHIP ENABLE), HALT GİBİ SİNYALLER BİRER KONTROL SİNYALİDİR.

KONTROL YOLU KONTROL YOLUNU MEYDANA GETİREN SİNYALLER ÜÇ GRUBA AYRILIR. KESME SİNYALLERİ YÖN BELİRLEME SİNYALLERİ ZAMANLAMA SİNYALLERİ

KESME SİNYALLERİ DIŞ DÜNYADAN (ÇEVRE BİRİMLERDEN) VEYA CPU DIŞINDAN GELEBİLECEK KESME (INTERUPT) SİNYALLERİNİN KULLANDIĞI HATLARDIR. BUNLAR IRQ, NMI VEYA RES GİBİ SİNYALLER OLABİLİRLER.

YÖN BELİRLEME SİNYALLERİ VERİNİN HANGİ YÖNE GİDECEĞİNİ (BELLEKTEN OKUMA VEYA YAZMA) VEYA HANGİ YONGANIN SEÇİLECEĞİNİ BELİRLEYEN SİNYALLERDİR.

ZAMANLAMA SİNYALLERİ BU HATLARDAKİ SİNYALLER HANGİ ZAMANDA NE YAPILACAĞINI BELİRLER. BUNLAR KARE DALGA ŞEKLİNDE BİRER SİNYALDİR. CPU İÇERİSİNDE VEYA DIŞARISINDA BİR ELEMANI TETİKLEMEK (ÇALIŞTIRMAK) ÜZERE GÖNDERİLİR.

SAAT ÇEVRİMİ (CLOCK CYCLE) BİLGİSAYAR AYNI ANDA SADECE 1 İŞLEM YAPAR. O KADAR HIZLI ÇALIŞIR Kİ, SANİYEDE MİLYONLARCA İŞLEM YAPTIĞINDAN DOLAYI BİZ ONUN AYNI ANDA BİRDEN FAZLA İŞ YAPTIĞINI ZANNEDERİZ.

SAAT ÇEVRİMİ BİR KOMUTUN ALINMASINDAN SONRA DİĞER KOMUTA GEÇENE KADAR OLAN SÜREYE SAAT ÇEVRİMİ (CLOCK CYCLE) DENİR. BİR ÇEVRİM 4 AŞAMADAN OLUŞUR: KOMUT AL (FETCH) KOMUT ÇÖZ (DECODE) KOMUT ÇALIŞTIR (EXECUTE) KOMUT SAKLA (STORE)

KOMUT AL (FETCH) ANA BELLEKTEN (RAM) KOMUT ALINIR. RAM 00H FETCH CPU 2+4 11H VERİ KUTUSU ADRES

KOMUT ÇÖZ (DECODE) RAM BELLEKTEN ALINAN KOMUT MAKİNA DİLİNE ÇEVRİLİR, İŞLEM YAPILIR 2+4 >>> 01010001 10011101 10000011 BİZİM VERDİĞİMİZ KOMUT MAKİNA DİLİ BİLGİSAYARIN ANLADIĞI KOMUT

KOMUT ÇALIŞTIR (EXECUTE) MAKİNA KODUNA ÇEVRİLEN KOMUT İŞLEMCİ TARAFINDAN ÇALIŞTIRILIR VE GEREKLİ İŞLEMLER YAPILIR.

KOMUT SAKLA (STORE) SONUÇ RAM BELLEĞE SAKLANIR. RAM 00H FETCH CPU 04H 2+4 6 STORE 11H

ÇEVRİM KONTROL ÜNİTESİ ALU (3) (2) KOMUT KOMUT ÇÖZ ÇALIŞTIR (1)KOMUT AL (4)KOMUT SAKLA RAM BELLEK

BELLEK VERİLERİ KALICI VEYA GEÇİCİ OLARAK SAKLAYAN ELEKTRONİK(RAM), ELEKTROMEKANİK (HDD) VEYA OPTİK (CD, DVD) AYGITLARDIR.

RAM BELLEK İŞLEMCİNİN VERİ YA DA KOMUT ALMAK VE İŞLEM SONUÇLARINI YAZMAK İÇİN KULLANDIĞI BELLEKTİR. PC ÇALIŞTIĞI SÜRECE RAM BELLEK DE ÇALIŞIR. ELEKTRİK KESİLDİĞİ VEYA PC KAPATILDIĞI ANDA RAM BELLEKTEKİ TÜM VERİLER SİLİNİR.

RAM BELLEK RAM BELLEĞİ RAFLI BİR DOLAP GİBİ DÜŞÜNEBİLİRİZ. VERİLER YA DA KOMUTLAR BELLİ BİR ADRESE SAHİP RAFLARA KOYULUR. BU RAFLARDAN VERİLER ALINIP İŞLENİR, SONUÇLAR GENE BU RAFLARA YAZILIR.

RAM BELLEK RAM 00H CPU 03H 2+4 10H VERİ KUTUSU ADRES

HARD DİSK VERİLER MANYETİK OLARAK METAL DİSKLER ÜZERİNDE SAKLANIR. HARD DİSKE KAYDEDİLEN VERİLER KALICIDIR. KULLANICI TARAFINDAN SİLİNMEDİĞİ SÜRECE KAYBOLMAZLAR. PC’YE YÜKLENEN BÜTÜN PROGRAMLAR BU BELLEKTE TUTULUR VE KULLANILACAĞI ZAMAN RAM’E TAŞINIR.

GİRİŞ/ÇIKIŞ AYGITLARI MAKİNA İLE KULLANICI ARASINDA TERCÜMAN GÖREVİ GÖRÜRLER. BİLGİ VE KOMUTLARI İNSANIN ANLAYACAĞI DİLDEN MAKİNA DİLİNE ÇEVİRİRLER VEYA TERSİ İŞLEMİ YAPARLAR. ÖRNEĞİN KLAVYE BÖYLE BİR AYGITTIR. İNSANIN ANLADIĞI KARAKTERLERİ CPU’NUN ANLAYABİLECEĞİ BİÇİME ÇEVİRİR.

TEMEL CPU ÖZELLİKLERİ BU BÖLÜMDE CPU’LARIN TEMEL ÖZELLİKLERİ VE BAZI CPU BİRİMLERİNİN İŞLEVLERİNİ ÖĞRENECEĞİZ.

TEK/ÇOK YONGALI TEK YONGALI ÇOK YONGALI RAM, CPU, G/Ç, ROM VE DİĞER AYGITLAR TEK BİR YONGA İÇİNE ALINARAK FİYAT UCUZLAMIŞ VE PERFORMANS ARTMIŞTIR. ÇOK YONGALI RAM, CPU, G/Ç, ROM VE DİĞER AYGITLAR AYRI YONGALARA ALINARAK ESNEKLİK SAĞLANMIŞTIR.

TEK YONGALI İŞLEMCİLER MİKRODENETLEYİCİ RAM CPU ROM G/Ç

ÇOK YONGALI İŞLEMCİLER CPU CACHE KUZEY KÖPRÜSÜ RAM FDD GÜNEY KÖPRÜSÜ HARD DİSK DİĞER AYGITLAR CD-ROM

KELİME (BIT) UZUNLUĞU CPU’NUN PARALEL OLARAK İŞLEDİĞİ VERİ BİTİ SAYISIDIR. KELİME UZUNLUĞU, İŞLEMCİDEKİ KAYITÇILARIN GENİŞLİĞİNİ DE BELİRLER. 0 1 1 0 4 BIT 8 BIT 0 1 1 0 0 1 1 0

KELİME (BIT) UZUNLUĞU ÖRNEĞİN INTEL 4004 CPU DIŞARIDAN AYNI ANDA 4-BIT ALIR VE İŞLER. 8086 İSE 16-BITLIK VERİYİ ALIP İŞLEYEBİLİR.

CPU CLOCK (İŞLEMCİ SAATİ) BİLGİSAYARDA HER OPERASYON BELİRLİ ZAMANLARDA GERÇEKLEŞİR. BÜTÜN CİHAZLAR BİR SAATİ TAKİP EDERLER VE BU ŞEKİLDE BİRBİRLERİ İLE SENKRONİZE ÇALIŞIRLAR. SENKRONİZASYON, İŞLEMCİYİ HAREKETLENDİREN VE BELLİ FREKANSTA KARE DALGA ÜRETEN BİR SAAT İLE SAĞLANIR.

CPU CLOCK (İŞLEMCİ SAATİ) 8 BIT HARİCİ VERİYOLU RAM HDD CPU SAAT

SAAT HIZI SAAT, DAHA ÖNCE DE BAHSEDİLDİĞİ GİBİ BİR KARE DALGA ÜRETİR. KARE DALGANIN HER YÜKSELEN KENARINDA BİR KOMUT ÇALIŞTIRILIR. CPU SAAT

SAAT HIZI CPU SAAT (CRYSTAL) T=PERİYOD FREKANS=1/T (HZ) Eğer T=2saniye ise Frekans=1/2=0.5 Hz Eğer T=0.1saniye ise Frekans=1/0.1=10 Hz ŞU AN PİYASADAKİ İŞLEMCİLER 3.000.000.000 HZ ÇALIŞIR

PLC NEDİR? PLC, PROGRAMMABLE LOGIC CONTROLLER KELİMELERİNİN KISALTILMIŞIDIR. YANİ, PROGRAMLANABİLEN MANTIKSAL KONTROLCÜ ANLAMINA GELİR. KABACA, PLC’YE FABRİKA ORTAMINDA KULLANILAN VE KOLAYCA PROGRAMLANABİLEN BİLGİSAYAR DİYEBİLİRİZ.

PLC NEDİR? PLC’LERİN GİRİŞ VE ÇIKIŞ UÇLARI VARDIR. PLC, GİRİŞ UÇLARINA BAĞLANAN ALGILAYICILARDAN (BUTON, ANAHTAR, SENSÖR VS) ALDIĞI BİLGİYİ, KENDİNE VERİLEN PROGRAMA GÖRE İŞLEYEN VE SONUÇLARINI ÇIKIŞLARINA BAĞLI İŞ ELEMANLARINA (RÖLE, KONTAKTÖR, SELONOİD VALF, MOTOR VS) AKTARAN BİR MİKROBİLGİSAYAR SİSTEMİDİR.

PLC NE İŞE YARAR? EL İLE, YANİ, BİR İNSAN TARAFINDAN KONTROL EDİLEN SİSTEMLERİN, İNSANSIZ OLARAK VEYA EN AZ İNSAN GEREKSİNİMİYLE KONTROL EDİLMESİNİ SAĞLAR.

NEDEN PLC? ARIZA YAPMADIĞI SÜRECE 24 SAAT ÇALIŞIR AZ YER KAPLAR VE HEMEN HEMEN HER TÜRLÜ ELEKTRİK / ELEKTRONİK BİLEŞEN İLE UYUMLUDUR KURULUMU/MONTAJI KOLAYDIR MEKANİK PARÇASI OLMADIĞI İÇİN FAZLA BAKIM İSTEMEZ, ZATEN BAKIMI KOLAY VE BAKIM MALİYETLERİ DE DÜŞÜKTÜR ENERJİ HARCAMALARI DÜŞÜKTÜR

NEDEN PLC? KÖTÜ ÇEVRE KOŞULLARINDA RÖLELİ KUMANDA DEVRELERİNE GÖRE DAHA GÜVENİLİRDİR BİLGİSAYAR VE DİĞER KONTROLÖRLERLE HABERLEŞEBİLİR ÖĞRENMESİ VE PROGRAMLANMASI KOLAYDIR ZAM İSTEMEZ, GREV YAPMAZ YANİ, SİSTEMİN DAHA VERİMLİ (KARLI) OLMASINI SAĞLAR.

PLC'NİN KULLANIM ALANLARI PLC'LER OTOMOTİV, KİMYA, İMALAT GİBİ ENDÜSTRİNİN HER ALANINDA KULLANILMAKTADIRLAR. PLC'LER SAHA DEDİĞİMİZ ÇALIŞMA ALANINDAKİ (ÖRNEĞİN BİR FABRİKA) DEĞİŞİKLİKLERİ ÇEŞİTLİ SENSÖR VE ÖLÇME ARAÇLARI İLE ALGILAR, HAFIZASINA YÜKLENMİŞ PROGRAM DAHİLİNDE GEREKLİ İŞLEMLERİ YAPTIKTAN SONRA ÇIKIŞ ELEMANLARINA KOMUTLAR GÖNDEREREK GEREKLİ İŞLEMLERİ YAPAR.

SIEMENS S7-200 AİLESİ

SIEMENS S7-200 AİLESİ CPU 221, CPU 222, CPU 224, CPU 226 ve CPU 226XM İŞLEMCİLERİNE SAHİP FARKLI MODELLER VARDIR. HER MODELİN FARKLI BOYUT, BELLEK, HIZ, GİRİŞ/ÇIKIŞ SAYISI V.B. ÖZELLİKLERİ VARDIR. SİZİN İŞİNİZİ TAM OLARAK GÖRECEK EN HESAPLI MODELİ SATIN ALABİLİRSİNİZ.

SIEMENS S7-200 AİLESİ

SIEMENS S7-200 AİLESİ KOMPAKT YAPISI, DÜŞÜK MALİYETİ VE GÜÇLÜ KOMUT SETİ S7–200’Ü KÜÇÜK UYGULAMALAR İÇİN MÜKEMMEL BİR ÇÖZÜM HALİNDE GETİRMEKTEDİR. S7–200 MODELLERİN ÇEŞİTLİLİĞİ VE WİNDOWS TABANLI PROGRAMLAMA YAZILIMI, OTOMASYON PROBLEMLERİNİN ÇÖZÜMÜNDE SİZE GEREKLİ ESNEKLİĞİ SAĞLAMAKTADIR.

S7 200 CPU S7–200 CPU, GÜÇLÜ BİR MİKRO PLC OLUŞTURMAK ÜZERE KOMPAKT YAPIDA BİR MİKROİŞLEMCİ, ENTEGRE GÜÇ KAYNAĞI, GİRİŞ VE ÇIKIŞ DEVRELERİ İÇERİR. AYRICA GEREKİRSE DAHA SONRADAN SİSTEME YENİ PARÇALAR EKLEYEREK GENİŞLETEBİLİR, YENİ FONKSİYONLAR EKLEYEBİLİRSİNİZ.

S7 200 CPU

S7 200 CPU YAPISI CPU HAFIZA GİRİŞLER (INPUT) ÇIKIŞLAR (OUTPUT) I 0.1 Q 0.1 Q 0.3 Q 0.5 GÜÇ KAYNAĞI PROGRAM YÜKLEYİCİ

CPU CPU, PLC’NİN BEYNİDİR. ZAMANLAMA, SAYMA, TUTMA, KARŞILAŞTIRMA, MANTIKSAL VE MATEMATİKSEL İŞLEMLERİ YAPAR. BU BİRİM, CPU, BELLEK, BİLGİ İSTEME VE SAKLAMA DEVRELERİ VE HABERLEŞME DEVRELERİNDEN OLUŞUR.

HAFIZA RAM: GEÇİCİ BELLEKTİR. ELEKTRİK KESİLDİĞİNDE BU BELLEKTEKİ VERİLER SİLİNİR. ROM: KALICI BELLEKETİR. BU BELLEĞE YERLEŞTİRİLEN BİLGİLER ELEKTRİK KESİLSE DE SİLİNMEZ. FLASH BELLEKLER BU TÜRDEN BELLEKTİR.

HAFIZA PLC’LERDE YAZDIĞIMIZ PROGRAM GENELDE EPROM DENİLEN SİLİNİP YENİDEN YAZILABİLEN BELLEĞE KAYDEDİLİR. DIŞARIDAN ALINAN VEYA DIŞARIYA GÖNDERİLEN BİLGİLER BU RAM BELLEKTE TUTULUUR.

I/O (INPUT/OUTPUT) CPU’YU BEYİN OLARAK KABUL EDERSEK, I/O DA DUYU ORGANLARIDIR. GİRİŞ MODÜLÜ İŞLEMCİDEN VEYA DIŞARIDAKİ BİR ANAHTAR VEYA SENSÖRDEN SİNYAL ALIR VE İŞLEMCİYE GÖNDERİR.

I/O (INPUT/OUTPUT) ÇIKIŞ MODÜLÜ İSE, İŞLEM SONUÇLARINI DIŞARIDA KONTROL EDİLEN AYGITA 5VDC, 12VDC VEYA 220VAC OLARAK GÖNDERİR. BÖYLECE, OTOMASYON SAĞLANMIŞ OLUR.

I/O (INPUT/OUTPUT) GİRİŞ ELEMANLARI ÇIKIŞ ELEMANLARI PLC BUTONLAR MOTORLAR SENSÖRLER SELENOİD VALFLER SINIR ANAHTARLARI KONTAKTÖRLER OPTİK ALGILAYICILAR GÖSTERGE LAMBALARI

ANALOG GİRİŞ-ÇIKIŞ NORMALDE PLC’YE GELEN SİNYALLER DİJİTALDİR. PLC’DE OLAN YA DA SONRADAN EKLENEN ANALOG GİRİŞ MODÜLLERİ İLE DIŞARIDAN GELEN BASINÇ, AĞIRLIK, SICAKLIK GİBİ ANALOG SİNYALLER DİJİTALE ÇEVİLİP CPU’YA GÖNDERİLİR.

GENİŞLEME MODÜLLERİ EĞER PLC’DEKİ GİRİŞ/ÇIKIŞ SAYISI İŞİNİZİ GÖRECEK MİKTARDA DEĞİLSE PLC’YE EK BAZI PARÇALAR TAKILABİLİR.

RAFLAR (RACK) PLC VE DİĞER MODÜLLERİN TAKILABİLDİĞİ RAYLAR/RAFLAR GEREKTİĞİNDE KULLANILABİLİR. BU RAFLARA SONRADAN GÜÇ KAYNAĞI, I/O MODÜLLERİ, ANALOG I/O MODÜLLERİ, HABERLEŞME AYGITLARI TAKILABİLİR.

GÜÇ KAYNAĞI PLC İÇERİSİNDEKİ DEVRELERİN VE DAHA SONRADAN EKLENEN MODÜLLERİN ÇALIŞMASI İÇİN GEREKLİ GERİLİMİ SAĞLAR. 220VAC VEYA 24VDC İLE ÇALIŞAN MODELLER OLABİLİR.

UYUM DEVRELERİ PLC, DIŞARIDAN GELEN ANORMAL GERİLİMLERDEN ETKİLENMESİN DİYE GİRİŞ BİRİMİNDE OPTO-KUPLÖR DENİLEN AYGITLAR KULLANILIR. OPTO-KUPLÖR, BİR IŞIK GÖNDERİCİ VE IŞIK ALICIDAN OLUŞUR; 24V GİRİŞ SİNYALLERİNİ 5V’A ÇEVİRİR VE CPU’YA İLETİR.

OPTO-KUPLÖR OPTO-KUPLÖR ANORMAL GİRİŞ GERİLİMLERİNDEN CPU’YU YALITIR VE BOZULMASINI ENGELLER. 24V 5V

S7 200 Micro/WIN PROGRAMLAMA PAKETİ UYGULAMANIZA KUMANDA EDECEK LOJİK PROGRAMIN OLUŞTURULMASI, DÜZENLENMESİ VE TEST EDİLMESİ İÇİN RAHAT KULLANIMLI BİR ORTAM SAĞLAR. AYRICA, S7200 SİMÜLASYON YAZILIMI İLE CİHAZA GEREK KALMADAN YAPTIĞINIZ PROGRAMLARI TEST EDEBİLİRSİNİZ.

MİNİMUM BİLGİSAYAR SİSTEMİ ŞU AN PİYASADA SATILAN EN KÖTÜ BİLGİSAYAR BİLE UYGUNDUR. İŞLETİM SİSTEMİ: WINDOWS HARDDİSKTE 500MB ALAN 512 MB VEYA DAHA FAZLA RAM

GÜÇ BAĞLANTISI CİHAZ MODELE GÖRE 24V DC VEYA 220V AC İLE BESLENEBİLİR.

İLETİŞİM SEÇENEKLERİ PC/PPI KABLOSU: PC İLE PLC SERİ PORT ÜZERİNDEN HABERLEŞİR. EN YAYGIN VE EN UCUZ SEÇENEKTİR. MPI KABLOSU: MPI KABLOSUNU KULLANMAK İÇİN, PC’YE CP KARTI TAKMALISINIZ. CP KARTI DAHA YÜKSEK İLETİŞİM HIZLARINDA BAĞLANTI İÇİN GEREKEN DONANIMI İÇERİR.

PC/PPI KABLOSU

OPERATÖR PANELLERİ OPERATÖE PANELLERİ PLC’YE VERİ GİRMEK VEYA VERİ TAKİP ETMEK İÇİN KULLANILIR. YAYGIN KULLANILAN OPERATÖR PANELLERİ: TD 200 TEXT DİSPLAY ÜNİTESİ TP070 TOUCH PANEL (DOKUNMATİK) EKRANLI ÜNİTE

TD 200 TEXT DİSPLAYÜNİTESİ

TP070 TOUCH PANEL

PLC NASIL ÇALIŞIR? S7-200 SÜREKLİ OLARAK GİRİŞE GELEN SİNYALLARİ OKUR, GEREKEN İŞLEMİ YAPAR VE SONUÇLARI ÇIKIŞA GÖNDERİR. PLC, SAHİP OLDUĞU HIZA BAĞLI OLARAK, BU İŞLEMİ SANİYEDE YÜZLERCE DEFA YAPABİLİR.

ÇEVRİM ÇEVRİM GİRİŞ ELEMANLARI ÇIKIŞ ELEMANLARI PROGRAM BUTONLAR MOTORLAR SENSÖRLER SELENOİD VALFLER SINIR ANAHTARLARI KONTAKTÖRLER OPTİK ALGILAYICILAR GÖSTERGE LAMBALARI S7-200, İŞLEMLERİ BİR TARAMA DÖNGÜSÜNDE GERÇEKLEŞTİRİR

I/O ADRESLERİ PLC, DIŞARIDAN ALDIĞI VERİLERİ VEYA ÇIKIŞA GÖNDERECEĞİ VERİLERİ BİZİM TARAFIMIZDAN BELİRLENEN ADRESLERE KOYAR. I/O ADRES SAYISI (Byte) MODELE GÖRE DEĞİŞİR. GİRİŞ ADRESİ “I” İLE, ÇIKIŞ ADRESİ İSE “Q” İLE GÖSTERİLİR.

I/O ADRESLERİ I 0 . 3 Bitler I 3 . 4 Bit Byte Giriş/Çıkış(I/O)

HAFIZA ALANLARI & VERİYE ERİŞİM BİR HAFIZA ALANINDAKİ BELLİ BİR BİTE ERİŞİM İÇİN ADRES TARİF EDİLİR. BU ADRES, BAYT VE BİT ADRESLERİYLE HAFIZA ALANI BELİRTECİNDEN OLUŞUR.

GİRİŞ KÜTÜĞÜ (PII): I S7–200, HER TARAMANIN BAŞINDA FİZİKSEL GİRİŞİ OKUR VE BU DEĞERLERİ PII OLARAK TANIMLANAN HAFIZA ALANINA YAZAR. GİRİŞ KÜTÜĞÜNE BİT, BAYT, WORD VEYA DOUBLE WORD OLARAK ERİŞEBİLİRSİNİZ: Bit: I[bayt addresi].[bit adresi] I0.1 Bayt, Word veya Double Word: I[boyut][başlangıç bayt adresi] IB4

ÇIKIŞ KÜTÜĞÜ (PIQ): Q HER TARAMANIN SONUNDA ÇIKIŞ KÜTÜĞÜNDE BULUNAN DEĞERLER FİZİKSEL ÇIKIŞ NOKTALARINA KOPYALANIR. ÇIKIŞ KÜTÜĞÜNE BİT, BAYT, WORD VEYA DOUBLE WORD OLARAK ERİŞEBİLİRSİNİZ: Bit: Q[bayt addresi].[bit adresi] Q1.1 Bayt, Word veya Double Word: Q[boyut][başlangıç bayt adresi] QB5

DEĞİŞKEN HAFIZA ALANI (VARİABLE MEMORY AREA): V V HAFIZA ALANINI KUMANDA PROGRAMI AKIŞI SIRASINDA OLUŞAN ARA SONUÇLARI SAKLAMAK İÇİN KULLANABİLİRSİNİZ. V HAFIZA ALANI AYRICA PROSESİNİZ İÇİN GEREKEN DİĞER DEĞİŞKENLERİ, SABİTLERİ YAZMAK İÇİN DE KULLANILIR. ÇIKIŞ KÜTÜĞÜNE BİT, BAYT, WORD VEYA DOUBLE WORD OLARAK ERİŞEBİLİRSİNİZ: Bit: V[bayt addresi].[bit adresi] V10.2 Bayt, Word veya Double Word: V[boyut][başl. bayt adresi] VW100

BİT HAFIZA ALANI: M BİT HAFIZA ALANINI (M HAFIZA) BİR İŞLEMİN ARA SONUCU OLARAK, TIPKI BİR YARDIMCI RÖLE GİBİ KULLANABİLİRSİNİZ. M HAFIZA ALANI KÜTÜĞÜNE BİT, BAYT, WORD VEYA DOUBLE WORD OLARAK ERİŞEBİLİRSİNİZ: Bit: M[bayt addresi].[bit adresi] M26.7 Bayt, Word veya Double Word: V[boyut][başlangıç bayt adresi] MD20

ZAMAN RÖLESİ HAFIZA ALANI: T S7–200, 1 MSN, 10 MSN VEYA 100 MSN’NİN KATLARI OLARAK AYARLANABİLECEK ZAMAN RÖLELERİ SAĞLAR. BİR ZAMAN RÖLESİNİN İKİ DEĞİŞKENİ BULUNUR: ANLIK DEĞER: BU 16 BİTLİK İŞARETLİ TAMSAYI, ZAMAN RÖLESİ TARAFINDAN SAYILMIŞ OLAN SÜREYİ GÖSTERİR. ZAMAN RÖLESİ BİTİ: BU BİT, ANLIK DEĞERLE AYAR DEĞERİNİN KARŞILAŞTIRMA İŞLEMİ SONUCUNDA 1 VEYA 0 OLUR.

SAYICI HAFIZA ALANI: C S7–200, HERBİRİ SAYICI GİRİŞLERİNİN DÜŞÜK SİNYALDEN YÜKSEK SİNYALE GEÇİŞİNDE (YÜKSELEN KENARDA) SAYAN ÜÇ TİP SAYICI İÇERİR: BİR TİP SADECE YUKARI SAYAR, BİR DİĞERİ SADECE AŞAĞI SAYAR, DİĞERİ İSE HEM AŞAĞI HEM DE YUKARI SAYAR. BİR SAYICININ İKİ DEĞİŞKENİ BULUNUR: ANLIK DEĞER: BU 16 BİTLİK İŞARETLİ TAMSAYI, SAYICI TARAFINDAN SAYILMIŞ OLAN DEĞERİ GÖSTERİR. SAYICI BİTİ: BU BİT, ANLIK DEĞERLE AYAR DEĞERİNİN KARŞILAŞTIRMA İŞLEMİ SONUCUNDA 1 VEYA 0 OLUR.

HIZLI SAYICILAR: HC Format: HC[hızlı sayıcı numarası] HC1 HIZLI SAYICILAR, YÜKSEK SÜRATLİ DARBE GİRİŞLERİNİ CPU TARAMA SÜRESİNDEN BAĞIMSIZ OLARAK SAYARLAR. HIZLI SAYICILARIN 32 BİTLİK BİR SAYMA (VEYA ANLIK) DEĞERİ VARDIR. BU DEĞERE ERİŞİM İÇİN HAFIZA TİPİ (HC) İLE HIZLI SAYICI NUMARASINI BİRLİKTE KULLANIRSINIZ (ÖRNEĞİN HC0). ANLIK DEĞER, SALT-OKU DEĞERDİR VE SADECE DOUBLE WORD (32 BİT) OLARAK ERİŞİLEBİLİR. Format: HC[hızlı sayıcı numarası] HC1

AKÜMÜLATÖRLER: AC AKÜMÜLATÖRLER, OKUMA VE YAZMA YAPILABİLECEK HAFIZA BENZERİ ALANLARDIR. ÖRNEĞİN, BİR ALTPROGRAMA PARAMETRE ATAMAK İÇİN ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLERİ AKÜMÜLATÖRLER İÇİNE YAZAR VE ALTPROGRAMDA BU DEĞERLERİ KULLANABİLİRSİNİZ. S7–200’DE DÖRT ADET 32 BİT AKÜMÜLATÖR BULUNUR (AC0, AC1, AC2 VE AC3). AKÜMÜLATÖR İÇERİĞİNE BAYT, WORD VEYA DOUBLE WORD OLARAK ERİŞEBİLİRSİNİZ.

ANALOG GİRİŞLER: AI Format: AIW[başlangıç bayt adresi] AIW4 S7–200 (SICAKLIK VEYA BASINÇ GİBİ) ANALOG DEĞERLERİ 16 BİTLİK DİJİTAL BİR DEĞER HALİNE ÇEVİRİR. BU DEĞERLERE ALAN BELİRTECİ (AI), VERİ BOYUTU (W) VE BAŞLANGIÇ BAYT ADRESİ İLE ERİŞİLİR. ANALOG GİRİŞLER 2 BAYTLIK DEĞERLER OLDUĞUNDAN VE HER ZAMAN ÇİFT SAYIYLA BAŞLADIKLARINDAN, ONLARA ERİŞİM DE SADECE ÇİFT SAYILI BAYT ADRESLERİYLE OLUR (AIW0, AIW2, AIW4 GİBİ). Format: AIW[başlangıç bayt adresi] AIW4

ANALOG ÇIKIŞLAR: AQ Format: AQW[başlangıç bayt adresi] AQW4 S7–200 16 BİTLİK BİR DEĞERİ, DİJİTAL DEĞERLE ORANTILI BİR AKIM VEYA VOLTAJ DEĞERİNE DÖNÜŞTÜREBİLİR. BU DEĞERLERE ALAN BELİRTECİ (AQ), VERİ BOYUTU (W) VE BAŞLANGIÇ BAYT ADRESİ İLE ERİŞİLİR. ANALOG ÇIKIŞLAR 2 BAYTLIK DEĞERLER OLDUĞUNDAN VE HER ZAMAN ÇİFT SAYIYLA BAŞLADIKLARINDAN, ONLARA ERİŞİM DE SADECE ÇİFT SAYILI BAYT ADRESLERİYLE OLUR (AQW0, AQW2, AQW4 GİBİ Format: AQW[başlangıç bayt adresi] AQW4

S7-200 VERİLERİ NASIL SAKLIYOR? S7–200’ÜN İÇERİSİNDE BİR SÜPER KONDANSATÖR VARDIR. UZUN SÜRELİ ENERJİ SAKLAYAN BU KONDANSATÖR, BİR KERE ŞARJ OLDUKTAN SONRA ENERJİ OLMASA DAHİ RAM İÇERİĞİNİ UZUN SÜRE (CPU MODELİNE BAĞLI OLARAK GÜNLERCE) SAKLAR. AYRICA S7–200’ÜN İÇERİSİNDE BİR EEPROM VARDIR. BU HAFIZA TİPİ ENERJİDEN BAĞIMSIZ OLARAK PROGRAMINIZI, SEÇİLEN VERİ ALANLARINI VE KONFİGÜRASYON BİLGİLERİNİ TEORİK OLARAK SONSUZA KADAR SAKLAR.

S7-200 VERİLERİ NASIL SAKLIYOR?

S7-200 VERİLERİ NASIL SAKLIYOR? BUNLARA EK OLARAK S7–200’DE OPSİYONEL PİL KARTUŞU KULLANILABİLİR VE BÖYLECE RAM’DAKİ BİLGİLERİN ENERJİ KESİLDİKTEN SONRAKİ SAKLANMA SÜRESİ ARTTIRILABİLİR. PİL, SÜPER KONDANSATÖR DEŞARJ OLDUKTAN SONRA DEVREYE GİRER.

PLC SEÇERKEN !? I/O SAYISI İŞİNİZE UYGUN MU? UYGUN I/O MODÜLLERİNE SAHİP Mİ? DAHA SONRADAN MODÜL EKLENEBİLİR Mİ? KOLAY PROGRAMLANABİLİR Mİ? ÇALIŞMA HIZI UYGUN MU? ÜRETİCİ DESTEĞİ VE DOKÜMAN VAR MI?

PLC SEÇERKEN !? CİHAZI KULLANABİLECEK ELEMAN VAR MI? CİHAZIN EĞİTİMİ VAR MI? GARANTİ VE YEDEK PARÇA VAR MI? MALİYETİ VE BAKIM MASRAFLARI UYGUN MU?

BÖLÜM 3: OTOMASYONDA KULLANILAN BAZI KOMPONENTLER

START BUTONU BU BUTONLARDA KONTAK NORMALDE AÇIKTIR. BUTONA BASILINCA, AÇIK OLAN KONTAK KAPANIR. BUTON ÜZERİNDEN ETKİ KALDIRILDIĞINDA, KAPANAN KONTAK HEMEN AÇILIR. BUNLARA ANİ TEMASLI BUTON DA DENİR. 

STOP BUTONU DURDURMA BUTONUDUR. BU BUTONLARDA KONTAK NORMALDE KAPALIDIR. BUTONA TEMAS EDİLİNCE, KAPALI OLAN KONTAK AÇILIR; TEMAS OLDUĞU SÜRECE AÇIK KALIR. BUTONDAN TEMAS KALKINCA KONTAKLAR NORMAL KONUMUNU ALIR.

JOG BUTONU START VE STOP BUTONUNUN BİRLEŞİMİNDEN OLUŞMUŞTUR. KAPALI KONTAK STOP BUTONU OLARAK, AÇIK KONTAK İSE START BUTONU OLARAK KULLANILIR. 

BUTONLAR

MEKANİK SINIR ANAHTARLARI MEKANİK BİR ETKİYLE KONTAKLARI KONUM DEĞİŞTİREN ELEMANLARDIR.

ŞALTERLER-ANAHTARLAR KONTAK KONUMUNU FİZİKSEL HAREKET İLE DEĞİŞTİREN KUMANDA ELEMANLARIDIR. ŞALTERLER GENELDE İKİ TİPTE YAPILIRLAR. 1-KALICI TİP ANAHTARLAR-ŞALTERLER 2-BUTONLAR (GERİ DÖNÜŞLÜ ŞALTERLER)

ŞALTERLER-ANAHTARLAR

KONTAKTÖRLER KONTAKTÖRLER, ELEKTRİK DEVRELERİNİN BAĞLANTI İŞLEMLERİNDE, BÜTÜN MOTOR KUMANDALARINDA, IŞIK, KUVVET, SİNYALİZASYON VE BUNLAR GİBİ DOĞRU VE ALTERNATİF AKIMDA ÇALIŞAN BÜTÜN TESİSLERDE DEVRENİN AÇILIP KAPANMASINI TEMİN EDEN ELEKTROMANYETİK ŞALTERLERDİR. KONTAKTÖRLERİN EN ÖNEMLİ KULLANILIŞ ALANI DOĞRU VE ALTERNATİF AKIM DEVRELERİNİN KUMANDA EDİLMESİDİR. KONTAKTÖRLER VASITASIYLA HER GÜÇTEKİ MOTORLARA YOL VERME, DEVİR SAYISI KONTROLÜ GİBİ İŞLER KOLAYLIKLA YAPILIR.

KONTAKTÖRLER

KONTAKTÖRLER

RÖLELER KÜÇÜK GÜÇTEKİ ELEKTROMANYETİK ANAHTARLARA RÖLE ADI VERİLİR. AC YA DA DC İLE ÇALIŞABİLİR. BOBİNE ELEKTRİK VERİLİNCE KONTAKLAR KAPANIR VE ELEKTRİK İLETİR.

RÖLELER RÖLEDEKİ KONTAKLAR PALET ARACILIĞI İLE AÇILIR VE KAPANIRLAR. NORMAL DURUMDA PALET, YAY VEYA YERÇEKİMİ NEDENİYLE, DEMİR NÜVEDEN UZAKTA BULUNUR. RÖLELERDE NORMALDE AÇIK VE NORMALDE KAPALI OLMAK ÜZERE İKİ ÇEŞİT KONTAK VARDIR. BU KONTAKLARIN YAPIMINDA GÜMÜŞ, TUNGSTEN, PALLADYUM METALLERİ VE BUNLARIN ALAŞIMLARI KULLANILIR.

RÖLELER

BÖLÜM 4: TEMEL PLC PROGRAMLAMA MANTIĞI

NELER LAZIM? WINDOWS OLAN BİR BİLGİSAYAR PROGRAM YAZMAK İÇİN STEP7 MICROWIN YAZDIĞINIZ PROGRAMLARI DENEMEK İÇİN S7-200 SİMÜLATÖR

STEP 7 MICROWIN V4

S7-200 SIMULATOR

PROGRAM EDİTÖRLERİ STEP 7-MİCRO/WIN, PROGRAMINIZI OLUŞTURMAK İÇİN ÜÇ AYRI EDİTÖR SAĞLAR: LADDER LOGİC (LAD), KOMUT LİSTESİ (STL) VE FUNCTİON BLOCK DİAGRAM (FBD). BİR KAÇ SINIRLAMA DIŞINDA HERHANGİ BİR EDİTÖRLE YAZILAN PROGRAM, DİĞER EDİTÖRLERLE DE GÖRÜNTÜLENEBİLİR VE ÜZERİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILABİLİR.

STL EDİTÖRÜNÜN ÖZELLİKLERİ STL EDİTÖRÜ, PROGRAMIN METİN OLARAK GİRİLMESİNİ SAĞLAR. STL EDİTÖRÜ, LAD VEYA FBD İLE YAZILAMAYACAK BAZI ÖZEL KOMUTLARIN GİRİLEBİLMESİNİ DE SAĞLAR. LD I0.0 //Girişi oku A I0.1 //Diğer girişle AND’le = Q1.0 //Sonucu çıkışa ya

STL EDİTÖRÜNÜN ÖZELLİKLERİ ŞEMATİK GÖSTERİMİN OLUŞMASI İÇİN GEÇERLİ BAZI KISITLAMALAR STL’DE SÖZ KONUSU OLMADIĞINDAN VE S7-200’ÜN MAKİNA KODUNA EN YAKIN GÖSTERİM ŞEKLİ OLDUĞUNDAN, STL KOMUTLARI EN GENİŞ İMKANLARI SUNAR. ANCAK, BU GÖSTERİM ŞEKLİNİN KULLANIMI ELEKTRİK VEYA ELEKTRONİK EĞİTİMİ ALMIŞ KİŞİLERDEN ÇOK BİLGİSAYAR TEKNOLOJİSİNE YATKIN KİŞİLERE DAHA KOLAY GELMEKTEDİR

STL EDİTÖRÜNÜN ÖZELLİKLERİ STL DAHA ÇOK UZMAN PROGRAMCI VE BİLGİSAYAR EĞİTİMİ ALMIŞ KİŞİLER İÇİN UYGUNDUR. STL BAZI ÖZEL DURUMLARDA LAD VEYA FBD EDİTÖRÜ İLE KOLAY OLMAYAN ÇÖZÜMLERE KOLAYCA ULAŞMANIZI SAĞLAR. BUNA KARŞIN İZLEME FONKSİYONLARI STL’DE DAHA ZORDUR.

LAD EDİTÖRÜNÜN ÖZELLİKLERİ LAD EDİTÖRÜ, PROGRAMI ELEKTRİKSEL BAĞLANTI RESMİNE ÇOK YAKIN BİR ŞEKİLDE ŞEMATİK OLARAK GÖSTERİR.

LAD EDİTÖRÜNÜN ÖZELLİKLERİ LADDER PROGRAMLARI TIPKI GERÇEK ELEKTRİK DEVRELERİNDEKİ GİBİ “BİR ENERJİ KAYNAĞINDAN KONTAKLAR VASITASIYLA AKAN ENERJİYİ” SEMBOLİZE ETMEK ŞEKLİNDE, KULLANICIYA KOLAY GELEBİLECEK GÖSTERİM MANTIĞINA SAHİPTİR. LAD PROGRAMINDA SOL TARAFTA GÖSTERİLEN DİKEY ÇİZGİ ENERJİ KAYNAĞINI SEMBOLİZE EDER. ‘KAPANMIŞ’ OLAN KONTAKLAR ENERJİ AKIŞINA İZİN VERİRKEN ‘AÇILMIŞ’ KONTAKLAR BU SEMBOLİK AKIŞI BLOKE EDERLER.

LAD EDİTÖRÜNÜN ÖZELLİKLERİ KONTAKLAR; SVİÇ, BUTON, ŞALTER VEYA DAHİLİ KOŞULLAR GİBİ LOJİK GİRİŞLERE İŞARET EDER. BOBİNLER; LAMBA, KONTAKTÖR VEYA DAHİLİ ÇIKIŞ KOŞULLARI GİBİ LOJİK SONUÇLARA İŞARET EDER. KUTULAR; ZAMAN RÖLESİ, SAYICI, MATEMATİK FONKSİYONLAR GİBİ EK ÖZELLİKLERE İŞARET EDER.

LAD EDİTÖRÜNÜN ÖZELLİKLERİ LADDER MANTIĞI DAHA ÇOK ELEKTRİK EĞİTİMİ ALMIŞ KİŞİLER VE YENİ BAŞLAYANLAR İÇİN UYGUNDUR. ŞEMATİK GÖSTERİM ŞEKLİNİN ANLAŞILMASI KOLAYDIR VE TÜM DÜNYADA POPÜLERDİR. LAD EDİTÖRÜYLE YAZILMIŞ BİR PROGRAM HER ZAMAN STL İLE GÖRÜNTÜLENEBİLİR.

FBD EDİTÖRÜNÜN ÖZELLİKLERİ FBD EDİTÖRÜ, LOJİK KAPILARIN KULLANIMINA DAYANAN ŞEMATİK BİR GÖSTERİM ŞEKLİ SUNAR. LAD EDİTÖRÜNDE OLDUĞU GİBİ KONTAKLAR VE BOBİNLER YER ALMAZ, ANCAK EŞDEĞER KUTULAR HALİNDE LOJİK KAPILAR BULUNUR.

FBD EDİTÖRÜNÜN ÖZELLİKLERİ ŞEMATİK LOJİK KAPI GÖSTERİM ŞEKLİ PROGRAM AKIŞINI İZLEMEK İÇİN ÇOK UYGUNDUR. FBD EDİTÖRÜYLE YAZILMIŞ BİR PROGRAM HER ZAMAN STL İLE GÖRÜNTÜLENEBİLİR.

BÖLÜM 4: TEMEL PLC PROGRAMLAMA MANTIĞI

NELER LAZIM? WINDOWS OLAN BİR BİLGİSAYAR PROGRAM YAZMAK İÇİN STEP7 MICROWIN YAZDIĞINIZ PROGRAMLARI DENEMEK İÇİN S7-200 SİMÜLATÖR

STEP 7 MICROWIN V4

S7-200 SIMULATOR

PROGRAM EDİTÖRLERİ STEP 7-MİCRO/WIN, PROGRAMINIZI OLUŞTURMAK İÇİN ÜÇ AYRI EDİTÖR SAĞLAR: LADDER LOGİC (LAD), KOMUT LİSTESİ (STL) VE FUNCTİON BLOCK DİAGRAM (FBD). BİR KAÇ SINIRLAMA DIŞINDA HERHANGİ BİR EDİTÖRLE YAZILAN PROGRAM, DİĞER EDİTÖRLERLE DE GÖRÜNTÜLENEBİLİR VE ÜZERİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILABİLİR.

STL EDİTÖRÜNÜN ÖZELLİKLERİ STL EDİTÖRÜ, PROGRAMIN METİN OLARAK GİRİLMESİNİ SAĞLAR. STL EDİTÖRÜ, LAD VEYA FBD İLE YAZILAMAYACAK BAZI ÖZEL KOMUTLARIN GİRİLEBİLMESİNİ DE SAĞLAR. LD I0.0 //Girişi oku A I0.1 //Diğer girişle AND’le = Q1.0 //Sonucu çıkışa ya

STL EDİTÖRÜNÜN ÖZELLİKLERİ ŞEMATİK GÖSTERİMİN OLUŞMASI İÇİN GEÇERLİ BAZI KISITLAMALAR STL’DE SÖZ KONUSU OLMADIĞINDAN VE S7-200’ÜN MAKİNA KODUNA EN YAKIN GÖSTERİM ŞEKLİ OLDUĞUNDAN, STL KOMUTLARI EN GENİŞ İMKANLARI SUNAR. ANCAK, BU GÖSTERİM ŞEKLİNİN KULLANIMI ELEKTRİK VEYA ELEKTRONİK EĞİTİMİ ALMIŞ KİŞİLERDEN ÇOK BİLGİSAYAR TEKNOLOJİSİNE YATKIN KİŞİLERE DAHA KOLAY GELMEKTEDİR

STL EDİTÖRÜNÜN ÖZELLİKLERİ STL DAHA ÇOK UZMAN PROGRAMCI VE BİLGİSAYAR EĞİTİMİ ALMIŞ KİŞİLER İÇİN UYGUNDUR. STL BAZI ÖZEL DURUMLARDA LAD VEYA FBD EDİTÖRÜ İLE KOLAY OLMAYAN ÇÖZÜMLERE KOLAYCA ULAŞMANIZI SAĞLAR. BUNA KARŞIN İZLEME FONKSİYONLARI STL’DE DAHA ZORDUR.

LAD EDİTÖRÜNÜN ÖZELLİKLERİ LAD EDİTÖRÜ, PROGRAMI ELEKTRİKSEL BAĞLANTI RESMİNE ÇOK YAKIN BİR ŞEKİLDE ŞEMATİK OLARAK GÖSTERİR.

LAD EDİTÖRÜNÜN ÖZELLİKLERİ LADDER PROGRAMLARI TIPKI GERÇEK ELEKTRİK DEVRELERİNDEKİ GİBİ “BİR ENERJİ KAYNAĞINDAN KONTAKLAR VASITASIYLA AKAN ENERJİYİ” SEMBOLİZE ETMEK ŞEKLİNDE, KULLANICIYA KOLAY GELEBİLECEK GÖSTERİM MANTIĞINA SAHİPTİR. LAD PROGRAMINDA SOL TARAFTA GÖSTERİLEN DİKEY ÇİZGİ ENERJİ KAYNAĞINI SEMBOLİZE EDER. ‘KAPANMIŞ’ OLAN KONTAKLAR ENERJİ AKIŞINA İZİN VERİRKEN ‘AÇILMIŞ’ KONTAKLAR BU SEMBOLİK AKIŞI BLOKE EDERLER.

LAD EDİTÖRÜNÜN ÖZELLİKLERİ KONTAKLAR; SVİÇ, BUTON, ŞALTER VEYA DAHİLİ KOŞULLAR GİBİ LOJİK GİRİŞLERE İŞARET EDER. BOBİNLER; LAMBA, KONTAKTÖR VEYA DAHİLİ ÇIKIŞ KOŞULLARI GİBİ LOJİK SONUÇLARA İŞARET EDER. KUTULAR; ZAMAN RÖLESİ, SAYICI, MATEMATİK FONKSİYONLAR GİBİ EK ÖZELLİKLERE İŞARET EDER.

LAD EDİTÖRÜNÜN ÖZELLİKLERİ LADDER MANTIĞI DAHA ÇOK ELEKTRİK EĞİTİMİ ALMIŞ KİŞİLER VE YENİ BAŞLAYANLAR İÇİN UYGUNDUR. ŞEMATİK GÖSTERİM ŞEKLİNİN ANLAŞILMASI KOLAYDIR VE TÜM DÜNYADA POPÜLERDİR. LAD EDİTÖRÜYLE YAZILMIŞ BİR PROGRAM HER ZAMAN STL İLE GÖRÜNTÜLENEBİLİR.

FBD EDİTÖRÜNÜN ÖZELLİKLERİ FBD EDİTÖRÜ, LOJİK KAPILARIN KULLANIMINA DAYANAN ŞEMATİK BİR GÖSTERİM ŞEKLİ SUNAR. LAD EDİTÖRÜNDE OLDUĞU GİBİ KONTAKLAR VE BOBİNLER YER ALMAZ, ANCAK EŞDEĞER KUTULAR HALİNDE LOJİK KAPILAR BULUNUR.

FBD EDİTÖRÜNÜN ÖZELLİKLERİ ŞEMATİK LOJİK KAPI GÖSTERİM ŞEKLİ PROGRAM AKIŞINI İZLEMEK İÇİN ÇOK UYGUNDUR. FBD EDİTÖRÜYLE YAZILMIŞ BİR PROGRAM HER ZAMAN STL İLE GÖRÜNTÜLENEBİLİR.

HANGİ EDİTÖR? ÖĞRENİLMESİ, ANLAŞILMASI VE YAZILMASI EN KOLAY OLDUĞU İÇİN LAD EDİTÖR’Ü KULLANACAĞIZ. ‘KAPANMIŞ’ OLAN KONTAKLAR ENERJİ AKIŞINA İZİN VERİRKEN ‘AÇILMIŞ’ KONTAKLAR BU SEMBOLİK AKIŞI BLOKE EDERLER.

KONTAKLAR KONTAKLAR; SVİÇ, BUTON, ŞALTER VEYA DAHİLİ KOŞULLAR GİBİ LOJİK GİRİŞLERE İŞARET EDER. NORMALDE AÇIK KONTAK NORMALDE KAPALI KONTAK DEĞİL NOT

BOBİNLER BOBİNLER; LAMBA, KONTAKTÖR VEYA DAHİLİ ÇIKIŞ KOŞULLARI GİBİ LOJİK SONUÇLARA İŞARET EDER. BOBİN

TEMEL İŞLEMLER AÇ / KAPA VE VEYA NOT

BÖLÜM 5: KOMUTLAR & S7-200 SİMÜLATÖRÜ İLE UYGULAMALAR

BIT LOJİK KOMUTLARI KONTAKLAR BOBİNLER STANDART KONTAKLAR ANINDA KONTAKLAR NOT KOMUTU BOBİNLER ÇIKIŞ ANINDA ÇIKIŞ SET VE RESET ANINDA SET VE RESET

STANDART KONTAKLAR NORMALDE AÇIK KONTAK KOMUTU (LD, A VE O) VE NORMALDE KAPALI KONTAK KOMUTU (LDN, AN, ON), İLGİLİ DEĞERİ HAFIZADAN VEYA EĞER VERİ TİPİ I VEYA Q İSE ÇIKIŞ VEYA GİRİŞ KÜTÜĞÜNDEN ELDE EDER. NORMALDE AÇIK KONTAK, EĞER BİT 1 İSE KAPALIDIR (AKIM GEÇİRİR) VE NORMALDE KAPALI KONTAK EĞER BİT 0 İSE KAPALIDIR (AKIM GEÇİRİR).

STANDART KONTAKLAR NORMALDE AÇIK KONTAK NORMALDE KAPALI KONTAK

ANINDA KONTAKLAR ANINDA (IMMEDIATE) KONTAK, S7–200 TARAMA SÜRESİNE BAĞIMLI DEĞİLDİR; GÜNCELLEMEYİ ANINDA YAPAR. I AÇIK ANINDA KONTAK I KAPALI ANINDA KONTAK

NOT KOMUTU NOT (DEĞİLLEME) KOMUTU (NOT) ENERJİ AKIŞININ YÖNÜNÜ LOJİK OLARAK DEĞİLLER, YANİ LOJİK YIĞININ BİRİNCİ BİTİ 0 İSE 1, 1 İSE 0 YAPAR. DEĞİL NOT

YARDIMCI RÖLELER 1 BİTLİK HAFIZA BİRİMLERİDİR. BAZI VERİLERİN GEÇİCİ OLARAK SAKLANABİLDİĞİ VE İSTENİLDİĞİNDE KULLANILABİLDİĞİ HARİCİ ÇIKIŞ KONTAĞI OLMAYAN ÇIKIŞ RÖLELERİDİR. M0.0 – M0.7 M31.0 – M31.7 DEĞERLERİNİ ALABİLİRLER.

SET & RESET SET (S) VE RESET (R) KOMUTLARI, BELLİ BİR BAŞLANGIÇ ADRESİNDEN (BİT) İTİBAREN BELLİ BİR SAYIDAKİ (N) BİTİN SET (1) VE RESET (0) OLMASINI SAĞLAR. N, 1 İLA 255 ARASINDA OLABİLİR. S SET N R RESET N

ANINDA SET & RESET SI RI ANINDA SET ANINDA RESET ANINDA SET VE ANINDA RESET KOMUTLARI, BELLİ BAŞLANGIÇ ADRESİNDEN (BİT) İTİBAREN BELLİ SAYIDAKİ (N) FİZİKSEL ÇIKIŞLARI, TARAMANIN BİTMESİNİ BEKLEMEKSİZİN SET EDER (1 YAPAR) VEYA RESET EDER (0 YAPAR). N, 1 İLA 128 ARASINDA OLABİLİR. SI ANINDA SET N RI ANINDA RESET N

SET & RESET KOMUTLARINDA ETKİNLİK EĞER AYNI RPOGRAMDA BİRDEN FAZLA SET VE RESET KOMUTUNA AYNI ANDA LOJİK1 SİNYALİ VERİLİRSE EN SONDAKİ ETKİN OLUR. PLC PROGRAMI SATIR SATIR TARADIĞI İÇİN SONRA GELEN KOMUT ÖNCEKİ KOMUTTAN ÜSTÜNDÜR.

SET & RESET KOMUTLARINDA ETKİNLİK EN SONDA OLAN KOMUT ETKİNDİR…

SET VE RESET ÖNCELİKLİ RS FLİPFLOP SET ÖNCELİKLİ FLİPFLOP, SETİN RESETE KARŞI ÖNCELİĞİ OLDUĞU KİLİTLEME ELEMANIDIR. EĞER HEM SET (S1), HEM DE RESET (R) GİRİŞLERİ AYNI ANDA VARSA, SETİN ÖNCELİĞİ VARDIR, YANİ ÇIKIŞ (OUT) “1” OLUR. RESET ÖNCELİKLİ FLİPFLOP, RESETİN SETE KARŞI ÖNCELİĞİ OLDUĞU KİLİTLEME ELEMANIDIR (FLİPFLOP). EĞER HEM SET (S), HEM DE RESET (R1) GİRİŞLERİ AYNI ANDA VARSA, RESETİN ÖNCELİĞİ VARDIR, YANİ ÇIKIŞ (OUT) “0” OLUR.

SET VE RESET ÖNCELİKLİ RS FLİPFLOP

POZİTİF GEÇİŞ & NEGATİF GEÇİŞ POZİTİF GEÇİŞ (YÜKSELEN KENAR) KOMUTU (EU), HER 0’DAN 1’E DÖNÜŞÜMDE SADECE BİR TARAMA SÜRESİNCE ENERJİ AKIŞINA İZİN VERİR. NEGATİF GEÇİŞ (DÜŞEN KENAR) KOMUTU (ED), HER 1’DEN 0’A DÖNÜŞÜMDE SADECE BİR TARAMA İÇİN ENERJİ AKIŞINA İZİN VERİR. POZİTİF GEÇİŞ P N NEGATİF GEÇİŞ

POZİTİF GEÇİŞ & NEGATİF GEÇİŞ

POZİTİF GEÇİŞ & NEGATİF GEÇİŞ

KONTAKLAR

ÖRNEK-1

ÖRNEK-2

ÇIKIŞ ÇIKIŞ KOMUTU (=), ÇIKIŞIN YENİ DEĞERİNİ ÇIKIŞ KÜTÜĞÜNE YAZAR. KOMUT İŞLENDİĞİNDE, S7–200 PROGRAMA GÖRE ÇIKIŞ KÜTÜĞÜNDEKİ BİTİ “1” VEYA “0” YAPAR.

ANINDA ÇIKIŞ ANINDA ÇIKIŞ KOMUTU (=I), YENİ DEĞERİ TARAMANIN SONA ERMESİNE BEKLEMEDEN HEM ÇIKIŞ KÜTÜĞÜNE, HEM DE FİZİKSEL ÇIKIŞA YAZAR. ANINDA ÇIKIŞ KOMUTU İŞLENDİĞİNDE, FİZİKSEL ÇIKIŞ NOKTASI, ANINDA ENERJİ AKIŞINA EŞİTLENİR. I

ÇIKIŞ KOMUTLARI

ÖRNEK-1

ÖRNEK-2

HAFIZA ALANLARI & VERİYE ERİŞİM BİR HAFIZA ALANINDAKİ BELLİ BİR BİTE ERİŞİM İÇİN ADRES TARİF EDİLİR. BU ADRES, BAYT VE BİT ADRESLERİYLE HAFIZA ALANI BELİRTECİNDEN OLUŞUR.

GİRİŞ KÜTÜĞÜ (PII): I S7–200, HER TARAMANIN BAŞINDA FİZİKSEL GİRİŞİ OKUR VE BU DEĞERLERİ PII OLARAK TANIMLANAN HAFIZA ALANINA YAZAR. GİRİŞ KÜTÜĞÜNE BİT, BAYT, WORD VEYA DOUBLE WORD OLARAK ERİŞEBİLİRSİNİZ: Bit: I[bayt addresi].[bit adresi] I0.1 Bayt, Word veya Double Word: I[boyut][başlangıç bayt adresi] IB4

ÇIKIŞ KÜTÜĞÜ (PIQ): Q HER TARAMANIN SONUNDA ÇIKIŞ KÜTÜĞÜNDE BULUNAN DEĞERLER FİZİKSEL ÇIKIŞ NOKTALARINA KOPYALANIR. ÇIKIŞ KÜTÜĞÜNE BİT, BAYT, WORD VEYA DOUBLE WORD OLARAK ERİŞEBİLİRSİNİZ: Bit: Q[bayt addresi].[bit adresi] Q1.1 Bayt, Word veya Double Word: Q[boyut][başlangıç bayt adresi] QB5

DEĞİŞKEN HAFIZA ALANI (VARİABLE MEMORY AREA): V V HAFIZA ALANINI KUMANDA PROGRAMI AKIŞI SIRASINDA OLUŞAN ARA SONUÇLARI SAKLAMAK İÇİN KULLANABİLİRSİNİZ. V HAFIZA ALANI AYRICA PROSESİNİZ İÇİN GEREKEN DİĞER DEĞİŞKENLERİ, SABİTLERİ YAZMAK İÇİN DE KULLANILIR. ÇIKIŞ KÜTÜĞÜNE BİT, BAYT, WORD VEYA DOUBLE WORD OLARAK ERİŞEBİLİRSİNİZ: Bit: V[bayt addresi].[bit adresi] V10.2 Bayt, Word veya Double Word: V[boyut][başl. bayt adresi] VW100

BİT HAFIZA ALANI: M BİT HAFIZA ALANINI (M HAFIZA) BİR İŞLEMİN ARA SONUCU OLARAK, TIPKI BİR YARDIMCI RÖLE GİBİ KULLANABİLİRSİNİZ. M HAFIZA ALANI KÜTÜĞÜNE BİT, BAYT, WORD VEYA DOUBLE WORD OLARAK ERİŞEBİLİRSİNİZ: Bit: M[bayt addresi].[bit adresi] M26.7 Bayt, Word veya Double Word: V[boyut][başlangıç bayt adresi] MD20

ZAMAN RÖLESİ HAFIZA ALANI: T S7–200, 1 MSN, 10 MSN VEYA 100 MSN’NİN KATLARI OLARAK AYARLANABİLECEK ZAMAN RÖLELERİ SAĞLAR. BİR ZAMAN RÖLESİNİN İKİ DEĞİŞKENİ BULUNUR: ANLIK DEĞER: BU 16 BİTLİK İŞARETLİ TAMSAYI, ZAMAN RÖLESİ TARAFINDAN SAYILMIŞ OLAN SÜREYİ GÖSTERİR. ZAMAN RÖLESİ BİTİ: BU BİT, ANLIK DEĞERLE AYAR DEĞERİNİN KARŞILAŞTIRMA İŞLEMİ SONUCUNDA 1 VEYA 0 OLUR.

SAYICI HAFIZA ALANI: C S7–200, HERBİRİ SAYICI GİRİŞLERİNİN DÜŞÜK SİNYALDEN YÜKSEK SİNYALE GEÇİŞİNDE (YÜKSELEN KENARDA) SAYAN ÜÇ TİP SAYICI İÇERİR: BİR TİP SADECE YUKARI SAYAR, BİR DİĞERİ SADECE AŞAĞI SAYAR, DİĞERİ İSE HEM AŞAĞI HEM DE YUKARI SAYAR. BİR SAYICININ İKİ DEĞİŞKENİ BULUNUR: ANLIK DEĞER: BU 16 BİTLİK İŞARETLİ TAMSAYI, SAYICI TARAFINDAN SAYILMIŞ OLAN DEĞERİ GÖSTERİR. SAYICI BİTİ: BU BİT, ANLIK DEĞERLE AYAR DEĞERİNİN KARŞILAŞTIRMA İŞLEMİ SONUCUNDA 1 VEYA 0 OLUR.

HIZLI SAYICILAR: HC Format: HC[hızlı sayıcı numarası] HC1 HIZLI SAYICILAR, YÜKSEK SÜRATLİ DARBE GİRİŞLERİNİ CPU TARAMA SÜRESİNDEN BAĞIMSIZ OLARAK SAYARLAR. HIZLI SAYICILARIN 32 BİTLİK BİR SAYMA (VEYA ANLIK) DEĞERİ VARDIR. BU DEĞERE ERİŞİM İÇİN HAFIZA TİPİ (HC) İLE HIZLI SAYICI NUMARASINI BİRLİKTE KULLANIRSINIZ (ÖRNEĞİN HC0). ANLIK DEĞER, SALT-OKU DEĞERDİR VE SADECE DOUBLE WORD (32 BİT) OLARAK ERİŞİLEBİLİR. Format: HC[hızlı sayıcı numarası] HC1

AKÜMÜLATÖRLER: AC AKÜMÜLATÖRLER, OKUMA VE YAZMA YAPILABİLECEK HAFIZA BENZERİ ALANLARDIR. ÖRNEĞİN, BİR ALTPROGRAMA PARAMETRE ATAMAK İÇİN ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLERİ AKÜMÜLATÖRLER İÇİNE YAZAR VE ALTPROGRAMDA BU DEĞERLERİ KULLANABİLİRSİNİZ. S7–200’DE DÖRT ADET 32 BİT AKÜMÜLATÖR BULUNUR (AC0, AC1, AC2 VE AC3). AKÜMÜLATÖR İÇERİĞİNE BAYT, WORD VEYA DOUBLE WORD OLARAK ERİŞEBİLİRSİNİZ.

ANALOG GİRİŞLER: AI Format: AIW[başlangıç bayt adresi] AIW4 S7–200 (SICAKLIK VEYA BASINÇ GİBİ) ANALOG DEĞERLERİ 16 BİTLİK DİJİTAL BİR DEĞER HALİNE ÇEVİRİR. BU DEĞERLERE ALAN BELİRTECİ (AI), VERİ BOYUTU (W) VE BAŞLANGIÇ BAYT ADRESİ İLE ERİŞİLİR. ANALOG GİRİŞLER 2 BAYTLIK DEĞERLER OLDUĞUNDAN VE HER ZAMAN ÇİFT SAYIYLA BAŞLADIKLARINDAN, ONLARA ERİŞİM DE SADECE ÇİFT SAYILI BAYT ADRESLERİYLE OLUR (AIW0, AIW2, AIW4 GİBİ). Format: AIW[başlangıç bayt adresi] AIW4

ANALOG ÇIKIŞLAR: AQ Format: AQW[başlangıç bayt adresi] AQW4 S7–200 16 BİTLİK BİR DEĞERİ, DİJİTAL DEĞERLE ORANTILI BİR AKIM VEYA VOLTAJ DEĞERİNE DÖNÜŞTÜREBİLİR. BU DEĞERLERE ALAN BELİRTECİ (AQ), VERİ BOYUTU (W) VE BAŞLANGIÇ BAYT ADRESİ İLE ERİŞİLİR. ANALOG ÇIKIŞLAR 2 BAYTLIK DEĞERLER OLDUĞUNDAN VE HER ZAMAN ÇİFT SAYIYLA BAŞLADIKLARINDAN, ONLARA ERİŞİM DE SADECE ÇİFT SAYILI BAYT ADRESLERİYLE OLUR (AQW0, AQW2, AQW4 GİBİ Format: AQW[başlangıç bayt adresi] AQW4

ÖZEL DAHİLİ RÖLELER (SM) ÖZEL DAHİLİ RÖLELERE ÖZEL HAFIZA BİTLERİ DE DENİR. BU HAFIZA BİTLERİ, CPU İLE PROGRAM ARASINDA İLETİŞİM SAĞLAYARAK ÇEŞİTLİ KONTROL FONKSİYONLARINI GERÇEKLEŞTİRİR. BU ALANLARA BİT, BAYT, WORD VE DOUBLE WORD OLARAK ERİŞİM MÜMKÜNDÜR.

SMB0 SM0.0: HER ZAMAN AKTİFTİR. SM0.1: İLK TARAMA BİTİ. İLK TARAMADA “1” SONRA “0” OLUR. SAYICILAR VE KALICI TİP ZAMAN RÖLELERİNİN ÇIKIŞI BU BİT İLE RESET EDİLİR. SM0.2: ENERJİ VERİLDİ BİTİ. ENERJİ VERİLDİKTEN SONRAKİ İLK TARAMADA “1” SONRA “0” OLUR.

SMB0 SM0.4: 30 SN “0”, 30 SN “1” OLUR. SM0.5: 0,5 SN “0”, 0,5 SN “1” OLUR. SM0.6: TARAMA JENERATÖRÜ. BİR TARAMADA “0”, BİR TARAMADA “1” OLUR. SM0.7: PLC STOP KONUMUNDAYSA “0”, RUN KONUMUNDAYSA “1” OLUR.

SMB28-SMB29 ANALOG AYAR DEĞERLERİ. 0-255 ARASI DEĞER ALABİLİRLER. ZAMAN AYARI, ALARM LİMİTİ GİBİ DEĞİŞEBİLEN BAZI DEĞERLER İÇİN KULLANILABİLİR. SMB28: ANALOG AYAR 0’DAN OKUNAN DEĞER. SMB29: ANALOG AYAR 1’DEN OKUNAN DEĞER.

S7-200 VERİLERİ NASIL SAKLIYOR? S7–200’ÜN İÇERİSİNDE BİR SÜPER KONDANSATÖR VARDIR. UZUN SÜRELİ ENERJİ SAKLAYAN BU KONDANSATÖR, BİR KERE ŞARJ OLDUKTAN SONRA ENERJİ OLMASA DAHİ RAM İÇERİĞİNİ UZUN SÜRE (CPU MODELİNE BAĞLI OLARAK GÜNLERCE) SAKLAR. AYRICA S7–200’ÜN İÇERİSİNDE BİR EEPROM VARDIR. BU HAFIZA TİPİ ENERJİDEN BAĞIMSIZ OLARAK PROGRAMINIZI, SEÇİLEN VERİ ALANLARINI VE KONFİGÜRASYON BİLGİLERİNİ TEORİK OLARAK SONSUZA KADAR SAKLAR.

S7-200 VERİLERİ NASIL SAKLIYOR?

S7-200 VERİLERİ NASIL SAKLIYOR? BUNLARA EK OLARAK S7–200’DE OPSİYONEL PİL KARTUŞU KULLANILABİLİR VE BÖYLECE RAM’DAKİ BİLGİLERİN ENERJİ KESİLDİKTEN SONRAKİ SAKLANMA SÜRESİ ARTTIRILABİLİR. PİL, SÜPER KONDANSATÖR DEŞARJ OLDUKTAN SONRA DEVREYE GİRER.

SAYICILAR S7-200 AİLESİNDE 3 TİP SAYISI VARDIR: YUKARI SAYICI (CTU) AŞAĞI SAYICI (CTD) AŞAĞI-YUKARI SAYICI (CTUD) BU SAYICILAR GİRİŞLERİNİN 0’DAN 1’E GEÇİŞLERİNDE SAYMA İŞLEMİNİ GERÇEKLEŞTİRİR.

YUKARI SAYICILAR YUKARI SAY KOMUTU (CTU), YUKARI SAYMA GİRİŞİNİN (CU) HER YÜKSELEN KENARINDA CXX DEĞERİNİ BİR ARTTIRIR. CXX DEĞERİ PV’YE EŞİT VEYA BÜYÜKSE CXX BİTİ SET OLUR. RESET (R) GİRİŞİ GELDİĞİNDE SAYICI DEĞERİ SIFIRLANIR.

AŞAĞI SAYICILAR AŞAĞI SAY KOMUTU (CTD), SAYMA GİRİŞİNİN (CD) HER YÜKSELEN KENARINDA ANLIK SAYMA DEĞERİNİ BİR AZALTIR. CXX 0’A EŞİTSE CXX BİTİ SET OLUR. LD (LOAD) GİRİŞİ GELDİĞİNDE SAYICI BİTİ SIFIRLANIR VE ANLIK DEĞER PV DEĞERİNE EŞİT YAPILIR. SIFIRA ULAŞILDIĞINDA SAYMA İŞLEMİ DURUR (VE CXX BİTİ SET OLUR).

AŞAĞI-YUKARI SAYICILAR YUKARI/AŞAĞI SAY KOMUTU (CTUD) YUKARI SAYMA (CU) VEYA AŞAĞI SAYMA (CD) GİRİŞLERİNİN HER YÜKSELEN KENARINDA YUKARI VEYA AŞAĞI SAYAR. SAYICI PV’YE EŞİT İSE ÇIKIŞ KONUM DEĞİŞTİRİR. R GİRİŞİNE 1 VERİLDİĞİNDE SAYICI ÇIKIŞI VE CXX DEĞERİ SIFIRLANIR

ÖRNEK 10 KAPASİTELİ OTOPARKTA, ARABA SAYISI 10 İSE “DOLU” DEĞİLSE “BOŞ” LAMBASI YANSIN.

ZAMAN RÖLELERİ KONTAK KAPANDIKTAN BELLİ BİR SÜRE SONRA ENERJİ İLETİLMESİNİ VEYA AÇILDIKTAN BELLİ BİR SÜRE SONRA ENERJİ KESİLMESİNİ SAĞLAR. ÇEKME GECİKMELİ (TON) KALICI ÇEKME GECİKMELİ (TONR) BIRAKMA GECİKMELİ (TOF) TİPLERİ VARDIR.

ZAMAN RÖLELERİ BELİRLİ SÜRELER ELDE ETMEK İÇİN BELİRLİ RÖLELER KULLANILIR. 1, 10, 100 ms KATLARI OLARAK AYARLANABİLİRLER. NUMARA (T37) SÜREYİ PT İSE ÇARPANI BELİRLER SONUÇ ms OLARAK ELDE EDİLİR.

ZAMAN RÖLELERİ RÖLE TİPİ, SÜRE VE RÖLE NUMARALARINI BELİRTEN TABLO.

TON ZAMAN RÖLELERİ GELEN ENERJİYİ BELLİ BİR SÜRE SONRA ÇIKIŞA İLETİR. YANİ, KONTAK KAPANDIKTAN BELLİ BİR SÜRE SONRA BAZI İŞLEMLERİN YAPILMASINI SAĞLAR. “IN” GİRİŞİ AKTİF OLDUĞU SÜRECE İSTENEN SÜRE SONUNDA ÇIKIŞ AKTİFLEŞTİRİLİR. “IN” GİRİŞİ PASİF OLUNCA ÇIKIŞ DA PASİF OLUR.

TON ZAMAN RÖLELERİ SÜRE HESABI: PT*RÖLE NO ÇÖZÜNÜRLÜĞÜ 10*100MS=1000MS=1SN “IN” AKTİF OLDUĞU SÜRECE, HESAPLANAN SÜRE SONRA ÇIKIŞ (T37) DA AKTİF OLUR. Q0.0 T37

SÜRE HESABI AYARLANACAK ZAMAN (ms) PT= ----------------------------------------- ÇÖZÜNÜRLÜK (ms) PT=30.000/100=300

TON ZAMAN RÖLELERİ I0.0 KAPANDIKTAN 1 SN SONRA Q0.0 AKTİF OLUR.

TON ZAMAN RÖLELERİ

TONR ZAMAN RÖLELERİ BU TİP RÖLELERDE “IN” GİRİŞİ PASİF OLDUĞUNDA SAYILAN SÜRE SİLİNMEZ. “IN” GİRİŞİ AKTİF OLDUĞUNDA KALDIĞI YERDEN DEVAM EDER. TONR RÖLELERDE İÇERİK VE ÇIKIŞ BİTİ “RESET” İLE SIFIRLANIR.

TONR ZAMAN RÖLELERİ

TOF ZAMAN RÖLELERİ “IN” GİRİŞİ LOJİK0 YAPILDIKTAN SONRA, ÇIKIŞIN AYAR DEĞERİ KADAR SÜRE AKTİF OLMASINI SAĞLAR. “IN” GİRİŞİ LOJİK1 YAPILDIĞINDA Txxx ADRESİNDEKİ ÇIKIŞ LOJİK1 OLUR. RÖLE ANLIK DEĞERİ SIFIRLANIR.

TOF ZAMAN RÖLELERİ START’A BASILDIĞINDA MOTOR HEMEN ÇALIŞACAK, STOP BUTONUNA BASILDIKTAN 10SN SONRA DURACAK.

KARŞILAŞTIRMA KONTAKLARI ÇEŞİTLİ VERİLERİN DEĞERLENDİRİLDİĞİ VE ŞART SAĞLANDIĞI TAKDİRDE ÇIKIŞIN AKTİF OLDUĞU KONTAKLARDIR. KARŞILAŞTIRMA İŞLEMLERİ İÇİN VERİNİN BOYUTU, KARŞILAŞTIRMA ŞEKLİ VE İLGİLİ LOJİK İŞLEMİN ÖZELLİĞİNE GÖRE FARKLI KOMUTLAR KULLANILIR. IN1 IN2 İŞLEM V KARŞILAŞTIRMA V=VERİTİPİ

KARŞILAŞTIRMA İŞLEMLERİ ==B, >=B, <=B, <>B (BYTE) ==I, >=I, <=I, <>I (INTEGER, TAMSAYI) ==D, >=D, <=D, <>D (DOUBLE, TAMSAYI) ==R, >=R, <=R,<>R (REEL, GERÇEL SAYI)

ÖRNEK-1 MB0 ADRESİNDEKİ 8 BİTLİK (1 BYTE) VERİ İLE 20 TAMSAYISI KARŞILAŞTIRILIR. EĞER MB0 ADRESİNDEKİ VERİNİN DEĞERİ 20 İSE Q0.1 ÇIKIŞI AKTİF OLUR Q0.1 MB0 20 == B

ÖRNEK-2 VB0 ADRESİNDEKİ 8 BİTLİK VERİ İLE 100 TAMSAYISI KARŞILAŞTIRILIR. VB0 ADRESİNDEKİ VERİ 100’E EŞİT VEYA BÜYÜKSE Q0.0 AKTİF OLUR. Q0.0 VB0 100 >= B

ÖRNEK-3 C0 10’A EŞİT VEYA BÜYÜK VE 15’E EŞİT VEYA KÜÇÜKSE Q0.0 AKTİF OLUR. Q0.0 C0 10 >= I C0 15 <= I

ÖRNEK-4

MOVE KOMUTLARI BAYT (MOVB), WORD (MOVW), DOUBLE WORD (MOVD) VE REEL SAYI (MOVR) TAŞI KOMUTLARI, IN’DE YER ALAN DEĞERİ OUT’DA YER ALAN HAFIZA BÖLGESİNE TAŞIR (KOPYALAR). GİRİŞ DEĞERİ DEĞİŞMEZ. EN GİRİŞİNE YENİ BİR SİNYAL GELENE KADAR ÇIKIŞTAKİ BİLGİ KALICIDIR.

ÖRNEK-1 I0.0 AKTİF OLDUĞUNDA IN GİRİŞİNDEKİ 85 SAYISI QB0’A ATANIR.

ÖRNEK-2 I0.0 AKTİF OLDUĞUNDA IN GİRİŞİNDEKİ 10753 SAYISI QW0’A ATANIR.

ÖRNEK-3 SMB28 İLE GİRİŞ DEĞERİ DEĞİŞTİRİLİR. I0.0 İLE GİRİŞ ÇIKIŞA TAŞINIR.

SAYISAL İŞLEMLER 16 BIT SAYILARLA TOPLAMA, ÇIKARMA, ÇARPMA, BÖLME VE KAREKÖK ALMA GİBİ İŞLEMLER YAPILABİLİR. İŞLEM SONUCU=0 İSE SM1.0 LOJİK1, İŞLEM SONUCU TAŞMA OLDUYSA SM1.1 LOJİK1, İŞLEM SONUCU (-) İSE SM1.2 LOJİK1, SIFIRA BÖLME YAPILDIYSA SM1.3 LOJİK1 OLUR

SAYISAL İŞLEMLER TOPLAMA: ADD_I, ADD_DI, ADD_R ÇIKARMA: SUB_I, SUB_DI, SUB_R ÇARPMA: MUL_I, MUL_DI, MUL_R BÖLME: DIV_I, DIV_DI, DIV_R

TOPLAMA OUT=IN1+IN1

ÇIKARMA OUT=IN1-IN2

ÇARPMA OUT=IN1*IN2

BÖLME 90 TAMSAYISININ 6 TAMSAYISINA BÖLÜNMESİ

ARTTIRMA & AZALTMA KOMUTLARI “EN” GİRİŞİ AKTİF OLDUĞUNDA “IN” GİRİŞİNE GELEN DEĞERİ 1 ARTTIRAN VEYA AZALTAN VE “OUT” ÇIKIŞINA VEREN KOMUTLARDIR. DEĞER BYTE, WORD VEYA DOUBLE WORD OLABİLİR.

ARTTIRMA & AZALTMA KOMUTLARI IN+1->OUT IN-1->OUT

Fahrettin Erdinç / Elektronik Müh. SHIFT (KAYDIRMA) BİR BAYTA SAĞA KAYDIRMA (RİGHT SHİFT) İŞLEMİ UYGULANIRSA 7. BİT 6.NIN YERİNE, 6. BİT 5.NİN YERİNE, 5. BİT 4.NÜN YERİNE .... GEÇER. BOŞ KALAN 7. BİT POZİSYONUNA 0 YAZILIR VE 0. BİT İÇERSİNDEKİ 1 DEĞER DIŞARIYA ATILIR. SOLA KAYDIRMA (LEFT SHIFT) İŞLEMİ DE AYNI ŞEKİLDE GERÇEKLEŞTİRİLMEKTEDİR. BU SEFER BOŞ KALAN 0. BİT POZİSYONUNA 0 YAZILIR VE 7. BİT İŞLEM DIŞI KALIR. Fahrettin Erdinç / Elektronik Müh.

Fahrettin Erdinç / Elektronik Müh. SHIFT (KAYDIRMA) 1 0 1 1 1 0 0 1 0 1 0 1 1 1 0 0 -> SAĞA KAYDIRMA SONRASI 0 1 1 1 0 0 1 0 -> SOLA KAYDIRMA SONRASI Fahrettin Erdinç / Elektronik Müh.

KAYDIRMA KOMUTLARI KAYDIRMA KOMUTLARI, “IN”’DE VERİLEN GİRİŞ DEĞERİNİ “N” BİT KADAR SAĞA VEYA SOLA KAYDIRIR VE SONUCU OUT’A YAZAR. KAYDIRILAN HER BİTİN YERİNE 0 DOLDURULUR. SAĞA KAYDIR: SHR-B, SHR-W, SHR-DW SOLA KAYDIR : SHL-B, SHL-W, SHR-DW

Fahrettin Erdinç / Elektronik Müh. ROTATE (DÖNDÜRME) DÖNDÜRME (ROTATE) İŞLEMİNDE DE YİNE KAYDIRMA İŞLEMİNDE OLDUĞU GİBİ BİTLER BİR SAĞA VEYA SOLA KAYDIRILIR FAKAT BURADA BOŞ KALAN 7. VEYA 0. BİT YERİNE SIFIR DEĞİL DE 7. BİT İÇİN 0. BİTİN VE 0. BİT İÇİN DE 7. BİTİN DEĞERİ YERLERİNE YAZILIR. YANİ YUKARIDAKİ BAYTIMIZA SIRASIYLA SAĞA VE SOLA DÖNDÜRME İŞLEMLERİ UYGULANIRSA AŞAĞIDAKİ GİBİ SONUÇLAR ELDE EDİLİR. Fahrettin Erdinç / Elektronik Müh.

Fahrettin Erdinç / Elektronik Müh. ROTATE (DÖNDÜRME) 1 0 1 1 1 0 0 1 1 1 0 1 1 1 0 0 -> SAĞA DÖNDÜRME SONRASI 0 1 1 1 0 0 1 1 -> SOLA DÖNDÜRME SONRASI Fahrettin Erdinç / Elektronik Müh.

DÖNDÜRME KOMUTLARI DÖNDÜRME KOMUTLARI, “IN”’DE VERİLEN GİRİŞ DEĞERİNİ “N” BİT KADAR SAĞA VEYA SOLA DÖNDÜRÜR VE SONUCU OUT’A YAZAR. DIŞARI TAŞAN BİTLER ÖBÜR TARAFA GİDER. SAĞA DÖNDÜR: ROR-B, ROR-W, ROR-DW SOLA KAYDIR : ROL-B, ROL-W, ROR-DW

Fahrettin Erdinç / Elektronik Müh. MANTIK İŞLEMLERİ MİKROİŞLEMCİLERDE BAZI İŞLERİN VE HESAPLARIN YAPILMASI İÇİN MANTIK İŞLEMLERİ KULLANILIR. BUNLAR AND, OR, XOR VE NOT GİBİ İŞLEMLERDİR. Fahrettin Erdinç / Elektronik Müh.

Fahrettin Erdinç / Elektronik Müh. AND (VE) İŞLEMİ A B A AND B 1 0=ANAHTAR AÇIK 1=ANAHTAR KAPALI Fahrettin Erdinç / Elektronik Müh.

Fahrettin Erdinç / Elektronik Müh. OR (VEYA) İŞLEMİ A B A OR B 1 0=ANAHTAR AÇIK 1=ANAHTAR KAPALI Fahrettin Erdinç / Elektronik Müh.

Fahrettin Erdinç / Elektronik Müh. XOR (ÖZEL VEYA) İŞLEMİ A B A OR B 1 BITLER AYNI İSE SONUÇ LOJİK 0, FARKLI İSE SONUÇ LOJİK 1 OLUR. 0=ANAHTAR AÇIK 1=ANAHTAR KAPALI Fahrettin Erdinç / Elektronik Müh.

Fahrettin Erdinç / Elektronik Müh. NOT (DEĞİL) İŞLEMİ A NOT A 1 BIT 0 İSE SONUÇ LOJİK 1, 1 İSE SONUÇ LOJİK 0 OLUR. 0=ANAHTAR AÇIK 1=ANAHTAR KAPALI Fahrettin Erdinç / Elektronik Müh.

LOJİK İŞLEM KOMUTLARI BYTE, WORD VEYA DOUBLE WORD TİPİNDEKİ VERİLERİN AYNI KONUMDAKİ HER BİTİNE “AND”, “OR”, VEYA “XOR” İŞLEMLERİ GERÇEKLEŞTİRLİR. AŞAĞIDAKİ KOMUTLAR VARDIR: WAND_B, WAND_W, WAND_DW WOR_B, WOR_W, WOR_DW WXOR_B, WXOR_W, WXOR_DW

LOJİK İŞLEM KOMUTLARI

LOJİK İŞLEM KOMUTLARI IN1 VE IN2’DE YER ALAN GİRİŞLERİN KARŞILIKLI BİTLERİNİ LOJİK OLARAK AND/OR/XOR İŞLEMİNE TABİ TUTAR VE SONUCU OUT’A YAZAR.

INVERTING BAYT (INVB), WORD (INVW) VE DOUBLE WORD (INVD) TERS ÇEVİRME KOMUTLARI, “IN”DE YER ALAN DEĞİŞKENİN 1’Lİ TÜMLEYENİNİ ALIR VE SONUCU “OUT”A YAZAR.