SÜRAT
BİRİM ZAMANDA ALINAN YOLA DENİR A. SÜRATİ HESAPLAYALIM BİRİM ZAMANDA ALINAN YOLA DENİR
BİR CİSMİN SÜRATINI BULMAK İÇİN: 1.CİSMİN ALDIĞI YOL 2. BU YOLU ALMAK İÇİN GEÇEN ZAMAN BİLİNMELİDİR.
SÜRATİN FORMÜLÜ SÜRAT= YOL / ZAMAN SÜRAT= ALINAN YOL / GEÇEN ZAMAN
ÖRNEK
MOTOSİKLETİDE SİZ BULUN
KARŞILAŞTIRMA MOTOSİKLETİNDE SÜRATİ 10m/s buldunuz UMARIM:
MİNÜBÜSÜN BİR SANİYEDE MOTOSİKLETİN İSE 10 M YOL ALDIĞI GÖRÜLÜR.
SONUÇ MİNÜBÜS MOTOSİKLETTEN DAHA HIZLIDIR DİYEBİLİRİZ.
SÜRAT BİRİMLERİ ADI YOL ZAMAN SÜRAT BİRİMİ m km s Saat(h) m/s km/h
SAATİN KISA YAZILIŞI:h HAREKET HALİNDEKİ ARAÇLARIN HIZ GÖSTERGELERİNE BAKARAK BU ARAÇLARIN HANGİ SÜRATLE YOL ALDIKLARINI BULURUZ.
BİRİM ÇEVİRME Km/h ‘i m/s çevirelim.
ÖRNEK Saatte 90 Km yol alan bir aracın sürati kaç m/s dir?
AŞAĞIDAKİLERDEN HANGİLERİ SÜRAT BİRİMİDİR. I.Km/h II. m/dk III. Kg/h IV. Cm/h A) I VE II B) I,II,4 C) SADECE III IV.HEPSİ
ALINAN YOL VE GEÇEN ZAMANI VEREN BAĞINTILAR Sürat bağıntısını kullanarak alınan yolu ve geçen süreyi veren bağıntıları elde edebiliriz. Sürat bağıntısında alınan yolu x , geçen zamanı t , ve sürati v ile gösterirsek bağıntı şu şekilde olur.
Buradan İçler dışlar çarpımı yaparsak; Alınan yol için x= v.t Geçen süre için
ARADIĞINI KAPAT
SORU ÇÖZELİM 90 km/h sabit süratle hareket eden bir araç 450 km ‘lik yolu ne kadar zamanda alır?
ÇÖZÜM X= 450 km V= 90 km/h t=? Formülümüzü yazalım
450/90= 5 h bulunur. Buna Göre araç 450 km lik yolu 5 saate alıyormuş
2.SORU Kaplan 108 km/h süratle koşabilmektedir. Bir kaplan bu süratle 3 dakika av peşinde koştuğunda kaç metre yol alır.
.
SORU 3 Biri 40 m/s diğeri 30 m/s sabit süratle aynı yöne iki araç arasında 800 m mesafe vardır. Arkadaki araç öndeki aracı kaç metre sonra yakalar
SORU 4 Düz bir yol üzerinde karşılıklı olarak hareket etmekte olan iki araçtan biri 70 km/h diğeri 50 km/h sabit süratle yol almaktadır. Araçlar belli noktalardan geçtikten 2 saat sonra karşılaştığına göre , bu noktalar arasında kaç km olduğunu bulunuz?
CÖZÜM 4 50 km/h süratle giden araca K aracı, 70 km/h ile gidene L aracı diyelim. K’ nınaldığı yol XK , L’ nin aldığı yol XL olsun
Bu sonuca göre başlangıçta araçlar arasında 240 km yol VARMIŞ Araçlar 2saat sonra karşılaşacaklarına göre, araçların ayrı ayrı aldıkları yolu bulalım. XK = VK .t XK= 50 km/h . 2h = 100km XL = VL .t XL= 70 km/h . 2h = 140km Araçların aldığı toplam yol, XK + XL = 240 km dir Bu sonuca göre başlangıçta araçlar arasında 240 km yol VARMIŞ
ORTALAMA SÜRAT Bir hareketlinin hareket boyunca durma, kalkma, yavaşlama ve hızlanmalarına dikkat etmeksizin aldığı toplam yolun , geçen toplam zamana oranına ORTALAMA SÜRAT adı verilir.
Ortalama Sürat şu bağlantıyla bulunur:
YOL - ZAMAN GRAFİĞİ Sabit süratle hareket eden bir cisme ait yol zaman tablosu aşağıdaki gibidir.
Bu cisme ait yol- zaman grafiğini çizmek hareketi yorumlamamız için kolaylık sağlar.
Grafik çizerken şunlara dikkat edelim: Önce grafiğin yatay ve düşey eksenlerini çizelim ve eksenlere isim verelim.Genellikle yatay eksen “ ZAMAN” , düşey eksen “ YOL” olarak adlandırılır. Grafiğin eksenlerine birimleri yazalım ve eksenleri orantılı olarak bölmelere ayıralım. Tabloda verilen değerleri grafiğe kaydedelim Noktaları birleştirerek grafiği çizelim
Şimdi soru ve cevaplarla ilgili grafiği yorumlayalım.