TEKNEDE İLK YARDIM Dr.Hakan Erim Prof.Dr.Tayfun Güler Gezgin Korsan Toplantısı 10 Mart 2013

TEKNEDE İLK YARDIM Hakan Erim: Gastroenterit / gıda zehirlenmesi /zehirlenmeler Yaralanmalar, kanamalar, şok Kırık ve çıkıklar Tayfun Güler: Hipotermi, ateş Yanıklar Yabancı cisim Hayvanlarla temas Göğüs ağrısı, kalp krizi Kalp Akciğer Canlandırması (CPR)

GASTROENTERİT En sık görülen nedenler: Virüsler Kontamine yiyecek ve içecekler Yeni yiyeceklere reaksiyon İlaç yan etkisi

GASTROENTERİT Karakteristik belirti ve bulgular: Bulantı ve kusma İshal Karın ağrısı Hafif ateş (bazen)

GASTROENTERİT Neler yapmalısınız: İstirahat ediniz. Midenizi birkaç saat süreyle istirahate alınız. Birkaç saat sonra yavaşça yemeye başlamalısınız. Krakerler, tost, muz, pilav, tavuk eti Bulantınız yeniden olursa yemeye ara veriniz. Rahatsızlık hissini gidermek için parasetamol

GASTROENTERİT Neler yapmamalısınız: Susuz kalmayınız Kullanmayınız: Süt ve süt ürünleri Kafein, alkol, nikotin Aşırı baharatlı ve yağlı yiyecekler

GASTROENTERİT Tıbbi yardım isteyeceğiniz durumlar: Uzun süren (> 2 gün) kusma Uzun süren (>birkaç gün) ishal Kanlı ishal Yüksek ateş ( > 38.5 derece) Devam eden baş dönmesi ve yorgunluk hissi Bilinç bulanıklığı gelişmesi Ciddi karın ağrısı gelişmesi

ZEHİRLENMELER Belirti ve bulgular: Ağız ve dudaklarda yanma hissi ve kızarıklık Değişik nefes kokusu Kişinin üzerinde, yerde, mobilyalarda yanık, leke, toz, koku Boş ilaç şişeleri, dağılmış ilaçlar Kusma, nefes almada güçlük Uyku hali, bilinç bozukluğu Açıklanamayan diğer bulgular

ZEHİRLENMELER Ne zaman yardım çağırılmalı? Bilinç bulanıklığı veya bilinç kaybı Nefes almada güçlük veya solunum durması Kontrol edilemeyen huzursuzluk veya ajitasyon Sara krizi

ZEHİRLENMELER Ne yapmalısınız: Kazazedeyi taze hava olan bir ortama çıkarmalısınız. Eğer varsa ağzında kalan parçacıkları çıkarınız. Ev temizlik malzemesi veya kimyasallar ile zehirlenmelerde: Malzemenin etiketini okuyunuz. Eğer malzeme toksik ise zehir danışma merkezine danışmanız gerekecektir

ZEHİRLENMELER Ne yapmalısınız: Eğer hastanın üzerinde toz, leke varsa giysilerini çıkarınız. Gözlerini ve cildini soğuk ya da ılık bol su ile uzun süre (20 dakika) yıkayınız. Kazazedenin nefes alıp almadığından emin olunuz. Eğer solumuyorsa, bilinci kapandıysa, hareket etmiyorsa CPR başlatınız.

YARALANMALAR Neler yapılmalı: Kanamayı durdurun Yarayı temizleyin: Yaranın etrafını temiz su ve sabun ile yıkayın. Yaraya sabun gelmemesine dikkat edin. Yara dudaklarında doku artıkları kalmışsa alkol ile temizlenmiş bir makasla bu parçaları kesin.

YARALANMALAR Neler yapılmalı: Bir antibiyotik kullanın. Yara üzerine antibiyotikli krem sürün. Yarayı örtün. Pansumanı değiştirin Günde bir kez ya da Çok ıslandığı veya kirlendiğinde

YARALANMALAR Yaranın kapatılması Birkaç saat içinde yaranın kapatılması enfeksiyon riskini önemli oranda azaltır. Hangi yaralar dikiş gerektirir: Derin yaralanmalar Ağzı açık kalan yaralar Kenarları düzensiz yaralar Yağ dokusu veya kas dokusunu da içine alan yaralar Yapışkan bantlar (adeziv stripler) veya kelebek tipi bantlar ufak kesileri kapatabilir.

YARALANMALAR Doktorunuza danışmanızı gerektiren durumlar: Yarayı kapatamıyorsanız Yaranız derinse veya ayağınızda ise Toprak veya tükürük ile bulaştıysa İnsan ya da hayvan ısırığı ile oluştuysa Tetanoz aşınız 5 yıldan eski ise Yarada kızarıklık, ağrıda artış, akıntı, sıcaklık veya şişlik fark ederseniz

BURUN KANAMASI Neler yapmalısınız: Oturun ve hafifçe öne eğilin Baş ve işaret parmaklarınız ile burun deliklerinizi kapatın Burun ortasındaki kemiğe doğru sıkıca bastırın Baskıya 5-10 dakika süreyle devam edin. Sadece ağzınızdan nefes alın

BURUN KANAMASI Neler yapmamalısınız: Burnunuza bir şey sokmayınız Sümkürmeyiniz Yeniden kanama olursa: Sümkürerek burnunuzu temizleyiniz. Damarları büzen tipte bir burun spreyi (Otrivin damla) damlatınız Oturunuz ve öne hafifçe eğiliniz. Burun deliklerinizi sıkıştırarak kapatınız

CİDDİ KANAMA Ne yapmalısınız: İlk amacınız kanamayı durdurmak olmalıdır. Ellerinizi sabun ve su ile yıkayınız. Eldiven giyiniz. Karındaki yaralanmalarda dışarı çıkan organları içeri sokmaya çalışmayınız. Üzerini örtünüz.

CİDDİ KANAMA Kanamayı durdurmak için: Kanama durana kadar (en az 20 dakika) doğrudan yaranın üzerine baskı uygulayınız. Bunun için steril gazlı bez ya da temiz bir giysi kullanınız.

CİDDİ KANAMA Ne yapmalısınız: Yaralanmış kişiyi yatırınız Üzerini örtünüz (ısı kaybını azaltınız) Bacaklarını kaldırınız, yaralanan bölgeyi yükseltiniz Yaradaki yabancı cisimler ile doku artıklarını çıkarınız. Derine saplanmış olan daha büyük cisimleri ise çıkarmaya çalışmayınız.

CİDDİ KANAMA Eğer kanama durmuyorsa o bölgeyi besleyen ana atardamara baskı uygulayabilirsiniz. Kanama durduktan sonra yaralanan bölgenin hareketsiz kalmasını sağlayınız. Yaraya bastırmak için kullandığınız tampon, bandaj, giysiyi yara üzerinde bırakınız, kaldırmayınız. Kazazedeyi mümkün olduğunca çabuk bir sağlık kuruluşuna ulaştırınız.

CİDDİ KANAMA Travma sonrasında aşağıdaki durumlarda bir iç kanamadan şüphelenilmeli ve acil tıbbi yardım istenmelidir: Vücut boşluklarından (göğüs, karın) kan gelmesi Kusma veya öksürük ile kan gelmesi Boyun, göğüs, karın veya belde morarma Kafatası, göğüs veya karında delici yaralanmalar Karında gerginlik, karın kaslarında sertlik Kırıklar Şok tablosu

ŞOK Tanım: Önemi: Şoka yol açan nedenler: Kan basıncının kritik değerlerin altına düşmesi Önemi: Yaşamsal organlarına yeterince kan ve oksijen gitmeyeceğinden organları ve yaşamı tehdit altındadır Şoka yol açan nedenler: Travma, kan kaybı Sıcak çarpması, ciddi yanıklar Allerjik reaksiyonlar, zehirlenmeler Ciddi enfeksiyonlar

ŞOK Şoku nasıl tanıyabiliriz: Cilt soluk, soğuk ve nemlidir. Nabız zayıf ve hızlıdır. Kan basıncı normalden daha düşüktür. Solunum, yavaş ve yüzeyel ya da tam aksine derin ve yavaş olabilir. Bulantı ve kusma görülebilir. Bakışlar sönük, cansız, sabit olabilir. Bazen göz bebekleri büyümüş olabilir. Bilinç açık ya da kapalı olabilir.

ŞOK Neler yapılmalı Acil tıbbi yardım isteyiniz. Kazazedeyi yere yatırınız, ayaklarını yükseltiniz. Dolaşım bulgularını sürekli kontrol ediniz. Hastayı sıcak tutunuz, üzerini bir battaniye ile örtünüz, kıyafetlerini gevşetiniz. Ağızdan herhangi bir şey vermeyiniz. Hasta kusuyor/ağzından kan geliyorsa yan çeviriniz. Kanama ya da kırık olup olmadığını araştırınız.

ÇIKIKLAR Nedenler: En sık Travma ve düşme, çarpışma sonucu gelişir. Büyük eklemlerde oluşur: Erişkinlerde omuz Çocuklarda dirsek

ÇIKIKLAR Neler yapmalısınız? Hemen tıbbi yardım isteyiniz. Ekleminizi hareket ettirmeyiniz. Çıkığı yerine oturtmak için çaba sarf etmeyiniz. Çıkık ekleminize buz koyunuz. Bu yaklaşım, eklem içi kanamayı, sıvı birikimini ve dolayısıyla ödem (şişlik) miktarını azaltacaktır.

KIRIKLAR Kırık tipleri Kapalı kırıklar Açık kırıklar

KIRIKLAR Neler yapılmalı? Kanamayı durdurunuz Ödem gelişimi ve ağrıyı azaltmak için buz koyabilirsiniz Yaralanmış alanı hareketsiz hale getiriniz

KIRIKLAR Hareketsiz hale getirme

KIRIKLAR Hareketsiz hale getirme

KIRIKLAR Neler yapılmalı? Şoku önleyiniz/tedavi ediniz. Başı hafifçe aşağıda olacak şekilde yere yatırınız. Mümkünse bacaklarını yukarı kaldırınız.

KAFA TRAVMASI Neler yapılmalı? Tıbbi yardım gelinceye dek yatırın ve sakinleşmesini sağlayın. Başı ve omuzları vücudundan yüksekte dursun. Gerekmedikçe hareket ettirmeyin. Boynunu hareket ettirmesine izin vermeyin. Kanama varsa durdurun. Solunum değişikliklerini izleyin ve tetikte olun.

KAFA TRAVMASI Ne zaman tıbbi yardım istenmeli Yüz veya kafada ciddi kanama Burun veya kulaklarda kan görülmesi Ciddi baş ağrısı Bilinç düzeyinde değişiklik Gözlerin altında veya kulakların arkasında siyah-mavi renk oluşması Bilinç bulanıklığı Denge kaybı Kol veya bacak hareketlerinde zayıflık veya tam hareketsizlik Solunumun durması