NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ MALZEME BİLİMİ ÇELİKLER NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © Mühendislik Mimarlık Fakültesi mmf.nisantasi.edu.tr
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © ÇELİKLER DEMİR CEVHERLERİ Hematit Manyetit Siderit Limonit HAM DEMİR ÜRETİM HAZIRLIKLARI Kok üretimi Sinterleme Peletleme YÜKSEK FIRIN VE YAPISI Baca Gövde Karın Hazne Refrakterler Şarj hazırlama Sobalar NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © ÇELİKLER YÜKSEK FIRIN REAKSİYONLARI Oksidasyonlar Redükleme işlemleri Ergime Curuf şarjı Sıvı ham demir alma ÇELİK ÜRETİMİ Oksijen konvertörü Konvertör refrakterleri Şarj hesabı Oksijen üfleme peryodu Kontinü çelik dökümü ÇELİK TÜRLERİ Kaynar Yarı söndürülmüş Söndürülmüş NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © ELEKTRİK ARK FIRINI NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © ÇELİKLER ÇELİK REFAKAT ELEMENTLERİ ve TESİRLERİ Karbon Kükürt Mangan Fosfor Silisyum Azot ÇELİKLERİN SINIFLANDIRILMASI KARBON ORANINA GÖRE Az karbonlu Orta karbonlu Yüksek karbonlu ALAŞIM ELEMENTLERİNE GÖRE Alaşımsız Az alaşımlı Yüksek alaşımlı NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © ÇELİKLER ÇELİK STANDARTLARI DIN NORMU Alaşımsız çelik Az alaşımlı çelik Yüksek alaşımlı çelik AISI-SAE STANDARDI Alaşımsız Az alaşımlı ASTM STANDARDI TÜRKİYE TSE SATANDARTLARI NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © ÇELİKLER AMERİKAN TAKIM ÇELİK STANDARDI Karbon çeliği Şok dirençli çelik Soğuk iş takım çeliği Sıcak iş takım çeliği Yüksek hız takım çeliği AMERİKAN PASLANMAZ ÇELİK STANDARDI Ferritik Ostenitik Martenzitik Dupleks paslanmaz Çökelme sertleşmeli paslanmaz NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © ÇELİKLER Fe-C DENGE DİYAGRAMI Saf demirim soğuma eğrisi ve kristal yapıları Fe-C diyagramının çelik bölgesi Fe-Fe3C DİYAGRAMINDA OLUŞAN FAZLAR Ferrit Ostenit Delta-ferrit Sementit Fe-C DİYAGRAMINDA OLUŞAN DÖNÜŞÜM OLAYLARI Ötektoid dönüşüm Fe-C DİYAGRAMINDA OLUŞAN MİKROYAPILAR Perlit oluşumu Fe-C DİYAGRAMINDA LEVYE KAİDESİ UYGULAMALARI NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © ÇELİKLER NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © ALAŞIMLI ÇELİKLER Alaşımlı çelik üretmenin amaçları ALAŞIM ELEMENTLERİNİN ETKİLERİ DEMİR-KARBON DİYAGRAMINA ETKİLERİ Ferrit alanının arttıran elementler Ostenit alanını arttıran elementler Ötektoid bileşimi üzerine etkiler Ötektoid sıcaklığına etkiler İÇ YAPIDA BULUNMA ŞEKİLLERİ Ferritte çözünenler Karbür yapanlar Nitrür yapanlar Karbonitrür yapanlar Oksit yapanlar Kükürt bağlayanlar NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © SERTLEŞMEYE ETKİLERİ TTT diyagramına etkileri Su verme ortamını tayin Temper direncini yükseltmek Sekonder sertleşme Temper gevrekliği oluşturma Martensit dönüşüm sıcaklığına tesirleri NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
AZ ALAŞIMLI YÜKSEK MUKAVEMETLİ (İNCE TANELİ) ÇELİKLER MUKAVEMET ARTTIRAN İŞLEMLER Mikroalaşımlama Düşük Ostenitleme sıcaklığı Kontrollu sıcak haddeleme Kontrollü soğutma İnce tane yapısı Katı eriyik sertleşmesi Mikro çökeltiler NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
YÜKSEK MUKAVEMETLİ ÇELİKLER Mn-C çelikleri HSLA çelikleri Dual fazlı çelikler Martensitik çelikler Kompleks fazlı (CP) çelikler Dönüşümle plastikliği arttırılmış (TRIP) çelikler Gelişmiş yüksek mukavemet çelikleri (AHSS) NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © kaynaklar (1) Temel SAVAŞKAN, Malzeme Bilgisi ve Muayenesi, Celepler Matbaacılık, Trabzon, 2009 (2) Cuma BİNDAL, et al, Malzeme Bilimi ve Mühendisliği, Nobel Akademik Yayıncılığı, İstanbul, 2014 (3) Nihat G. KINIKOĞLU, Malzeme Bilimi ve Mühendisliği, Literatür Yayıncılık, İstanbul, 2006 (4) İrfan YÜKLER, Kaynak Metalürjisi Ders Notu, MÜTEF, İstanbul, 2002 (5) İrfan YÜKLER, Demir Çelik Ders Notu, MÜTEF, İstanbul, 2016 NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©