LOGO SOLUNUM SİSTEMİ Hazırlayan; EMRE BELİKIRIK FEN VE TEKNOLOJİ ÖĞRETMENİ

SOLUNUM Canlılar, besinlerden enerji yapmak için oksijene ihtiyaç duyar. Besin maddeleri hücre içinde oksijenle yakılır. Bunun sonunda enerji açığa çıkar. Bu olaya, solunum denir. Bütün canlılar solunum yapar. Solunum sonucu karbondioksit açığa çıkar.

SOLUNUM ÇEŞİTLERİ HÜCRE İÇİ SOLUNUM SOLUNUM HÜCRE DIŞI SOLUNUM

Hücre İçi Solunum Solunum organlarıyla dış ortamdan hava alınması ve verilmesi, yani soluk alıp vermeye denir. Hücre Dışı Solunum Solunum organlarına dolan havadaki oksijenin yakalanıp hücrelere kadar taşınması, hücrelerde oluşan karbondioksitin aynı yolla solunum organlarına getirilmesidir.

Solunum sisteminin görevleri  Havanın akciğerlere ulaştırılmasını sağlamak  Akciğerlerde hava ile kan arasındaki alışverişi sağlamak (oksijen ve karbondioksit değişimi) (oksijen ve karbondioksit değişimi)  İç dengenin korunmasına yardımcı olmak  Sesin oluşumunu sağlamak

 Solunum yüzeyini sıcaklık değişimlerinden ve diğer çevresel faktörlerden korumak  Solunum sistemini ve diğer dokuları patojenlerin girişine karşı korumak  Kaslar ile idrar çıkarmada ve defekasyonda yardımcı olmak Solunum sisteminin görevleri

SOLUNUM SİSTEMİ ORGANLARI SOLUNUM SİSTEMİ B E C D A BURUN YUTAK GIRTLAK AKCİĞERLERSOLUK BORUSU

SOLUNUM SİSTEMİ ORGANLARI

SIRALI BİR ŞEKİLDE ÖĞRENELİM »1-Burun »2-Yutak »3-Gırtlak »4-Soluk borusu »5-Akciğerdir. NOT : Bunların yanında deri de yaptığı gaz alışverişi nedeniyle bir çeşit solunum organı olarak görev yapar. SOLUNUM SİSTEMİ ORGANLARI

BURUN Havanın akciğerlere giriş yeridir Burun yoluyla alınan hava içerisindeki toz ve partiküller burun kılları tarafından tutulur. Böylece akciğerlere temiz hava ulaşmış olur. Hava ısıtılır. Hava nemlendirilir.

YUTAK

Solunum sistemi ile sindirim sistemini birbirinden ayıran bölümdür. Yutak hem yiyecekler hem de hava için ortak bir geçiş yoludur Yutak 2 tüpe ayrılır; -- yemek borusu -- soluk borusu YUTAK

 Havayolunun bir parçasıdır.  Ses telleri burada bulunur.  Havanın bu telleri titretmesi ile ses oluşur.  Soluk borusu denilen uzun bir tüpe açılır. GIRTLAK

SOLUK BORUSU  Soluk borusu ( Trakea ) yaklaşık 2-5 cm genişliğinde ve 10 cm kadar uzunlukta olan boru şeklinde bir yapıdır.  2 tane ana bronşa ayrılır  Ana bronşlar akciğere girdikten sonra dallanmaya devam ederler

Bronşlar ve Bronşçuklar Soluk borusu akciğer hizasında iki kola ayrılır. Bu kollara bronş denir. Bronşlar, akciğerlerin içine girince dallanır. Milyonlarca ince kola ayrılınca da ”bronşcuk” olarak adlandırılır. Bronşcukların, bronş ve soluk borusundan farkı, çok ince ve kıkırdaksız olmasıdır.

Bronşlar ve Bronşçuklar

Bronşlar akciğerlerin içinde bronşçuklarla devam eder Bronşlar ve Bronşçuklar

AKCİĞERLER  Göğüs boşluğu içerisindedir  Akciğerler 2 tane olup, süngerimsi yapıda, rengi açık pembe olan organlardır.  Dıştan göğüs kafesi ve alttan da göğüs ve karın boşluğunu ayıran diyaframla çevrilmişlerdir.

AKCİĞERLER

SAĞ AKCİĞER SOL AKCİĞER 2 bölümden oluşmuştur 3 bölümden oluşmuştur 3. lobun yerini kalp almıştır. % 10 daha büyüktür.

Akciğerlerin iki görevi vardır;  Hava içindeki oksijenin alveollerin etrafındaki kılcal kan damarlarına geçmesi  Organlardan gelen karbondioksitin alveollere alınıp dışarı atılması NOT : Akciğeri örten çift katlı zara plevra adı verilir. Korumanın yanı sıra, akciğerlerin rahatça daralıp, gevşemesini de sağlar. AKCİĞERLER

Görünüşü üzüm salkımına benzer. Görünüşü üzüm salkımına benzer. ALVEOLLER

Alveoller kılcal kan damarları ile çevrilidir ALVEOLLER

Akciğerlerimizde yaklaşık 600 milyon ALVEOL bulunur. Tüm bu alveoller açılarak uç uca eklendiğinde bir tenis sahasını kaplayacak yüzey alanına sahiptir

ALVEOLLERDE GAZ DEĞİŞİMİ NASIL OLUR?

 Alveole giren havadaki oksijen kılcal kan damarlarına geçer.  Kirli kandaki karbondioksit de yine alveollerde tutularak dışarı verilir.  Buna hücre dışı solunum denir. ALVEOLLERDE GAZ DEĞİŞİMİ NASIL OLUR?

LOGO Akciğerlerdeki alveol-kılcal damar arasındaki gaz alışverişi

SOLUNUM OLAYI  Solunum olayı, göğüs boşluğu ve akciğerlerin genişleyip daralmasına dayanır.  Aynı zamanda bu mekanizmada diyafram kası ve kaburgalar arası kaslar etkin rol oynarlar

SOLUK ALIRKEN Soluk alırken, diyafram kası kasılır kaburgalar arası açılır hacim artar göğüs iç basıncı düşer ve içeriye hava girer. Bu esnada göğüs boşluğu genişlemiştir.

SOLUK VERİRKEN Soluk verirken; diyafram kası gevşer, kaburgalar birbirine yaklaşır hacim azalır, göğüs iç basıncı artar ve dışarıya hava verilir. Bu esnada göğüs boşluğu daralmıştır.

Soluk alma Soluk verme

Akciğer modeli

NOT : Solunum hızı kandaki CO 2 miktarına göre düzenlenir. CO 2 artışı soluk alıp vermeyi hızlandırır. Soluk alış verişinin hızı ve şiddeti omurilik soğanındaki sinirler tarafından denetlenir

SSoluduğumuz hava, olabildiğince temiz ve nemli olmalı. TTerli iken soğuğa çıkılmamalı, KKapalı yerlerde fazla kalmamalı Toz, toprak, duman gibi maddeler solunum havasında bulunmamalı (sigara akciğer kanserinin en önemli nedenidir) SOLUNUM SİSTEMİNİN SAĞLIĞINI KORUMAK İÇİN

 Burundan nefes alınıp verilmelidir  Vereme karşı BCG aşısı yaptırılmalıdır.  Dengeli beslenmeli ve düzenli olarak spor yapılmalıdır SOLUNUM SİSTEMİNİN SAĞLIĞINI KORUMAK İÇİN

 Alkol, sigara gibi zararlı alışkanlıklardan uzak durulmalıdır  Temiz havalı yerlerde dolaşılmalıdır. (orman, göl, deniz kıyısı gibi)  Kalabalık, havasız, ve tozlu yerlerde fazla durulmamalıdır.  Teneffüslerde pencereler açılarak sınıfın havası temizlenmelidir. SOLUNUM SİSTEMİNİN SAĞLIĞINI KORUMAK İÇİN

Solunum Sistemi Hastalıkları  Boğmaca,  Nezle,  Kızıl,  Kızamık,  Kabakulak,  Menenjit  Zatürre,  Zatülcenp,  Çiçek,  Su çiçeği,  Verem,  Difteri, (kuş palazı)

SOLUNUM SİSTEMİ