Masa, masalar, Sakarya, Konya VURGU VE VURGU ÇEŞİTLERİ Konuşurken ya da bir yazıyı okurken kimi heceleri, kelimeleri ya da kelime öbeklerini daha belirli, daha baskılı söyler, okuruz. Bu söyleniş özelliğine “vurgu”denir. Masa, masalar, Sakarya, Konya GÜLİZAR DEMİRCİ CEVAT BARUTÇU ÖMER AYDOĞAN
VURGU VE VURGU ÇEŞİTLERİ GÜLİZAR DEMİRCİ CEVAT BARUTÇU ÖMER AYDOĞAN Vurgu, konuşmaya anlam ya da duygu değeri katmaya yarar. Dinleyicilerin söylenenleri daha Kavramasını sağlar. Sesin değişmesi, alçalıp yükselmesi, konuşmayı daha canlı, daha güzel bir duruma getirir.Vurgusuz bir konuşma dinleyicileri sıkar. GÜLİZAR DEMİRCİ CEVAT BARUTÇU ÖMER AYDOĞAN
Dilimizde iki çeşit vurgu vardır: 1. Sözcük vurgusu Hecelerden birinin daha sert, daha belirli ya da baskılı söylenmesidir. Sözcükte görülen vurgu şu özellikleri gösterir: GÜLİZAR DEMİRCİ CEVAT BARUTÇU ÖMER AYDOĞAN
a) Tek heceli kelimeler vurgusuzdur b) Vurgu genellikle son hecededir Çiçek, ağaç, öğrenci, kitap, kalem.... gibi c) Özel yer adlarında ilk ya da orta hecelerdedir: Ankara, Kütahya, İzmir, Sakarya, Tokat, Yozgat GÜLİZAR DEMİRCİ CEVAT BARUTÇU ÖMER AYDOĞAN
GÜLİZAR DEMİRCİ CEVAT BARUTÇU ÖMER AYDOĞAN d) Soru ve pekiştirme sıfatlarında; belirteçlerde, bağlaç ve ünlemlerde de vurgu ilk heceye doğru kayar: Örnek: Hangi (Okul?) masmavi (deniz) yalnız (geldi.) biraz (uyudu.) Çünkü demek ki Fakat haydi! Yürüsene! vb. GÜLİZAR DEMİRCİ CEVAT BARUTÇU ÖMER AYDOĞAN
GÜLİZAR DEMİRCİ CEVAT BARUTÇU ÖMER AYDOĞAN f) Bazı çekim eklerinin vurguyu üzerlerine çekmedikleri, kendilerinden önceki heceye aktardıkları görülür: Olumsuzluk eki - me (-ma) : gelme, çıkma; Ek-fiilin geniş zaman ekleri: çalışkanım, çalışkandırlar; Ek- fiilin geniş zaman ekleri: çalışkanım, çalışkandırlar; GÜLİZAR DEMİRCİ CEVAT BARUTÇU ÖMER AYDOĞAN
CÜMLEDE VURGU Yarın İzmir’e Sevim gidecek Sevim İzmir’e yarın gidecek. Cümle içinde anlamca önemli olan kelime ya da kelime topluluklarının daha baskılı söylenmesidir. Sevim yarın İzmir’e gidecek. Yarın İzmir’e Sevim gidecek Sevim İzmir’e yarın gidecek. GÜLİZAR DEMİRCİ CEVAT BARUTÇU ÖMER AYDOĞAN