Elealı Zenon Sofistler Septikler Doğru Bilginin İmkanı Septisizm Dogmatizm Elealı Zenon Sofistler Septikler Dogmatikler «Bilginin kaynağı» konusundaki farklı görüşlerinden dolayı birbirlerinden ayrılırlar.

Elealı Zenon Değişme ve hareket duyu yanılmasıdır. Dış dünyaya ilişkin bilgilerimiz çelişkilerle doludur. Hareket, değişme ve oluşun akış bakımından imkansız olduğunu «paradoks» adını verdiği terimle savunmuştur.

Sofistler Protagoras: Gorgias: “İnsan her şeyin ölçüsüdür.” sözüyle Septisizm, Rölativizm ve Pragmatizm’e öncelik etmiştir. Gorgias: Hiçbir şey yoktur.(Nihilizm) Olsa da bilinemez. Bilinse de başkasına bildirilemez.

Septisizm Pyrrhon Timon Karneades Arkhesilaos “Hiçbir şey bilmediğimi de bilemem” diyerek, yargıda bulunmamayı (epokhe) önerirler. Yargıdan kaçınmak kişiye "sarsılmazlık(ataraxia)" kazandırır, görüşünü savunurlar. Bilimsel gelişmeler karşısında varlığını sürdürememiştir.

Sokrates İlk rasyonalist düşünürdür. Bilginin doğuştan geldiğini savunur(İnneizm). Bilgi öğrenilmez, açığa çıkartılır(Maiotik). Değer yargılarına körü körüne inanmanın yanlışlığını göstermek için ‘diyalektik yöntem’ geliştirmiştir. Atina sokaklarında, gençlere sorular sorduğu sohbetlerinde, bu yöntemi kullanırdı: İroni (İnce alay) Maiotik (Düşünce doğurtma)

‘‘GEOMETRİ BİLMEYEN AKADEMİYE GİREMEZ.’’ Platon (Eflatun) Eflatun-u İlahî İDEALAR KURAMI Nesneler (Duyular) İdealar (Kavramlar) İDEALAR Değişmez, kalıcı, doğru bilgi  Episteme NESNELER Göreli, değişken, yanlış bilgi  Doxa ‘‘GEOMETRİ BİLMEYEN AKADEMİYE GİREMEZ.’’

Aristoteles Bilginlerin öğretmeni Bilimlerin haritasını çıkaran bilgin Muallim-i evvel Bilginlerin öğretmeni Bilimlerin haritasını çıkaran bilgin Mantığı formüle eden filozof İdealar, nesnelerin içinde bulunan özlerdir. ‘Gerçek olan’ tek tek şeylerdir. Tekiller  Kavramlar  Tümel önermeler Doğuştan gelen bilgiyi reddeder. Aklı ikiye ayırır: Edilgin akıl, Etkin akıl

Farabi Aristotelesçi İslam düşünürü Muallim-i sâni Aristotelesçi İslam düşünürü İnsan zihninde doğuştan düşünceler vardır. Bu yüzden insanın en güvenilir yetisi akıldır. Bilginin ortaya çıkışında üç unsur vardır: Duyu : Dış dünyaya Akıl : Kendi iç dünyamıza Nazar : ‘Doğuştan fikirlerimiz’e ulaşırız.

René Descartes Duyularımız gerçekliğin bilgisini veremezler. Şüphe doğru bilgiye ulaşmak için araçtır(Metodik/Yöntemsel şüphe). Her konuya kuşkuyla yaklaşmak, önyargı ve alışkanlıklara tutsak olmamayı sağlar. Ben : “Düşünüyorum, öyleyse varım.” Tanrı : Zihnimdeki ‘‘Tanrı’’ kavramından Varlıklar : Tanrı’nın aldatmayacağı fikrinden Doğru bilgiye ulaşmak için: Açık seçik olmayan hiçbir şeyi kabul etmemek Problemi analiz etmek (parçalara ayırmak) Basit ve kesin olandan karmaşık olana ilerlemek Yapılan işlemleri yeniden incelemek

“Akla uygun olan gerçek, gerçek olan akla uygundur.” Friedrich Hegel Geist: Tin veya akıl anlamına gelir. Tüm var olanların özüdür. Salt akıl yoluyla gerçek ve kesin bilgiye ulaşılabilir. Çünkü aklın ve varlığın yasaları aynıdır: “Akla uygun olan gerçek, gerçek olan akla uygundur.” Diyalektik: Değişme ve çelişmeyi içeren üç aşamalı bir süreçtir: Tez X Antitez  Sentez