KIRIM KONGO KANAMALI ATEŞİ

bazı vakalarda deri, mukoza ve iç organlarda kanamalar TANIM KKKA hastalığı; ateş yaygın vücut ağrısı bazı vakalarda deri, mukoza ve iç organlarda kanamalar ile seyreden kene kaynaklı viral enfeksiyondur

Hastalığın görüldüğü bölgeler: Afrika Asya Orta Doğu Doğu Avrupa COĞRAFİK DAĞILIM Hastalığın görüldüğü bölgeler: Afrika Asya Orta Doğu Doğu Avrupa Virüs izolasyonu Riskli ülkeler Düşük riskli ülkeler

TARİHÇE KKKA ilk kez 1944 ve 1945 yılları yaz aylarında Sovyet askerleri arasında görülmüş ve hastalığa Kırım Kanamalı Ateşi adı verilmiştir 1956 yılında Zaire’de ateşli bir hastada Kongo virüsü tespit edilmiştir 1969 yılında her iki virüsün aynı virüs olduğu belirlenmiş ve Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) olarak hastalık yeniden adlandırılmıştır

KKKA VAK’ALARININ GÖRÜLDÜĞÜ AYLAR

EPİDEMİYOLOJİ Ülkemizde ilk kez 2002 yılında görülen ve 2003 yılında tanımlanan hastalık, her yıl Nisan-Ekim ayları arasında görülmekte ve Haziran-Temmuz aylarında pik yapmaktadır İlk kez Tokat yöresinde saptanan hastalık ağırlıklı olarak İç Anadolu Bölgesinin kuzeyi, Karadeniz Bölgesinin güneyi ve Doğu Anadolu Bölgesinin kuzeyinde görülmektedir

ÜLKEMİZDE COĞRAFİK DAĞILIM Yoğun olarak görüldüğü iller: Erzurum, Erzincan, Gümüşhane Bayburt, Tokat, Yozgat, Sivas Amasya, Çorum,Çankırı, Bolu Kastamonu ve Karabük

BULAŞ YOLLARI Hyalomma cinsi kenelerin tutunması veya ezilmesi (kene kırma) Viremik dönemdeki hayvanların kan ve dokuları ile temas Akut dönemdeki hasta kanı veya enfekte sekresyonları ile temas Virüs ile kontamine araç ve gereçlerle temas Kan içeren damlacık yolu ile bulaş

Larva Nimf Erkek erişkin kene Dişi erişkin kene Nimf (deriye yapışmış) Erkek erişkin Hyalomma Dişi erişkin Hyalomma Dişi erişkin Hyalomma kan emmiş

ÜLKEMİZDE BULAŞ YOLLARI Sağlık Bakanlığı verilerine göre 2002 - 2007 yılları arasındaki 1820 vakanın: %68.9’unda kene tutunması veya kene ile temas %61.7’sinde hayvanlarla temas öyküsü

RİSK GRUPLARI Endemik bölgede yaşayan tarım ve hayvancılık ile uğraşan çiftçiler, çobanlar, kasaplar, mezbaha çalışanları Veteriner hekimler Veteriner sağlık teknisyenleri Enfekte hastalarla temas eden sağlık personeli Laboratuvar çalışanları Hastaların yakınları Askerler Kamp yapanlar

KKKA da Kuluçka Süresi Kene tarafından ısırılma ile virüsün alınmasını takiben kuluçka süresi genellikle 1-3 gündür; bu süre en fazla 9 gün olabilmektedir. Enfekte kan, ifrazat veya diğer dokulara doğrudan temas sonucu bulaşmalarda bu süre 5-6 gün, en fazla ise 13 gün olabilmektedir.

KKKA’nin Belirtileri Ateş Kırıklık Baş ağrısı Halsizlik Kanama pıhtılaşma mekanizmalarının bozulması sonucu; Yüz ve göğüste kırmızı döküntüler Gözlerde kızarıklık, Gövde, kol ve bacaklarda morluklar  Burun kanaması, dışkıda ve idrarda kan görülür

KKKA düşünülen olgularda; trombosit < 150.000 /mm3 ve/veya lökosit < 4000 /mm3 ise hasta 2. basamak sağlık kuruluşuna sevk edilmelidir. İkinci basamak sağlık kuruluşunda, aşağıdaki kriterler varsa hasta 3. basamak sağlık kuruluşuna sevk edilmelidir: 60 yaşından büyük olanlar Klinik durumu ve laboratuvar değerleri hızla bozulanlar Şuur bulanıklığı olanlar Trombosit < 50.000/mm3, aPTT uzamış olanlar KKKA hastalığı tablosunu ağırlaştıracak organ yetmezliği ve hematolojik hastalık gibi eşlik eden başka hastalığı olanlar

Kırım-Kongo Kanamalı Ateşinden Korunma   Hastalığın bulaşmasında keneler önemli bir yer tutmaktadır. Bu nedenle kene mücadelesi önemlidir fakat oldukça da zordur. 1. İnsanlar kenelerden uzak tutulabilir ise bulaş önlenebilir. Bu nedenle de mümkün olduğu kadar kenelerin bulunduğu alanlardan kaçınmak gerekir.

Kırım-Kongo Kanamalı Ateşinden Korunma 2. Kenelerin yoğun olabileceği çalı, çırpı ve gür ot bulunan alanlardan uzak durulmalı, bu gibi alanlara çıplak ayak yada kısa giysiler ile gidilmemelidir. 3. Bu alanlara gidenlerin lastik çizme giymeleri, pantolonlarının paçalarını çorap içine almaları,

KİŞİSEL KORUYUCU ÖNLEMLER Uygun giyim Riskli alanlarda yaşayanlar/bulunanlar günlük olarak vücutlarını kene yönünden kontrol etmelidirler Vücuda tutunan kene deriye yapıştığı yerden bez, peçete yardımıyla elin direkt teması önlenerek elle veya pens benzeri malzeme yardımıyla tutularak çıkarılmalıdır. Ezilmemelidir. 21 21

Kene Çıkarma Kene ne kadar kısa sürede vücuttan uzaklaştırılırsa hastalık riski de o kadar azalır Kenenin tutunduğu yerden çıkarılması işlemi sırasında asla çıplak elle temas edilmemeli, eldiven giyilmelidir Vücuda tutunmuş kene vücuda tutunduğu en yakın kısmından uygun bir malzemeyle (eğri uçlu pens, cımbız ve eldiven gibi) tutularak çıkarılmalıdır Çıkarılma işlemi sırasında kenenin başının içeride kalması KKKA hastalığı açısından bir risk oluşturmamaktadır Kene çıkarıldıktan sonra antiseptik bir solüsyon ile silinmelidir

İple Kene Çıkarma

Ölüm oranı ortalama %30 (%8-80) Hafif ve orta derecede klinik seyir gösterenler yaklaşık 9-10 günde iyileşir Ölüm oranı ortalama %30 (%8-80) İyileşen hastalarda sakatlık yada bir hasar görülmez Ölüm klinik belirtitilerin 2. haftasında görülür Ölüm karaciğer, böbrek ve akciğer yetmezlikleri nedeni ile olmaktadır.

TEŞEKKÜRLER