ÇOCUK İHMALİ

Çocuk ihmali başta anne babaları olmak üzere, kendilerine bakmakla yükümlü kimseler ve diğer yetişkinlerin çocuğun beslenme, giyinme, barınma, eğitim, sağlık ve sevgi gibi temel gereksinimlerini ihmal etmeleri sonucu çocuğun bedensel, duygusal, zihinsel ve toplumsal gelişimlerinin engellenmesidir. ÇOCUK İHMALİ NE DEMEKTİR ?

Çocuğun tıbi bakımının yapılmaması yada geciktirilmesi. Evden kovulması Terk Edilmesi

Uzun süre başkalarının yanına bırakılması, bakımdan kaçınmak amacıyla sık sık kaldığı yerin değiştirilmesi. Uzun süre yalnız bırakılması Evde tehlikelere karşı korunmaması

Okuldan kaçmasını yineleyen çocuklara müdahale de bulunulmaması. Çocuğun uygun olan yaşta gitmesi gereken okullara kaydedilmemesi

Anne yada babanın yeterli sevgiyi göstermemesi Çocuğun ruhsal bakımının sağlanmasının reddedilmesi. Çocuğun alkol yada başka madde kullanmasına izin verilmesi. Eşlerden birinin çocuğu kötüye kullanması, diğerinin izin vermesi.

ÇOCUK İSTİSMARI

 Fiziksel istismar  Cinsel istismar  Duygusal istismar  Ekonomik istismar

Çocuk istismarı, çocukların başta anne-babaları olmak üzere, kendilerine bakmakla yükümlü kimseler ve diğer yetişkinler tarafından fiziksel,duygual,zihinsel veya cinsel gelişimlerini engelleyen yada bedenen veya ruh sağlığına zarar veren, kaza sonucu olmayan, durumlarla karşıkarşıya bırakılmasıdır. ÇOCUK İSTİSMARI NE DEMEKTİR ?

Çocuk aşırı derecede hassas yada tam tersi duyarsızdır. Çeşitli şekillerde saklanmaya çalışılan yaralar bulunur. Değişik türde yanık ve kesik belirtileri bulunur. Morarmalar, şiddet izleri.

Çocuğun davranışlarının yaratıcılığını kısıtlayacak biçimde aşırı derecede denetlenmesi ya da kendi tercihleri dışında seçimlere zorlanması da duygusal taciz çerçevesinde sayılabilir.

 Çocuğun kendisinden büyük bir kişi tarafından cinsel haz amacı ile zorla ya da ikna edilerek cinsel etkileşime maruz bırakılmasıdır.  “ ENSEST: Çocuğa karşı birinci derece akrabaları tarafından cinsel tacizde bulunulması (Baba,anne kardeşler,dayı,amca)”

“Cinsel istismarda çocuğun rızasının olup olmadığına bakılmaz” Erken yaş evlilikler ve zorla evlendirmeler” de cinsel istismar içinde tanımlanabilir. Cinsel Oyun Her iki çocuk da işlem öncesi(2-7 yaş) dönemde ise iki çocuk arasında yaş farkı da 4 yaştan az ise, çocuklar eylemi tam olarak kavrayacak olgunlukta değilse bu durum cinsel oyun olarak değerlendirilir.

Cinsel istismara maruz kalan çocukların yaşa göre dağılımları incelendiğinde;  %30'unun 2–5,  %40'ının 6–10,  %30’unun yaş grubunda olduğu görülmektedir.  %71 kız- %29 erkek İstismarcılar : Olguların %50 sinde aileden birisi, olguların % 70 inde ailenin tanıdığı birisidir,% 90’ı çocuğun tanıdığı biridir. Türkiye de her 5 kız çocuğundan 2’si,her 10 erkek çocuğundan 3 cinsel istismara maruz kalıyor *Bu veriler adli birimlere intikal eden olgulardır

 Kız çocuk olmak  Okul öncesi çağda olmak  Üvey çocuk  Fiziksel yetersizliğin olması  Zihinsel ve gelişimsel bozukluklar  Çocuğa verilen değerin düşük olması  Cinsiyet ayrımcılığı  Kontrolsüz internet  Kültürel normlar

 Anne babanın daha önce çocukluk döneminde istismara maruz kalması  Ailede alkol ya da madde bağımlısının olması,  Annenin veya babanın olmaması veya pasif olmaları(!)  Ebeveyn olmayışı (ölmesi)  Ebeveynlerin üvey olması  Parçalanmış aile olması  Ailede ruhsal ve fiziksel hastalık olması,  Aynı evde birden fazla ailenin yaşaması!  Tek odalı evde kalınması  Ana babalık görevinin yerine getirilmemesi  Maddi sıkıntı

YANLIŞLAR DOĞRULAR  Cinsel istismar yalnızca çocuğun hayal gücünün uydurmasıdır. Çocuklar hikayeler uydururlar  Sadece çekici,tatlı,güzel, açık giyinen çocuklar;onay bekleyen kendine güveni olamayan pasif;yaramaz çocuklar İstismara maruz kalır  Çocuklara uslu,akıllı,açıkgöz olmalarını söyleyerek onları korumuş oluruz.  Çocuklar istismar hakkında yalan söylemezler.Bu konuda hikaye uyduranlara çok az rastlanır.  Çocukların görünüşü yada davranışı istismara sebep olmaz.  Çocukları bu konuda eğitmeliyiz. İstismarla karşılaştığında çocuk bağırarak yardım istemeli, koşarak kaçmalıdır.

 Genellikle tehlikeli yerler, özellikle karanlık bastıktan sonra,parklar, umumi tuvaletler ve boş sokaklardır  Çocuklara uslu,akıllı,açıkgöz olmalarını söyleyerek onları korumuş oluruz.  İstismarcının tercih ettiği yerler genellikle çocuğun tanıdığı, bildiği yerledir:Okul ve çevresi, evle okul arasındaki yol,bir arkadaş yada akrabanın evi, çocuğun kendi evidir. Çocuğun rahat ve gevşek olduğu zamanlarda,oyun zamanları, banyo zamanı yada yatma zamanı istismarcının tercih ettiği zamanlardır  Çocukları bu konuda eğitmeliyiz. İstismarla karşılaştığında çocuk bağırarak yardım istemeli, koşarak kaçmalıdır YANLIŞLAR DOĞRULAR

 Çocuklar kötü görünümlü, yabancı kişilerden uzak durmalı çünkü onlar istismarcı kişilerdir.  Cinsel istismar vakaları her yerde yaşanmaz, bazı kültürlerde, ülkelerde yaşanır.  Olguların %80-95’inde istismarcı çocuğun tanıdığı,normal görünüşlü biridir.Genellikle yaş arası evli sosyal hayatı olan şüphe çekmeyen bir aile babasıdır.  Cinsel istismara her kültürde,her ülkede ve her sosyo-ekonomik grupta rastlanmaktadır. Kız çocuklarda ensest, erkek çocuklarda ise pedofil diğer istismar türlerinden daha sık rastlanmaktadır. YANLIŞLAR DOĞRULAR

 Çocuk; yaşadıklarını,cinsel istismarı bile, yakın zamanda ya da büyüyünce unutur.Fazla kurcalanmamalı.  Çocuklar cinsel İstismarı asla unutmazlar… “Hayattaki en kötü şey hafızayı dağiştirememenizdir.” sözleri,çocukluğunda cinsel istismara uğramış bir yetişkine aittir. DOĞRULAR YANLIŞLAR

 Cinsel istismara uğramış erkek çocuklarda en sık görülen davranış tepkisi, saldırgan davranışların gelişimi şeklindedir.  Kızlarda gözlenen en sık davranış tepkisi ise, özkıyım ve kendine zarar verme davranışlarıdır. Kendine zarar verici davranışlar genellikle vücudunda sigara söndürme ve bileğini kesme gibi davranışlar şeklinde kendini göstermektedir. Bazı araştırmacılar, bunun kendini cezalandırma ve çekiciliği azaltmak amacı güttüğünü ileri sürmektedirler.

 Yeme ve uyku sorunları veya kabus görme  Depresyon veya aile fertlerinden/arkadaşlarından uzaklaşma  Vücudunun kirli olduğu veya cinsel organ bölgesinde bir sorun olduğu gibi düşüncelere sahip olma  Kendini kirletilmiş hissetme  Okula gitmeyi istememe, okuldan ve evden kaçma  Ders başarısında düşme  Okulda disiplin problemleri yaşama  Durgunluk, içe kapanma, isteksizlik, zevk alamama  Olayı anımsatan kişilerden ve görüntülerden panikleyip kaçma  Uyarılmada artış:irkilme, tetikte olma, sinirlilik ve öfke nöbetleri.  Ağlama nöbetleri  Suçluluk ve utanç duyma hissi  İnsanlara karşı güven kaybı yaşama  Alkol ve madde kullanımı

 Nedensiz bayılır  Tikleri oluşur  Tırnaklarını yer  Küçük çocuklarda parmak emme,tırnak yeme, enürezis(idrar kaçırma), enkoprezis(dışkı kaçırma)  Normalin dışında yaramazlık yapma/söz dinlememe  Yaptığı çizimlerde,oynadığı oyunlarda cinsel tacizi andıran resimler/oyunlar  Oyun oynamama,  Cinsel içerikli oyun oynamak ister  Karşısındakinin cinsel organını görmeye çalışır  İzinsiz cinsel alana dokunur

 Kendilerine inanılmayacağını düşünebilirler.  Başlarının belaya gireceğinden korkabilirler.  İstismarcının tehdidinden korkabilirler.  İstismarcıyı korumak isteyebilirler, istismarcıyı sevebilir ama yaptıklarını sevmezler.  Utanç duygusu yaşayabilirler.  Cinsellik ve/veya cinsel taciz/istismar hakkındaki bilgisizlikleri sebebiyle yapılanı kavrayamayabilirler, nasıl adlandırıp anlatacaklarını bilemezler  Cinsel şiddet içeren davranışların yanlış olduğunu bilmeyebilirler.  Şiddet, cinsel şiddet, cinsellik hakkında yeterli bilgiye sahip olsalar dahi yaşadıklarını cinsel istismar olarak adlandırmaktan korkabilir, özellikle istismarcıları bir yakınları ise yaşadıklarından emin olmakta zorlanabilirler.  Büyükleriyle (otorite ifade edenlerle) cinsel konuları konuşmaktan utanabilirler. ÇOCUKLAR YAŞADIĞI İSTİSMAR OLAYINI NİYE ANLATMAZ?

 Gammaz olarak adlandırılmak istemeyebilirler.  Arkadaşları tarafından dışlanmaktan korkabilirler.  İyi çocukların cinsellikle ilgili sözcükleri kullanmamaları gerektiği kendilerine söylenmiş olabilir.  Kendilerine yapılanı engellemeye çalışmadıklarından suçluluk duygusuna kapılıp sessizleşebilirler.  İstismarcının yaşı ve/veya aile içinde iktidar konumunda bulunuşu sebebiyle ona mutlak güven duyup itaat etmeleri gerektiğine inanıyor olabilirler.

 Eğer istismar sırasında cinsel olarak uyarıldılar, zevk aldılar ise istismarcının yaptıklarının kendi rızaları ile gerçekleştiğine inanabilirler.  Bir dönem bahsetmiş ve kendilerini suçlayan, dışlayan, yaşadıklarına istismarcı açısından bakıp çocukla empati kurmayı reddeden, küçümseyici, aşağılayıcı, acıyan vb. tepkilerle karşılaşmış olabilirler, yanlış tepkiler anlatma korkularını katlayabilir.  Cinsel istismarı anlattıkları kişiler tarafından, tekrar istismara uğramaktan korkabilirler.  Homofobik bir çevrede yetişti iseler, homoseksüel olarak adlandırılmaktan korkabilirler.

?

İstismarın derecesi,sıklığı artar ve çocuğu korkutursa. Cinsel istismardan korunmayla ilgili bilgi alırsa ve kendisine yapılanın doğru olmadığını fark ederse. Söylenmesi gerektiğini öğrenirse. Çocuklar sırlarını en yakın arkadaşları ile paylaşmak isteyebilirler.

 Kardeşleri kendisinin ilk istismar edildiği yaşa gelmişse onları korumak maksadıyla.  Ergenliğe gelmişse hamilelikten korkar ya da istismarcının baskısından kurtulmak için.  Çocuk güvenebileceği ve kendisi ile yakından ilgilenen bir yetişkinle karşılaştığı zaman.  Fiziksel bir yakınma sonrası doktora gittiğinde.

- Çocuğun yanında rahat olmaya çalışın.Abartılı tepkiler vermeyin.Paniklemeyin - Çocukla özel olarak konuşmak için bir mekan bulun:Çocuğa daha sakin bir ortamda görüşmeyi teklif edin.Konuşmanızın kesilmeyeceğinden emin olacağınız bir yer bulun. - Çocuğun yanında onu sakinleştirmek için oturun. İzin veriyorsa elinden tutun - Çocuk anlatmaya başladığında duygularınızı ve sözel olmayan ifadelerinizi kontrol edin. - Ses tonunuzun ve yüz ifadenizde ayıplayıcı,şaşırıcı, üzüntülü, hayret verici,yargılayıcı..gibi aşırıya kaçan durumlardan kaçınınız.

- Çocuktan izin almadan ona dokunmayın. Dokunmanız belki ona istismar olayını hatırlatabilir. -Çocuk anlatımda bulunurken susabilir.Bu durumda tepki vermeyin sadece bekleyin.Çocuğun tekrar anlatmaya devam etme ihtimali çok yüksektir. -Çocuğu sadece dinleyin yönlendirici yada merak edici sorular sormayın. -Çocuklar genellikle önce önemsiz şeyler anlatır. Esas konuya sizin ilginizi ve anlayışınızı gördükçe açılırlar. En önemli şeyi en son anlatır.

- Tüm ilginizi çocuğa verin. -Çocuğun söyledikleri bitince başka bir şey söylemek isteyip istemediğini sorun. -Çocuğun size anlattığı bilgiyi diğer kişilerle paylaşmayacağınız ve onu koruyacağınız konusunda çocuğa güven verin. -Fakat destek almak için yetkili kişilerle iletişime geçeceğinizi söyleyin. -Çocuğun yaşadığı olayları anlatması için cesaretlendirin ve ona destek olun fakat vermek istemediği ayrıntılar için asla baskı yapmayın.

 “Söylediğin çok kötü bir şey bunun olduğundan emin misin?”  “Sen yanlış anlamışsın o böyle bir şey yapmaz”  “Doğru mu söylüyorsun?”  “Şimdiye kadar neden anlatmadın ?”  “Neden karşı koymadın?”  “Bu bir daha olursa bana haber ver”.  Çünkü bu tip sorular çocuğun kendini suçlamasına ve anlatacağı şeyleri anlatmamasına sebep olur.

 “Komşumuz “X “abi çok komik iç çamaşırlar giyiniyor”  “Anne ben “X” kişisinin evine gelmek istemiyorum”  “Anne “X” kişisinin bize gelmesini istemiyorum”  “Beni amcamla yalnız bırakmandan hiç hoşlanmıyorum”  “Komşumuzun oğlu beni çok sıkıştırıyor”  “Çok kötü biçimde ellenilen bir kız tanıyorum”  “Tanıdığım bir kız var, annesine rahatsız edildiğini söyledi fakat annesi ona inanmadı”…..

ÇOCUKLARINIZA ÖĞRETEBİLECEKLERİNİZ.

Yabancılardan gelen yardım tekliflerini kabul etmemesi öğretilmelidir. Küçük Örneklerle anlatılabilir. Şöyle şöyle olursa ne yaparsın gibi sorular hem çocuğun mevcut bilgilerini test eder hem de daha iyi kavramasını sağlar. Yabancılar konusunda çocuklar eğitilmelidir. Çocuk yabancı birisinin verdiği hediyeyi türü ne olursa olsun kabul etmemesi, ille de kabul etmek istiyorsa mutlaka anne babasına sorması öğretilmelidir.

ÖRNEKLERLE ANLATIN Sen yolda yürürken yanına araba yanaşıp sana bir adres sorsa, kendilerini o adrese götürmelerini isterse ne yaparsın ?? Okul çıkışında bir kadın gelse, annen hasta oldu hastanede yatıyor, seni ona götüreceğim dese ne yaparsın. Paketlerimi evime çıkarmama yardım eder misin diyen bir yabancıya yardım eder misin ?

ÖRNEKLERLE ANLATIN. 13yaşındaki çocuğunuza yaşında birisi gelse senle arkadaş olmak istediğini söylese ne yaparsın diye sorsanız ? 16 yaşındaki çocuğunuza yaşında birisi sana arkadaş olmak istediğini söylese ne yaparsın diye sorsanız ? Arkadaşlıklar aynı yaş gruplarında olmalıdır. Çocuklarınız öğretmelisiniz. Okuldan ve kendi yaş grubundan arkadaşlıklar edinmesini.

ÖRNEKLERLE ANLATIN. Sen parkta oynarken yanına bir adam gelse, köpeğini kaybettiğini, onunla birlikte aramanı istese ne yaparsın. Yapılan araştırmalar bu gibi bir durumda çocukların yüzde sekseninin bu teklifi kabul ettiğini göstermiştir.

Cinsel yönden kötüye kullanıma yada kendisine zorla dokunmaya kalkışan, bir yere götürmeye çalışan birisi ile karşılaştıklarında "yüksek sesle bağırmaları" öğretilmelidir. Çocuklara oyun, çalışma yaptıkları yerlerin insanların kalabalık olduğu yerler olduğu öğretilmeli. Tenha yerler hakkında bilgi verilmeli. Issız sokak araları, parklar, inşaatlar vb.

Bazı çocuklar korkak olmadıklarını göstermek için uygun olmayan yerlerden geçmek isteyebilirler. Tedbirin korkaklık olmadığı öğretilmelidir.

Vücutlarının özel yerleri yaralandığı ya da hastalandığında yalnız doktorların veya ana babalarının dokunabileceği öğretilmelidir. Başka yada yabancı birisinin böyle bir istekte bulunması halinde derhal oradan uzaklaşması, ailesine haber vermesi öğretilmelidir. Rahatsız olacakları herhangi bir biçimde, kendilerine dokundurtmama hakkına sahip oldukları öğretilmelidir.

 Zorla kötüye kullanıma kalkışan birisi ile karşılaştıklarında "YÜKSEK SESLE BAĞIRMALARI" öğretilmelidir.  Çocuklara kötüye kullanıldıklarını kime (anne ve babaya) ve nasıl anlatacakları öğretilmelidir.

Çocuklarınıza nereye giderlerse gitsinler gittikleri yeri size söylemeleri konusunda eğitin. Arkadaşlarını ve onların ailelerini mutlaka tanıyın. Çocuklara KAPI EĞİTİMİ verilmelidir. Evde birisi dahi olsa kapıyı yabancı birisi açmaması gerektiği öğretilmelidir. Tanıdık dahi olsa eve kimleri alıp almayacağı öğretilmelidir. Mesela teyzen geldiğin alabilirsin.

Çocuklara KAYBOLMA EĞİTİMİ verilmelidir. Herhangi bir yerde kaybolduğunda, yolunu şaşırdığında neler yapması gerektiğini öğretin. Kimlerden yardım alabileceğini öğretin. Sizin evinizin telefon numaralarını ezbere öğretin. Polis, zabıta, jandarma, resmi kurumlar.