VİRAL DÖKÜNTÜLÜ HASTALIKLAR Prof. Dr. Mehmet TURGUT Adıyaman Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağ. ve Hast. AD ve Çocuk enfeksiyon BD 23.04.2016 PEDİATRİ OKULU, ENFEKSİYON SINIFI

DÖKÜNTÜ=RASH; Enfeksiyon hastalıklarının seyri sırasında deri ve mukozalarda ki lezyonlardır. EGZANTEMLER Farklı renk ve karakterde ki deri lezyonların genel adıdır. MAKÜL-er Normal deri renginin değiştiği sınırları belli, deriden kabarık veyaçökük olmayan alan, herhangi bir boyutta olabilir PAPÜL -er Solid, deriden kabarık, en geniş çapı 0.5 cm MAKÜLO-PAPÜL-ER NODÜL-er Papüle benzer fakat dermis veya subkutan dokuda daha derin yerleşimli, papülden boyutundan çok palpe edilebilmesi ve daha derinde olmasıyla ayrılır PLAK Deride daha fazla yer işgal eden kabarıklık, sıklıkla papüllerin birleşmesi ile oluşur PÜSTÜL- er Çeşitli özellikte (beyaz, sarı, yeşilimsi veya hemorajik vb.) pürülan sıvı içeren deriden kabarık lezyonlardır. VEZİKÜL- er Sınırları belirgin, deriden kabarık, sıvı içeren, en geniş çapında <0.5 cm, kökeni intraepidermal veya subepidermal olabilir BÜL- löz Vezikül ile aynı, ancak en geniş yerinde çapı >0.5 cm ENANTEM LER Farklı renk ve karakterde ki nukozal döküntülerin genel adıdır.

VİRAL DOKÜNTÜLÜ HASTALIKLARDA GÖRÜLEN EGZANTEM TİPLERİ MAKÜL ve PAPÜL VEZİKÜL ve BÜL PURPURA Kızamık Su çiçeği Koksaki (Coxackie) - A9 Kızamıkçık Çiçek Echovirus - 9 Zona EBV Herpes simplex CMV EMN Enterovirus enf. Atipik kızamık VİRAL DOKÜNTÜLÜ HASTALIKLARDA GÖRÜLEN ENANTEM TİPLERİ ATİPİK KIZAMIK DA ………...............………ÇİLEK DİLİ ENFEKSİYOZ MONONÜKLEOZİS DE…….YUMUŞAK DAMAK DA PETEŞİLER KIZAMIK DA………………………….............KOPLİK LEKELERİ SUÇİÇEĞİ’NDE…….…………………………AĞIZ İÇİ VEZİKÜLLER

DERİ LEZYONLARI OLAN ÇOCUĞA YAKLAŞIM-I Döküntülü hastalıkların çoğunda sadece morfolojiye bakılarak tanı konulması güçtür. Bu nedenle; Lezyona ait öykü alınmalıdır. Başlangıç süresi, İlk görüldüğü bölge, Dağılımı, seyri, belirme ve kaybolma dönemleri, Kaşıntı, yanma, parestezi ve/veya ağrı olup olmadığı, Geçirdiği döküntülü hastalıklar, Aşıları, Ailede ekzema, astma, saman nezlesi öyküsü, Doğum tartısı, anne sütü ile beslenip beslenmediği sorgulanmalı.

DERİ LEZYONLARI OLAN ÇOCUĞA YAKLAŞIM - II Aile, kardeş, komşu ve okula ait bilgiler Uyaran etkenler: Uv, ısı,gıda, ilaç, Sistemik bulguları sorgulanmalı. Ateş Tonsillit Artralji Gelişme bozukluğu Terleme bozukluğu Adenomegali Hepatosplenomegali Sarılık Fizik Muayene Lezyonun şekli, boyutu, rengi Lezyonun palpasyonu. Yerleşim bölgeleri. Özel bulgular (Koplik gibi) Hastanın toksik veya letarjik Mental durum değişiklikleri. Nörolojik defisit olup olmadığı

VİRAL DÖKÜNTÜLÜ HASTALIKLAR   19. ASIRDA BUGÜN İÇİN ETKENLER Kızamık 1. Hastalık; Kızamık (RUBEOLA, MEASLES) Paramyxoviridea Kızıl 2. Hastalık; BAKTERİYEL Kızamıkcık 3. Hastalık; Rubella: Kızamıkcık; Rubella virus; Duke hastalığı: Parascarlatina 4. Hastalık YOK Erythema İnfectiosum 5. Hastalık Erythema İnfectiosum: Kelebek hastalığı; Şamar; Tokat hastalığı Parvovirus B19: Roseola infantum 6. Hastalık Roseola infantum; Egzantem subitum Herpes virus 6 (HHV-6): Döküntü mevcut. Human B cell lymphotropic virüs (HBLV): Döküntü yok Su çiçeği: Varicella Varicella zoster virüsü El-Ayak-Ağız Hastalığı: Hand-food-Mauth Disease Enterovirüsler Enfeksiyöz Mononükleozis (EMN): Öpücük Hastalığı Epstein Barr virüs İSİMLENDİRİLMEMİŞ DÖKÜNTÜLER

KIZAMIK (RUBEOLA, MEASLES): Paramyxoviridea familyasından RNA virüsu Kış- ilkbahar (Mart- Nisan) En sık 5-10 yaş da (salgınlarda ise her yaş etkilenir ), Viremi ile yayılır Enfeksiyonun primer bölgesi; nazofarinksin respiratuvar epitelidir. Akut, çok bulaşıcı ve damlacık enfeksiyonu şeklinde yayılır. Bulaştırıcılık: - 4 Döküntü + 4 şeklindedir. Havada veya zeminlerde iki saat canlı kalır ve buralardan bulaşabilir. İnkübasyon peryodu: 10-12 gün Prodromal peryodu: 3-5 gün : ( bu dönemde yüksek ateş, kuru öksürük, nezle, konjunktivit, fotofobi ile 2. - 3. günde patogunomonik Koplik lekesi görülür. Koplik lekesi: Süresi bir günden kısadır ve zor saptanır. 2. molar diş hizasında yanak mukozasında görülen enantemdir. KOPLİK LEKESİ Stimson çizgisi; konjunktivada göz kapağı sınırı boyunca izlenen tipik yatay bir çizgidir.

DÖKÜNTÜ TİPİ VE YERLERİ Prodrom dönem sonunda ateş 40-40.5 C ye çıkınca döküntüler belirir ve döküntülerden yaklaşık 14 gün sonra da hastalık sona erer. Döküntü Önce makül sonra makulopapül karekterde dir. Her zaman kulak arkası saç çizgisinden, yanaklara, boyuna kollara ve göğüse doğru yayılarak 2-3. günde generalize olur. Ateş,2. günden sonra düşer, genel durum düzelir. 3.- 4. günde döküntüler de başladığı yerden solmaya başlar, kahverengiye döner ve un gibi soyulup dökülür, el ve ayaklarda soyulma olmaz. Birlikte servikal LAP, Splenomegali de vardır.

Tanı İçin Gerekli Laboratuvar Kriterleri Komplikasyonları Gelişmemiş ülkelerde, malnütrisyon nedeniyle daha sık görülürler. Diyare, Otitis media, Pnömoni (Hech ‘in Dev hücreli pneumonisi denir.) Ensefalit Ölüm (en sık Pnömoni ve diyare sonrası dehidratasyon) SSPE (Subakut Sklerozan Panensefalit) Nadiren Hepatit Tanı İçin Gerekli Laboratuvar Kriterleri Kızamığa özgü IgM tipi antikor saptanması veya Kızamık virüsünün izolasyonu veya RT - PCR ile kızamık viral RNA’in saptanması veya 2 -4 hafta arayla alınan serum örneklerinde kızamığa özgü IgG titresinde belirgin (en az 4 kat) artış.

Kızamık süpheli vaka için izolasyon önlemleri SAĞLIK KURULUŞLARINDA Başvuran şüpheli vakalar, bekleme anında , muayene sırasında ve yatırılınca ayrı bir odaya alınmalıdır. Hasta kesinlikle bekleme salonunda ya da acil servis şartlarında tutulmamalı. İzolasyon için tercih edilmesi gereken mekan negatif basınçlı oda olmalı. Hastanın kullandığı kişisel / tıbbi araç gereçler ayrı tutulmalı ve kullanım sonrası dezenfekte edilmelidir. EVDE Ayrı bir odada izole edilmeli ve odaya giriş ve çıkışlar sınırlandırılmalı, odaya birinin girmesi gerekiyor ise maske kullanmalı. Hastanın bakımından sorumlu kişiler de maske kullanmalıdır. Okula / kreşe vb. devam eden çocuklar, kızamık / kızamıkçık tanısı ekarte edilene kadar okula gönderilmemeli.

Temas Sonrası İmmünglobulin Korunma Temas öncesi ve Temas sırasında (Aşı) Temas Sonrası İmmünglobulin Türkiye’de 2006 yılına kadar 9. ayda yapılır iken 2006 yılından itibaren aşı 12. ayda yapılmaya başlandı. (2014 salgınında 9 aya çekildi) Normalde (Salgın dışında): 1. doz 12. ay da, ikinci doz ise ilkokul 1. sınıfta yapılmalıdır. Olası ve / veya kesin kızamık vakasıyla temas etmiş olan ve iki doz aşılandığını ve / veya hastalığı geçirdiğini belgeleyemeyen ≥ 9 ay herkese KKK aşısı uygulanmalıdır. Kızamıklı ile temas etmiş, aşısı olmayan ve aşı için kontrendikasyonu olmayan çocuklar, temastan sonraki 72 saat içinde aşılanmalıdır. Kızamık geçiren veya 1. ve 7. yaşlarda iki doz kızamık aşısı olan çocuklar ömür boyu kızamık geçirmezler. Çok nadiren geçirseler dahi hafif bir klinik vardır. Temas sonrası ilk 6 günde immünoglobulin verilmesi seyir değişikliğine neden olabilir. Ig. KİMLERE VERİLİR ? Aşının uygulanamadığı 6-9 ayın altındaki bebeklere, Gebelere ve İmmünsupresif kişilere verilir.

ATİPİK KIZAMIK Ölü kızamık aşısı yapılmış ve daha sonra kızamık virüsü ile enfekte olmuş ya da Ölü aşıdan sonra canlı aşı uygulanan kişilerde ortaya çıkan bir klinik tablo dur. Hastalık bulaşıcı değildir ve virüs izolasyonu da yapılamaz. Koplik lekeleri görülmez Makülopapüller döküntüler yerine ürtiker ya da veziküler tip de döküntüler görülür. Bu tarz bir kızamık tablosu artık pek görülmemektedir. Çünkü artık ölü aşı kullanılmamaktadır.

KIZAMIKÇIK (RUBELLA, GERMAN MEASLES ) ALMAN KIZAMIĞI ? KIZAMIKÇIK (RUBELLA, GERMAN MEASLES )

Su çiçeği: Varicella Etken; Varicella zoster virüsü (VZV) dür Herpes grubundan bir DNA virusüdür. En sık, 1-10 yaş, 0rtalama 6 yaş da görülür Aşısız çocukların % 90’nı 10 yaşına kadar enfeksiyonu geçirir. Su çiçeği çok bulaşıcı fakat hafif seyirli bir hastalıktır. VZV’nün birincil enfeksiyonu……. su çiçeği, Reaktivasyonu ise; Herpes zoster (zona) dır. Nazofarenks ve bölgesel lenf bezlerinde çoğalır ve yineleyen viremi epizodları ile birçok dokuyu tutar. Sıklıkla ilkbahar, kış ve sonbaharda endemi - epidemi Bulaşıcılık; Döküntülerden 24 st. önce başlar ve tümü kurutlanana kadar devam eder

İnkubasyon süresi : 11-21 gün, ortalama 16 gündür. Prodromal dönem: Hafif ÜSYE gibi başlar, ateş, halsizlik takiben döküntüler başlar Prodromal dönemde: Ateş (döküntüden 1-2 gün önce başlar bazen 3-4 gün birlikte devam eder.) Baş ağrısı Halsizlik, Öksürük, Boğaz ağrısı İştahsızlık Karın ağrısı Döküntü: Bazen ilk lezyonları ağız, burun mukozası ki enantemler olabilir. Genellikle polimorfik lezyonları gövdeden başlar, ekstremitelere ve yüz’e doğru yayılır.

SU ÇİÇEĞİNDE SEYİR Virüs; trekea, bronş yerleşir, bölgesel lenfnodlarına..…………............iç organlara (karaciğer, dalak, vd.) yerleşir…….…………………......cilt lezyonları oluşur Sadece epidermisi tutar ve epidermis ile Str. Corneum arasında sıvı toplanır. Tipik su çiçeği veziküllleri; Lökosit ve TZANK CİSİMCİKLERİ içerirler. Primer viremi Sekonder viremi ile

Klinik örneklerden virüs izolasyonu. Lezyonlar; Makül…Papül…ilk 24 saat de Vezikül oluşur…..sonra Püstül…Kabuklanma Polimorfizm (aynı anda hepsinin görülmesi) karakteristiktir. Eritematöz zeminde ki lezyonlar “Gül goncası üstünde ki çiğ tanesine“ benzetilir. Döküntü ile birlikte 3-4 gün ateş de yüksek olarak devam eder. Döküntüler bazen hemorajik olabilir, sekonder bakteriyel enfeksiyon gelişmezse skarsız iyileşir. Çok kaşıntılıdır ve kabuklar kalkınca geçici depigmentasyon alanları gözlenir. Saçlı deri, ağız mukozası ve gözü tutabilir. Birlikte Jeneralize LAP de olabilir. Laboratuar : Klinik örneklerden virüs izolasyonu. Kanda varisella IgM antikorunun saptanması. Kanda varisella IgG antikor titresinda anlamlı artış olması.

Komplikasyonları açısından riskli gruplar Sekonder deri enfeksiyonları (Streptokok veya Stafilokoklar) Sıklıkla, Yenidoğanlar ve İmmunsüpresifler de görülür Hemorajik lezyonlar ( purpura fulminans, varisella gangrenosa). Pnömoni (İntertisyel dissemine tip de) Myokardit, Orşit, Hepatit, Glomerülonefrit, Artrit. Oküler Varicella Nörolojik : Postinfeksiyöz Ensefalit, Serebellar Ataksi, Nistagmus, Gullian-Barre S. Trombositopeni Reye sendromu (sıklıkla enfeksiyon sırasında kullanılan Aspirin ile ilişkilidir). Komplikasyonları açısından riskli gruplar İmmün yetersizliği olan kişiler. Doğumdan 5 gün önce veya 2 gün sonra su çiçeği döküntüsü olan anne bebekleri.

TEDAVİ: Aslında semptomatik bir tedavidir. Hijyen koşullarına dikkat etmek. Mentollü, sulu pudralar…….. Kaşıntı için ??????? Antipiretikler (Aspirin Reye sendromu yapar, Ateş için diğerleri verilmeli.) Vidarabin…….lezyonların oluşumunu engellediği ve ateşin süresini kısalttığı..??? Anti-viral tedavi (Asiklovir)…??? Bağışıklık sistemi baskılanmış hastalar. >13 yaş için düşünülebilir. Doğumdan 5 gün önce ya da 2 gün sonrası suçiçeği geçiren anne bebeğine. İmmün süpresif hastalarda ki özellikle pnömoni, ensefalit gibi ağır vakalarda önerilir. Bizde; Rifampisin atuşmanı + Enfekte ise Antibiyotik + Oral kısa etkili antihistaminikler Banyo ?................ Kesesiz, duş şeklinde serbest KORUMA: Aşı, 12- 15. ay da ve 4-6 yaşlarda yapılmalıdır ve % 90 koruyucudur. Varisella-Zoster İmmunglobülin; virüse maruz kaldıktan (96 saat içinde) koruyucu.

KONJENİTAL VARİCELLA SENDROMU İlk trimestr de su çiçeği geçiren annelerin bebeklerine efeksiyon geçebilir. Doğumdan 5 gün önce (perinatal devrede), hatta travayda geçer, Bu annelerin çocuklarında Konjenital Varicella Sendromu görülür. Bu yenidoğanlar da transplasental antikor eksikliği de vardır. Mortalitesi de oldukça yüksektir ( %20-30 dur). KLİNİK BULGULAR; Düşük doğum tartısı, konvulsiyon, kortikal atrofi, mikrosefali, hidrosefali, intrakranial kalsifikasyonlar. Ekstremitelerde kısalık ve deformiteler, Mikroftalmi, katarakt, korioretinit görülebilir Gövde ekstremitelerde skatrisyel cilt lezyonları, Zeka geriliği, TANI: Klinik+Lab iledir. Hafif lökositoz ve Veziküllerde PMNL, Sitolojide; intranüklear inklüzyonlar, dev herpes virüs partikülleri, Antikor tayini: Akut ve konvelasan antikorlar ile hastalık tanısı doğrulanır.

HERPES ZOSTER (ZONA): VZV Reaktivasyonu 10 yaş altında nadirdir. İlk VZV infeksiyonundan sonra, virüs sinir ganglion hücrelerinde latent kalır ve sonradan aktive olur. Yani ZONA viral Rektivasyon sonrası gelişir. İmmunsüpresif yada immün sistemi baskılanmış bireylerde reaktive olur.

Ünilateral bir dermatom da lokalize ağrı, KLİNİK: Ünilateral bir dermatom da lokalize ağrı, Hassasiyet ve döküntü + Bölgesel LAP var, 1/3 olguda primer dermatom dışında da birkaç vezikül olabilir İntra oral ve korneal lezyonlarda 5. Kranial sinir tutulumu düşünülmeli. Fasial paralizi ve kulak kanalında veziküllerin varlığında ise 7.Kranial sinir tutulumu düşünülmeli. TANI: Kültür iledir, çünkü HSV ile VZV birbirlerine çok benzer, TEDAVİ: ACYCLOVİR önerilebilir, visseral yayılımda da önleyicidir.

KIZAMIKÇIK (RUBELLA, GERMAN MEASLES ) Döküntüler kızamığa benzediği ve ilk kez Almanya dan bildirildiği için German measles ismini almıştır. Toga virus ailesinden tek sarmallı, zarflı, RNA virusüdur. Damlacık ve transplesental yollar ile bulaşır. Virus sekresyonlarda; - 10..Döküntü..+ 15. günler de bulunur. En bulaşıcı dönem, döküntülerin ortaya çıktığı dönemdir. Özellikle ilkbahar da ve en sık olarak 5-14 yaşlarda görülür., Gebeleri de etkiler ve Konjenital Rubella sendromu yapar. İnkübasyon süresi; 14-21, ortalama 18 gündür. Prodromal dönem; yoktur ya da halsizlik hafif ateş, nezle, konjunktivit, kırıklık, baş ağrısı görülebilir. Kızamığın tersine Fotofobi yoktur

PATOGENEZ; Virüs…ÜSY…Bölgesel LN………VİREMİ…….Döküntü görülür. Döküntü: Ag-Ab komplexinin epitelde yaptığı inflamasyonuna bağlıdır. Döküntü ile birlikte serumda spesifik antikorlar ve immünkompleksler belirir. KLİNİK: Döküntüden kısa süre önce yumuşak damakta görülen pembe enantemlere Forchheimer lekeleri denir. Döküntüler; 2. günde özelikle kızıl yada kızamık döküntüsüne benzer (iğne başı büyüklüğünde), kaşıntılı, yüz…gövde ve bacak yayılımı olan, birleşme eğilimi göstermeyen hızla yayılıp (1-3 gün), kaybolan, banyo ile artabilen ve iyileşirken soyulma veya hiperpigmentasyon göstermeyen makülopapuler tipte dir. Tipik belirtisi; Theodor fenomoni denilen retroauriküler ve suboksipital büyük, ağrılı lenfadenopatilerdir. Lenfadenopatisiz döküntü görülmez. Ayrıca, Splenomegali de görülebilir,

Konj Kalp Bulguları (PDA, VSD) Mikrosefali, Mental retardasyon Bildirimi zorunlu bir hastalıktır. TANI: Seroloji (kızamıkçık IgM ve IgG tipi antikorlar) ve IgM tipi antikorların 4 misli artışı. Virüs izolasyonu. AYIRICI TANI: Kızıl, kızamık, 6. hastalık, Enteroviral enflar, EMN, KOMPLİKASYONLAR: Artrit (genç kadınların 1/3 de, 2.-3. günde) parmak, bilek ve diz artraljim ve poliartrit, Ensefalit: Purpura: (Trombositopenik veya nontrombositopenik) ve kanamalar Nadiren hafif seyirli Hepatit tablosu. Konjenital rubella sendromunun kendisi İşitme kaybı, Katarakt, Konj Kalp Bulguları (PDA, VSD) Mikrosefali, Mental retardasyon

Özel bir tedavisi yoktur, semptomatik tedavi yapılır. İmmünglobuline ihtiyaç duyulmaz, çünkü hastalık hafiftir, Ayrıca duyarlı gebelerde temas durumunda uygulanan immünglobulinin de fetal enfeksiyonu engellemediği görülmüştür. KORUNMA: Aşı (MMR) ile 12-18 ay ve 6-12 yaş da, tercihen okula giderken toplam 2 doz. Anne yada anne adayı aşı yapılmış ise 3 ay gebe kalmamalıdır. Kızamıkçık geçirilmesi ömür boyu hem humoral hemde hücresel bağışıklık bırakır. Anneden geçen bağışıklık çocuklarda ilk altı ay devam eder.

Konjenital Rubella Sendromu İşitme kaybı, Katarakt, Konj Kalp Bulguları (PDA, VSD) Mikrosefali, Mental retardasyon 1941 Gregg tarafından bildirilmiştir. 1964 de ABD de epidemi bildirilmiştir. Kızamıkcık intrauterin multisistem tutulum yapar ve fötal anomalilere neden olur. Annenin hastalığa yakalanması; Birinci trimaster de ise; fetüs; %100, Son trimasterinde ise fetüs %15 enfekte olur. Bu sendromdan etkilenen çocuklarda ; virus, yıllarca solunum sekresyonları ve idrar ile atılır.

Konjenital Rubella Sendromu KLİNİK: Ahududulu kek görünümü cilt vardır. Büyüme geriliği Göz ( Katarakt, glokom, retinopati.) Sağırlık, Kalp anomalileri, Nörolojik bozukluk Hepatomegali Trombositopenik purpura İnterstisyel pnömoni.

ERİTEMA İNFEKSİYOZUM: ŞAMAR: TOKAT (Kelebek hastalığı) (5.Hastalık) Bir DNA virusu olan human Parvovirus B-19’dur. Virus alındıktan 4 -19 gün sonra çocuk hastalanır En sık 5-15 yaşları arasında görülür. Erişkinlerde de görülebilir, orta derecede bulaşıcıdır Bulaş: Döküntüden çok önce viremiye bağlı bulaş vardır. Sıklıkla bulaşma, yakın temas (respiratuvar) ve parenteral (IVIG dış kan ürünleri F 8, F9 vb.) dir. IVIG ler liyofilizedir. Ilıman iklimlerde, 7 yıl aralar ile ilkbahar da epidemiler yapabilir. PATOGENEZ: Virüsün direkt dermo-epidermal etkisi ile döküntü oluşur. Eritroid progenitör hücrelerine tropizm gösteren litik bir enfeksiyon şeklidir.

İnkübasyon periyodu: 6-18 gündür Prodromal devre; Çoğu zaman PD olmadan yüzde tipik döküntüler başlar. ANCAK; Prodromal devresi olan olgularda; Baş ağrısı (%20) Ateş (%20) Boğaz ağrısı (%15) Kaşıntı (%15) Burun akıntısı (%10) Karın ağrısı (%10) Artralji (%10) vb.nonspesifik belirtiler görülebilir.

Döküntü çok kaşıntılıdır, soyulma olmaksızın iyileşir. KLİNİK ÜÇ EVRELİ dir. 1. Evre: Yüzde şamar; Tokat yemiş, Kelebek görünümü’ denilen kızıla benzeyen eritematöz döküntü, ağız etrafı soluk tablodur. 2. Evre: Gövdede ve ekstremite proksimaline yerleşen ortadan solmaya başlayan, retiküler, ‘dantela tarzı’ döküntü olur. Ekstansör bölgelerde görülür, el ve ayaklar korunur. Döküntü çok kaşıntılıdır, soyulma olmaksızın iyileşir. 3. Evre: Güneş, sıcak banyo, heyecan, egzersiz ve minör travmalar sonucu oluşan rekürren döküntüler alevlenme ve azalmalarla, ortalama 11 gün (2-39 gün) sürer.

KOMPLİKASYONLAR: Hastalık esnasında; Persisitan artrit; eklem şişlikleri ve poliartralji JRA, RA, erişkin Still, Nöroloji Hastalıklar; Ansefalit, Ensefalopati, Menenjit, Postenfeksiyoz nörolojik amyotrofi, Guillain Barre S, Yüz felci, Karpal Tünel Sendromu, Parmaklarda his kaybı ve Uyuşma, Myokardit, Pnömoni, Nötropeni, Trombositopeni ve Lenfopeni, Retikülositopeni , Aplastik krizler; Kronik hemolitik anemili hastalarda (sickle cell vb.) oluşabilir . TEDAVİ: Genellikle kendi kendine düzelir Nadiren semptomatik tedavi gerekir. Anemi gelişen hastalara kan transfüzyonu, İmmün yetmezlikli hastalara immünglobulin verilebilir.

EXANTEM SUBİTUM (ROSEOLA İNFANTUM) 6. HASTALIK Human herpesvirüs-6 (HHV 6) ile …..Döküntülü Tip enf. Human B cell lymphotropic virüs (HBLV) ile Döküntüsüz tip enf. En sık 6 ay- 3 yaş arasında ve sporadik görülür. Epidemiyoloji; İlkbahar ve sonbaharda sık görülür. Damlacık enfeksiyonudur. İnkübasyon Peryodu: 7-17 gündür. Prodromal semptomlar : Huzursuzluk ve hafif nezle belirtileri Ani başlayan Ateş (40-41oC). Febril konvülziyon ile ilişkilidir (% 6-15 vaka da). Öksürük (%50) ve İshal (%68) dir. Bulaştırıcılığı bilinmemektedir.

KLİNİK; Ateş çok yüksek olmasına rağmen genel durum son derece iyidir. Ateşli dönemde % 6-15 olguda konvülsiyona olabilir. Nadir de olsa bulantı, kusma, huzursuzluk vardır. Servikal ve oksipital lenfadenopati eşlik edebilir. Ateş 3-4 gün yüksek kalıp kriz şeklinde düşer. Döküntü öncesi periorbital ödem. Ateş düşünce hemen veya bir gün sonra gövdeden başlayıp ekstremitelere yayılan, 2-3 mm çaplı, toplu iğne başı büyüklüğünde, makulopapüler dökünyüler çıkar. Döküntü 1-2 gün sürer, bazen sadece yüz ve gövdede oluşur, basmakla solar, soyulma ve hiperpigmentasyon olmaksızın iyileşir.

LABORATUVAR: PY da; ilk 24-36 saat Polimorfonükleer lökosit hakimiyeti ile birlikte Lökositoz , 2. günden sonra Mononükleer lökosit hakimiyeti ile birlikte Lökopeni görülür. TANI : Klinik tanı, serolojik tanı mümkün. TEDAVİ; Ateşi düşürmek yeterlidir. Koruma; Aşısı yok

Hand-food-Mauth Disease= El-ayak-ağız hastalığı Etken: Picornaviridea ailesinden Enterovirüsler dir En sık Coksaki V- A16, Coksaki V- B ve Enterovirus – 71 dir. Hafif seyirli ve Orta derecede bulaşıcı bir enfeksiyon hastalığıdır Genellikle yaz ve sonbahar aylarında salgınlar yapar Prodromal dönemde: yüksek ateş ve oral mukozada aft benzeri enantemler görülür. Sonra El ve ayakların dorsal kısımları ve parmak kenarlarında oval şekilde deri çizgilerine paralel 2-10 mm çaplı el, ayak ve ağız çevresinde vezikülo-püstüler lezyonlar görülür. Ancak her zaman üç yerleşim yerinin üçünü de birden tutmayabilir. Nadiren tüm vücuda yayılıp 5-7 günde skarsız iyileşirler. Tedavi: Temiz tutmak, enf. açısından Korunma: Aşısı yoktur

ENFEKSİYÖZ MONONÜKLEOZİS (EMN): ÖPÜCÜK HASTALIĞI Epstein Barr virüs (DNA virusudur) İnsanlar EBV için tek kaynaktır. Yakın temas ve oral (tükrük) yol ile bulaşır. Oral sekresyonlarda bulunur. Burkitt Lenfoma, Nazofarengeal Kanser, Santral sinir sisteminin diferansiye olmamış B-Hücreli Lenfoması gibi tablolardan da sorumlu etkendir. < 2 yaş çocuklarda genellikle asemptomatiktir. Semptomatik EBV enfeksiyonu; çocuklarda ve gençlerde enfeksiyöz mononükleoz klinik tablosuna neden olur. İnkübasyon süresi: 30-50 gündür.

EMN-Klinik Bulgular Prodrom dönem; 3-5 gün dür, bu dönemde Ateş, Halsizlik, Boğaz Ağrısı Faringeal hiperemi ve tonsiller de büyüme, 1/3 olguda ise faringeal eksüda (tonsiller üzerinde beyaz renkte) görülür. Ayrıca; Servik, Aksiller, İnguinal Lenfadenopati (LAP) ortaya çıkar. % 10-20’sinde periorbital ödem gelişir. % 50 vakada splenomegali saptanır. % 10 vakada hepatomegali saptanır. Olguların 1/3 ‘de sert-yumuşak damak sınırında enantemler gözlenir.

Patogenez ANTİJENLER ANTİKORLAR Virüs primer olarak tükrük bezi ve adenotonsiller dokuda lokalize enfeksiyon yapar. Tüm B hücrelerini enfekte eder. 2-3 haftalık asemptomatik viremiden sonra hastalığın klinik bulguları ortaya çıkar. EBV, konakta çeşitli antijenleri kodlar. Bir süre sonra bu antijenlere karşıda antikorlar gelişir ANTİJENLER Virüs kapsül antijeni (VCA): Olgun viral partükülü gösterir. Geç membran antijeni (LMA) :Olgun viral partükülü gösterir. Erken antijen (EA =D )=Virüsün H. içi aktivitesini ve hücre ölümünü yansıtır Epstein-Barr nükleer antijeni (EBNA) Lenfositler ile ilgili antijen (LYDMA) Erken membran antijeni (EMA) ANTİKORLAR Anti VCA(IgM) ilk yükselen Anti VCA(IgG) 2. yükselen Anti-EA= Anti - D Anti EBNA (geç yükselir.Yaşam boyu yüksektir)

EMN-Tanı TANI: Klinik, Hematolojik ve Serolojik bulgulara dayanır. Klinik bulgularıyla EBV enfeksiyonu düşünülüyor ise; Laboratuvar da; İlk 2 hafta da lökositoz (Yani lökositlerin çoğunlukta olduğu mononükleer hücre artışı) EMN’ye özgü olmayan Downey Hücreleri (atipik lenfositler) Heterofil Antikor Testi (Paul-Bunnell Test) veya Bunun yerine Mono Spot Test kullanılır. Heterofil antikorların negatif olduğu durumda ise EBV antikorları bakılır: Heterofil Ab. Lar pozitif dahi olsa EBV Ab. Larına bakılması ile EMN devresi saptanır.

EMN DE GÖRÜLEN KOMPLİKASYONLAR Dalak rüptürü Tonsiller hipertrofi nedeni ile solunum sıkıntısı Ciddi farenjit nedeniyle yemek yeme güçlüğü Aseptik Menenjit / Ensefalit Guillain Barre Sendromu Hemolitik Anemi

EMN de Tedavi Semptomatik destek tedavileri; akut evre süresince hastanın istirahatiyle birlikte uygulanır. Kortikosteroid tedavisi; Farinkste belirgin ödem (Bull Neck) , Masif splenomegali, Myokardit, Hemolitik anemi, Ağır trombositopeni ve MSS tutulumu var ise verilir. …………..7-9 gün 1 mg/kg/gün doz verilip kesilir Asiklovir’ in etkinliği kesin olarak kanıtlanmamıştır. İnterferonların kullanılması henüz deneme aşamasındadır.

ÇİÇEK: VARİOLA: SMALLPOX: BİYOTERÖRİZM AJANI Etken Pox virüs familyasından bir DNA virüsü dür. 20. YY da en az 500 milyon insanın ölümüne neden olmuştur. Son doğal vakalar 1977 de bildirilmişlerdir. Bulaş Virüs damlacık enf. Şeklinde, giysiler ve ev içi eşyalar ile bulaşır. Bulaş döküntü başından → kabuklanma devresine kadar devam eder. Kış ve erken ilk baharda sık görülür. İnkübasyon Periyodu 12-14 gün bazen 2-17 gün Virüs alındıktan sonra, hiç bir semptomun ve bulaşıcılığın olmadığı dönemdir. Virüs, orofaringeal ve respiratuar sisteme yerleşir. Prodromal Periyodu: 1-4 gün sürer. İlk bulguları: yüksek ateş ile başlar sonra kırgınlık, baş ve sırt ağrısı görülür, bazen kusma görülür, Kişi normal aktivitesini sürdürür. Ancak 1-2 gün sonra ise döküntü başlar. Bu devre bazen bulaşıcıdır. Döküntü devresi Bu dönem bulaştırıcıdır. İlk lezyonlar ağız içinde çıkar, sonra 24 saat içerisinde yüzden başlayıp, gövde, kol ve bacaklara yayılır. Bu süre zarfında ateş de düşer ve kişi kendini iyi hisseder. 4. gün de su çiçeği döküntülerine benzer yapıdadır. Lezyonlar: Basit ,Confluant ve Hemorajik olarak adlandırılır. Döküntüler centrifugal (önce yüz ,sonra extremiteler) dağılım gösterir . Lezyonlar; Makülopapül → vezikül → püstül sırasını izler. Her devre de 1-2 gün süren benzer lezyonlar vardır. ilk döküntüler dil, ağız ve orofarinxte görülür. 2-3 gün içinde yüz ve kollara yayılır. Son olarak gövde ve bacaklara yayılır. Bu süreç 7-10 gün kadar sürer. Klinikte 2 tip dedir. Variola major: Klinik vakaların % 90 nı bu tip dedir ve ölüm oranı % 30 dur ve ölümlerin çoğu hemorajik smallpox ‘a bağlıdır. Variola minor: Daha az şiddetlidir ve ölüm oranı %1 dir.

ÇİÇEK İLE SUÇİÇEĞİ ARASINDAKİ FARKLAR ÇİÇEK= SMALLPOX SUÇİÇEĞİ= CHICKENPOX ATEŞ BAŞLANGICI Döküntüden 2-4 gün önce Döküntü ile birlikte LEZYON ÖZELLİKLERİ Aynı yaşta ve hızda yayılır Farklı yaşta ve hızda yayılır POLİMORFİK TİP de Dağılımı Centrifugal= periferden Centripetal= Merkezden Süreç hızı yavaş Hızlı Mortalite % 30 Nadir LEZYONLARIN KAREKTERİ

3. gün 5. gün 7. gün 5. gün 7. gün

AYIRICI TANI

Çiçek hastalığının belirli bir tedavisi yoktur. Tanı: Klinik bulgular iledir. Ancak PCR ve Elektron Mikroskobu ile doğrulanabilir. Önleme ve Tedavi: Hasta 6 hafta karantinaya alınır. Çiçek hastalığının belirli bir tedavisi yoktur. Eskiden deri % 1 Potasyum Permanganat eriyiği ile yıkanır dı……..ŞİMDİ…Ne yaparız …????? Temas sonrası 4. güne kadar yapılan aşılama önleyicidir. (tedavi edenler dahil) Ateşe yönelik tedavi yapılmalı, Sıvı tedavisi Sekonder enfeksiyon için agresif antibiyotik tedavisi gerekebilir. (Staf., Strep.) Antiviral tedavi de ise; hepsi deneme aşamasında ilaçlardır. Cidofovir (in vitro ve hayvan çalışmaları var) Brincidofovir (CMX001) (in vitro ve hayvan çalışmaları var) Tecovirimat (ST-246) Etkisi açık değil ancak stratejik bir ilaç

AŞILAMA İlk aşılar Variolasyon şeklinde idi. Çinlilerden bize bizden ise Avrupa ya geçmiştir. İngilterenin İstanbul elçisinin eşi bu geçişe öncülük etmiştir. Lady Mary Wortley Montagu (D.1689 - Ö. 1762), İlk aşı İngiliz cerrah Edward Jenner (1749 - 1823) tarafından bulunmuştur . Aşısı canlı virüs içermekte idi. Modrn anlamda kullanıma 1946 da başlandı. Aşı 2-6 ay arası başlanmalıdır. 1-20 yıl arasında değişen bağışıklık sağlar. 1966'da WHO'nun başlattığı kampanya sonucu tüm Dünya ülkelerinde çiçek aşısı yapılarak eredike edilmiştir. 1970 yılında Dryvax (Aventis Pasteur) olarak isimlendirilmekte idi. Halen ABD de Acil durumlarda kullanılmak üzere 85 milyon doz saklanıyor. ABD de 2003 yılında özellikli Askeri birim personeli tekrar aşılanmıştır. AŞI YAN ETKİLERİ: Ateş Lenfadenopati Ensefalit (1/300,000) Egzema vaksinatum(1/26,000) Ölüm (1-2/1,000,000) Etkin aşılama ile yer yüzünden eredike edilmiştir. ABD de aşılama 1946 başlatılmış ve ABD deki son doğal vaka 1949 da, Dünyada ise son doğal 2 vaka ; 1977 de Somali ve Etiyopya dan bildirilmiştir. Ülkemizde ise aşılamaya 1980 de son verilmiştir.

Aşı Kontrendikasyonları İmmün yetmezlik de: HIV enf. nu, AIDS,lupus ve kanser Immün süpresif tedavi alanlarda; Kanser, transplantasyonlar, steroid tedavisi (Topikal,inhale steroid) alanlar. Ekzema / Atopik dermatit olanlarda, Deri Hastalıkları: Akne, yanık, impetigo, zona, cerrahi yara yeri, Gebelik Devam etmekte olan ya da aşı sonrası 4 hafta içinde gebelik planlanması Devam etmekte olan emzirme Evde ≤ 1 yaş çocuk olması durumunda Konjunvtiva veya Kornea hastalıkları var ise, Dryvax’a ya da kompenentlerine karşı allerji olması durumunda kontredndikedir. Dryvax kompenentleri Polymyxin B sulfate Streptomycin sulfate Chlortetracycline hydrochloride Neomycin sulfate Tetracycline

İSİMLENDİRİLMEMİŞ DÖKÜNTÜLER

Kawasaki hastalığının polimorf eritematöz döküntüsü KAWASAKİ HASTALIĞI Kawasaki hastalığının polimorf eritematöz döküntüsü Uzun süren ateş, pürülan olmayan konjunktivit, ağız mukozasında inflamasyon, servikal lenfadenopati,el ve ayaklarda endurasyon ve eritem, yaygın polimorf deri döküntüleri ile karakterize çocukluk çağının akut bir vaskülitidir. Etiyolojisi bilinmiyor, ancak bir respiratuvar viral ajan olabileceğine dair bazı kanıtlar vardır.

TEŞEKKÜRLER