İLK YARDIM
İlk Yardımın Tanımı : İLAÇSIZ Yaşamı tehlikeye düşüren herhangi bir durumda, sağlık görevlilerinin yardımı sağlanıncaya kadar, kaza geçiren kişiye olay yerindeki malzemelerden yararlanarak yapılan İLAÇSIZ uygulamalardır.
Yaşam Kurtarma Zinciri: Önleme, Havayolu Kontrolü, Hızlı Arama, Erken İleri Bakım
Haberleşme Yaralının ölmesini engelleyecek tedbirler alındıktan sonra telefon irtibatı sağlanır. İlkyardım haberleşme ilkeleri: İlkyardım haberleşme ilkeleri: Mesaj kısa, öz ve anlaşılır olmalı. Mesaj kısa, öz ve anlaşılır olmalı. Kaza yeri zamanı ve çeşidi, Kaza yeri zamanı ve çeşidi, Yaralı sayısı ve durumu bildirilmeli. Yaralı sayısı ve durumu bildirilmeli. Gerekirse ilkyardım talimatı alınmalı. Gerekirse ilkyardım talimatı alınmalı.
İlkyardıma İhtiyaç Gösteren Durumlar Solunum durması Kalp durması Kanama ve şok Yaralanma ve yanıklar Kırık, çıkık,burkulma Zehirlenmeler Sıcak çarpması ve donmalar
İlkyardımın Hedefleri : Solunumu sağlamak Dolaşımı sağlamak Kanamayı durdurmak Şokla mücadele etmek Kırıkların tespiti Diğer işlemler Sevk
SUNİ SOLUNUM Hayat kurtarıcıdır. İlk 3-5 dk. İçinde başlanmalıdır. Hasta nefes alıncaya kadar yapılmalıdır. Yetişkinde defa/dk. Çocukta defa/dk. Solunum başlayınca yan yatış pozisyonu alınır.
Pupilla Refleksi :
Dilate Pupil: Genişlemiş göz bebeği
Myotik Pupil: Küçülmüş göz bebekleri
Anizokori: Gözbebeklerinin farklı olması
SOLUNUMU SAĞLAMA UYGULAMALARI Solunum yolu açılır. Ağız boşluğu temizlenir. Takma dişler çıkarılır. Yabancı cisim çıkarılır. Gerekirse suni solunum yapılır.
KALP MASAJI Duran kalbe İlk 3-5 dk. İçinde Hasta sırt üstü sert, düz zemin Göğüs kemiğinin 1/3 orta kısmına Göğüs kemiği 3-5 cm çökecek kere/dk.Masaj Kalp çalışıncaya kadar uygulanır.
Hem kalp masajı hem suni solunum Tek veya iki kişi ile: Bilinç kontrolü Yoksa 112 haberleşme Solunum kontrolü 2 suni solunum Nabız kontrolü 30 kalp masajı 2 suni solunum
Yabancı cisimle hava yolunun tıkanması Risk faktörleri Büyük iri ve çiğnenmemiş lokmalar Kanda yüksek alkol seviyesi Takma dişler Ağızda lokma veya başka bir madde varken oynama hapşırma vs.
Kanama: Kanın damar dışına çıkmasıdır. %20 kan kaybı hayati tehlike oluşturur.
. 1-Atardamar kanaması: Açık kırmızı, kesik kesik kanar. 2-Toplardamar kanaması: Koyu kırmızı, yayılarak kanar. 3-Kılcaldamar kanaması: Sızıntı şeklinde kanar. Dış kanama:
1-Kafa içine 2-Göğüs içine 3-Karın içine 4-Pelvis içine 5-Kırık kemik bölgesine İç kanama:
İlkyardım Malzemesi İle Kanama Durdurma Basınçlı sargı. Turnike yöntemi: – En son tercih edilecek yöntemdir. – Tek kemik bölgesine uygulanır. – 5-7 cm eninde malzeme kullanılır. – 20 dakikada bir 5-10 sn. Gevşetilir. – 2 saatten fazla uygulanmaz. – Yakasına kart iliştirilir.
ŞOK: Dolaşımın bozulmasıyla doku ve organlara yeterince kan gitmemesi sonucu hayati faaliyetlerin azalmasıdır.
Sebepleri: Sebepleri: Aşırı kanama Aşırı kanama Kalp yetmezliği Kalp yetmezliği Yaralanma, yanık Yaralanma, yanık Ağrı, heyecanlar Ağrı, heyecanlar Zehirlenme Zehirlenme Bazı enfeksiyon hastalıkları Bazı enfeksiyon hastalıkları Kan şekerinin azalması/artması Kan şekerinin azalması/artması ŞOK: ŞOK:
Belirtiler: – Vücut ısısında azalma – Soluk deri,soğuk ter – Nabızda artma, zayıflama – Hızlı yüzeysel, solunum – Halsizlik, huzursuzluk – Şuur kaybı, bayılma İlkyardım: – Kanama durdurulur. – Şok pozisyonu alınır. – Vücut ısısı korunur. – Sakinleşmesi ve şuurun açık kalması sağlanır. – Sevk edilir. ŞOK: ŞOK:
Göğüs yaralanması: Solunum zorluğu;sabit yan pozisyona alınır. Göğüste yara;hemen ıslak sargı ile kapatılır. Şok;şok pozisyonu Saplanmış cisim çıkarılmaz Kaburga kırığı tespit edilir Öksürükle açık renk,köpüklü kan.
Karın yaralanmaları: Belirtileri Kanama, şok Ağrı, bulantı-kusma Karın organlarının sarkması Karın duvarında sertlik İlkyardım: Soğuk uygulanır Organların üstü örtülür Yara şekline göre pozisyon Yiyecek içecek verilmez Sevk edilir
Beyin harabiyeti sonucu duyu algılarının bozulması, vücudun hareketsiz kalması şeklindeki derin şuur kaybıdır. Koma evreleri : – Uyartılı olan – Yarı uykulu – Yarı bilinçli – Koma hali KOMA: KOMA:
Bayılma: Dolaşım yetersizliği sonucu beynin kansız kalmasıyla görülen kısa süreli kendinden geçmedir. Nedenleri: – Aşırı kanama – Kalp yetmezliği Aşırı heyecan Aşırı heyecan Yorgunluk Yorgunluk Aşırı su kaybı Aşırı su kaybı
Bayılma: Belirtileri: – Ani bilinç kaybı – Yüzde soluklaşma – Nabızda artma – Solunum sayısında artma – Vücut ısında azalma – Terleme İlkyardım – Şok pozisyonu alınır. – Duyu organları uyarılır. – Yan pozisyon verilir. – Sıkı giysiler gevşetilir. – Yeterince dinlendirilir. – Gerekirse sevk edilir.
Donma ve soğuk vurması. Belirti: – Halsizlik, uyuşukluk, uykuya eğilim, Şuur bulanıklığı İlkyardım: – Vücut ısısı yavaş yavaş yükseltilir. – Hafif masaj yapılır. – Uyuması engellenir. – Sigara Alkol içirilmez. – Sıcak içecekler içirilir. – Sevk edilir.
Hafif yanıklar: – Ağrı duruncaya kadar suyun altında tutun – Şişme başlamadan önce varsa takıları çıkarın – Yanık üzerini temiz bezle örtün Yanık ağır ise bunlara ek olarak: – Yanık bölgeyi üstte tutun – Uzuv yanığı ise yükseğe kaldırın – Haşlanma ise ıslak giysileri çıkarın – Şoka karşı önlem alın – Bilinç kapalıysa hava yolu açın YANIK: YANIK:
Soğuk Yanıkları Yüksek konsantrasyonda ürüne maruz kalan kişi bilinç kaybından dolayı boğulduğunu farketmeyebilir. Hemen temiz havalı bir yere çıkarılmalıdır. Sıcak bir ortamda tutulmalı ve dinlendirilmelidir. Hastanın bilinç,solunum ve dolaşımı kontrol edilmelidir. Kesinlikle doktor kontrolünden geçirilmelidir.
Deri/Göz teması Deri ile temasında etkilenen bölge bol ılık su ile en az 15 dakika süreyle yıkanmalıdır. Yoğun doku donması, soğuk yanığı veya deri yüzeyinin kabarması söz konusu ise hasta hemen bir sağlık kuruluşuna götürülmelidir.
Darbe sonucu kemik doku bütünlüğünün bozulmasıdır. 1-Açık kırık 2-Kapalı kırık 3-Çökme kırığı KIRIK: KIRIK:
Belirti: – Ağrı, şişlik, morluk – Hareketlerde kısıtlanma – Şekil bozukluğu – Çıtırtı sesi KIRIK: KIRIK:
ilkyardım: Kanama ve şok önlenir. Açık kırık kapatılır. Atel ile tespit edilir. Soğuk uygulama yapılır. Sevk edilir. KIRIK: KIRIK:
Yaralıları taşıma yöntemleri: A-Bir kişi ile taşıma: – 1-Geri geri taşıma – 2-İtfaiyeci yöntemi – 3-Sürünme yöntemi – 4-Sırtta taşıma – 5-Destek olma B-İki kişi ile taşıma: – 1-Dört el ile taşıma – 2-İki el ile taşıma – 3-Tezkereci yöntemi – 4-Sedye ile taşıma
Yaralıları taşıma yöntemleri:
Karbonmonoksit zehirlenmesi: Co kanın oksijen taşıma kapasitesini azaltır. Belirti: – Baş ağrısı, baş dönmesi – Uyuşukluk, kırgınlık – Şuur bulanıklığı – Solunum zorluğu – Bulantı-kusma İlkyardım: – Temiz hava – Suni solunum – Sevk
Sindirim yolu ile zehirlenme: Belirtiler – Bulantı-kusma, karın ağrısı, kramp, ishal, susama, şok İlkyardım: – İki saati geçmediyse kusturulur. – Geçtiyse sıvı yağ içirilir. EĞER: – İki saat geçtiyse – Asit-baz içtiyse – Şuuru yerinde değil ise; – KUSTURULMAZ.
Deri yolu ile zehirlenme: Belirti: – Diş izi, şişlik, morarma, ağrı, bulantı-kusma, şok, solunum zorluğu, nabız zayıflığı. İlkyardım: – Turnike bağlanır, – Zehir dışarı akıtılır. – Soğuk tatbik edilir. – Yara temiz bezle sarılır. – Sevk edilir.
Sıcak çarpması ve sıcak bitkinliği. Belirtileri: – Vücut ısısında artma, bulantı-kusma, halsizlik, terleme, zayıf nabız, şok İlkyardım: – Vücut ısısı düşürülür. – Su, tuzlu ayran gibi içecekler içirilir. – Şok pozisyonuna alınır. – Sevk edilir.
TEŞEKKÜR EDERİM