TÜBERKÜLOZ TEDAVİSİNİN YÖNETİMİ Dr. Kemal Tahaoğlu

Temel Prensipler Kür sağlayamayacağınız akciğer tüberkülozunu teşhis etmemek daha iyidir. Doğru Tanı -Bakteriyolojik Doğru Tedavi Doğru Takip -Tedavinin gözetimi -Bakteriyolojik takip -Yan etkilerin doğru yönetimi

Spontan Mutasyonlar Bir tüberküloz basil topluluğunda ilaç kullanımından bağımsız olarak her ilaca karşı dirençli mutant basiller bulunmaktadır Mutasyonlar kuşaktan kuşağa aktarılmaktadır İsoniazid 10-6 Rifampisin 10-8 Etambutol 10-6 Streptomisin 10-5 H+R 10-14

Düşüş Yükseliş Olayı

Bakterisidal aktivite Basil Sayısı Üç Topluluk Modeli A H Bakterisidal aktivite ve Sterilizan aktivite B Z C R 1 2 3 4 5 6 Tedavi Ayları

Tedavi planı İlaç rejimi kombine olmalıdır ve İzoniazid, Rifampisin, Pirazinamid’i mutlaka içermelidir. İlaçlar gözetim altında uygun dozda düzenli, kesintisiz ve yeterli süre verilmelidir.

İnisiyal Faz Primer H direnci > %4 Amaç: Basil sayısını hızla azaltmak, direnç gelişimini önlemek Yetersizliği: Tedavi başarısızlığı, ilaç direnci gelişimi Primer H direnci > %4 4 ilaç

İnisiyal Faz Yeni Olgu: 2 HRZE (S) Daha önce ilaç kullanan olgu: 2 HRZES / 1 HRZE

İdame Fazı Amaç: Tüm yarı dormant basilleri yok ederek sterilizasyonun sağlanması Yetersizliği: Nüks

İdame Fazı Yeni Olgu: 4 HR (6 HE) Daha önce ilaç kullanan olgu: 5 HRE

İLAÇ DUYARLILIK TESTLERİ Duyarlılık testleri ulaşılabilirlik ve güvenilirlik açısından sorunludur. Ne zaman yapılmalıdır? Yeniden tedavi rejimi ile tedavi başarısızlığı olanlar ve kronik tüberküloz olguları ÇİD TB olgusu ile temas öyküsü Tedavi başarısızlığı gelişen kategori 1 olgu Özel sağlık sektöründe tedavi görmüş ve tedavi başarısızlığı gelişen kişiler Kısa süreli kemoterapinin 2 ve 3. ayında yayma pozitifliğinin devam etmesi Relaps ve tedaviye ara verip dönen olgular ÇİD TB oranının yüksek olduğu bölgelerde yaşayanlar Guidelines for the programmatic management of drug-resistant tuberculosis WHO/HTM/TB 2006.361

Doğru takip Bakteriyoloji Yayma takibi -inisiyal faz sonu -5. veya 6. ay Radyoloji Sedimantasyon Klinik durum

Sorunlar İlaç yan etkileri -Hepatotoksisite -Akut Böbrek Yetmezliği -Diğer yan etkiler Paradoksal yanıt Ateş -4-5 ay sürebilir -İlaç ateşi ayırtedilmelidir. Ek hastalıklar