ATASÖZLERİ VE ANLAMLARI

... konulu sunumlar: "ATASÖZLERİ VE ANLAMLARI"— Sunum transkripti:

1 ATASÖZLERİ VE ANLAMLARI

2 1- Aba vakti aba, yaba vakti yaba: Her şey zamanında yapılırsa kişi kazançlı olur. Başarı yolu kendiliğinden açılır. 2- Abanın kadri yağmurda bilinir: Daha önce değersiz gibi görünen her şeyin kullanım zamanı gelince ne kadar değerli olduğu anlaşılır. 3- Abdal abdalın ne umduğunu, ne bulduğunu ister: Sosyal seviyesi birbirine yakın insanlar birbirlerini çekemezler. Bu durumdaki yakın dostlar,dostlarının kendi durumlarından daha ilerde olmasını arzu etmezler.

3 4- Abdal düğünden, çocuk oyundan uslanmaz: Kişiler sevdikleri uğraşları yapmaktan zevk alırlar ve bunu tekrarlamaktan usanmazlar. 5- Abdal tekkede, hacı Mekke’de gerek: Herkes uygun gördüğü işte çalışır. Herkes çalıştığı konu ile ilgili yerde bulunmalıdır. Yakışanı budur. 6- Abdalın dostluğu köy görünceye kadar: İnsanlarla çıkarı için dostlu kuran kimseler yeni imkanlar bulup ihtiyaçları kalmayınca ilişkilerini hemen keserler.

4 7- Acele işe şeytan karışır: Hiçbir işi gerekli zamandan daha az bir vakitte yapmalıyız. Her iş için belli bir zaman dilimi vardır. Çabuk yapayım, erken bitireyim derken yapılan iş iyi sonuç vermez veya yarım kalır; sonuçlanmaz. 8- Acele kalkan nedametle (zararla) oturur: Acele ile yapılacağı zannedilen işler iyi sonuç vermez, pişmanlıklara sebep olur. Başarı elde etmek için acele etmeyip dikkatli hareket etmek gerekmektedir.

5 9- Acı patlıcanı kırağı çalmaz: Hayatta birçok problemlerle karşılaşıp bunlardan başarı ile çıkmış olanlar bundan sonra karşılaşacakları zorlukları da atlatıp başarı ile çıkmayı başarırlar. 10- Acı acıyı, su sancıyı keser: Karşılaşılan bir zorluğu yenmek için diğer bir güç yola başvurup başarılı bir biçimde ilerlemek lazımdır. 11- Acı yeri başka, aç yeri başka: Büyük bir acı içinde olunsa bile kişinin sağlam kalabilmesi için az da olsa yemek yemesi gereklidir.

6 12- Acı söz insanı dininden, tatlı söz yılanı deliğinden çıkarır: İnsanlarla olan ilişkilerimizde başarılı olabilmemiz için onlara tatlı dil ve güler yüzle hitap etmek lazımdır. Kırıcı ve kötü sözler söyleyerek iyi sonuçlar almak hiçbir şekilde mümkün değildir. Hayatta başarı elde etmek ilişkide bulunduğumuz bütün kişilere tatlı dille güzel sözle davranmamıza bağlıdır. Başarının anahtarı tatlı dildir. 13- Acemi katır kapı önünde yük indirir: Elinden yeterince iş gelmeyen kimseler, kendilerine verilen görevi istenildiği biçimde yapamazlar. Eksik ve pürüzlü yaparlar veya yarım bırakıp kaçarlar.

7 14- Acıkan doymam, susayan kanmam sanır: Uzun zaman yolculuğu çekilen, bulunmayan bir şey bulunduğunda onun sıkıntısını çeken kişi ne kadar çok alsa yine de kendine yetmeyeceğini düşünür. Bu duygusundan kurtulması zordur. 15- Açıkmış kudurmuştan beterdir: Uzun zaman aç kalan kimse yiyecek bulduğu zaman aklına ne gelirse hiç çekinmeden yapar. 16- Aç at yol, aç it av almaz: Yakınımızdaki çalışanları iyi doyurmazsanız onlardan verim alamazsınız.

8 17- Aç ayı oynamaz: Çalışmasını istediğimiz bütün canlıların, ister insan ister hayvan olsun ihtiyaçlarının giderilmesi lazımdır. En basitinden karınları tok olmalıdır ki kendilerinden isteneni yapabilsinler. 18- Aç ölmez, benzi sararır: Yoksulluk insanları öldürmez, zor durumlarda bırakır. Yoksulluk nedeni ile pek çok sıkıntıyla karşılaşan insanın hayatı bütünüyle zehir olur, yaşanmaz hâle gelir. 19- Ağlatan gülmez: Başkalarına kötülük yapan kimselerin yaptıkları kötülükler kendisine döner. Sonunda o da ağlar.

9 20- Ağacı kurt, insanı dert yer: Dıştan hiç belli olmadan içten içe ağacı kemiren kurt, o ağacın kurumasına veya birden devrilmesine sebep olur. Dert de insan için öyledir. Kişi derdini başkasına açmalı onlardan derman aramalıdır. Derman aranmayınca bulunamaz. Eğer böyle yapmazsa günün birinde dertlerini bölüşecek kimseyi bulamadığından moral bakımından yıpranır, hırpalanır, çöker. Yıkılır gider. 21- Ah yerde kalmaz: Güçlü olduğu için başkalarına kötülük eden kişilerin aldıkları ahlar, bir gün onların da kötülüklerle karşılaşmalarını sağlayacaktır.

10 22- Akıl akıldan üstündür: Sorunlarımızda veya yapacağımız işlerde başkalarından fikir almak, o konuda onların ne düşündüklerini anlamak karar vermemizde çok yararlıdır. Bizim düşünmediğimizi bir başkası, onun düşünmediğini de bir başkası düşünmüş olabilir. Bunun içindir ki ne kadar çok kişinin fikri alınırsa, karar verilirken daha sağlıklı hareket edilmiş olur. 23- Ak koyunun kara kuzusu olur: Ailesi iyi, asil herkes tarafından iyi tanınan kimselerin evlâtları umulmayacak kadar kötü, haylaz olabilir.

11 24- Damlaya damlaya göl olur: Küçük şeyleri önemsizdir diyerek azımsamak doğru değildir. Küçük şeyler bir araya toplanınca büyük bir varlık meydana getirirler. Küçük şeylerin kıymetini bilmeliyiz. Önemsizdir diyerek ziyan etmemeliyiz. Bir kenara konan, ziyan edilmeyen küçük şeyler, gün gelir büyük bir problemin kolayca hal’edilmesini sağlar. 25- Dayak cennetten çıkmıştır: Dayak, birçok problemin ortadan kalkmasına yarayan, kötüleri doğru yola getiren bir eğitme aracıdır.

12 26- Dibi görünmeyen tastan su içme: Detaylarını iyice incelemeden, yakınlarının fikrini almadan bir işe girmek doğru değildir. 27- Devletli ile bildiğini yapar: Delilerin düşüncesi olmadığı için aklına geleni yapar. Yüksek makamda bulunan kişiler de etrafında bulunanların sözünü dinlemez, kendi bildikleri gibi davranırlar. 28- Deveden büyük fil var: Bir toplulukta büyük olarak tanınan kişilerden de büyük olanlar vardır. Başarımızın yalnız bize ait olduğunu ve en büyük başarı olduğumuzu düşünerek gururlanmak doğru değildir.

13 29- Dikensiz gül olmaz: Hayatımızda karşımıza çıkan güzel şeylerin küçük de olsa güzel veya verimli olmayan tarafları bulunabilir. Bunu önceden kabul etmek lâzımdır. 30- Dinsizin hakkından imansız gelir: Etrafındakilere karşı acıması olmayan; merhametsiz kişinin hakkından kendisinden daha merhametsiz ve insafsız kimse gelir. 31- Dirlik nerede devlet orada: Bir toplumda birlik, beraberlik, karşılıklı sevgi olursa, o toplum her alanda sağlam, başarılı ve mutlu insanların toplumu olur. Güçlü bir devleti de olur.

14 32- Doğmadık çocuğa kaftan biçilmez: Henüz gerçekleşmemiş bir iş için hayal kurmak, plânlar yapmak doğru değildir. 33- Doğru söz yemin istemez: Sözünün doğru olmadığını bilen kimse karşısındakini inandırmak için yemine başvurur. Sözü doğru olan kişinin karşısındakini inandırmak için yemin etmesine gerek yoktur. 34- Duvarı nem, insanı gam yıkar: Duvar nemden etkilenir, çabuk yıkılır. İnsan da gamdan çok etkilenir. İş gücü düşer, çalışamaz hale gelir. (Duvar nemden, insan gamdan çürür.)

15 35- Düğün el ile, harman yel ile: Bir işte başarı kazanılmak isteniyorsa, o işi yapmak için yardımcılar ne ise, onları bulup; işe öyle başlamalıdır ki sonuç iyi ve güzel olsun. 36- Dünya ölümlü, gün aşımlı: İnsanın hayatında hiçbir şey sürekli değildir. Gençler ihtiyarlar. Zenginler fakirleşir. Makam sahipleri değişir. Bu olaylardan ders alıp davranışlarımızı iyilik yönünde değiştirmeliyiz. 37- Düt demeye dudak ister: Bir işin iyi bir şekilde gerçekleştirilmesi için yetenek ve imkanlar gereklidir. Bunlar olmayınca o iş gerektiği biçimde yapılamaz.

16 38- Eden bulur, inleyen ölür: Başkasına kötülük eden kimse en sonunda yaptıklarının cezasını çeker. Çok ağı olan, devamlı inleyen bir hastanın da ölümüne yakın gözüyle bakılabilir. 39- Eğilen baş kesilmez: Suçunu, kabahatini anlayıp özür dileyen, karşısındakinin büyüklüğüne sığınan kimseyi affetmek gerekir. 40- Eğreti ata binen tez iner: Başkasının parasını, malını, yetkisini kullanan kimse ne kadar güçlü olursa olsun, bu gücünü kısa zamanda terk edecektir.

17 41- Ekmek çiğnemeyince yutulmaz: Başlanılan bir işten çok iyi bir sonuç alınmak isteniyorsa, gerekli olan çalışmalar yapılmalıdır. 42- El azına bakan karısını tez boşar: Kişi özel yaşamında kendi düşünceleri ile hareket etmelidir. Başkasının düşünce ve uyarıları ile hareket edenler mutluluklarını tez yitirirler. Başkalarının yönlendirmesi ile iş yapanların hiçbir konuda başarılı olmalarına imkân yoktur. 43- El etek öpmekle dudak (ağız) aşınmaz: Bir işi tam ve eksiksiz sonuçlandırmak için bazı kimselere ricada bulunmak, hatta yalvarmak kişiyi küçültmez. Gerekiyorsa yapılmalıdır.

18 44- Elde bulunan beyde bulunmaz: Varlıkların, zenginlerin, soyluların, her şeyi var kabul edilir. Ama öyle şeyler vardır ki, onlar zenginlerde bulunmaz, yalnızca halkta bulunur. 45- Elçiye zeval olmaz: İki kişi veya toplum arasında haber getirip götüren kişileri, getirip götürdükleri haberler için sorumlu tutmak doğru değildir. 46- Emek olmasa yemek olmaz: Yaşamak, hayatın tadını çıkarmak için çalışmak, çok çalışmak gerekir.

19 47- Er dayıya, kız halaya: Ailede kızlar halaya, erkekler dayıya çeker diye söylenir. Bu bakımdan dayının ve halanın durumu biliniyorsa çocukların durumu da önceden öğrenilmiş olur. 48- Erkek sel, kadın göl: Erkekler değişik işlerde evlerini geçindirmek için çalışıp para kazanırlar. Kazanılan bu para eve gelir. Eğer kadın para harcamasını bilmiyorsa, gelen parayı hesapsızca harcıyorsa alenin durumu bir türlü düzelmez. Bunun içindir ki kadın eve gelen kazancı her zaman tutumlu bir şekilde harcamalı, ailenin mutluluğuna katgıda bulunmalıdır.

20 49- Evvela can sonra canan: Kişi önce kendisinin çıkarlarını, sonra da yakınlarını düşünür.
50- Fare çıktığı deliği bilir: Toplumun kabul etmediği kötü ve kirli işleri yapanlar sıkıştıkları zaman nasıl hareket edeceklerini, nereye gideceklerini önceden hesaplarlar.