Çocukta sporsal başarı yeteneğini etkileyen ögeler

... konulu sunumlar: "Çocukta sporsal başarı yeteneğini etkileyen ögeler"— Sunum transkripti:

1 Çocukta sporsal başarı yeteneğini etkileyen ögeler
Çocuk ve Antreman Çocuk minyatür yetişkin değildir ve onun mantalitesi yetişkinden yalnız niceliksel yönden değil aynı zamanda niteliksel olarak ta farklıdır. Antreman nedir? Sporsal antreman,sporcunun üştün başarı sağlama amacıyla gelişimini yönlendirme sürecidir.Spordaki verim yeteneği,kişinin verim gücü ve isteğine bağlı olarak gelişir. Verim gücünü belirleyen ögeler; sporcunun fiziksel özellikleri,spor motor becerileri ve bilişsel bilgi becerileridir. Çocukta sporsal başarı yeteneğini etkileyen ögeler Gelişim Düzeyi ; Çocuk ve gençlerin ana özelliği,açıkca gözlenebilen bir gelişim süreci içinde bulunuyor olmalarıdır. Sürekli bedensel ve davranışsal özelliklerin sürekli değiştiği bir süreç içinde bulunurlar.Söz konusu gelişim belirli kurallara bağlıdır.

2 Gelişim psikolojisine göre, şu bileşenler gelişim olgusunu belirler;
Olgunlaşma süreçleri Toplumsallaşma süreçleri Öğrenme ve alıştırma süreçleri Özyönlendirme süreçleri Olgunlaşma Süreçleri ; Çocukların ve gençlerin gelişim süreçleri öncelikle olgunlaşma süreçleri tarafından belirlenir.olgunlaşma kavramı,yetişkinliğin,yani tam olgunluğun psikofizikzel işlevlerin ve organların gelişimini anlatır. Toplumsal Süreçler; İnsanı toplumsallaştıran,onun toplumsal çevresidir.İnsanın içinde yetiştiği aile,okul,meslek,yöre ,dil vb. çocuğun üyesi bulunduğu toplumsal ortamıdır.

3 Öğrenme ve Alıştırma Süreçleri ; Sporsal eğitimdeki koşullu öğrenme ve alıştırma süreçleri,ana-babalar,okuldaki öğretmenler,arkadaşlar,kulüp ve antreman gruplarındaki çalıştırıcı ya da antrenörler tarafından bilinçli olarak başlatılır. Özyönlendirme ; Eğer yalnıca olgunlaşma,toplumsallaşma ve öğrenme süreçleri gelişimi belirliyor olsa idi,insan yalnızca dış etkenler tarafından şekillendirilen bir varlık olurdu. Yetenek ;İnsan sürat koşucusu olarak doğar,sprint yeteneği öğrenilemez,genetik faktörlerden kaynaklanan bir yetenektir.Yetenek, öğrenme ve antreman uyaranları yoluyla gelişir. Antreman sürecini belirleyen temel 5 alan vardır Kondisyonel özelliklerin geliştirilmesi Koordinatif yeteneklerin kazanılması Spor tekbiklerinin öğrenilmesi Bilişsel yeteneklerin gelişimi ve Psikolojik yetenekler

4 ÇOCUK YAŞTA ANTREMANA BAŞLAMAK İÇİN NEDENLER
-Spor için gerekli olan öğrenme motivasyonları geliştirilmezse,üst düzeyde güç geliştirmeye uygun yaşlara gelindiğinde kendini spora adaması söz konusu olmaz -Temel teknikler yanlış ve kontrolsüz olarak öğrenilirse,yanlış hareket biçimleri ortaya çıkar -Spor,çocuğun büyümesinde,olgunlaşmasında bilişsel gelişiminde ve sosyalleşmesinde önemli rol oynayacığı için onun hayatını erken yaşlarda girmelidir ANTREMANA BAŞLAMANIN FARKLI BİÇİMLERİ Çocuk ve gençlerin antremana üç farklı biçimde başladığı gözlemlemektedir

5 Erken katılım ; 8-9 yaş Geç katılım ; yaş Çapraz katılım ; yaş ÇOCUK VE GENÇ ANTREMANIN ÖZELLİKLERİ Çocuk Antremanı ; bir amaca yönelik olarak yapılan çok foksiyonlu hareket çeşitlerini içeren,belirli bir spor dalına çocuğu hazırlamaya yönelik antremanlardır. Çocuk ve gençlerin antreman süreçleri,yetişkin antremanlarından şu konularda farklılıklar gösterir ; Gelişim sürecinin koşulları dikkaete alır ve onları destekler Uzun dönemde iyi insan ve iyi sporcu olma amacına yönelik ara maçlardır Spor dalının sistematik olarak gelişen beklentilerine de cevap verir niteliktedir.

6 ÇOCUK VE GENÇ ANTREMANI AMAÇLARININ SIRALANIŞI VE İÇERİĞİ
Çocuk ve genç antremanın amacı,antreman bilimi ve pegadojik araçlarla sportif performan gelişimini sağlamaktır.Sportif başarı gelişimi,belli kurallara uygun olarak gerçekleşir. Her bir spor dalında,sistematik antremana farklı yaşlarda başlanılmaktadır. Yüksek başarı yaşının başladığı yaş dönemi de,bir spor dalında diğerine farklılık gösterir. Uzun Antreman Süreci Dört Döneme Ayrılır Temel eğitim Temel eğitim antremanı Gelişim antremanı Yetişkin antremanı

7 Temel Eğitim ; Çok yönlü temel bir eğitimdir
Temel Eğitim ; Çok yönlü temel bir eğitimdir.Spor dalının teknik ve kondisyonel beklentilerine uygun çok yönlü bir hazırlığın gerçekleştirilmek istenmesidir. Yöntemsel ve ontogenetik nedenlerden dolayı uzun süreli antreman sürecini ve sistematik başarı geliştirme sürecinin baş kısmında,çok yönlü ve kapsamlı bir koordinatif yetenek eğitimine yer verilmelidir. Temel eğitim amaçlarına erişilmes ise performansın geliştirilmesinde açıklar ve gecikmeler oluşur. Temel Eğitim Antremanı ; Spor dalının hareket özelliklerini öğrenmek, Hareket öğrenimini benzer spor dalları ve displinleri yönünde de genişletmektir. Tekniğin dinamik temellerini geliştiren kondisyonel yeteneklerin,özel alıştırma biçimlerinden yararlanma yoluyla geliştirilmesidir.

8 Gelişim Antremanı ;Kondisyonel başarı yeteneğinin sistematk olarak geliştirilmesi ve gösterilen başarılarda bir düzenliliğin sağlanmasıdır Spor dalına ait beklentilere ve sporuların bireysel gelişmişlik düzeyine göre değişmektedir. Antreman yüklenmelerini belirgin şekilde artırma Düzenli bir yarışmaya katılma ÇOCUK VE ANTREMAN YAPISI Antreman kapsamı Antreman sıklığı Antreman yoğunluğu ANtreman süreci

9 Antreman Basamaklarında Uyulması Gerekn Yüklenme İlkeleri
Yüklenme ve dinlenme ilişkisinin optimalleştirilmesi ilkesi Giderek artan yüklenme ileksi Çeşitlili ilkesi Yaşa uygunluk ilkesi Süreklilik ve tekrar ilkesi Amaca yönelik koordinasyon ve yüklenme Periyodlanma ilkesi Düzenli değişiklik ilkesi Yüklenmelerin kapsam,Sıklığı ve Yoğunluğu Çocuk ve genç antremanında yüklenmenin giderek artırılması ilkesi yalnız haftalık antreman sayısı için değil,aynı zamanda müsabaklar içinde geçerlidir.

10 ÇOCUK ANTREMANININ ARAÇLARI
Organizmanın verimliliğinin yalnız bedensel aktivitelerle geliştirilebilir.Bu nedenle antreman araçları olarak bunları seşeriz. Sportif alıştırmalar kendi içerisinde üç başlık altında incelenir. Genel geliştirici alıştırmalar; Organizmanın genel ve çok yönlü geliştirlmesini amaçlar. Özel alıştırmalar; Yarışmalarda uygulanan hareketlere benzer ve bu hareketler gerçekleşmesine katılan kas gruplarının özel gelişimine yardımcı olur. Yarışma alıştırmalar; yarışmada çalışan bütün kasların gelişimine katkıda bulunur.Spor türüne özgü becerilerin ince koordinasyonunda Önemli işlevi vardır.

11 ÇOCUK VE GENÇ ANTREMANIN PLANLANMASI
Çocuk ve gençlerde sporsal verimin amaca uygun gelişimi yıl gibi uzun bir süreci gerektirir.Koordainatif ve teknomotorik becerilerin ön plana çıktığı durumlarda sporsal eğitime,dolayısıyla antremanlara 5-6 yaşlarında başlanır. ÇOCUK ANTREMANININ TEHLİKE VE RİSKLERİ Verim sporunda önemli olan başarıdır.Çocuklara yönelik düzenlemelerde yapılan hataları gösterir bir liste verilmiştir; Çocuklara,yetişkinlerin antremanlarındaki yüklenmelerin sayısal değerleri belirli oranda azaltılarak antreman düzenlenir. Daha çocuk yaşlarda üstün verime ulaşmak için çok fazla antreman yapılır. Verimliliğin birden artırılması sporsal yatkınlık olarak değerlendirilir.

12 Çocuk Antremanı İçin Öneriler
Belli bir dala verilen çocuk ve genç sporculara,bunların anne babalarına,bu alanda cocuğu bekleyen şanslar ve riskler açıklanmalıdır Spordaki başarı,okulu ve geleceğini ikinci plana itmemeli. Çocuklara,spordaki ideal öncüler tanıtılmalı,yol gösterilmeli. KONDİSYONEL MOTORİK ÖZELLİKLERİN GELİŞİMİ VE EĞİTİMİ Her sağlıklı insan hareket edebilme yeteneğine sahiptir,fakat geliştirilebilme ölçüsü farklıdır. KONDİSYONEL MOTORİK ÖZELLİKLERİN GELİŞİMİNDE DUYARLI DÖNEMLER Uzun süreli spor eğitimi sürecinin akışı,büyük ölçüde organizmanın biyolojik gelişimine uymak zorundadır.İnsan yapısı incelenirken öncelikle genetik boyutu ele alınır.

13 Sağlıklı insan doğumdan itibaren bir kondisyonel özellikler potansiyeline sahiptir.
Her organizma,antremanda homeostaz durumunu koruma eğilimindedir. DAYANIKLILIK YETENEĞİNİN GELİŞİMİ VE EĞİTİMİ Dayanıklılık,uzun süreli spor çalışmaları sırasında organizmanın yorulmaya karşı gösterdiği yüksek direnç yeteneğidir.Aerobik ve anaerobik metabolizmanın yeterliğine dayanır. Dayanıklılık Yeteneğini Oluşturan Bileşenler Yapısal faktörler Koordinatif Fizyolojik

14 DAYANIKLILIK TÜRLERİ Aerobik-Anaerobik dayanıklılık ; Aerobik ;Kardiyovasküler ve respirator sistemin gelişimi,dayanıklılık özelliği üzerinde önemli bir belirleyicidir.Gelişim sırasında kalp kası lifleri sayısı sabit kalır,fakat boyuna ve enine büyüme görülür. Kalp frekansı,yüklenmenin yoğunluğu konusunda yapılcak yönlendirmede kullanabilecek çok iyi bir ölçü birimidir. Çocuklar ve yetişkinler arasında,erobik kapasite alanında gerçekleşen metabolik uyum açısından hemen hemen hiçbir farkılılık yoktur. Anaerobik ;Fizyolojik olarak çalışan iskelet kaslarının ATP gereksinimlerinin anaerobik mekanizmasıyla karşılanmasında,yetişkinlerde karşılastırıldığında cocukların yetersiz olduğu görülmektedir.

15 İskelet kaslarının ihtiyacı olan anaerobik enerji 3 şekilde elde edilir
Kaslarındaki mevcut olan ATP Kreatin fosfat’tan Anaerobik glikozis yoluyla ATP üretimidir. Kısa süreli max.yüklenme ; 10 saniye Orta süreli max. Yüklenme ; saniye Uzun süreli yüklenme ; 90 saniye kadar devam eden Genel-Özel dayanıklılık Kısa-Orta-Uzun süreli dayanıklılık