Süt İneklerinde Besin Madde İhtiyaçları

... konulu sunumlar: "Süt İneklerinde Besin Madde İhtiyaçları"— Sunum transkripti:

1 Süt İneklerinde Besin Madde İhtiyaçları
Prof.Dr.Behiç Coşkun Selçuk Üniversitesi Veteriner Fakültesi Hayvan Besleme ve Beslenme Hastalıkları Anabilim Dalı KONYA Konya Ovası Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı Eğitim Programı Grand Otel - KARAMAN

2 Süt Verimi Döl Verimi (Buzağı-Düve) Neden Süt İnekçiliği Yapıyoruz?
Prof.Dr. Behiç COŞKUN

3 Süt Verimini Etkileyen Faktörler
Genetik Çevre Beslenme Prof.Dr. Behiç COŞKUN

4 Genetik Sürekli ıslah Suni tohumlama Embriyo transferi
Prof.Dr. Behiç COŞKUN

5 Çevre-Barınak-Sağım Prof.Dr. Behiç COŞKUN

6 Beslenme Prof.Dr. Behiç COŞKUN

7 Beslenmenin İşletme Giderlerindeki Payı
~70 Prof.Dr. Behiç COŞKUN

8 Süt İneklerinde Besin Madde İhtiyaçları
NRC ARC DLG INRA ….

9 Süt İneklerinde Besin Madde İhtiyaçları
Hayvanların Besin madde ihtiyaçlarını belirtie çok sayıda yazılım bulunmaktadır. Prof.Dr. Behiç COŞKUN

10 Yem Tüketimi Ne kadar Yem O kadar süt Prof.Dr. Behiç COŞKUN

11 Yem Tüketiminin Ölçülmesi
Mısır Silajı Hayvanların tükettikleri yem miktarı, doğrudan tükettikleri yem miktarı ile değil o yemin içerisindeki kuru madde (KM) miktarı ile ölçülür. Kuru Yonca Suyu Hesaba Katmayalım Prof.Dr. Behiç COŞKUN

12 KM Kuru Madde Her yem az ya da çok su ihtiva eder.
Kuru olarak hissettiğimiz yemlerde de en az %10 kadar su bulunmaktadır. Kurutulmamış otlar, silajlar ve posaların %60-80 kadarı sudur. KM Prof.Dr. Behiç COŞKUN

13 25 kg süt verimi için hazırlanan iki rasyon örneği
VERİLECEK YEMLER 37,63 Mısır Silajı, 22,00 Buğday Samanı 4,00 Yonca Kuru Otu 6,00 Mısır Gluteni, 0,50 Sığır Süt Yemi 5,10 Rasyon 2 VERİLECEK YEMLER 23,73 Buğday Hasılı 6,00 Buğday Samanı 3,00 Yonca Kuru Otu Arpa, Ezme 1,50 Mısır, Sığır Süt Yemi, 5,70 Toplam Ağr: 37,63 Toplam Ağr: 23,73 Kuru Madde:21,20 Kuru Madde:21,20 Prof.Dr. Behiç COŞKUN

14 Farklı verim ve canlı ağırlıktaki süt ineklerinde kuru madde tüketimi (NRC)
Prof.Dr. Behiç COŞKUN

15 Süt Verimi – Yem Tüketimi
Yüksek Verimli Süt İnekleri Çok Yem Tüketebilen Hayvanlardır Prof.Dr. Behiç COŞKUN

16 Sindirim Sisteminin Kapasitesi
Hayvanın daha önceki beslenme şekli sindirim sitemi kapasitesini etkiler Cidago yada sağrısı yüksek, vücudu uzun olan hayvanlarda işkembe hacmi daha fazladır. Prof.Dr. Behiç COŞKUN

17 Yemlerin Sindirilme Derecesi
Sindirilme Derecesi Yüksek Yemlerin Sindirim Siteminden geçiş hızı yüksektir Yemlerin sindirim sisteminden geçiş hızı yem tüketimini önemli ölçüde etkiler Boşalan sindirim sistemi hayvanın yeniden yem tüketimi ile tekrar doldurulur. Prof.Dr. Behiç COŞKUN

18 Yem tüketiminin teşvik edilmesi
Süt İneklerinde yem tüketimini teşvik edilmelidir. Yemlikte sürekli yem bulunmalıdır Sık yemleme Yemlerin itelenmesi-karıştırılması Lezzetli yemler Prof.Dr. Behiç COŞKUN

19 Dengeli Beslenme Rumen mikroorganizmalarının ihtiyacı olan tüm besin
maddelerinin rasyonda olması fermentasyonu ve dolaysıyla yemlerin sindirimini artırır. Prof.Dr. Behiç COŞKUN

20 Kaba yemlerin partikül büyüklüğü
Kaba yemlerin en az ¼’ü 2,5 cm den büyük olmalı PSPSS denilen elekli sistem ile yemlerin partikül büyüklüğü test edilebiliyor. Büyük partiküllü yemler yem tüketimini sınırlar Prof.Dr. Behiç COŞKUN

21 Yemleme Metodu Sınırlı Yemleme Ad libitum yemleme
Karışık Yemleme (TMR) Ayrı Yemleme Prof.Dr. Behiç COŞKUN

22 Süt inekleri aç bırakılmamalıdır
Yemliklerde sürekli yem bulundurunuz. Üç saatten daha fazla hayvanları yemsiz bırakmayınız. Prof.Dr. Behiç COŞKUN

23 Yemleme Saatleri de Yem Tüketimini Etkiler
Aynı saatte ve aynı yerde yemleme yapınız. Prof.Dr. Behiç COŞKUN

24 Küf ve küflenmeye karşı dikkatli olalım.
Küflü Yemler Kesinlikle Kullanılmamalı Yemlerin depolandığı yerlerde küflenmeye karşı tedbir alınmalı Yemlikler günlük olarak temizlenmeli Toksin bağlayıcı kullanalmalı Prof.Dr. Behiç COŞKUN

25 Yeterli yemlik uzunluğu ayırınız.
Yemleme sonrası bütün hayvanlar aynı anda yem yiyebilmelidir. Hayvan başına en az 60 cm yemlik uzunluğu ayrılmalıdır. Prof.Dr. Behiç COŞKUN

26 Sık Yemleme Yapınız Sık yemleme yapmak yem tüketimini artırır.
Sağımla birlikte hayvanlara yeni yem vermeniz tüketimi önemli ölçüde artırır. Sık yemleme yapmak işkembede fermentasyon faaliyetlerinin stabil olmasını sağlar ve kaba yemlerin sindirimini ve süt yağını artırır. Özellikle sıcaklık stresinde sık yemlemenin etkisi daha belirgindir. Prof.Dr. Behiç COŞKUN

27 Yemleri Sık Sık İteleyiniz ya da Karıştırınız.
Zaman zaman yemleri itelemek hayvanlarda yeni yem verilmiş hissini uyandırarak hayvanların yemliğe gelmesini sağlar. En iyisi bir çalışanın yemleri itelemesidir. Bu işlem sırasında hayvanlar kızgınlık ve hastalıklar bakımından gözlemlenir. İki saatte bir yemlerin itelenmesi gerekir. Yemlerin itelenmesi gerekmiyorsa servis yolundan boş yem vagonu geçiriniz. Prof.Dr. Behiç COŞKUN

28 Sıcaklık Stresini Azaltınız
Sıcaklıkların yükseldiği dönemlerde hayvanlar için en önemli sorun yem tüketiminin düşmesidir. Sıcaklık stresini azaltıcı tedbirler alalım Duş, pulverizasyon, fan kullanımı Prof.Dr. Behiç COŞKUN

29 Her Türlü Stresi Azaltınız
Sık sık grup değiştirmeyiniz. Yaşlı ineklerle düveleri bir arada tutmayınız. Boynuz köreltmesini mutlaka yapınız. Kaba yem değişikliklerini tedrici olarak yapınız. Rumen mikroorganizmalarına alışacak süre veriniz Prof.Dr. Behiç COŞKUN

30 Ani Yem Değişikliklerinden Kaçınınız
Kaba yem değişikliklerini tedrici olarak yapınız. Rumen mikroorganizmalarına alışacak süre veriniz Geçiş mümkün olduğunca uzun tutulmalı Prof.Dr. Behiç COŞKUN

31 Rasyonun Su Oranı Rasyondaki nem miktarı %50 den daha fazla olursa tüketimde azalma beklenir. En ideal nem oranı %40-45 arasıdır. %50 Prof.Dr. Behiç COŞKUN

32 Su Sürekli temiz taze su bulundurunuz.
Hayvan ne kadar çok su içer ise o kadar fazla yem tüketir. Prof.Dr. Behiç COŞKUN

33 Aydınlatma Ahırlarda en az 16-18 saat aydınlık olmalıdır
Prof.Dr. Behiç COŞKUN

34 Ayak bakımı Ayak hastalığı olan hayvan yem tüketimini düşürür.
Prof.Dr. Behiç COŞKUN

35 Süt İneği Rasyonlarında Protein
Prof.Dr. Behiç COŞKUN

36 Süt Yemi Protein Düzeyleri
%15 HP %17 HP %18 HP %19 HP %20 HP %21 HP %22 HP ….. %40 HP Prof.Dr. Behiç COŞKUN

37 Süt Yemi Ham Protein Düzeyleri
Karma Yem Kalitesi Süt Verimi Genel Kanaat Karma Yemde Ham Protein Düzeyi Prof.Dr. Behiç COŞKUN

38 Proteinler Proteinler, amino asit yapıtaşlarından oluşan polimerlerdir. Her proteinin kendisine has özelliklerinin olmasını sağlayan özel amino asit dizilimleri vardır. Proteinlerin oluşumunda 22 çeşit amino asit vardır. Prof.Dr. Behiç COŞKUN

39 Protein İhtiyacı Yaşama Payı Süt Verimi Gebelik Canlı Ağırlık Artışı
Prof.Dr. Behiç COŞKUN

40 Yaşama Payı Protein İhtiyacı
Verimler hesaba katılmaksızın sadece hayvanın hayatiyetini sürdürebilmesi için gerekli protein miktarıdır. Dokuların yenilenmesi Enzim ve hormon sentezi vs. ~ 120 g/gün MP ~ 500 g/gün HP Prof.Dr. Behiç COŞKUN

41 Süt Üretimi için Protein İhtiyacı
1 kg süt ~ 40 g süt yağı ~ 48 g süt şekeri ~ 32 g süt proteini ~ 7 g kalsiyum Prof.Dr. Behiç COŞKUN

42 Süt Üretimi için Protein İhtiyacı
1 kg süt = 32 g süt proteini Günde 30 Kg süt veren bir süt ineği, süt ile birlikte yaklaşık 1000 g protein üretir. Prof.Dr. Behiç COŞKUN

43 Süt Üretimi için Protein İhtiyacı
30 kg süt veren bir hayvan eğer yemlerdeki proteini kayıp olmaksızın kullanabilse günde 1000 g kadar protein yeterli olacaktır. Prof.Dr. Behiç COŞKUN

44 Yem Proteini → Süt Proteini
Dönüşüm basit değildir. Çok karmaşık yıkılım ve sentez faaliyetlerinden oluşmaktadır. Yem Proteini Süt Proteini Prof.Dr. Behiç COŞKUN

45 Tek midelilerde Protein Sindirimi
Tek mideli hayvanlarda proteinler sindirim sisteminde aminoasitlerine kadar sindirilerek ince bağırsaklardan emilerek metabolizmada kullanılırlar Proteinler Enzimler A m i n o a s i t l e r Emilim Metabolizma Protein Sentezi A m i n o a s i t l e r Prof.Dr. Behiç COŞKUN

46 Özellikle geviş getiren hayvanlarda yıkılım ve sentez olaylarında proteinlerin yapıları ve özellikleri çok daha fazla değişikliğe uğramaktadır. Prof.Dr. Behiç COŞKUN

47 Rumende Sindirim İncebağırsaklar Prof.Dr. Behiç COŞKUN

48 Yem Rumende Protein Sindirimi Tükrük B. Protein NPN üre RUP Rumende
Yıkımlanmayan Protein (Bypass) RDP (Rumende Yıkımlanan Protein) üre Karaciğer Yavaş yıkımlananlar Hızlı yıkımlananlar Peptitler NH3 Böbrek Aminositler üre Mikrobiyel Protein Prof.Dr. Behiç COŞKUN

49 Rumende Protein Sindirimi Uterus Yem Tükrük B. Protein üre NPN üre
RUP Rumende Yıkılmayan Protein (Bypass) RDP Rumende Yıkılan Protein üre Karaciğer Tüm vücut sıvılarına dağılır üre Peptitler NH3 üre Aminositler Böbrek üre Uterus üre Mikrobiyel Protein Döl Verimi !!! Her g üre ile 7.45 kcal Enerji dışarı atılmaktadır. Prof.Dr. Behiç COŞKUN

50 Aminoasitler Metabolizma Emilim
Alt Sindirim Organlarında Protein Sindirimi RUP Rumende Yıkımlanmayan Protein (Bypass protein) Mikrobiyel Protein (Bakteriyel protein Protozoal protein) Sindirilmeyen kısım Aminoasitler Emilim Metabolizma Prof.Dr. Behiç COŞKUN

51 Sadece ham protein analiz sonucu ile öğrenemeyeceklerimiz.
HP Ne kadarı rumende yıkıldı? Tükrük B. Protein Ne kadarı mikrobiyal proteine dönüştü? üre NPN Ne kadarı idrar ile dışarı atıldı? RDP Rumende Yıkılan Protein RUP Rumende Yıkılmayan Protein (Bypass) üre Ne kadarı rumeni yıkımlanmadan terketti? Karaciğer Alt sindirim organlarında sindirilemeyen protein oranı nedir? Peptitler NH3 Aminositler Böbrek Rasyondaki enerji/protein oranı uygun mu? Mikrobiyel Protein üre Sonuçta ince barsaklardan emilen besin madde miktarları ne kadardır? Rasyondaki azotlu maddeler kalite ve miktar bakımından hayvanın ihtiyaçlarını karşılayabiliyor mu? Prof.Dr. Behiç COŞKUN

52 Mikrobiyal Protein Sentezini Etkileyen Faktörler
Amonyak Bakteriyel protein sentezi için en önemli kaynak Bakteriyel azotun %50-80’i amonyaktan sentezlenir Kaba yemleri sindiren bakteriler N kaynağı olarak amonyak kullanırlar Mikrorganizmaların maksimum düzeyde büyüme ve çoğalmaları için minimum düzeyde amonyağa ihtiyaç duyulur. (5 mg/100 ml rumen sıvısı). Prof.Dr. Behiç COŞKUN

53 Protein ve karbonhidrat yıkımının senkronize edilmesi
Rasyondaki karbonhidrat ve azot kaynaklarının eş zamanlı olarak yıkımlanması mikrobiyal protein sentezini maksimize edecektir. Prof.Dr. Behiç COŞKUN

54 Rumen bakterilerinin %30-50’si
Rumen protozoonlarının %75-90’ı rumende parçalanarak N döngüsüne yeniden katılırlar Prof.Dr. Behiç COŞKUN

55 Çeşitli protein kaynaklarının ortalama rumende yıkılım oranları
Soya küspesi (Solvent ) % 75 Soya küspesi ( Expeller ) % 50 Yonca % 80 Mısır proteinleri % 62 Mısır gluteni % 42 Mısır gluten yemi % 80 DDGS % 55 Kan unu % 20 Tüy unu % 30 Üre % 100 Prof.Dr. Behiç COŞKUN

56 Mikrobiyal Fermentasyon
Düşük kaliteli proteinlerin kalitelerini yükseltir. Yüksek kaliteli proteinlerin kalitelerini düşürür. Ruminantlar sadece NPN ler ile verimli olabilirler. Hatta hiç N almadan sadece döngüsel N ile hayatlarını sürdürebilirler Prof.Dr. Behiç COŞKUN

57 Rumen bakterileri ve bazı yemlerde aminoasit kompozisyonu
Doku Süt Bakteri Mısır Soya Methionin 1,97 2,71 2,6 2,28 1,46 Lysin 6,37 7,62 7,9 3,03 6,32 Histidin 2,47 2,74 2 3,16 2,72 Phenylalanin 3,53 4,75 5,1 5,32 5,65 Tryptofan 0,49 1,51 1,2 0,89 Threonin 3,9 3,72 5,8 3,67 4,18 Leucin 6,7 9,18 8,1 12,66 7,95 İsoleucin 2,84 5,79 5,7 5,44 Valin 4,03 5,89 6,2 Arginin 3,3 3,4 5,08 7,53

58 Farklı bakteri türlerinde AA kompozisyonu
ortalama 1 2 3 4 5 6 7 Threonine 4,9 4,7 4,1 4,4 6,4 5,2 Valine 6,2 6,6 6,5 6,3 6,9 Methionine 2,7 2,8 2,9 1,3 3,3 Isoleucinc 6,7 7,4 5,5 7,5 5,7 7,2 Leueine 7,7 8,2 8,6 7,1 7,9 8,1 Phenylalanine 5,1 5,3 5,6 Lysine, 10,3 14,9 9,1 8,3 10,9 9,7 9,9 Histidine 2,2 2,1 1,9 2,4 2,5 2,3 Aspartic 10,8 12,9 10,4 11,6 9,6 11,1 11 Serine 3,2 3,1 3,6 Glutamic 12,8 22,4 11,3 10,7 Proline 3,9 2,6 3,4 4,2 4,3 Glycine 5,9 5,4 5,] 5,8 8 Alanine 6,0 6,1 Cystine 1,2 1,1 1,5 0,7 1,6 1,7 1,4 Tyrosine 3,8 4,5 Arginine 4,6 Biological value 68,6 70 73 59 65 69 71

59 Mikrobiyal Fermentasyonun Etkinliği
100 g sindirilebilir OM tüketimi ile 1,1 - 5 g mikrobiyal N (7- 30 g kadar mikrobiyal protein ) sentezi söz konusudur. Yada 100 g KH fermentasyonu sonucu 50 g mikrobiyal kitle oluşur. Prof.Dr. Behiç COŞKUN

60 Rumende protein yıkılabilirliğinin tespiti
Naylon kese yöntemi ile rumende yıkılabilirliğin tespiti (In situ sindirilebilirlik) Farklı sindirim organlarına kanül takarak yemlerin yıkılabilirliğinin belirlenmesi Rumen sıvısı kullanarak In vitro yıkılabilirliğin tespiti. Çeşitli enzimlerle In vitro yıkılabilirlik denemesi Gaz üretim metodu ile yıkılabilirlik tayini NRC-Cornell metodu ile yıkılabilirlik tespiti Prof.Dr. Behiç COŞKUN

61 Naylon kese tekniği ile yıkılabilirlik
Belli miktarda yem örneği 45 µm kadar por genişliği olan naylon keselere konur ve farklı sürelerde rumende inkübasyona bırakılır. (1, 2, 4, 8, 12, 24, 36, 48, 72, 96 saat gibi) Prof.Dr. Behiç COŞKUN

62 Naylon kese ile yıkılabilirlik
Sürekli kanüllü hayvan gerektirir. Hayvanların her zaman benzer rasyonla beslenmesi zorunluluğu Süre uzundur. Rutin analizler için kullanılmamaktadır. Prof.Dr. Behiç COŞKUN

63 Farklı sindirim organlarına kanül takılarak yıkılabilirlik tespiti
Mobil Naylon kese Operayon zorluğu Hayvan sağlığı Bakım zorluğu Sindirilmemiş Yem ve rumen mikroorganizmalarının ayrılma zorluğu Prof.Dr. Behiç COŞKUN

64 Kanül Takılacak yerler
Rumen Omasum Kırkbayır Ağız İnce Bağırsaklar Yemek Borusu Abomasum Retikulum Prof.Dr. Behiç COŞKUN

65 Gaz üretim tekniği ile yıkılabilirlik tespiti
Gaz üretim tekniği çoğunlukla yemlerin enerji değerinin hesaplanmasında kullanılmaktadır. Rumen sıvısı kullanılarak hazırlanan buffer solüsyonda yemlerin inkube edilerek oluşturdukları NH3 ve gaz miktarından hareket edilerek yıkılabilirlik hesap edilebilmektedir. Selçuk Üniversitesi Veteriner Fakültesi Hayvan Besleme ve Beslenme Hastalıkları Anabilim Dalı laboratuarlarında Gaz Üretim Tekniği Uygulamaları ile ilgili yoğun çalışmalar yapılmaktadır. Prof.Dr. Behiç COŞKUN

66 Proteinlerin yıkılabilirlik tahmini
NRC ( National Research Council) -2001 Cornell Net Carbohydrate and Protein System (CNCPS) A B1 B2 B3 C Prof.Dr. Behiç COŞKUN

67 Yem Protein Fraksiyonları Laboratuar Bulgularına Göre
A – Borat-fosfat çözeltisinde çözünebilen, tungustik asit ile çökelmeyen B1 - Borat-fosfat çözeltisinde çözünebilen, tungustik asit ile çökelen B2 – BF’de çözünmeyen Protein - ND çözünmeyen Protein B3 – ND’de çözünmeyen – AD Çözünmeyen C – AD Çözünmeyen Prof.Dr. Behiç COŞKUN

68 Protein Fraksiyonlarının Özellikleri
Frak Kompozisyon Ruminal Bağırsaklarda siyon yıkım hızı sindirim A Üre, NH3, NO3, AA, peptitler çok hızlı bağırsaklara ulaşmaz B1 Gerçek Çözünebilen prot. Globulinler, Bazı albuminler B2 Çoğu albuminler ve glutelinler B3 Prolaminler, Extensinler 0,1-1,5 80 C Denature, ısıl zarar görmüş 0 0 proteinler, Lignine bağlı N Prof.Dr. Behiç COŞKUN

69 Protein Fraksiyonları (CNCPS & NRC)
NPN A Buf. Çöz. Prot. - B1 ND. Çöz. Prot B2 AD. Çöz. Prot. - B3 Sindirilmeyen - C Çözünebilen Çözünmeyen Feed Prof.Dr. Behiç COŞKUN

70 Sol A B1 İnsol B2 B3 C Sol A B1 B2 İnsol B3 C Sol A B1 B2 B3 İnsol C
Prof.Dr. Behiç COŞKUN Prof.Dr. Behiç COŞKUN

71 Proteinlerin Yıkılabilirliği
Rumende yıkılabilir protein RDP = A + B[Kd/(Kd+Kp)] Rumende yıkımlanmayan (bypas) protein RUP = B[Kp/(Kd+Kp)] + C Kd = yıkımlanma hızı, %/saat Kp = içeriğin geçiş hızı, %/saat Prof.Dr. Behiç COŞKUN

72 Beslenme Hastalıkları Laboratuarı Yem Analiz Sonucu
KİMYASAL ANALİZLER %100 KM Doğal halde TSBMf,% 77,48 68,88 SE-1X, Mcal/kgf 3,59 3,19 ME-3X, Mcal/kgf 2,74 2,44 NEL-3X, Mcal/kgf 1,72 1,53 NEL-4X, Mcal/kgf 1,61 1,43 NEM-3X, Mcal/kgf 1,88 1,67 NEG-3X, Mcal/kgf 1,24 1,10 Kuru Madde,% 88,9 88,90 Ham Protein,% 20,79 18,48 NDICP,% 4,73 4,20 ADICP,% 1,85 1,64 Ham Yağ,% 4,80 NDF,% 41,08 36,52 ADF,% 16,56 14,72 Lignin,% 4,95 4,40 Ham Kül,% 6,74 5,99 N fraksiyonu A, % HP 39,53 N fraksiyonu B, % HP 52,57 N fraksiyonu C, % HP 7,90 RUP, % HP, % 2 (Bypass Protein)f 35,33 RUP, % HP, % 4 (Bypass Protein)f 37,09 RUP Sind, %t 90 Selçuk Üniversitesi Veteriner Fakültesi Hayvan Besleme ve Beslenme Hastalıkları Laboratuarı Yem Analiz Sonucu

73 NRC-2001'e göre Farklı Süt Verimine sahip Hayvanlarda Enerji ve Protein İhtiyacı
25 35 45 55 Kuru Madde Tüketimi 20,3 23,6 26,9 30 NEL, Mcal/gün 27,9 34,8 41,8 48,3 NEL, Mcal/kg 1,37 1,47 1,55 1,61 MP,g/gün 1862 2407 2954 3476 MP,g/kg 9,2 10,2 11 11,8 RDP,g/gün 1937 2298 2636 2947 RDP,g/kg 9,5 9,7 9,8 RUP,g/gün 933 1291 1677 2089 RUP,g/kg 4,6 5,5 6,2 6,9 RUP+RDP=HP 14,1 15,2 16 16,7 Prof.Dr. Behiç COŞKUN

74 Kaba Yem X Karma Yem Ham Protein Düzeyi
Süt verimi 25 35 45 55 Karma Yemde Olması Gereken HP Düzeyi  Kaba Yem HP Düzeyi,%5 23 27 29 Kaba Yem HP Düzeyi,%10 18 20 22 24 Kaba Yem HP Düzeyi,%15 13 15 17 19 Yüksek Verimli Süt İneklerinde Kaba Yem Kaynağı Olarak Kaliteli Baklagil Kuru Otları Yada Silajları Kullanılmalıdır Prof.Dr. Behiç COŞKUN

75 Bypas Protein Oranı Süt verimi 25 35 45 55 Kuru Madde Tüketimi 20,3
23,6 26,9 30 MP,g/kg 9,2 10,2 11 11,8 RDP,g/kg 9,5 9,7 9,8 Bypass protein ,g/kg 4,6 5,5 6,2 6,9 Bypass Oranı,% 33 36 39 41 RUP+RDP, HP 14,1 15,2 16 16,7 Prof.Dr. Behiç COŞKUN

76 Bypass proteinlerdeki Aminoasitlerin Kompozisyonu
Bypas proteinler özellikle lizin, methionin gibi esansiyel aminoasitler bakımından zengin olmalı Prof.Dr. Behiç COŞKUN

77 Süt İneklerinde Sentetik Aminoasit Kullanımı
Ne kadar RDP Ne kadar Mikrobiyel Protein Ne kadar by pass protein

78 Protein Beslenmesinin Kontrolünde Önemli Bir Parametre
SÜT ÜRE AZOTU Prof.Dr. Behiç COŞKUN

79 Sütteki ürenin kaynağı Yem Tükrük B. Protein üre NPN üre Karaciğer NH3
RUP Rumende Yıkılmayan Protein (Bypass) RDP Rumende Yıkılan Protein üre Karaciğer Peptitler NH3 üre Aminositler Böbrek üre Mikrobiyel Protein Döl Verimi !!! Her g üre ile 7.45 kcal Enerji dışarı atılmaktadır. Prof.Dr. Behiç COŞKUN

80 Süt Üre Azotu nasıl değerlendirilir
Süt üre azotu düzeyi ortalaması 12-16 mg/dl Süt üre azotu düzeyi ferdi olarak 8-25 mg/dl arasında olabilir. Değerlendirme yapmak için o sürü ya da ineğin normal değerleri hakkında bilgi sahibi olunması gerekmektedir. 16 mg/dl 12 mg/dl Prof.Dr. Behiç COŞKUN

81 Süt üre azotu (MUN) normal değerlerin üstünde ise
Rasyonun ham protein miktarı fazladır. RDP ( rumende yıkımlanabilen protein) miktarı fazladır. Rasyonda NFC1=LOK2 miktarı çok düşüktür Rumende çözünebilen ya da yıkımlanabilen protein / LOK oranları uygun değildir. NFC: Non Fibre Carbohydrate LOK: Lif Olmayan Karbonhidrat LOK= OM-HP-HY-HK-NDF 16 mg/dl Prof.Dr. Behiç COŞKUN

82 Süt Üre Düzeyi Fazla ise
1. Rasyonda protein miktarı fazladır. Rasyona giren protein kaynaklarının (örn. küspeler ) miktarı dolaysıyla rasyondaki HP oranı azaltılır. %19 %17 Prof.Dr. Behiç COŞKUN

83 Süt Üre Düzeyi Fazla ise
2. Rasyonda Rumende Yıkılan Protein (RDP) miktarı fazladır. Rasyondaki bypass protein miktarı artırılır. Üre Ay Çiçeği Küspesi Pamuk Tohumu Küspesi DDGS Bypass Soya Mısır Gluteni Prof.Dr. Behiç COŞKUN

84 Süt Üre Düzeyi Fazla ise
3. Rasyonun enerjisi düşüktür. Rasyonda tane yemler gibi enerjice zengin yem maddelerinin miktarı artırılır ya da daha kaliteli kaba yemler kullanılır. Kepek Yulaf Arpa Mısır Saman Mısır Silajı Prof.Dr. Behiç COŞKUN

85 Süt Üre Düzeyi Fazla ise
4. Rasyonda kolay fermente olabilen karbonhidrat miktarı düşüktür. Rasyonda kullanılan tane yemler veya kaba yemler daha kolay fermente olanlarla değiştirilir ya da bu yem maddeleri daha kolay fermente edilebilir hale getirilir. Melas Buğday Arpa Mısır Tane yemler öğütülür. Kaba yemler kimyasal işlemlere tabi tutulabilir. Prof.Dr. Behiç COŞKUN

86 Süt üre azotu (MUN) normal değerlerin altında ise
Rasyonun ham protein miktarı yetersizdir. Rumende yıkımlanabilen NFC=LOK oranı çok yüksektir. Rasyonda RDP/RUP oranı uygun değildir. Yem tüketimi yetersizdir Rumen pHsı düşüktür. Asidoz riski 12 mg/dl Prof.Dr. Behiç COŞKUN

87 Süt Üre azotu kontrollerinin sağlayacağı faydalar
Hayvanın ihtiyaçlarının tahmin edilmesinde ya da doğrulanmasında kullanılabilir Yem maliyetlerinin azaltılabilir Gruplandırmadaki yanlışlıklar açıkça gözlenebilir. Yemlerin dağıtım ve karışımındaki hatalar farkedilir Döl verim peformansı artırılabilir Sütün protein düzeyi artırılabilir Üre ile atılan enerji azaldığı için yemin net enerji miktarı artar Çevreye azot atımı azaltılabilir Prof.Dr. Behiç COŞKUN

88 Yılda en az 4 defa yapılmalı
Rasyon değişikliklerini takiben yapılması önemlidir. Prof.Dr. Behiç COŞKUN

89 Metabolik Profil Testi (MPT)
Japon Araştırıcı Prof.Dr.Katsuya KİDA Prof.Dr. Behiç COŞKUN

90 Örnekleme (Toplam 30 kan Örneği) 3 İleri Gebe (Doğuma 0-20 gün kalanlar) 3 Gebe (Doğuma gün kalanlar) 6 Fresh (0-50.gün) 6 (51-110) 6 ( ) 6 (>210)

91 Örneklerin serumu çıktıktan sonra hızla santrüfüj edilerek serumu ayrılır.
Soğuk şartlarda saklanarak laboratuara getirilir.

92 Örnek alınan hayvanların
Süt verimi SGS Kondüsyon skoru Gebelik süreleri

93 Rasyonu Enerji Protein Mineral Maddeler Toksinler Enfeksiyonlar Glikoz
BHBA Kolesterol Kan Üre Azotu Albumin Total Ptotein Kalsiyum Mağnezyum Fosfor GGT SGOT Süt Yağ Oranı Hematokrit

94 Teşekkürler Prof.Dr. Behiç COŞKUN