ÖRGÜTLERDE SALDIRGAN DAVRANIŞLAR İLKE AYDAŞ

... konulu sunumlar: "ÖRGÜTLERDE SALDIRGAN DAVRANIŞLAR İLKE AYDAŞ"— Sunum transkripti:

1 ÖRGÜTLERDE SALDIRGAN DAVRANIŞLAR İLKE AYDAŞ

2 ÖRGÜTLERDE SALDIRGAN DAVRANIŞLAR
GİRİŞ Bireyler davranış düzlemlerinde çeşitli davranışlar sergilerler bunun nedeni sosyal bağlamdır.Her davranış düzleminin sosyal bağlamı da o düzlemin kültürüne normlarına, değerlerine, örflerine, adetlerine, geleneklerine, kurallarına ve düşünce şekillerine bağlıdır. Davranışlarımızın normal veya anormal olması da sosyal bağlama göre yorumlanabilecek bir durumdur.

3 ORGANİZASYONLAR’DA SAPKIN ANTİ-SOSYAL VE SALDIRGAN DAVRANIŞLAR
Örgüt içerisinde iki bakış açısı vardır; İşverenin bakış açısı; Karını arttırmak, verimliliği arttırmak, maliyeti düşürmek gibi İşgören bakış açısı; Hak edişlerin adaletli olması ve çalışma barışının sağlanarak mutlu bir iş ortamının elde edilmesidir. Fakat saldırgan davranışlar, örgütsel barışı bozan etkinlik verimlilik, üretkenlik,kâr gibi kavramları azaltan, maliyetleri arttıran,örgüt çalışanları hedef alan,örgütsel normları zedeleyen önemli anti-sosyal temelinde sapkın olan davranış türüdür.

4 SAPKIN DAVRANIŞLAR Sapkın davranışlar bir topluluk yada toplumlardan önemli sayıda insan tarafından kabul edilen belirli normlar kümesine uyum göstermeme olarak kabul ediliyor veya karşı gelme mevcut normları ihlal etme olarak karşımıza çıkıyor ve sapkın davranışların bir çok örneği yasalar tarafından sınırlandırılmamış olarak da karşımıza çıkabiliyor. Güvenliği tehdit, hırsızlık, cinayet, kuralların ihlali, trafikte hatalı solama, aşırı hız, hakaret kavga çıkarma, zorla eylemde bulunup başkalarının mülkiyetine saldırı yangın çıkarma otomobiline eşyalarına iş araç ve gereçlerine zarar verme gibi gibi daha birçok benzeri durum olarak karşımıza çıkıyor. Sapkın davranışlar günlük gazete ve bültenlere şöyle bir baktığımızda toplumsal düzene aykırı davranışlardan oluştuğunu fark ediyoruz.

5 Literatürde iki farklı sapkın davranış vardır, birincisi mevcut ceza kanununa muhalefet etmeden yapılan sapkınlık ifade etmektedir. Toplum kabul ve retlerine aykırılık söz konusudur. İkincisi sapkınlık ise bireylerin uğradıkları kanunlara aykırı olan sapkınlıktır. Organizasyonlarda sapkın davranışlar; Öfkeli kişilik özelliği, negatif duysallık, saldırganlık, şiddet, işyeri nezaketsizliği, algılanan adaletsizlik, algılan örgütsel destek yetersizliği, kayırmacı yönetim uygulamaları, karizmatik liderlik uygulamaları disfonksiyonel davranışlar anti-sosyal davranışlar gibi birçok davranışın çatı kavramı olarak ifade edilmiştir. Sapkınlığı sosyolojik açıdan bir grup bilim adamı ise sapkınlık ile rasyonel seçim teorisi arasında bir bağ kurmaktadır. Eğer fayda, bireysel zarardan fazla ise birey sapkın davranışta bulunur. Farklı durumlarda ki bireyler için ise sapkınlığa sebep olan dürtü veya güdü olabilir.

6 BİR SAPKIN DAVRANIŞ TÜRÜ OLARAK ANTİ-SOSYAL DAVRANIŞLAR
Anti sosyal davranışlar suça meyilli, saldırgan davranış türüdür. Yani yasalara uygun olmayan davranışlar,yalan söylemek,takma isimler kullanarak kendisini olduğundan farklı ifade etmek,çıkar için başkalarını aldatmak ,sahtekarlık yapmak ,plan yapmama,kavga etmek,saldırgan tavırlar sergilemek,yasalara düzenlenmiş toplumsal normlara uymamak,güvenliği tehdit etmek,verilen işleri yapmamak suretiyle sorumsuzluk yapmak , hırsızlık ,başkalarına zarar vermek,yaptığı hatalardan dolayı vicdan azabı çekmemek anti sosyal davranışlar olarak tanımlanır. Anti sosyal davranış kültürel sosyo-ekonomik etkenlerden tarafından etkilenmektedir. Ailelerin çocuklar üzerinde ki ihmalleri,fiziksel şiddet uygulamaları,çocukluk çağında ki davranış bozuklulukların tedavi edilmemesi,gelir darlığı,geniş ailelerde büyüme ve başarısız okul dönemleri sıralanabilir. Fakat bazı bireylerin çocukluktan itibaren yasalara ve toplumsal normlara uyma alışkanlığı yoktur, özel ve sosyal yaşamlarında yalana,şiddete saldırganlığa,hırsızlığa,sahtekarlığa sık sık başvururlar çevrelerindeki bireyleri suistimal etmekten hoşlanırlar.Bu bireylerin kişilik yapılarında iyi kötü,doğru yanlış gibi düşünceleri yoktur.

7 BİR SAPKIN DAVRANIŞ TÜRÜ OLARAK
  BİR SAPKIN DAVRANIŞ TÜRÜ OLARAK SALDIRGAN DAVRANIŞLAR SALDIRGAN DAVRANIŞLARIN TANIMI Saldırganlık, başka bireylere zarar verme ya da acı çektirmeye yönelik davranışlar olarak tanımlanmaktadır. Bu kavrama fiziki saldırı, baskı uygulama, güç kullanma, yaralama, taciz etme gibi eylemlere de şiddet denilmektedir.Bunlar; Saldırganlık, düşmanlık ifadeleri, rekabet, engellenme, öfke, korku, endişe gibi durumlardan dolayı bireyin karşısındakini zarar vermeyi ona engel olup, kendini korumayı amaçladığı fiziksel ifadesel, sözel, nesnel her türlü davranıştır. Bir davranışın saldırgan davranış olup olmadığını anlamak için niyete dikkat etmek gerekir. Eğer bir davranışta zarar verme niyeti yoksa buna saldırgan davranış demek doğru olmayacaktır. Saldırgan davranışların iyi anlaşılması için saldırganlık kavramını iyi anlamak gerekir. Saldırganlık genel anlamda bireyler arasındaki iyi iletişimi engelleyen ve yıkıcı etkilere sahip bir durumu ifade eder.

8 SALDIRGAN DAVRANIŞLARIN ÖNEMİ
Örgütsel davranış, insan doğası ile örgütün yapısını etrafını çevrelemiş olan bir takım temel kavram ve ilişkileri kapsar.Birey-örgüt etkileşiminin niteliği ve örgütsel etkinlik arasında yakın bir ilişki vardır. Örgütsel etkinlik: Örgütün karı, verimliliği, çalışanların tatmini,sosyal sorumluluk, finansal istikrar çevre şartlarına uyum sağlama ve bağlılığı sürdürebilme yeteneği ve bu örgütler sağlıklı ve mutlu örgütlerdir. Saldırgan davranışlar ise örgüt içinde olan bireylerin birbirleriyle ilişkilerinde, iç ve dış birçok faktöründe etkisiyle örgütün bir bütün olarak sağlığını tehdit etmekte, örgütün işlevselliğini ve devamlılığını tehdit etmektedir.

9 SALDIRGAN DAVRANIŞLARIN VE SALDIRGANLIĞIN NEDENLERİ
AİLESEL NEDENLER KİŞİLİK Aile,bireyin ihtiyaçlarıyla değil de daha çok hatalı ve sapkın davranışlarıyla alakadar olursa birey engellenmiş duygusu yaşar. İhtiyaçların giderilmemesi saldırganlık duygularının birikmesine neden olur . Kızgınlık, kin ve nefrete dönüşür. Kendilik algısı olumsuz olur ve kendisini değersiz hisseder. Bu durum ise bireyin istenmedik davranışlar göstermesine neden olur. Saldırganlığın gelişimi üzerinde yapılan çalışmalarda aile ile saldırganlık arasında pozitif yönlü ilişki bulunmuştur. İnsanlar saldırgan bir kişilik yapısına sahipse saldırgan davranış sergilerler bazı bireyler kişilik yapısı gereği saldırgandır. Kişilik özellikleri bireyi başka bireylerden ayıran ve davranışsal etkilere nasıl tepki vereceğine tahmin etmeye yarayan yapılardır. Kişilik ve saldırganlık arasında ilişki incelendiği zaman, saldırgan davranan bireylerin bazı belirgin kişilik özellikleri olduğu görülmektedir.

10 SOSYO-KÜLTÜREL NEDENLER
PSİKOLOJİK NEDENLER SOSYO-KÜLTÜREL NEDENLER Sosyo - ekonomik yoksunluk içinde olan bireyler uyumlu davranışlar göstererek ihtiyaçlarını karşılayamamaları ve toplumda bir statü elde edemeyecek olmaları durumunda, davranış sorunları göstermektedirler. İçinde bulunulan bu durum, toplumu reddettiği yollardan amaçlarına ulaşmaya sevk etmektedir. Eğer bağlı bulunan kültür sapkın ve saldırgan davranışları diğer kültürlere göre daha fazla tölere ederse, kendi kültüründe yadırganmayan bir davranış başka kültürlerde bir problem haline dönüşebilir. Bu duruma göre bireyin yaşadıkları sosyo kültürel yapılar onların saldırgan davranış sergileyip sergileyememelerinde yön tahin edici konumdadır. Uzun süre şiddete maruz kalmış ve özellikle fiziksel tacize uğramış bireyler genellikle sapkın ve saldırgan davranış görüntüleri sergilemektedirler. Bu bireyler kendilerini sözel olarak ifade güçlüğü yaşadığı bilinmektedir ve kendilerini davranışlarıyla ifade etmelerine neden olmaktadır.

11 FİZİKSEL KOŞULLAR KİTLE İLETİŞİM ARAÇLARI
Yaşadığımız çağın kitle iletişim araçlarının hızla arttığı, farklı görsel ürünlerin farklı metotlarla insanlara sunulduğu bir çağdır. İletişim araçları, dinleyici ve seyirciye şiddet ve saldırganlık içeren ürünleri sunmakta ve insanların davranışlarını etkilemektedir. Durum o kadar vahim bir hal almıştır ki bütün toplumu etkilediği görülmektedir. Yani televizyonda birisinin dayak yediğini gören bir çocuk uyarılmış bir hale gelmektedir. Saldırgan davranışın toplumda kabul edilen bir davranış olduğunu düşünmekte ve yapılmasında bir sakınca görmemektedir. Saldırganlık bireyin hem doğasında ve hem sonradan öğrenilen bir davranıştır. Saldırgan davranışları ve saldırganlığa neden olan faktörleri tek tek sıralamanın zorluğunu işaret eden bilim adamları literatür de sıkca kullanılan aşağıda yer alan sınıflamayı geliştirmiştir. İklim ve fiziksel hava koşulları insan üzerinde etkiye sahip bir parametredir. Baron sıcak odadaki bireylerin ılık odadaki bireylere nazaran daha saldırgan olduğunu ortaya koymuştur.

12 İÇGÜDÜSEL BİR DAVRANIŞ OLARAK SALDIRGANLIK
ERKEN DÖNEMDE KAZANILMIŞ BİR DAVRANIŞ OLARAK SALDIRGANLIK Freud’a göre, insan davranışlarını belirleyen iki temel içgüdü mevcuttur. Bunlar cinsellik ve saldırıdır. Gerekli şartların oluşturulması durumunda ortaya çıkan bir davranış olarak yorumlanan saldırgan davranışlar yaşamın olmazsa olmazların da yer almaktaydı.Freud bu görüşü terk ederek ,saldırganlığın cinsellikten bağımsız ve farklı iç güdüden kaynaklandığını düşünmeye başlamıştır.Freud geliştirdiği son yaklaşımında bireyin saldırganlığı korku ve endişelerle baş etmek için sergiledikleri ve bazı savunma mekanizmalarıyla yer değiştirme suretiyle dışa aktardığı olarak tanımlamıştır. Erken dönemlerde saldırganlığa ve şiddette maruz kalan bireylere içinde bulundukları çevre saldırgan bir davranış modeli olmakta ve birey pekiştirdiği davranış kalıbıyla saldırgan bir saldırgan bir kişiliğe sahip olmaktadır. Çevrenin tehlikeli olduğunu düşünmeye başlayan birey her türlü durumu tehdit olarak algılamakta ve savunma mekanizmalarını geliştirmektedir.

13 SALDIRGANLIKTA PSİKOLOJİK MODEL
ÖĞRENİLMİŞ BİR SOSYAL DAVRANIŞ OLARAK SALDIRGANLIK Bireyin uğradığı saldırılarda kendince yüklediği anlam onun saldırganlığının düzeyini ve şiddetini belirlemektedir. Haksız ve adaletsiz saldırıya uğrayan bireylerin saldırgan davranışlarının sıklığı ve şiddeti yüksek olmakta ve bireylerin kendilerini tatmin düzeyleri yükselmektedir Saldırganlık öğrenilen ve model alınan bir davranış türüdür. Bireyin sosyal çevresi, sosyallik düzeyi ve birçok sosyal faktör etkili olabilecektir.

14 SALDIRGANLIK VE SALDIRGANLIK DAVRANIŞLARIN BELİRLEYİCİLERİ
SOSYAL BELİRLEYİCİLERİ Sosyal saldırganlığın ya da şiddetin en önemli belirleyicileri arasında ekonomik yoksunluk ve sosyal sıkıntılara verilen tepkiler yer almaktadır. PSİKOLOJİK BELİRLEYİCİLER ENGELLENME: Bir yaklaşıma göre saldırganlık daima bir engellenmenin sonucudur. Bu yaklaşıma göre engellenme saldırganlığa yol açmakta ve arttırmaktadır. Bununla birlikte engellenmiş her insanında saldırganlaşmayacağını belirtmek gerekmektedir. Küskünlük bunalım tepki gibi davranışlar insanın engellemeye karşı uygulayacağı birkaç yoldan bazılarıdır. PROVAKASYON: Bireylerin sergiledikleri düşmanca ifadeler hem bir saldırganlık tetikleyici hem de bir tür saldırgan davranıştır. MARUZ KALMA: Toplumun önündeki kötü davranış örnekleri bireyleri saldırgan bir psikolojiye maruz bırakmakta ve içsel olarak birey saldırganlığını arttırmaktadır.

15 ÇEVRESEL VE DURUMSAL BELİRLEYİCİLER
Yüksek sese maruz kalan bireylerde saldırganlık artmaktadır. Çalışma ortamı kalabalık olan yada toplumsal hayata sürekli katkıda bulunan bireylerinde saldırganlık düzeylerinde artış gözlenmiştir. Çünkü kalabalık ortamlar bireylerde engellenme hissi oluşturan bir etkiye sahiptir.Durumsal belirleyiciler arasında ise alkol ve ilaç bağımlılığı, yüksek fizyolojik uyarılma,cinsel uyarılma hissedilen ağrılar saldırganlığı arttırmaktadır.

16 SALDIRGANLIK TEORİLERİ
Saldırgan davranışlar ve saldırganlık ile ilgili yapılan çalışmalar saldırganlık ile ilgili 3 temel teoriye odaklanmıştır. Saldırganlığın doğuştan mı yada sonradan mı geliştiğini teorilerin temel noktasını ifade eder. Freudyen görüşe göre, saldırganlık içgüdüsel bir olay olup doğuştan var olan bir eylemdir. Sosyalleşme teorisi ise, saldırganlığın sonradan kazanılan ve öğrenilen bir davranış türü olduğunu savunur. Engellenme teorisi ise saldırganlığın bir engellenme durumunda gösterilen bir tepki olduğunu vurgular.Son yapılan araştırmalar ve meta analizler ise saldırganlığın hem doğuştan var olan hem de sonradan kazanılan bir davranış olduğunu ileri sürmektedir. Bireylerde bir takım endişe kaygıların olduğunu ve bu endişe ve kaygıları bertaraf edemeyen bireylerin kendisine ve çevresine zarar verebileceğine söyleyen freudyen saldırganlığın diğer insanlara yansıyan korku ve endişeden kaynaklandığını ifade etmektedir. SALDIRI TEORİSİ Bu bağlamda saldırganlık bireyin içine attığı gerilimden kurtulamaması durumunda ortaya çıkan bireyin deşarj olamaması sonucu kendisini saldırganlaştıran faktörü ifade eder.Örgütsel ortamda iş arkadaşları tarafından tahrik edilen bireyler, sinirlilik ve gerilim halini başka şekilde yansıtmazlarsa bu durum saldırgan davranışlar yoluyla dışarı atılmaktır.

17 SOSYAL ÖĞRENME TEORİSİ
Bireyler içinde bulundukları sosyal çevreden aileden, yaşadıkları kültürden iş ortamından saldırgan davranışları öğrenmekte ve pekiştirmektedir. Eğer örgüt içersinde saldırgan davranışlar sergileyen bireylere herhangi bir ceza uygulanmıyorsa bu bireyler tarafından ödül olarak algılanıyorsa bu örgüt içinde bireylerin saldırgan davranış göstermeleri normal olarak algılanmalıdır.Örgütsel yaşam elbette ki kavgasız gürültüsüz olamayacaktır fakat hak edene hak ettiği ceza verilmelidir. BİYOLOJİK İÇGÜDÜ TEORİSİ Yapılması gereken mamuller, onay bekleyen evraklar yeri ve zamanı geldiğinde birer saldırgan davranış unsuru olabilirler. Biyolojik kuram insanların doğası gereği bu gibi durumlarda saldırgan olabileceği vurgulanmaktadır.

18 FİZYOLOJİK TEORİ Doğuştan var olan ve insan beyninde yer alan bazı mekanizmalar bireyin saldırganlığını düzenler önemli olan bireyin sahip olduğu sinir sistemi ve onun işleyiş şeklidir denilmektedir.bugün bir olaya saldırgan bir tepki göstermeyen birey başka bir gün aynı olaya saldırgan tepkide bulanabilirler. PSİKOLOJİK TEORİLER Örgütsel yaşamda insanların amaçları doğrultusunda bazı beklentileri vardır. Daha adil çalışma saatleri, hak edilen ücrete zam, muamele ve iletişimde eşitlik gibi her konuda bir beklenti olabilir. Bu beklentilerin karşılanmaması durumunda bu bireyler hayal kırıklıkları olabilir bu hayal kırıklıklarının sonucu olarak gören bireylerin dışa yansıtmak için saldırılarda bulunduğu varsayılmaktadır. ENGELLENME TEORİSİ Bireyler engellenme sonucunda öfke denilen bir duygusal durum içine girerler. Eğer karşılık olarak hemen saldırgan davranışta bulunurlarsa ceza alacaklarını düşünürler ve şartlar uygun olana kadar saldırgan davranışta bulunmazlar.

19 SALDIRGAN DAVRANIŞLARIN TÜRLERİ
Örgütsel şiddet çok geniş perspektifte değerlenmektedir. Hem süreç hem de sonuç olarak şiddet veya saldırgan davranışların örgütlerdeki başlıca türleri şunlardır. DÜŞMANLIK İFADELERİ Bu davranış türleri sözlü veya anlamlı ifade taşımaktadır.Duygusal olarak karşı tarafı yıpratmaya yönelik davranışlardır.Bunlar; GÖZLERİNİ DİKEREK BAKMAK (KIZGIN BAKIŞLAR) KONUŞMAYA KARŞILIK VERMEMEK UYGUNSUZ EL KOL HAREKETLERİ YAPMAK BİRİNİN ARKASINDAN KONUŞMAK DEDİKODU YAPMAK, SÖLENTİ ÇIKARMAK

20 BİRİ ÜZERİNDE BASKI KURMAK
BİRİNİN KONUŞMASINI ÇİRKİN BİR ÜSLUPLA KESME BİR KİŞİYLE VEYA YAPTIĞI İŞ İLE ALAY ETMEK KÜÇÜMSEYİCİ ŞEKİLDE KENDİNİ ÖN PLANA ÇIKARMAK ŞİRKETİN ÜST DÜZEY YÖNETİCİLERİNE YANLIŞ BİLGİLER VERMEK BİRİ GELDİĞİ ZAMAN ODAYI TERK ETMEK BİRİ YADA BİRİLER HAKKINDA ADALETSİZ YADA OLUMSUZ PERFORMANS RAPORU BİLDİRMEK SÖZDE CİNSEL TACİZDE BULUNMAK VE KÜFÜR ETMEK BİRİNİ SUÇLAMAK İTHAM ALTINDA BIRAKMAK

21 ENGELLEME DAVRANIŞLARI
Bu tür davranışlar bir bireyin, grubun yada organizasyonun çalışmasının engellemeye yönelik davranışlardır. Başlıca engellemeye yönelik davranışlar şunlardır. TELEFONLARA CEVAP VERMEMEK BAŞKALARININ ÖNEMLİ BAZI İŞLERİNE GEÇİKMELERİNE NEDEN OLMAK BİRİNE BİR TEHLİKEYİ HABER VERMEMEK BEKLENİLEN YERE GEÇ GİTMEK ÖNEMLİ BİR GELİŞMEYİ VEYA PLANI BAŞKALARINDAN SAKLAMAK BİRİNİN İŞİNE KARIŞMAK VEYA MÜDAHELE ETMEK İŞLETMENİN KAYNAKLARINI LÜZÜMSUZ KULLANMAK İHTİYAÇ DUYULAN KAYNAKLARI VE MALZEMELERİ VERMEMEK KASITLI OLARAK İŞ YAVAŞLATMAK

22 AÇIK ŞİDDET DAVRANIŞLARI
Belirli bir süreçten ortaya geçerek çıkar literatürde üzerine çalışılmış kesin bir sıralama bulunmamakla beraber, düşmanlık ifadeleri yerine engelleme davranışlarına, engelleme davranışlarına ise açık şiddet davranışları eklemektedir. SİLAHLI SALDIRI FİZİKİ SALDIRI (İTME-VURMAK-ISIRMAK-TÜKÜRMEK) HIRSIZLIK SALDIRI AMAÇLI TEHDİT FİRMAYA ZARAR VERMEK, SABOTAJ DÜZENLEMEK KİŞİLERE GELEN MESAJLARI VE POSTALARI YOK ETMEK FİZİKİ CİNSEL TACİZ TECAVÜZ VEYA TECAVÜZ AMAÇLI ŞİDDET KULLANMA

23 SALDIRGAN DAVRANIŞLARDA BULUNANLAR
ÖRGÜT ÇALIŞANLARI Örgütlerde yönetici ve yönetilenler arasında da saldırgan davranışlar görülebilmektedir ÖRGÜTLE BAĞLANTILI KİŞİLER Örgütün müşterileri, örgütün üyeleri örgütün yakınları gibi örgütle 1. veya 2. Dereceden ilgili kişilerdir. ÖRGÜTLE ALAKASI OLMAYAN KİŞİLER Herhangi bir örgüte tesadüfen ya da planlı ve kasıtlı bir şekilde saldırı amaçlı bir kişilerdir. SALDIRGAN TİPLERİN KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ YÜKSEK DÜZEYDE ZARAR VERME NİYETİNE SAHİPTİRLER MUTLAKA GÖZLERİNE KESTİRDİKLERİ BİR KURBAN VARDIR SIK VE AÇIK BİR ŞEKİLDE TEHDİTDE BULUNABİLİRLER SOMUT BİR EYLEM PLANLARI VARDIR ŞİDDET VE SALDIRI AMAÇLARINA KOLAYCA ULAŞABİLİRLER ŞİDDETİ SEYRETMEKTEN HOŞLANIRLAR MERHAMETSİZ BİR KİŞİLİK YAPILARI VARDIR DEVAMLI OLARAK ÖFKE VE DÜŞMANLIK HİSSİ DUYARLAR

24 SALDIRGAN DAVRANIŞLARIN ETKİLERİ VE SONUÇLARI
Saldırgan davranışlar ve bunun sonucunda ortaya çıkan şiddet, örgüt içi barışı bozan bir unsurdur. Bireylerin birbirleriyle konuşmaması, biri geldiği zaman ötekinin çıkması, psikolojik baskı kurma taciz edici sözler, aşağılama, bağırma dövme gibi şiddet davranışları örgütün ve bireyin dengesini bozar. PSİKOLOJİK SONUÇLAR PSİKOSOMATİK RAHATSIZLIKLAR Kalp krizi, migren, ülser gibi ANKSİYETE Çok hafif gerginlik ve tedirginlikten panik derecesine varan değişik yoğunluklarda olabilir. DEPRESYON Ciddi bir ruhsal rahatsızlıktır UYKU BOZUKLUKLARI Şiddet davranışı ve buna bağlı olarak ortaya çıkan psikolojik durumlarda bireylerde uyku bozukluklarına neden olur. İNTİHAR Depresif durumlardan ve büyük hayal kırıklıkları gibi durumlarda ortaya çıkar

25 SALDIRGAN DAVRANIŞLARIN ORTAYA ÇIKIŞ ŞEKİLLERİ
FİZİKSEL SONUÇLAR Şiddet davranışları örgütlerde hem bireylere hem makine malzeme araç ve gereçlere zarar verebilir. Şiddetin biraz daha arttığı durumlarda bireyler zarar görebilir ölümler ortaya çıkabilir. ÖRGÜTSEL SONUÇLAR Saldırgan davranışların hem bireylere hem örgütlere zarar veren bir davranış türüdür. İnsan kaynağının moral ve motivasyon olarak düşüşe uğraması, işe devamsızlıkların artması, örgütsel vatandaşlık davranışlarının azalması örgütsel adaletin bozulması, örgüte bağlılığın azalması yani kısaca örgütsel sağlığın zarar görmesi şeklinde ifade edilebilir. SALDIRGAN DAVRANIŞLARIN ORTAYA ÇIKIŞ ŞEKİLLERİ İş arkadaşları arasındaki uyumsuzluk, örgütsel politikalar, adaletsizlikler, yazılı ve sözlü kurallar, yöneticilerin çalışanlara davranış şekilleri, yönetim tarzları vs. gibi birçok neden örgüt içi gerilimi arttırmaktadır. Baron’a göre saldırgan davranışlar 3 farklı şekilde ortaya çıkmaktadır; 1-)Örgüt iş birliğinin kesilmesi,dedikodu ve söylentiler, yoğun ısrarlı çekişmeler, kırıcı bir dil kullanma ve psikolojik baskı şeklinde ortaya çıkar. 2-)Yönetici ve iş arkadaşlarıyla yoğun şekilde mücadele halinde olmak sabotaj, sözlü tehditler ve cinsel taciz şeklinde ortaya çıkar. 3-)Fiziki kavgalar, tecavüz, silah kullanma, dövme, ısırma şeklinde ortaya çıkar

26 BİR SALDIRGAN DAVRANIŞ TÜRÜ OLARAK MOBBİNG
Son dönemde sosyoloji ve hukuk başta olmak üzere çeşitli alanlarda disiplinler arası çalışılan bir konu haline gelmiştir. Örgütte çalışanların birbirine karşı sergiledikleri olumsuz tutum ve davranışları ifade etmede kullanılmaktadır. Kişi hakkında dedikodu çıkarmak, kişiyle alay etmek, onu dışlamak ve yalnız bırakmak, bu davranış türlerine verilebilecek örnekler arasında yer almaktadır.

27 KAYNAKÇA Türkiye’de Örgütsel Davranış Çalışmaları 1
Prof.Dr.Rana Özen Kutanis Örgütsel Davranış,Anadolu Üniversitesi Yayınları,Eskişehir TEŞEKKÜRLER