MİKROBİYOLOJİ.

... konulu sunumlar: "MİKROBİYOLOJİ."— Sunum transkripti:

1 MİKROBİYOLOJİ

2 TIBBİ MİKROBİYOLOJİ,PARAZİTOLOJİ VİROLOJİYE GİRİŞ
MİKROORGANİZMALARIN SINIFLANDIRILMASI

3 TANIM Mikroorganizmaların özelliklerini,yüksek canlılarla ve birbirleriyle olan ilişkilerini inceleyen bilim dalıdır. Tıbbi Mikrobiyoloji Toprak Mikrobiyolojisi Su Mikrobiyolojisi Endüstriyel Mikrobiyoloji Uzay Mikrobiyolojisi

4 Tıbbi Mikrobiyoloji -Genel Mikrobiyoloji -Bakteriyoloji -Viroloji
-Parazitoloji -Mikoloji

5 Bugünkü mikroskobun ana prensiplerini 17. yy
Bugünkü mikroskobun ana prensiplerini 17. yy.da Hollandalı Anton van Leeuwenhoek ve İngiliz Robert Hooke bulmuşlardır. Leeuwenhoek bakteriyi ilk keşfeden ve kendi oluşturduğu mikroskobu ile mikroskobik canlıları ilk olarak inceleyen bilim adamıdır. Hücre ilk defa 1665 yılında bir ingiliz bilim adamı olan Robert Hooke tarafından ölü mantar dokusunda boş odacıklar şeklinde keşfedildi. Robert Hooke incelemeleri sırasında gördüğü bu odacıklara hücre (cellula) adını verdi. İleriki yıllarda bu odacıkların boş olmadığı içinde canlıların yaşamsal olaylarını gerçekleştiren en küçük organizmalar olduğu anlaşıldı yılında mikroskobu icat edip.İlk araştırmasında hücre adını verdiği ölü mantar hücresinin hücre duvarını görmüştür.

6 1 VİRUSLAR (DNA,RNA virüsleri) 2 BAKTERİLER (G +,G - )
GENEL OLARAK İNSANDA HASTALIK YAPAN MO’LARI MİKROSKOBİK GÖRÜNÜMLERİ,HÜCRE YAPILARI VE ÖZELLİKLERİNE GÖRE SINIFLAMA 1 VİRUSLAR (DNA,RNA virüsleri) 2 BAKTERİLER (G +,G - ) 3 FUNGUSLAR (Küf ve maya ) 4 PROTOZOALAR (sıtma,amipli dizanteri,şark çıbanı ) 5 HELMİNTLER (solucanlar ) 6 ARTHROPODALAR (akrep,örümcek,kene,bit,akar)

7 MİKROSKOPİ TEKNİĞİNDEKİ GELİŞMELER SONUCU 19
MİKROSKOPİ TEKNİĞİNDEKİ GELİŞMELER SONUCU 19.YY’DA BİTKİ VE HAYVANLAR DIŞINDA YENİ BİR GRUBUN VARLIĞINI ORTAYA ÇIKARMIŞ BU BİLGİLER IŞIĞINDA YENİ BİR SINIFLAMA YAPILMA İHTİYACI DOĞMUŞTUR

8 SINIFLANDIRMA 1-SELLÜLER MİKROORGANİZMALAR A ÖKARYOT MİKROORGANİZMALAR ----Tek Hücreliler Protozoonlar (ör:Plasmodium türleri) Maya mantarları (ör:Cryptococcus neoformans) ----Çok Hücreliler Helmintler (ör:Taenia saginata ) Küf mantarları (ör:Aspergilus fumigatus)

9 B PROKARYOT MİKROORGANİZMALAR Arkebakteriler
Siyanobakteriler (mavi yeşil algler) Bakteriler Eubakteriler Spiroketler Riketsiyalar Klamidyalar Mikoplazmalar

10 2-ASELÜLER MİKROORGANİZMALAR
Virüsler Viroidler Prionlar

11

12

13 PROKARYOT EUKARYOT HÜCRELER ARASINDAKİ FARKLAR

14

15 BAKTERİLERİN YAPISI ÜREMELERİ
TEMEL BAKTERİYOLOJİ BAKTERİLERİN YAPISI ÜREMELERİ BESİN İHTİYACI VE METABOLİZMASI

16 BAKTERİYOLOJİ

17 KİMYASAL YAPISI -Organik maddeler Protein,Karbonhidrat,Lipit
-İnorganik maddeler C,H,O,N,K,P,Na,K,Mg,Cl,Fe,Zn,Cu (değişen oranlarda) -Su (Vegetatif form,spor form) - Nükleik asitler (DNA,RNA)

18 1-KOKLAR(yuvarlak şekilli bakteriler) 0.8-1.5 µm
MORFOLOJİK YAPISI 1-KOKLAR(yuvarlak şekilli bakteriler) µm Üzüm salkımı gibi görülenler Çift şekilde yan yana görülenler Zincir şeklinde görülenler

19 Üzüm salkımı gibi görülenler Örnek Staphylococcus Aureus

20 Çift şekilde yan yana görülenler Örnek Neisseria gonorrhoeae

21 Zincir şeklinde görülenler Örnek Streptococcus pneumoniae

22 Streptococcus pneumoniae

23 2-BASİLLER (çomakçık şekilli bakteriler)
0.5-1 µm en µm boyutlarında kokobasil-diplobasil şeklinde görülenler fusiform basil -mekik şeklinde görülenler vibrio virgül şeklinde görülenler

24 kokobasil-diplobasil şeklinde görülenler Örnek Brucella cinsi bakteriler

25 fusiform basil -mekik şeklinde görülenler Örnek Fusobacterium fusiformis

26 vibrio virgül şeklinde görülenler Örnek Vibrio cholerae

27 3-SPİROKETLER (sarmal şekilli bakteriler) 1 veya kıvrımlı olabilir Gevşek kıvrımlar şeklinde görülenler Borelia Sıkıştırılmış yay gibi görülenler Treponema İnce kıvrımlar şeklinde görülenler leptospira

28 Gevşek kıvrımlar şeklinde görülenler Örnek Borrelia burgdorferi

29 Sıkıştırılmış yay gibi görülenler Treponema pallidum

30

31 İnce kıvrımlar şeklinde görülenler Leptospira interrogans

32

33 HÜCRE YAPILARI Yaşamsal özellikteki yapı elemanları
Prokaryot hücre yapısında Çekirdek Sitoplazma Hücre zarı Hücre çeperi Kapsül Spor Fimbria Flagella Yaşamsal özellikteki yapı elemanları Yaşamsal özellikte olmayan yapı elemanları

34 NUKLEUS (çekirdek)

35

36 Hücre ortasında Çift iplikli tek DNA Birbiri üzerine sarılmış yün yumağı gibi Kromozomun etrafında Nükleoplazma ve çekirdek zarı yoktur.

37 SİTOPLASMA Yüksek osmatik basınca sahip Ribozom var Endoplasmik Retikulum yok Golgi aygıtı yok Mitokondri yok Sitoplasma hareketi yok Vakuol yok Bakteri sit. da İnklüzyon cisimcikleri vardır. İnklüzyon: Sitoplazmada depolanmış besin maddeleri, salgı maddeleri ve renk maddelerinden oluşan cansız yapılar.

38

39 SİTOPLAZMA ZARI Sitoplasmanın etrafını sarar Yapısında Fosfolipit ve Proteinler vardır Sterol yoktur.Sitoplasma içine doğru yaptığı girintilere MEZOZOM denir 2 tip mezozom vardır Septal Mezozom-DNA sentezinin başladığı yer Lateral Mezozom-Enerji Metabolizması ve Solunum bölgesi

40 SİTOPLAZMA ZARININ GÖREVLERİ
1-Seçici geçirgendir.Aktif Transportta yer alır.Hücre içi basınç atmosfer sabit kalır ve hücre içine gerekli maddeler alınır. 2-Solunum enzimlerini taşır.Solunum işlevi bu zarda yürütülür. 3-Besin parçalayıcı enzimleri hücre dışına salgılar.Parçalanan besinleri hücre içine alır.Sindirim işlevi bu zarda yapılır. 4-Byosentez yapılır. Biyosentez:Küçük moleküllerin enzimler aracılığı ile birleştirilerek büyük moleküllerin sentezlenmesi olayının canlı organizma içinde meydana gelmesi. 5-DNA oluşumu için başlangıç sitoplasmik zarın Mezozomudur. 6-Spesifik reseptörleri taşır.

41 HÜCRE DUVARI Mycoplasmalar hariç bütün bakterilerde var Sitoplasma zarını çevreler Bakteri hücresi duvar sayesinde bütünlüğünü korur G +bakterilerde hücre duvarı peptidogylcan ve teichoic acit den oluşur ve peptidogylcan tabaka duvarın % ini oluşturur G- bakterilerde peptidogylcan,lipoprotein,dış membran ve lipopolisakkarit tabakalar bulunur.Duvar yapısının %5-10 unu oluşturur.

42

43 G + HÜCRE DUVARI

44 G – HÜCRE DUVARI

45 SPOR Yunanca spora ‘tohum’ anlamına gelen kelimeden köken alır Uygun olmayan çevre şartları için spor forma dönerler Besin yetersizliği,oksijen yetersizliği,anaeroplar için oksijen,yüksek ısı,radyasyon,kimyasal atık; spor formdayken etkilenmeyeceği şartlardır Bir hayvan yada insan vücuduna girdiklerinde canlı bakteri haline dönüşürler

46 KAPSÜL

47 Bakteriyi fagositoza karşı korur
Bakteri duvarına bağlanan virus ve bakteriyofajdan da korur Kapsül iyi antijenik özellik gösterdiğinden serotiplendirmede önem taşır

48 FLAGELLA Hareket organelidir Protein tabiatında,sitoplasmadan köken alır Flagella sayesinde besin kaynaklarına daha kolay ulaşabilirler Morfolojik klasifikasyonda önemlidir

49

50 FLAGELLE (KİRPİK) ÇEŞİTLERİ

51 FİMBRİA (PİLUS)

52 PİLUS latince saç anlamına gelir,çoğulu pili
Fimbrium latince saçak anlamına gelir,çoğulu fimbria Piluslar bakteriyi kendi türünden bir diğerine bağlayıp iki hücrenin sitoplazmaları arasında bir köprü oluştururlar. Bu sayede plazmidler bir hücreden öbürüne aktarılabilir. Edinilen bir plazmid bakteriye antibiyotik dayanıklılığı gibi yeni özellikler kazandırabilir.

53

54 MİKROORGANİZMALARIN ÜREMESİ İÇİN GEREKLİ MADDELER
Su Karbon kaynağı Azot Mineraller Üreme faktörler ve vitaminler Hidrojen alıcı ve verici maddeler co₂ o₂

55 MİKROORGANİZMALARIN ÜREMESİNE ETKİ EDEN ÇEVRE FAKTÖRLERİ
Isı Oksidasyon,redüksiyon potansiyeli Osmotik basınç Hidrojen iyonları

56 BAKTERİ ÇEŞİTLERİ Aerop Bakteri Üremeleri için oksijene ihtiyaç duyanlar Anaerop Bakteri Oksijensiz ortamda üreyen bakteriler Fakültatif Bakteri Hem oksijenli hemde oksijensiz ortamda üreyebilen bakteriler Mikroaerofil Bakteri Üremeleri için az miktarda oksijene ihtiyaç duyanlar

57 1 LATENT FAZ Başlangıç Dönemi
Bakteri çoğalması yok,protein sentezi artar,enzimler sentezlenir,bölünme için boyutları artar 2 LOGARİTMİK FAZ Geometrik dizi içinde bölünmeler gerçekleşir 3 DURAKLAMA FAZI Besinler tükenir,toksik ürünler birikir,hücreler ölmeye başlar 4 AZALMA –ÖLÜM FAZI Ölen bakteri sayısı artmıştır.Üreyen bakteri sayısı sıfıra düşer

58 BAKTERİLERİN ÜREME DÖNEMLERİ

59

60 BAKTERİ ENZİMLERİ Ekstrasellüler enzimler (ekzoenzimler)
Bu enzimler hücre içinde sentezlendikten sonra dışarı salınarak buradaki gıda moleküllerinin ayrışmalarını ve hücre duvarından geçebilecek düzeye inmelerini katalize ederler. 2) İntrasellüler enzimler (endoenzimler) Bu tür enzimler de hücre içinde sentezlenmelerine karşın, dışarı çıkmayarak burada dissimilasyon ve assimilasyon reaksiyonlarında etkinlik gösterirler. Endoenzim olarak ta tanımlanırlar. Katobolizma=Dissimilasyon  Anabolizma=Assimilasyon

61 METABOLİZMA NEDİR canlıda yaşamın sürdürülmesi sırasında gerçekleşen tüm kimyasal tepkimelerdir. ANABOLİZMA Canlı içinde meydana gelen kimyasal reaksiyonların tamanının yapılması işlemi.sentez KATABOLİZMA Alınan besin maddelerinin yıkılması işlemidir.Sonuçta enerji açığa çıkar.

62 BAKTERİ TOKSİNLERİ 2 Grupta incelenir.Ekzotoksin ve Endotoksin Ekzotoksin Protein (polipeptit) yapısındadırlar.Hem G+ hemde G- bakteriler tarafından hücre dışına salgılanır. Endotoksin Lipopolisakkarit yapısındadırlar.Hücre dışına salgılanmazlar.G-bakterilerin hücre duvarlarının yapısal bileşenidir.

63