Benlik, Benlik Saygısı, Spor ve Kişilik

... konulu sunumlar: "Benlik, Benlik Saygısı, Spor ve Kişilik"— Sunum transkripti:

1 Benlik, Benlik Saygısı, Spor ve Kişilik
Doç. Dr. Hakan KOLAYİŞ

2 BENLİK… Benlik kavramı, insanın kendi benliğini algılayış ve kavrayış biçimidir. Kişinin kendini nasıl görüp, nasıl değer biçtiğini anlatır (Gün, 2006). Lawrence’e göre benlik kavramı, bireyin zihinsel ve fiziksel özelliklerinin toplamı ve sahip olduğu bütün bu özelliklerine ilişkin kendini değerlendirmesi olarak tanımlanabilir (Yavuzer, 2002). Purkey (1970), benlik kavramını “Bir bireyin kendisi hakkında sahip olduğu inançların karmaşık ve dinamik bir sistemi olarak tanımlamıştır.

3 Bu değerlendirme gerçeklere uymayabilir
Bu değerlendirme gerçeklere uymayabilir. Kişi kimi alanda kendini yüceltip, kimi alanda küçültebilir. İnsanlar genellikle kendilerini olduklarından güçlü, daha zeki, daha yetenekli ve daha erdemli görme eğilimindedirler. Olumsuz yönlerini görmemeyi, olumlu yönlerini de abartıp öne çıkarmayı yeğlerler. İnsanlar çoğu zaman kendi benlik kavramlarını bozacak olumsuz niteliklerini görmezden gelir, önemsemez veya çarpıtırlar (Yörükoğlu, 1988).

4 Benlik kavramı, bir bireyin kendini algılama sekli, kim ve ne olduğuna, kimliğine ilişkin düşüncesidir. Başka bir deyişle, kendisi hakkındaki duygu ve düşünceleri, kendisi için önemli olan şekillerde başarılı olma yetisidir. Benlik kavramı, bir çocuğun sadece kendi algılamaları ve beklentileri ile değil hayatındaki diğer önemli insanların (anne, baba, öğretmenleri, arkadaşlar) hakkındaki düşüncelerinden ve ona karsı olan davranışlarından da etkilenir (Yavuzer, 2002).

5 Benlik kavramı, bireyin “algıladığı benliği”, başkalarının onu nasıl algıladığına ilişkin inançlarını içeren “başkalarının gözündeki benliği” ve gelecekte olmak istediği “ideal benliği” olarak üç ayrı biçimde düşünülebilir (Kulaksızoglu, 2005).

6 Benlik ve kişilik arasında gelişme ve yapı bakımından kesin bir sınır çizmek çok zordur. Benlik ile kişilik iç içe olmakla birlikte, benlik kişilikten farklı özellikler taşır. Benlik, insanın kendine ilişkin kanılarının toplamı, insanın kendisini tanıma ve değerlendirme biçimidir.

7 Benlik, kişiliğin dışa yansımayan özel yanıdır; insanın kendini tanıma ve değerlendirme biçimi, kişiliğine ilişkin özelliklerinin toplamıdır. Kişiliğin temel, özerk ve özgür katmanı olan benlik, bireye özgü farklılıkları ve özellikleri oluşturur. Benlik alt benlik üzerinde gelişir ve üst benliğin gelişmesiyle biçimlenir.

8 Beden imgesi, benlik kavramı gelişimini etkileyen önemli faktörlerden biridir. Kişinin kendi bedeni için hissettikleri ile yakından ilişkilidir. Kişinin boyu, kilosu, göz rengi, genel beden oranları, kişisel yeterlilik hissini etkileyen önemli özelliklerdir. Benlik kavramının önemli bir öğesi olan beden imgesi, kişinin kendisini çevreleyen dış dünya ile olan ilişkileri sonunda elde ettiği deneyimlere bağlı olarak oluşturduğu öz vücut imajıdır.

9 Alt benlik (id); kalıtımla geçen, doğuştan var olan, bedenden kaynaklanan içgüdüleri ve dürtüleri içerir. Alt benlik, ruhsal yapının güç ve enerji kaynağı olup, ilk ve ilkel bölümüdür. Alt benliğin dış dünyayla, gerçekle bağlantısı yoktur. Çalışması işlevi bilinç dışında sürer. Alt benliğin yol açtığı davranışlar haz ilkesine uygundur. Herhangi bir kurala bağlı değildir. Birbiriyle çatışan karşıt davranışlar, tutumlar, eylem ve eğilimler bulunabilir.

10 Üst benlik (süper ego); kişiliğin ruhsal yapısının, değer, ilke, kural, yargı birikimini ve düzenini oluşturur. Yaşam boyu bireyin benimsediği, içine sindirdiği doğru-hatalı, güzel-çirkin, iyi-kötü, olumlu-olumsuz değer yargılarının tümü üst benliğin yapısında yer alır.

11 Adolesan döneminde kendisinin nasıl biri olduğu, neye benzediği, kendisi hakkında neler hissettiği ergeni en çok düşündüren sorunlardandır. Bireyin kendisi hakkında olumlu ya da olumsuz bakış açısına sahip olması, kendini değerli ya da değersiz olarak görmesi benlik saygısını belirler.

12 BENLİK SAYGISI Benlik saygısı yüksek olan kişide kendine güven, iyimserlik, başarma isteği, zorluklardan yılmama gibi olumlu ruhsal nitelikler bulunur. Buna karşılık benlik saygısı düşük bir kimsenin kendine güveni azdır, kolay umutsuzluğa kapılır, kısaca olumsuz ruhsal belirtiler geliştirmeye daha yatkındır.

13 Benlik saygısı motivasyonel gücün kaynağı olarak tanımlanır
Benlik saygısı motivasyonel gücün kaynağı olarak tanımlanır. Bireyin kendini değerlendirme ve ya kendini olumlu değerlendirme gereksinimi üzerine odaklanmıştır. Benlik saygısının gelişmesi için, sosyal karşılaştırmalar ve yansıtılmış değerlendirmelerin kaynak olduğu belirtilmektedir. Kişiler kendi değerlerinin farkına varabilmek için kendilerini yaşıtlarıyla karşılaştırırlar. Yapılan çalışmalar bu tür karşılaştırmaların altı, yedi yaşlarında başlayan gelişimsel bir olay olduğunu ve ergenlik dönemi boyunca yoğunlaştığını göstermektedir.

14 Benlik saygısı; yüksek, orta, düşük olarak gruplandırılmaktadır
Benlik saygısı; yüksek, orta, düşük olarak gruplandırılmaktadır. Brown(1991); yüksek benlik saygısına sahip insanların mutlu, sağlıklı, üretken, başarılı olmak için eğilim gösterdiklerini, güçlükleri yenmek için daha uzun süre çaba harcadıklarını, düşük benlik saygısına sahip bireylerin ise, başarısızlığı beklediklerini söylemiştir. Sinirli olduklarını, daha az gayret gösterdiklerini, başarısız olduklarında kendilerine “yeteneksiz” gibi suçlamalarda bulunabileceklerini ve yaşamdaki önemli şeyleri göz ardı edebileceklerini belirtmektedir.

15 Cohen (1950), benlik saygısını bireyin başarı ve başarısızlık deneyimlerinin bir sonucu olarak ele almıştır. Ancak bu başarı ya da başarısızlık birey için önemli ve anlamlı olduğunda benlik saygısı etkilenmektedir. Örneğin; bir voleybolcu dünya şampiyonasında kritik bir sayıyı basit bir hatayla kaçırdığında çok üzülüp utanabilirken, dünyanın en kötü şarkı söyleyen kişi seçilmesi onu hiç etkilemeyebilir.

16 Copersmith (1967), benlik saygısını kişiliğin önemli bir boyutu ve olumlu bir kişilik özelliği olarak kabul ederken, bireyin kendini yetenekli, önemli, başarılı ve değerli olarak algılama derecesi şeklinde tanımlamaktadır.

17 Copersmith (1967), Benlik saygısının gelişimine katkıda bulunan 4 temel etkenden bahsetmiştir:
1.Kişinin yaşamında önemli bir yere sahip olan insanlardan gördüğü ilgi, kabul edici ve saygılı davranışların miktarı bu konudaki temel etkenlerden biridir. 2. Kişinin başarıları ve sahip olduğu statü de bir başka etkendir. 3. Kişinin başkaları tarafından kendisi için konulan ve kendi istediği amaçlara ulaşmış olması gerekir. Kişinin başarılarını ve gücünü kendi ölçütleri açısından değerlendirmesi benlik saygısının gelişmesiyle ilgili temel bir etken oluşturur. 4. Kişinin başkaları tarafından yapılan değerlendirmelere de nasıl karşılık verdiği de bir başka etken olarak gösterilmektedir.

18 Copersmith aynı zamanda benlik saygısının ana bileşeninin yeterlilik duygusu, önemlilik, erdem ve yetenek olduğunu savunur.

19 Bazı çocukların yüksek benlik saygısı geliştirmelerini daha zorlaştıran özel baskılar vardır. Fiziksel bir engel, hastalık, zihinsel eksiklikler, dikkat problemleri olabilir. Sosyo-kültürel fakirlik, aile, alkolizm, çevresel baskılar gibi bazı durumlardan dolayı benlik saygısı az olabilir. Ama tüm bunlara rağmen bu çocuklar yüksek benlik saygısı da geliştirebilirler.

20 Vücut yapısı ve kişilik arasında, anlamlı bir ilişki vardır
Vücut yapısı ve kişilik arasında, anlamlı bir ilişki vardır. Fiziksel bakımdan kuvvetli olma, çocuklar ve gençler için başarı ve onur kazandırır. Bu özellikleri taşıma, olumlu benlik kavramı geliştirme için bir avantajdır. Buna karşılık zayıf ve çelimsiz görünüşlü çocuklar da kendilerini akranlarıyla karşılaştırdıklarında, olumsuz benlik kavramı geliştirirler. Bunun yanı sıra bedensel gelişimi iyi olan ama okul başarısı düşük olan çocuk ve gençlerin, olumlu benlik kavramı geliştirmeleri güçtür. Okul başarıları çok iyi olan çocuklar, çelimsiz de olsa olumlu benlik kavramı geliştirebilirler.

21 Bütün bu tanımlar ve açıklamalarda belirtilen noktalar birleştirildiğinde, benlik saygısı kavramının, kişinin kendini tanıması ve gerçekçi olarak değerlendirmesi ile kendi yetenek ve güçlerini olduğu gibi kabul edip kendini benimsemesi sonucunda kendisine karşı duyduğu sevgi, saygı ve güven duygularından oluştuğu söylenebilir.

22 Benlik saygısı düşük ergenlerde depresif ve psikosomatik belirtilere de çok daha fazla oranda rastlanmaktadır. Golin(1977), depresif ve depresif olmayan ergenleri karşılaştırdığında depresiflerin diğer gruba göre benlik saygısını azaltıcı durumlarda daha fazla duyarlılık gösterdiklerini bulmuştur.

23 Benlik Saygısının Sporla İlişkisi
Bedensel etkinlik ve fiziksel sağlık ilişkisini inceleyen çalışmaların sayısıyla karşılaştırıldığında psiko-sosyal sağlığa yönelik etki üzerindeki çalışmaların çok sınırlı olduğu fark edilecektir. Spor faaliyetlerinin ruhsal sağlığa etkisiyle ilgili çalışmalar genellikle dört boyut üzerinde yoğunlaşmıştır, bunlar duygu-durum, korku, depresyon ve benlik tasavvurudur.

24 Konuyla ilgili deneysel çalışmaların sonuçlarını derleyen Knoll, bedensel egzersize bağlı olarak duygu-durum ve benlik algısında olumluya doğru bir artışın, korku ve depresyonda ise bir azalmanın yaşandığını belirtmiştir.

25 Egzersiz yapmanın beden imgesi memnuniyeti ve benlik saygısına etkisini ortaya koymak adına yapılan araştırmalar çerçevesinde araştırmacılar; benlik saygısı, vücut imgesi memnuniyeti ve egzersiz arasında dolaylı yoldan bir ilişki olabileceğini söylemişlerdir. Fakat bunu desteklemeyen araştırmalar da vardır.

26 KİŞİLİK

27 Kişilik Kişilik “kişiyi bütün öteki kişilerden ayıran ruhsal ve biçimsel özelliklerin tümü” biçiminde tanımlanabilir. Kişilik, geçmişin, mevcut zamanın ve geleceğin oluşturduğu bir bütündür. Bireyin psikolojik tahlilinin yapılması istendiğinde birey, bedensel özellikleri ve sosyal ilişkileri ile birlikte değerlendirilmektedir. Kişilik ne yalnız başına bedensel özelliğe bağlıdır, ne de çevredeki sosyal kalıp ve olaylara bağlıdır. Kişilik tüm bu olguların oluşturduğu bireysel ayrılıklardır.

28 Kişiliği Oluşturan Temel Faktörler
Bedensel Faktörler Sosyal Faktörler Aile Faktörü Sosyal Yapı Ve Sosyal Sınıf Faktörü Coğrafi Ve Fiziki Faktörler Diğer Faktörler

29 Kişiliği belirleyen etkenler :
Dış görünüm : Fiziksel olarak başkalarından ayrılır. (Kalıtım, bedensel yapı, 46 kromozom) Rolü / görevi : Belli bir yaştan sonra ortaya çıkar. Potansiyel yetenekler : Zeka, enerji, ahlak vb. (Heyecanlılığı, duygululuğu, dayanıklılığı.) Toplumsal özellikler : Kültür, ahlaki değerler, din, sosyal, kültürel faktörler, aile.

30 Kişiliğin Üç Yönü : Mizaç: Kişiliğin duygusallık, hareketlilik özelliklerini temsil eder. Duygusal denge durumudur. Duyguların çabuk uyanıp uyanmaması, derinliği ile ilgilidir. Kalıtsal, öğrenme ve kültürden etkilenir. Ağır kanlı (donuk ve sert), hafif kanlı (sevimli, neşeli), melankolik (sevdalı, hüzünlü, aşırı duygusal), asabi (saldırgan, heyecanlı)... Karakter: Bireyin zihinsel gücünü oluşturan ve şekillendiren kalıtımsal özelliklerin tamamıdır. Kişiliğin içinde bulunur, doğuştan vardır, çevrenin etkisiyle ortaya çıkan eğilimlerin tümüdür. Yetenek: Bireyin sahip olduğu zihinsel ve bedensel kapasitenin tamamıdır.

31 Yetenek: Zihinsel: İlişkileri kavrama, analiz etme, çözümleme, sonuca varma, sayısal, teknik ilgi, hafıza, soyut düşünme, ilişki bulma, karşılaştırma, öğrenme, kavrama. Topluma, yeniliklere uyma becerisi. Bedensel: Duyu organları aracılığıyla belli olguları gerçekleştirmek. Yürüme, ayakta durma, koşma, görme, renk ayırma, derinliği ayırma, sesi / tonları ayırma, tat ve koku hissetme, el-kol koordinasyonu, göz-el koordinasyonu vb.

32 Kişilik Teorileri

33 Sigmund Freud (Psikanalitik kuram)
Freud insan kişiliğinin üç temel birimden oluştuğunu söyler. Bunlar “ id ”, “ ego “, “süperego”dur. Ayrca Freud gelişimi “Psiko-seksüel” asamalar olarak ayrıma gider. Bunlar; Oral Dönem (0–2 yas) Anal Dönem (2–4 yas) Fallik Dönem (4–6 yas) Bireyler normal olarak her aşamayı yukarıda verilen sırada geçerler. Fakat kişiye özgü nedenlerden dolayı bazı bireyler bu aşamalardan birine saplanırlar. Saplanmadan kastedilen sudur: Birey belirli bir aşamadaki hoşlandığı beden faaliyetlerine bağlanır ve bu hoşlanma türü diğerlerinden daha baskın olur. Psiko-seksüel gelişim aşamalardan birinde saplanıp kalan kimse normal yetişkin uyumu yapmakta zorluk çeker. Saplanma, yetişkin aşamalarda ortaya çıkacak zevk alma biçimlerinin gelişmesini engeller ve bireyin daha doyumlu bir yasam sürmesini önler. Freud insanlardaki benlik saygısı kaynaklarını söyle sıralamıştır: Çocugun kendini sevmesi, Çocuga kendi ego ideallerini saglayabilecegi duygusu, Baskalarını sevme, Psikanalitik kuramda benlik saygısı gelişimi Süperego gelisimiyle de yakından ilgilidir. Süperego gelistikçe benlik saygısının içeriden düzenlenmesi görevini alır

34 Alfred Adler Adler’e göre, her insanın var oluşunda bir eksiklik duygusu vardır. Çocukluk dönemindeki yetersizliğinden, çevreye olan bağımlılığından ötürü, çaresizlik içindedir. Yasamı boyunca da bireyler üzerinde üstünlük kurmak ve gücünü kanıtlamak için çaba gösterir. Kusursuz bir kişi olmak ister. Sürekli üstün olma pesindedir. Adler'in kişilik kuramlarına getirdiği bir başka katkı yaratıcı «benlik» kavramıdır. Freud'a göre içgüdülere hizmet eden ve gerçekte arabuluculuk yapan fonksiyonlardan oluşan Ego kavramına karsı Adler benlik kavramını ortaya koymuş ve benliği, karar yeteneğine sahip ve bireye amaçlı bir yasam sağlamaya çalışan bir sistem olarak tanımlamıştır. Benlik, sürekli olarak bireye çözüm yolları sağlayacak yaşantıları arar ve bunları dış dünyada bulmaya veya yaratmaya çalışır. Adler'e göre insan yasamında geçmis yasantılar önemlidir, fakat asıl önemli olan gelecege yönelik beklentiler ve güdülerdir. Bu amaçlar gelecekte olusacak bir tür kader olmayıp, insanın yasadıgı anda ve yerde olusan gereksinimleri amaç ve hedefleridir. Adler'e göre bilinçli amaçlar psikolojik olayların nedenleridir. Varılmak istenen amaç, gerçekçi olsa da olmasa da, yani gerçeklesme olanagı bulunmayan bir hayal bile olsa, insanı eyleme geçiren ve davranıslarını açıklayabilen temel nedendir.

35 Carl Gustav Jung Jung'a göre kişilik birbiriyle etkileşimde bulunan çok sayıda sistemden oluşur. Bu sistemlerden her birinin tek basına önemli bir fonksiyonunun olmasının yanı sıra, birlikte birbirleriyle etkileşim halinde iken söz konusu olan bir kişilik yapısı vardır. Başka bir deyişle kişilik, bu sistemlerden ve bunların etkileşimlerinden oluşur. Bu sistemler ego, kişisel bilinçaltı ve onun kompleksleri ve kolektif bilinçaltı ve arketipler (gerçekte insan kültürünü oluşturan yapıtaşlarıdır), persona, anima ve animus ve gölgedir. Birbirine bağlı olan bu sistemlerin üzerinde içe dönük ve dışa dönük tutumları, duygu, duyu, seziş ve düşünme fonksiyonları vardır. Son olarak bütün bunların bilesimi olan bütünleşmiş kişiliği simgeleyen benlik bulunur. Jung’a göre benlik, bu sistemleri bir arada tutarak kişiliğin bütünlüğünü ve dengesini koruyan bir güçtür.

36 Rogers Kuramı Rogers’ın kişilik kuramında benlik ve benlik kavramı çok önemli bir yer tutmaktadır. Bu kurama göre birey gerçek dünyayı degil, algıladıgı dünyayı, fenomenal dünyasını bilmektedir. Çevresinde bulunan uyarıcıları nasıl algılarsa, ona göre tepkide bulunmaktadır. Rogers’a göre benlik kavramı, daha çok başkalarının birey hakkındaki görüşlerini yansıtmaktadır. Bireyin doğrudan doğruya edindiği basit ve öznel yaşantılar birleşerek benlik algısını oluşturmakta; bireyin benlik algıları, başkalarının kendisi hakkındaki yargılarıyla birleşerek benlik kavramını meydana getirmektedir. Rogers'ın kuramına göre benlik hiçbir zaman tamamlanmaz sürekli değişir. Organizma ve benlik kendini gerçekleştirmeye, büyümeye, genişletmeye, zenginleşmeye yöneliktir. Kendini gerçekleştirme yönelimi, bireyin tutarsızlık hissini arada sırada hissetmesi ile de gerçekleşir.

37 Erikson'da Kişilik Gelişimi Aşamaları
Bebeklik (O-1,5 yaş) -Temel Güvene Karşı, Güvensizlik- İlk Çocukluk (1,5-3 yaşlar) -Özerkliğe Karşı, Kuşku ve Utanç Oyun Çağı (3 - 6 yaş) -Girişimciliğe Karşı, Suçluluk Duygusu- Okul Çağı (6-15 yaş) Çalışma ve Başarılı Olmaya Karşı, Aşağılık Duygusu- Gençlik (15-21 yaş) Kimlik Kazanmaya Karşı, Kimlik ya da Rol Karmaşası Yakınlıga Karsı Yalıtılmıslık Genç yetiskinlik Üretkenlige Karsı Durgunluk Orta yetiskinlik Bütünlüge Karsı Umutsuzluk ileri yetiskinlik

38 Maslov (Kendini Gerçeklestirme) kuramı
Maslow insan ihtiyaçlarını basamaklara ayırmıştır. Bu teoriye göre ancak alt basmaktaki ihtiyaçlar karşılandığında insanlar bir üst basamaktaki ihtiyaçlarını karşılayarak tatmin olabilirler. Bunlar; 1. Fizyolojik ve temel ihtiyaçlar (açlık, susuzluk, cinsellik, uyku vs.) 2. Güvenlik duygusu ihtiyacı (barınma, korunma vs.) 3. Ait Olma ihtiyacı ( aileye, ülkeye vs.) 4. Saygı, Takdir, Tanınma ve ya Ego ihtiyacı (bağımsızlık, itibar, sahip olma vb.) 5. Kendini Gerçekleştirme ihtiyacı (yaratıcılık, özgünlük, kendinin farkında olma.)

39 SPOR, BENLİK, BENLİK SAYGISI VE KİŞİLİK
spor karakteri şekillendirir, takım sporları işbirliği yapmayı öğretir, bireysel sporlar kişisel disiplini geliştirir, mücadeleyi öğretir, beden eğitimindeki serbestlik ve zorunlu olmayış, öğrenci-öğretici ilişkilerini geliştirerek, sporcunun sosyalleşme sürecini kolaylaştırır, tehlikeli idmanlar cesareti artırır, bazı spor dalları yüksek bir iletişim değerine sahiptir. Özellikle bedensel temasın olduğu spor dallarında bu daha belirgindir. Sporcuların performans ve başarı düzeyleri, genetik yapı ve düzenli antrenman yapmanın yanında, beden-zihin etkileşimi doğrultusunda düşünce, duygu ve zihinsel süreçlerin kontrolüne bağlıdır .

40 Kişilik ile sportif eylemler arsındaki ilişkiyi ele alan bir araştırmada O.Neumann, genç performans sporcuları ile sporcu olmayanların karşılaştırdığında spor yapanların yapmayanlara göre daha çalışkan, daha canlı, ilişki kurmaya sürekli hazır, sebatlı, zor koşullarda ortama uyum sağlamalarının daha iyi olduğunu belirlemiştir.

41 İngiltere’de üst düzey 57 tenisçi üzerinde yapılan bir çalışmada, tenisçilerin spor yapmayanlara göre dışa dönük kimseler olduğu, ancak bunların içinde en başarılıların içe dönük özellikler taşıdığı anlaşılmıştır. Halterciler üzerinde yapılan bir çalışmada, haltercilerin spor yapmayan kimselere göre duygusal olarak dengesiz, çabuk sinirlenen, tepkisel ve patlayıcı özelliklere sahip oldukları belirtilmiştir.

42 Tiryaki ve arkadaşları tarafından yapılan bir çalışmada; spor yapanların yapmayanlara göre daha dışa dönük ve duygusal olarak dengeli oldukları belirlenmiştir.

43 Farklı spor branşlarında (atletizm, basketbol, okçuluk, cimnastik, hentbol, boks, güreş, halter, judo, taekwon-do, atıcılık) milli takım düzeyinde ve milli olmamış sporculardan oluşan toplam 435 sporcuya Minnesota Çok Yönlü Kişilik Envanterini (MMPI) uygulamışlar ve spor yapan bayan ve erkeklerin, spor yapmayanlara göre bireysel sorumluluklarının daha fazla bilincinde, daha duyarlı, dikkat toparlamada daha iyi ve daha sosyal kişiler olduklarını tespit etmişlerdir (Koruç ve Bayar, 1989).

44 Olimpiyatlara katılan 24 kadın atlet üzerinde yapılan kişilik çalışmasında, atlet bayanlarda başarma ve başatlık ihtiyaçlarının güçlü, yakınlık ve duyguları anlama ihtiyaçlarının ise zayıf olduğu saptanmıştır (Kuzgun, 1989).

45 Kişilik ile ilgili bir başka çalışmada ise; bayan atletlerin, bayan voleybolculara göre daha içe dönük, maceracılık eğilimleri olan, ilgilerinin daha geniş, yargılarında daha az katı olduklarını belirtmişlerdir. Atlet erkeklerle, hentbolcü erkekler karşılaştırıldığında ise, atlet erkeklerin daha asi ve tahrirkar, ben merkezci ve daha idealist olduklarını belirlenmiştir (Koruç ve Bayar, 1994).

46 Takım sporu yapan sporcuların bireysel spor yapan sporculardan daha bağımlı, dışa dönük ve kaygılı fakat daha düşük hayal gücüne sahip oldukları tespit edilmiştir (Weinberg ve Gould, 1995).

47 Bireysel spor yapan sporcuların yalnız başlarına antrenman yapmayı seven, becerilerini yalnız geliştirmek isteyen, daha gergin ve öfkeli, kendiliğindenlik özelliği fazla, kendilerine güvenen, ben merkezci ve tepkisel özellikleri yüksek kişiler olduğunu belirlemişlerdir. EPPS kullanılarak yaptığı bir araştırmada bireysel spor yapanların gösteriş, ilgi görmek isteme ve kendini suçlama boyutlarındaki puanlarının takım sporu yapanlardan yüksek olduğunu belirlemiştir (Tiryaki, 2000).

48 SORULAR