AKRAN EĞİTİMİ AKRAN ARABULUCULUĞU.

... konulu sunumlar: "AKRAN EĞİTİMİ AKRAN ARABULUCULUĞU."— Sunum transkripti:

1 AKRAN EĞİTİMİ AKRAN ARABULUCULUĞU

2 İnsanlarla ilişkilerinizde çözümsüz kaldığınız oldu mu? Arabulucu,
umut ve yenilenmede yardımcınızdır. AKRAN ARABULUCULUĞU

3 AKRAN ARABULUCULUĞU Tanımı, Çatışmayı Anlama; kaynakları,
Arabuluculuk Sürecindeki 6 Adım, Akran Arabulucular için destek. AKRAN ARABULUCULUĞU

4 AKRAN ARABULUCULUĞU

5 Tanımı Arabuluculuk, sorunu olan insanların, üçüncü bir tarafsız kişinin yardımıyla birlikte çalıştıkları, çatışmalarını barışcıl bir biçimde çözmek için işbirliği yaptıkları bir iletişim sürecidir. Arabulucu; tarafsız bir üçüncü kişidir. Öğrenciler arabulucu olarak diğer öğrencilere yardım hizmeti verdiklerinde akran arabulucu olarak adlandırılırlar. AKRAN ARABULUCULUĞU

6 Arabuluculuk, anlaşmazlığa düşen tarafların çatışmalarını çözmek için yüz yüze oturarak, sözleri kesilmeden konuşma fırsatı buldukları bir yaklaşımdır. Böylece her iki tarafın görüşü de dinlenir. Sorun tanımlandıktan sonra, taraflar her iki tarafın da kazanacağı seçenekler üretirler ve bir kazan-kazan çözümü seçerler. İlerideki davranışlarıyla ilgili bir sözleşme yaparlar. AKRAN ARABULUCULUĞU

7 Neden Akran Arabuluculuğu?
Öğrenciler kendi akranlarıyla daha kolay ilişki kurabilmektedirler, AKRAN ARABULUCULUĞU

8 Neden Akran Arabuluculuğu?
Öğrenciler akran arabuluculuğunu, davranış, düşünce ve duyguların yetişkin tarafından yargılanma korkusu olmadan, konuşabileceği bir süreç olarak algılamaktadır. AKRAN ARABULUCULUĞU

9 Neden Akran Arabuluculuğu?
Arabuluculuk süreci bireyin kendisini güçlendirmesine fırsat vererek, kendilerini disipline etmelerine yol açmaktadır. AKRAN ARABULUCULUĞU

10 Neden Akran Arabuluculuğu?
Öğrenciler kendi çözümlerine ulaştıklarında, yaşamlarının kontrolünün kendilerinde olduğu ve çözüme kendi yaptıkları planlarla ulaştıklarının farkına varırlar. AKRAN ARABULUCULUĞU

11 Unutmayalım, Çatışmalar, çatışanların kendileri tarafından çözülmedikçe gerçekten çözülmüş olmaz. AKRAN ARABULUCULUĞU

12 Unutmayalım, Çatışanlar, çatışmayı neyin çözeceğine en iyi karar veren kişilerdir. AKRAN ARABULUCULUĞU

13 Unutmayalım, Çatışanlar kendi kararları doğrultusundaki anlaşmayı en iyi uygulayabilirler. AKRAN ARABULUCULUĞU

14 Unutmayalım, Özetle, çatışanlar çözüm bulmakla, arabulucu ise bu süreçte onların birlikte çalışmasına yardım etmekle sorumludur. AKRAN ARABULUCULUĞU

15 Bölgemizden bir örnek;
Çatışma çözmek, işbirliği yapmayı ve anlamayı gerektirir. Akran arabuluculuğu, çatışmaları yapıcı olarak çözme inancına dayanır. Bölgemizden bir örnek; 500’e yakın kan davasını sona erdirdiği için “Barış Elçisi” olarak adlandırılan Diyarbakır Kasaplar Odası Başkanı Sait ŞANLI, Fransız Haber Ajansı tarafından Nobel Barış Ödülü’ne aday gösterildi. AKRAN ARABULUCULUĞU

16 Arabulucu, aşağıdakileri yapma konusunda istekli olmalıdır.
Soğukkanlı olmalı, öfke, sinir ya da yoğun duyguları kontrol etmeli, Probleme odaklanmalı, diğer kişiyi suçlamamalı, Tarafların duygu ve isteklerini doğru olarak ifade etmeli, Farklı bakış açılarına saygı göstermeli ve anlamaya çalışmalı, İşbirliği yapmalı ve herkesin gereksinimlerini karşılayan çözümler yaratmalı. AKRAN ARABULUCULUĞU

17 Çatışmayı Anlama İnsanlar birlikte yaşar, birlikte çalışır ve birlikte eğlenirler. Onlar için anlaşmak çok önemlidir. Bunu gerçekleştirmek için, insanların çatışmayla ilgili aşağıdaki fikirleri anlamaları gerekir. AKRAN ARABULUCULUĞU

18 Çatışma günlük yaşamın bir parçasıdır.
AKRAN ARABULUCULUĞU

19 Çatışma olumlu ya da olumsuz olarak ele alınabilir.
AKRAN ARABULUCULUĞU

20 Çatışmanın hem yapıcı hem de yıkıcı sonuçları olabilir.
AKRAN ARABULUCULUĞU

21 sosyal değişim ve kişisel büyüme için olumlu bir güç olabilir.
Çatışma, sosyal değişim ve kişisel büyüme için olumlu bir güç olabilir. AKRAN ARABULUCULUĞU

22 Bu nedenle… Çatışma olacaktır; önemli olan şiddetin olmamasıdır.
AKRAN ARABULUCULUĞU

23 Çatışmamızın olup olmaması bizim seçimimiz değildir, ancak;
Bu nedenle… Çatışmamızın olup olmaması bizim seçimimiz değildir, ancak; AKRAN ARABULUCULUĞU

24 Çatışmamız olduğunda ne yapacağımız bizim seçimimizdir.
Bu nedenle… Çatışmamız olduğunda ne yapacağımız bizim seçimimizdir. AKRAN ARABULUCULUĞU

25 AKRAN ARABULUCULUĞU

26 Yumuşak Tepkiler (Kaçınma)
Çatışmanın biteceğini umarak, çatışmayı görmezden gelmek, İnkar etmek, Durumdan uzaklaşarak, duyguların paylaşılmaması, İyi görünmek için susmak. AKRAN ARABULUCULUĞU

27 Yumuşak Tepkiler (Kaçınma)
Çatışmadan kaçınmak kısa süreli işe yarayabilir, genellikle kendine güvensizliğe ve gelecekle ilgili endişeye neden olabilir. Ayrıca; Çatışma ortaya çıkmayacağı için, hiçbir zaman çözülemez. AKRAN ARABULUCULUĞU

28 Sert Tepkiler (Kavga) Tehdit etmek, Engellemek, ittirmek,
Gerçekte söylenmek istenilmeyen kelimelerin bağırılarak söylenmesi, Vurmak, bir şeye öfkeyle zarar vermek AKRAN ARABULUCULUĞU

29 Sert Tepkiler (Kavga) Çatışmaya kavgayla tepki göstermek bir kişinin öfkesini açığa çıkarması, sözel ya da fiziksel saldırganlık anlamına gelir. (Kazan-Kaybet yöntemi). Bu tutum işbirliğini engeller ve insanları bir çözüm bulmaktan uzaklaştırır. AKRAN ARABULUCULUĞU

30 İlkeli Tepkiler (İletişim kurmak)
Diğer kişinin bakış açısını anlamak için onu dinlemeye çalışmak, Birine teslim olmadan onunla işbirliği yapmak, Kişinin kendisi ile diğer kişi arasındaki farklılıklara saygı duymak, AKRAN ARABULUCULUĞU

31 İlkeli Tepkiler (İletişim kurmak)
Birlikte problemi çözmek için yollar aramak. İnsanların işbirliği yapmaları için öncelikle iletişim kurmaları gerekmektedir. Önce diğer tarafın bakış açısını anlamaya çalışan, daha sonra anlaşılan, çatışması olan kişiler kazan-kazan çözümleri üretir. AKRAN ARABULUCULUĞU

32 AKRAN ARABULUCULUĞU

33 Arabulucu, neden anlaşamadığını anlayamayanlara, anlaşma zemini
h a z ı r l a r. AKRAN ARABULUCULUĞU

34 ARABULUCULUK ADIMLARI
1.Adım: Arabuluculuğu kabul etme, 2.Adım: Bakış açılarını anlamak, 3.Adım: İsteklere, ihtiyaçlara odaklanmak, 4.Adım: Kazan-kazan seçenekleri yaratma, 5.Adım: Seçenekleri değerlendirmek, 6.Adım: Anlaşma yapma. AKRAN ARABULUCULUĞU

35 1. Adım: Arabuluculuğu Kabul Etmek
Giriş yapınız ve arabuluculuğu tanımlayınız. Kuralları belirtiniz; Arabulucular nötr kalır, taraf tutmazlar. Arabuluculuk özeldir. Sırasıyla konuşacaksınız ve dinleyeceksiniz. Sorunu çözmek için işbirliği yapınız. Kurallara uyulması ve arabuluculuk için her iki taraftan söz alınız. AKRAN ARABULUCULUĞU

36 2. Adım: Bakış Açılarını Anlamak
Her iki tarafa da (her seferinde birine) sorunla ilgili kendi görüşünü anlatmasını isteyiniz. Her bir tarafı dinleyiniz ve kişi ifade ettikten sonra özetleyiniz. Her iki tarafa da aşağıdaki soruları sorarak açıklama fırsatı veriniz. Eklemek istediğiniz başka bir şey var mı? Olay olduğu zaman ne hissettiniz? Dinleyiniz ve özetleyiniz. AKRAN ARABULUCULUĞU

37 3. Adım: İsteklere Odaklanma
Her iki tarafın da isteklerini belirleyiniz, sorunuz; Ne istiyorsunuz? Niçin istiyorsunuz? Dinleyiniz ve özetleyiniz. Açıklığa kavuşturmak için aşağıdaki soruları sorunuz. Eğer anlaşmaya varamazsanız ne olur? Eğer diğer tarafın yerinde olsaydınız ne düşünürdünüz? Gerçekten istediğiniz nedir? İstekleri özetleyiniz. “Sizin istekleriniz ……….” deyiniz. AKRAN ARABULUCULUĞU

38 4. Adım: Kazan-Kazan Seçenekleri Yaratmak
Taraflara beyin fırtınasını açıklayınız ve kurallarını belirtiniz. Aklınıza gelen her fikri söyleyiniz. Fikirleri eleştirmeyiniz ve tartışmayınız. Mümkün olduğunca çok sayıda fikir ortaya atınız. Alışılmadık fikirler bulmaya çalışınız. AKRAN ARABULUCULUĞU

39 5. Adım: Seçenekleri Değerlendirme ve Bir Çözüm Seçme
Taraflardan en iyi fikirleri ya da fikir parçalarını belirtmelerini isteyiniz. Daha sonra değerlendiriniz. Bu seçenek iyi bir çözüm mü? Yapabilir misiniz? Bu çözümün işe yarayacağını düşünüyor musunuz? AKRAN ARABULUCULUĞU

40 6. Adım: Anlaşma Yapma Tarafların bir eylem planı yapmalarına yardım ediniz. Her iki tarafa da şu soruları sorarak ayrıntıları öğreniniz; Kim, ne, ne zaman, nerede, nasıl? Akran Arabuluculuk Sözleşmesi’ni yazın. Anlaşmayı tamamlamak için her iki tarafa da, “Hangi konuda anlaştınız? diye sorarak anlaşmayı özetlemelerini sağlayınız. Arabuluculuk oturumunu kapatınız. AKRAN ARABULUCULUĞU

41 AKRAN ARABULUCULAR İÇİN DESTEK “Hatırlayacağınız Şeyler”
Akran arabulucu olmak her zaman kolay değildir, ancak her zaman için geliştirici bir mücadeledir. AKRAN ARABULUCULUĞU

42 AKRAN ARABULUCULAR İÇİN DESTEK “Hatırlayacağınız Şeyler”
Arabulma zor olsa da ya da sonucu beklediğimiz gibi olmasa da olumlu ve iyimser olmamız önemlidir. AKRAN ARABULUCULUĞU

43 AKRAN ARABULUCULAR İÇİN DESTEK “Hatırlayacağınız Şeyler”
Unutmayınız, siz sadece yardım için gerekli becerilerinizi sunuyorsunuz. AKRAN ARABULUCULUĞU

44 Sorun taraflara aittir
Sorun taraflara aittir. Sorunun sahibi de, sorunu çözebilecek kişiler de yalnızca onlardır. AKRAN ARABULUCULUĞU

45 Arabuluculuğun zor ve engelleyici olduğu zamanlar, herkesin büyümesi ve değişmesine yol açan süreler haline dönüşebilir. Diğer akran arabulucularla ya da yetişkin personelle konuşmak için fırsat yaratınız ve duygu/düşüncelerinizi paylaşınız. “ Cesaretimi kaybetmiyorum, çünkü vazgeçilen her yanlış girişim, ileri doğru atılmış yeni bir adımdır.” Thomas EDISON AKRAN ARABULUCULUĞU

46 Dürüst bir iletişim varsa, düşünceler gelişir ve sınırlar kırılır.
AKRAN ARABULUCULUĞU

47 Diğerlerinin çabalarını desteklemek, bakış açılarını paylaşmak ve insan sorunlarını çözmek için işbirliği yapmak yaşam boyunca süren bir mücadeledir. AKRAN ARABULUCULUĞU

48 Karşılıklı destek ve saygı ile herkes daha güçlü olacak ve ortak amaçlara daha fazla ulaşabilecektir. AKRAN ARABULUCULUĞU

49 BECERİLERİNE SAHİPSİNİZ
SİZ, BAŞKALARINA BARIŞI ÖĞRETME BİLGİ VE BECERİLERİNE SAHİPSİNİZ AKRAN ARABULUCULUĞU

50 AKRAN ARABULUCULUĞU

51 KAYNAKÇA Akbalık, G., F. (2007). OKULDA ÇATIŞMA ÇÖZME VE AKRAN ARABULUCULUK. Öğrenci El Kitabı. (ÇEV.) Ankara : İmge Kitabevi. Akbalık, G., F. (2007). OKULDA ÇATIŞMA ÇÖZME VE AKRAN ARABULUCULUK. Program Rehberi. (ÇEV.) Ankara : İmge Kitabevi AKRAN ARABULUCULUĞU