ETKİLİ İLETİŞİM VE GÖRÜŞME TEKNİKLERİ. Karşılaştığımız her aile/birey kültür ve eğitim düzeyi, sosyal çevresi, gelir düzeyi, dini, politik ve sosyal görüşleri.

... konulu sunumlar: "ETKİLİ İLETİŞİM VE GÖRÜŞME TEKNİKLERİ. Karşılaştığımız her aile/birey kültür ve eğitim düzeyi, sosyal çevresi, gelir düzeyi, dini, politik ve sosyal görüşleri."— Sunum transkripti:

1 ETKİLİ İLETİŞİM VE GÖRÜŞME TEKNİKLERİ

2 Karşılaştığımız her aile/birey kültür ve eğitim düzeyi, sosyal çevresi, gelir düzeyi, dini, politik ve sosyal görüşleri açısından farklıdır. Ve karşılaştığımız sırada bir kriz dönemindedir.

3 KRİZ; kişi ya da aile üzerinde ciddi bir psikolojik baskı yapan beklenmeyen bir olaydır.Kişilerin kriz durumunda gösterdikleri tepkiler farklıdır: -hiç reaksiyon göstermemek -aşırı üzüntü/depresif duygulanım -söz/davranışlarda aşırı öfke ya da taşkınlık -gerçeklerden kaçmak, kabullenmemek Ancak bütün bu karmaşık duygular içinde kişilerde kendine güven duygusu da hakimdir. Kişileri bu yönden destekleyerek en doğru kararı vermelerine yardımcı olmak mümkündür.

4 Görüştüğümüz kişi/kişileri sahip oldukları ve içinde içinde bulundukları koşullar ne olursa olsun saygı kuralları içinde doğru bilgiye ihtiyaçları vardır. Yapılan görüşmede amaç doğru iletişim kanalları ile amaca ulaşmak ve toplumsal bir fayda ortaya çıkarmaktır. Doğru iletişim de ; -Kişiye saygı -Kendi karar verme hakkına saygı şarttır.

5 Kişilerarası iletişimde temel prensipler; İnsan davranışlarının tümünde bir sebeb-sonuç ilişkisi vardır. Birden fazla neden insan davranışlarını etkileyebilir Kişinin davranışları çevresel koşullardan etkilenir. Gerçeklerle başedebilmeve içinde bulunulan koşullara uyum sağlama kişinin ego gücü, yaşı, zeka derecesi, beden sağlığı, çevre koşulları ve çevrenin desteğine bağlıdır.

6 İLETİŞİM 1.Sözlü iletişim 2.Söz dışı iletişim 1.SÖZLÜ İLETİŞİM İletişimin en ideal şekli sözlü olanıdır.Sözlü iletişim duygu ve düşüncelerinkarşılıklı aktarılmasına olanak sağlar.Önemli olan sözcüklerin istenilen anlamla karşı tarafa ulaşmasıdır. Görüşme dili çok önemlidir ve dilin anlaşılmaz olması ciddi yanlış anlaşılmalara neden olabilir. (Özellikle görüşülen kişinin şivesi, bölgesel terimler yanlış anlaşılmalara neden olabilir)

7 Yapıcı ve olumlu bir sözlü iletişim için; Sözlü mesajların taraflarca anlaşılır olması Karşılıklı konuşmalara karşılıklı saygı gösterilmesi Alınan bilgilerin doğru yorumlanabilmesi Mesleki bilgilerin görüşme yararına doğru ve yerinde kullanılması gerekmektedir.

8 2. SÖZ DIŞI İLETİŞİM Sözdışı iletişim iki insan arasında konuşulan sözcük anlamı dışındaki iletişim yollarının tümüdür. Ses tonufiziksel uzaklık mimik-duruşoturuş biçimi dokunmacilt rengi(soluk/kızarık) giyim tarzıvücut bakımı, hijyen… Bunlar tek başına anlam taşımaz fakat iletişime yardımcı (adjuvan) verilerdir. Bunlardan yararlanabilme kişiden kişye değişir. Vücudun duruşu (çökkünlük, bunaltı, kuşku…) Ses tonu ( yüksek, kavgacı, heyecanlı…) Giyim tarzı (beyaz önlük güven ve temizlik duygusu)..vs.

9 Sözdışı mesajların önemi; Konuşulurken söylemek istenenler daha kesin anlaşılır. Sözdışı mesajlar anında bilgi verir. Duygulanıma uygun yanıt verme kolaylaşır. Görüşülen kişiyi rahatlatır, olumlu duygular hisseder ve karşısındaki kişinin kendini anladığını hisseder. Kişi ilgilenilmekten, kendisine gösterilen dikkat ve özenden etkilenir. Birden fazla iletişim kanalından alınan bilgi tek kanaldan alınan bilgiye göre daha güvenilir ve anlamlıdır.Ancak sözdışı iletişimden elde edilen ipuçlarının tek başına kullanılması görüşmeciyi yanıltabilir. Doğru olan sözlü ve sözdışı iletişimin birarada sağlanmasıdır.

10 Kişilerarası ilişki prensipleri; Bireyselleştirme Duyguların anlamlı bir şekilde aktarımı Görüşen kişinin bilgisini bilinçli bir şekilde kullanması Kabul etme(fark gözetmeme, saygı ve gereksiz güvence ve taahhütlerde bulunmama) Önyargısız davranma Kendi hakkında karar verebilme (self -determination) Gizlilik(sınırların çizilmesi, kişilerin/kurumun politikası ve yararları ile çatışmaması)

11 Etkili iletişim teknikleri; Psikolojik destekleme Açıklama Psikolojik destekleme; kişinin duygularını anlatabilmesi için desteklemek, anlayış göstermektir.Davranışlarını kabul ettiğmizi, saygı gösterdiğimizi, ilgilenip yardım etmek istediğimiz belirtmek; endişesini hafifletmektir. Açıklama, kişinin içinde bulunduğu durumu daha iyi alyarak doğru kararı verebilmesi için destekleyici açıklamalarda bulunmaktır.

12 Etkili iletişimde; Görüşülen kişinin kendine güvenini sağlamak Gerginliğini azaltmak Ego güçlerini artırmaya çalışmak önem taşımaktadır.

13 GÖRÜŞME Görüşmelerde yeterli düzeyde bir ilişki kurma becerisi görüşme sırasındaki kurulan iletişimin verimliliğine bağlıdır. İyi bir görüşmeci; 1. Görüşülenin güçlenmesini sağlayacak şekilde destekleyici ve yardım edici olmalıdır. 2. Durumun anlaşılabilmesi için kavramsal bir model sunar(ders verir tarz yerine örnekler ve anlamlı tanımlamalar kullanma) 3. Vermek istediği mesajı iyi bir iletişimle açıklar, konuya hakimdir ve görüşmenin sorumluluğu üslenir ama görüştüğü kişinin sorumluluk almasına yardımcı olur.

14 Görüşmenin amacı; Bilgi toplamak Ilişki kurmak(kişi/ailenin davet edilmesi, tanışma, konuşmaya başlama) Görüşme konusunu anlamalarını sağlamak Destekleme ve sonuca ulaşmaktır.

15 Görüşme aşamaları; A.Görüşmeye hazırlık: -bilgi toplamak -iletişimi başlatmak -görüşülen kişi/aileye destek olmak, yön vermek B.Görüşmenin başlatılması: -konuya giriş, açış cümlesi -açık uçlu sorular (bu konuda ne düşünüyor sunuz?..)

16 C. Görüşülen kişi/aileyi desteklemek: -güven verme: (kendilerine değer verme ve güven duyguları oluşturmaya yönelik tepkiler, konuya direnci azaltmak için kullanılır) -destek(onları anladığımızı gösteren tepki ve tutumlar) -eşduyum(kişilerin duygu ve düşüncelerini anlamaya çalışırken yargılamamak; düşüncelerinin yanlış olduğunu bilsek bile bu durumu olduğu gibi kabul ettiğimizi gösteren tepki ve tutumlar) D. Özetleme(toparlama) Konuşuanların nasıl anlaşıldığını ortaya koymak, vurgulanması gereken konuları tekrarlamak.

17 E. Görüşmenin sonlandırılması: Görüşmenin ne zaman biteceğini belirleyen ölçüt zamandır.Görüşme açılıştaki ilgi ve incelikle sonlandırılmalıdır. Sonlandırma aşamaları; -sormak istedikleri birşey olup olmadığını sormak -bitiş cümlesi -yapılacak işlerle ilgili öneriler -fiziksel olarak vedalaşma

18 GÖRÜŞME TEKNİKLERİNDE BAZI AYRINTILAR; SESSİZLİK; bir iletişim bir yanıttır. İlgi ya da ilgi eksikliğini gösterebileceği gibi destekleme ya da geri çekilmeyi de gösterebilir. Uzun süren sessizlik belirsizliğe yol açar.Destekleyici sessizliği oluşturabilmek önemlidir. DOKUNMA; fiziki temas kişinin desteklendiğini, yalnız olmadığını sağlayabilir. Görüşülen kişi ile yaş farkı, cinsiyet, davranışın zamanlaması ve kültürel özellikler önemlidir. KAPALI UÇLU SORULAR; evet/hayır cevabı ile yanıtlanan soruların çokluğu iletişimin sürmesini engeller. GÜVENCE; her konuda sonsuz güvence vermek sakıncalıdır. DESTEK;görüşmeci yargıç değildir. Kişiyi anlamak ve amaca ulaşmak için destek vermek gerekir. DİL; aşırı mesleki/tıbbi terimler kullanmak.Yaptığımız açıklamaları kendi anladığımız gibi anlamalarını beklemek.

19 GÖRÜŞMENİN KESİLMESİ;telefon çalması, kapının açılıp kapanması… GÖRÜNÜM; görüşmecinin güven vermesi DUYGULANIM; Görüşmecinin o an sahip olduğu duyguların yoğunluğu görüşmeyi etkiler. GÖRÜŞME ORTAMI;ortamın verdiği mesajlar önem taşır. Dekor ve odadaki eşyalarla istediğimiz herşeyi söyleme hakkına sahibiz.Görüşülen kişiler birçok mesajı bilinç dışı bazılarını da bilinçli olarak okuyacaktır. GÖRÜŞMECİNİN POZİSYONU;oturma pozisyonu(eşit/üstün/aşağı) görüşülenler üzerinde yoğun etkiye sahiptir. Görüşme ilerledikçe değişiklik yapılabilir. İki kişi arasındaki göz seviyesinin arasındaki fark 15cm’I aşmadığı sürece eşit konum vardır ve sorumlulukların eşit paylaşılması anlamına gelir.

20 AİLE GÖRÜŞMESİ Amaç; 1. Her bireyin konuya nasıl yaklaştığını ve ne hissettiğini öğrenmek, 2. Aile üyelerinin birbiri ile olan ilişkisini anlamak 3. Aile içinde ortak bir anlayışa ulaşmaktır. Açış konuşması önemlidir. Görüşmenin amacı açıkça ifade edilmelidir. Bir aile üyesi ile kurulan iletişim diğerlerine üstünlük sağlayacak biçimde olmamalıdır. Ailede daha çok sorumluluğun kimde olduğu, herkesin fikrinin sorulup sorulmadığı, sessiz kalan üye olup olmadığı önemlidir. Çeşitli tepkilerle karşılaşmak mümkündür.Her tepkinin bir nedeni vardır. Nedene inerek sorun çözmeye çalışılmalıdır.

21 Bireysel kayıbı toplumsal faydaya dönüştürebilme mesajı verilmelidir.Görüşmenin amacının bireysel ya da kurumsal değil toplum adına bir bağış/yarar /hayır olduğu mesajı verilmelidir. Karar daima kişi/ailenindir. Zorlamadan kaçınılmalıdır. Kişi/kişilerin doğru kararı verebileceği yönünde destek sağlamak gerekmektedir. Görüşme yapılırken sosyokültürel ve ekonomik koşulların farkında olunması gereklidir.Ekonomik çıkarların önplana çıkması engellenmelidir.

22 HERŞEYİN BAŞI POZİTİF İLETİŞİM VE ETKİLEŞİM