GÜNLÜK HAYATIMIZDAKİ BAŞLICA ASİTLER

... konulu sunumlar: "GÜNLÜK HAYATIMIZDAKİ BAŞLICA ASİTLER"— Sunum transkripti:

1 GÜNLÜK HAYATIMIZDAKİ BAŞLICA ASİTLER

2 ASETİK ASİT (C2H4O2) Bir organik asit çeşidi olan asetik asit , sirkeye ekşi tadını ve keskin kokusunu vermesiyle bilinir. Suda tamamen çözünür.Sirkenin oluşturduğu asitli ortam gıdaların bozulmasına neden olacak çoğu mikroorganizmanın büyümesini engeller. Bu yüzden turşulama sebzelerin ömrünü uzatmak için etkili bir yöntemdir. asetik asit; katıldığı ürünlerde koruyucu, şelatlayıcı, asitleştirici, lezzet verici ve solvent olarak uygulanmaktadır. Sanayide asetik asitin geniş bir kullanım alanı vardır, çoğu kimyasalın üretiminde hammadde olarak kullanılır. En önemli kullanımı vinil asetat üretimidir ve bundan elde edilen polivinil asetat tahta tutkalı olarak kullanılır. Asetik asit ecza endüstrisinde önemli kimyasal maddedir. Mesela aspirinin elde edilmesinde bol miktarda harcanır. Aset anhidrid ile asetik asit, selülozdan selüloz triasetat elde etmede kullanılır. Selüloz triasetatdan, asetat iplikleri elde edilir. Selüloz asetattan, fotoğraf filimleri ve ışığı geçirici Kağıtlar elde edilir. Asetik asitten yapılan etil asetat vernik imalinde kullanılır. Asetik asit, mikrop ve haşere öldürücü olan Bakır asetat ve bakır aseto arsenitin başlangıç maddesidir. Asetik asit matbaacılıkta kullanılan metal Asetatların başlangıç maddesidir. Asetik asit bileşikleri sadece koruyucu olarak değil, şelatlayıcı, asitleştirici ve lezzet verici olarak da fonksiyon görmektedir.Soğutulmuş ürünler, şeker ya da tuz konsantrasyonu yüksek ürünlerde kullanılan asit miktarı düşürülebilmektedir. Ayrıca; asetik asit kolay tutuşmayan filmlerde; laklarda, plastiklerde, çeşitli inorganik tuzlarda, örneğin solvent olarak kullanılan potasyum ve bakır asetatlar, amil, butil, etil, metil ve propil asetatlarda kullanılmaktadır.

3 Kullanım Alanları Tekstil sanayi, boya sanayi, konserve sanayi, sirke üreticileri, ilaç sanayi, lastik sanayi, selüloz asetat üretimi, asetat plastikleri, asetik asit anhidriti üretimleri, farmosetik ve kozmetik ürünleri, emprenye, apre, dağlama maddelerinin yapımı, kauçuk imalatında koagülatör olarak, deri endüstrisi ve kimyasal preparatların hazırlanmasında kullanılır.

4

5 Ambalaj Şekli Asetik asit ürünlerimiz tankerle dökme, IBC, ve PVC bidon olarak ambalajlanmaktadır.

6 Formik Asit (CH2O2) Formik asit, HCOOH, tek karbonlu karboksilik asittir. Metanoik asit olarak da bilinir. Formik asit, karbonil karbonuna bağlı alkil grubu içermemesiyle en basit karboksilli asit özelliği taşır. Formik asitin bazı kimyasal ve fiziksel özellikleri aşağıda verilmiştir, Molekül ağırlığı: 46,0254 g/mol Yoğunluğu: 1,22 g/ml (sıvı) Asitlik (pKa): 3,75 Erime noktası: 8,4 °C Formik asit; su, metanol, etanol, aseton, eter gibi çözücülerde çok iyi çözünür.

7 Formik asitin diğer bir adı da karınca asididir
Formik asitin diğer bir adı da karınca asididir. Doğada ilk olarak karıncaların salgılarında rastlanmış ve buradan çekilerek elde edilmiştir.Varroa ile en etkili şekilde mücadele etme yöntemlerinden birisi de kolonilere formik asit uygulamasıdır. Formik asit organik asittir. Özellikle arıcılığı gelişmiş ülkelerde Organik bal üreticileri tarafından yaygın olarak kullanılmaktadır. İlkbaharda nektar akımı döneminden en az 15 gün önce ve sonbaharda bal hasatından sonra belirtilen şekilde kullanıldığında bal ve bal mumunda kalıntı bırakmadığı araştırmalar sonucu belirlenmiştir. Kullanımı arıcı için tehlikeli olabileceğinden Kanada ve Avrupa’da jel haline kullanılmaya başlanmıştır. Trake akarına karşı mücadele yöntemi olarak da kullanılmaktadır. Sıvı formik asit (formic acid) uygulamasında çözelti % 65 oranında olmalıdır. Bunun manası kolonilere uygulanacak formik asit çözeltisinin % 65 i Formik asit, %35 i su olduğudur. Varroa bu çözeltinin buharından etkilendiği için ölmektedir. Uygulamada formik asit çözeltisi arılara direkt olarak temas ettirilmemelidir. Bu yüzden bir miktar tuvalet kâğıdı ya da kâğıt parçası örtü tahtasının altına, kuluçka çerçevelerin üstüne yayılır ve 40 ml. çözelti kâğıt üzerine enjekte edilir. Kâğıt parçası çözeltiyi emerek arıların üzerine damlamamasını sağlamak için kullanılır. Formik asit çözeltisinin kovan içerside buharlaşması yolu ile varroa öldürülmüş olur. Yurt dışında “Mite Away”,”Apicure” adında formik asit içeren ürünler kullanılmaktadır.

8

9 FOSFORİK ASİT (H3PO4) Kullanım alanı çok yaygın olan ve çok iyi bir asitlik düzenleyici olan fosforik asit sıvı halde renksiz, kokusuz bir asittir. İçeriğinde hidrojen, fosfor ve oksijen atomlarını vardır. Sulu çözeltisi şıra kıvamındadır ve renksizdir.Tehlikeli bir asittir. Formülü H3PO4 tür. Fosforik asitin tuzlarına fosfatlar denir ki bunlar üç tanedir. Fosforik asit genellikle gıdada ve sanayide kullanılmak üzere iki çeşit satılmaktadır. Gıda tipi food grade diye adlandırılır.

10 Ambalaj:35kg lık bidonlarda veya IBC tanklarda.
Kullanıldığı Yerler:Tarım sektörü, Metal sektörü, Deterjan sektörü, Gıda sektörü vb.

11 HİDROKLORİK ASİT (TUZ RUHU/HCl)
Hidrojen ve klor elementlerinden oluşan, oda sıcaklığı ve normal basınçta gaz halinde bulunan kimyasal bileşiktir. Halk arasında tuz ruhu olarak da bilinir. 9. yüzyılda Arap simyacı Cabir bin Hayyan tarafından keşfedildi ve sonrasında simya alanında kullanıldı.Sanayi Devrimi sırasında, sanayideki önemi keşfedilen asit, önce Leblanc işlemi, sonrasında Solvay işlemi ile sanayi alanında üretilmeye başladı.Hidroklorik asit, tarihte yeni kolaylıkların keşfinde önemli roller üstlendi. Günümüzde PVC'den demir-çeliğe, organik madde üretiminden gıda sektörüne kadar hemen hemen tüm alanlarda hidroklorik asit kullanılmaktadır. Hidroklorik asit, sağladığı kolaylıkların yanında, zehirli bir maddedir ve insan dokuları başta olmak üzere çoğu yüzeye büyük tahribat verir. Bu nedenle bu asit ile çalışılırken güvenlik önlemleri en üst düzeyde tutulmalıdır.Asit, toksik olmasının yanında, gözler ve deri için tahriş edicidir, deride yanıklara neden olmaktadır ve solunum sistemi için tahriş edici özellik taşımaktadır.Hidrojen klorür, normal koşullarda °C'de erir, 110 °C'de kaynar. Hidroklorik asidi elde edebilmek için öncelikle hidrojen klorür gazınının elde edilmesi gerekir.

12 KİMYASAL ÖZELLİKLER Asidin titrasyonu Hidrojen klorür, güçlü bir asittir. Moleküler yapısı oldukça basit olan Hidroklorik asit, bir klor atomu ile bir hidrojen atomundan meydana gelir ve formülü HCl'dir. Hidroklorik asit, oda sıcaklığında bir litre suda, yaklaşık 450 litre gibi çok yüksek oranda çözünür. Öbür asitler gibi, renkli ayıraçla "asit rengi" denilen bir renk verir; sözgelimi turnusolü kırmızıya, heliantini pembeye, bromofenolu sarıya boyar ve fenolftaleinle renksiz bir sıvı verir. Sodyum karbonat ve amonyak gibi bazlara, belirgin bir etki yapar. Belirli hacimde hidroklorik asit bulunan bir cam tüpe, bir sodyum karbonat çözeltisi azar azar döküldüğünde, tüpe daldırılacak bir termometre, sıcaklığın hızla yükseldiğini gösterir; çözelti, su bütünüyle yok oluncaya kadar ısıtılırsa, sodyum klorür (sofra tuzu) katı halde çöker. İçinde amonyak bulunan bir şişenin ağzına hidroklorik asit taşıyan bir şişe yaklaştırılırsa, beyaz renkte ve bol miktarda amonyum klorür dumanları oluşur. Bu tepkimeyle, bir ortamda söz konusu maddelerin bulunup bulunmadığı belirlenir. Hidroklorik asit, suya damlatıldığında H+ iyonu vermektedir. Hidroklorik asit tipik bir asit özelliği olarak çinko, demir, magnezyum ya da alüminyum gibi birçok metale etki ederek, hidrojen açığa çıkarır.Bakır, bu asitle ancak havanın oksijeni eşliğinde tepkimeye girer; ama hidrojen açığa çıkmaz. Altın ve platin hidroklorik asitle tepkimeye girmezlerse de, aşağı yukarı bütün metallere etki eden kral suyu (hidroklorik asit - nitrik asit) karışımında çözünürler. Metal oksitler (pas) genellikle hidroklorik asitte çözünmeye uğrarlar. Hidroklorik asidin pas giderici rolü, bu olaya dayanır. Karbonatlar, hidroklorik asitle şiddetli bir tepkime gerçekleştirirler ve karbondioksit açığa çıkar. Öbür tuzlar hidroklorit asitle tepkimeye girerler; sözgelimi gümüş nitrat, hidroklorik asitle tepkimeye girdiğinde, beyaz renkte gümüş klorür çökeleği verir; çökelek, ışık aldığında morarır (bu tepkimeden, kimyasal çözümlemeyle söz konusu maddelerin tanınmasında yararlanılır). Hidroklorik asit, pas giderici olarak kullanılmasının yanı sıra, organik bileşiklere etki ettirilerek klorlu ürünlerin (çözücüler, plastik maddeler) elde edilmesinde yararlanılır.

13 NİTRİK ASİT (KEZZAP HNO3)
HNO3 formülü ile gösterilen ve halk arasında kezzap olarak bilinen anorganik bir asit. Asidin bâzı tuzları, tabii kaynaklar hâlinde bulunur. Bunların en önemlisi, Şili güherçilesi olarak bilinen sodyum nitrattır (NaNO3). Sodyum nitrat, sülfürik asitle ısıtılırsa, sodum bisülfat ve nitrik asit meydana gelir. Nitrat asidinin üretimi için kullanılan iki ticari metod daha vardır. Elektrik arkı prosesinde, azot ve oksijen direkt reaksiyona sokulur. Meydana gelen nitrik oksit, su ile birleştirilerek aside dönüştürülür. Oswald prosesinde, platin katalizörlüğünde amonyak, oksijenle reaksiyona sokularak oksitler meydana getirilir ve bunlar da aside dönüştürülür. Saf nitrat asidi, renksiz ve 86°C’de kaynayan bir sıvıdır. Kararsız bir bileşik olup, oda sıcaklığında yavaşça azot oksitlerine bozunur. Ticârî olarak satılan derişik asit % 68’lik olup, azot dioksit mevcudiyetinden dolayı genellikle kahverengimsidir. Nitrat asidi en kuvvetli asitlerden olduğu gibi, kuvvetli bir oksidasyon aracıdır ve her iki maksatla da kullanılır. Böylece bâzı metallerle tuzları ve serbest hidrojen meydana getirir. Diğer bâzı metal ve ametallerle de oksitleri meydana getirir. Üç kısım hidroklorik asit ve bir kısım nitrat asidinden meydana gelen “Kral suyu”, altını çözebilen yegane karışımdır. Nitrik asit kezâ bir çözücü olarak temizleme işlemlerinde kullanılır. Asitle yapılan nitrolama prosesleri endüstride önemli olup, bu yolla plastikler, boyalar ve patlayıcı maddeler gibi pekçok çeşit ürün elde edilir.

14 SİTRİK ASİT(LİMON TUZU) (C6H8O7)
Sitrik asit, halk arasında limon tuzu olarak da bilinen, karboksilik asitlerden, renksiz, kristal yapılı organik bir bileşiktir. Formülü C6H8O7 şeklindedir. Hemen hemen tüm bitkilerde ve birçok hayvanın vücut sıvısında bulunur. Yağların, proteinlerin ve karbonhidratların yükseltgenerek karbondioksit ve suya dönüştüğü fizyolojik süreçlerden geçer. pH değeri 3,5 tir.

15 Kullanım Alanları Sitrik asit metal temizleme işlerinde, gıdaların ve çeşitli organik maddelerin dayanıklılığını arttırmak için ve bazı alkolsüz içeceklere tat vermek için kullanılır. Şekerleme ve ilaç yapımında da yararlanılır. Özellikle turunçgillerde büyük miktarlarda bulunur. Koruyucular arasındaki kod adı E 330'dur.

16 MALİK ASİT(C4H6O5) Malik asit; bir tür meyve asiti olup; birçok meyve ve sebzede doğal olarak bulunan organik bir bileşiktir. Malik asit ve yararlarından bahsedecek olursak: Malik asit, bir çok olgunlaşmamış meyvede bulunan bir meyve asitidir ve elma, malik asitin en zengin kaynaklarından biridir. Hücre metabolizmasının en önemli bileşenlerinden biridir. Elma ve kiraz gibi sulu meyveleri ısırdığınızda hissettiğiniz hoş ve ferahlatıcı tat malik asit sayesindedir. Bu asitin birçok içecek ve şekerlemelerde kullanılabilen, diğer tatlandırıcılar ve çeşniler ile harmanlanmasını sağlayan akıcı ve kalıcı bir ekşimsi aroması vardır. Yiyecekler ve içeceklerdeki kullanımının dışında malik asitin sağlığa geniş yararları vardır.

17 ÖZELLİKLERİ Malik asit, ekşi meyvelerde doğal olarak bulunan bir asittir. Yaşayan canlı hücrelerin mitokondrilerinde yer alan bir enerji döngüsü olan Krebs döngüsünün, önemli bir ara basamağıdır. Sahip olduğu eşsiz özellikleri sayesinde sağlığa çok sayıda faydaları vardır. Bunlardan bazıları şunlardır: -Hoş ve kalıcı ekşimsi aroma -Yüksek çözünürlük -Düşük erime noktası -Düşük higroskopik özellikleri -Metal iyonları ile şelat yeteneği -Harmanlanabilir olması

18

19 SÜLFİRİK ASİT(ZAÇ YAĞI) (H2SO4)
Sülfürik asit renksiz, yağımsı bir sıvıdır.Sülfürik Asit sanayide önemi büyük, kuvvetli bir mineral asittir moleküler formülü H2SO4. Her konsantrasyonda suda çözünür. Sülfürik asit kimya sanayinin en sık kullanılan ürünlerindendir. Yağımsı renksiz bir sıvıdır.Halk arasında zac yağı veya zac asidi yada akü asidi olarak da adlandırılır.Asidin yoğunluğu 25°C'de 1,834'tür (saf halinde). Donma ısısı 10,5°C'dir, kaynama ısısı ise °C aralığındadır. Su ile karışması esnasında yüksek bir ısı açığa çıkar. Sülfürik asitin tehlikeli sıçramaları olabileceğinden asit seyreltileceği zaman suyu aside değil, asidi suya ilave etmek gerekmektedir. İnsan sağlığı açısından çok tehlikeli bir madde olup, vücudun bir yerine temas ettiği zaman, sülfürik asit güvenlik bilgi formlarındaki bilgiler doğrultusunda temas eden yüzeye müdahale edilmelidir. Her asit için müdahale yöntemi farklıdır. Sülfürik asit te yüzey hemen kurulanmalıdır ve daha sonra suyla yıkanmalıdır. İlk önce su ile yıkanmaya kalkışılmamalıdr.

20 Sülfürik asit doğada saf halde bulunmaz
Sülfürik asit doğada saf halde bulunmaz. Sülfürik asit sanayide değme yöntemi ya da kurşun odalar yöntemi ile üretilir. Bu yöntemlerde kükürt dioksit çeşitli katalizörler eşliğinde oksijenle yükseltenerek kükürt triokside dönüştürülür ardından kükürt trioksit suyla tepkimeye sokularak sülfürik asit elde edilir. Sülfürik asit çeşitli derişimleri halinde gübre, pigment, boyar madde, patlayıcı madde, ilaçlama, inorganik tuz ve petrol arıtım ve metalurji işlemlerinde kullanılır. Ayrıca çeşitli pillerin yapımında da sülfürik asitten yararlanılır. Halk arasında "akü asidi" diye bilinir. Elektriği iletir. Sülfürik asit suda çözündüğünde çok yüksek ısı çıkar. Piyasada satılan sülfürik asitler çoğunlukla yüzde 78,93 ya da 98'lik derişikler halindedir.

21 LAKTİK ASİT( C3H6O3) Kullanım Alanları
Laktik Asit, 1780 yılında Carl Wilhelm Scheele tarafından keşfedilen, formülü CH3CHOH-COOH ve kimyaca adı alfa hidroksipropanoyik asit olan, bir organik hidroksi asittir. 1881'de ticari olarak büyük ölçüde ekşimiş sütten elde edildi; bu yüzden süt asidi de denir. Sütte bulunan laktoz, laktik maya denilen bakteriler tarafından laktik aside dönüştürülür. Her insanın vücudunda oluşan tabii bir organik bileşiktir, kas, kan ve vücudun değişik organlarında bulunur. Laktat ile aynı anlamda kullanılır, laktat, laktik asidin sodyum (Na) ve potasyum (K) tuzudur.Laktik asidin temel kaynağı, glikojen olarak adlandırılan, karbonhidratın yıkımı sonucu oluşan bir yan üründür. Anaerobik glikoliz sonucu pirüvat üretildiği zaman kas hücresi onu aerobik olarak enerji üretimine katmayı dener. Şayet, kas hücresi üretilen tüm pirüvatı kullanma kapasitesine (aerobik olarak) sahip değilse, pirüvat laktata dönüşür. Laktat, laktik asidin Na, K tuzudur, laktik asit ile aynı anlamda kullanılı

22 GIDA ÜRETİMİNDEKİ ROLÜ
Laktik asit fermantasyonu neolitik çağdan beri kullanılmıştır. Laktik asitin etkisiyle gıda asitlenir, bu da bozulmaya neden olacak mikroorganizmaların büyümesini engeller, hatta öldürebilir. Bunun örnekleri sütün ekşimesinden elde edilen yoğurt, yayık ayranı, tuzsuzbeyaz peynir, sayılabilir. Alman lahana turşusu (sauerkraut), Korelilerin kimçisi ve diğer bazı başka turşu türleri de bu şekilde hazırlanır.

23 Hayvancılıkta Rolü Yazın elde edilen yeşil otların kışa kadar dayanması için laktik asit fermantasyonuna tâbi tutulması işlemine silaj denir. Yeşil otlar, silolara doldurularak veya plastikle örtülerek oksijenle teması kesilir. Bu ortamda büyüyen laktik asit bakterileri ortamı asitlendirerek silajın bozulmasına neden olabilecek diğer organizmaların büyümesine engel olurlar.