Temiz ve Yenilenebilir Enerji Kaynakları

... konulu sunumlar: "Temiz ve Yenilenebilir Enerji Kaynakları"— Sunum transkripti:

1 Temiz ve Yenilenebilir Enerji Kaynakları
Yrd.Doç.Dr.Ahmet Topuzoğlu Temiz Enerji Platformu-İstanbul Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı A.D.

2 Temiz ve Yenilenebilir Enerji Kaynakları
Günümüzde fosil yakıtların ve çekirdeksel enerjinin çevre sağlığı açısından sorunlar yarattığı ve bunların ekolojik çevresel olarak temiz ve sürdürülebilir olmadığı kanıtlanmıştır.

3 Temiz ve Yenilenebilir Enerji Kaynakları Olumlu Yönleri
Temiz olmaları: a)Hava kirliliğini azaltmaları, b)Su kirliliğini azaltmaları, c)Sera etkisini azaltmaları, d)Çekirdeksel kirliliği azaltmaları, e)Toprak erozyonunun azalması ve flora ve faunanın korunması

4 Temiz ve Yenilenebilir Enerji Kaynakları Olumlu Yönleri
2) Yenilenebilir ve Tükenmez Olmaları, 3) Yerli olmaları, 4) Ekonomik olmaları, a)Dış (toplumsal) maliyetlerinin az olması, b)Yakıt maliyetlerinin az olması, c)Güvenlik maliyetlerinin az olması, d)İşletme maliyetlerinin az olması, e) Atıklarının yok edilme maliyetinin az olması, f) Ekonomik ömür sonu sökülme maliyetlerinin az olması

5

6 Temiz ve Yenilenebilir Enerji Kaynakları Olumlu Yönleri
5)İş alanları (istihdam olanaklarının fazla olması) 6)Enerji sektöründe ülkenin bağımsız olmasını sağlamaları, 7) İç ve dış barışı destekleyici olmaları, 8) Çağcıl olmaları, 9) Bugünkü ve gelecek kuşakların haklarına saygılı olmaları,

7 Temiz ve Yenilenebilir Enerji Kaynakları Olumlu Yönleri
10) Ekolojik olmaları, 11) Toplumsal ve ekonomik gelişmeyi desteklemeleri, 12) Yakıt tekellerinin kırılmasını sağlamaları, 13) Çekirdeksel silahların çoğalma riskini azaltmaları, 14) Sigorta şirketlerince sigortalanabilmeleri

8 TveY E VE Halk Sağlığı Temiz ve Yenilenebilir enerji kaynakları;
fosil ve çekirdeksel yakıtların sağlıktaki olumsuz etkilerinin olmayışıyla, ve dolaylı (ülkenin parasal kaynaklarının dışa aktarımını engellemeleri sonucu ülkenin ekonomik kalkınması yoluyla gelişen ulusal sağlık bütçesi yoluyla) olarak birey ve halk sağlığını koruyucu etkiler oluşturur.

9 Yenilenebilir olmalarına göre enerji kaynakları
1. Yenilenemeyen tükenen enerji kaynakları: Kömür, Petrol, Doğalgaz, Çekirdeksel füzyon, 2.Yenilenebilir enerji kaynakları: Güneş, Rüzgar, Biyokütle, Hidroelektrik, Jeotermal, Hidrojen enerjisi, Tasarruf enerjisi,

10 Enerji ve Toplumsal Maliyet
Çevre sağlığı, enerji üretiminin sağlığa etkilerini ve getirdiği maliyetleri inceleyerek sağlığa etkisi en az ve maliyetleri en düşük yöntemlerle enerji üretimine yol gösterici olabilir. Bunun için, multidisipliner bir yaklaşıma gereksinilir. Çevre sağlığı alanında uygulanan risk yönetimi, risk iletişimi, çevre sağlığı araştırmaları, çevre sağlığı eğitimi, ve sektörler arası işbirliği enerji üretiminin sağlık etkilerini ve toplumsal maliyetlerini yönetmede bir araçtır.

11 Elektrik Üretimi Sırasında Oluşan Önemli Çevre Sağlığı Etkenleri
Santral Çeşidi Hava Su Toprak Fosil Yakıtlar Azot dioksit, kükürt dioksit, partiküller, karbon monoksit, karbondioksit, uçucu organik bileşikler, ışınım Poliklorinated bifeniller, çözücüler, metaller, yağ, asitler, bazlar, hidrokarbonlar Kül, asbest, PCBs, çözücüler, ağırmetaller, yağ, asitler, bazlar, hidrokarbonlar Çekirdeksel Yukarıdakilere ek olarak ışınım etkin emisyonlar

12 Güneş Enerjisi Dünyaya ulaşan bir yıllık güneş enerjisi fosil yakıt rezervlerinin tamamından elde edilecek enerjinin yaklaşık katına eşittir. Günümüzde güneş enerjisi ile dünya enerji tüketiminin %10’u sağlanmaktadır. Ülkemize düşen güneş enerjisi tüm Avrupa ülkelerine düşen miktarın toplamına eşdeğerdir. Türkiye’nin 2001 tüketiminin 342 katı ısıl güneş kapasitesi vardır.Türkiye’nin güneş elektiriği kapasitesi 1996 verileriyle elektirik tüketimimizin 125 katıdır.

13 Güneş Enerjisinden Türkiye’de Yararlanım
Güneş elektiriği üretimi yok, Isıl güneş enerjisi potansiyelinin 1000’de birinden faydalanılmaktadır. İsrail’de 1997’de evlerin %80’ine karşılık gelen 1,3 milyon yerleşimde güneş enerjisi kullanımı vardı. İsrail’in güneş enerjisi karma kullanımları bu ülkenin genel enerji tüketiminin %3’üne; elektirik tüketiminin %5,2’sine; konut sektöründe kullanılan elektiriğin %21’ine karşılık gelmektedir.

14 Güneş Enerjisi Ülkemizin büyük çoğunluğunu ithal ettiği petrolün %43’ü binalarda, bunun da %85’i doğrudan ısınmada kullanılmaktadır. Bu güneş enerjisi ile ısınmanın önemini çok artırmaktadır. Türkiye dünyada sayılı güneş panelleri kullanarak ısınma yöntemi kullanan ülkelerden biridir. Güneş enerjisinden elektirik üretimi termik yöntemlerle ve fotovoltaik düzeneklerle yapılmaktadır. Ülkemizde, telekom istasyonları, yangın gözetleme istasyonları, deniz fenerleri, otoyol aydınlatması, ve otoyol acil telefonlarında güneş pili kurulu gücü 300kW civarındadır.

15 Rüzgar Enerjisi Dünya üzerindeki rüzgar enerjisi potansiyeli 1998 verilerine göre dünya elektirik gereksiniminin dört katını karşılayabilecek düzeydedir. Türkiye, Avrupa rüzgar atlası verilerine göre toplam uygun arazi nitelikli rüzgar gizilgücü, uygun santral yeri ve teknik potansiyel bakımından 19 Avrupa ülkesi içerisinde en büyük gizilgüce sahiptir.

16 Rüzgar Enerjisi Avrupa Birliği’nin rüzgar enerjisi kurulu gücünde 2010 hedefi MW, 2020 hedefi MW’tır. Avrupa’nın ikinci büyük nükleer enerji üreticisi Almanya 2025 yılına kadar ulusal elektirik gereksiniminin en az %25’ini rüzgar enerjisi ile karşılama kararı almıştır. 1999 sonu itibarıyla kurulu gücü 9 MW, elektirik üretimi ise 21Gwsa/yıl olan Türkiye’nin uygulanan yanlış enerji politikaları nedeniyle rüzgar elektiriği üretiminde herhangibir artış olmamıştır.

17

18 Biyokütle Enerjisi Odun, odun kömürü, hayvan ve insan dışkısı, tarım ürünleri ve orman sektörü organik atıkları, alkol ve metan mayalanması, çeşitli su bitkileri gibi canlı kaynaklar yolu ile elde edilen enerji türüne biyokütle (biomass) denilmektedir. Dünyadaki toplam biyokütle üretimi 1995 yılı dünya ticari enerji tüketiminin 8,3 katıdır. Brezilya odun kömürü için 3 milyon hektar okaliptüs ağaçlandırması yapmıştır.

19 Biyokütle ve Fosil Yakıtlar
Biyokütle yakıtlarının güncel kullanım alanlarından biri de fosil yakıtlarla %2-25 gibi çeşitli oranlarda karıştırılarak yakılmalarıdır. Fosil yakıtlar biyokütle yakıtları ile karışık yakıldıklarında hava kirliliği üzerindeki baskıyı azaltırlar.

20 Enerji ormancılığı Bazı bitkiler üzerlerine düşen güneş ışığından daha iyi yararlanmaktadır. Büyüme hızı yüksek bazı ağaçların (kavak, okaliptüs, aylandız,paulownia kral ağacı vb) enerji elde etme macıyla kullanımı mümkündür. Yüksek oranlarda güneş ışığı alan bölgelerde yetişen suyu çok verimli kullanan, düşük karbondioksit yoğunluklarında dahi fotosentez yapabilen ve diğer bitkilere göre mevsimsel kuraklığa daha fazla dayanıklı olan tatlı sorgum, şeker kamışı, mısır gibi bitkilere karbon bitkileri denilmektedir.

21 Fermantasyon Alkol fermentasyonu;
Şeker kullanılarak gerçekleştirilen bu yöntemle elde edilen etil alkol yakıt olarak Brezilya ve ABD’de büyük çapta kullanılır. Brezilya, şeker kamışından alkol yakıtı elde etme programı sonucu dünya petrol piyasalarındaki krizlerden ülkeyi korumaktadır.

22 Metan Fermantasyonu Biyogaz; Tarımsal üretim sonucunda ortaya çıkan çeşitli bitkisel artıkların , hayvan ve insan dışkılarının, sabit bir ısıda hava almayacak bir şekilde korunmuş tanklar içinde metan bakterileri tarafından parçalanması sonucu oluşmuş ısı değeri yüksek yanıcı bir gazdır . Biyogaz üretimi sonucu oluşan koyu kıvamlı akışkan sıvı gübre, doğrudan toprağa verilebilen (bitkilere zarar vermeyen yanmış çiftlik gübresi) özelliktedir.

23 Enerji kaynaklarına ve yıllara göre Türkiye toplam kurulu gücünün senaryo 2 kapsamında öngörülen gelişimi (MW). YIL LİNYİT TAŞ KÖMÜRÜ İTHAL KÖMÜR DOĞAL GAZ F.OIL+ DIZEL NUKLEER RÜZGAR HIDROLIK TOPLAM 2005 8301 555 1483 13137 3307 879 13681 41343 2006 1602 13307 1288 14400 42760 2007 13697 1413 15521 44396 2008 1538 15855 44855 2009 8621 1663 15889 45334 2010 1788 15903 45473 2011 15097 1913 46998 2012 8781 16772 2038 16446 49501 2013 9501 18172 2163 17563 52863 2014 10741 19147 2288 18051 55691 2015 10901 19847 1500 2413 18655 58780 2016 11541 21247 2538 20253 62543 2017 22647 3000 2663 21811 67126 2018 23897 4500 2788 23257 71447 2019 11901 26547 2913 24740 76065 2020 12781 27947 3038 26299 80029

24 Akkuyu ihalesinde Zorlu Enerji yok
Zorlu  Enerji Grubu Başkanı Murat Sungur Bursa, Global Enerji'ye Akkuyu'da yapılacak nükleer santral ihalesine girmeyeceklerini açıkladı. Bursa'ya bu kararın nedenlerini sorduk. Yanıtının uzun olacağını belirten Bursa, özellikle ihaledeki karar verme sürecinin, en çevreci, duyarlı teknolojiyi seçme konusunda bir miktar eksik kaldığını belirtiyor.

25 Bir Değerlendirme Bizce bugünün Türkiye’si artık 15 yıl sonrası 2020 yılı için, daha da önemli bir tarih olarak, Cumhuriyetimizin 100’üncü Yılı 2023 için MW hidrolik, MW rüzgâr kurulu gücünden daha az güç kademeleri hedeflememelidir. Bu vizyona sahip olanlar olduğu gibi, nasıl yapılacağını algılayamadığı için sahip olamayanlar da var. Umarız demokratik mekanizmalar AB kriterlerine göre işler, devlet yönetimine de yeni bir anlayış getirir ve yenilenebilir enerjiye proje ticareti için değil, gerçek yatırım için bakanların beklentileri doğrultusunda, ütopik olmayan ayağı yere basan gerçekçi hedeflerle ilerleyecek yöneticiler, yarınlarda Türkiye’yi yeni ve yenilenebilir enerji kaynaklarının şafağı olacak yeni ufuklara taşırlar. Prof. Dr. Mustafa Özcan ÜLTANIR         

26 22/6/2006 - Brezilya'dan H-Bio dizelle yenilenebilir enerji
Brezilya, soya üretimi için 38 milyon dolar yatırım yapmayı planlıyor Brezilya, rafine aşamasında bitkisel yağ katılan H-Bio adlı yeni bir tür dizel yakıt üretmeye başladı. Yeni tür yakıtın deneme üretimine dün Parana eyaletindeki Curitiba yakınlarında kurulu Petrobras şirketine ait Getulio Vargas rafinerisinde, Devlet Başkanı Luiz İnacio Lula da Silva'nın katılımıyla başlandı. H-Bio adı verilen yeni teknolojide, soya gibi bitkisel yağlar ve bir rafineride petrolün damıtılmasından elde edilen ürünler birlikte işleniyor. Petrobras yetkilileri, işlem sonunda elde edilen yüksek kaliteli dizel yakıtta kükürt oranının en düşük düzeyde bulunduğunu ve motorlarda hiçbir değişiklik yapılmasına gerek bulunmadığını belirtiyor.  Petrobras Başkanı Sergio Gabrielli, ''dizeli yetiştireceğiz ve petrol ithalatını azaltacağız'' diyerek projenin Brezilya'ya dizel yakıtta yeni bir yenilenebilir kaynak sağlayacağını söyledi. Yeni yakıtın ekonomik sonuçlarının olumlu ve klasik dizelden daha ucuz olduğunu belirten Petrobras yetkilileri, ilk aşamada 2006 ve 2007 yılları için üç rafineride yılda 256 bin m3 soya yağını petrol ürünleriyle birlikte işlemeyi planladıklarını kaydetti.    Soya üretimi için 38 milyon dolar yatırım yapmayı planlayan Brezilya'nın, bu sayede dizel ithalatını yüzde 15 azaltması ve ekonomisine 145 milyon dolar katkı sağlaması öngörülüyor. CNN TÜRK

27 Jeotermal Enerji Dünyadaki (2000 yılı) kurulu jeotermal elektirik gücü kapasitesi dünya elektirik gereksiniminin %0,3’ünü karşılamaktadır. İzlanda ısınmasının %85’ini jeotermal kaynaklarla yapmaktadır. Zengin jeotermal kaynakların üzerinde bulunan İzlanda, 2001’de dünyanın petrolden bağımsız ilk ülkesi olacağını açıklamıştır.

28 Jeotermal Enerji Türkiye dünyada jeotermal zenginliği olan 5. ülkedir. Türkiye’nin jeotermal ısıtma gücü 5 milyon ev kapasitesindedir. Türkiye’de konut eşdeğeri jeotermal kapasite projelendirilmiştir.

29 Küçük Barajsız Su Gücü Bir megavat kurulu güçten aşağı olan hidroelektirik yapımlara küçük hidrolelektirik santrali denir. Türkiye bu olanağını da yeterince kullanamamaktadır.

30 Hidrojen Enerjisi 1990 yılında ABD Californiya eyaletinde çıkan bir yasa, 1998 yılında California’da üretilen taşıtların %2’sinin sıfır emisyonlu araç olmasını ve bu oranın 2001’de %5’e, 2003’de %10’a kadar yükselmesini zorunlu kılmıştır. Bu gibi yasalar hidrojen enerjisi üzerinde çalışmaların yoğunlaşmasını sağlamaktadır.

31 Hidrojen Enerjisi Bugün gerek güneş pilleri, gerekse hidrojen enerjisinin günlük yaşamda kullanılabilir hale gelmesinin önünde teknolojik çabalardan çok yasal ve politik engeller ve toplumsal maliyetlerini içselleştiremeyen ülke yönetimleri vardır.

32 Çevrenin Ekonomi Politiği
“Sosyalizm fiyatların ekonomik gerçekleri söylemesine izin vermediği için çökmüştür. Kapitalizm ise fiyatların ekolojik gerçekleri söylemesine izin vermediği için çökebilir” Oystein Dahl

33 Çevrenin Ekonomi Politiği
Gelişmekte olan ülkelerde çevreyi kirleten üretim süreçlerinin kontrolü uygun bir strateji olarak gözlenmektedir ancak kontrol stratejilerinin iyi uygulanması gerekir. Bunun dışında en iyi strateji ise bu ülkelerin çevreye zarar vermeyen teknolojileri geliştirmeye ve kullanmaya yönelmesidir. Economic and Environmental Impact of Pollution Control; Chaos,solutions and fractals 13 ( )

34 Yolak bağımlı, artan getiriler teorisi-Brian Arthur
Yolak bağımlı teori, geçmiş kararların ve tarihi uygulamaların, bugünkü uygulamaların karar alma süreçlerini etkilediğini ortaya koymaktadır.

35 Yolak bağımlı teori QWERTY klavye; 1867 Christopher Latham Sholes daktilonun patentini alır. Sıkışma problemi nedeniyle klavye düzeneğini daha yavaşlatıcı bir şekilde tasarlar. Ancak bu şekilde klavye teknolojisi kilitlenir. VHS-BETA; VHS’nin hakimiyeti, video kaydedicilerin VHS olarak yaygınlaşması ve kaset kiralayıcıların VHS kaset depolamayı tercih etmesi. Karbon teknolojisinde kilitlenme; Çevreye ve sağlığa verdiği zarara rağmen karbon teknolojisinin değiştirilememesi.

36 Üretim denklemi Kapitalist ekonomik sistemler b’yi maliyeti düşürmek için sürekli baskılamak isterler, bu yüzden sosyal otonom fonksiyonlar için hemen her zaman bu sistemde kaynak yoktur. X=üretim a=yer b=insan c=teknoloji b=İnsan, (emek faktörü); Sosyal otonom fonksiyonları olan bir varlıktır; Beslenme, eğitim, sağlık, giyim, konut, adalet, ulaşım, iletişim, örgütlenme vb. kaçınılmaz olarak gereksinir.

37 Fosil yakıt döngüsü-sağlık etkileri
Çocuklarda ve erişkinlerde solunum yolu sorunlarına yol açarak, bir sağlık sorunu oluşturduğu aşikardır. Türkiye’de şehirlerde astımdan ölümler 0-14 yaş arasında %0,3 ile 17. sıradayken, yaş arasında %1.3 ile 20. sıradadır. Kırsal bölgede astımdan ölümler sıralamada ilk 20’ye girmemektedir. “Ulusal Hastalık Yükü ve Maliyet Etkililik Projesi-Hastalık Yükü Final Rapor”Refik Saydam Hıfzısıhha Merkezi Başkanlığı Hıfzısıhha Mektebi Müdürlüğü, Ankara 2004.

38 Trafik ve Astım Otoyol yakınlarında yaşayan çocuklarda astım daha fazla görülmektedir. “Traffic, Susceptibility, and Childhood Asthma” Rob McConnell; Kiros Berhane; Ling Yao; Michael Jerrett; Fred Lurmann; Frank Gilliland; Nino Künzli; Jim Gauderman; Ed Avol; Duncan Thomas; John Peters  Environ Health Perspect.  2006;114(5):  ©2006 National Institute of Environmental Health Sciences Posted 05/23/2006

39 Hava kirleticilere maruz kalmak aşağıdakilere yol açabilir:
Kronik obstrüktif akciğer hastalığı Bronşial astım Akut solunum yolu hastalıkları Kardiyovasküler problemler

40 Şehirlerde hava kirleticileri ve sağlık etkileri
Klasik kirleticiler (kömür/petrol gazları): Duman (asılı partiküller); Akciğeri penetre edebilir, bazıları birikme eğilimindedir, bronşları irrite ederler. Sülfür oksit; bronş irritasyonu, bronkospazm Sülfirik asit (havada sülfür dioksitten oluşan ikincil bir kirletici); Üst solunum yolu irritanı ve bronkospazm yapıcı.

41 Şehirlerde hava kirleticileri ve sağlık etkileri
Polisiklik aromatik hidrokarbonlar; dumanın içinde absorbe olup akciğerlere ulaşabilir, şehirlerde artmış akciğer kanseri olgularından sorumlu olabilir.

42 Hava kirliliği ve mortalite
İstanbul’da yapılan bir halk sağlığı doktora tez çalışmasında toplam asılı partikül düzeyleri ile günlük mortalite verileri arasında korelasyon bulunmuştur. Şahin Ü. “İstanbul’da hava kirliliği düzeyleri ile mortalite arasındaki ilişki” Doktora tezi, İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Halk Sağlığı Anabilim Dalı, İstanbul TÜRKİYE’DE DURUM

43 Şehirlerde hava kirleticileri ve sağlık etkileri
Bu üç kirletici (duman, sülfür oksit, sülfirik asit) LONDRA SMOG KOMPLEKSİ olarak adlandırılır; Kısa vadeli etkileri; ölümlerde ani artış, hastane başvuruları, ve bronşit olanlarda hastalığın şiddetini arttırırlar.Hasta ve normallerde akciğer kapasitesini azaltırlar. Uzun vadeli etkiler; Çocuklarda, solunum yolu enfeksiyonlarında artış. Erişkin ve çocuklarda solunum yolu semptomlarında artış. Bronşitten ölümlerde artış.

44 Smoke & FOG=SMOG SAO PAULO LONDRA DUMAN ve SİS=DUMİS SAN FRANSİSCO
İSTANBUL

45 İNVERSİYON; SMOG İÇİN GEREKLİ METEOROLOJİK KOŞUL

46 Fotokimyasal kirleticiler (trafik ve diğer hidrokarbon emisyonları kaynaklı)
Hidrokarbonlar (uçucular, petrol ürünleri) Nitrik oksid Nitrojen dioksit ve ozon Aldehidler, peroksiasetil nitrat Bu kirleticiler LOS ANGELES SMOG KOMPLEKSİ olarak adlandırılırlar Kısa vadeli etkiler; Göz irritasyonu, azalmış aerobik egzersiz kapasitesi, ölümlerde ve hastane başvurularında küçük artışlar. Uzun vadeli etkiler; Çocuklarda artmış solunum hastalıkları, erişkinlerde artmış astım atakları, Trafikten kaynaklanan diğer; Karbon monoksit; Oksijen taşıma kapasitesini azaltır

47 Motorlu Araçlar ve Hava Kirliliği
İçten yanmalı motorlarla çalışan araçlar kentlerde önemli bir kirletici kaynağıdır. Adana’da CO kirlilğine hemen hepsinin motorlu araçların yol açtığı saptanmıştır (3). Türkiye çapında araçların %35’inin çevreye yüksek CO ve hidrokarbon emisyonu yaydığı tahmin edilmektedir (4). Motorlu araçların yarattığı kurşun kirliliği çocuklarda demir eksikliği anemisine yol açabilmektedir(5). Yoğun araç trafiğinin polislerde ve taksi şoförlerinde genotoksik hasar yarattığı ve kromozomal aberasyon sıklığını arttırdığı rapor edilmiştir (6). 3.Özdemir H. İ. “İçten Yanmalı Motorların Çevreye Etkilerinin Araştırılması” Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Makine Mühendisliği A.D. Adana 2002. 4.Yozgatlıgil A.“Determination of the size of the air pollution across Turkey created by vehicles in the land transport sector” Msc., The Department of Mechanical Engineering Middle East University, Ankara 1998. 5.Çelebi S. “Çocuklarda hava kirliliğinin hematolojik parametreler üzerine etkisi” Uzmanlık tezi , Uludağ Üniversitesi tıp Fakülteis Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları A.D Bursa 1999. 6.Çakmak G. “Trafik polisleri ve taksi sürücülerinde hava kirliliği maruziyetine yönelik idrarda 1-hidroksipiren değerlerinin, periferal lenfositlerde kromozomal aberasyon ve mikroçekirdek sıklıklarının araştırılması” , Y. Lisans tezi. T88815, Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Farmasötik Toksikoloji A.D Ankara 2000.

48 Primordiyal korunma*. Çevresel ekonomik, sosyal, davranışsal ve kültürel kalıpların geliştirdiği ve oluşturduğu hastalık riskini engelleyen eylem ve önlemleri içerir. Temiz yenilenebilir enerji kaynakları (güneş, rüzgar, biyokütle, jeotermal) ve bağlantılı hidrojen enerjisi kullanımı; temiz, yenilenebilir, yerli, ekonomik, iş alanı yaratma, enerji sektöründe bağımsızlık sağlamaları, iç ve dış barışı destekleyici olmaları, çağdaş olmaları, bugünkü ve gelecek kuşakların haklarına saygılı olmaları, ekolojik olmaları, toplumsal ve ekonomik gelişmeyi desteklemeleri, yakıt tekellerinin kırılmasını sağlamaları, çekirdeksel silahların çoğalma riskini azaltmaları, nedenleriyle bu korunmayı sağlayabilmektedir**. *Edited by Last J.M. A Dictionary of Epidemiology, Fourth Edition.Oxford, 2001. **Gürsoy U. “Enerjide toplumsal maliyet ve temiz ve yenilenebilir enerji kaynakları” Sayfa , Türk Tabipleri Birliği Yayınları 2004.