ENVANTER VE BİLANÇO Yrd. Doç. Dr. Serhan Gürkan KBÜ İşletme Fakültesi

... konulu sunumlar: "ENVANTER VE BİLANÇO Yrd. Doç. Dr. Serhan Gürkan KBÜ İşletme Fakültesi"— Sunum transkripti:

1 ENVANTER VE BİLANÇO Yrd. Doç. Dr. Serhan Gürkan KBÜ İşletme Fakültesi

2 DERSİN AMACI Türkiye Muhasebe Standartları’na uygun şekilde işletmelerde dönem sonunda yapılması gereken envanter ve değerleme işlemlerine ilişkin gerekli bilgi ve becerileri kazanmak.

3 ENVANTER KAVRAMI Envanter çıkarmak; Saymak, ölçmek, tartmak ve değerleme yoluyla, bilanço günündeki mevcutları, alacakları, borçları kesin bir şekilde ayrıntılı olarak saptamaktır (TTK Mad. 73). Envanter çıkarmak; bilanço günündeki mevcutları, alacakları ve borçları saymak, ölçmek, tartmak ve değerlemek suretiyle kesin bir şekilde ve müfredatlı olarak saptamaktır (VUK Mad 186).

4 ENVANTER KAVRAMI Envanter işlemleri; Sayım işlemleri
Değerleme işlemleri Envanter kayıtlarının yapılması, kapsayan bir süreçtir.

5 ENVANTER KAVRAMI Muhasebe dışı envanter işlemleri, sayma ve değerleme işlemlerinden oluşmaktadır. Sayma işlemleri; işletmede varlıkların sayılması, ölçülmesi, tartılması diğer bir ifade ile miktar olarak tespit edilmesidir. Muhasebe dışı envanter; iktisadi varlıkların muhasebe defterindeki hesaplarda yer alan değerleri dikkate alınmaksızın, bu varlık ve borçların tek tek sayılması, kontrol edilmesi ve değerlemesi işlemidir.

6 ENVANTER KAVRAMI Muhasebe içi envanter işlemleri (Kayıt İşlemleri), işletmedeki hesap kalanlarının muhasebe dışı envanterde yapılan sayım ve değerleme sonuçları ile karşılaştırılması ve varsa farkların muhasebe dışı envanter sonuçları ile uyumlu hale getirilmesi için yapılan ayarlama ve düzeltme kayıtlarına ilişkin işlemler ile dönem sonu kayıtları ve mali tabloların düzenlenmesine ilişkin işlemleri kapsamaktadır.

7 ENVANTER KAVRAMI

8 ENVANTER GÜNÜ VUK Md. 174 göre; hesap dönemi bir takvim yılıdır. Normal hesap dönemlerinde takvim yılı 01 Ocak – 31 Aralık tarihleri arasındaki zaman dilimini kapsamaktadır. Bir hesap döneminin son günü “envanter günü” veya “bilanço günü” olarak adlandırılmaktadır.

9 ENVANTER GÜNÜ Dönem sonunda muhasebe kayıtlarına göre genel geçici mizan düzenlenir, Muhasebe dışı envanter işlemleri yapılarak iktisadi kıymetlerin gerçek durumu tespit edilir, Muhasebe dışı envanter sonuçları ile genel geçici mizan karşılaştırılır, varsa farklar tespit edilir, Bulunan farkların sebeplerine göre gerekli düzenleyici muhasebe kayıtları yapılarak muhasebe içi envanter işlemleri yapılır, Muhasebe kayıtları ile envanter sonuçları uyumu sağlanarak kesin mizan düzenlenir, Son olarak finansal tablolar düzenlenir.

10 ENVANTER GÜNÜ Dönem sonu işlemlerinin bir diğer boyutu değerleme aşamasıdır. Sağlıklı finansal tabloların düzenlenebilmesi için muhasebe dışı envanter ve değerleme işlemlerinin hatasız yapılması gerekmektedir.

11 DEĞERLEME KAVRAMI Bilanço unsurlarının (varlıklar ve borçlar) envanter günündeki değerlerinin belirlenmesi sürecidir. Değerleme, işletmenin belirli bir andaki iktisadi ve mali durumunu ve hesap dönemi sonucunu (kar veya zarar) tespit etmek amacıyla yapılmaktadır.

12 DEĞERLEME KAVRAMI Muhasebe Uygulamalarını etkileyen değerleme ölçüleri TTK, VUK, SPM, TDMS ve TMS/TFRS’de yer almaktadır. İşletmenin kullandığı değerleme ölçütlerindeki farklılıklar doğrudan karı etkilemektedir.

13 TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARI
Türkiye Muhasebe Standartları (TMS), Uluslararası Muhasebe Standartlarının birebir Türkçe’ye çevrilmesi ile oluşturulmuştur. Dolayısıyla ülkemizdeki standartlar ile birçok ülkenin (Kara Avrupası ülkeleri gibi) muhasebe standartları birbirinin aynısıdır. Yeni eklenen standartlar artık Türkiye Finansal Raporlama Standartları (TFRS) adıyla yayımlanmaktadır.

14 TMS/TFRS’LERDEKİ DEĞERLEME ÖLÇÜLERİ
Tarihi Maliyet Bedeli: Varlıkların elde edildikleri tarihte alımları için ödenen nakit veya nakit benzerlerinin tutarları ile veya onlara karşılık verilen varlıkların piyasa değerleridir. Gerçeğe Uygun Değer: Karşılıklı pazarlık ortamında, bilgili istekli taraflar arasında bir varlığın el değiştirdiği veya bir borcun ödendiği değerdir.

15 TMS/TFRS’LERDEKİ DEĞERLEME ÖLÇÜLERİ
Cari Maliyet: Varlığın cari maliyeti, bir varlığın özdeşi veya eşdeğeri olan başka bir varlığın alınması için hâlihazırda gereken nakit veya nakit benzerlerinin tutarını ifade etmektedir. Borcun cari maliyeti ise yükümlülüğün kapatılması için gereken nakit veya nakit benzerlerinin iskonto edilmemiş tutarıdır.

16 TMS/TFRS’LERDEKİ DEĞERLEME ÖLÇÜLERİ
Gerçekleşebilir Değer: Bir varlığın gerçekleşebilir değeri, işletmenin normal faaliyet koşullarında, varlığın elden çıkarılması halinde ele geçecek olan nakit ve nakit benzerlerinin tutarını ifade etmektedir.

17 V.U.K. DEĞERLEME ÖLÇÜLERİ

18 VARLIKLARA İLİŞKİN ENVANTER İŞLEMLERİ
Varlık hesaplarına ilişkin envanter işlemleri yapılırken; Öncelikle miktar olarak varlıklar incelenmekte; Daha sonra değer belirleme işlemlerine geçilmektedir.

19 100 KASA HS. - TÜRK LİRASI KASASI
Kasa mevcudu, sayım sonucunda gerçek kasada bulunan para miktarı ile 100 Kasa Hesabının kalınının aynı olması beklenmektedir. Kasa Noksanı Kasa Fazlası

20 KASA NOKSANI Sayım sonucu kasada bulunan para mevcudunun Kasa Hesabının kalanından eksik çıkması durumunda kasa noksanı vardır.

21 KASA NOKSANI Kasa noksanının nedeni araştırılmak üzere kayıtlara alındığında 197 Sayım ve Tesellüm Noksanları hesabı borçlandırılırken; 100 Kasa hesabı alacaklandırılmaktadır. Daha sonra nedenin bulunup bulunmamasına göre söz konusu tutar, 197 Sayım ve Tesellüm Noksanları hesabından çıkartılıp ilgili hesaba aktarılır.

22 KASA NOKSANI Envanter gününde ( ) işletmenin kasasında TL olduğu tespit edilmiştir. Kasa hesabının borç tarafı ; alacak tarafı da ’dir. Farklılığın nedeni araştırılmak üzere kayıtlara alınmıştır. Kasa noksanlığının nedeninin borçlu olduğumuz Emre Yılmaz’a yapılan 2.000TL ödemenin kayıtlara geçirilmemesinden olduğu anlaşılmıştır.

23 KASA FAZLASI Sayım sonucu kasada bulunan para mevcudunun Kasa Hesabının kalanından fazla çıkması durumudur.

24 KASA FAZLASI Kasa fazlasının nedeni araştırılmak üzere kayıtlara alındığında 397 Sayım ve Tesellüm Fazlaları hesabı alacaklandırılırken; 100 Kasa hesabı borçlandırılmaktadır. Daha sonra nedenin bulunup bulunmamasına göre söz konusu tutar, 397 Sayım ve Tesellüm Fazlaları hesabından çıkartılıp ilgili hesaba aktarılır.

25 KASA FAZLASI Envanter gününde ( ) işletmenin kasasında TL olduğu tespit edilmiştir. Kasa hesabının borç tarafı ; alacak tarafı da ’dir. Farklılığın nedeni araştırılmak üzere kayıtlara alınmıştır. Kasa fazlasının nedeninin alacaklı olduğumuz Emre Yılmaz’dan alınan 2.000TL ödemenin kayıtlara geçirilmemesinden olduğu anlaşılmıştır.

26 KASA NOKSANI VE FAZLASI
Noksanlık veya fazlalığın nedeni bulunamaz ise 659 Diğer Olağan Gider ve Zararlar Hs. veya 649 Diğer Olağan Gelir ve Karlar Hs. kullanılmaktadır. Değer belirleme noktasında TL cinsinden nakit para açısından herhangi bir işlem yapmaya gerek yoktur; zaten üzerinde yazılı olan tutar paranın değerini göstermektedir.

27 100 KASA HS. - YABANCI PARA KASASI
Yabancı para cinsinden nakitlerde envanter günü, resmi kur (T.C. Merkez Bankası resmi kuru) üzerinden TL karşılığı tespit edilmektedir. Ortaya çıkan olumlu değerleme farkları (kur yükselmişse) 646 Kambiyo Karı; olumsuz değerleme farkları (kur düşmüşse) ise 656 Kambiyo Zararları hesabında muhasebeleştirilmektedir.

28 100 KASA HS. Dövizde alış ve satış kuru olmak üzere iki farklı kur vardır. Varlıkların değerlemesinde alış kurunu dikkate almalıyız. ALIŞ KURU > DEĞERLEME KURU KAMBİYO ZARARI DEĞERLEME KURU > ALIŞ KURU KAMBİYO KARI

29 100 KASA HS. Envanter gününde ( ) işletmenin kasasında US Doları olduğu tespit edilmiştir. Bu dolarların kasa giriş tarihinde kur 1$=2,05TL’dir. Değerleme tarihinde ise resmi kur 1$=2,10TL’dir. Değerleme günü resmi kur 1$=1,95TL olsaydı.

30 101 ALINAN ÇEKLER HS. Öncelikle işletmenin elinde bulunan çekler ile 101 Alınan Çekler hesabındaki tutar karşılaştırılmakta ve fazlalık veya noksanlık olup olmadığı kontrol edilmektedir. Miktar olarak kontrol edildikten sonra yabancı para cinsinden işletmenin elinde bulunan çekler, değerleme günündeki kur üzerinden TL’ye çevrilir ve ortaya çıkan değerleme farkları, 646 Kambiyo Karı veya 656 Kambiyo Zararları hesaplarında muhasebeleştirilmektedir.

31 102 BANKALAR HS. Öncelikle miktar açısından kontrol amacıyla dönem sonunda bankalardan alınan hesap özetleri (ekstre) ile işletmenin bankalar hesabına ilişkin muhasebe kayıtları karşılaştırılmakta ve tutarsızlık olması durumunda düzeltme kayıtları gerçekleştirilmektedir.

32 102 BANKALAR HS. Envanter günü bankalar hesabı TL borç kalanı vermektedir. Aynı gün bankadan alınan hesap özetinde bakiye TL olarak gözükmektedir. Yapılan incelemede aradaki farkın Emre Yılmaz’ın borcuna karşılık göndermiş olduğu 5.000TL havalenin kayıtlara geçirilmemesinden kaynaklandığı anlaşılmıştır.

33 102 BANKALAR HS. Bankalar hesabına ilişkin değer belirleme noktasında iki temel konudan bahsedebiliriz. İlk olarak, yabancı para cinsinden mevduatta kurdaki değişimden kaynaklanan değerleme farklıları muhasebeleştirilmelidir. Ortaya çıkan değerleme farkları kambiyo karı ve kambiyo zararı olarak muhasebeleştirilmektedir.

34 102 BANKALAR HS. İkinci olarak ise işletmenin bankadaki mevduat hesaplarına işleyen faizin muhasebeleştirilmesi gerekmektedir. İşletmenin bankadaki hesabına işleyen faiz tutarı 642 Faiz Gelirleri hesabında muhasebeleştirilmektedir.

35 102 BANKALAR HS. 1 Borç Alacak ? 500 642 FAİZ GELİRLERİ HS. / Vadesiz hesap….işleyen faiz istenildiğinde çekilebilir. Vadeli hesap…işleyen faiz ancak vade dolduğunda çekilebilir.

36 102 BANKALAR HS. Vadesiz hesaplarda işleyen faiz her an çekilebilecek özellik taşıdığından doğrudan 102 Bankalar hesabına aktarılabilir. Elde edilen faiz geliri, gelir vergisine tabidir. Bankalar, işleyen faiz üzerinden gelir vergisi kesintisini yaptıktan sonra geriye kalan tutarı işletmenin hesabına yatırmaktadır. Söz konusu gelir vergisi kesintisi 193 Peşin Ödenen Vergi ve Fonlar hesabında izlenmektedir.

37 102 BANKALAR HS. Envanter günü bankadan alınan hesap özetinde işletmenin bankadaki hesabına 500TL faiz işlediği, bankanın %10 gelir vergisi kesintisini yaptıktan sonra geriye kalan tutarı banka hesabımıza yatırdığı anlaşılmıştır.

38 102 BANKALAR HS. Vadeli mevduat hesaplarına tahakkuk eden faiz vade sonuna kadar çekilebilir duruma gelmemektedir. Faiz geliri, henüz çekilebilir duruma gelmediği için dönem ayırıcı bir hesap olan Gelir Tahakkukları hesabında izlenmektedir. 181 / 281 Gelir Tahakkukları hesabı gerçekleşmiş ancak henüz tahsil edilebilir duruma gelmemiş gelirlerin izlendiği hesaptır.

39 102 BANKALAR HS. İşletme tarihinde bankaya TL’lik %10 faizli 3 ay vadeli hesap açmıştır. Envanter günü yapılması gereken kayıt nedir? Gelir vergisi %10.

40 102 BANKALAR HS.

41 MENKUL KIYMETLER Menkul kıymetler; işletmenin faiz ve kar payı sağlamak, fiyat değişimlerinden yararlanarak kar elde etmek amacıyla geçici bir süre elde tutmak üzere edinmiş oldukları hisse senedi, tahvil, hazine bonosu vb. varlıklardır.

42 110 HİSSE SENETLERİ HS. TFRS 9 Finansal Araçlar standardı hisse senetlerinin gerçeğe uygun değeri ile değerlenmesi gerektiğini; değerleme farklarının ise kar – zarar içerisinde muhasebeleştirilmesi gerektiğini belirtmektedir. Değer artışları ve azalışlarını kaydetmek için hesap planına 648 Borsa Değer Artış Kazançları Hs. ve 658 Borsa Değer Azalış Zararları Hs. eklenmiştir. Bunun yerine 649 Diğer Olağan Gelir ve Karlar Hs. ile 659 Diğer Olağan Gider ve Zararlar Hs. da kullanılabilir.

43 110 HİSSE SENETLERİ HS. İşletme, tarihinde Arçelik A.Ş.’ye ait hisse senetlerinden tanesini 12,20TL’den adet geçici yatırım amacıyla satın almıştır.

44 110 HİSSE SENETLERİ HS. İşletme, tarihinde Arçelik A.Ş.’ye ait hisse senetlerinden tanesini 12,20TL’den adet geçici yatırım amacıyla satın almıştır.

45 TAHVİL VE BONOLAR Kısa vadeli yatırım yaparak, diğer bir ifade ile fiyat değişimlerinden yararlanmak amacıyla, elde tutulan tahvil ve bonolar TFRS 9 uyarınca, aynı hisse senetlerinde olduğu gibi, gerçeğe uygun değeri üzerinden değerlenmelidir. Bu noktada söz konusu finansal varlıkların, aktif bir piyasada (borsa gibi) oluşan fiyatı gerçeğe uygun değer olarak kabul edilmektedir.

46 TAHVİL VE BONOLAR Ancak sabit getirili menkul kıymet olan tahvil ve bono, hisse senedinden farklı olarak işlemiş bir faize sahiptir. Dolayısıyla tahvil ve bononun piyasa fiyatından işlemiş olan faizin çıkartılması ve bunların ayrı ayrı muhasebeleştirilmesi gerekmektedir.

47 TAHVİL VE BONOLAR İşletme, faiz dönemi 1 Nisan 2013 – 31 Mart 2014 olan %20 faiz oranlı TL nominal değerli tahvili ihraç gününde nominal değeri üzerinden satın almıştır. Tahvilin envanter günü borsa değeri TL’dir.

48 TAHVİL VE BONOLAR

49 120 ALICILAR HS. Alacaklı olduğumuz kişi veya kurumlara hesap bakiyeleri bildirilir ve bu bakiyeler üzerinden mutabakat sağlanmaya çalışılmaktadır. Mutabakat sürecinde hatalı veya eksik kayıtlar olduğu anlaşılırsa gerekli düzeltmelerin yapılması gerekmektedir. Alacaklı olduğumuz Çelik A.Ş. ile varılan mutabakat sonucunda tahsil edilmiş olan 5.000TL’nin kayıtlara geçirildiğinin unutmuş olduğu anlaşılmıştır.

50 120 ALICILAR HS. Yabancı para cinsinden alacaklarımız ise ortaya çıkan kur farkına göre envanter günündeki değerine getirilmelidir. Yurtdışına yapmış olduğumuz satıştan doğan ve 1$=2TL kuru üzerinden kaydedilmiş 5.000$ alacağımız bulunmaktadır. Envanter günü kur 1$=2,10TL’dir.

51 120 ALICILAR HS. Alıcılar hesabının değerlemesine gelecek olursak, öncelikle TMS 18 Hasılat standardına göre vadeli satışlarda ortaya çıkan vade farkının faiz geliri olarak muhasebeleştirildiğini hatırlamamız gerekmektedir. Söz konusu faiz geliri, tahakkuk edinceye kadar aktif düzenleyici bilanço hesabında izlenmektedir.

52 120 ALICILAR HS. İşletme, tarihinde, peşin değeri TL olan bir malı 60 gün vadeli olarak TL + 300TL KDV ile Ahmet Yılmaz’a satmıştır. Alıcılar hesabı, “itfa edilmiş maliyet değeri” üzerinden değerlenmelidir. İtfa edilmiş maliyet değerini bulabilmemiz için “etkin faiz yöntemi”nden yararlanmaktayız.

53 120 ALICILAR HS. Etkin faiz yöntemi, işlemiş olan faizi hesaplamak için kullandığımız bir formüldür.

54 120 ALICILAR HS. Yukarıdaki örnekte ortaya çıkan 200TL vade farkının 2013 yılına düşen kısmı etkin faiz yöntemine göre hesaplanıp 2013 yılı faiz geliri olarak kaydedilmelidir.

55 120 ALICILAR HS. Basit matematiksel denklem ile de işlemiş faizi bulmak mümkündür. 60 günlük faiz 200TL ise 30 günlük işlemiş faiz ne kadardır? Şeklinde kurulacak bir denklemden 100TL sonucuna ulaşılabilecektir.

56 121 ALACAK SENETLERİ HS. Alacak senetlerinde öncelikle işletmenin elinde bulunan senetlerin nominal değeri ile 121 Alacak Senetleri hesabının kalanı karşılaştırılmalı ve miktar açısından kontrolün yapılması gerekmektedir. Alacak senetlerinin değerlemesi de Alıcılar hesabında olduğu gibi “itfa edilmiş maliyet değeri” üzerinden gerçekleştirilmektedir.

57 ŞÜPHELİ VE DEĞERSİZ ALACAKLAR
Hem senetli hem de senetsiz alacaklarda tahsili şüpheli görülen alacaklar normal ticari alacakların izlendiği 120 Alıcılar ve 121 Alacak Senetleri hesaplarından 128 Şüpheli Ticari Alacaklar hesabına aktarılırlar. Muhasebenin ihtiyatlılık ilkesi gereği işletmeler şüpheli alacakları için karşılık ayırabilmektedir. Karşılık ayırma işleminde 654 Karşılık Giderleri hesabı borçlandırılırken; bir aktif düzenleyici hesap olan 122 Şüpheli Ticari Alacaklar Karşılığı (-) hesabı alacaklandırılmaktadır.

58 ŞÜPHELİ VE DEĞERSİZ ALACAKLAR
Şüpheli alacaklar için ayrılacak karşılıkların tahmin edilmesinde farklı yöntemler kullanılabilmektedir. Alacakların yaşlandırması yolu ile ya da değerleme yapılan dönemden önceki iki hesap döneminde vadesinde tahsil edilemeyen alacakların ilgili bulunduğu dönemlerdeki toplam vadeli satışlara oranlarının ortalaması, değerleme dönemindeki vadeli satışlara uygulanarak tahmini şüpheli alacak karşılığı hesaplanabilmektedir.

59 ŞÜPHELİ VE DEĞERSİZ ALACAKLAR

60 ŞÜPHELİ VE DEĞERSİZ ALACAKLAR
Söz konusu şüpheli alacak tahsil edildiğinde veya tahsil edilmesi olanaksız hale geldiğinde ise daha önce ayrılan karşılık iptal edilmelidir. 2013 yılı içerisinde bu alacaklardan TL’lik kısmı tahsil edilirse yapılacak kayıt;

61 ŞÜPHELİ VE DEĞERSİZ ALACAKLAR
Bir ticari alacağın doğrudan tahsil edilmesinin imkansız hale gelmesi (Konkordato anlaşması, mahkeme kararı gibi) durumunda ise söz konusu alacak değersiz alacak olarak nitelendirilmektedir. Bir ticari alacağın değersiz hale gelmesi durumunda ise söz konusu tutar, ilgili ticari alacak hesabından (120 veya 121) çıkartılmakta ve 659 Diğer Olağan Gider ve Zararlar Hesabı aracılığıyla doğrudan zarar yazılmaktadır.

62 STOKLAR Stoklarla ilgili olarak en azından 31 Aralık tarihinde mutlaka fiili sayım yapılması gerekmektedir. İşletmenin sahip olduğu ticari mallarda fire ve eksikliklerin belirlenebilmesi için işletmenin sürekli envanter yöntemi uyguluyor olması gerekmektedir.

63 STOKLAR Sürekli envanter yöntemini kullanan işletmelerde ticari mallara ilişkin olarak yapılan fiziki sayım sonucunda belirlenen tutar ile 153 Ticari Mallar hesabının kalanı arasında oluşan tutarsızlıkların düzeltilmesi gerekmektedir. Söz konusu farklılıklar nedeni araştırılmak üzere 197 Sayım ve Tesellüm Noksanları hesabı veya 397 Sayım ve Tesellüm Fazlaları hesabına kaydedilmektedir.

64 STOKLAR Dönem sonu envanterde saptanan ticari mal mevcudu ile hesabın kalanı arasında ortaya çıkan olumsuz fark, firelerden kaynaklanmış olabilir. Fireler; malların dökülme, buharlaşma, çekme, paslanma vb. nedenlerle ortaya çıkan miktarsal kayıplardır. Ticari mallarda ortaya çıkan firelerin stoklardan düşülmesi gerekmektedir. Normal Fire Anormal Fire

65 STOKLAR Normal fireler Satışların Maliyetine eklenirken,
TMS 2 Stoklar standardı, “normalin üstünde gerçekleşen…kayıplar stokların maliyetine alınmaz ve oluştukları dönemin gideri olarak kabul edilerek sonuç hesaplarına aktarılır.” demektedir. Normal fireler Satışların Maliyetine eklenirken, Anormal fireler ise “659- Diğer Olağan Gider ve Zararlar” hesabında muhasebeleştirilmektedir.

66 STOKLAR Sürekli envanter yöntemi uygulayan işletmemizde stokların sayımı sonucunda TL’lik fire bulunduğu tespit edilmiştir. Bu firenin 2.000TL’lik kısmı normal fire olarak kabul edilmektedir.

67 STOKLAR Parasal değerinin bulunması TMS 2 Stoklar standardına göre, stoklar maliyet ve net gerçekleşebilir değerin düşük olanı ile değerlenmektedir. Net gerçekleşebilir değer, işin normal akışı içinde işletmenin stokların satılmasından elde etmeyi beklediği tutar olarak tanımlanmaktadır.

68 STOKLAR Ticari malın satın alınıp işletme depolarına girinceye kadar (muhafaza aşamasına kadar) katlanılan tüm giderler (ödenen ve geri alınabilecek vergiler hariç-KDV) maliyet değerine dahil edilmelidir. Satın alma bedeli Alışta ödenen komisyonlar İthal edilen mallarda gümrük vergileri, gümrük depolama ve gümrükten çekme giderleri İthal edilen mallarda akreditif giderleri Nakliye ve hamaliye giderleri Taşıma sigorta giderleri Stokların elde edilmesi ile ilişkilendirilebilen her türlü diğer giderler.

69 STOKLAR İşletmemiz, satmak amacıyla peşin fiyatı TL olan beyaz eşyayı TL + %10KDV ile 10 ay vadeli olarak satın almıştır. Söz konusu malların işletmemizin deposuna taşınması için 2.000TL + %10KDV nakliye ücreti; yolda başına gelebilecek kazalara karşı 500TL sigorta ücreti nakit ödenmiştir. Mallar işletmemizin deposuna girdikten sonra oluşabilecek hasarlara karşılık 1.500TL prim karşılığı işyeri sigorta ettirilmiştir.

70 STOKLAR

71 STOKLAR Fiili sayım sonucunda işletmenin elinde bulunan mal miktarı bulunmuş durumdadır. Ancak söz konusu malların maliyetinin ne kadar olduğunu hesaplamak kullanılan envanter yöntemine göre farklılaşmaktadır. Aralıklı Envanter Yöntemi Sürekli Envanter Yöntemi

72 ARALIKLI ENVANTER YÖNTEMİNDE STMM
Aralıklı envanter yönteminde envanter gününde o döne içerisinde satılan ticari malların maliyetini hesaplatabilmemiz için dönem sonunda elimizde kalan malların parasal değerini belirlememiz gerekmektedir.

73 BİRİM MALİYETİN HESAPLANMASI
TMS 2 Stoklar standardı stok maliyetini hesaplama yöntemlerini aşağıdaki gibi sıralamaktadır. Gerçek Parti Maliyet (Fiili Maliyet) Yöntemi İlk Giren İlk Çıkar (FIFO) Yöntemi Ağırlıklı Ortalama Maliyet Yöntemi

74 BİRİM MALİYETİN HESAPLANMASI
Ağırlıklı Ortalama Maliyet: Bu yöntemde stokların değerlemesinde ağırlıklı ortalama maliyet esas alınır. Ortalama maliyet satışa elverişli ticari mallar maliyetinin satışa elverişli ticari mal miktarına bölümü yolu ile hesaplanır.

75 BİRİM MALİYETİN HESAPLANMASI
Marketimizde envanter günü tarihinde yapılan sayım sonucunda raflarımızda 450 şişe süt kaldığı saptanmıştır. Dönem başında elimizde olan süt miktarı ve dönem içinde aldığımız sütler aşağıdaki gibidir.

76 BİRİM MALİYETİN HESAPLANMASI
Gerçek Parti Maliyet yöntemini uygulamamız için 450 şişenin hangi partide alındığını bilmemiz gerekmektedir. Örneğin bunlardan 400 tanesi 20 Temmuzda alınan partiden; 50 tanesi 5 Martta alınan partiden ise

77 BİRİM MALİYETİN HESAPLANMASI
İlk giren ilk çıkar yönteminde ise ilk aldığımız malları ilk önce sattığımızı varsayarak elimizde en son alınan malların kaldığını düşünmekteyiz. 450 şişe * 3TL = 1.350TL

78 STMM HESAPLANMASI Aralıklı envanter yönteminde satılan ticari malların maliyeti sadece envanter gününde hesaplanmaktadır. Bu hesaplamanın yapılabilmesi için öncelikle fiili sayım yapılarak mal mevcudu miktar olarak belirlenmeli, daha sonra da dönem sonundaki mal mevcudunun parasal değeri yukarıdaki yöntemlerden biri aracılığıyla hesaplanmalıdır.

79 STMM HESAPLANMASI

80 STMM HESAPLANMASI

81 SÜREKLİ ENVANTER YÖNTEMİNDE STMM
Sürekli envanter yönteminde her bir stok türü için stok kartı tutulmaktadır. Bu kart, her an o malın mevcut miktarını ve maliyet değerini ve de satılan her bir parti malın maliyetini vermektedir. Aralıklı envanter yönteminde anlatılan stok değerleme yöntemleri sürekli envanter yöntemi için de geçerlidir. Aralarındaki tek fark; sürekli envanter yönteminde dönem sonu beklenmeden her satış sonrasında satılan ticari malın maliyetinin belirlenmesi ve stok kartına bunların işlenmesidir.

82 SÜREKLİ ENVANTER YÖNTEMİNDE STMM

83 SÜREKLİ ENVANTER YÖNTEMİNDE STMM
Markette sürekli envanter yöntemi uygulanmaktadır. Dönem içindeki alış ve satışların durumu aşağıdaki gibidir. Buna göre stok kartını düzenleyelim.

84 DEĞERİ DÜŞEN STOKLAR TMS 2 Stoklar standardı gereğince stoklar maliyet ve net gerçekleşebilir değerinden düşük olanı ile değerlenmektedir. Bu aşamada teknolojik gelişmeler, modası geçme, doğal afetler gibi nedenlerle stokların net gerçekleşebilir değeri, maliyet değerinin altına düşerse ihtiyatlılık kavramı gereği karşılık ayrılması gerekmektedir. Net gerçekleşebilir değer maliyet değerinin üstüne çıkarsa hiçbir işlem yapılmaz.

85 DEĞERİ DÜŞEN STOKLAR Eğer değeri düşen malların satılma ihtimali halen varsa değeri düşen mallar bulunduğu stok hesabından çıkartılarak 157 Diğer Stoklar Hesabına alınır. Ayrıca muhasebenin ihtiyatlılık ilkesi gereği değeri düşen mallar için işletme karşılık ayırabilmektedir. Karşılık ayırma işleminde 654 Karşılık Giderleri hesabı borçlandırılırken; 158 Stok Değer Düşüklüğü Karşılığı (-) hesabı alacaklanmaktadır.

86 DEĞERİ DÜŞEN STOKLAR Maliyet bedeli TL olan ticari malın net gerçekleşebilir değerinin 8.000TL olduğu tespit edilmiştir. Değersiz Mallar İnşaat malzemeleri alıp satan bir işletmede maliyet bedeli 2.000TL olan çimentonun su basması nedeniyle tamamen kullanılamaz hale geldiği tespit edilmiştir.

87 DURAN VARLIKLAR TMS 16 Maddi Duran Varlıklar standardına göre bir iktisadi kıymetin varlık olarak finansal tablolara alınabilmesi için aşağıdaki özellikleri taşıması gerekmektedir. Bu kalemle ilgili gelecekteki ekonomik yararların işletmeye aktarılmasının muhtemel olması ve İlgili kalemin maliyetinin güvenilir bir şekilde ölçülebilmesi.

88 DURAN VARLIKLAR Dönem sonunda öncelikle maddi duran varlıkların fizikken var olup olmadıkları kontrol edilmekte ve ortaya çıkan fiili durum ile kayıtlı durum karşılaştırılarak tutarsızlıklar düzeltilmektedir. Maddi duran varlıkların değerlemesinde ise iki husus önem kazanmaktadır. Bu hususlardan biri duran varlığın iktisadi değerinin (maliyet bedelinin) tespit edilmesi; diğeri ise, duran varlığın aşınma, yıpranma ve değer kaybını ifade eden amortisman payının hesaplanmasıdır.

89 DURAN VARLIKLAR TMS 16 Maddi Duran Varlıklar standardı uyarınca ilk edinimde, yani maddi duran varlığın alımında katlanılan tüm edinme masrafları maddi duran varlığın maliyetine ilave edilir. TMS 16 standardı ilk muhasebeleştirme işlemini sonrasında maddi duran varlık kalemlerinin ölçülmesinde kullanılacak iki alternatif yöntem belirtir. Maliyet modeli Yeniden değerleme modeli

90 DURAN VARLIKLAR ABC A.Ş., X1 tarihinde bir makineyi KDV hariç TL fiyatla peşin satın almıştır. Söz konusu makine üçer yıllık aralıklarla yeniden değerlemeye tabi tutulmaktadır. İlk üç yılın sonunda makinenin birikmiş amortismanı TL ve hesaplanan gerçeğe uygun değeri TL’dir. Bu bilgilere göre makinenin değerleme öncesi net değeri ( – ) TL’dir.

91 DURAN VARLIKLARDA AMORTİSMAN
Amortisman, duran varlığın maliyetinin söz konusu duran varlığın yararlı ömrüne sistematik olarak dağıtılıp, gider yazılmasıdır. Dönem dönem hesaplanan amortismanların toplamına birikmiş amortisman adı verilmektedir. Duran varlığın net değeri, maliyet değerinden birikmiş amortisman düşüldükten sonra kalan tutardır.

92 DURAN VARLIKLARDA AMORTİSMAN
Amortisman, amortismana tabi değer üzerinden ayrılmaktadır. Amortismana tabi değer, varlığın maliyet değerinden kalıntı değeri düşülerek belirlenmektedir.

93 DURAN VARLIKLARDA AMORTİSMAN
TMS 16 standardında amortisman yöntemi olarak; Doğrusal (normal) amortisman yöntemi, Azalan bakiyeler amortisman yöntemi, Üretim miktarı amortisman yöntemi, sayılmıştır.

94 DURAN VARLIKLARDA AMORTİSMAN
Doğrusal (Normal) Amortisman Yöntemi, eşit tutarlı amortisman da denilen bu yöntemde, duran varlığın maliyet değeri yararlı ömrüne eşit tutarlarda dağıtılmaktadır. İşletme maliyet değeri TL, kalıntı değeri TL olan bilgisayarları için 2014 yılından başlayarak 5 yıl yararlı ömür belirlemiştir.

95 DURAN VARLIKLARDA AMORTİSMAN
Yıllar Amortismana Tabi Değer Amortisman Oranı Amortisman Tutarı Birikmiş Amortisman 2014 50.000 0,20 10.000 2015 20.000 2016 30.000 2017 40.000 2018

96 DURAN VARLIKLARDA AMORTİSMAN
Azalan Bakiyeler Amortisman Yöntemi, bu yöntemde ilk yıllarda daha fazla amortisman daha sonraki yıllarda daha az amortisman ayrılmaktadır. Bu yöntemde amortisman oranı, normal amortisman oranının 2 katıdır. Bu yöntemde amortismana tabi değer bulunurken, bir önceki yılın amortismana tabi tutarından bir önceki yıl ayrılan amortisman tutarı düşülmektedir.

97 DURAN VARLIKLARDA AMORTİSMAN
Yıllar Amortismana Tabi Değer Amortisman Oranı Amortisman Tutarı Birikmiş Amortisman 2014 50.000 0,40 20.000 2015 – 12.000 32.000 2016 – 7.200 39.200 2017 – 7.200 4.320 43.520 2018 – 4.320 - 6.480

98 DURAN VARLIKLARDA AMORTİSMAN
Üretim Miktarı Amortisman Yöntemi, Beklenen kullanım ya da üretim miktarı üzerinden amortisman ayrılır. Bu amortisman yönteminde, faydalı ömür yerini üretim miktarına bırakmıştır.

99 DURAN VARLIKLARDA AMORTİSMAN
İşletme maliyet değeri TL, kalıntı değeri TL olan fotokopi makinesi için üretim miktarı yöntemine göre amortisman ayrılması planlanmaktadır. Tahmini toplam fotokopi sayısı adet olup, 2014 yılında çekilen fotokopi sayısı adettir.

100 DURAN VARLIKLARDA AMORTİSMAN
Amortisman kayıt yöntemi, olarak Türkiye’de endirekt kayıt yöntemi tercih edilmiştir. Bu yöntemde her dönem sonunda hesaplanan amortisman tutarı, duran varlığın kullanıldığı işletme fonksiyonuna göre (yönetim, pazarlama, üretim vb.) bir gider hesabının borcuna; karşılığında maddi duran varlıklar için 257 Birikmiş Amortismanlar hesabının; maddi olmayan duran varlıklar için ise 268 Birikmiş Amortismanlar hesabının alacağına kaydedilmektedir.

101 DURAN VARLIKLARDA AMORTİSMAN
İşletmenin ofislerinde kullanılan bilgisayarların 2013 yılı için hesaplanan amortisman tutarı TL’dir. Eğer söz konusu bilgisayarlar araştırma laboratuvarında kullanılıyor olsaydı;

102 YABANCI KAYNAKLAR İşletmenin sahip olduğu varlıkların finanse edildiği kaynaklar, finansal durum tablosunun pasif tarafını oluşturmaktadır. Yabancı kaynakların envanter işlemleri ile ilgili olarak öncelikle söz konusu borçların, var olup olmadığı ve söz konusu tutarın gerçek tutar olup olmadığı incelenmelidir.

103 YABANCI KAYNAKLAR Bu incelemenin ardından borçlar, envanter günündeki değerine indirgenmelidir. Diğer bir ifade ile raporlama döneminde tahakkuk etmiş borçlar ile gelecek dönemlerde tahakkuk edecek borçlar birbirinden ayrılmalıdır. Buna ek olarak vadesi bir yılın altına inen borçlar, uzun vadeli borçlardan çıkartılarak kısa vadeli borçlar arasına alınmalıdır.

104 YABANCI KAYNAKLAR Borçların gerçekten var olup olmadıklarının tespiti.
1 Borçların gerçekten var olup olmadıklarının tespiti. 2 Borç tutarının gerçek durumu yansıtıp yansıtmadığının belirlenmesi. 3 Borçların envanter günündeki değerinin belirlenmesi. 4 Vadesi bir yılın altına inen borçların kısa vadeli borçlara aktarılması.

105 300 BANKA KREDİLERİ HS. Finans kuruluşlarından çekilen kredilerin envanter işlemleri sırasında öncelikle ana hesap – yardımcı hesap kontrolü yapılmakta ve banka kayıtları ile işletme kayıtlarının karşılaştırılmaktadır. Hesap özetlerinde yapılan inceleme sonucunda İş Bankası’ndan alınan krediyle ilişkili olarak yapılan 5.000TL anapara geri ödemesinin kayıtlara geçirilmediği anlaşılmıştır.

106 300 BANKA KREDİLERİ HS. Bir sonraki aşamada işletme aleyhine hesaba işleyen ve tahakkuk eden faiz ve diğer giderlerin kayda alınması ile yabancı paralı kredilerde kur farklarının dikkate alınması gerekmektedir. İşletmenin bankadan veya diğer finans kuruluşlarından çektikleri kredinin anapara ödemesine ilişkin ödemeler 300 Banka Kredileri hesabından düşülürken, faize ilişkin ödemeler 780 Finansman Gideri olarak muhasebeleştirilmektedir.

107 300 BANKA KREDİLERİ HS. Envanter günü tahakkuk etmiş olan faiz ödeme aşamasına gelmiş ise 300 Banka Kredileri hesabı işleyen faiz tutarı kadar alacaklandırılmaktadır; faiz gideri, ödeme aşamasına gelmemiş ise 381 Gider Tahakkukları hesabı faiz tutarı kadar alacaklandırılmalıdır. Her iki durumda da işleyen faiz tutarı 780 Finansman Gideri olarak kaydedilmektedir.

108 300 BANKA KREDİLERİ HS. İşletme tarihinde %15 faizli 10 ay vadeli TL’lik banka kredisi çekmiştir. İşletme mali tablolarını yıllık düzenlemektedir.

109 300 BANKA KREDİLERİ HS. Bankadan alınan yabancı para cinsinden krediler değerlemeye tabi tutulduğunda döviz kurundan dolayı banka kredisi artarsa bu artış tutarı 780 Finansman Gideri; azalırsa 646 Kambiyo Karı hesabına kaydedilmektedir.

110 300 BANKA KREDİLERİ HS. İşletmemiz, tarihinde İş Bankası’ndan %18 faizli 11 ay vadeli $ kredi çekmiştir. Kredi faizi ve anapara vade sonunda ödenecektir. İşletme mali tablolarını yıllık düzenlemektedir. $ = 1,3TL $ = 1,2TL $ = 1,5TL

111 303 UZUN VADELİ KREDİLERİN ANAPARA KREDİ TAKSİT VE FAİZLERİ HS.
Vadeleri bir yıldan uzun olmakla birlikte bilanço tarihinden itibaren bir yıl içerisinde ödenecek anapara taksitleri ile vadesi bir yılın altına düşen krediler bu hesaba alacak; 400 Banka Kredileri hesabına ise borç kaydı yapılmaktadır.

112 304 TAHVİL ANAPARA BORÇ TAKSİT VE FAİZLERİ HS.
405 Çıkarılmış Tahviller hesabında izlenen tahvil borçlarının, anapara ve faiz ödemesi bir yılın altına indiğinde söz konusu tutar bu hesaba aktarılmaktadır. İşletmenin çıkartmış olduğu TL’lik tahvilin vadesinin envanter günü itibariyle bir yılın altına düştüğü belirlenmiştir.

113 TİCARİ BORÇLAR Öncelikle işletmeden alacaklılar ile hesaplarda kayıtlı tutarlar karşılaştırılmalı ve tutarsızlık varsa bu düzeltilmelidir. Bunun dışında ticari borçlar etkin faiz yöntemiyle hesaplanan itfa edilmiş maliyeti üzerinden değerlenmektedir.

114 TİCARİ BORÇLAR İşletme, tarihinde peşin değeri TL olan malı TL+%10KDV ile 12 ay vadeli satın almıştır. KDV nakit ödenmiş geri kalan tutar için senet düzenlemiştir.

115 TİCARİ BORÇLAR Yabancı para cinsinden borç senetlerinde de banka kredilerindekine benzer işlem yapılmaktadır. Kur farkından doğan borçtaki artış 780 Finansman Gideri hesabına; borçtaki azalış ise 646 Kambiyo Karları hesabına kaydedilmektedir.

116 KDV MAHSUBU KDV’nin vergilendirme dönemi 1 ay olup KDV mükellefleri her ay sonunda KDV mahsup işlemlerini yaparak ödenecek veya devredecek KDV’yi hesaplayıp beyan etmek zorundadır. 391 HESAPLANAN KDV 191 İNDİRİLECEK KDV 190 DEVREDEN KDV 360 ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR

117 KDV MAHSUBU Nisan ayı sonu itibariyle KDV hesaplarının durumu aşağıdaki gibidir. 191 İndirilecek KDV Hs. 391 Hesaplanan KDV Hs. 190 Devreden KDV HS. 1.500 10.000 3.000 2.000 2.500 6.000

118 GELİR HESAPLARI İşletmenin ana faaliyet konusu mal ve hizmet satışlarından elde ettiği hasılat veya ana faaliyet konusu dışında kalan diğer faaliyetlerden (duran varlık satışı, kira veya faiz geliri vb.) elde ettiği gelir ve karların izlendiği hesaplara gelir hesapları adı verilmektedir.

119 GELİR HESAPLARI Gelir hesaplarının envanterinde öncelikle gelirlerin dönem bakımından kontrolü yapılmalıdır.

120 GELİR HESAPLARI

121 GELİR HESAPLARI Yapılan kontrol neticesinde işletmenin sahip olduğu dükkanın 3 aylık kirasını (3.000TL) Aralık 2013 ayında peşin tahsil ettiği ve bu gelirin tamamının 2013 yılı gelirleri arasına dahil edildiği anlaşılmıştır.

122 GELİR HESAPLARI Dönemde kullanılan tüm gelir hesapları, kar veya zararın belirlenmesi amacıyla, 690 Dönem Kar veya Zararı hesabına aktarılıp kapatılmalıdır. Kapatma işleminde tüm gelir hesapları tek tek borçlandırılmakta; karşılığında ise 690 Dönem Kar veya Zararı hesabı gelir hesaplarının kalan toplamları kadar alacaklandırılmaktadır.

123 GİDER HESAPLARI Gelir elde etmek için yapılan aktif tükenmelerinin izlendiği 6 nolu hesaplardır. Gider hesaplarının yanında işletmenin faaliyetleriyle ilgili giderlerinin dönem içinde kaydedildiği maliyet hesapları vardır. Maliyet hesapları, dönem sonunda yansıtma hesapları aracılığı ile ilgili gider hesaplarına aktarılarak kapatılırlar. Tekdüzen Muhasebe Sistemi’nde iki seçenek (7A ve 7B) verilmiştir.

124 GİDER HESAPLARI Maliyet Hesapları Türleri Fonksiyonlarına Göre
7A Seçeneği Çeşitlerine Göre 7B Seçeneği

125 GİDER HESAPLARI 710 DİREKT İLK MADDE VE MALZEME GİDERLERİ
720 DİREKT İŞÇİLİK GİDERLERİ 730 GENEL ÜRETİM GİDERLERİ 740 HİZMET ÜRETİM MALİYETİ 750 ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME GİDERLERİ 760 PAZARLAMA SATIŞ VE DAĞITIM GİDERLERİ 770 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ 780 FİNANSMAN GİDERLERİ 790 İLK MADDE VE MALZEME GİDERLERİ 791 İŞÇİ ÜCRET VE GİDERLERİ 792 MEMUR ÜCRET VE GİDERLERİ 793 DIŞARIDAN SAĞLANAN FAYDA VE HİZMETLER 794 ÇEŞİTLİ GİDERLER 795 VERGİ, RESİM VE HARÇLAR 796 AMORTİSMAN VE TÜKENME PAYLARI 797 FİNANSMAN GİDERLERİ 798 GİDER ÇEŞİTLERİ YANSITMA HESABI

126 GİDER HESAPLARI Gider hesaplarının envanterinde öncelikle giderlerin dönem bakımından kontrolü yapılmalıdır.

127 GİDER HESAPLARI İşletmenin dönemde kullandığı tüm gider hesapları, kar veya zararın belirlenmesi amacıyla, 690 Dönem Kar veya Zararı hesabına aktarılıp kapatılmalıdır. Gider hesaplarının kapatılabilmesi için öncelikle işletmenin dönem içinde kullanmış olduğu 7 nolu maliyet hesaplarının 6 nolu gelir tablosu hesaplarına yansıtılması gerekmektedir.

128 GİDER HESAPLARI Yansıtma işleminde öncelikle yansıtma hesapları karşılığında tutarlar ilgili gelir tablosu (6 nolu) hesaplara aktarılmaktadır. Taşıma işlemi gerçekleştikten sonra taşıma işlemini üstlenen yansıtma hesapları ve giderlerin dönem içinde izlendiği 7 nolu maliyet hesapları ters kayıtla kapatılır.

129 GİDER HESAPLARI

130 GİDER HESAPLARI

131 GİDER HESAPLARI Yansıtma işleminden sonra tüm gider hesapları kapatılarak 690 Dönem Kar veya Zararı hesabına aktarılmalıdır. Kapatma işleminde tüm gider hesapları tek tek alacaklandırılmakta; karşılığında ise 690 Dönem Kar veya Zararı hesabı gider hesaplarının kalan toplamları kadar borçlandırılmaktadır.

132 DÖNEM KAR VEYA ZARARI Tüm gelir ve tüm gider hesaplarının 690 Dönem Kar veya Zararı hesabına aktarılmasıyla birlikte artık bu hesabın kalanına bakılarak işletmenin söz konusu dönemde için brüt kar veya zararı belirlenmektedir.

133 DÖNEM KAR VEYA ZARARI Dönem kar veya zararı gelir ve giderlerin karşılaştırılması yoluyla hesaplanabileceği gibi özkaynak karşılaştırılması yoluyla da hesaplanabilmektedir. Bilanço esasına göre ticari kazanç dönem sonu ve dönem başı öz sermayesi arasındaki farktır.

134 DÖNEM KAR VEYA ZARARI İşletmenin 2012 yılı özkaynakları toplamı TL; 2013 yılı özkaynakları toplamı ise TL’dir yılı içerisinde işletme ortakları 5.000TL nakit koyarak sermaye artırmışlardır. Buna göre 2013 yılı karı ne kadardır?

135 TİCARİ KAR – MALİ KAR TTK ve muhasebe ilkelerinde yer alan değerleme ölçüleri, indirilebilecek ve indirilemeyecek giderler, gelir kalemleri ile Vergi mevzuatının ilgili hükümleri arasında farklılıklar bulunmaktadır. Ticari Kar (Dönem Karı): TTK hükümlerine uygun olarak belirlenen kar. Mali Kar: Vergi mevzuatı hükümlerine göre belirlenen kar.

136 TİCARİ KAR – MALİ KAR Vergi kanunları ticari karın içinde yer alan bazı gelirlere, vergiden muafiyet veya istisna uygulamaktadır. Bu gelirlere “Vergiye Tabi Olmayan Gelir” adı verilmektedir. İşletme bu gelirleri üzerinden vergi ödemeyeceği için bu gelirlerini ticari kardan çıkartmalıdır. - İştirak Kazançları İstisnası - Yurtdışı Kazançların İstisnası - Portföy Kazançları İstisnası

137 TİCARİ KAR – MALİ KAR Vergi kanunları ticari karın hesaplanmasında dikkate alınan bazı giderleri ise gider olarak kabul etmemektedir. Bu tip giderlere “Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler” adı verilmektedir. İşletme ticari karın hesaplanmasında indirim konusu yaptığı bu giderler, ticari kara eklenmelidir. - Vergi, Para Cezaları, Gecikme Zamları ve Faizler - Yasal Sınırı Aşan Bağış ve Yardımlar - Alkol ve Alkollü İçkiler ve Tütün Mamullerine Ait İlan ve Reklam Giderlerinin Yarısı

138 TİCARİ KAR – MALİ KAR Ticari Kar XXXX 10.000 - VTOG XX (2.000) + KKEG
1.000 Mali Kar XXX 9.000

139 DÖNEM NET KAR VEYA ZARARI
Sermaye şirketlerinde 690 Dönem Kar veya Zararı hesabının kalanından mali kar üzerinden hesaplanan kurumlar vergisi ve diğer yasal yükümlülükler için karşılık ayrılarak dönem karı netleştirilmektedir. Dönem net kar veya zararı belirlendikten sonra artık kesin mizan düzenlenir ve kesin mizandan dönemin finansal durum tablosu hazırlanmaktadır.

140 GEÇİCİ (PEŞİN) VERGİ Geçici vergi, yıllık gelir veya kurumlar vergisinin dönem içinde tahsiline olanak sağlayan bir uygulamadır. Vergi 3’er aylık dönemler itibariyle kümülatif olarak hesaplanmaktadır. BİRİNCİ DÖNEM: Ocak- Mart İKİNCİ DÖNEM: Ocak-Haziran ÜÇÜNCÜ DÖNEM: Ocak-Eylül DÖRDÜNCÜ DÖNEM: Ocak-Aralık

141 GEÇİCİ (PEŞİN) VERGİ İşletmemizin 2013 yılına ilişkin geçici vergi matrahları aşağıdaki gibidir: (KV oranı %20’dir.) Ocak – Mart 6.000TL Ocak – Haziran 3.000TL Ocak – Eylül 7.000TL Ocak – Aralık 9.000TL

142 Daha Önce Ödenen Geçici Vergi Tutarı Ödenmesi Gereken Vergi Tutarı
GEÇİCİ (PEŞİN) VERGİ Dönem Matrah Vergi Oranı Vergi Tutarı Daha Önce Ödenen Geçici Vergi Tutarı Ödenmesi Gereken Vergi Tutarı 1 6.000 0.20 1.200 2 3.000 600 (1.200) 3 7.000 1.400 200 4 9.000 1.800 (1.400) 400

143 GEÇİCİ (PEŞİN) VERGİ Her döneme ilişkin hesaplanan geçici vergi 193 Peşin Ödenen Vergi ve Fonlar hesabının borcuna; 360 Ödenecek Vergi ve Fonlar hesabının ise alacağına kaydedilmektedir. Bu noktada önemli olan konu her dönem için hesaplanan geçici vergi tutarının bir önceki dönemde hesaplanan tutarı aşan kısmının ödeneceği; aşmıyorsa herhangi bir kayda gerek olmadığıdır.