Ege Üniversitesi, Ziraat fakültesi, 06 Ekim 2011 YÜKSEKÖĞRETİMDEKİ GELİŞMELER VE TARIMSAL YÜKSEKÖĞRETİMDEN BEKLENENLER Prof. Dr. Atilla Eriş YÖK – Yürütme.

... konulu sunumlar: "Ege Üniversitesi, Ziraat fakültesi, 06 Ekim 2011 YÜKSEKÖĞRETİMDEKİ GELİŞMELER VE TARIMSAL YÜKSEKÖĞRETİMDEN BEKLENENLER Prof. Dr. Atilla Eriş YÖK – Yürütme."— Sunum transkripti:

1 Ege Üniversitesi, Ziraat fakültesi, 06 Ekim 2011 YÜKSEKÖĞRETİMDEKİ GELİŞMELER VE TARIMSAL YÜKSEKÖĞRETİMDEN BEKLENENLER Prof. Dr. Atilla Eriş YÖK – Yürütme Kurulu Üyesi

2 Ege Üniv.,Zir. Fak.,06.10.11A.Eris2 TARIMSAL YÜKSEKÖĞRETİM KONUSUNA GEÇMEDEN ÖNCE ÜLKEMİZ YÜKSEKÖĞRETİMİNİN ÖNEMLİ BAZI GERÇEKLERİNİ DİKKATE ALMAKTA YARAR VARDIR.

3 Ege Üniv.,Zir. Fak.,06.10.11A.Eris3 BUGÜN TÜRKİYE’DE 62’Sİ VAKIF 103 ‘Ü DEVLET OLMAK ÜZERE TOPLAM 165 ÜNİVERSİTE VARDIR. YILLARA GÖRE ÜNİVERSİTE SAYILARI YILLARÜNİVERSİTE SAYILARI 19331 19576 197819 198227 198428 (27+1) 200176 (53+23) 2007115 (85+30) 2011165 (103+62)

4 Ege Üniv.,Zir. Fak.,06.10.11A.Eris4 YÜKSEKÖĞRETIM DÜZEYI EĞİTİM TÜRÜ TOPLAM ÖĞRENCİ SAYILARI ÖRGÜN AÇIK & UZAKTAN ÖNLİSANS614 873483 4371 098 310 LİSANS1 297 8461 230 4862 528 332 LİSANSÜSTÜ (TIPTA UZMANLIK DAHİL) 190 444 TOPLAM ÖĞRENCİ SAYILARI 2 103 1631 713 9233 817 086 YÜKSEKÖĞRETİMDEKİ ÖĞRENCİLERİN ÖĞRETİM DÜZEYLERİNE GÖRE DAĞILIMI (2010-2011)* *ÖSYM Kayıtları

5 Ege Üniv.,Zir. Fak.,06.10.11A.Eris5 PROFESÖR15 529 DOÇENT8 486 YARDIMCI DOÇENT21 717 ÖĞRETİM ÜYESİ TOPLAMI45 732 ÖG. GÖR., ARŞT. GÖR., OKUTMAN,... 65 763 TOPLAM OĞRETİM ELEMANI SAYISI 111 495 2010-2011 DÖNEMİ İTİBARİYLE ÖĞRETİM ELEMANI SAYILARI* *) OSYM KAYITLARI

6 Ege Üniv.,Zir. Fak.,06.10.11A.Eris6  BUGÜN TÜRKİYE’DE TOPLAM 3 817 086 YÜKSEKÖĞRETİM ÖĞRENCİSİ VARDIR*.  2 233 767 ÖĞRENCİ LİSANS ÖĞRENCİSİDİR*.  1912’DE DARÜLFÜNUNDAKI ÖĞRENCİ SAYISI 4 600; 1922-1933 YILLARI ARASINDAKİ 11 YILDA DARÜLFÜNUN’DAN TOPLAM MEZUN OLAN ÖĞRENCİ SAYISI DA 3554’DÜR (YILLIK ORTALAMA MEZUN SAYISI 323)**.  BUGÜN SADECE BİR YILDA (2009-2010 DÖNEMİ) TÜRKİYE’DE ÜNİVERSİTELERDEN MEZUN OLAN TOPLAM ÖĞRENCİLERİN SAYISI İSE 559 868’DİR*.  BU RAKAMLAR DİKKATE ALINDIĞINDA TÜRKİYE’DE YÜKSEKÖĞRETİMİN BUGÜNKÜ BÜYÜKLÜĞÜ DAHA IYI ANLASILACAKTIR *) ÖSYM İstatsitikleri. **)Dölen,E. 2010. Cumhuriyet Döneminde Osmanlı Darülfünunu (1922-1933). İstanbul Bilgi Üniversitesi Yay. 276, 521s.

7 Ege Üniv.,Zir. Fak.,06.10.11 7 Dünya ’da ve Türkiye ’de Uluslararası İndekslere Giren Dergilerde Yayınlanan Makale Sayıları (1996-2010) (ULAKBİM 2011) (ISI Web of Science) Yıllar Dünyadaki yayın sayısı Türkiye’deki yayın sayısı Türkiye’nin artış oranı (%) Türkiye’nin Dünya’daki payı (%) Türkiye’nin Dünya’daki sırası 1996780 1012 91725,00,37432 1997804 1913 31313,60,41228 1998821 4353 90117,80,47526 1999861 4004 49115,10,52125 20001 064 4936 07435,20,57125 20011 183 4767 59225,00,64225 20021 080 9909 30322,50,86122 20031 111 41012 16030,71,09422 20041 057 19513 77313,31,30320 20051 298 56817 18824,81,32319 20061 554 55617 7053,01,13821 20071 574 70319 99012,91,26918 20081 582 61425 28126,51,59718 20091 956 42622 03712,841,12017 20101 827 94222 6232,661,24018 7A.Eris

8 Ege Üniv.,Zir. Fak.,06.10.118 Countrıes** YEARS 19901995200020052007 200820092010 1Germany44 73655 89368 45380 18176 320 87.43389.54590.070 2England41 66055 14562 85771 16770 991 70.39979.78082.126 3France32 10143 52549 36357 21454 208 64.51565.30164.751 4Italy17 25826 22731 42142 28743 598 50.36751.60651.805 5Spain9 35616 20422 62731 98034 299 41.99044.32445.719 6Nederland12 98517 46019 38125 04324 797 28.43830.20431.704 7Turkey9822 5025 32115 09315 932 20.80622.03722.623 8Sweden10 34113 22015 13618 03617 503 19.13519.61120.110 9Poland5 6627 8499 78714 67113 647 19.53219.51319.291 10Belgium5 9758 51010 12913 90713 827 16.19816.86517.461 11Denmark4 8506 6807 9529 5539 563 10.87711.20012.373 12Austria3 7935 5257 2029 4149 314 11.08511.34711.798 13Greece1 9773 3444 9058 0429 165 10.55810.59810.467 14Finland4 0705 9107 5588 7698 685 9.7909.97110.133 1515Portugal8731 6673 1625 5616 129 7.8128.8199.354 1616Czech Rep.1893 5724 3406 3876 791 8.6358.8229.239 1717Ireland1 4122 0372 7794 3854 824 5.8726.1258.748 1818Romania6211 2231 9612 6222 962 5.8336.5106.934 1919Hungary2 6673 3134 1435 2304 936 5.9105.7675.240 2020Slovenia218581 6262 2122 346 3.2943.3663.357 2121Slovakia562 0991 9782 3322 405 3.1802.8992.938 22Bulgaria1 5351 5301 5611 8611 960 2.4702.4222.075 23Lithuania2753204599251 082 2.5121.9721.851 24Estonia257418584800914 1.1151.2361.363 25S. Cyprus22111180311391 529668743 26Luxemburg3662103188229 359464547 27Malta2141427581 129120179 27 AVRUPA ÜLKESİNİN TÜM ALANLARDAKİ BİLİMSEL YAYIN SAYILARINA GÖRE SIRALARI (Sıralama 2010 istatistiklerine göre yapılmıştır) (ULAKBİM 2011) A.Eris

9 Ege Üniv.,Zir. Fak.,06.10.11 9 UNİVERSİTELERŞEHİRKURULUŞ YILI 1Orta DoğuANKARA2001 3İhsan Doğramacı BilkentANKARA2002 4İzmir Yüksek Teknoloji EnstitüsüIZMIR2002 5SabancıKOCAELI2002 6HacettepeANKARA2003 7Istanbul TeknikISTANBUL2003 8Anadolu & OsmangaziESKISEHIR2003 9SelcukKONYA2003 10KocaeliKOCAELI2003 11AkdenizANTALYA2004 12ErciyesKAYSERI2004 13Karadeniz TeknikTRABZON2004 14CukurovaADANA2004 15MersinMERSIN2005 16Süleyman DemirelISPARTA2005 17UludagBURSA2005 18GaziantepGAZIANTEP2006 19GaziANKARA2007 20TrakyaEDIRNE2008 21FıratELAZIG2007 22 AtatürkERZURUM2005 23PamukkaleDENIZLI2007 24Yıldız TeknikISTANBUL2003 25AnkaraANKARA2006 26IstanbulISTANBUL2003 27SakaryaSAKARYA2008 28BogaziciISTANBUL2009 29CumhuriyetSIVAS2007 30DicleDIYARBAKIR2007 31Izzet BaysalBOLU2009 FAALİYETTEKİ TEKNOPARKLAR 9A.Eris

10 Ege Üniv.,Zir. Fak.,06.10.1110 UNİVERSİTELERŞEHİR KURULUŞ YILI 1GaziosmanpaşaTokat2008 2TOBBAnkara2008 3Dumlupınar Kütahya2009 4OndokuzmayısSamsun2009 5İnönü Malatya2009 6 İstanbul Ticaret İstanbul2009 7 Harran Urfa2010 8 Düzce 2010 9Çanakkale 18 MartÇanakkale2011 10Gebze Yüksek Teknoloji Enst.Kocaeli2011 11Kahramanmaraş Sütçü İmamKahramanmaraş2011 12Namık KemalTekirdağ2011 YAPIMI DEVAM EDEN TEKNOPARKLAR TOPLAM TEKNOPARKLAR: 43 A.Eris

11 Ege Üniv.,Zir. Fak.,06.10.11A.Eris11 SORU-1: ULUSLAR ARASI İNDEKSLERE GİREN YAYINLARDA TARIMSAL KONULAR YETERLİ PAYA SAHİP Mİ? SORU-2: BU TEKNOPARKLARDA TARIMSAL ÇALIŞMALAR VAR MI? VARSA YETERLİ Mİ?

12 Ege Üniv.,Zir. Fak.,06.10.11A.Eris12 TARIMSAL YÜKSEKÖĞRETİMDEKİ BAZI İSTATİSTİK GERÇEKLER

13 Ege Üniv.,Zir. Fak.,06.10.11A.Eris13 ZİRAAT FAKÜLTELERİNDE MEVCUT ÖĞRETİM ÜYESİ SAYILARI* TÜRKİYEDEKİ TOPLAM ÖĞRETIM ÜYELERİNE ORANI PROFESÖR718% 4.6 DOÇENT391% 4.5 YARDIMCI DOÇENT583% 2.7 TOPLAM1 692% 3.7 TÜRKİYE’DE TOP. ÖĞ.ÜYESİ SAYISI 45 732%100 ZİRAAT FAKÜLTESİ SAYISI: 26 *) ÖSYM ve YÖK Kayıtları (2010-11)

14 Ege Üniv.,Zir. Fak.,06.10.11A.Eris14 ÖĞRENCİ SAYILARI BAKIMINDAN DIGER BAZI FAKULTELER ILE KARSILASTIRARAK İNCELEYECEK OLURSAK AŞAĞIDAKİ TABLO BİR FİKİR VERMEKTEDİR (2010-2011*) FAKÜLTELER TOPLAM LİSANS ÖĞRENCİ SAYILARI TÜRKİYE’DEKİ TOPLAM ÖRGÜN LİSANS ÖĞRENCİ SAYISI İÇİNDEKİ PAYI (%) İİBF, İKTİSAT, İŞLETME,TİC.BİL. VD. 1 411 41071.0 FEN-EDEBİYAT257 06012.9 EĞİTİM229 45811.5 MÜHENDİSLİK & MİMARLIK EĞİTİMİ VERENLER 239 589 12.0 TIP41 0532.1 GÜZEL SANATLAR & TASARIM26 5091.3 ZİRAAT23 2671.2 *) ÖSYM İstatistiklerinden yararlanarak hazırlanmıştır.

15 Ege Üniv.,Zir. Fak.,06.10.11A.Eris15 BU DURUM İTİBARİYLE, ZİRAAT FAKÜLTELERİNDE ÖĞRETİM ÜYESİ BAŞİNA DÜŞEN ÖĞRENCİ SAYISI İSE 13.7 ’DİR. ZİRAAT FAKÜLTELERİNİN TÜM ÖRGÜN YÜKSEKÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİ (LİSANS) ARASINDAKİ ÖĞRENCİ PAYI % 1.2 İKEN ZİRAAT FAKÜLTELERİNDEKİ ÖĞRETİM ÜYELERİNİN TÜRKİYEDEKİ TOPLAM ÖĞRETİM ÜYELERİNE ORANI İSE % 3.7 ’DİR.

16 Ege Üniv.,Zir. Fak.,06.10.11A.Eris16 SORU-3: BU RAKAMLAR TATMİN EDİCİ Mİ? SORU-4: ÜNİVERSİTELER TARIMSAL ALANDA BİR İSTİHDAM KAPISI MI OLMALI? MEZUNLAR İÇİN AKADEMİSYENLİK SIRADAN BİR İŞ KAPISI MI? YOKSA, SORU-5: ÜNİVERSİTELER, ESAS OLARAK ÜLKENİN İLGİLİ SEKTÖRLERİNE ONLARIN İHTİYACINI KARŞILAYACAK ŞEKİLDE KALİTELİ ELEMAN MI YETİŞTİRMELİ?

17 Ege Üniv.,Zir. Fak.,06.10.11A.Eris17 1. BAHÇE BİTKİLERİ 2. BİTKİ KORUMA 3.BİYOSİSTEM MÜHENDİSLİĞİ 4. GIDA MÜHENDİSLİĞİ 5. PEYZAJ MİMARLIĞI 6. SU ÜRÜNLERİ MÜHENDİSLİĞİ 7. SÜT TEKNOLOJİSİ 8. TARIM EKONOMİSİ 9. TARIM MAKİNELERİ 10.TARIMSAL BİYOTEKNOLOJİ 11.TARIMSAL YAPILAR VE SULAMA 12.TARLA BİTKİLERİ 13.TOPRAK BİLİMİ VE BİTKİ BESLEME 14.ZOOTEKNİ HALEN ZİRAAT FAKÜLTELERİNDE TOPLAM 14 BÖLÜM İÇİNDE 14 LİSANS PROGRAMI VARDIR.

18 Ege Üniv.,Zir. Fak.,06.10.11A.Eris18 AYRICA, ZİRAAT FAKÜLTELERİNİN DIŞINDA TARIMSAL KONULARI İÇEREN DİĞER BAZI LİSANS PROGRAMLARINI DA GÖRMEK MÜMKÜNDÜR. ÜNİVERSİTE VE FAKÜLTELİSANS PROGRAMLARI 1.Fatih Üniv. Müh. Fak., 2.Yeditepe Üniv. Müh.-Mim.Fak. Genetik ve Biyomühendislik 3. Ege Üniv., Mühendislik Fak.; 4. Yıldız Teknik Üniv.,vd. Biyomühendislik 5. Hacettepe Üniv., İ.İ.B.F.; 6. Ankara Üniv. Ev Ekonomisi Yük.Okulu Aile ve Tüketici Bilimleri 7. Ege Üniv., Mühendislik Fak. 8. Uşak Üniv., Mühendislik Fak. Deri Mühendisliği 9. Sabancı Üniv., Mühendislik ve Doğa Bil. Fak.Biyoloji Bilimleri ve Biyomühendislik 10. Celal Bayar Üniv., Tütün Eksperliği Yük. Ok.Tütün Eksperliği 11. Hacettepe Üniv. Müh. Fak.Hidrojeoloji Mühendisliği 12. Lefke Avrupa Üniv., Tarım Bilimleri ve Teknolojileri Fak. Bahçe Bitkileri Üretimi ve Pazarlaması Tarım İşletmeciliği Peyzaj Mimarlığı 13. Uluslararası Kıbrıs Üniv., Tarım Bilimleri ve Teknolojileri Fak. Biyosistem Mühendisliği Bitkisel Üretim Teknolojileri 14. Niğde Üniv., Tarımsal Teknoloji ve Gıda Bilimleri Fak. (Henüz Eğitime Başlamadı) 15. İzmir Ekonomi Üniv., Tarımsal Teknoloji ve Gıda Bilimleri Fak. (Henüz Eğitime Başlamadı) Tarımsal Genetik Mühendisliği Tarımsal İşletme Mühendisliği Gıda Endüstrisi Mühendisliği

19 Ege Üniv.,Zir. Fak.,06.10.11A.Eris19 2011 LYS SONUÇLARI İTİBARİYLE ZİRAAT FAKÜLTELERİNİN DOLULUK ORANI % 95 OLMUŞTUR. % 5 KONTENJAN BOŞ KALMIŞTIR. BOŞ KALAN KONTENJANLAR:  % 20 ZOOTEKNİ,  % 15 TARIM MAKİNALARI,  % 7 TOPRAK BİLİMİ VE BİTKİ BESLEME (Diğer klasik programlardaki boşluk oranları ortalama % 0.5-5 arasında).

20 Ege Üniv.,Zir. Fak.,06.10.11A.Eris20 FİZİK LİSANS VE FİZİK ÖĞRETMENLİĞİ ALANINDA BOŞ KALAN KONTENJAN ORANI: % 53 SU ÜRÜNLERİ MÜHENDİSLİĞİ ALANINDA BOŞ KALAN KONTENJAN ORANI: % 73

21 Ege Üniv.,Zir. Fak.,06.10.11A.Eris21 2011 LYS SINAVI SONUCU 1.TERCİHİNE YERLEŞEN ORANI % 31; 2.TERCİHİNE YERLEŞEN ORANI % 13 3.TERCİHİNE YERLEŞEN ORANI % 8 OLMUŞTUR. İLK ÜÇ TERCİHİNE YERLEŞEN ADAY ORANI TOPLAM % 52’DİR

22 Ege Üniv.,Zir. Fak.,06.10.11A.Eris22 ZİRAAT FAKÜLTELERİNDE 1. TERCİHİNE GÖRE YERLEŞEN ADAY SAYISI: 923 ; TOPLAM YERLEŞEN ADAYLAR İÇİNDE 1. TERCİHİNE GÖRE YERLEŞENLERİN ORANI: % 16 VETERİNER FAKÜLTELERİNDE 1. TERCİHİNE GÖRE YERLEŞEN ADAY SAYISI: 398; TOPLAM YERLEŞEN ADAYLAR İÇİNDE 1. TERCİHİNE GÖRE YERLEŞENLERİN ORANI: % 25 FİZİK ( LİSANS, MÜHENDİSLİK, ÖĞRETMENLİK ) PROGRAMLARINA 1. TERCİHİNE GÖRE YERLEŞEN ADAY SAYISI: 755; TOPLAM YERLEŞEN ADAYLAR İÇİNDE 1. TERCİHİNE YERLEŞENLERİN ORANI: % 33

23 Ege Üniv.,Zir. Fak.,06.10.11A.Eris23 BU DURUM SADECE ZİRAAT PROGRAMLARINA OLAN İLGİ AZLIĞINI GÖZTERMİYOR. DİĞER KLASİK ALANLARA DA İLGİNİN CİDDİ ÖLÇÜDE AZALDIĞINI GÖSTERİYOR. İLGİ NASIL ARTIRILABİLİR? BURADA YÜKSEKÖĞRETİMİN BÜTÜNÜNDE YENİDEN YAPILANMAYI KABULLENMEK, SANAYİNİN VE DİĞER İŞ ÇEVRELERİNİN İHTİYACI OLAN ALANLAR İLE YENİ ALANLARIN YÜKSEKÖĞRETİME GİRMESİNİ SAĞLAMAK VE ÖZELLİKLE ÖĞRENCİ ODAKLI BİR YÜKSEKÖĞRETİM YAKLAŞIMINI ÖNE ÇIKARMAK ESAS OLMALIDIR.

24 Ege Üniv.,Zir. Fak.,06.10.11A.Eris24 TARIM BİLİMLERİ KAPSAMI İÇİNDEKİ GEREK ÜRÜN ÇEŞİTLİLİĞİ, GEREK BU ÜRÜNLERE DÖNÜK TEKNİK VE TEKNOLOJİK ALANLARIN ZENGİNLİĞİ,TARIMSAL FAALİYETLERİ VE EĞİTİMİNİN ÇOK YÖNLÜ OLMASINI ZORUNLU KILMAKTADIR. KEZA, BU ZENGİNLİK ÖZELLİKLE TARIMSAL ALANLARDAKİ PROFESYONEL YAKLAŞIMLARDA ÖNEMLİ BİR DİNAMİZMİ GEREKTİRMEKTEDİR. DOLAYISIYLA, DÜNYADA TARIM ALANINDAKİ HER TÜRLÜ GELİŞME CİDDİ BİR TAKİP GEREKTİRİR.

25 Ege Üniv.,Zir. Fak.,06.10.11A.Eris25 TÜM BİLİMSEL VE TEKNOLOJİK GELİŞMELERİN, HER TÜRLÜ TARIMSAL KONUDA VE ALANLARDA DİKKATE ALINMASI ZORUNLUDUR. BU GELİŞMELER EĞİTİM DÜZEYLERİNE MUTLAK YANSITILMALI VE BUNA PARALEL OLARAK, EĞİTİMİN HER KADEMESİ DEVAMLI BİR GELİŞME İÇİNDE OLMALIDIR. HER SENE TEMEL BİLGİLERİN DIŞINDA ÖĞRENCİLERE AYNI BİLGİLERİN VERİLMESİ ÜNİVERSİTER EĞİTİM İLE BAĞDAŞMAZ.

26 Ege Üniv.,Zir. Fak.,06.10.11A.Eris26 SORU-6: ZİRAAT FAKÜLTELERİNDE MEVCUT LİSANS PROGRAMLARI ZAMANIMIZ KOŞULLARINA UYGUN MU? SORU-7: MEVCUT EĞİTİM-ÖĞRETİM YÖNTEM VE MÜFREDATLARI ZAMANIMIZ KOŞULLARINA UYGUN MU? SORU-8: DÜNYADAKİ YENİLİKLER VE YAPILAN BİLİMSEL ARAŞTIRMA SONUÇLARI EĞİTİM-ÖĞRETİM İÇERİĞİNE NE ÖLÇÜDE YANSITILIYOR?

27 Ege Üniv.,Zir. Fak.,06.10.11A.Eris27 YÜKSEKÖĞRETİMİN YENİDEN VE ÇAĞDAŞ BİR ŞEKİLDE YAPILANMASI İÇİN BOLOGNA SÜRECİ BU KONUDA CİDDİ BİR ARAÇTIR. 21.01.2010 TARİHİNDE “TÜRKİYE YÜKSEKÖĞRETİM YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ (TYYÇ)”NİN; 13.01.2011 TARİHİNDE DE “TYYÇ-TEMEL ALAN YETERLİLİKLERİ”NİN YÖK TARAFINDAN ONAYLANARAK YÜRÜRLÜĞE KONULMASI YÜKSEKÖĞRETİMDE ÖNEMLİ BİR GELİŞMEDİR. TÜM TARIMSAL YÜKSEKÖĞRETİMDE BELİRLENEN ASGARİ KRİTERLERE GÖRE BÖLÜMLERİN, HER DÜZEYDEKİ PROGRAMLARIN, DERSLERİN VE MÜFREDATLARIN YENİDEN YAPILANMASINA SÜRATLE BAŞLANMALI VE 2012 SONUNA KADAR BİTİRİLMESİ GEREKMEKTEDİR.

28 Ege Üniv.,Zir. Fak.,06.10.11A.Eris28 HER DÜZEY (ÖN LİSANS, LİSANS, YÜKSEK LİSANS VE DOKTORA) İÇİN BURADA DİKKATE ALINMASI GEREKLİ KRİTERLER AŞAĞIDA VERİLMİŞTİR: ► O Alan ve o Düzey İçin Sahip Olunması Gereken Kuramsal Ve Uygulamalı Bilgi ► O Alan ve o Düzey İçin Sahip Olunması Gereken Kuramsal/Bilişsel Ve Uygulamalı Beceri ► Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği ► Öğrenme Yetkinliği ► İletişim ve Sosyal Yetkinlik ► Alana Özgü Yetkinlik Bilgi ve Beceri Yetkinlikler

29 Ege Üniv.,Zir. Fak.,06.10.11A.Eris29 TÜRKİYE YÜKSEKÖĞRETİM YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ (TYYÇ) TYYÇ DÜZEYİ BİLGİ - Kuramsal - Uygulamalı BECERİLER - Kavramsal/Bilişsel - Uygulamalı YETKİNLİKLER Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği Öğrenme Yetkinliği İletişim ve Sosyal Yetkinlik Alana Özgü Yetkinlik 6 LİSANS _____ EQF-LLL: 6. Düzey _____ QF-EHEA: 1. Düzey - Alanındaki güncel bilgileri içeren ders kitapları, uygulama araç-gereçleri ve diğer kaynaklarla desteklenen ileri düzeydeki kuramsal ve uygulamalı bilgilere sahip olma. - Alanında edindiği ileri düzeydeki kuramsal ve uygulamalı bilgileri kullanabilme. - Alanında edindiği ileri düzeydeki bilgi ve becerileri kullanarak verileri yorumlayabilme ve değerlendirebilme, sorunları tanımlayabilme, analiz edebilme, araştırmalara ve kanıtlara dayalı çözüm önerileri geliştirebilme. - Alanı ile ilgili ileri düzeydeki bir çalışmayı bağımsız olarak yürütebilme. - Alanı ile ilgili uygulamalarda karşılaşılan ve öngörülemeyen karmaşık sorunları çözmek için bireysel ve ekip üyesi olarak sorumluluk alabilme. - Sorumluluğu altında çalışanların bir proje çerçevesinde gelişimlerine yönelik etkinlikleri planlayabilme ve yönetebilme. - Alanında edindiği ileri düzeydeki bilgi ve becerileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirebilme, - Öğrenme gereksinimlerini belirleyebilme ve öğrenmesini yönlendirebilme. -Yaşamboyu öğrenmeye ilişkin olumlu tutum geliştirebilme. - Alanı ile ilgili konularda ilgili kişi ve kurumları bilgilendirebilme; düşüncelerini ve sorunlara ilişkin çözüm önerilerini yazılı ve sözlü olarak aktarabilme. - Alanı ile ilgili konularda düşüncelerini ve sorunlara ilişkin çözüm önerilerini nicel ve nitel verilerle destekleyerek uzman olan ve olmayan kişilerle paylaşabilme. -Toplumsal sorumluluk bilinci ile yaşadığı sosyal çevre için proje ve etkinlikler düzenleyebilme ve bunları uygulayabilme. - Bir yabancı dili en az Avrupa Dil Portföyü B1 Genel Düzeyi’nde kullanarak alanındaki bilgileri izleyebilme ve meslektaşları ile iletişim kurabilme. - Alanının gerektirdiği en az Avrupa Bilgisayar Kullanma Lisansı İleri Düzeyinde bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanabilme. - Alanı ile ilgili verilerin toplanması, yorumlanması, uygulanması ve sonuçlarının duyurulması aşamalarında toplumsal, bilimsel, kültürel ve etik değerlere uygun hareket etme. - Sosyal hakların evrenselliği, sosyal adalet, kalite kültürü ve kültürel değerlerin korunması ile çevre koruma, iş sağlığı ve güvenliği konularında yeterli bilince sahip olma. TÜRKİYE YÜKSEKÖĞRETİM YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ’NDE KABUL EDİLEN ŞABLON

30 Ege Üniv.,Zir. Fak.,06.10.11A.Eris30 2.1.2.Tarım, Orman ve Su Ürünleri Temel Alanı LİSANS Yeterlilikleri (Akademik Ağırlıklı) TYYÇ DÜZEYİ BİLGİ -Kuramsal -Olgusal BECERİLER -Bilişsel -Uygulamalı YETKİNLİKLER Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği Öğrenme Yetkinliği İletişim ve Sosyal Yetkinlik Alana Özgü Yetkinlik 6 LİSANS _____ EQF-LLL: 6. Düzey _____ QF-EHEA: 1. Düzey 1.Tarım, Orman ve Su Ürünleri alanlarıyla ilgili kuramsal ve uygulamalı bilgilere sahiptir. 2. Edindiği bilgilerin doğruluğu, güvenirliliği ve güncelliğini değerlendirme ve bilgi üretme yöntemleri bilgisine sahiptir. 3. Ekosistem, biyoçeşitlilik ve sürdürülebilir kaynak yönetimi, kırsal kalkınma, tasarım, planlama ve teknoloji kullanımına yönelik bilgileri tanır. 4.Alanı ile ilgili stratejileri, yöntem ve teknikleri ölçme ve değerlendirme bilgisine sahiptir. 5.Gıda, yenilenebilir enerji/ biyo enerji, hammadde üretimi ve/veya işleme süreçleri hakkında bilgi sahibidir. 1.Edindiği kuramsal ve uygulamalı bilgileri kullanarak alanıyla ilgili olay ve olguları bilimsel yöntem ve tekniklerle inceler. 2.Elde ettiği verileri yorumlar ve değerlendirir. 3.Sorunları tanımlar, analiz eder, araştırmalara ve kanıtlara dayalı çözüm önerileri geliştirir. 1.Alanıyla ilgili çalışmaları bağımsız olarak yürütür, danışmanlık, denetim ve bilirkişilik yapar. 2.Uygulamalarda karşılaşılan ve öngörülemeyen sorunları çözmek için bireysel veya ekip üyesi olarak sorumluluk alır. 3.Sorumluluğu altında çalışanların gelişimlerine yönelik etkinlikleri planlar ve yönetir. 4.Disiplinler arası çalışma yapar. 1.Alanında edindiği bilgi ve beceriler ile yaşam boyu öğrenmeye ilişkin olumlu tutum geliştirir. 2.Sorgular ve araştırır. 3.Bilgiye ulaşır, analitik düşünür ve tasarım yapar. 4.Edinilen bilgileri toplum yararına kullanır. 1.Toplumun ve dünyanın gündemindeki olaylara/gelişmelere duyarlıdır ve bu gelişmeleri izler. 2.Toplumsal sorumluluk bilinci ile yaşadığı sosyal çevre için proje üretir ve uygular. 3.Alanıyla ilgili konularda ilgili kişi ve kurumları bilgilendirir. Düşüncelerini ve sorunlara ilişkin çözüm önerilerini yazılı ve sözlü olarak aktarır, toplumun bilinçlenmesine katkıda bulunur. 4.Düşüncelerini ve sorunlara ilişkin çözüm önerilerini verilerle destekler, uzman olan veya olmayan kişilerle paylaşır. 5.Farklı kültürlerde yaşar ve sosyal yaşama uyum sağlar. 6.Bir yabancı dili en az Avrupa Dil Portföyü B1 düzeyinde kullanarak alanındaki bilgileri izler ve meslektaşları ile iletişim kurar. 7. Alanının gerektirdiği düzeyde bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini ileri düzeyde kullanır. 1.Çevresel, teknik, teknolojik ve ekonomik yönleri dikkate alarak tarım, orman ve su ürünleri alanlarında plan ve proje hazırlar, uygular, yönetir ve izler. 2.Bilimsel, kültürel ve etik değerlere uygun hareket eder. 3.Alanıyla ilgili mevzuata hâkimdir ve uygun davranır. 4.Sosyal hakların evrenselliği, sosyal adalet, kalite kültürü ve kültürel değerlerin korunması ile çevre koruma, iş sağlığı ve güvenliği konularında yeterli bilince sahiptir. TARIM, ORMAN VE SU ÜRÜNLERİ TEMEL ALANI LİSANS YETERLİLİKLERİ

31 Ege Üniv.,Zir. Fak.,06.10.11A.Eris31 SADECE AB ÜLKELERI VEYA BOLOGNA SÜRECİ İÇİNDEKİ ÜLKELERDE DEĞİL DÜNYA’DAKİ BİR ÇOK ÜLKEDE AKADEMİK KALİTE ÇIKTILARINDAN BİRİ VE EN ÖNEMLİSİ OLAN ÖNLİSANS, LİSANS, YÜKSEK LİSANS VE DOKTORA YETERLİLİKLERİ İLE İLGİLİ BELİRLEMELER VE UYGULAMALAR YAYGIN OLARAK KULLANILMAKTADIR. BİRKAÇ SENE İÇİNDE YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARINDAN MEZUNLARIN YETERLİLİKLERİ MEZUN OLDUKLARI PROGRAMLARIN AKREDİTASYONU İLE BELİRLENECEK VE BUNLARIN DIŞINDA OLANLARIN KENDİLİĞİNDEN SİSTEM DIŞINDA KALMASI GÜNDEME GELECEKTİR.

32 Ege Üniv.,Zir. Fak.,06.10.11A.Eris32 SORU-9: YÖK KARARINDAN SONRA, ALAN YETERLİLİKLERİ İLE İLGİLİ OLARAK, HANGİ ÜNİVERSİTELERİMİZDE TARIMSAL PROGRAMLARIN YETERLİLİKLERİ BELİRLENDİ?

33 Ege Üniv.,Zir. Fak.,06.10.11A.Eris33  GELİŞMİŞ BİRÇOK ÜLKEDE, ÜNİVERSİTELER, BÜNYELERİNDE HANGİ KONUYA AĞIRLIK VERECEKLERİNİ TALEBE GÖRE BELİRLEMEKTE VE O KAPSAMDA LİSANS PROGRAMI AÇMAKTA VE O KAPSAMDA OLMASI GEREKEN DERSLERİ VERMEKTEDİRLER.  KEZA, AÇIK ÖRETİM, UZAKTAN ÖĞRETİM VEYA (HİBRİT) KARMA ÖĞRETİM DE TARIM ALANINDA YAYILMAKTADIR.  TÜM DÜNYA’DA YÜKSEKÖĞRETİMİN YENİDEN YAPILANMASINDA BİLGİSAYAR TEKNOLOJİLERİNİN KULLANILMASI KAÇINILMAZ OLMUŞTUR. BİLGİYE ULAŞMA VE BİLGİYİ DERİNLEŞTİRME İÇİN SADECE ÖĞRETİM ELEMANLARININ TABLET ŞEKLİNDE BİLGİ VERMESİ DÖNEMİ YERİNE “İNTERAKTİF ÖĞRETME VE ÖĞRENME” DÖNEMİ ÇOKTAN BAŞLAMIŞTIR.  EĞİTİM-ÖĞRETİMDE “ÖĞRENCİ PROJELERİ” ÇALIŞMALARI İLE ÖĞRENCİLERDE “ÖZGÜNLÜK VE YARATICILIK RUHU”NUN OLUŞTURULMASI TEMEL KABUL EDİLMEKTEDİR.

34 Ege Üniv.,Zir. Fak.,06.10.11A.Eris34 SORU-10: KAÇ ÜNİVERSİTEMİZİN TARIMSAL LİSANS PROGRAMLARINDA MÜFREDATA YENİ DERSLER EKLENDİ? SORU-11: KAÇ ÜNİVERSİTEMİZİN TARIMSAL LİSANS PROGRAMLARINDA ESKİ MÜFREDATLAR YENİLENDİ? SORU-12: KAÇ ÜNİVERSİTEMİZDE TALEP GÖRMEYEN PROGRAMLAR KAPANDI?

35 Ege Üniv.,Zir. Fak.,06.10.11A.Eris35 YUKARIDA AÇIKLANAN KAPSAMDA, YÜKSEKÖĞRETİMİN AMACI, BELİRLİ DÜZEYLERDE AKREDİTE OLAN PROGRAMLARDA GEREKLİ “BİLGİ-BECERİ-YETKİNLİK” İLE O ALANDA VE DÜZEYDE “YETERLİLİK” SAĞLAYAN ÖĞRENCİ YETİŞTİRİLMESİDİR. YÜKSEKÖĞRETİMDE BOLOGNA SÜRECİNİN “ÖĞRENCİ MERKEZLİ” METOT VE UYGULAMALARI ESASTIR. BU KAPSAMDA PİYASANIN VE SEKTÖRÜN İHTİYACI İLE ÖĞRENCİ EĞİLİMLERİNİN DİKKATE ALINMASI TEMELDİR.

36 Ege Üniv.,Zir. Fak.,06.10.11A.Eris36 SORU-12: ÜLKEMİZDE “ZİRAAT FAKÜLTELERİ” BİLİMSEL VE TEKNOLOJİK KAPSAMLARI İLE PİYASANIN VE İLGİLİ SEKTÖRLERİN İHTİYACINA UYGUN OLARAK ÖĞRENCİ YETİŞTİRİYORLAR MI? SORU-13: ÜLKEMİZDE ZİRAAT FAKÜLTELERİ İÇİNDE KAÇ LİSANS PROGRAMI VARDIR? LİSANS PROGRAMI ÇEŞİTLENDİRİLMESİNİN GEREKLİLİĞİ DÜŞÜNÜLMEKTE MİDİR? SORU-14: ZİRAAT FAKÜLTELERİNİN LİSANS ÖĞRENCİLERİ ELEKTRONİK ORTAMLARDAN NE KADAR YARARLANMAKTADIRLAR?

37 Ege Üniv.,Zir. Fak.,06.10.11A.Eris37 DÜNYA ÜLKELERİNDE TARIMSAL ÖĞRETİME TALEPLER GENELLİKLE AZALMAKTADIR*). ESKİYE ORANLA BU TALEP AZALMASININ ÖNEMLİ NEDENLERİ VARDIR. BUNLAR ARASINDA ÖZELLİKLE,  TARIMSAL EĞİTİM-ÖĞRETİMLERDE YENİLENMEYE DÖNÜK ALINAN ÖNLEMLERİN YETERSİZLİĞİ;  PİYASA VE SANAYİNİN İHTİYAÇLARININ TAM OLARAK KARŞILANAMAMASI;  YENİLİK VE ÇEKİCİLİK ARAYIŞLARI;  EĞİTİMİNİ ALDIĞI KONUYU İYİ BİLEN MEZUNLARA OLAN İHTİYAÇLAR;  TARIMIN DİĞER ALANLARLA İLİŞKİLERİNİN GEREKTİRDİĞİ ORTAK ÇALIŞMALARIN SİNERJİSİNDEN YARARLANAMAMA GİBİ BENZERİ KONULAR NEDENLER ARASINDA SAYILABİLİR. *) Guisard, Y. and Kent, J. 2009. Optimisation of Undergraduate Horticulture Course Design at Charles Sturt University (Australia): a Structure for the Future. Acta Hort. 832, 87-93.

38 Ege Üniv.,Zir. Fak.,06.10.11A.Eris38 BU KONULARDA “İSVEÇ TARIMSAL BİLİMLER ÜNİVERSİTESİ”NDE YAPILAN BİR ÇALIŞMA, TARIMSAL YÜKSEKÖĞRETİMDE “AKADEMİ – SANAYİ – YÖNETİM (HÜKÜMET)” ÜÇLÜ SARMALI’NIN, SEKTÖRÜN İHTİYAÇ VE GÖRÜŞLERİ DOĞRULTUSUNDA, SIKI BİR İŞBİRLİĞİ GÖSTERMELERİNİN GEREKLİLİĞİNİ SOMUT OLARAK GÖSTERMİŞTİR*. BURADA TARIMSAL EĞİTİM-ÖĞRETİM VE ARAŞTIRMALARDA, GIDA VE TARIMSAL SANAYİNİN LOKOMOTİF ROLÜ OLDUĞU VURGULANMAKTADIR. HÜKÜMETİN YAPACAĞI YARDIM VE YATIRIMLARDA “ETKİNLİK”, “VERİMLİLİK” VE “SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK” İLKELERİNİ DİKKATE ALDIĞI VE POLİTİK KARARLARINI BUNLARA GÖRE VERDİĞİ VURGULANMAKTADIR. Larsson, J., Ekelund, L. and Carlsson, M. 2009. Trends in the Development of Collaboration between Horticultural Researc and Education and the Industry. Acta Hort. 832: 215-224.

39 Ege Üniv.,Zir. Fak.,06.10.11A.Eris39 ÖZELLİKLE, “BİLİMSEL ARAŞTIRMA & YÜKSEKÖĞRETİM VE YAYIM HİZMETLERİNDE” HER KESİME HİTAP EDECEK “TARIMSAL BİLGİ SİSTEMİ”NİN KURULMASININ GEREKLİLİĞİ DE VURGULANMAKTADIR. AYNI ŞEKİLDE UYGULAMAYA DÖNÜK ARAŞTIRMALAR, GEREK DEVLET TARAFINDAN, GEREK ÖZEL SEKTÖR TARAFINDAN DAHA ÇOK DESTEKLENİYOR. SANAYİNİN İSTEDİĞİ BAZI KONULARDAKİ ARAŞTIRMALARIN ÇOK UZUN SÜRMESİ İSE, O ARAŞTIRMANIN DESTEKLENMESİNE ENGEL TEŞKİL ETMİYOR. ÖTE YANDAN MÜNFERİT ARAŞTIRICILARIN, KISA VADELİ ARAŞTIRMA SONUÇLARI İLE KENDİ GÖRÜŞLERİ DOĞRULTUSUNDA SEKTÖRÜ YÖNLENDİRMEYE ÇALIŞMALARI DA GÜNDEME GELİYOR. ANCAK, BURADA DESTEKLENECEK ÇALIŞMALARIN PARADOKS HALİNDE OLAN DURUMLARI ORTAYA ÇIKIYOR: A)TEMEL DÜZEYDE KATKISI OLAN İYİ BİR ARAŞTIRMA İLE İYİ BİR YAYIN YAPMAK (!)….. B)PROFESYONELLERİN İSTEDİĞİ UYGULAMAYA DÖNÜK ARAŞTIRMA SONUÇLARI ÜRETMEK (!)…..

40 Ege Üniv.,Zir. Fak.,06.10.11A.Eris40 YUKARIDAKİ AÇIKLAMALAR IŞIĞINDA, HANGİ YÖNLÜ OLURSA OLSUN “TARIM” ALANINDAKİ EĞİTİM- ÖĞRETİM VE ARAŞTIRMALARDA ÜÇLÜ SARMAL İLİŞKİLERİN ÖNEMİ BİR ÇOK ALANDAN DAHA ÇOK ANLAŞILIYOR.

41 Ege Üniv.,Zir. Fak.,06.10.11A.Eris41 SORU-15: ÜLKEMİZDEKİ TARIMSAL ARAŞTIRMALARDA, YUKARIDA AÇIKLANAN ÜÇLÜ SARMAL ETKİLEŞİMİ NE KADAR DİKKATE ALINIYOR? SORU-16: ARAŞTIRMALARDAN ALINAN SONUÇLAR NE KADAR UYGULAMAYA VEYA TEMEL BİLİME KATKI SAĞLIYOR?

42 Ege Üniv.,Zir. Fak.,06.10.11A.Eris42  TÜM YUKARIDA YAPILAN AÇIKLAMALAR İTİBARİYLE, TARIMSALEĞİTİM-ÖĞRETİM VE ARAŞTIRMALARDA, TOPLUM VE ENDÜSTRİNİN İSTEK VE TERCİHLERİNİN DİKKATE ALINMASI GEREKMEKTEDİR.  ARTIK HERKESİN KAFASINA GÖRE ARAŞTIRMA YAPARAK, BUNLARI SADECE AKADEMİK YÜKSELMELERDE KULLANMASI DÖNEMİ GEÇMİŞTİR.  FİNANS KAYNAKLARI HERHANGİ BİR SORUNA ÇÖZÜM BULMAYAN VEYA BİLİME GERÇEKTEN KATKI YAPMAYAN PROJELERE KAPILARINI KAPATMAKTADIRLAR.

43 Ege Üniv.,Zir. Fak.,06.10.11A.Eris43 TRAIMSAL YÜKSEKÖĞRETİM DEĞİŞİK ÜLKELERDE FARKLI YAPILARDAKİ KURUMLAR İÇİNDE YAPILMAKTADIR. ÖRNEĞİN, ►TARIM FAKÜLTESİ (IOWA), ►TARIM BİLİMLERİ FAKÜLTESİ (OREGON, HOHENHEİM), ►TARIM VE YAŞAM BİLİMLERİ FAKÜLTESİ (N.CAROLİNA), ►TARIM VE DOĞA BİLİMLERİ (MİCHİGAN) FAKÜLTESİ, ►UYGULAMALI BİYOLOJİK BİLİMLER FAKÜLTESİ (HİROŞİMA) ►DOĞAL KAYNAKLAR, TARIM VE VETERİNER BİLİMLERİ FAKÜLTESİ (QUEENSLAND) ►YAŞAM BİLİMLERİ FAKÜLTESİ (READİNG) ►JOMO KENYATTA TARIM VE TEKNOLOJİ ÜNİV. (KENYA) ►İSVEÇ TARIMSAL BİLİMLER ÜNİVERSİTESİ (İSVEÇ) ► ……………………………………….VD.

44 Ege Üniv.,Zir. Fak.,06.10.11A.Eris44 YUKARIDA YAPILAN AÇIKLAMALAR IŞIĞINDA VE GERÇEKLER DOĞRULTUSUNDA ORTAYA KONAN 16 SORUYA CEVAP VEREBİLİYOR MUYUZ? VEYA ORTAYA KONAN SORU VE SORUNLARA “ÜÇLÜ SARMALI” DİKKATE ALARAK ÇÖZÜM BULMA İRADESİ GÖSTEREBİLECEK MİYİZ?

45 Ege Üniv.,Zir. Fak.,06.10.11A.Eris45 VEYA  TARIM EĞİTİMİNDE ÇEŞİTLİLİK OLMAZ EĞİTİM STANDARTTIR. KİMSE ESKİ KÖYE YENİ ADET GETİRMESİN !!!  HATTA TEK PROGRAM OLSAYDI ÇOK DAHA İYİ OLURDU. 4 YIL İÇİNDE BİTKİDEN MAKİNAYA; ZARARLISINDAN, HASTALIĞINDAN EKONOMİYE, ZOTEKNİDEN SULAMAYA KADAR TÜM TARIMSAL KONULARI BAL GİBİ ÖĞRETİRDİK !!!  ZİRAAT FAKÜLTELERİNİN ADEDİ DE FAZLA; ÖĞRENCİ SAYISI DA. HER BÖLÜMDE 10-15 KİŞİ YETER !!!  KALDI Kİ, BİR ÖĞRENCİYE BİR ÖĞRETİM ÜYESİ DÜŞSE DÜNYANIN SONU MU GELİR ???  HEM BU BOLOGNA SÜRECİ NEREDEN ÇIKTI ? BANA NE DÜNYADA NE OLDUĞU ??? GİBİ DE DÜŞÜNEBİLİRİZ VE DÜŞÜNMEKTE DE HÜRÜZ…

46 Ege Üniv.,Zir. Fak.,06.10.11A.Eris46 AMA HERŞEYE RAĞMEN VE HER KONUDAKİ DEĞİŞME VE GELİŞMELER İNKAR EDİLEMEZ; KEZA, BİLİMSEL VE AKADEMİK GERÇEKLER DE GÖZ ARDI EDİLEMEZ; DOLAYISIYLA, GEÇ DE OLSA HER KONUDA DOĞRU YOL MUTLAKA BULUNACAKTIR. TARIMSAL YÜKSEKÖĞRETİM GELECEĞİN DÜNYALARINDAKİ KOŞULLAR DA DİKKATE ALINARAK MUTLAK GELİŞECEKTİR.

47 Ege Üniv.,Zir. Fak.,06.10.11A.Eris47 http://www.yok.gov.tr/content/blogsection/40/274/ YÖK - EĞİTİM KOMİSYONU ZİRAAT FAKÜLTELERİ ÇALIŞMA GRUBU  Prof. Dr. Uygun Aksoy (Ege Üniv. Zir. Fak. Bahçe Bitkileri Böl.)  Prof. Dr. Nebahat Sarı (Çukurova Üniv. Zir. Fak. Bahçe Bitkileri Böl.)  Prof. Dr. Zişan Servet Yalçın (Ege Üniv., Zir. Fak., Zootekni Böl. )  Prof. Dr. Sevilay Topçu (Çukurova Üniv. Zir. Fak. Tar.Yap.ve SulamaB öl.)  Prof. Dr. Burhan Özkan (Akdeniz Üniv.,Zir. Fak., Tarım Ekon. Böl.)  Prof. Dr. Vahap Katkat (UÜ, Zir. Fak., Toprak Böl.)  Prof. Dr. Mehmet Babaoğlu (KTO-Karatay Üniv., Rek.) (Tarla Bit. Böl.)  Doç.Dr. Selçuk ARSLAN (KSÜ Zir. Fak., Tarım Makineleri Bölümü)  Doç. Dr. Cengiz İkten (Akdeniz Üniv., Zir. Fak.,Bitki Koruma Böl.)

48 Ege Üniv.,Zir. Fak.,06.10.11A.Eris48 RAPOR DÜNYADA TARIM VE İLGİLİ ALANLARDA AKADEMİK BÖLÜMLER VE LİSANS PROGRAMLARI Ocak–2011 http://www.yok.gov.tr/content/blogsection/40/274/

49 Ege Üniv.,Zir. Fak.,06.10.11A.Eris49 BAŞARILAR…& TEŞEKKÜRLER… TEŞEKKÜRLER…VE HERKESE SEVGİLER ………