Sunum yükleniyor. Lütfen bekleyiniz

Sunum yükleniyor. Lütfen bekleyiniz

MESLEKİ REHBERLİK ÖĞRENCİ.

Benzer bir sunumlar


... konulu sunumlar: "MESLEKİ REHBERLİK ÖĞRENCİ."— Sunum transkripti:

1 MESLEKİ REHBERLİK ÖĞRENCİ

2 Annenizin Sizden Beklentileri

3 Kendi devamını çocuğunda görmeyi istemek,
Çocuğunu hayatında bir dayanağı olarak hissetmek, Çocuğunu hayatta başarılı görmek, Kişi ve aile ölçeğinden gurur duymak, Özel beklentiler

4 Babanızın Sizden Beklentileri

5 Aile gücünü devam ettirmek,
Hayallerini çocuğunda gerçekleştirmek, Çabalarının boşa gitmediğini görmek, Onun için yaptıklarını görmek, Onu görmek istediği gibi görmek, Kendi gücüyle kıyaslamak

6 Oysa ki Sizin Beklentileriniz

7 Kendi bağımsızlığınızı yaratmak,
Bireysel kimliğinizi bulmak, Toplumsal kimliğinizi kazanmak, Anne-babadan farklı olmak, Hayatınızı düzenleme gücünü kazanmak, Kendinizi toplum içinde sınamak, Yarışmak ve kazanmaktır.

8 KENDİNİZE ŞU SORULARI HİÇ SORDUNUZ MU????

9 KENDİ ÖZELLİKLERİMİZLE, MESLEKLERİN ÖZELLİKLERİ ARASINDAKİ ORTAK
NOKTALARI BULMALIYIZ.

10 Şu aralar sizi en çok düşündüren şey nedir
Şu aralar sizi en çok düşündüren şey nedir?  Sınavlarda zamanı iyi kullanabilmek,  Tercihler döneminde hangi meslek dallarına yönelik tercih yapacağına karar vermek,  Sınavlara hazırlanmak,  Sınavlardan yüksek puanlar alabilmek,  Sınavlarda yapacağınız soru sayısı.

11 MESLEK SEÇİMİ NEDEN HAYATIMIZIN DÖNÜM NOKTALARINDAN BİRİDİR?
ÇÜNKÜ Mesleğin insan yaşamındaki yeri nedir? MESLEK;  Yaşamı anlamlı kılar  Size toplum içinde belli bir yer sağlar  Bir statü sembolüdür  Size bir sorumluluk yükler  Gerçekleştirebileceğiniz performansı ortaya koyar  Olgunlaşmanızı sağlar ve yaratıcı olmanıza olanak tanır.  Ekonomik özgürlük sağlar  Kendinizi gerçekleştirmenizi sağlar

12 YARINA YATIRIMYAPMADAN YARINI
KAZANAMAZSINIZ, HAK EDEMEZSİNİZ.

13 Kendi özelliklerimizi tanımalıyız. (Yetenekler,İlgiler,Beklentiler…)
Mesleki yönelim aşamasında kendi ilgi, yetenek ve ihtiyaçlarınızı iyi tanımanız ve ne olabileceğinize, ne olmak istediğinize karar vermek durumundasınız. Kendi özelliklerimizi tanımalıyız. (Yetenekler,İlgiler,Beklentiler…) Mesleklerin özelliklerini tanımalıyız.

14 MESLEĞİN İNSAN HAYATINDAKİ YERİ
- Anlamıyorum, hafta sonları ve tatillerde çevremdeki insanlarla (ailem, arkadaşlarım) sorun yaşamıyorum ama mesai günlerinde her şey beni rahatsız ediyor, çevremle olan ilişkilerim bozuluyor İşe gitmek istemiyorum. Mesai saatinin bitmesini iple çekiyorum. Bunlar mesleğinden memnun olmayan insanların kullandıkları bazı ifadeler; belki size de yabancı gelmemiştir…

15 Düşünün ki; insan, yaşamının yaklaşık üçte birini mesleğini icra ederek geçirir. Yani günün en güzel saatlerini, hayatımızın en güzel yıllarını mesleki faaliyetlerimizle geçiriyoruz. Çevremizde kişilik özelliklerine, ilgi ve yeteneklerine uygun olmayan mesleklere sahip olduğu için mutsuz olan birçok insan görüyoruz. Çünkü sevilmeden yapılan meslek, kişinin isteksizlik, başarısızlık, iş veriminde düşüş gibi durumları yaşamasına ve bunun sonucunda depresyona yol açabiliyor.

16 O halde, yaşantımızda böylesine önemli bir yeri olan mesleğimizi seçme işini tesadüflere bırakmamamız gerekiyor. Mesleki yönelim aşamasındaki sizler, bilinçli bir seçim yapabilmek için;  Okullarınızın rehberlik servisine,  Kendinize en yakın rehberlik ve araştırma merkezine,  İŞKUR bünyesinde bulunan meslek danışma merkezlerine,  EARGED Mesleğe Yöneltme Rehberlik ve Bilgilendirme Şubesine başvurarak yardım alabilirsiniz..

17 Mesleğiniz;  Çalışma yaşamında başarılı olup olmayacağınızı,
 Kimlerle etkileşimde bulunacağınızı,  Yaşayacağınız çevreyi,  Değer yargılarınızı etkiler.

18 UNUTMAYIN!!! Bireylerin, bilinçli meslek seçimi yapamamalarının sebebi; kendilerini (ilgi ve yeteneklerini) tanımamalarından, meslekleri ve mesleklerin gerektirdiği ilgi ve yeteneklerin neler olduğunu Bilmemelerinden kaynaklanmaktadır.

19 Meslek Seçimine Karar Verme Durumunda Olan Kimsenin Yapacağı İşlemler
 Seçenekleri değerlendirirken bunların her birini bir diğeri ile karşılaştırabilmek,  Seçenekleri her seferinde belli bir ölçüte göre değerlendirerek sıraya koymak ve bunlara bir puan vermek,

20  Ölçütleri istenenler ve erişilebilenler olarak iki grupta ele almak,
 Ölçütleri kısa vadeli yararlar ve uzun vadeli yararlar olarak da gruplamak, uzun vadeli yararlara ağırlık vermek,  Seçenekleri değerlendirmede kullanılan ölçütlerden bazılarına ağırlık vermek. Örneğin gereken yeteneklerin ağırlığına, çalışma ortamından daha fazla önem vermek.

21  Seçeneklerin çok olması  Seçeneklerin benzerliği
Karar Vermeyi Güçleştiren Şartlar  Seçeneklerin çok olması  Seçeneklerin benzerliği  Karar verme zamanının kısa olmasıdır.

22 Meslek Seçiminde Kullanılan Kavramlar
Mesleki Olgunluk Bir anlamda meslek yaşınız olarak düşünülebilirsiniz. Sizin mesleki gelişim görevlerini yerine getirebilme derecenizdir denebilir Meslek Seçimi Tercih ettiğiniz yani girmek istediğiniz meslekler arasından birini ayırmanız ve buna girmek için çaba göstermenizdir. Bir anlamda beğendiğiniz mesleklerden birinde karar kılmanızdır. O halde denebilir ki, meslek seçimi girilmek istenen meslekler arasından, girme ihtimali en yüksek olana yönelmedir.

23 Meslek Tercihi Meslekleri “istenirlik” açısından sıraya koymaktır. Bu anlamda tercihlerin, sahip olduğun yetenek, ilgi ve kişilik özelliklerine ek olarak toplumsal saygınlık, prestij ve kazanç gibi faktörlerden de etkilenir. Yani sen ya ilgi çekici etkinlikleri içerdiğini düşündüğün ya da senin için önemli kişilerce beğenildiği için şu ya da bu mesleği tercih etmektesin. Hangi tercih daha doğru???

24 Meslek Bilgilerinin Toplanması
BUNUN İÇİN İSE Meslek Bilgilerinin Toplanması

25 Mesleğin adı Mesleğin tanımı Görevler ve yapılan işler Kullanılan alet makine ve malzemeler Mesleğin gerektirdiği özellikler Çalışma ortamı ve koşulları İş yapılırken iletişimde bulunulan kişiler Meslekte iş bulma imkanı Meslek eğitimi İşe giriş Kazanç Benzer meslekler Mesleğin gelecekteki durumu Meslek bilgilerinin edinilebileceği kaynaklar Görevler

26 Bireyin hayatında verdiği önemli kararlardan birisi olan meslek seçimi, ne bir anda verilebilecek, ne de şansa ve tesadüflere bırakılacak bir karardır

27 MESLEĞİN SAĞLADIĞI İMKANLAR
Öğretmenlik, mühendislik, muhasebecilik, elektrikçilik vb. bu mesleklerden birine girmeyi hayal ediyor olabilirsiniz. Acaba bu meslek yoluyla ne elde etmek istediğinizi düşündünüz mü? Meslek hangi imkanları sağlayabilir?

28 Yeteneği kullanma ve geliştirme: Yeteneklere uygun işler yapma ve yetenekleri geliştirme.
Yaratıcılık: Özgün fikirler ortaya koyabilme ve bunları uygulayabilme İlgileri geliştirme: Hoşa giden etkinliklerde bulunma

29 Kazanç: Çok para kazanma.
İşlerin çeşitli olması: İş yerinde görevlerin değişiklik ihtiyacına cevap vermesi Kazanç: Çok para kazanma. Sosyal güvence: İşsiz kalmama, gelecekte rahat bir yaşam için düzenli bir gelire sahip olma (emeklilik vb.) .

30 Ün- şöhret sahibi olma: Adını duyurma, tanınan bir kimse olma
Bağımsızlık: Kendi işinin sahibi olabilme, başkalarına bağımlı olmadan çalışabilme. Liderlik: Başkalarını yönetebilecek bir konuma gelme.

31 MESLEK DANIŞMANLIĞI İLE İLGİLİ BAZI KAVRAMLAR
SEVDİĞİNİZ BİR İŞİ MESLEK EDİNİRSENİZ, HAYATTA BİR GÜN DAHİ OLSA ÇALIŞMIŞ OLMAZSINIZ (Konfiçyüs) HAYATTA BİR GÜN BİLE ÇALIŞMADIM, HEPSİ KEYİFTEN İBARETTİ. (EDİSON )

32 MESLEKİ REHBERLİK NEDİR?
Her insanın doğuştan getirdiği kendisine özgü yetenekleri, potansiyeli farklı gizli güçleri vardır. İnsanlar yaşamları boyunca bunları ortaya koymak, kullanmak ve geliştirmek ister. Bize bütün bu imkanları sağlayacak olan mesleğimiz, yani işimizdir. Bir başka deyişle bizim doğuştan getirdiğimiz yeteneklerimiz, potansiyelimiz ve daha sonra öğrenme yoluyla kazandığımız bilgi ve becerilerimizin en iyi şekilde kullanılabilmesi, bizim için en doğru olan meslek alanı, işin seçilmesi ile mümkün olabilecektir.

33 Bu sayede bireyin, kendini gerçekleştirebilecek benlik kavramı sağlıklı ve kuvvetli bir şekilde gelişecek, yaptığı işi mesleğini severek yapacaktır. Seçtiği meslekten sadece maddi bir kazanç değil ruh sağlığı için çok önemli olan psikolojik doyum ( kazanç) da elde etmiş olacaktır. Meslek seçimi; bir noktada alınan karar değil, bir sürecin ve bu süreçte alınan kararların bir sonucudur.

34 Mesleki rehberlik, bireylerin kendilerini tanımalarına (ilgi ve yetenekleri, kişilik özellikleri, değerleri, vb.), eğitim olanakları ve meslekler hakkında bilgi sahibi olmalarına ve meslek seçiminde karar sürecine yardım hizmetidir. İnsanlara “elinizde yaşamınızı rahat bir şekilde geçirmenizi sağlayacak bir para geçse yine çalışmak ister misiniz?”diye sorulduğunda % 85 EVET yanıtı alınmıştır

35 Meslek Nedir?  Meslek sadece para kazanmak için mi yapılır?
Meslek, bir kimsenin belli bir eğitim yolu ile edindiği ve para kazanmak için yaptığı, sonucunda bir ürün veya hizmet ortaya koyduğu, kuralları toplum tarafından belirlenmiş etkinlikler bütünü olarak tanımlanabilir.  Meslek sadece para kazanmak için mi yapılır?  Para kazanmaya ihtiyacı olmayanların mesleği olmamalı mı?  Az kazanç getiren meslekleri çok kazanç getiren mesleklere tercih edenler yok mu?

36 Mesleği sırf para kazanmak için yapılan faaliyet olarak tanımlamak amacını fazla sınırlamak olur. Çünkü para kazanmaya ihtiyacı olmayan kimselerin de bir meslek edindikleri ya da bazı insanların az kazanç getiren meslekleri çok kazanç getiren mesleklere tercih ettikleri gözlenmektedir. Bu olgu karşısında, mesleğin para kazanma ve geçimi sağlama yolu olmanın ötesinde ve belki de bunun kadar önemli olarak, yetenekleri kullanma ve geliştirme yolu, özü gerçekleştirme ve kendini ifade etme aracı olduğu söylenebilir

37 “Bir mesleği icra etmek, özel uğraşılardan (hobi) farklıdır.
Meslek para kazanmanın ötesinde kapasiteyi kullanmaktır. Meslek faaliyetleri kısa veya uzun, planlı veya plansız bir eğitim sonucu yapılan faaliyetlerdir. En basit düzeyde yapılan mesleki faaliyetler için bile en alt düzeyde bir eğitim gerekir. Meslek kendini gerçekleştirme yoludur. Meslek, kişinin kimliğinin en önemli kaynağı olup, onun çevrede saygı görmesine, başkaları ile ilişki kurmasına, toplumda bir yer edinmesine ve işe yaradığı duygusunu yaşamasına olanak veren bir etkinlik alanıdır. Çalışma yaşamında mutsuzluğun en önemli nedeni kişinin seçtiği mesleğin, sahip olduğu kendi niteliklerine uygun olmamasıdır.

38 GEÇMİŞTE, ŞU ANDA VE GELECEKTEKİ EN İYİ MESLEK
Bireyin özellik ve koşullarına en uygun olan onu en çok tatmin edecek ve tüm yeteneklerini kullanarak kendini geliştirebileceği meslektir

39 Nedir? İş  Belli bir işyerinde sürdürülen benzer etkinlikler grubudur
 Bir kimsenin mesleği olabilir ama işi olmayabilir.  Yani iş, mesleki bilgi ve becerilerin uygulamaya konmasıdır.  Bir başka ifade ile iş, bir mesleği belli bir alanda belirli bir işveren için icra etmektir

40 Kariyer Nedir? İnsan kariyerini, önüne çıkan seçeneklerin bazılarını değerlendirerek, bazılarını da reddederek biçimlendirir. Kariyer yaşam boyu devam eden bir süreç olup bir meslek seçmekle veya bir mesleğe girmekle tamamlanmaz. Kariyer kavramı bir mesleğe hazırlanma, mesleki görevlerini yerine getirme, hizmet içi eğitimi, boş zaman faaliyetlerini, toplumda üstlenilen diğer rolleri ve bütün bu görevlerdeki gelişimi içeren bir kavramdır

41 Kariyer, bir ömür boyu yaşanan olaylar dizisi, mesleklerin ve diğer yaşam rollerinin birbirini izlemesi sonucu oluşan genel örüntü ve gelişim çizgisinde, özellikle meslek rollerinde ilerleme, duraklama ve gerileme ifade eden bir kavramdır. Kariyer, bir kimsenin yaşamının her hangi bir anında sahip olduğu bütün rollerin gerektirdiği etkinliklerin bileşimidir ve bu roller bireyin çalışan olarak üstlendiği rolleri de içerir. Bir kimse yaşamı boyunca evlat, öğrenci, arkadaş, bir mesleğin mensubu, eş, anne-baba vb. roller üstlenir. Bir meslek mensubu olma da bunlardan biri ve bir çok kişi için de en önemlisidir.

42 MESLEK SEÇİMİ VE MESLEKLERİN TANINMASI
Meslek seçiminin ne kadar önemli bir karar olduğunun farkında mısınız ? ? ? ? Meslek seçimi bizlerin hayatımızda verdiği en önemli kararlardan biridir; hatta en önemlisidir. Çünkü seçilen meslek bizim hayatımızı ekonomik, sosyal, psikolojik, fizyolojik ve biyolojik yönüyle tümüyle etkilemektedir.

43 Yaşamımızın 40 yılını bir mesleğe hazırlanarak ve icra ederek geçiriyoruz bu da hafta sonu tatilleri ve tatiller hariç yaşantımızın gününü mesleğimiz ile ilgili etkinliklerle geçiriyoruz demektir. ( saat) Bir meslek kararımızı verirken bunun böyle olacağını hiç ama hiç düşünmüyoruz. Oysa meslek seçerken verdiğimiz karar, bizim ileride iş bulup bulamayacağımızı ya da iş yaşamında mutlu ve başarılı olup olamayacağımızı belirler.

44 Meslek Seçimi Hayatınızda Neleri Etkiler
 Seçtiğiniz alanda iş bulma olasılığını etkiler.  Başarı ve başarısızlığınızı etkiler.  İşinizden hoşlanıp hoşlanmadığınızı belirler.  Meslek seçiminiz hayatınızın diğer yönlerini de etkiler (yaşadığınız mekan, eşinizin seçimi vb.).  Dünya görüşünüzü ve değer yargılarınızı belirler.  Tatil ve dinlenme sürenizi belirler.  Sağlık durumunuzu etkiler.  Toplumdaki statünüzü ve rollerinizi belirler.

45 Meslek Seçiminde Bilinmesi Gerekenler
P rof. Dr.Yıldız Kuzgun Çağdaş bir toplumda özgür bir bireyin önemli gelişim görevlerinden biri de mesleğini seçmesidir. Bir kimsenin herhangi bir konuda doğru bir seçme işlemi yapılabilmesi, ya da başka bir deyişle, sağlıklı karar verebilmesi için, her şeyden önce neler istediğini ve bunları elde edebilmek için ne gibi olanaklara sahip olduğunu bilmesi gerekir. Bu işlemden sonra, çeşitli seçenekleri inceleyip, her birinin isteklerine ve koşullarına ne derece uygun olduğunu değerlendirmektir.

46 Çarşıya çıkmadan önce alacağı şeylerin listesini yapan ve bunlar için yeterli parası olup olmadığını yoklayan, çarşıdaki malların kalite ve fiyatlarını inceleyerek gereksinmelerine ve parasına uygun bulduklarını alan bir kimsenin davranışı buna örnek olarak gösterilebilir Bu işlemleri dikkatli ve özenli şekilde yapmayan kimselerin hayal kırıklığı ile karşılaşmaları kaçınılmazdır. Bazı gençlerin, meslek seçimi gibi önemli bir kararı oluştururken yukarıda belirtilen gelişim görevini gerektiği ölçüde yerine getiremedikleri ve bu yüzden mutsuz oldukları gözlenmektedir. Meslek seçimi kararının sağlıklı bir biçimde oluşturulmasını güçleştiren bazı etmenler vardır. Bunların bir bölümünü gençlerin çalışma dünyası ve insan nitelikleri hakkında edinmiş oldukları bir takım inançlar ve genellemeler oluşturmaktadır.

47 : Aşağıda, yükseköğrenim görmek isteyen gençlerin dile getirdiği bazı yargılar araştırılmıştır. Ülkemizde insanlar istedikleri mesleklere giremiyorlar Bu yargı hatalı bir genellemedir. Bir kısım gencin yoksulluk nedeni ile istediği mesleğe giremediği doğrudur. Ne var ki istenilen mesleğe girememenin sadece maddi yetersizlikten ileri gelmediği, varlıklı oldukları halde yanlış alanlara yönelen gençlerin de var olduğu gözlenmektedir. Bu kişilerin hatası, girmek istedikleri mesleklerin niteliklerine uygun olup olmadığını sorgulamamalarından kaynaklanmaktadır. Bu gençler az sayıda seçkin öğrenci alan ve başarılı olmak için üstün akademik yetenek yanında sürekli ve düzenli çalışma alışkanlığı da gerektiren eğitim programlarına özenmekte, giremeyince hayal kırıklığına uğramaktadır.

48 Üniversitelerde istemedikleri alana yerleştiklerini beyan edenlerden bir kısmı yeniden sınava girmekte, bir kısmı ise bir süre sonra bulundukları programın kendilerine uygun olduğunu fark ederek eğitimlerine devam etmektedirler. Bir kimse istemediği bir programa yerleştirilmişse bu ya kişinin Tercih Bildirim Formunu kodlarken hata yapmış olmasından, ya tercih edip listesine yazdığı alan hakkında başlangıçta yanlış bilgi sahibi olmasından ya da Tercih Bildirim Formunun son sıralarına, boş kalmasın diye, daha az istek duydukları programları da yazmış olmalarından ileri gelmektedir.

49 İnsanın toplumda saygı görmesi için saygın bir mesleğin üyesi olması gerekir Saygı görme, her insanın en doğal hakkıdır. Ancak bunu saygın bir mesleğin üyesi olarak sağlama beklentisi pek gerçekçi değildir. Ayrıca meslekleri saygın olan ve olmayanlar olarak ayırmak da doğru değildir. İnsan bir mesleğin başarılı bir üyesi olursa saygınlık kazanır. Bu da sahip olduğu yetenekleri gerektiren, ilgi duyduğu etkinlikleri (meslek görevlerini) içeren bir mesleğin üyesi olmakla gerçekleşebilir.

50 Yaşam boyu sürdüreceğim mesleğimi seçme aşamasındayım
Ancak çok hızlı bir değişimin yaşanmakta olduğu çağımızda insanların ömürlerini tek bir meslekle tamamlama olasılığının azalmakta olduğu gözlenmektedir. Bilim ve teknoloji geliştikçe meslek çeşitleri de hızla artmakta, bir yandan bazı meslekler çalışma yaşamından silinirken bir yandan da yeni meslekler ortaya çıkmaktadır. Bu gelişmeler karşısında, yirmi birinci yüz yılda bir insanın meslek yaşamı boyunca ortalama üç beş meslek değiştireceği öngörülmektedir.

51 Leonardo da Vinci gibi dehaların yaşamları boyunca çok değişik alanlarda üstün kalitede ürün verdikleri bilinmektedir. Çağımızda olanaklar sadece üstün nitelikli kişilere değil ortalama insanlara da değişik yeteneklerini kullanma ve geliştirme ortamı sağlamaktadır. Halen üniversiteler ya programlarından bazılarını iki alanda diploma verecek şekilde oluşturmaya ya da değişik alanlardan seçimlik dersler açarak öğrencilerin çok yönlü yetişmelerini sağlamaya çalışmaktadırlar.

52 Üniversiteye bir girsem gerisi kolay
Üniversiteye girişin zor olduğu toplumumuzda bir gencin sınavı ya da sınavları başarı ile atlayıp istediği bir alana girmesi önemli olmakla birlikte meslek gelişiminin son aşaması değildir. Bilim ve teknolojideki gelişmeler mesleklerin icra edilme biçimlerini değiştirmekte, bu süreç boyunca, bazı meslekler ortadan kalkmakta, bunların yerine daha gelişmiş teknoloji ile yürütülen yeni meslekler ortaya çıkmaktadır. Bu olgu bir kimsenin yaşamı boyunca zaman zaman mesleğinde ortaya çıkan yeni uygulamaları öğrenmek için hizmet içi eğitimi görmesini gerektirmektedir.

53 Bazı gençler iki yıllık ön lisans programlarını yüksek eğitim saymamakta, lisans eğitiminin kazanç ve iş bulma açısından daha avantajlı olduğunu düşünmektedirler. Oysa yalnız iki yıllık değil, dört yıllık yükseköğretim programlarını bitiren gençler de düzenli ve iyi bir gelir sağlayan bir iş bulmakta zorluk çekmektedirler. Devlet sektöründe çalışma alanları giderek daralmaktadır. Özel sektörde iyi bir üniversiteden alınmış diploma iş bulma önemli rol oynasa da işte tutunma ve ilerleme diplomadan çok yeterliliğin kanıtlanmasına bağlıdır. Kendini iyi yetiştirmiş bir tekniker bir mühendisten daha uzun süre işini koruyabilir ve ilerleyebilir

54 Önce iyi bir üniversiteye girmeli, hangi bölümü olduğu önemli değil
Yükseköğrenim görmek isteyen gençlerin bazılarının, önce üniversite daha sonra da program seçme gibi bir yol izlemekte oldukları gözlenmektedir. Öğretim kadrosu zengin bir üniversitede eğitimin daha iyi olacağı kuşkusuzdur. Ancak, meslek başarısında mezun olunan üniversitenin kalitesinden önce kişinin kalitesi etkili olmaktadır.

55 Üniversitelerin üç amacı vardır:
Bunlar, · Bilimsel araştırma yapmak ve bilgi üretmek · Meslek elemanı yetiştirmek · Kültür kazandırmak Gençlerin büyük çoğunluğu ikinci amaç için üniversiteye yönelmekte, bir diploma, bir unvan alma ve bunlara uygun iyi bir iş edinme umudunu beslemektedirler.

56 Oysa ki üniversite eğitimi her zaman belli bir meslek kazandırmamakta, daha çok kültür kazandırarak gencin daha geniş bir alanda iş arama şansını artırmaktadır.

57 Gelecekte hangi mesleğin geçerli olacağını şimdiden bilmek çok önemlidir
Meslek seçme durumunda olan gençlerden bazıları “Gelecekte hangi meslekler geçerli olacaktır?” sorusunu sormaktadır. Bu soruyu yanıtlayabilmek için bu gençlere “Kaç yıl sonraki geleceği öğrenmek istiyorsun?” diye sormak gerekiyor.

58 KENDİNİ TANIMA İnsan, her canlı gibi, yaşamı boyunca bir takım gelişim evrelerinden geçer. Kişilik gelişimi insanın toplumsallaşması, içinde yaşadığı toplumun beklentilerini yerine getirebilmesi için gerekli tutumları ve iletişim becerilerini kazanması sürecidir. Bu gelişim süreci zihinsel ve duygusal gelişim başlıkları altında bilimsel olarak incelenmektedir. Yirminci asrın ortasından itibaren buna Mesleki Gelişim adı verilen bir boyut eklenmiştir. .

59 Mesleki gelişim bireyin giderek karmaşıklaşan çalışma yaşamında kendine uygun bir yer edinmesi ve o ortamda kendini gerçekleştirebilmesi için gerekli davranışları geliştirme süreci olarak tanımlanabilir. Mesleki gelişim süreci okul öncesi dönemden başlayıp meslek ömrünün sonuna kadar devam eden bir süreçtir.

60 SEÇENEKLERİ ARAŞTIRMA
Sağlıklı bir meslek kararı verebilmenin diğer bir koşulu seçenekler konusunda bilgi sahibi olmaktır .

61 KARAR VERME (BELLİBİR SEÇENEĞE YÖNELME )
Karar verirken bazı insanlar sezgilerine, bazıları mantıklarına bazıları ise başkalarına güvenmektedirler. Meslek Seçimi konusunda verilecek karar, dayanağını kişinin özünden almalıdır. Kişilik gelişimleri sağlıklı olan, özlerini tanıyan ve onu gerçekleştirme çabasında olan kimseler gerek kendileri gerekse çevre olanaklarına ilişkin doğru, ayrıntılı ve gerçekçi bilgilere sahip olduklarından, doğru karar vermekte güçlük çekmemektedirler.

62 MESLEK SEÇİMİNDE GENÇLERİN KARŞILAŞTIKLARI SORUNLAR
Meslek seçimi, bir kimsenin kendisine açık olan meslekleri çeşitli yönleri ile değerlendirip kendi ihtiyaçları ve beklentileri açısından istenilen yönleri çok, istenilmeyen yönleri az olan birine yönelmeye karar vermesidir. Şüphesiz bu kararın insan hayatında önemli bir yeri vardır. Çünkü meslek seçimi yaşam boyu kişiyi etkileyecek önemli kararlardan biridir. Üniversiteye hazırlanan öğrenciler için başarmak kadar seçtikleri alanda önemlidir. Sınavlarda başarının önemli bir parçası da titizlikle yapılmış bir tercihtir. İyi bir fakülteye girebilecek puanı aldığı halde istemediği bir okula giren veya hayalci tercihlerle açıkta kalan binlerce öğrenci vardır

63 İşte bu bakımdan gerçekçi ve bilimsel tercih, sınav hazırlığı kadar önemlidir.
Seçtiği alan hakkında yeterince bilgi sahibi olmayan ve bundan dolayı bilinçsiz, kendi ilgi ve yeteneklerine uygun alanları seçemeyen öğrenciler eğitim öğretim sürecinde ve ileri ki yaşamlarında mesleki doyumu yaşayamamaktadırlar. Bu öğrenciler ya okulu bırakmakta yada istemedikleri halde aynı meslekte kalmak zorundadırlar. Bu durum hem zaman kaybına yol açar hem de iş tatminini olumsuz etkiler.

64 Bazı adaylar ilk birkaç tercihlerini bilinçli olarak yazmakta, diğerlerini başkalarının öneri ve telkinlerine göre belirlemekte ve sıralamaktadırlar. Bu adayların, hakkında yeterli bilgiye sahip olmadıkları fakat tercih listesinde yer verdikleri bir programa yerleştikleri zaman "istemediğim bir programa girmek zorunda kaldım" şeklinde yakındıkları gözlenmektedir.

65 Tercih sıralarının başlarına, isteyerek ve bilinçli olarak yazdıkları programlara yerleşen bazı adaylar ise bir süre sonra programın, beklentilerine uygun olmadığını fark etmekte ve düş kırıklığına uğramaktadırlar. Bu da meslek hakkında edinilen bilgilerin bazen yüzeysel ve belki de hatalı olabileceğini göstermektedir. “Eğer nereye gittiğinizi bilmiyorsanız, dikkatli olun çünkü hiç bir yere varamayabilirsiniz…” Y. BERRA

66 MESLEK SEÇİMİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER

67 1. YETENEK (APTTİTUDE) Yetenek meslek gelişimini etkileyen en önemli özelliktir. Bireyin bir işi başarma potansiyeline işaret eder, belli bir eğitim ve hazırlıktan sonra gelebileceği noktayı anlatır. Bu anlamda yetenek daha çok bir bireyin öğrenme gücü, belli bir eğitimden yararlanabilme gücü anlamına gelir. Böylece yetenek, bireyin gelecekte elde edebileceği başarı düzeyini kestirmemiz konusunda ipuçları verir.

68 2. BECERİ (ABİLİTİY) Beceri, bireyin bilişsel, psikomotor veya fiziksel işlev görmesi olarak tanımlanan alanlarda şu andaki performans düzeyidir. Bir anlamda beceri (ability), bireyin ekstra bir eğitime ve hazırlığa gerek duymadan, ondan istenen işi yapabilecek düzeyde bir potansiyele sahip olması anlamına gelir. Yetenek – Beceri Farkı Yetenek, bireyin performansına yansıtacağı potansiyel iken, beceri bireyin, ondan istenen işi yapabilecek düzeyde olması anlamına gelir. Bir başka ifade ile beceri, yetenek ve ilginin etkileşimi sonucunda gelinen noktadır.

69 Ölçülebilen yeteneklerden bazıları
Genel Akademik Yetenek Sözel Yetenek Sayısal Yetenek Uzay İlişkilerini Görebilme Yeteneği Şekil İlişkilerini Görebilme Yeteneği Büro İşleri Yeteneği Göz-El Koordinasyonu Parmak Becerisi El Becerisi

70 3. İLGİ İlgi, bir kimsenin bir kişiye, nesneye veya faaliyete karşı gösterdiği hoşlanma, hoşlanmama ya da kayıtsız kalma şeklinde verdiği tepkidir. (Strong) İlgi, belli faaliyetlere isteyerek yönelme, bu faaliyetleri kısıtlayıcı koşullar altında bile başka faaliyetlere tercih etme ve bu faaliyetleri yaparken yorgunluk yerine dinlenmişlik, bıkkınlık yerine devam etme isteği duyma durumlarında varlığına hükmettiğimiz bir iç uyarıcıdır. Bir anlamda ilgi bir etkinliğin özünden elde edilen doyumdur.

71 Bazı ilgi türleri Temel Bilim İlgisi Sosyal Bilim İlgisi Canlı Varlık İlgisi Mekanik İlgi İkna İlgisi Ticaret İlgisi İş Ayrıntıları İlgisi Edebiyat İlgisi Güzel Sanatlar İlgisi Müzik İlgisi Sosyal Yardım İlgileri Tanıma Yolları  İfade Edilen İlgiler  Gözlenen-Görülen İlgiler  Envanterler ile Ölçülen İlgiler  Testle Ölçülen İlgiler

72 Müzik, resim ve edebiyat gibi sanat dallarına, büro işlerine, mekanik hesaplama gibi sevilen ve ilgi duyulan etkinlikleri yapmaktan hoşlanan öğrenciler ilgileri doğrultusunda yönlendirilmelidir. Neden belli mesleklere karşı ilgilerin değil de ilgi alanlarının belirlenmesine çalışmak daha yararlıdır? Çünkü ilgi kişisel bir tercih olup çevre koşullarından fazlaca etkilenmektedir NEDEN ilgiler yeteneklerden daha geç kararlılık kazanır? Çünkü, kişinin ilgi konusunda, yetenekte olduğu gibi o alanda kendini kanıtlama zorunluluğu yoktur.

73 İlgilerin meslek seçiminde rolü
Nasıl yetenekler bir çalışma alanında başarılı olmak için gerekli nitelikler ise, ilgilerde bir çalışma alanında doyum sağlamak için gerekli niteliklerdir. Kişilerin ilgilerini daha eğitim yıllarındayken tanımaları meslek seçerken bu niteliklerini de dikkate almalarında yardımcı olabilir. Bireylerin kararlarında ilgilerini dikkate alabilmeleri için hem ilgilerinin hangi yönde olduğu hem de çeşitli mesleklerin her birinin ne tür ilgi gerektirdiği konusunda bilgi sahibi olmaları gereklidir. Meslek seçimi ile karşı karşıya olan bir kişinin belli bir alana yönelişini belirleyen faktör ilgi, kişinin seçtiği mesleğin düzeyini belirleyen faktör ise yetenektir

74 4. MESLEK DEĞERLERİ Bir mesleğe girme sonucunda o mesleğin getirilerinden elde edilen doyumdur. Örneğin mesleğin ya da faaliyetin kazandırdığı statü, prestij, saygınlık, kazanç, yan olanaklar, güvenli gelir elde etmenin sonucu kendini güvende hissetme gibi

75 5. YETKİNLİK BEKLENTİSİ Kişinin kendi yetenekleri ile çevreyi etkileyerek engelleri aşarak hedefine erişeceğine inanmasıdır. 6. RİSK ALMA Risk alabilen kişilerin kazancı çok ve kaybetme olasılığı yüksek mesleklere, tehlikeye atılmaktan çekinen kişilerin ise az fakat düzenli gelir elde edeceği mesleklere yöneleceği beklenir.

76 7. PSİKOLOJİK İHTİYAÇLAR
İnsan davranışlarının önemli bir kısmı psikolojik gereksinmelerden kaynaklanmaktadır. Ancak çeşitli psikolojik gereksinmeler yönünden bireyler arasında farklar olduğunu ve yine çeşitli gereksinmelerin bir kimsede farklı derecelerde bulunduğu gözlenmektedir. Bu durumda insan davranışlarının yönünü ve yeğinliğini belirleyen psikolojik gereksinmelerin meslek etkinlikleri ile de ilgili olması ve bireylerin meslek seçimi kararlarında psikolojik gereksinimlerin de rol oynaması beklenir. Düzen, başarmak, ilgi görme, yakınlık, duygularını anlama, saldırganlık gibi özellikler meslek seçiminde önemlidir.

77 8. Sosyo Ekonomik Düzey (SED)
Sosyo ekonomik düzey; bireyin dünyaya geldiği ve içinde yaşadığı sosyal çevre meslek seçiminde etkilidir. Bir kimsenin ailesinin sosyo ekonomik durumu onun göreceği eğitimin düzeyini, o da sonunda seçeceği mesleği belirler. İstisnalar olmakla birlikte ülkemizde yapılan çalışmalarda bu görüşü desteklemektedir.

78 9. AİLE İLİŞKİLERİ Aile ilişkileri; anne ve babalar çocuklarının bazı yeteneklerini geliştirirken bazı yeteneklerini bastırmada, bazı mesleklere karşı olumlu yada olumsuz tavır almalarında ve çocuğun kendini algılamasında etkili olmaktadır.Ana babalar çocuklarının başarı şansını değerlendirerek onlara belli meslek değerleri aşılamaktadırlar. Bu değerler ana babanın SED’i ile bağlantılı görünmektedir. Değişik sosyal sınıflardan bireylerin sahip oldukları yetenekler ve geliştirdikleri beceriler yaşam koşullarını belirlemekte, yaşam koşulları da meslek değerlerini biçimlendirmektedir

79 geleneksel olarak genellikle kadınlara önerilmelidir.
10. CİNSİYET Toplumda icra edilen mesleklerde kadın ve erkek oranlarının dengeli olmadığı bilinen bir gerçektir. Kız ve erkek çocuklarında cinsiyeti belirleyen bedensel farklılıkların dışında, meslek seçimini belirleyen genel ve özel yeteneklerin ileri yaşlarda ortaya çıktığı bilinmektedir. (Kuzgun,2006) Kadın ve annelik rollerini aksatmayacak meslekler geleneksel olarak genellikle kadınlara önerilmelidir.

80 MESLEKLERİN ÖZELLİKŞERİNİ TANIM
Mesleğin tanımı nedir? Nasıl ve kaç yıllık bir öğrenim gerektirmektedir? Öğrenim süresinde hangi dersler okutulmaktadır? Bu iş kolunda eleman talebi var mıdır? Bu işte ne gibi faaliyetlerde bulunulmaktadır? Kullanılan malzeme ve makineler nelerdir? Yürüme, ayakta durma vb. koşulları var mıdır? Nasıl bir çalışma ortamı vardır? (Büro, açık alan vs.) İş tehlikeleri var mıdır? (Radyasyon, zehirlenme, patlama, yanma, elektriğe kapılma, mikrop kapma vs.)

81 Bireysel olarak mı grupla mı çalışmayı gerektirmektedir?
Mesleğe giriş ve emekli olma yaşları kaçtır? Tercih edilen bedensel ve kişisel özellikler bulunmakta mıdır? (Boy, ağırlıklı cinsiyet, özel yetenekleri) Kesinlikle iş deneyimi aranmakta mıdır? Yabancı dil bilme tercih nedeni midir? İşte ilerleme şartları nelerdir? Kazanç durumu (en az, en çok) nedir? İşin çalışanlarına göre avantajlı ve dezavantajlı tarafları nelerdir? (izin imkanı, prim, prestij vs.)

82 KENDİ ÖZELLİKLERİNİZLE MESLEĞİN ÖZELLİKLERİ ARASINDAKİ ORTAK NOKTALARI BULMA
Kendi özellikleriniz ile mesleklerin özellikleri ne derece uyuşuyor? ? ?  Mesleklerle uyuşmayan özellikleriniz, o mesleği yapmanızı engelleyecek durumda mı? ? ? Örneğin; kişilik yapısı ve sosyal yaşantısından dolayı insanlardan fazla hoşlanmayan ve sinirli yapıya sahip birinin polislik, öğretmenlik gibi mesleklerde başarısız olma ihtimali yüksektir.  Ayrıca birey, istekleri doğrultusunda bir meslek tercihi yapmadığında, ne içinde bulunduğu meslekte yeteneklerini kullanıp başarılı olabilir ne de mutlu bir birey olarak mesleğini sürdürebilir.

83

84 Meslek seçme döneminde siz gençleri etkileyecek diğer faktörler
 Anne–babalarınızın arzularına uymak,  Beğenilen–sevilen kişilerin mesleklerine özenmek,  Günümüzde popüler olan mesleği edinmek,  Daha çok para kazanılan mesleği seçmek,  Toplum içinde sadece saygınlığı olan meslekleri seçmek,  Öğretmenlerin uygun gördüğü meslekleri seçmek,  İş bulması kolay olan meslekleri seçmek,  Üniversiteye girmeyi kolaylaştıran, düşük puanla yerleşilen meslekleri seçmek  Sevildiği sanılan meslekleri seçmek, (Sadece olumlu özellikleri tanınarak yanılgıyla seçmek)  Hayallerle geliştirilen idealdeki meslekleri seçmek,

85 MESLEK SEÇİMİNDE BAŞARILI
OLMAK İÇİN GEREKENLER 1. Bilinçli ve etkili bir ders çalışma becerisi ile sınava bilgi bakımından hazırlanmak, 2. Geleceği ile ilgili bir karar olarak doğru bir mesleki hedef oluşturmak, kendisini tanımak, meslekleri tanımak, 3. Sınava düşünsel–davranışsal açıdan da hazırlanarak (dikkat,konsantrasyon ve bilgilerini sınava taşıyabilecek bir psikolojik hazırlık yapmak) potansiyelini tam kullanmak, 4. Sınav aracını iyi değerlendirerek mutlu ve güvenli bir geleceğin kapısını açabilmektir.

86 Hedef seçimi nasıl olmalıdır?
Sınava hazırlanan öğrencilerin % 80’inin programı var. Ama öğrencilere sorduğumuzda “programım var ama uygulayamıyorum.” cevabınıBalıyoruz. Neden uygulanmıyor? Bir şey çıkıyor, bozuluyor. Mesela arkadaş, telefon konuşmaları çıkıyor ve program aksıyor. Bir de zamanı doğru kullanma kültürümüz yok. Toplantı geç başlar diyoruz, geç gidiyoruz. Biz gelmediğimiz için toplantı geç başlıyor ve bir kısırdöngü oluşuyor. Bizler mazereti çok olan bir kültürde yaşıyoruz. Her zaman için bir mazeretimiz oluyor. Trafik vardı geç kaldım, hava kötü geç kaldım, saatim yoktu. Ne güzel, ne kötü karar veremedim geç kaldım... Mazeretler başarının düşmanıdır. Mazeret varsa başarıya ulaşamazsınız!!!

87 Önceliklerinizi Belirleyin !
Seçeceğim meslekten beklentilerim Yeteneklerime uygun işler yaparak yeteneklerimi geliştirme imkanı bulabilmeliyim. Özgün fikirler ortaya koyabilmeli ve bunları uygulayabilmeliyim İşyerinde yaptığım görevler çeşitli ve değişikliğe açık olmalı Çok para kazanabilmeliyim Çalışma saatlerim ve elde ettiğim gelir düzenli olmalı Bilgi ve deneyimimi geliştirerek meslekte ilerleye bilmeliyim Yönetici konumuna gelebilmeliyim

88 Kendi işimi kurarak bağımsız çalışabilmeliyim
Toplumda saygın bir yer edinerek mevki sahibi olabilmeliyim Adımı duyurabilmeli, tanınan bir kimse olabilmeliyim  Yukarıdaki maddeleri kendi beklentilerinizi dikkate alarak; sizin için önem sırasına göre birden on’a kadar sıralayın ve seçmeyi düşündüğünüz mesleğin öncelikli olan ilk beş maddede belirtilen ihtiyaçlarınızı karşılayıp karşılamadığını araştırın.

89 Aşağıda biri kendini ve çevresindeki olanakları özgürce araştıran, diğeri ailesinin istekleri doğrultusunda davranan, bir diğeri ise kendi sınırlarını bilmeyen ve program seçme işlemini ciddiye almayan üç gencin meslek gelişimi öyküsü örnek olarak verilmiştir:

90 MESLEKİ VE TEKNİK EĞİTİMDE
PROGRAM YAKLAŞIMI

91 PROGRAM HAZIRLAMA YAKLAŞIMI
Mesleki Teknik Eğitim alanlarında program hazırlanırken sektörün ihtiyacı ve iş analizini esas alan yaklaşım yaygın olarak kullanılır. Geliştirilen Öğretim Programları, söz konusu iş ve işlemleri yerine getirebilmek için sahip olunması gereken yeterlikleri kazandıracak şekilde hazırlanır. 91 91

92 Hazırlanan programlarda UNESCO tarafından
PROGRAMLARIN ULUSLAR ARASI GEÇERLİĞİ Hazırlanan programlarda UNESCO tarafından geliştirilen ve bir çok AB ülkesinde kabul gören, “INTERNATIONAL STANDARD CLASSIFICATION OF EDUCATION (ISCED 97) “Uluslararası Eğitim Standart Sınıflandırması” kullanılır. 92 92

93 GENİŞ TABANLI EĞİTİM İLE
İlk yıllarda bilimsel ve temel bilgiler veren, son yıllarda mesleki bilgilerle uzmanlık alanlarına yönelten, Meslekler arasında yatay ve dikey geçişlere imkan sağlayan geniş tabanlı bir yapı ile derslerin yıllara göre sınıflandırılması, Dallar arasında geçişler, Diploma programından sertifika programına geçişler, Sertifika programından diploma programına geçişler, İş hayatından programlara geçişler mümkün olmaktadır. ESNEKLİK YATAY DİKEY GEÇİŞLER

94 YÜKSEK ÖĞRENİM DİPLOMA İ Ş H A 12 SINIF Y T I 11 SINIF 10 SINIF
YAYGIN EĞİTİM SERTİFİKA 10 SINIF 9. SINIF (ORTAK)* İLKÖĞRETİM Not:(*)Sağlık Meslek Liselerinde uygulanan “Sağlık Alanı” programı hariç

95 HAZIRLANAN PROGRAMLAR İLE
Yatay ve dikey geçişlere elverişli yapı planlanmıştır. Alan ve dal eğitimi esas alınmıştır Öğrenci; eğitim süresinin sonunda, alanda diploma, seçmiş olduğu dalda 4. Seviye sertifika alacaktır. Sistemden ayrılan öğrenci, yeterliliklerine karşılık gelen 2. veya 3. Seviye sertifika alabilecektir.

96 ÖĞRETİM PROGRAMI Program, eğitim için ayrıntılı bir plan olup, bireylerin mezuniyet sonrası profillerini gösterir. Eğitimde etkinliği en üst düzeyde tutmak, standardizasyon ve mesleki sertifikasyona ulaşabilmek için; resmi ve özel eğitim kurumları arasında koordinasyon, müfredat bütünlüğü ve devamlığı sağlanmalıdır.

97 61 alan için, ÇERÇEVE ÖĞRETİM PROGRAMLARI geliştirilmiştir.
Çerçeve öğretim programlarında; Alan ile ilgili açıklamalar, Meslekler/Dallar ilgili açıklamalar, Haftalık ders çizelgeleri, Programın genel yapısı ile ilgili açıklamalar, Dersler, tanımları ve amaçları, Derslerin altında yer alan modüller, Modüller ile kazandırılan yeterlikler, Seçmeli dersler, Uygulamaya yönelik öneriler yer almaktadır .


"MESLEKİ REHBERLİK ÖĞRENCİ." indir ppt

Benzer bir sunumlar


Google Reklamları