Orta ve geç çocukluk yıllarında, çocuklar uzar, ağırlaşır ve güçlenir Orta ve geç çocukluk yıllarında, çocuklar uzar, ağırlaşır ve güçlenir. Fiziksel.

... konulu sunumlar: "Orta ve geç çocukluk yıllarında, çocuklar uzar, ağırlaşır ve güçlenir Orta ve geç çocukluk yıllarında, çocuklar uzar, ağırlaşır ve güçlenir. Fiziksel."— Sunum transkripti:

1

2

3

4

5 Orta ve geç çocukluk yıllarında, çocuklar uzar, ağırlaşır ve güçlenir
Orta ve geç çocukluk yıllarında, çocuklar uzar, ağırlaşır ve güçlenir. Fiziksel becerilerini kullanmada daha beceriklidir ve yeni bilişsel beceriler geliştirmiştir. Bu bölüm orta ve geç çocuklukta fiziksel ve bilşsel gelişim ile ilgilidir. Başlangıç olarak fiziksel gelişimdeki bazı değişiklikler incelenecektir.

6 ORTA VE GEÇ ÇOCUKLUKTA FİZİKSEL
VE BİLİŞSEL GELİŞİM Fiziksel Değişiklikler ve Sağlık Engelli Çocuklar Bilişsel Değişiklikler Dil Gelişimi

7 A) Fiziksel Değişiklikler ve Sağlık
Vücutta sürekli değişim ve dolayısıyla motor becerilerde ilerleme orta ve geç çocukluğun en belirgin özelliğidir. Çocuklar ilkokul çağına doğru ilerlerken, vücutları üzerindeki kontrolleri artar ve uzun süre oturup dikkatlerini odaklayıp sürdürebilirler.

8 a) Bedensel Büyüme Ve Değişim
Orta ve geç çocukluk yavaş, süreğen bir büyüme dönemidir. Bu dönem boyunca, çocuklar yılda 5 ila 7.5 cm uzar. Kas kütlesi ve gücü kademeli biçimde artar. Vücuttaki büyüme ve oranlarındaki değişikliklerden en çok bildirilenler boya oranla kafa çevresi ve göğüs çevresi oranındaki azalmadır.

9

10 b) Beyin Orta ve geç çocuklukta beyindeki değişikliklerden en önemlisi; artan dikkat, muhakeme ve bilişsel kontrol gibi becerilere yansıyan prefrontal korteksteki işlevselliktir. Orta ve geç çocukluk döneminde prefrontal kortekste daha az yaygın ve daha fazla odaklanmış etkinlik gözlenir ki bu da bilişsel kontroldeki artışla ilişkilidir.

11

12

13 c) Motor Gelişim Orta ve geç çocukluk döneminde çocukların motor becerileri, erken çocukluktakine göre daha yumuşak ve daha koordinelidir.

14 d) Egzersiz İlkokul çağı çocuğu fiziksel yönden henüz olgunlaşmamış ve bu nedenle aktif olma İhtiyacındadır. Koşmak, zıplamak veya bisiklet kullanmak yerine uzun süreli oturmak onları daha fazla yorar.

15

16 e) Sağlık, Hastalık Ve Bozukluklar
Orta ve geç çocukluk çoğunlukla sağlığın mükemmel durumda olduğu dönemlerdir. Çocukluğun diğer dönemleri ve ergenlikteki bozukluk ve ölümlerin ortaya çıkma sıklığı, bu dönemde daha azdır.

17 ? Kaza ve Yaralanmalar Aşırı Kilolu Çocuklar Kalp-damar Hastalıkları
Kanser

18 Aşırı kilolu ve obez çocuklarla ilgili endişeler nelerdir?

19

20

21

22 B) Engelli Çocuklar Çocuklarda görülen bazı engel türleri nelerdir? Engelli çocukların eğitiminin ayırt edici özellikleri nelerdir?

23 a) Engellerin Kapsamı Şekil 9.4’de gösterildiği üzere, öğrenme güçlüğü olan öğrenciler özel eğitim verilenlerin geniş bir grubunu oluşturmakta ve bu grubu konuşma ve dil bozuklukları, zeka geriliği ve duygusal rahatsızlıkları olan gruplar takip etmektedir.

24

25 Öğrenme Güçlüğü: Bu çocuklar, konuşma veya
yazma dilini kullanma ve anlamada zorluk çeker ve dinleme, düşünme, okuma, yazma ve hecelemede zorluk gözlenebilir. Öğrenme güçlüğü matematikte de gözlenebilir. Öğrenme güçlüğü sınıflandırması yapılabilmesi için, öğrenme sorunun temelde diğer bir görsel, işitsel veya motor sorundan; mental gerilikten; duygusal sorundan kaynaklanmaması veya çevresel, kültürel ve ekonomik bir dezavantaja bağlı olmaması gereklidir.

26 Disleksi: Okuma ve heceleme becerilerinde ciddi bozukluğa sahip bireyleri içeren bir kategoridir.
Disgrafi: El yazısında zorluğu içeren bir öğrenme güçlüğü türüdür. Diskalkuli: Matematiksel işlemlerde zorluk çekmeyi içeren ve gelişimsel aritmetik bozukluk olarak da adlandırılan bir öğrenme güçlüğü türüdür.

27 Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB): Çocuğun aşağıdaki özelliklerin birini veya birkaçını süreğen biçimde gösterdiği bir bozukluktur: (1) Dikkat eksikliği, (2) hiperaktivite veya aşırı hareketlilik ve (3) dürtüsellik.

28 Duygusal Ve Davranışsal Bozukluklar: İlişkiler, saldırganlık, depresyon ve kişisel veya okula ilişkin korkular gibi ciddi, süreğen sorunların yanı sıra uygun olmayan sosyal-duygusal özellikleri kapsamaktadır.

29 Otistik Spektrum Bozuklukları (OSB): Ciddi otistik bozukluktan daha hafif olan Asperger sendromuna uzanan geniş bir kapsama sahiptir ve yaygın gelişimsel bozukluklar olarak da adlandırılmaktadır. Otistik spektrum bozuklukları sosyal etkileşimde, sözel ve sözel olmayan iletişimde sorunlar ile tekrarlayıcı davranışlar gibi ayırt edici özelliklerle tanımlanmaktadır.

30 Otistik Bozukluk: Yaşamın ilk üç yılında ortaya çıkan ve sosyal ilişkilerde yetersizlikler, iletişimde anormallikler ve sınırlı, tekrarlayıcı ve streotipik davranış örüntülerini içeren ciddi bir gelişimsel otistik spektrum bozukluğudur.

31 Asperger Sendromu: Çocuğun görece daha iyi sözel dil kullandığı, daha hafif dil sorunları yaşadığı ve sınırlı ilgi ve ilişkilerinin olduğu, görece daha hafif bir otistik spektrum bozukluğudur.

32

33 b) Eğitsel Konular Bireysel eğitim planı: Engelli öğrenciye özel programın ayrıntılarını içeren yazılı bir açıklamadır. Kaynaştırma: Özel eğitim ihtiyacı olan çocuğun normal bir sınıfta tam gün eğitim görmesidir.

34 En Az Sınırlayıcı Ortam: Engelsiz bir çocuğun eğitiminde sağlanana mümkün olan en benzer biçimde oluşturulan ortamdır.

35

36

37 B) Bilişsel Değişiklikler
Orta ve geç çocukluk döneminde çocuklar yeni bir bilişsel gelişim dönemine mi adım atarlar? Bu yaş dönemindeki çocuklar bilgiyi nasıl işler? Çocuk zekâsının doğası nedir? Gelin bu soruları araştıralım.

38

39 a) Piaget’nin Bilişsel Gelişim Kuramı
Piaget’ye göre (1952), okul öncesi çocuğun düşüncesi işlem öncesidir. Okul öncesi çocuğu sağlam kavramlar oluşturabilir ve muhakeme yapmaya başlar ama düşüncesi benmerkezcilik ve sihire inanç gibi kusurlara sahiptir.

40

41 ŞEKİL 9.9 SINIFLANDIRMA: SOMUT İŞLEMSEL DÜŞÜNCE İÇİN ÖNEMLİ BİR BECERİ: Dört kuşağın olduğu bir soy ağacı (I’den IV’e) : İşlem öncesi dönem çocuğu dört kuşağın üyelerini sınıflandırmakta zorluk yaşar; somut işlem dönemi çocuğu ise dikey, yatay ve çapraz olarak üyeleri sınıflandırabilir. Örneğin, somut işlem dönemindeki çocuk bir aile ferdinin aynı zamanda bir evlat, erkek kardeş ve baba olabileceğini anlayabilir.

42 Somut İşlem Dönemi: Piaget somut işlem dönemini yaklaşık 7 ila 11 yaşları arasında
sonlandığını ileri sürmüştür. Bu dönemde, çocuklar somut işlemler gerçekleştirebilir ve muhakeme belli veya somut örneklere uygulanabilir olduğu sürece mantıklı muhakeme yapabilirler.

43 Serileme: Niceliksel bir boyuta göre (örneğin uzunluk) uyarıcıyı sıralamayı içeren bir somut işlemdir. Geçişlilik: Belli yargıları anlamak için ilişkileri mantıklı biçimde birleştirme becerisidir.

44 Yeni Piagetciler: Bu gelişimbilimciler Piaget’nin bazı şeylerde hiçbir hata yapmadığını fakat kuramının ciddi bir gözden geçirme ve düzeltmeye ihtiyacı olduğunu savunmaktadır. Piaget’nin kuramını ayrıntılandıran takipçileri; bilgi işleme, stratejiler ve bilişsel basamakların ayrıntılandırılmasına daha fazla önem vermiştir.

45 b) Bilgi İşleme Orta ve geç çocukluk döneminde çocukların sergilediği düşüncenin hangi türden olduğunu analiz etmek yerine, bilgiyi nasıl ele aldıklarını inceleyebiliriz. Bu yıllarda çoğu çocuk dikkati sürdürme ve kontrol etme becerilerinde belirgin bir ilerleme göstermektedir.

46 Bellek: 7. bölümde, erken çocukluk döneminde kısa süreli belleğin belirgin bir ilerleme gösterdiğini fakat 7 yaşından sonra bu ilerlemenin bu oranda gözlenemediğini öğrendik. Uzun süreli bellek orta ve geç çocukluk döneminde yaşla birlikte kapasitesi artan, görece kalıcı ve sınırsız bir bellek türüdür.

47 Belirsiz iz kuramı: Belleğin (1) harfi harfine bellek izi ve (2) öz olarak adlandırılan iki tür bellek temsiliyle anlaşılabileceğini ileri sürmektedir. Bu kuram, daha büyük çocukların daha iyi belleğe sahip olmalarını bilginin özünü anlayabilmeleri yoluyla oluşturdukları belirsiz izlere atfetmektedir.

48 Uzun süreli bellek: Uzun süre boyunca oldukça fazla bilgi saklayabilen, görece kalıcı bir bellek türüdür. Düşünme: Düşünmenin üç önemli yönü; eleştirel, yaratıcı ve bilimsel düşünebilmedir.

49

50

51 Eleştirel Düşünme: Yansıtıcı ve üretken düşünme ile kanıtı değerlendirmeyi içerir.
Farkındalık: Gündelik etkinlikler veya görevler sırasında uyanık olma, kafanın orada olması ve bilişsel yönden esnek olmadır. Yaratıcı Düşünme: Yeni ve alışılmadık yollar düşünme ve sorunlara benzersiz çözümler üretme becerisidir.

52

53

54 Yakınsak Düşünme: Tek bir doğru cevabı üreten ve geleneksel zeka testleri için gereken düşünme tarzıdır. Iraksak Düşünme: Aynı soruya pek çok farklı yanıt üreten ve yaratıcılığın özelliği olan düşünme tarzıdır.

55 Üst Biliş: Biliş hakkında biliş veya bilme hakkında bilmedir.
Beyin Fırtınası: Gruptaki bireylerin yaratıcı fikirler üretmelerinin, birbirinin fikirlerini kışkırtmalarının ve akla ne gelirse söylenmesinin desteklendiği bir yöntemdir.

56

57 c) Zekâ Zeka nasıl tanımlanır? Zekâ, problem çözme ve günlük deneyimlere uyum sağlayarak onlardan öğrenmeye yönelik çıkarımlar yapma becerisidir.

58

59

60 Zekâ: Problem çözme ve deneyimlere uyum sağlayarak onlardan öğrenmeye yönelik çıkarımlar yapma becerisidir. Bireysel Farklar: İnsanları birbirinden farklılaştıran, süreğen ve tutarlı tarzlarıdır. Zekâ Katsayısı (ZK): Bireyin zekâ yaşının kronolojik yaşına (KY) bölünüp 100 ile çarpımıdır.

61 Normal Dağılım: Çoğu puanın olası puan ranjı
içinde yer aldığı ve birkaç puanın da bu ranjın aşırı uçlarında olduğu simetrik bir dağılımdır. Üçlü Zekâ Kuramı: Sternberg’in zekayı analitik zeka, yaratıcı zeka ve pratik zeka olarak sınıflandırdığı kuramıdır.

62 Wechsler Ölçekleri: Psikolog David Wechsler tarafından geliştirilen ve öğrencilerin zekâsını ölçmek için oldukça yaygın biçimde kullanılan diğer bir dizi testtir.

63 Zekâ Türleri: Çocuğun zekâsının genel bir beceri mi yoksa bir dizi belirli beceri olarak mı düşünmek daha uygundur? Robert Sternberg ve Howard Gardner ikinci bakış açısına yönelik etkileyici kuramlar ileri sürmüştür.

64

65

66

67

68

69 Zekâ Testlerinin Kullanımı: Aşağıda bir çocuğun zekâsıyla ilgili bilgiyi olumsuz biçimde kullanma tuzağına düşmemek için ZK ile ilgili size yardımcı olacak bazı uyarılar bulunmaktadır: Kalıba sokmak ve beklenti yaratmaktan kaçının. Zekâ, yeterliğin tek göstergesi değildir. Toplam ZK puanını yorumlarken dikkatli olun.

70 d) Zekânın Uç Değerleri
*Organik gerilik, *Kültürel- ailesel gerilik, Zekâ Geriliği *Ayırt Edici Özellikler *Doğa-Yetiştirme Üstün Yetenek

71 Zekâ Geriliği: Bireyin düşük ZK’ye sahip olduğu –geleneksel zekâ testlerinden genelde 70’in altında puan aldığı- ve gündelik yaşama uyum sağlama güçlüğünün olduğu bir sınırlı zihinsel beceri durumudur.

72 Organik Gerilik: Genetik bir bozukluk veya beyin hasarı sonucu ortaya çıkan zekâ geriliğidir.
Kültürel- Ailesel Gerilik: Hiçbir organik beyin hasarı kanıtı bulunmadığı durumdaki zekâ geriliğidir; genellikle bireylerin ZK’si 50 ila 70 aralığındadır.

73 Üstün Yetenek: Ortalamanın üstü zekâya (130 veya üstü ZK’ye) ve/veya bir şeyde üstün kabiliyete sahip olma.

74

75 D) Dil Gelişimi Çocuklar; somut olarak orada olmayan şeyler hakkında konuşabilmek için dili daha fazla kullanma, sözcük nedir öğrenme, sesleri tanıma ve çıkarmanın yollarını öğrenme gibi okuma ve yazmayı öğrenmelerini mümkün kılan yeni becerileri okula başladıklarında kazanırlar.

76 a) Sözcük Bilgisi, Dil Bilgisi Ve Dil Ötesi
Farkındalığı Dil Ötesi Farkındalığı: Edat nedir bilmek veya dilin seslerini ele alma becerisi gibi, dil ile ilgili bilgi anlamına gelmektedir.

77 b) Okuma Çocuklar okumayı öğrenmeden önce; fiziksel olarak var olmayan şeyler üzerinde konuşabilmek için dili kullanmayı, sözcüğün ne olduğunu ve sesleri nasıl fark edip üzerinde konuşacaklarını öğrenmelidir.

78 Bütüncül Dil Yaklaşımı: Okumanın öğretiminin çocuğun doğal dil öğrenimine paralel olması gerektiğini vurgular. Bütüncül dil yaklaşımını destekleyici okuma malzemeleri de bütüncül ve anlamlıdır.

79 Sessel Yaklaşım: Okuma öğretiminde yazılı sembollerin seslere çevrilmesiyle ilgili temel kuralların öğretimini vurgular.

80 c) Yazma Çocuklar yazmaya başlarken genellikle heceleri çıkarmaya çalışırlar. Ebeveyn ve öğretmenler çocuğun erken dönemdeki yazılarını teşvik etmeli fakat harflerin veya

81