Meyve Bahçesi ve Bağ Tesisi

... konulu sunumlar: "Meyve Bahçesi ve Bağ Tesisi"— Sunum transkripti:

1 Meyve Bahçesi ve Bağ Tesisi
Yer Seçimi: Bir yörede sahip olduğumuz bir arazinin meyveciliğe ve/veya bağcılığa uygun olup olmadığını, uygunsa ne tür meyveciliğe (tür ve çeşit; değerlendirme şekli) veya bağcılığa (değerlendirme şekli, çeşit) daha uygun olduğunu bilmemiz gerekir. (Yere uygun yetiştiricilik) Nasıl bir meyvecilik ve/veya bağcılık yapılacağına karar verilmişse, o zaman da düşünülen yetiştiriciliğe uygun yer ya da yerler bulunmalıdır. (Yetiştirme amacına uygun yer) Her iki durumda da; 1. Ekolojik faktörler 2. Ekonomik faktörler dikkate alınmalıdır.

2 Ekolojik Faktörler İklim: Sıcaklık (Ortalama sıcaklık değerleri, Etkili Sıcaklık Toplamı, soğuklama isteği, kış donları, geç donlar), Işık Toprak: Derinlik, yapı, pH, tuzluluk, taban suyu Su: Yağış (miktarı, düzeni), sulama olanağı, su kalitesi Arazi: Konumu, topoğrafik yapısı, meyil (eğim ve yönü)

3 Ekonomik Faktörler Ulaşım Su ve enerji kaynaklarına uzaklık
Arazi ıslahı (temizlik, seki-teras, tesviye)

4 Tür ve Çeşit Seçimi Belirlenmiş Belirlenecek
Yer Uygun ve ticari değeri yüksek tür/çeşit Ticari değeri Uygun yer yüksek tür/çeşit

5 Anaç Seçimi Meyvecilik: Doğrudan çelikle, daldırma ve doku kültürü ile fidan üretiminin mümkün olmadığı türler ve çeşitler için anaç kullanılması zorunludur. Meyve anaçlarında da klon veya çöğür anaçları kullanılır.

6 Anaç Seçimi Bağcılık: Ülkemizde bağcılığa uygun yörelerin filoksera ve nematodlarla bulaşık olduğu kabul edildiğinden, bağ tesislerinde Amerikan asma anaçları üzerine aşılı yetiştiricilik zorunludur.

7 Tozlanma İsteğinin Bilinmesi
Elma, kiraz, badem, erik, ceviz, pikan, armut, incir ve zeytinde kendine uyuşmazlık, hatta grup uyuşmazlığı söz konusu olduğundan bu türlerle bahçe kurulurken uygun tozlayıcı kullanılmalıdır. Bazı üzüm çeşitleri de (Çavuş, Hönüsü, Tahannebi) çiçek tozları kısır olduğundan tozlayıcıya gereksinim duyulmaktadır.

8 Dikim Planlaması Tür ve çeşitlerin yerleşimi
Yol güzergahları ve genişliklerinin belirlenmesi Dikim sisteminin ve sıklığının belirlenmesi Fidan sayısının belirlenmesi Sıra yönlerinin belirlenmesi İşaretleme Dikim

9 Dikim Sistemleri

10 Dikim Sistemleri 1. Kare Dikim
Bu dikim sisteminde omcalar arasındaki mesafe, sıralar arası ve sıralar üzerinde eşittir. Kare sisteminde birim alan için gerekli olan fidan sayısı, Fidan ihtiyacı (1 da)=1000/a2 a: Karenin bir kenar uzunluğu (m)

11 Dikim Sistemleri 2. Dikdörtgen Dikim
Sıra arası ve sıra üzeri aralıklar farklıdır. Son yıllarda en çok kullanılan dikim sistemidir. Dikdörtgen dikim sisteminde birim alan için gerekli olan fidan sayısı, Fidan İhtiyacı(1 da)=1000/axb a: Dikdörtgenin kısa kenar uzunluğu (m) b: Dikdörtgenin uzun kenar uzunluğu (m)

12 Dikim Sistemleri 3. Üçgen (Hekzagonal) Dikim
Omcaların eşkenar üçgenin köşelerine dikildiği sistemdir. Üçgen dikim sisteminde birim alan için gerekli olan fidan sayısı, Fidan İhtiyacı (1 da)=1000/a2x1.15 a: Eşkenar üçgenin bir kenar uzunluğu (m) Örn: a=2 m olduğunda bir kenar için gerekli fidan sayısı 287 adettir

13 Fidan İhtiyacı (1 da)=1000/a2
Dikim Sistemleri 4. Satranç (Diyagonal) Dikim Bu sistemde 4 omca karenin köşelerine 1 omca da karenin ortasına gelecek şekilde dikim yapılır. Satranç sisteminde birim alan için gerekli olan fidan sayısı, Fidan İhtiyacı (1 da)=1000/a2 a: Satranç tahtası şeklinde dikilmiş omcalar arasındaki küçük karenin bir kenarının uzunluğu(m)

14 Dikim Sıklığı Meyve bahçesi tesisinde dikim sıklığı;
Ekolojik koşullara (EST, yağış, toprak yapısı) Tür, çeşit, anaç, gelişme kuvvetine (taç genişliği) Yetiştirme sistemine (klasik, yoğun) bağlı olarak ağaç/da arasında değişir.

15 Dikim Sıklığı Bağ tesisinde dikim sıklığı;
Ekolojik koşullara (EST, yağış, toprak yapısı) Terbiye şekline (gövde yüksekliği, taç genişliği) Değerlendirme şekline (sofralık, kurutmalık, şaraplık) bağlı olarak omca/da arasında değişir.

16 Arazi Hazırlığı Temizlik Teraslama (%12’den daha meyilli arazilerde)
Tesviye (engebeli arazilerde) Riper çekme (yaz ortasında 75cm derinlikte dama)

17 Dikim Yerlerinin İşaretlenmesi
Arazinin şekline uyun olarak iki ana hat çekilir. Sıralara paralel hatta, yeterli sayıda dik çıkılır. Önce dik çizgiler üzerindeki işaretleme tamamlanır. Ardından da diğer kısımlar doldurulur. Dikim yerleri herek çakılarak belirlendikten sonra dikim tahtası kullanılarak fidan yeri sabitlenir. İşaret herekleri merkez alınarak dikim çukurları açılır.

18 Fidan Dikimi Dikim çukurları; kürek, bel, motorlu el burgusu, traktörün kuyruk milinden hareket alan burgularla açılabildiği gibi son yıllarda sık dikim şaraplık üzüm bağlarında olduğu gibi dikim makinesi ile doğrudan dikim de yapılabilmektedir.

19 Aşılı Meyve Fidanı Dikimi

20 Aşılı Asma Fidanı Dikimi

21 Sebze Bahçesi Tesisi Yer seçiminde ve tür/çeşit seçiminde dikkate alınması gereken faktörler meyve bahçesi ve bağ tesisi ile aynıdır. Ancak sebze yetiştiriciliğinde sulama, arazi tesviyesi ve ekim nöbeti (münavebe) daha önemli ve öne çıkan unsurlardır.

22 Sebzecilikte İşletme Şekilleri
Amatör Sebzecilik (Hobi Sebzeciliği) Köy Sebzeciliği (Karışık Sebzecilik) Ticari Sebzecilik Bahçe Sebzeciliği Tarla Sebzeciliği Örtü altı Sebzeciliği Endüstri Sebzeciliği Organik Sebzecilik

23 Hobi Sebzeciliği

24 Yıllık Bakım İşlemleri
Toprak işleme Budama Sulama Gübreleme Tarımsal Savaş Hasat

25 Toprak İşlemenin Amaçları
Yabancı ot kontrolü Toprağın havalandırılması Besinlerin bitkilerce alınabilir hale getirilmesi Yüzeyde oluşan kaymak tabakasının kırılarak su kaybının önlenmesi

26 Meyvecilikte ve Bağcılıkta Budama
Canlı toprak üstü organlarına uygulanan kesme, bükme, tomurcuk ve yaprak alma gibi işlemlerdir. Budamanın amaçları: Bitkileri en kısa sürede ürüne yatırmak ve onları uzun süre ürün çağında bırakmak. Bitkilerin toprak altı organları ile toprak üstü organları arasında gelişme yönünden sağlam bir denge kurmak Toprak işleme, budama, hasat ve mücadele gibi kültürel işlemleri kolaylaştırmak Karbon asimilasyonunu artırmak amacıyla ışıklanmayı sağlamak ve yaprak alanını dengeli bir şekilde artırmak Periyodisiteyi azaltmak veya önlemek Ürün ve verim kalitesini düzenlemek

27 Meyvecilikte ve Bağcılıkta Budama
Amaçlarına Göre: Şekil Budaması Ürün Budaması Gençleştirme Budaması Yapıldığı Döneme Göre: Kış (Ürün ve Gençleştirme) Budaması Yaz Budaması (Yeşil Budama)

28 Meyve Ağaçlarına Verilen Şekiller Dikkat edilecek unsurlar:
Meyve ağaçlarına verilen şekiller, ekolojik ve ekonomik koşullara göre değişir. Ağır (şiddetli) budamalardan kaçınılmalı, Yan dallar olabildiğince geniş açılı oluşturulmalıdır.

29 Meyve Ağaçlarına Verilen Şekiller
Goble (Nemli bölgelerde, üç ana dal, ortası açık, hemen tüm meyve türlerine uygun) Doruk Dallı (Kurak ve güneşli bölgelerde, ortası kapalı) Piramit (Dikine büyüyen “armut” gibi meyveler için uygundur. Spiral ve katlı olabilir) Palmet (Duvar) (Yumuşak ve sert çekirdekli meyvelerde yaygındır)

30 Piramit

31 Palmet

32 Verim budamasının prensipleri
1 . Meyve ağaçları yaşlandıkça daha şiddetli budanır. 2. Ana dallar üzerinde dikine büyüyen üst üste binmiş dallar çıkarılır 3. Ana ve yardımcı dallar çıplaklaşmaya başladığında kısa kesilerek sürgün vermeye zorlanır. 4. Meyve dallarından yaşlı olanlar çıkarılarak yeni meyve dalı oluşumu teşvik edilir. 5. Kuru hastalıklı zayıflamış dallar kesilerek dipten çıkarılır. 6. Ana ve yardımcı dallar üzerinde fazla meyve dalı oluşmuşsa seyreltilir. 7. Eğme bükme işlemleri yapılmaz 8. Meyve ağırlığı nedeniyle aşırı eğilen dallar diğer dallara bağlanarak sağlamlaştırılır.

33 Gençleştirme budaması
Ağaçlarda yeniden kuvvetli sürgünler oluşturarak yeni bir taç oluşturmasını sağlamak için yapılan şiddetli budamalardır. Gençleştirme budamasına meyve türünün dayanım gücü dikkate alınmalıdır. Örneğin zeytin en dayanıklı türdür, bunu armut, erik, elma kayısı ve kiraz izler

34 Bağcılıkta Budama Bağcılıkta hem kış (ürün), hem de yaz (yeşil) budaması meyveciliğe göre çok daha önemlidir. Çünkü kış budaması gelişme ve verim arasındaki dengenin sağlanmasında; yaz budaması veya yeşil budama ise verim ve gelişmeye müdahale edilerek ürün kalitesinin artırılmasında belirleyici uygulamalardır.

35 Bağcılıkta Önemli Terbiye Şekilleri

36 Goble

37 ÇÇift Kollu Guyot

38 Çift Kollu Kordon

39 Bağlarda Kış (Ürün) Budaması
Kısa Budama Karışık Budama

40 BAHÇE BİTKİLERİNDE SULAMA
Sulama bağ-bahçe bitkileri için hayati önem taşımaktadır. Otsu yapıdaki bahçe bitkileri (sebzeler, süs bitkileri, çimler) daha sık sulama ister. Gelişme dönemindeki yüksek sıcaklıklar ile düşük yağış + düşük nem kombinasyonu bitkilerin su ihtiyacını artırır. Hafif toprakların su tutma kapasiteleri düşük olduğundan, özellikle sıcak yörelerde bu tip topraklarda yetiştirilen bitkiler daha sık bol su ister. Sulamasız bağ ve bahçe yetiştiriciliği yapılabilmesi için Karadeniz bölgesinin büyük bir bölümünde olduğu gibi özellikle gelişme dönemindeki yağışların düzenli ve yeterli olması gerekir. Karadeniz Bölgesi dışında zeytin, antepfıstığı, badem, kurutmalık kayısı, ceviz, vişne ve armut, şaraplık ve kurutmalık üzümler dışındaki diğer bahçe bitkilerinin sulama yapmadan ekonomik olarak yetiştirilmesi mümkün değildir.

41 Sulama Zamanı Nasıl Anlaşılır ?
Meyve bahçeleri ve bağlarda sulama zamanına karar verilmesi daha zordur. Çünkü bu bitkilerin kök sistemleri daha gelişmiş olduğundan, yapraklarda solma görüldüğünde sulama için geç kalınmış olur. Kural olarak, toprak nemi sürekli solma noktasına inmeden sulama yapılmalıdır. Kök bölgesindeki kullanılabilir suyun %50-75’i bitki tarafından alındığında, ya da bir başka deyişle topraktaki kullanılabilir su kapasitesi %50-25’e düştüğünde sulama yapılması önerilir. Kullanılabilir su (nem) kapasitesinin belirlenmesinde değişik yöntemler kullanılabilirse de, son dönemlerde gelişmiş tansiyometreler bu amaçla kullanılmaktadır.

42 Sulama Aralığı Pratik olarak,sulama aralığı, topraktaki kullanılabilir suyun %50’sinin bitkinin günlük su tüketimine bölünmesi ile bulunur. Sulama aralığı; iklim, toprak ve bitki faktörlerine göre değişir.

43 Sulama Yöntemleri Suyun verildiği yere göre; yüzey sulama ve dipten sulama, suyun basınç uygulanıp uygulanmamasına göre basınçsız ve basınçlı olarak sınıflandırılır.

44 Sulama Suyu Kalitesi Sulama suyu kalitesini etkileyen en önemli faktör tuzluluktur. Son yıllarda şehir ve sanayi atıklarının su kaynaklarında yarattığı kirlilik çok ciddi bir sorundur.

45 GÜBRELEME Bitki Besin Elementleri:
Kültür bitkilerinin sağlıklı gelişebilmeleri için 16 elementin mutlak gerekli olduğu saptanmıştır. Bunlardan Karbon(C), CO2 olarak havadan; Hidrojen(H) ve Oksijen(O) ise toprak suyundan alınır.

46 Kalan 13 element ise iyon halinde topraktan alınır.
Bunlardan Azot(N), Fosfor(P), Potasyum(K), Kalsiyum(Ca), Magnezyum(Mg) ve Kükürt(S) daha fazla alınan ve kullanılan elementlerdir (Makro Elementler). Demir(Fe), Çinko(Zn), Mangan(Mn), Bakır(Cu), Bor(B), Molibden(Mo) ve Klor(Cl) ise çok daha az miktarlarda alınan ve kullanılan elementlerdir (Mikro Elementler).

47 Organik Gübreler Toprağın fiziksel ve biyolojik özelliklerinin iyileştirilmesi (organik gübreler) Ahır gübresi, kompost, yeşil gübre vb. organik maddeler Topraktaki düzey %2’nin üzerinde olmalı 2-3 yılda bir kullanılmaları önerilir Son yıllarda humik ve fulvik asit içeren gübreler ön plana çıkmaktadır.

48 İnorganik Gübreler Toprakta yetersiz olan besin maddelerinin tamamlanması (inorganik gübreler) Azotlu gübreler (amonyum sülfat, üre, amonyum nitrat) Fosforlu gübreler (normal ve triple süper fosfat, DAP, MAP) Potaslı gübreler (potasyum sülfat, potasyum nitrat) Magnezyumlu gübreler (magnezyum sülfat) Kükürtlü gübreler (toz kükürt) Kompoze gübreler ( , , ) (granül, toz, sıvı olabilir)

49 Gübre İhtiyacının Belirlenmesi
Toprak Analizi (Sonbahar) Yaprak Analizi (İlkbahar sonu-Yaz başı)

50 SEBZE BAHÇESİNDE YILLIK BAKIM İŞLEMLERİ
TOPRAK İŞLEME EKİM-DİKİM YERLERİNİN HAZIRLANMASI KARIKLAR, TAVALAR, TAHTALAR, MASURALAR FİDE YETİŞTİRME EKİM-DİKİM SULAMA GÜBRELEME MÜCADELE

51 *Derinlikleri 15-20 cm’dir. *Fide dikimi için elverişlidir.
-Düze ekim: Toprağı düzeltmeye gerek yoktur. -Karıklar: *Derinlikleri cm’dir. *Fide dikimi için elverişlidir. *Tarla sebzeciliği biçimindeki domates yetiştiriciliğinde yaygın olarak kullanılır. -Tavalar: *Birbirinden cm yükseklik, cm genişlikte toprak sırtlarıyla ayrılmış olan m genişlik ve m uzunlukta dikdörtgen biçiminde yetiştirme yerleridir. *Suyu çok seven sebze türleri için idealdir (Tere, nane, maydanoz vs.). -Tahtalar: *Tavalardaki durumun tersi söz konusudur. *Bitkilerin yetiştirildiği yer hafifçe yükseltilmiştir. *Genişlikleri 120x180 cm arasında değişir. *Sudan hoşlanmayan türler için idealdir (soğan, sarımsak). -Masuralar: *Toprağın belirli aralıklarla yükseltilmesi ile oluşur. *Genişlikleri cm, uzunlukları 6-10 m, su arkları da 30-40 cm’dir. *Aralarında su arkları bulunur. *Ürünler sulama suyu ve çamurla temas etmediğinden çürüme olmaz.

52 Şekil Karığa dikim yöntemiyle domates yetiştiriciliğinde dikim sırasında ve daha ileriki dönemde sıraların görünüşü

53 Şekil Tava (A), tahta (B) ve masura (C) biçimindeki yetiştirme yer­lerinin kesitlerinin görünümü ve bitkilerin yerleri.

54 Fide yetiştirme Fide yetiştirmenin avantajları: *Erkencilik sağlar. *Araziden tasarruf sağlar. *Tohumdan tasarruf sağlar. *Enerji tasarrufu sağlar. *Sağlıklı üretim *Verim ve erkenciliği uyarıcı işlem imkanı verir. *Homojen üretim Fide Yetiştirme Yerleri: Sıcak yastıklar, soğuk yastıklar, ılık yastıklar, fide yetiştirme kapları)

55 İyi bir fidede aranan özellikler;
*Sağlam ve sağlıklı olmalı *Diri ve kuru maddece zengin olmalı *Fazla genç ve fazla yaşlı olmamalı *Fazla boylanmamış, kalın ve kuvvetli olmalı *Kök sistemi sağlam olmalı *Fidelerin tümü aynı büyüklükte ve gelişme döneminde olmalı *Pişkin olmalı

56

57

58

59

60

61

62

63

64 Ekim ve dikim Ekim dikim zamanı *İklim şartlarına *Yetiştirilecek sebze türüne *Ürünün hasat edilmek istendiği tarihe göre değişir Ekim dikim açısından önemli olan konulardan biri de bitki sıklığıdır. Bitki sıklığı; *Tür ve çeşide, *Ekolojik şartlara, *Yetiştirme tekniğine, *Üretim amaçlarına, *Mekanizasyon durumuna göre değişir.

65 Sulama Sebzeler, otsu bitkiler olmaları, çok hızlı büyümeleri, bünyelerinde çok fazla su içermeleri, köklerinin nispeten yüzlek oluşu nedeniyle suya karşı çok duyarlıdırlar. Sulama Yöntemleri Hortum ve süzgeçli kovalarla sulama Salma (taşırma) sulama Sızdırma sulama Yağmurlama sulama Damla sulama Delikli borularla sulama Sulama suyunun kalitesi; *Tuzluluk oranı mg/l ideal mg/l birçok sebze türü için drenaj şartları iyi olduğu takdirde kullanılabilir. *Sulama suyu sıcaklığı sulama sırasındaki toprak sıcaklığından 1-2°C üzerinde olmalıdır. *Sulama suyu temiz olmalıdır. Sulama zamanı; *Toprak yapısı *Bitkinin su isteği *Bitkinin gelişme aşaması ve kök derinliği *Hava sıcaklığı ve nemi, rüzgar Her sulamada verilecek su miktarı: Evaporasyon ve transpirasyon yoluyla meydana gelen kayıpların karşılanmasından ibarettir. Sulama zamanı: Sürekli solgunluk noktasına gelmeden sulama yapılmalıdır. Sulamada esas; kök bölgesinin ıslatılmasıdır.

66 Gübreleme Gübrelemede esas; bitkinin topraktan kaldıracağı besin maddesi miktarı ile toprakta mevcut besin maddesi miktarları arasındaki farkın toprağa ya da bitkilere değişik biçimde verilmesidir. Gübre Tipleri: a. Organik gübreler b. Kimyasal gübreler (N’lu, P’lu, K’lu, Kompoze gübreler) c. Sıvı gübreler (Yapraktan püskürtme ile verilir) Gübreleme zamanı; *Organik gübre sonbaharda *Fosforlu gübreler ekim dikim zamanında *N’lu gübreler 2-4 bölüme ayrılarak verilmelidir.

67 Terbiye ve Budama *Terbiye ve budama yalnızca bazı sebze türleri için geçerlidir (domates, hıyar, kavun). *Çoğunlukla serada uygulanır. *Koltuk alma, tepe alma, dal çıkarma, yaşlı yaprakların koparılması vs işlemlerdir. Hastalık, zararlı ve yabancı otlarla mücadele Hastalıklara karşı mücadele *Kültürel önlemlerle mücadele *Kimyasal mücadele *Biyolojik mücadele *Dayanıklı çeşit kullanımı Zararlılara karşı mücadele Yabancı otlarla mücadele; *Mekanik mücadele *Malçlama *Herbisit kullanımı

68 Bahçe ürünlerinin muhafazası ve pazara hazırlanması
Muhafaza: Üründeki metabolik olayların hızını azaltarak ürünün pazarlama aşamasına kadar kalite ve kantitesinin korunacağı koşullarda bekletilmesi

69 Soğukta muhafazanın sağladığı yararlar
Üründeki nicelik ve nitelik kayıpları azalır Ürünün pazarlama süreci uzatılır Pazarlama süresi uzayan ürünün üretim ve endüstrisi gelişir Hasat sonrası ile ilgili endüstri gelişir ve istihdam olanağı sağlanır Etkin işgücü kullanımı sağlanır İhracat gelişir Piyasada fiyat dengesi oluşur

70 Hasat Bitki veya toprak üzerinde belirli bir olgunluk aşamasına erişen veya gelişmesini tamamlayan ürünlerin ana besin kaynağından ayrılması yada topraktan sökülmesi işlemine hasat denir. Ağaç olumu:ürünün hasat edilmeye hazır ve uygun olma durumudur. Bu aşamada üründe fiziksel gelişme durmuş ancak biyokimyasal olaylar hızlanmıştır Yeme olumu: ürünün tüketime veya teknolojik değerlendirmeye uygun olma durumudur

71 Bahçe ürünlerinde hasat kriterleri
Kabuk zemin (alt) rengi: Meyve altında rengin yeşilden sarıya dönmesi. Bazı yumuşak çekirdekli meyveler, şeftali, kayısı ve bazı erik çeşitleri Kabuk üst rengi: Kırmızı renk. Bazı üzüm erik kiraz çeşitleri, vişne çilek. Meyve eti sertliği:Yumuşak çekirdeklilerde, şeftali, kayısı ve bazı eriklerde Nişasta miktarı Meyve suyu miktarı: turunçgiller Suda erir toplam kuru madde miktarı (SETKM):Şeker miktarı, üzüm, turunçgiller sert çekirdekli meyveler Titre edilebilir asit miktarı: asit miktarındaki azalış. Tek başına kullanılmaz

72 Olgunluk oranı (SETKM/Asit): Bu oran tadı belirler
Olgunluk oranı (SETKM/Asit): Bu oran tadı belirler. Üzüm başta pek çok meyve türünde uygulanır İrilik ve şekil: Limon Meyvenin bitkiden ayrılma durumu: Kantolop kavunu, şeftali, domates, kayısı Tam çiçeklenmeden itibaren geçen gün sayısı: Elma armut Solunum ve içsel etilen üretim hızı

73 Ürünlerin Muhafazası (Depolanması)
Ürünler Neden Muhafaza edilir (Depolanır)? Ürünler hasattan sonra da canlılıklarını sürdürmektedir. Ancak ana bitkiden ayrıldığı için besin kaynağından yoksun kalmıştır.

74 Oysa yaşamsal faaliyetleri (solunum) devam etmektedir.
Hasat Oysa yaşamsal faaliyetleri (solunum) devam etmektedir. Yaşamsal faaliyetlerini sürdürebilmesi için bünyesinde bulunan depo maddeleri tüketmeye başlar. Bu da yavaş yavaş ürünün kalitesinin bozulmasına neden olur. Ürünün metabolik aktivitesi yani solunumu yavaşlatılırsa daha az depo besin maddesi tüketecektir yani kalite korunabilecektir. Muhafaza, üründeki metabolik olayların hızını azaltarak ürünün pazarlama aşamasına kadar kalite ve kantitesinin korunacağı koşullarda bekletilmesi işlemidir. Metabolik aktiviteyi yavaşlatmak için ürünler soğukta muhafaza edilirler (Ör:Buzdolabı, soğuk hava depoları).

75 Bahçe Bitkileri bünyelerinde fazla miktarda su içermekte ve hasattan sonra içinde bulundukları koşullara göre değişen oranlarda bu suyu kaybetmektedirler. Su kaybı üründe nitelik ve nicelik kayıplarına neden olmaktadır (Kalite kaybı). Bu kayıpları önlemek amacıyla bahçe bitkisi ürünleri yüksek nem koşullarında muhafaza edilmektedir. Böylece ürünler sonra kullanmak üzere taze halde muhafaza edilirler.

76 ÜRÜN SICAKLIK (°C) ORANSAL NEM (%) YAKLAŞIK MUHFAZA SÜRESİ Elma -1,-4 90-95 1-12 ay Kayısı -0.5,0 1-3 hafta Avokado 4.4-13 85-90 2-8 hafta Muz (Yeşil) 13-14 Vişne 3-7 gün Kiraz -1,-0.5 2-3 hafta Hindistan Cevizi 0-1-5 80-85 1-2 ay Hurma 75 6-12 ay İncir (Taze) -0,5-0 7-10 gün Altıntop 6-8 hafta Üzüm 1-6 ay Kivi 3-5 ay Limon Laym 9-10 Mango 13 Nektarin -0.5-0 2-4 hafta Zeytin (Taze) 5-10 35-90 4-6 hafta Portakal 0-9 3-12 hafta Papaya 7 Şeftali Armut -1.5,-0.5 2-7 ay Trabzon Hurması -1 90 3-4 ay Ananas 7-13 Erik 2-5 hafta Nar 5 2-3 ay Ayva Mandarin 4

77 Bahçe bitkileri tarımında büyümeyi düzenleyiciler
Bitki bünyesinde oluşup, bitki büyümesini yöneten bileşiklere “phytohormon” denir Bir bileşiğin hormon olarak nitelendirilmesi için: Bitki bünyesinde oluşması Oluştuğu yerden başka bir yere taşınması Taşındığı yerde değişik yaşam olaylarını yönetmesi veya düzenlemesi Çok küçük konsantrasyonlarda bu etkilerini gösterebilmesi gerekir Bitkide büyümeyi yöneten doğal ve yapay hormonlar “Büyümeyi düzenleyiciler” olarak tanımlanmaktadır

78 Büyümeyi düzenleyici maddeler
Büyümeyi uyarıcılar: 1. Oksinler: En önemli doğal oksin indol asetik asit (IAA) En önemli yapay oksinler indol bütirik asit (IBA), Naftelen asetik asit (NAA), 2,4-diklorofenoksi asetik asit. Özellikle köklenmeyi uyarıcı olarak kullanılırlar alfa naftelen asetik asit meyve seyreltmesinde 2. Gibberellinler: Gibberellik asit (GA3). Pekçok amaçlı, tomurcuklarda dinlenmenin kırılması ile erkencilik, tane iriliğini artırma, üzümlerde çekirdeksizlik vb. 3. Sitokininler: Hücre bölünmesini artırıcı. Doğal olarak bulunan “Zeatin”. Yapay olarak üretilen “Benziladenin (BA)”. Daha çok doku kültüründe

79 Büyümeyi düzenleyici maddeler
Büyümeyi engelleyiciler: Dorminler:Büyümeyi uyarıcıların etkilerini yavaşlatan ya da durduran maddeler. Huş ağacında “dormin”. Mısırdan “Absizin I”, “Absizin II”. Yapay olarak geliştirilen dorminler: AMO-1618, Phosfon, Alar, Cycocel Etilen: Meyve olgunluğu ile sentezi artan hormon