Et ve Balık Kurumu Camii

... konulu sunumlar: "Et ve Balık Kurumu Camii"— Sunum transkripti:

1 Et ve Balık Kurumu Camii
T.C. SİNCAN MÜFTÜLÜĞÜ CENNET CENNET CENNET ASIM YAZAR Et ve Balık Kurumu Camii Imam Hatibi

2 وَأُزْلِفَتِ الْجَنَّةُ لِلْمُتَّقِينَ غَيْرَ بَعِيدٍ هَذَا مَا تُوعَدُونَ لِكُلِّ أَوَّابٍ حَفِيظٍ مَنْ خَشِيَ الرَّحْمَن بِالْغَيْبِ وَجَاء بِقَلْبٍ مُّنِيبٍ

3 AĞAÇLI BAHÇE; YEŞİLLİKLERİ,
SIK DAL VE YAPRAKLARI İLE YERİ GÖLGELENDİREN HURMALIK VE BAĞLIK.

4 PEYGAMBERLERİN DAVETİNE UYARAK İMAN EDİP, DÜNYA VE AHİRETE AİT İŞLERİ,
KULLUK VAZİFELERİNİ ELDEN GELDİĞİ KADAR GÜZEL BİR ŞEKİLDE YAPAN TEMİZ VE MÜTTAKÎ KİŞİLER İÇİN HAZIRLANMIŞ BİR HUZUR VE SAADET YURDUDUR. KISACA AHİRETTEKİ NİMETLER YURDUNUN ADIDIR. ÇOĞULU CİNÂN VE CENNÂT'TIR.

5 BİLHASSA KUR‘ÂN-I KERÎM'DE
KUR‘ÂN-I KERÎM VE HADİS-İ ŞERİFLERDE CENNET, ÇEŞİTLİ ŞEKİLLERDE TASVİR EDİLMİŞTİR. BİLHASSA KUR‘ÂN-I KERÎM'DE AĞAÇLARI ALTINDAN IRMAKLAR AKAN CENNETLER ŞEKLİNDE ANLATILMAKTADIR:

6 وَأُزْلِفَتِ الْجَنَّةُ لِلْمُتَّقِينَ غَيْرَ بَعِيدٍ هَذَا مَا تُوعَدُونَ لِكُلِّ أَوَّابٍ حَفِيظٍ مَنْ خَشِيَ الرَّحْمَن بِالْغَيْبِ وَجَاء بِقَلْبٍ مُّنِيبٍ "CENNET TAKVA SAHİPLERİNE, UZAK OLMAYARAK YAKLAŞTIRILMIŞTIR. İŞTE SİZE VA'DOLUNAN, GÖRDÜĞÜNÜZ ŞU CENNET'TİR Kİ,

7 O, ALLAH'IN TAATINA DÖNEN ONUN (HUDUD VE AHKÂMINA) RİAYET EDEN
ÇOK ESİRGEYİCİ ALLAH'A BÜTÜN SAMİMİYETİYLE GIYÂBEN SAYGI GÖSTEREN, HAKKIN TAATINA YÖNELMİŞ BİR KALBLE GELEN KİMSELERE AİTTİR. " (Kâf, 50/31-33).

8 إِلَّا مَن تَابَ وَآمَنَ وَعَمِلَ صَالِحاً فَأُوْلَئِكَ يَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ وَلَا يُظْلَمُونَ شَيْئاً {60} جَنَّاتِ عَدْنٍ الَّتِي وَعَدَ الرَّحْمَنُ عِبَادَهُ بِالْغَيْبِ إِنَّهُ كَانَ وَعْدُهُ مَأْتِيّاً {61} لَا يَسْمَعُونَ فِيهَا لَغْواً إِلَّا سَلَاماً وَلَهُمْ رِزْقُهُمْ فِيهَا بُكْرَةً وَعَشِيّاً {62} تِلْكَ الْجَنَّةُ الَّتِي نُورِثُ مِنْ عِبَادِنَا مَن كَانَ تَقِيّاً {63}

9 60- FAKAT TEVBE EDİP İMAN EDEN VE SALİH AMEL İŞLEYEN BUNUN DIŞINDADIR.
BUNLAR CENNETE GİRECEKLER VE HİÇBİR HAKSIZLIĞA UĞRATILMAYACAKLARDIR. 61- O CENNET, RAHMÂN (OLAN ALLAH)IN KULLARINA GÖRMEDİKLERİ HALDE VADETTİĞİ "ADN" CENNETLERİDİR. ŞÜPHESİZ O'NUN VAADİ MUTLAKA YERİNİ BULACAKTIR.

10 62- ONLAR ORADA BOŞ BİR SÖZ İŞİTMEZLER. ANCAK "SELAM" İŞİTİRLER.
ORADA SABAH AKŞAM RIZIKLARI DA HAZIRDIR. 63- İŞTE KULLARIMIZDAN TAKVA SAHİBİ OLANLARA VERECEĞİMİZ CENNET BUDUR. (MERYEM, 19/60-63). CENNET, DÜNYADA YAPILAN İYİLİKLERİN ÂHİRETTE ALLAH TARAFINDAN VERİLEN KARŞILIĞIDIR.

11 جَنَّاتُ عَدْنٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا وَذَلِكَ جَزَاء مَن تَزَكَّى
"ADN CENNETLERİ VARDIR Kİ ALTLARINDAN IRMAKLAR AKAR. ONLAR ORADA EBEDÎ KALICIDIRLAR. İŞTE GÜNAHLARDAN TEMİZLENENLERİN MÜKÂFATI." (TÂHÂ, 20/76).

12 KUR‘ÂN'DA CENNET'İN NİTELİKLERİNDEN BAZILARINA ŞU ŞEKİLDE DEĞİNİLİR:
KUR‘ÂN'DA CENNET'İN NİTELİKLERİNDEN BAZILARINA ŞU ŞEKİLDE DEĞİNİLİR: وَعَدَ اللّهُ الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا وَمَسَاكِنَ طَيِّبَةً فِي جَنَّاتِ عَدْنٍ وَرِضْوَانٌ مِّنَ اللّهِ أَكْبَرُ ذَلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ

13 HOŞ MESKENLER VAAD ETMİŞTİR. ALLAH'IN RIZASI İSE HEPSİNDEN BÜYÜKTÜR.
ALLAH MÜMİN ERKEKLERE VE MÜMİN KADINLARA, ALTLARINDAN IRMAKLAR AKAN CENNETLER VAAD BUYURDU. ORADA EBEDİ KALACAKLARDIR. HEM DE ADN CENNETLERİNDE HOŞ MESKENLER VAAD ETMİŞTİR. ALLAH'IN RIZASI İSE HEPSİNDEN BÜYÜKTÜR. İŞTE ASIL BÜYÜK KURTULUŞ DA BUDUR. (TEVBE, 9/72)

14 مُتَّكِئِينَ عَلَى فُرُشٍ بَطَائِنُهَا مِنْ إِسْتَبْرَقٍ وَجَنَى الْجَنَّتَيْنِ دَانٍ فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ فِيهِنَّ قَاصِرَاتُ الطَّرْفِ لَمْ يَطْمِثْهُنَّ إِنسٌ قَبْلَهُمْ وَلَا جَانٌّ فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ كَأَنَّهُنَّ الْيَاقُوتُ وَالْمَرْجَانُ

15 TÜRLÜ AĞAÇ VE MEYVELERE,
AKAR KAYNAKLARA, GÖRÜNÜŞ VE KOKUSU GÜZEL, İSTEYENLERİN YANINA KADAR SARKTIĞINDAN KOPARILMASI KOLAY, TÜRLÜ BOL MEYVELERE SAHİP (RAHMÂN, 55/54-58) GÖNLÜN ÇEKECEĞİ HER TÜRLÜ YEMEK VE ETLER, TÜRLÜ KOKULU İÇECEKLER, TEMİZ ŞARAPLAR VE ÇEŞİT ÇEŞİT TÜKENMEZ NİMETLERİ İÇEREN BİR MEKÂN.

16 وَأَمْدَدْنَاهُم بِفَاكِهَةٍ وَلَحْمٍ مِّمَّا يَشْتَهُونَ يَتَنَازَعُونَ فِيهَا كَأْساً لَّا لَغْوٌ فِيهَا وَلَا تَأْثِيمٌ وَيَطُوفُ عَلَيْهِمْ غِلْمَانٌ لَّهُمْ كَأَنَّهُمْ لُؤْلُؤٌ مَّكْنُونٌ "ONLARA CENNET'TE BİR MEYVE, İÇLERİNİN ÇEKECEĞİ BİR ET VERDİK (VERECEĞİZ)" (TUR, 52/22-24).

17 يُطَافُ عَلَيْهِم بِصِحَافٍ مِّن ذَهَبٍ وَأَكْوَابٍ وَفِيهَا مَا تَشْتَهِيهِ الْأَنفُسُ وَتَلَذُّ الْأَعْيُنُ وَأَنتُمْ فِيهَا خَالِدُونَ {71} وَتِلْكَ الْجَنَّةُ الَّتِي أُورِثْتُمُوهَا بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ {72} لَكُمْ فِيهَا فَاكِهَةٌ كَثِيرَةٌ مِنْهَا تَأْكُلُونَ {73} 71- ONLARIN ETRAFINDA YİYECEK VE İÇECEKLER ALTIN TEPSİLER VE KADEHLERLE DOLAŞTIRILIR. ORADA CANLARIN ÇEKTİĞİ VE GÖZLERİN HOŞLANDIĞI HER ŞEY VARDIR. SİZ ORADA EBEDİ OLARAK KALACAKSINIZ.

18 72- İŞTE YAPTIKLARINIZA KARŞILIK
SİZE MİRAS VERİLEN CENNET BUDUR. 73- ORADA SİZİN İÇİN BOL MEYVELER VARDIR. ONLARDAN YERSİNİZ (ZUHRUF, 43/71-73).

19 أُوْلَئِكَ لَهُمْ رِزْقٌ مَّعْلُومٌ {41} فَوَاكِهُ وَهُم مُّكْرَمُونَ {42}
فِي جَنَّاتِ النَّعِيمِ {43} عَلَى سُرُرٍ مُّتَقَابِلِينَ{44} يُطَافُ عَلَيْهِم بِكَأْسٍ مِن مَّعِينٍ {45} بَيْضَاء لَذَّةٍ لِّلشَّارِبِينَ{46} لَا فِيهَا غَوْلٌ وَلَا هُمْ عَنْهَا يُنزَفُونَ {47} وَعِنْدَهُمْ قَاصِرَاتُ الطَّرْفِ عِينٌ {48} كَأَنَّهُنَّ بَيْضٌ مَّكْنُونٌ {49} فَأَقْبَلَ بَعْضُهُمْ عَلَى بَعْضٍ يَتَسَاءلُونَ {50}

20 41- İŞTE ONLAR İÇİN BELLİ BİR RIZIK VARDIR.
42, 43- MEYVELER (VARDIR), NAÎM CENNETLERİNDE ONLARA HEP İKRÂM EDİLİR. 44- (ONLAR) KARŞILIKLI TAHTLAR ÜZERİNDEDİRLER.

21 48- YANLARINDA İRİ GÖZLÜ, BAKIŞLARINI KOCALARINDAN
45, 46- İÇENLERE LEZZET VEREN, PINARDAN DOLDURULMUŞ BEMBEYAZ BİR KADEHLE ONLARIN ETRAFINDA DOLAŞILIR. 47- ONDA NE BİR ZARARLI SONUÇ VARDIR, NE DE SARHOŞLUK VERİR. 48- YANLARINDA İRİ GÖZLÜ, BAKIŞLARINI KOCALARINDAN BAŞKALARINA ÇEVİRMEYEN HANIMLAR VARDIR. 49- SANKİ ONLAR ÖRTÜLÜP SAKLANMIŞ YUMURTA GİBİDİRLER. 50- DERKEN BİRBİRİNE DÖNÜP SORARLAR: (Saffât, 37/41-50).

22 وَنَزَعْنَا مَا فِي صُدُورِهِم مِّنْ غِلٍّ إِخْوَاناً عَلَى سُرُرٍ مُّتَقَابِلِينَ{47}
لاَ يَمَسُّهُمْ فِيهَا نَصَبٌ وَمَا هُم مِّنْهَا بِمُخْرَجِينَ{48}

23 HİÇBİR YORGUNLUK GELMEYECEK VE ONLAR, ORADAN ÇIKARILMAYACAKLARDIR.
BİZ, ONLARIN GÖNÜLLERİNDEKİ KİNİ SÖKÜP ATTIK; ONLAR ARTIK KÖŞKLER ÜZERİNDE KARŞI KARŞIYA OTURAN KARDEŞLER OLACAKLAR. ONLARA ORADA HİÇBİR YORGUNLUK GELMEYECEK VE ONLAR, ORADAN ÇIKARILMAYACAKLARDIR.

24 لَا يَسْمَعُونَ فِيهَا لَغْواً وَلَا تَأْثِيماً {25} إِلَّا قِيلاً سَلَاماً سَلَاماً {26}
"ONLAR CENNET'TE NE BİR BOŞ LAF İŞİTİRLER NE DE BİR HEZEYAN. ANCAK BİR SÖZ İŞİTİRLER: SELAM.. (BİRBİRLERİYLE SELÂMLAŞIR DURURLAR)." (VÂKIA, 56/25-26). CENNET NİMETLERİ İNSAN HAYALİNİN ERİŞEMEYECEĞİ GÜZELLİKTEDİR. CENNET'İ ASLINDA DÜNYA ÖLÇÜLERİYLE TARİF ETMEK MÜMKÜN DEĞİLDİR.

25 BUNUNLA BERABER CENNET'TEKİ EŞSİZ NİMET VE SALTANATI ANLAYABİLMEMİZ İÇİN ALLAH TEÂLÂ ONU BİZE ŞU ŞEKİLDE TASVİR ETMİŞTİR: فَوَقَاهُمُ اللَّهُ شَرَّ ذَلِكَ الْيَوْمِ وَلَقَّاهُمْ نَضْرَةً وَسُرُوراً {11} وَجَزَاهُم بِمَا صَبَرُوا جَنَّةً وَحَرِيراً{12} مُتَّكِئِينَ فِيهَا عَلَى الْأَرَائِكِ لَا يَرَوْنَ فِيهَا شَمْساً وَلَا زَمْهَرِيراً {13} وَدَانِيَةً عَلَيْهِمْ ظِلَالُهَا وَذُلِّلَتْ قُطُوفُهَا تَذْلِيلاً {14} وَيُطَافُ عَلَيْهِم بِآنِيَةٍ مِّن فِضَّةٍ وَأَكْوَابٍ كَانَتْ قَوَارِيرَا {15} قَوَارِيرَ مِن فِضَّةٍ قَدَّرُوهَا تَقْدِيراً {16} وَيُسْقَوْنَ فِيهَا كَأْساً كَانَ مِزَاجُهَا زَنْجَبِيلاً {17} عَيْناً فِيهَا تُسَمَّى سَلْسَبِيلاً{18} وَيَطُوفُ عَلَيْهِمْ وِلْدَانٌ مُّخَلَّدُونَ إِذَا رَأَيْتَهُمْ حَسِبْتَهُمْ لُؤْلُؤاً مَّنثُوراً{19} وَإِذَا رَأَيْتَ ثَمَّ رَأَيْتَ نَعِيماً وَمُلْكاً كَبِيراً {20} عَالِيَهُمْ ثِيَابُ سُندُسٍ خُضْرٌ وَإِسْتَبْرَقٌ وَحُلُّوا أَسَاوِرَ مِن فِضَّةٍ وَسَقَاهُمْ رَبُّهُمْ شَرَاباً طَهُوراً {21} إِنَّ هَذَا كَانَ لَكُمْ جَزَاء وَكَانَ سَعْيُكُم مَّشْكُوراً {22}

26 11- ALLAH DA ONLARI O GÜNÜN FENALIĞINDAN KORUR,
YÜZLERİNE PARLAKLIK, GÖNÜLLERİNE SEVİNÇ VERİR. 12- SABIRLARINA KARŞILIK ONLARA BİR CENNET VE İPEKTEN ELBİSELER VERİR. 13- ORADA DONATILMIŞ KOLTUKLAR ÜZERİNE DAYANMIŞLARDIR: ORADA NE YAKICI GÜNEŞ GÖRÜRLER, NE DE ŞİDDETLİ SOĞUK. 14- ÜZERLERİNE CENNET GÖLGELERİ SARKMIŞ, MEYVELERİ BOL BOL ÖNLERİNE KONMUŞTUR.

27 15- YANLARINDA GÜMÜŞTEN KAPLAR, BİLLUR KUPALAR DOLAŞTIRILIR.
16- GÜMÜŞTEN ÖYLE KADEHLER Kİ ONLARI TÜRLÜ TÜRLÜ BİÇİMLERE KOYMUŞLARDIR. 17- ONLARA ORADA BİR DOLU KADEH SUNULUR Kİ, KARIŞIMI ZENCEFİLDİR. 18- BU ORADA BİR PINARDIR Kİ, ADINA «SELSEBİL" DERLER.

28 19- ETRAFLARINDA ÖLÜMSÜZ HİZMETÇİLER DOLAŞIR,
ONLARI GÖRÜNCE SAÇILMIŞ İNCİLER SANIRSIN. 20- ORADA NEREYE BAKSAN BİR NİMET VE PEK BÜYÜK BİR MÜLK GÖRÜRSÜN. 21- ÜSTLERİNDE ZARİF VE YEŞİL, KALIN İPEKTEN BİR ELBİSE VARDIR. GÜMÜŞ BİLEZİKLERLE SÜSLENMİŞLERDİR. RABLERİ ONLARA TEMİZ BİR İÇECEK İÇİRMİŞTİR.

29 22- (ONLARA ŞÖYLE DENİR): "İŞTE BU SİZİN BİR MÜKÂFATINIZDI.
GAYRETİNİZ KARŞILIĞINI BULMUŞTUR." (İNSAN, 76/11-22). CENNET'İN TASVİRİ KONUSUNDA SÖYLENECEK SON SÖZ ŞU KUDSÎ HADİS*İN İFADE ETTİĞİ DURUMDUR: HZ. PEYGAMBER (S.A.S.) ŞÖYLE BUYURMUŞTUR: CENÂB-I HAK BUYURUYOR Kİ:

30 CENNET'TE HİÇ BİR GÖZÜN GÖRMEDİĞİ
"SALİH KULLANIM İÇİN BEN, CENNET'TE HİÇ BİR GÖZÜN GÖRMEDİĞİ HİÇ BİR KULAĞIN İŞİTMEDİĞİ VE HİÇ BİR İNSAN GÖNLÜNÜN HATIRLAMADIĞI BİR TAKIM NİMETLER HAZIRLADIM.’’ (Tâc, el-Câmiu li'l-Usül, fî ahâdisi'r-Rasul, V, 402).

31 BAŞKA BİR HADİSLERİNDE DE, RASÛLULLAH (S.A.S.)
CENNET'İN GÜMÜŞ VE ALTIN KERPİÇTEN YAPILDIĞINI, HARCININ MİSK, TAŞLARININ İNCİ VE YAKUT OLDUĞUNU, ORAYA GİRENLERİN BOLLUK VE REFÂH İÇİNDE, ÜZÜNTÜSÜZ VE KEDERSİZ YAŞAYACAĞINI EBEDÎ KALACAKLARINI, ÖLMEYECEKLERİNİ, ELBİSELERİNİN ESKİMEYECEĞİNİ VE GENÇLİKLERİNİN YOK OLMAYACAĞINI İFADE EDER (TÂC, AYNI YER).

32 EHL-İ SÜNNET İNANCINA GÖRE MÜ'MİNLER CENNET'TE ALLAH'I GÖRECEKLER,
BU ONLAR İÇİN EN BÜYÜK NİMET OLACAKTIR. BUNA "RÜ'YETULLAH*" DENİR. BU HUSUSTA KUR'ÂN-I KERÎM'DE: وَتَذَرُونَ الْآخِرَةَ {21} وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ نَّاضِرَةٌ {22} 22- YÜZLER VAR Kİ O GÜN IŞIL IŞIL PARLAR. 23- RABBİNE BAKAR. (KIYAME, 75/22-23) BUYURULUR.

33 RASULULLAH (S.A.V.)DE BİR HADİSLERİNDE ŞÖYLE BUYURUR:
إِنَّكُمْ سَتَرَوْنَ رَبَّكُمْ كَمَا تَرَوْنَ هَذَا الْقَمَرَ لاَ تُضَامُّونَ فِى رُؤْيَتِهِ "SİZ GERÇEKTEN TIPKI ŞU AYI GÖRDÜĞÜNÜZ GİBİ, RABBİNİZİ GÖZLE (AÇIKÇA) GÖRECEKSİNİZ. ONU GÖRMEKTE HAKSIZLIĞA UĞRAMIYACAK, İZDİHÂMA DÜŞMEYECEKSİNİZ. « (BUHÂRÎ, MEVÂKIT 16, 26). SUHEYB (R.A.)'IN RİVAYETİNE GÖRE PEYGAMBER (S.A.S.): "İYİ İŞ VE GÜZEL AMEL İŞLEYENLERE DAHA GÜZEL KARŞILIK VE BİR DE ZİYÂDE (ALLAH'I GÖRMEK) VARDIR. « (YUNUS, 10/26), ÂYETİNİ OKUDUKTAN SONRA ŞÖYLE BUYURDU:

34 "CENNETLİKLER CENNET'E GİRDİĞİ ZAMAN ALLAH (C. C.) ŞÖYLE BUYURACAK:
" SİZE DAHA DA VERMEMİ İSTEDİĞİNİZ BİR ŞEY VAR MI?" CENNETLİKLER DE ŞÖYLE DERLER: "YÜZLERİMİZİ AK ÇIKARMADIN MI, BİZİ CENNET'E KOYMADIN MI, BİZİ CEHENNEM'DEN KURTARMADIN MI? (O YETER). " RASÛLULLAH SÖZLERİNE DEVAM BUYURARAK: "CENÂB-I HAK PERDEYİ KALDIRIR, CENNETLİKLERE ARTIK RABLERİNE BAKMAKTAN DAHA SEVİMLİ GELECEK HİÇ BİR ŞEY VERİLMİŞ OLMAZ. ‘’ (Müslim'in rivayeti, et-Tâc, V, 423).

35 ALLAH'Ü TEÂLÂ'YI CENNET'TE GÖRMELERİ,
MÜMİNLERİN ALLAH'Ü TEÂLÂ'YI CENNET'TE GÖRMELERİ, HERHANGİ BİR YÖN, YER VE ŞEKİLDEN UZAK OLARAK VUKÛ BULACAKTIR. BUNUN KEYFİYETİ BİZCE MEÇHULDÜR. "ALLAH BİLİR" DERİZ. KUR'AN VE SÜNNET'TE BİLDİRİLDİĞİ İÇİN KESİNLİKLE BÖYLE İNANIRIZ. EHL-İ SÜNNET İNANCINA GÖRE, CENNET HALEN VARDIR, YARATILMIŞTIR, HAZIRLANMIŞTIR. NİTEKİM ŞU ÂYET BUNU AÇIKÇA İFADE EDER:

36 وَسَارِعُواْ إِلَى مَغْفِرَةٍ مِّن رَّبِّكُمْ وَجَنَّةٍ عَرْضُهَا السَّمَاوَاتُ وَالأَرْضُ أُعِدَّتْ لِلْمُتَّقِينَ "RABBİNİZİN MAĞFİRETİNE VE ENİ GÖKLERLE YER KADAR OLAN CENNET'E KOŞUN. O CENNET TAKVA SÂHİPLERİ İÇİN HAZIRLANMIŞTIR. " (ÂLİ İMRÂN, 3/133). ENES B. MÂLİK (R.A.)'DEN RİVAYET OLUNAN BİR HADİSTE DE PEYGAMBER EFENDİMİZ (S.A.S.) ŞÖYLE BUYURMUŞLARDIR:

37 CENNET YARATILMIŞ OLUP HÂLEN MEVCUTTUR.
"DEMİNCEK CENNET İLE CEHENNEM ŞU DUVARIN YÜZÜNDE BANA ARZ OLUNDU. " (TECRİD-İ SARİH TERCEME VE ŞERHİ, II, 483). BAŞKA BİR HADİSLERİNDE ŞÖYLE BUYURURLAR: "CENNET BANA YAKLAŞTI, (YAKLAŞTI), O KADAR Kİ, EĞER CÜR'ET EDEYDİM SALKIMLARINDAN BİR TÂNESİNİ (ALIP) SİZE GETİREBİLECEKTİM. ‘’ (A.G.E, II, 713). BU HADİSLERDEN ANLAŞILACAĞI GİBİ, CENNET YARATILMIŞ OLUP HÂLEN MEVCUTTUR.

38 CENNETLİKLER: KUR'AN VE SÜNNET'TE İFADE BUYURULDUĞUNA GÖRE,
PEYGAMBERLERİN DAVETİNE UYUP İMAN EDEN VE AMEL-İ SÂLİH İŞLEYEN KİMSELER CENNET'E GİRECEKLERDİR. BU KİMSELER CENNETLİKTİR. ESASEN ALLAH'A VE İNSANLARA KARŞI GÖREVLERİNİ YERİNE GETİRMEKLE İNSAN DAHA DÜNYADA İKEN MANEVÎ BİR HUZURA KAVUŞUR, MADDÎ REFAH SAĞLANIR AMA TAM MANASIYLA HUZUR VE KARDEŞLİK CENNET'TE GERÇEKLEŞİR:

39 إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي جَنَّاتٍ وَعُيُونٍ {45} ادْخُلُوهَا بِسَلاَمٍ آمِنِينَ {46} وَنَزَعْنَا مَا فِي صُدُورِهِم مِّنْ غِلٍّ إِخْوَاناً عَلَى سُرُرٍ مُّتَقَابِلِينَ{47} لاَ يَمَسُّهُمْ فِيهَا نَصَبٌ وَمَا هُم مِّنْهَا بِمُخْرَجِينَ {48} 45- ALLAHTAN KORKANLAR, ELBETTE CENNETLERDE VE PINARLARIN BAŞINDADIRLAR. 46- ONLARA: "SELAMETLE GÜVEN İÇİNDE ORAYA GİRİN" DENİR. 47- BİZ O CENNETLİKLERİN KALBLERİNDEKİ KİNLERİ ÇIKARIR ATARIZ. HEPSİ KARDEŞLER OLARAK SEVİNÇ İÇİNDE KARŞILIKLI KOLTUKLARA OTURURLAR.

40 (HİCR, 15/45-48). 48- ORADA KENDİLERİNE HİÇBİR YORGUNLUK GELMEYECEK.
ORADAN ÇIKARILACAK DA DEĞİLLERDİR. (HİCR, 15/45-48).

41 KUR‘ÂN-I KERÎM NAMAZINI EKSİKSİZ KILANLARIN,
MALINDAN BİR KISMINI YOKSULLARA AYIRANLARIN, CEZA-HÜKÜM GÜNÜNE İNANANLARIN, ALLAH'IN GAZABINDAN KORKANLARIN, IRZLARINA SAHİP OLANLARIN, SÖZLERİNE VE EMÂNETE SADIK KALANLARIN, DOĞRU ŞAHİTLİKTE BULUNANLARIN CENNETE GİRECEKLERİNİ BİLDİRMEKTEDİR. (Meâric, 70/23, 24, 25, 26, 27, 29, 33).

42 AYRICA CENÂB-I HAKK'IN RIZASINI DİLEYEREK SABREDENLERE
(RA'D, 13/20, 21, 22, 23); ŞÜKREDENLERE (AHKÂF, 35/15-16) YÜREKTEN TÖVBE EDENLERE (TAHRİM, 66/8); ALLAH YOLUNDA CANINI FEDA EDEN ŞEHİTLER (BAKARA, 2/154) VE ALLAH'A YÖNELMİŞ BİR KALBLE İDEALİZE OLMUŞ MÜSLÜMANLARA "ALLAH'IN ÖLÇÜSÜNDE ALLAH'A YÖNELENLERE" (KAF, 50/31-34) İÇİNDE EBEDÎ KALINACAK CENNET'E GİRECEKLERİ YÜCE RABBİMİZ TARAFINDAN MÜJDELENMİŞTİR.

43 CENNETLİKLERİN HALLERİNİ DİLE GETİREN ÂYETLERİN BAZILARINDA
CENNETLİKLERİN HALLERİNİ DİLE GETİREN ÂYETLERİN BAZILARINDA ŞÖYLE BUYURULUR: قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ. الَّذِينَ هُمْ فِي صَلَاتِهِمْ خَاشِعُونَ. وَالَّذِينَ هُمْ عَنِ اللَّغْوِ مُعْرِضُونَ. وَالَّذِينَ هُمْ لِلزَّكَاةِ فَاعِلُونَ. وَالَّذِينَ هُمْ لِفُرُوجِهِمْ حَافِظُونَ. إِلَّا عَلَى أَزْوَاجِهِمْ أوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُهُمْ فَإِنَّهُمْ غَيْرُ مَلُومِينَ. فَمَنِ ابْتَغَى وَرَاء ذَلِكَ فَأُوْلَئِكَ هُمُ الْعَادُونَ. وَالَّذِينَ هُمْ لِأَمَانَاتِهِمْ وَعَهْدِهِمْ رَاعُونَ. وَالَّذِينَ هُمْ عَلَى صَلَوَاتِهِمْ يُحَافِظُونَ. أُوْلَئِكَ هُمُ الْوَارِثُونَ. الَّذِينَ يَرِثُونَ الْفِرْدَوْسَ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ

44 ONLAR Kİ, NAMAZLARINDA HUŞU İÇİNDEDİRLER.
''GERÇEKTEN MÜMİNLER KURTULUŞA ERMİŞTİR. ONLAR Kİ, NAMAZLARINDA HUŞU İÇİNDEDİRLER. ONLAR Kİ, BOŞ VE YARARSIZ ŞEYLERDEN YÜZ ÇEVİRİRLER. ONLAR Kİ, ZEKATI VERİRLER. ONLAR Kİ, İFFETLERİNİ KORURLAR. ANCAK EŞLERİ VE ELLERİNİN SAHİP OLDUĞU HARİÇ. (BUNLARLA İLİŞKİLERİNDEN DOLAYI) KINANMIŞ DEĞİLLERDİR. KİM BUNUN ÖTESİNE GİTMEK İSTERSE, İŞTE BUNLAR, HADDİ AŞAN KİMSELERDİR. ONLAR Kİ, EMANETLERİNE VE AHİDLERİNE RİAYET EDERLER. İŞTE ASIL BUNLAR VARİS OLACAKLARDIR. (EVET) FİRDEVS (CENNETİN)'E VARİS OLAN BU KİMSELER ORADA EBEDİ KALICIDIRLAR.'‘ (MÜ'MİNÛN, 23/1-1

45 إِنَّ الَّذِينَ آمَنُواْ وَعَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ يَهْدِيهِمْ رَبُّهُمْ بِإِيمَانِهِمْ تَجْرِي مِن تَحْتِهِمُ الأَنْهَارُ فِي جَنَّاتِ النَّعِيمِ {9} دَعْوَاهُمْ فِيهَا سُبْحَانَكَ اللَّهُمَّ وَتَحِيَّتُهُمْ فِيهَا سَلاَمٌ وَآخِرُ دَعْوَاهُمْ أَنِ الْحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ {10} "İMAN EDİP SÂLİH AMEL İŞLEYEN KİMSELERİ, RABLERİ, İMANLARI SEBEBİYLE, AĞAÇLARI ALTINDAN IRMAKLAR AKAN, NİMETİ BOL CENNETLER'E HİDÂYET BUYURUR. BUNLARIN, CENNET'TE DUÂLARI: ALLAH'IM, SENİ TESBİH VE TENZİH EDERİZ. SÖZÜDÜR VE ARALARINDAKİ DİLEKLERİ DE HEP SELÂMDIR. DUÂLARININ SONU İSE; "BÜTÜN HAMDLER, ÂLEMLERİN RABBİNE MAHSUSTUR." GERÇEĞİDİR" (Yunus, 10/9-10).

46 وَمَنْ يَأْتِهِ مُؤْمِناً قَدْ عَمِلَ الصَّالِحَاتِ فَأُوْلَئِكَ لَهُمُ الدَّرَجَاتُ الْعُلَى {75} جَنَّاتُ عَدْنٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا وَذَلِكَ جَزَاء مَن تَزَكَّى {76} "KİM DE O'NA BİR MÜMİN OLARAK SÂLİH AMELLER İŞLEMİŞ OLDUĞU HALDE VARIRSA, İŞTE ONLARA EN YÜKSEK DERECELER VAR. ADN CENNETLERİ VARDIR Kİ, (AĞAÇLARI) ALTINDAN NEHİRLER AKAR, ORADA EBEDÎ KALACAKLAR. İŞTE BÖYLE CENNETLER' DE EBEDÎ KALIŞ, KÜFÜR VE İSYANDAN TEMİZLENENLERİN MÜKÂFATIDIR" (Tâhâ, 20/75-76).

47 "İMRAN B. HUSAYN (R.A.)'DAN RİVAYETE GÖRE HZ. PEYGAMBER (S.A.S.)
CENNET EHLİNİN ÇOĞUNUN FAKİRLER OLDUĞUNU İFADE BUYURMUŞLARDIR (TECRİD-İ SARİH TERCEMESİ, IX, 40). HADİS YORUMCULARI BUNU ŞÖYLE AÇIKLARLAR. BİR ÇOK KÖTÜLÜKLERİ İNSANA MAL İŞLETİR. ÇOĞU İNSAN MAL YÜZÜNDEN AZAR. ONUN İÇİN MALDAN MAHRUM FAKİRLER ÇOĞUNLUĞU OLUŞTURDUĞUNDAN BUNLARIN CENNET EHLİNİN ÇOĞUNLUĞUNU TEŞKİL ETMESİ DE OLAĞANDIR.

48 ONLARDAN SONRA GİRENLER DE EN KESKİN IŞIK YAYAN YILDIZLAR GİBİDİR.
CENNET'E İLK GİREN BİR CEMÂATİN YÜZLERİ AYIN ON DÖRDÜNCÜ GECESİNDEKİ GİBİ BERRAKTIR. ONLARDAN SONRA GİRENLER DE EN KESKİN IŞIK YAYAN YILDIZLAR GİBİDİR. HZ. MUHAMMED (S.A.S.)'İN ÜMMETİNDEN YETMİŞ BİN, YAHUT YEDİYÜZ BİN KİŞİ HESAP VE KİTAP GÖRMEKSİZİN İLK OLARAK CENNET'E GİRECEKTİR. (TECRİD-İ SARİH TERCEMESİ, IV, 41-43). HADİSLERDEN ÖĞRENDİĞİMİZE GÖRE (TECRİD-İ SARİH TERCEMESİ, II, 845). CENNETE EN SON GİRECEK KİMSEYE, BU DÜNYA KADAR, BU DÜNYANIN ON MİSLİ KADAR CENNET VERİLECEKTİR.

49 ÇEŞİTLİ RİVAYETLERLE SABİTTİR Kİ,
SON SÖZÜ KELİME-İ TEVHÎD OLAN KİMSENİN MÜKÂFATI CENNET'TİR (TECRİD-İ SARİH TERCEMESİ, IV, ). BU DURUMU HADİSÇİLER ŞÖYLE YORUMLARLAR: LÂ İLÂHE İLLALLAH, CENNET'İN ANAHTARIDIR, ANCAK BU ANAHTARIN DİŞLERİ VARDIR, ONLARDA İLÂHİ EMİRLERE BAĞLI OLMAK İTAAT VE İBADET ETMEKTİR. BİR DE "LÂ İLÂHE İLLALLAH" DEMEKLE, BİRİNİN MÜSLÜMANLIĞINA HÜKMEDİLMEZ, "MUHAMMEDÜN RASÛLULLAH" (MUHAMMED ALLAH'IN PEYGAMBERİDİR) SÖZÜNÜ DE EKLEMESİ GEREKİR.

50 HATTA İSLÂM DİNİNDEN BAŞKA BÜTÜN DİNLERDEN UZAK OLMASI İCAB EDER.
BU İNANÇTA OLAN KİMSE, EHL-İ KEBÂİR (BÜYÜK GÜNAH İŞLEYEN) DE OLSA, GÜNAHI KADAR CEHENNEM'DE CEZA GÖRDÜKTEN SONRA CENNET'E GİRECEKTİR. NİTEKİM MUAZ B. CEBEL (R.A.)'IN HZ. PEYGAMBER (S.A.S.)'DEN RİVAYET ETTİĞİ ŞU HADİS MESELEYİ AÇIKLIĞA KAVUŞTURUR:

51 "-HİÇ BİR KİMSE YOKTUR Kİ, KALBEN TASDİK EDEREK
ALLAH'TAN BAŞKA İLÂH OLMADIĞINA VE MUHAMMED (S.A.S.)'İN, ALLAH'IN KULU VE RESÛLÜ OLDUĞUNA ŞEHADET ETSİN DE, ALLAH ONA CEHENNEM'İ HARAM ETMİŞ OLMASIN (HERHALDE HARÂM EDER)" (TECRÎD-İ SARÎH TERCEMESİ, IV 271). EHL-İ SÜNNET VE'L-CEMÂAT İNANCINA GÖRE, "LÂ İLÂHE İLLALLAH, MUHAMMEDÜN RASÛLULLAH" DİYEN VE BUNUN GEREĞİNCE İMAN EDİP SALİH AMEL İŞLEYEN HER KİMSE ALLAH'IN İZNİYLE MUTLAKA CENNET'E GİRECEKTİR.

52 HASTALIK, SAKATLIK, İHTİYARLIK, HUYSUZLUK VS. HALLERDEN UZAK OLARAK
CENNETLİKLER, HASTALIK, SAKATLIK, İHTİYARLIK, HUYSUZLUK VS. HALLERDEN UZAK OLARAK YAŞAYACAKLARDIR. CENNET TABAKALARI: İBN ABBÂS (R.A.)'DAN GELEN BİR RİVAYETTE, CENNETİN YEDİ TABAKASI OLDUĞU HABER VERİLMEKTEDİR. BUNLAR, FİRDEVS, ADN CENNET'İ, NÂİM CENNET'İ, DARU'L-HULD, ME'VA CENNET'İ, DARU'S-SELÂM VE İLLİYYÛN'DUR. BU TABAKALARDAN HER BİRİNDE, MÜMİNLERİN YAPTIKLARI İYİ İŞLER KARŞILIĞINDA GİRECEKLERİ VEYA YÜKSELECEKLERİ DERECE VEYA MERTEBELER VARDIR (Beydâvî, Envâru't-Tenzîl, Beyrut (t.y.), I, 119).

53 "BENİ CENNETÜ'N-NÂİM'İN VARİSLERİNDEN KIL... « (ŞU ÂRÂ, 26/85) AYRICA
BUNLAR: 1- CENNETÜ'N-NÂİM: "BENİ CENNETÜ'N-NÂİM'İN VARİSLERİNDEN KIL... « (ŞU ÂRÂ, 26/85) AYRICA (BK. MÂİDE, 5/65; TEVB E , 9/21; YUNUS, 10/9). 2- CENNETÜ'L-ADN: "ŞÜPHESİZ Kİ, İMAN EDENLER VE GÜZEL AMEL İŞLEYENLER YOK MU, İŞTE ONLAR MAHLÛKATIN EN HAYIRLISIDIRLAR. ONLARIN MÜKÂFÂTI RABLERİ KATINDA ADN CENNETLERİDİR Kİ ONLARIN ALTLARINDAN NEHİRLER AKAR, ORADA ONLAR EBEDÎ KALICIDIRLAR, ALLAH ONLARDAN RAZI OLMUŞTUR, ONLAR DA ONDAN RAZI OLMUŞLARDIR. BU RABB'İNDEN KORKANLAR İÇİNDİR. " (Beyyine, 98/8, Ayrıca bk. Tevbe, 9/72; Ra'd, 13/23; Nahl, 16/31)

54 3- CENNETÜ'L-FİRDEVS: 5- DÂRÜ'S-SELÂM:
"ŞÜPHESİZ, İMAN EDİP GÜZEL AMEL İŞLEYENLER İÇİN BARINAK OLARAK FİRDEVS CENNETLERİ. VARDIR " (KEHF, 18/107 VE MÜ'MİNUN, 23/11). 4- CENNETÜ'L-ME'VÂ: "İMAN EDİP GÜZEL AMEL İŞLEYENLERE GELİNCE, ONLAR İÇİN ME'VÂ CENNETLERİ VARDIR. " (SECDE, 32/19 VE NECM, 53/15). 5- DÂRÜ'S-SELÂM: "HALBUKİ ALLAH DÂRÜ'S-SELÂM'A ÇAĞIRIYOR VE O, DİLEDİĞİ KİMSELERİ DOSDOĞRU BİR YOLA HİDÂYET BUYURUR. ‘’ (Yunus, 10/25 ve En'âm, 6/127).

55 FAZLINDAN BİZİ DURULACAK YURDA (CENNET'E) KONDURDU.« (FÂTIR, 35/35).
6- DÂRÜ'L-HULD: "O RAB Kİ, FAZLINDAN BİZİ DURULACAK YURDA (CENNET'E) KONDURDU.« (FÂTIR, 35/35). HER NE KADAR İBN ABBÂS CENNET'İN TABAKALARINI YEDİ İLE SINIRLANDIRMIŞSA DA, ÂYETLERDEN ANLAŞILDIĞINA GÖRE, CENNET'İN BİR ÇOK TABAKASI VARDIR. BURADA İBN ABBÂS'IN HABER VERDİĞİ VE ÂYETLERDE ADLARI GEÇEN CENNET TABAKALARI, CENNET'İN EN YÜKSEK TABAKALARIDIR. ÇÜNKÜ BU TABAKALARDA DA BİR ÇOK TABAKA VARDIR.

56 NİTEKİM ALLAH TEÂLÂ'NIN NÂİM CENNETLERİ VEYA "FİRDEVS CENNETLERİ"
ŞEKLİNDEKİ ÇOĞUL İFADE EDEN AYETLERİ BUNA DELİLDİR. AYRICA ÜMMÜ HÂRİSE HADİSİNDE BU GERÇEK HZ. PEYGAMBERİN DİLİNDEN İFADE OLUNMUŞTUR. ÜMMÜ HARİSE BEDİR'DE ŞEHİT OLAN ÇOCUĞU HAKKINDA HZ. PEYGAMBER'DEN BİLGİ ALMAK ÜZERE GELMİŞ VE ONA RASÛLULLAH BİR ÇOK CENNET OLDUĞUNU BELİRTEREK, ÇOCUĞUNUN DA "FİRDEVS-İ Â'LÂ'DA" OLDUĞUNU SÖYLEMEK SURETİYLE TESELLİ ETMİŞTİR (Mansur Ali Nâsıf, et-Tâcü' el-Câmi' li'l-Usul, fi Ahadisi'r-Rasûl, İstanbul (t.y.), V, 4033).

57 NİTEKİM MÜSLİM'İN EBÛ SÂİD EL-HUDRÎ'DEN RİVAYET ETTİĞİ HADİSTE DE,
ALLAH YOLUNDA CİHAT EDENLERİN, CİHATLARI SEBEBİYLE CENNET'TE YÜZ DERECE YÜKSELECEKLERİ, HER DERECENİN ARASININ İSE, YER İLE GÖK ARASINDAKİ MESÂFE KADAR OLDUĞU, HZ. PEYGAMBER TARAFINDAN HABER VERİLMEKTEDİR (MÜSLİM, İMÂRE, 116). HADİSTE SÖZÜ EDİLEN DERECELER KONUSUNDA İSE ŞU İHTİMALLER ÖNE SÜRÜLMÜŞTÜR. BU DERECELERİ ZAHİRİYLE ANLAMAK MÜMKÜNDÜR.

58 GERÇEKTEN SÖZ KONUSU DERECELERİN, ZAHİRİNDEN ANLAŞILDIĞI ÜZERE,
BİRBİRİNDEN DAHA YÜKSEK MENZİLLER (TABAKALAR) OLMASI MUHTEMELDİR. BUNA KARŞILIK, YÜKSEKLİKTEN KASDIN, CENNET'TEKİ NİMETLERİN ÇOKLUĞU, İNSANIN VEYA BİR BAŞKA YARATIĞIN HİÇ AKLINA BİLE GELMEMİŞ, GÖNLÜNDEN DAHİ GEÇMEMİŞ İYİLİKLERİN BÜYÜKLÜĞÜ VEYA ÇOKLUĞU ANLAMINDA OLMASI MUHTEMELDİR. ZİRA ALLAH TEÂLÂ'NIN MÜCÂHİDE LUTFETTİĞİ İYİLİK VEYA CÖMERTLİK TÜRLERİ BİRBİRİNDEN ÇOK FARKLIDIR, BİRBİRİNDEN ÜSTÜNDÜR.

59 YİNE BUHÂRÎ'NİN BİR RİVAYETİNDE HZ. PEYGAMBER (A.S):
BUNA GÖRE, NİMETLERİN FAZİLET (ÜSTÜNLÜK) KONUSUNDAKİ FARKLILIKLARI UZAKLIK AÇISINDAN YER İLE GÖK ARASINDAKİ MESAFE GİBİDİR. FAKAT EL-KADÎ IYAD (544/1149) BİRİNCİ GÖRÜŞÜ TERCİH ETMİŞTİR (NEVEVİ, ŞERHU MÜSLİM, KAHİRE (T.Y.), XIII. 28). YİNE BUHÂRÎ'NİN BİR RİVAYETİNDE HZ. PEYGAMBER (A.S):

60 عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ (رع) قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صعلم) « مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَبِرَسُولِهِ وَأَقَامَ الصَّلاَةَ وَصَامَ رَمَضَانَ ، كَانَ حَقًّا عَلَى اللَّهِ أَنْ يُدْخِلَهُ الْجَنَّةَ جَاهَدَ فِى سَبِيلِ اللَّهِ ، أَوْ جَلَسَ فِى أَرْضِهِ الَّتِى وُلِدَ فِيهَا » . فَقَالُوا يَا رَسُولَ اللَّهِ أَفَلاَ نُبَشِّرُ النَّاسَ . قَالَ « إِنَّ فِى الْجَنَّةِ مِائَةَ دَرَجَةٍ أَعَدَّهَا اللَّهُ لِلْمُجَاهِدِينَ فِى سَبِيلِ اللَّهِ ، مَا بَيْنَ الدَّرَجَتَيْنِ كَمَا بَيْنَ السَّمَاءِ وَالأَرْضِ ، فَإِذَا سَأَلْتُمُ اللَّهَ فَاسْأَلُوهُ الْفِرْدَوْسَ ، فَإِنَّهُ أَوْسَطُ الْجَنَّةِ وَأَعْلَى الْجَنَّةِ ، أُرَاهُ فَوْقَهُ عَرْشُ الرَّحْمَنِ ، وَمِنْهُ تَفَجَّرُ أَنْهَارُ الْجَنَّةِ » .

61 ALLAH YOLUNDA CİHAT ETSE DE,
EBU HUREYRE (R.A)'İN ANLATTIĞINA GÖRE HZ. PEYGAMBER (S.A.V) ŞÖYLE BUYURDU: -KİM ALLAH'A VE RASULÜNE İMAN EDER, NAMAZI KILAR, RAMAZAN ORUCUNU TUTARSA; ALLAH YOLUNDA CİHAT ETSE DE, DOĞDUĞU YERDE OTURSA DA ALLAH ONU CENNETİNE KOYAR. ORADAKİLER DEDİLER Kİ: -YA RASULALLAH! İNSANLARI BUNUNLA MÜJDELEYELİM Mİ?

62 ALLAH, CENNET'TE MÜCAHİTLERE
EFENDİMİZ (A.S): ALLAH, CENNET'TE MÜCAHİTLERE YÜZ DERECE (TABAKA) HAZIRLADI VE İKİ DERECENİN ARASI YERLE GÖK ARASI GİBİDİR. ALLAH'TAN İSTEDİĞİNİZ ZAMAN FİRDEVS'İ İSTEYİN... ÇÜNKÜ FİRDEVS, CENNET'İN ORTASI VE CENNET'İN EN YÜKSEĞİDİR. ORADAN RAHMAN'IN ARŞI GÖRÜNÜR. FİRDEVS'TEN CENNET NEHİRLERİ DOĞAR. (BUHÂRÎ, CİHAD, 4)

63 "FİRDEVS, CENNETİN ORTASIDIR (VASATIDIR)." CÜMLESİNİ,
AYNÎ, "FİRDEVS, CENNETİN ORTASIDIR (VASATIDIR)." CÜMLESİNİ, CENNET'İN EN İYİ YERİ VEYA ÜSTÜNÜ (EFDALİ) OLARAK YORUMLAR VE BU GÖRÜŞÜNE "BÖYLECE SİZİ EN HAYIRLI BİR ÜMMET KILDIK" (BAKARA, 2/143) ÂYETİNDE GEÇEN "VESETAN« KELİMESİNİ DELİL GETİRİR (AYNÎ, UMDETÜ'L-KÂRÎ FÎ ŞERHİ SAHİHİ'L-BUHÂRÎ, İSTANBUL 1309, VI, 539). ÇEŞİTLİ RİVAYETLERDE FİRDEVS CENNETİ'NİN GÜZELLİKLERİ DİLE GETİRİLMİŞTİR. DİĞER TARAFTAN HADİSTE SÖZ KONUSU EDİLEN CENNET DERECELERİ ARASINDAKİ MESAFELERİN ÇEŞİTLİ RİVAYETLERE GÖRE "YÜZ SENELİK MESAFE", "BEŞ YÜZ SENELİK MESAFE" ŞEKLİNDE DEĞİŞTİĞİNE İŞARET EDELİM (AYNÎ, AYNI YER).

64 عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ يَبْلُغُ بِهِ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ قَالَ اللَّهُ تَعَالَى أَعْدَدْتُ لِعِبَادِيَ الصَّالِحِينَ مَا لَا عَيْنٌ رَأَتْ وَلَا أُذُنٌ سَمِعَتْ وَلَا خَطَرَ عَلَى قَلْبِ بَشَرٍ وَتَصْدِيقُ ذَلِكَ فِي كِتَابِ اللَّهِ عَزَّ وَجَلَّ فَلَا تَعْلَمُ نَفْسٌ مَا أُخْفِيَ لَهُمْ مِنْ قُرَّةِ أَعْيُنٍ جَزَاءً بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ

65 “ALLAH (CC) ŞÖYLE DEDİ: ‘BEN, SALİH KULLARIM İÇİN
CENNET’TE HİÇ BİR GÖZÜN GÖRMEDİĞİ, HİÇ BİR KULAĞIN İŞİTMEDİĞİ VE HİÇ BİR İNSANIN HATIRINA GELMEYEN NİMETLER HAZIRLADIM.’ SONRA DA SECDE: 32/17. AYETİ HATIRLATTI: “YAPTIKLARINA KARŞILIK OLARAK, ONLAR İÇİN NE MUTLULUKLAR SAKLANDIĞINI HİÇ KİMSE BİLEMEZ.” (TİRMİZÍ, TEFSİR: 33/3121)

66 ÂLİMLERİN YORUMLARINDAN
BÜTÜN BU ÂYET, HADİS VE ÂLİMLERİN YORUMLARINDAN CENNET'İN BİRÇOK TABAKASI OLDUĞU ANLAŞILMAKTADIR. BU TABAKALARDAN BAZILARININ DAHA YÜCE VE NİMETLERİNİN DAHA GÜZEL VEYA DAHA EFDAL OLMASI SEBEBİYLE İSİMLERİ BİZE BİLDİRİLMİŞTİR. FİRDEVS CENNETİ MERTEBECE EN YÜKSEK OLAN CENNET TABAKASIDIR. (AYRICA BKZ. TABERİ, TEFSİR, MISIR 1954, XVI. 37-8)