ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

... konulu sunumlar: "ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ"— Sunum transkripti:

1 ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ
Doç.Dr. Hidayet TOK

2 YÖNTEM Öğretim açısından yöntem:
“Öğrencilerin özellikleri, ders araç ve gereçleri ile tüm öğrenme durumları göz önünde tutularak belirlenen ve izlenen mantıksal yoldur.

3 Yöntem, çalışmaları düzenler, disiplin altına alır
Yöntem, çalışmaları düzenler, disiplin altına alır. Gereksiz alıştırmalardan, incelemelerden, gereçlerin boş yere kullanılmasından, bocalamalardan, tehlikeli hatalardan korur. Bu bakımdan öğretime yön veren, öğretmene yolunu gösteren bir pusula gibidir.

4 Bir yönetimin etkili olabilmesi için gereken özellikler
*Öğrenme, öğretim ve düşünme ilkelerine uygun olmalıdır. *Öğretmen ve öğrenciyi fazla yormamalıdır. *Öğretmenin kişisel yaşantılarıyla zenginleştirilmelidir. *Öğrenciyi yaratıcı düşünceye yöneltmeli, aktif kılmalı, kişiliğini geliştirmeli. *Öğretmenin, öğrencilerin ve konunun özelliklerine uygun olmalıdır.

5 YÖNTEM SEÇİMİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER
Öğretmenin Yönteme Yatkınlığı Zaman ve Fiziksel İmkanlar Maliyet Öğrenci Grubunun Büyüklüğü Konunun Özelliği Öğretim Sonunda Öğrencide Geliştirilmek İstenen Nitelikler

6 Öğretmenin Yönteme Yatkınlığı
“Her yiğidin bir yoğurt yiyişi vardır”. Bazı öğretmenler alışageldikleri yöntemlerle ders işlemeyi tercih ederler. Bunlarda değişiklik yapmak istemezler. Bu durum, öğretmenlerin kişisel yetenek ve özellikleriyle de bağlantılıdır.

7 Zaman ve Fiziksel İmkanlar
Öğrenci merkezli yöntemler, daha çok zaman gerektirirken; öğretmen merkezli yöntemler ise daha az zaman gerektirir. Öğretmenin zamanı yetiştirme kaygısı varsa, ister istemez zaman almayıcı yöntemlerle ders işlemek durumunda kalabilir. Zamanın en ekonomik kullanıldığı yöntem; düz anlatım yöntemidir.

8 Maliyet Öğretmen merkezli klasik yöntemler (düz anlatım, soru-cevap gibi) yöntemler, maliyet açısından en ekonomik yöntemlerdir. Yaparak yaşayarak öğrenme teknikleri ise, ek parasal kaynakları gerektirir.

9 Öğrenci Grubunun Büyüklüğü
Öğrenci merkezli yöntemlerin uygulanmasında sınıf mevcudunun mümkün olduğu kadar az olması istenir. Meselâ, rol yapma, gösteri gibi yöntemlerin kalabalık sınıflarda uygulanması çok zordur.

10 Konunun Özelliği Tarih, Felsefe gibi bazı sözel içerikli konular, düz anlatım yöntemiyle işlenmeye uygundur. Ancak, bu durum tüm derslere genellenemez.

11 Öğretim Sonunda Öğrencide Geliştirilmek İstenen Nitelikler
Dersin amaçları, yöntem seçimini etkileyen en önemli faktörlerden biridir. Örneğin, öğrencide psiko-motor davranışlar kazandırılması hedefleniyorsa, gösteri ve “yaparak öğrenmeye” dayalı yöntemlere yer verilmelidir. “Bakarak öğrenilseydi, kediler kasap olurdu”

12 SÖZEL YÖNTEMLER Anlatım Yöntemi

13 Öğretmenin bilgilerini, pasif bir şekilde oturarak dinleyen öğrencilere otokratik bir biçimde ilettiği geleneksel bir yöntemdir. Anlatım en eski öğretim yöntemidir. Çok sık kullanımı ve yanlış kullanımı nedeni ile sıkıcı bir yöntem olmasına rağmen en çok kullanılan, vazgeçilemeyen, yeri ve zamanı iyi seçildiği takdirde ise yararlı ve ekonomiktir.

14 Anlatma Yöntemin Yararları
*Zaman, emek, masraf yönünden ekonomiktir. *Kalabalık gruplara bilgiler rahatlıkla aktarılabilir. *Öğrencilerin içerik üzerinde organize bir görüş kazanmalarını sağlar. *Öğretim konuları belli bir düzene göre sunulur. Sürpriz bir bilgi ile karşılaşılmayacağı için öğretmene güven duygusu verir.

15 *Soyut kavramların öğretilmesinde etkili bir yöntemdir.
*Öğretmeni ve öğrenciyi fazla yormaz. *İşitsel tipler için verimli bir öğrenme yoludur. *Bilgiler kısa yoldan dinleyicilere aktarılır. *Hayat boyu kullanılan anlatma, dinleme, not alma becerilerini geliştirir.

16 *Anlatımda öğrencilerin rol alması; onların topluluk önünde konuşma, kendine güven, girişim duygusu, liderlik, demokratik ortamda fikir alış verişi yapabilme becerilerini geliştirir.

17 Yöntemin Sınırlılıkları
*Öğrenciyi pasif ve hazırcı yapabilir, *Ezberciliğe teşvik eder, *Öğretimi sıkıcı kalıp, öğrenme ilgi ve isteğini azaltabilir, *Öğrenci etkin olmadığı için bilgiler özümsenmeden unutulabilir, *Öğrenci dikkati dakikayı geçmediği için bilgi iletim güçlüğü vardır. *Psikomotor davranışların kazanılmasına uygun değildir,

18 *Görerek öğrenen, görsel tipler için uygun değildir.
*Öğretmenin, öğrencilerini tanıma ve seviyelerini bilme imkânlarını olumsuz etkiler. *Öğretmesi konuya bağlar, yaratıcılığı engeller. *Çocuk psikolojisine uygun değildir. *Öğrenci pasif olduğu için, yüksek seviyede bilişsel öğrenme olamaz.

19 Anlatım Yönteminin Etkili Olduğu Durumlar
*Bilgi düzeyindeki hedef – davranışları öğrencilere kazandırırken, *Dersin başında, konunun ana hatlarını ve temel noktalarını sunarken, *Diğer öğretim yöntemleri, teknikleri ve araç gereçleri arasında organizasyonu sağlarken, *Bilgi içeriğiyle ilgili yönerge ve ipuçları verirken, *Konu ve alt konular arasında geçiş yaparken, *O günkü işlenen dersin özetlenmesinde (öğrencilerle), *Konular arasında ve öğrencilerce gerçekleştirilmeyen etkinliklerin boşluklarının giderilmesinde. *Öğrenci motivasyonunu ve dikkatini etkilemek için (zaman – zaman) etkilidir.

20 Tartışma Yöntemi Tartışma, herhangi bir grubun, bir başkanın yönetimi altında belli bir düzen içinde hepsini ilgilendiren sorular üzerinde ve belirli bir amaca dönük karşılıklı görüşmelerdir.

21 Tartışma Yönteminin Avantajları ve Kullanımı
*Öğrenciler demokratik ortamda fikirlerini savunmayı öğrenirler. *Öğrencilerin konuşma, soru sorma, cevap verme yetenekleri gelişir. *Bir sorunun çeşitli çözüm yolları olduğunu öğrenirler. *Öğretmene öğrencilerini tanıma olanağı sunar. *Öğrenciye bildiğini ortaya koyma şansını verir. *Tartışma öğrenme ilkelerine uygundur. *Öğrenciyi derse aktif olarak katar.

22 *Uygun ve olumlu iletişim becerileri kazandırır.
*Bilgi birimleri üzerinde bilinçli bir irdeleme vasıtasıyla düşünme becerilerini geliştirir. *Öğretmenin, konunun öğrenciler tarafından nasıl kavrandığını görmesine yardımcı olur. Öğretim etkinliklerinde dönüt ve düzeltmelerin doğru işlemesini sağlar. *Öğrencilerde kavrama, uygulama, analiz ve sentez gibi üst düzeyli hedef – davranışların oluşmasına katkı getirir.

23 Yöntemin Sınırlılıkları
*Diğer öğretim yöntemlerine göre daha uzun hazırlık gerektirir. *uygulaması zaman alıcıdır. *İyi hazırlanamaz ya da amacından saparsa zaman ve emek boşa gider. *Her öğrenciyi ayrı ayrı değerlendirmek zordur. *Kalabalık sınıflarda uygulaması zordur. *Bir konunun hedef – davranışlarını gerçekleştirmek için çok yavaş bir yöntemdir.

24 *Diğer sınıfları rahatsız edebilecek kadar gürültü çıkabilir.
*Bazı öğrenciler tartışmaya katılmak istemezler. *Tartışmayı konu üzerinde tutmak zordur. *Tartışmayı sonuçlandırmak güç olabilir.

25 Özellikler Öğretmen –öğrenci etkileşimi söz konusudur.
Öğrencilere geçmiş yaşantılardan örnekler vermesi için olanak sağlar. Öğrencilerin bir konu üzerinde kendi düşüncelerini söylemesi ve yorum yapmasını sağlar. Analiz sentez ve değerlendirme gücü kazandırır. Görüşlerin incelenmesini ve önce öğretilenlerle ilgi kurmayı sağlar. İşiterek ve söyleyerek öğrenme temellidir.

26 Tartışma Teknikleri a. Münazara: İki grup öğrencinin bir fikri, eylemi veya öneriyi ele alarak, dinleyiciler ve jüri önünde iki karşı tezi savunmalıdır. Bu teknikte savunulan tezin kazanılması ya da kaybedilmesi söz konusudur. Her iki grupta karşı tezi çürütmeye çalışır. Münazara sonunda jüri kazanan tarafı açıklar.

27 Burada gerçeği aramak değil, her ne pahasına olursa olsun davayı kazanmak başlıca endişe, hatta hırs haline gelmektedir. Tez ve karşı tez üzerinde iyi hazırlanmış, inandırıcı fikirleri ileri süren, iyi konuşan taraf, doğrusu öyle değilse bile kazanır. Öğrencilerin, münazaranın bir yarışma değil, fikir tartışması olduğunu unutmaması gerekir. Gruptaki öğrenciler belirlenirken ağzı kalabalık tipler yerine konuya inanmış öğrenciler seçilmelidir.

28 Tekniğin Yararları *Öğrencileri motive eder.
*Önyargılı öğrencilere zıt görüşleri de dinlemeyi öğretir. *Öğrencilere ikna kabiliyetini geliştirme fırsatı verir. *Konuşma yeteneği iyi ve yaratıcı öğrenciler için doyurucudur. Tekniğin Sınırlılıkları *Hazırlık yapılmazsa eğitici olmaz. *Duygular söz konusu olduğu için aşırı kaçan taraflar birbirini kızdırabilir. *Taraflar gerçeği saptırmaya çalışabilirler. *Utangaç ve konuşma yeteneği zayıf öğrenciler hoşlanmaz.

29 Panel Küçük bir grubun (5-9 kişi) ilgili çekici bir konuyu resmilikten uzak bir ortam içinde tartışmasıdır. Bu teknikte bir sonuca varmaya çalışma yoktur. Yani amaç karar vermek değil konuyu çeşitli yönleriyle tartışırken aydınlatmak, çeşitli görüş ve eğilimleri ortaya koymaktır.

30 Grubun liderin konuyu ve üyeleri tanıttıktan sonra tartışmayı açar belirli aralıklarla tartışmaya katılıp konuyu özetler. Panel sonunda dinleyiciler soru sorabilir. Panel üst düzey düşünme becerilerini kullanmalarını ve farklı görüş ve yorumlar getirmelerini gerektiren bir tekniktir. Bu teknik farklı çözümler ve alternatifler ortaya çıktığında faydalı olmaktadır.

31 Tekniğin Yararları *Tartışmalara katılma oranı yüksek olur.
*Dinleyiciler konuya ilişkin sorular sırasında düşünme imkanı bulurlar. *İlgi uyandırır, etkin katılımı sağlar. *İyi bir liderlikle geniş alanı kapsar. Tekniğin Sınırlılıkları *Konunun sistemli işlenişine uygun değildir. *Sorular yarı cevaplanmış bir biçimde kalır. *Olaylar kapsanmaz. *İyi planlanmazsa başarısızlıkla sonuçlanabilir. *üyelerin seçim biçimi vasat öğrencileri dışarıda bırakır.

32 Zıt Panel (Kollekyum):
İşlenmiş konuları tekrar etme, gözden geçirme amacıyla uygulanır. Sınıfın yarısı soru soran, diğer yarısı cevap veren gruba ayrılır. Amaç yeni fikirlerin ortaya çıkmasını sağlamaktır

33 Tekniğin Yararları *Bilinmeyen ve ağırlık verilmeyen konular üzerinde durulur. *Her iki gruba soru sorma ve cevap verme işi sırasıyla yaptırılarak ortak yaşantılar grupları birleştirir. Tekniğin Sınırlılıkları *Yanıltıcı sorular sorularak, gerekli önemli bilgilerin edinilmesi engellenebilir. *Vasat öğrenciler etkinlik dışı kalabilirler.

34 Beyin Fırtınası: Yaratıcı problem çözme gücünü geliştirmeyi amaçlayan, probleme çözüm getirmek ve çeşitli konularda fikir ve düşünce üretmek için kullanılan bir öğretim tekniğidir. Hayal yoluyla öğrenmeye imkan verir.

35 Sayıları 5 – 12 arasında değişen grupların spontan şekilde tartışmaları şeklinde gerçekleşir. Önemli olan çok sayıda fikir ve düşünce üretmektir. Fikirler iyi – kötü, doğru – yanlış, yargılamasından bağımsız olarak üretilir. Bir öğrencinin fikrinin diğer öğrenci de başka fikirleri çağrıştırabileceği varsayılarak çok sayıda fikrin ortaya atılması esastır. Yani fikrin niteliğinden çok niceliği önemlidir

36 Önce problem seçilir. Problemin soru şeklinde ifade edilmesi düşünmeyi kamçılar. Gruplar oluşturulur. Her grubun başkanı ve not tutucusu belirlenir. Başkan konuya girer, diğer öğrenciler konu hakkındaki tüm düşüncelerini sıralar. Not tutucu not alır. Grup ortaya atılan fikirlerin değerlendirmesini yapar. Fikirlerin avantaj ve dezavantajları ortaya konarak önemliden önemsize doğru fikir listesi oluşturulur. Sonunda gruplar fikirlerini öğretmen liderliğinde tartışır. (beyin Fırtınasına, Fikir taraması da denir.)

37 Tekniğin Yararları *Etkili bir yaratıcı problem çözme tekniği *Kısa zamanda çok fikir ve düşünce üretilir. *Araç – gereç gerektirmez. *Fikirler yargılanmadığı için tartışma gerginleşmez. *Öğrencilerin farklı görüşleri kabul etmelerine yardımcı olur. Tekniğin Sınırlılıkları *Öğrencilere yararlı, yapıcı eleştiride bulunma fırsatı yoktur. *Her fikrin yazılma gerekliliği tekniği yavaşlatır. *Problemin spesifik olması gerekir. *İyi bir başkan ve not tutucu olmadığında başarı şansı düşük. *Tartışmaları 1 – 2 öğrenci götürebilir. *Analitik düşünmeye uygun değildir.

38 Ters Beyin Fırtınası: Beyin fırtınası bazen tersinden kullanılır; yani problem tersinden ele alınır; toplumun ahlakını nasıl çökeltebiliriz? Okula devamsızlığı nasıl arttırabiliriz? Öğrencilerdeki yaratıcılığı nasıl öldürebiliriz? gibi sorular sorarak mevcut durumdaki olumsuz ve yanlış noktalara işaret ederek çözüm dolaylı olarak ortaya konmuş olur.

39 Grup Tartışma yöntemi:
Öğrencilerin bir konu ya da sorun üzerinde birlikte konuşarak mümkün olan çözüm yollarını aramalarına dayanır. Yöntemin esası tüm grubun etkinliğe katılmasıdır. Ön hazırlık gerektirir ve açık bir amacı vardır. Hazırlık aşaması yapılmaz ve amaç belirlenmezse başarısız olur.

40 Grup tartışması yöntemi genellikle küçük gruplarda daha etkin olarak kullanılabilir. Eğer öğrencilerin bir kısmı dinleyici olmayacaksa 20 – 25 den fazla öğrenci olan sınıflarda tekniğin uygulanması önerilmemektedir. Büyük grup tartışmasında ise; öğretmen konuyu tüm sınıfın katıldığı bir tartışma ortamında işler. Tartışmanın yürütücüsü öğretmendir. Sorular sorar, öğrencilerin görüşlerini açık hale getirir. Konuyu sık sık özetler.

41 Sempozyum: Belirli bir konuyla ilgili iki ya da daha çok sayıda konuşmacının katıldığı bir grup tartışması tekniğidir. Daha çok bir konferans havası taşıyan teknikte konunun değişik yönleri kısa açıklamalarla dinleyiciye sunduktan sonra bunu soru – cevap ya da büyük grup tartışması izler.

42 Bu alanda temel bilgi edinmek amacıyla söz konusu alanın uzmanlarından yararlanmayı kolaylaştırıcı bir tekniktir. 3 – 5 ya da daha fazla kişi bir masaya yüzleri dinleyicilere dönük bir biçimde oturur. Sırası gelen konuşmacı ayağa kalkarak hazırlığını ya okur ya da anlatır. Konuşmacı, konuşmasını bitirinceye kadar sözü kesilmez. Konuşmalar bittikten sonra sempozyum üyeleri önce kendi aralarında, sonra da dinleyicilerle birlikte söz konusu konuyu, problemi tartışırlar. Tartışmalar özetlenip sonuca ulaşılarak bitirilir.

43 Tekniğin Üstünlükleri
*Takrir tekniğine oranla geniş alanda yaşantı ve bilgi edinilir. *Dinleyicilerde bilimsel ilgi uyandırır. *Konu tartışmalı olduğundan dinleme isteğini artırır. Tekniğin Eksiklikleri *Konuşmacılar konuya hâkim değillerse olgulardan çok, kişisel görüşler ön plana çıkar. *Konu yeterince kapsanamayabilir

44 Forum: Bazı sorunların görüşülerek karara bağlandığı genel toplantıdır, daha çok özel bir tartışma tekniğidir. Konu, alanında iyi yetişmiş konuşmacılar sunumlarını yaparlar ve dinleyiciler sorularını sorarlar. Konuşmacılar birbirlerine soru sormazlar. Uygulanışı I.Konuşmacıların kendi görüşlerini, diğerlerine sataşmadan sunması. II. Konuşmayı soru – cevap tekniğinin izlenmesi.

45 Tekniğin Üstünlükleri
*Konunun farklı ve tartışmalı yönleri açıklığa kavuşturulur. *İlgi uyandırır. *Değişik görüşlerin sunuluşuna uygundur. *Dinleyicilerin etkin katılımı sağlanır. Eksiklikleri *Konuşmacılar dinleyicilerin beklentisine uygun konuşmayabilir. *Başarı, konuşmacıların gücüne bağlı olduğundan bu teknikte başarı şansı her zaman yüksek olmayabilir. Forum bağımsız olarak uygulanabileceği gibi, diğer tartışma yöntemlerinden sonra da uygulanabilecek bir tekniktir.

46 Açık Oturum: Günümüzde, okullarda, meslek çevrelerinde, siyasi çevrelerde, radyo ve televizyonda açık oturumlar düzenlenmektedir. Açık oturum teknik açısından panel, sempozyum, münazara karışımı bir tartışma çeşidi olarak gözükmektedir.

47 Seçilen konu, geniş kitleleri ilgilendirmelidir
Seçilen konu, geniş kitleleri ilgilendirmelidir. Konuşmacılar da tanınmış ve o konuda yeterli kimseler olmalıdır. Açık oturum normal olarak bir forumla sonuçlandırılmaktadır. Açılan forumun dejenere edilmemesine dikkat edilmelidir. Başkanın burada rolü çok önemlidir.

48 Konferans: Milletler arası siyasi toplantılara çoğu zaman konferans adı verilir. Lozan konferansı, silahsızlanma konferansı gibi. Bu çeşit konferanslar bizim konumuz dışıdır. Tartışma tekniği olarak konferans ise bir kişi tarafından yapılan konuşmadır. Bazı konferansları bir forum izlediği için konferansı da tartışma tekniği olarak kabul edebiliriz.

49 Seminer: Üniversite ve yüksek okullarda bazı dersler tamamen veya kısmen seminer biçiminde düzenlenir. Öğrenciler tek veya küçük gruplar halinde inceleme, araştırma ve çalışmalara girişirler. Öğretmen çalışmalar için ön bilgileri verir. Kaynakları gösterir. Her öğrenciye rehberlik eder. Sonuçlar sınıfça tartışılır. Çalışmalar değerlendirilir.

50 Komisyon: Bazen bir konunun küçük bir grup tarafından derinliğine incelenerek sınıfa sözlü veya yazılı bir rapor halinde sunulması için öğrenciler arasında komisyon veya komite meydana getirilir. Bu komisyon konu hakkında bilgi toplayarak sınıfa sunar. Sınıfta gereken çalışmalar yapılır. Sınıf, komitenin bu çalışmalarını yeterli görürse tartışma sona erer. Komitenin çalışması bir ön çalışma ise komitenin raporu ışığı altında yeni çalışmalar yapılır.

51 Çember Tartışma Tekniği:
Grup üyeleri tartışmak amacıyla çember oluşturur. 15 kişiden az kişiye uygulanması yararlıdır. Bir konu veya ünitenin açılışında, özetlenmesi ve değerlendirilmesinde kullanılır. Lider seçilir. Tartışmayı yazacak sekreter seçilir. Zamanı ayarlayacak birisi seçilir. Tartışma soruları hazırlanır. Konu sunulur. Tartışma sağdan başlayarak sırasıyla herkese sorulur. Her konuşma not edilir. Tartışma sonunda konu özetlenir.

52 Tekniğin Üstünlükleri *Her üyenin konuşması sağlanır.
*Bir kişinin toplantıyı tek eline alması engellenmiş olur. Tekniğin Eksiklikleri *Çemberin sonundakilere söz kalmayabilir. *Grup üyeleri aynı noktalara takılıp kalabilir.

53 Fısıltı (Vızıltı) Grupları:
İki dakika gibi kısa bir zaman için oluşturulmuş tartışma gruplarıdır. Öğrenciler oturdukları yerde gruplara bölünür. Öğretmen tarafından bir soru sorulur. Sorun gruplar tarafından fısıldayarak tartışıldıktan sonra görüşlerini yazarlar. Yazılar temsilcileri tarafından öğretmene iletilir. Görüşler diğer fısıltı grupları tarafından ayrıca tartışılır. Böylece öğrencilerin derse katkıları ve tekrar çalışmaya geçmeleri sağlanır.

54 Vızıltı grupları farklı şekillerde oluşturulabilir
Vızıltı grupları farklı şekillerde oluşturulabilir. Örneğin öğrenciler 2 dakika konuşuyorsa “vızıltı 22”, 6 dakika konuşuyorsa “vızıltı 66” denir. Bu tür grup tartışmaları 4 ile 36 dakika arasında süre bileceği için vızıltı gruplarına “Kısa süreli tartışma grupları” da denilmektedir

55 6 Düşünce Şapkası: Bu yöntemin özelliği öğrencilerin bir problemi çözme konusundaki düşünce ve önerilerini “şapkaların rengi”ne göre şekillendirmeleridir.

56 Yöntemde iki önemli Özellik
i. Düşünmenin en büyük düşmanı karmaşıklıktır. Sade bir düşünce daha etkilidir. O halde düşünme faaliyetinin sadeleştirilmesi gerekir. 6 düşünce şapkası aracılığı ile öğrenciler duygularının, mantığının, bilgisinin, yaratıcılığının hepsine aynı anda dikkat etmek yerine onlara tek tek yer vermek imkânına kavuşurlar.

57 ii. Değişik düşünme biçimlerine istendiği anda geçiş yapabilmesidir. Ör. Bir konuda bir öğrenci sürekli olarak olumsuz tavır ya da düşünce sergiliyorsa, Öğrenciden “siyah düşünce şapkasını çıkarması” istenebilir. Bu o öğrenciye “sürekli olarak olumsuz tavır sergiliyorsun” mesajını vermenin en iyi yoludur. Yine o öğrenciden “sarı düşünce şapkalarını” takmasını istemek kendisinden olumlu düşünceler beklendiğini ima eder.

58 Bu yöntem düşünme faaliyetini bir oyun haline getirir.
Beyaz Şapka: Tarafsızlığı ve objektifliği anlatır. Objektif bilgiler ve sayılarla ilgilidir. Kırmızı Şapka: Öfke, tutku ve duyguyu çağrıştırır. Düşünceye duygusallık katar. Siyah Şapka: Kararsızlık ve olumsuzluk. Kötümser ve negatif. Sarı Şapka: Sarı güneşi çağrıştırır. Aydınlıktır. Olumluluktur. İyimser pozitif. Yeşil Şapka: Çimen, bitki ve bereketi anımsatır. Yeni fikirler, yaratıcılık demektir. Mavi Şapka: Tarafsızlığı, sakinliği, hâkim olmayı akla getirir. Düşünme süresinin düzenlenmesi ve kontrolü ile ilgilidir.

59 Kısaca;Beyaz şapka, açık ve tarafsız ol; Kırmızı şapka, duygusal tepkilerini açıkla; Siyah Şapka, tehlikeleri bil; Sarı şapka, avantajları ve faydalarını sırala; Yeşil şapka, yaratıcılığını kullan; mavi şapka, sonuçları toparla, çözümlerini öner.

60 0 – 6 Uygulama Ayakkabısı:
Uygulamaların paylaşımında kullanılan bir yöntemdir. Lacivert resmi ayakkabı, rutini uygula; Gri spor ayakkabı, bilgi topla ve bu bilgiyi kullan; Kahverengi yürüyüş ayakkabısı, inisiyatiflerden yararlan; Turuncu lastik çizme, tehlikeyi azalt; Pembe ev terliği, insanları koru; mor binici çizmesi rolünün gereklerine göre hareket et.

61 6 şapka yöntemi düşünme sırasındaki süreci, 6 ayakkabı yöntemi ise uygulama sırasındaki süreci vermektedir.

62 6 düşünce Şapkası ve 6 ayakkabı uygulaması yöntemleri basit ve çocukça görülebilir. Ancak deneyimler her iki yönteminde son derece yararlı olduğunu göstermiştir. Önemli olan yöntemleri doğru uygulamaktır. Bu da ancak yöntemin ayrıntılarını bilen bir liderle gerçekleşebilir.

63 Phillips 66 : 6 öğrenciden oluşan Phillips 66 tartışma grubu Amerikan Üniversitesi J.Donald Phillips tarafından geliştirilmiştir. Öğrencilerden üst düzey tartışma becerileri gerektirmeyen bu teknik grup üyelerini çok hızlı bir şekilde aktif hale getirmektedir.

64 Sınıf altışar kişiden oluşmuş gruplara ayrılır
Sınıf altışar kişiden oluşmuş gruplara ayrılır. Daha sonra grup bir dakika içinde sekreter ya da lider tarafından toplanır. Bir dakika sonra problem veya sorun hakkında net bir açıklama yapılır. Böylece tartışmaya katılan bireyler sadece özel soruları cevaplamak için teşvik edilir. Sonra tartışma için zaman ayarlanır ve öğrenciler problem çözümü için 6 dakika kendi görüşlerini sunarlar. Tartışma bittikten sonra öğretmen isterse grubun konusu hakkında öğrencilere sorular sorabilir. Bu teknikte özellikle dinleme ve özetleme becerileri gelişir. İlkokul düzeyinde bu teknik kullanılırken grup sekreteri belirlenmez.

65 Örnek Olay İncelemesi (Case study) Yöntemi
Örnek olay incelemesi yöntemi, öğrencilerin sorunlu bir olay hakkında gerçek ve geçerli bilgileri, bizzat kendilerinin bu olayı anlatmaları, olay hakkında gerekli verileri toplamaları, bunları öğrenip analiz etmeleri ve değerlendirmeleri yoluyla elde etmelerini sağlayan bir yöntemdir.

66 Öğrencilerin sorunlu bir olaya aktif olarak katılmalarını gerektiren bir yöntemdir. Bu olay gerçek veya hayali olabilir. Olayı anlatan ve gerekli verileri toplayan bir rapor üzerinde çalışan öğrenciler, olayı öğrenir, verileri analiz eder, sorunu değerlendirirler. Tartışarak olayın nedenlerine veya çözümüne ilişkin öneriler getirirler.

67 Bir problemi çözmeyi, analiz edip sonuca ulaşmayı öğrenirler.
Yöntemin Özellikleri Öğrenci merkezlidir Öğrenciler, bildiklerini ve kavradıklarını gerçek bir duruma uygulama şansına sahip olurlar. Bir problemi çözmeyi, analiz edip sonuca ulaşmayı öğrenirler.

68 Dikkat Edilecek Hususlar .
Sınıfa getirilecek örnek olayda temel ayrıntılar iyi belirlenmiş olmalı. (Örnek olay gerçek mi? Olay anlamlı mı? Bir bütünlük taşıyor mu? Mantık açısından farklı bir görüş getiriyor mu gibi). Olayda temel bir sorun bulunmalı Sorunun analiz edilmesi istenmeli. Sorun iyice anlaşılması Örnek olay, hedefler ilişkiler ve değerler açısından değerlendirilmeli.

69 Beklenen çözüm için öğrencilere ön bilgiler verilmeli.
Yönlendirici tartışma soruları önceden belirlemeli. Tartışma sonunda ortaya çıkan ilke ve sonuçlar ile en çok görüş birliğine varılan öneriler belirlenip bir yere kaydedilmeli. Örnek olayda elde edilen sonuçlardan ve deneyimlerden kurumlardaki çalışmalarda ne şekilde yararlanılacağı konusunda üzerinde durulmalıdır. Örnek olay yöntemi, yeterli olgunluğa ulaşmamış veya kalabalık sınıflarda uygulanamaz.

70 Örnek Olay İncelemesi Yöntemin Yararları
Öğrencileri sorun çözme yaşantılarıyla karşı karşıya getirir. Öğrenciler birçok olgu ve ilkeleri söz ve yazı ile tekrara tekrar anlatabilirler. Ama bu olgu ve ilkeler arasındaki ilişki kurmada zorluk çekerler. Bu yöntem öğrencilere karar verme ve öteki bireylerle çalışma fırsatı sağlar. Onları sorunların çözümü için pek çok değişik yaklaşımlarla yüz yüze bırakırlar.

71 Ders kitabı dışındaki araçlardan da yararlanma olanağına kavuşurlar.
Öğrenciler, sorunların çözümüne ilişkin kuramsal açıklamaları okuyarak veya dinleyerek öğrenme yerine, bu sorunları gerçek yaşamdan alınan sorunlarla yüz yüze gelerek öğrenirler. Diğer bireylerin düşüncelerine saygı duymayı öğrenirler. Ders kitabı dışındaki araçlardan da yararlanma olanağına kavuşurlar. Bütün öğrencilerin tartışmalara katılması sağlanır. Sorun çözme yetenekleri gelişir. Arkadaşları ile çalışma olanağı sağlanır. Belli ve ilginç bir sorunla ilgilendikleri için ilgi ve güdüleri yüksek olur.

72 Yöntemin Sınırlılıkları Çalışmalar uzun zaman alır.
Öğretmenin çok iyi hazırlanması gerekir. Öğrenci sayısı kalabalık olmamalıdır. Öğretmenin grup liderliği yapmaması durumunda olayın ayrıntısını bilen bir lidere ihtiyaç vardır.

73 İncelenmesine karar verilmiş bir olaya tam olarak uyan bir örnek yazması güç olabilir.
Tartışmaları yönetme ve değerlendirme biraz zordur. Bu konuda öğretmenin yeterli olması gerekir. Öğrenciler incelenmek istenen konuyu irdeleyebilecek oranda bir olgunluk düzeyine sahip olmalıdır. “Bu yöntemle birlikte diğer yöntemlerin, örneğin rol oynama, benzeşim soru cevap yöntemlerinin uygulanmasına özen gösterilmelidir.”

74 Proje Yöntemi: Sınıf içi ve dışı çalışmaları gerektirmektedir. Öğrenciler bireysel ya da gruplar halinde kendi ilgi ve istekleriyle bir konu seçerler. Öğretmenin rehberliği altında öğrenciler serbest çalışmalarını yürütürler. Problem çözme sürecini kullanarak kendi konularında bir rapor sunarlar. Proje tekniği, öğrencileri düşünmeye, incelemeye, araştırma yapmaya yönlendirir.

75 Proje Yönteminde Projeler, Genellikle 4 Grupta Kendini Gösterir.
1-Objektif Projeler: Ortaya bir çıkarmaktadır. Örneğin, okulda yoksa bir işlik kurmak, bir kitaplık kurmak, köyün sağlık koşullarını ele almak, çevre incelemesi ile ilgili bir kitapçık meydana getirmek vb.

76 2- İfade ve Beceri Projeleri: Öğrenilmiş olan şeyleri daha iyi geliştirmek, uygulamak ve kullanmak için yapılan çalışmalardır. Örneğin, iyi ve güzel okumak, iyi yazı yazmak, silindirin alanının hesaplamak, ondalık sayıların toplanmasını çabuk yapabilmek gibi.

77 Sorun Projeler: Zihnimizde beliren bir sorunun esasını öğrenmek, davranışlarımıza engel olan, çevre koşullarına engel olan sorular, sorun projelerdir. Örneğin Radyonun ve televizyonun niteliği nedir? Elektrik nasıl meydana gelir? Köyümüz nasıl kalkınabilir? Vücudumuzda kan nasıl dolaşır? Niçin her istediğimizi yapamayız gibi.

78 4- Estetik Projeler: Daha çok sanat eserlerinin kritiğini öngören projelerdir. Örneğin bir tabloyu, bir oyunu, bir hikâyeyi, bir piyesi, bir heykeli, bir şiiri, bir müzik parçasını, mimari bir değer taşıyan eserlerin eleştirilmesi çalışmaları gibi. Proje olabilecek konuları “el ve fikir” projeleri diye ikiye ayırarak projede çeşitlerini daha da genelleştirebiliriz. Diğer pek çok yöntemde olduğu gibi Proje Yönteminde basamakları ve proje çalışmalarının sonuçlandırılması vardır.

79 Proje Yönteminin Basamakları
1- Proje Amacının Seçilmesi: Öğrenci veya öğrenciler, doğal çevrede beliren ve çözülmesine ihtiyaç duyulan iş ünitelerini (projelerini) seçerlerken bunlardan neyi niçin seçeceklerini iyice düşünürler. Bunlardan öncelikle çözmek üzere bir projeyi alırlar. Bunu niçin çözeceklerini belirlerler. Böylece proje amaçları belirlenmiş olur. 2- Seçilen Projenin Planlaştırılması: Amaca varmak için, amacı çözmek için çalışma planı yapılır. Üye ve üyelerin üzerinde çalışacağı projeninin bütün çalışma yolları (yöntemleri) ve kaynakları belirlenir.

80 3- Uygulama: Belirlenen plana göre çalışmalar yapılır
3- Uygulama: Belirlenen plana göre çalışmalar yapılır. Yani plan uygulanır. 4- Çalışmanın Değerlendirilmesi: Çalışmalar bütün sınıfça ele alınarak belirlenen amaca varılıp varılmadığı kontrol edilir. Amaca uygun iş veya eser meydana geldiyse proje çalışması bitmiş demektir.

81 Tekniğin Üstünlükleri Yaratıcılığı özendirir
Bilimsel çalışma alışkanlığı kazandırır Grupla çalışmayı öğreterek, işbirliğini arttırır. Seçme, planlama, inceleme ve yürütme gücü kazandırır. Tekniğin Eksiklikleri Öğretmenin kontrolü azalmakta, gelişi güzel bir hava olmakta Yönetilmesi ve yürütülmesi güçtür. Ekonomik değildir. Bireysel gelişime fazla ağırlık verildiğinden sosyal gelişim ihmal edilir.

82 Yaparak ve Yaşayarak Öğrenme : İŞ YÖNTEMİ
Özellikle beceri gerektiren işlerde çalışacak ve çalışmakta olan personeli işin gerektirdiği nitelikte yetiştirmek amacıyla en yaygın bir biçimde kullanılan yöntem “iş başında eğitim”dir. Bu yöntem deneyerek, yanlış yapa yapa öğrenmeden, bir programa göre öğreticinin denetiminde öğrenmeye kadar değişik biçimlerde uygulanabilmektedir.

83 Bu yöntemde örneğin benzetişim yönteminde olduğu gibi çalışma yerinin benzerini yapmaya modeller oluşturmaya gerek yoktur. Öğrenci çalışma ortamında, ofiste, atölyede, tezgâh arkasında, makine başında eğitilerek sonuçta işiyle baş başa kaldığında yüz yüze geleceği pek çok soruna çözüm bulmaktadır. Eğitimi sırasında gelişmelerinden dolayı ödüllendirilmekte, yanlışlar alışkanlığa dönüşmeden düzeltilmektedir.

84 Yaparak Yaşayarak Öğrenme Türleri
1.Çeşitli araç ve gereçlerle bir işi bizzat yapmak 2.Gözlem yapmak 3.Deney yapmak. 4.Belli bir konuda anlatılan bir şeyi ilgi ile dinlemek veya kitap okumak. 5.Eski yaşantılara ve yeni bilgilere, tasarımlara dayanarak tümevarım, tümdengelim, çözümleme, bireşim gibi zihin yöntemleriyle tartışmalar yapmak.

85 Öğrenci işte ve iş yerinde deneyim kazanır.
Yöntemin Faydaları Öğrenci işte ve iş yerinde deneyim kazanır. İşi bizzat yaparak gerektiği biçimde öğrenir. Bilgi ve beceriyi birlikte kullanma imkânına kavuşur. Öğrencinin işini en iyi yapabilecek duruma gelmesi kurumu için büyük kazançtır.

86 Yöntemin Sınırlılıkları
Öğrenciler çoğu kez işi tecrübeli işçiler kadar hızlı yapabilmek için iş güvenliğine gereğince önem vermemektedirler. Eğer iş belli bir düzenleme ya da düşünmeyi gerektirmiyorsa o işi gelişigüzel öğrenebilmekte ve bu davranışını alışkanlık biçimine dönüştürebilmektedir. Bazen öğreticiler bu eğitimi normal çalışma düzeninin bozulması olarak görebilirler. Öğretimden çok üretim üzerinde durulabilir.

87 İş başında eğitimin başarısı için bu sınırlılıkların en alt düzeye indirilmesi gerekmektedir. Çünkü iş başında eğitim sınıf atmosferinde söz konusu olmayan üretimin baskısına çok açıktır. Öğrenci sürekli bir öğrenme içinde olması gerektiğini bilmeli ve istediği an öğreticiye başvurabileceğinin güvencesini duymalıdır. Yöntemin sınırlılıklarına dikkat edilmezse bu eğitim yöntemi o iş ortamında üretimi aksatıp, zaman kaybına neden olabilir.

88 Sorun Çözme Yöntem (ler)i
“Sorun çözme yöntemi” bir zihin yöntemidir. Bu nedenle, bütün yöntemlerin etkili bir biçimde kullanılması, zihnin bu yöntemlere göre çalışmasına bağlıdır. Zihnin bu yöntemlere göre çalışması, eğitim aracılığıyla kazanılabilir. Bundan dolayı, öğrenim gören kimseler, sorunlarını diğerlerinden daha kolay çizerler. Zeka ve eski yaşantılar da buna yardım eder.

89 “Sorun çözme yöntemi” John Dewey ( )’nin “düşünme” işini çözümlemesinden sonra öğretimde kullanılmaya başlamıştır. Bu yönteme göre, konular yaşamdan seçilir ve bir “Sorun” yahut “soru” biçimine konur. Öğretim etkinliği, sorun’un çözülmesi için, yapılacak bütün çalışmaları kapsar. Sorun çözme “iyi düşünmeyi” gerektirir. İyi düşünme alışkanlığı kazanmış kimseler, sorunlarını daha kolay ve doğrulukla çözerler.

90 1.Problemin varlığını sezme yeteneği
Bu konuyu incelemiş bulunan J.Dewey’in tespit ettiği özelliklere bağlı kalınarak geliştirilen iyi düşünmenin özellikleri özet olarak şöyle ifade edebiliriz. 1.Problemin varlığını sezme yeteneği 2.Problemin ne olduğunun açıkça anlaşılması. 3.İnceleme sırasında, problemi, sürekli olarak zihinde tutma yeteneği. 4.Cesaretli bir tahmin veya hipotez kurma yeteneği ve hızlılığı.

91 8.Hükümleri geciktirme veya kararlarda acele etmeme durumu.
5.Teklif edilen çözüm yollarını etraflı bir incelemeden geçirme yeteneği. 6.Problemle ilgili varsayımları saptama ve çözüm yolunu kesin bir şekilde ifade etme yeteneği. 7. Sağlam olmadığına kanaat getirilen hipotezi atma yeteneği ve hızlılığı. 8.Hükümleri geciktirme veya kararlarda acele etmeme durumu. 9.Sağlamlığını deneme amacıyla, varılan kararları yeniden kontrolden geçirme hızlılığı ve yeteneği

92 Yöntemin Üstünlükleri
Problemin farkına varma, ayırt edip tanımlama yeteneği kazandırır. Çözüm yolları üretme. Çözümü sınama, doğrulama ve sonuç çıkarma becerisi kazandırır. Günlük yaşamdaki durum ve problemlere uyumu sağlar. Muhakeme, mukayese ve en doğruyu seçmeye olanak verdiği için objektif bir metodudur. Sistemli düşünme ve karar verme alışkanlığı kazandırır. Bilimsel görüş ve düşünüş kazanılmasını sağlar. Başkalarının fikirlerinden yararlanılması gereğini öğretir. Planlı çalışma alışkanlığı kazanılmasını sağlar. Öğrencinin mevcut ve elde ettiği bilgileri sınıflama, sıralama, diğer yöntemlerle işleme ve bunları yorumlayarak değerlendirme alışkanlığı kazandırır. Etkili teknikleri keşfetme ve zamanı iyi kullanabilmeyi geliştirir. Olay, olgu ve objeleri gözlemleme, ölçme test etme, hali hazırdaki bilgilere dayalı olarak tahmin etme, kestirme ve genellemeler yapabilmeyi sağlar. Öğrenmeyi daha mantıklı ve daha sağlam temele dayandırır.

93 Yöntemin Sınırlılıkları
Her konuda uygulamaya elverişli değildir, kullanılırsa öğretim monoton bir hale gelir. Çok zaman alıcı bir metodudur. Bu da öğretmenin tutumuna bağlıdır. Her zaman tatmin edici netice vermez. Materyalin öğrenci tarafından temini güç olabilir ve maddi imkân gerektirir. Öğrenmenin değerlendirilmesi güçtür. Harcanan emek, enerji ve zamana deymeyebilir. Problem oluşturma bazen yöneticilerle, velilerle ya da diğer ilgililerle anlaşmazlığa neden olabilir. Önemli Sosyal problemleri anlayacak olgunluğa erişmemiş öğrencilerle bu yöntemi uygulamak güçleşir.

94 “Bana benim için hayati önemi olan bir problem çözmek için 1 saat süre verilirse, bunun 40 dakikası problemi incelemeye, 15 dakikası problemi yeniden gözden geçirmeye ve 5 dakikasını da problemi çözmeye ayırırdım.” (Albert Einstein) “Zihnimizin kavramlar arasında bağlar kurarak yargılar (hükümler) elde ettikten sonra, bunarlın bilinenleri yardımı ile bilinmeyenleri bulmaya çalışmasına akıl yürütme (muhakeme) denir” Akıl yürütmenin bilimsel (yolları, aşağıda açıkladığımız sorun çözme yöntemleridir.

95 Tümdengelim (Dedüksiyon = Deduction) Yöntemi
Aklın gerçek olarak kabul ettiği hükümlerden veya prensiplerden, özel hüküm ve prensiplere varma yoludur. Tümdengelim yöntemi, öğretim de de bilimdeki karakterlerini muhafaza ederek kullanılır. Aklın hakikat olarak kabul ettiği genel hükümlerden veya prensiplerden, kanun veya kurallardan çıkarak daha özel mahiyetteki zaruretleri sonuçlara, yeni hükümlere veya hakikatlere varılmasını amaç edinir.

96 Tümdengelim yöntemi daha çok, tümevarımın tamamlayıcısı ve devamı olarak uygulanırsa da yalnız başına da uygulanabilir. Bununla birlikte zihin sorunu çözerken bu iki yöntemi iç içe ve birlikte kullanarak sonuca varır. Bu yöntemle zihin, daha çok buluğdan sonra etkin halde çalışmaya başlar. Çünkü bu yöntem daha çok soyut düşünmeyi gerektirmektedir. Zihinsel olgunluğu gerektirir. Sorunların ağırlığına göre bu yöntem ilkokulun ikinci devresinden itibaren kullanılabilir

97 Tümevarım (İstikra = Endüksiyon = İnduction) Yöntemi
Tümevarım yöntemi, zihnin olaylardan, örneklerden kanunlara gitme yoludur. “Gerçek tümevarım, yöntemli ve deneye dayanan tümevarımdır. Burada uygun yöntemlerle kontrol edilmiş olaylardan kanun çıkarılır.” Zihin yeni bir genel yargıya (hükme) varırken, gözlem deney, inceleme ve diğer yöntemlerle edindiği en az iki grup yargıyı zorunlu kılar, ve bu iki grup yargıdan çıkan, yeni bir genel yargıya varılır.

98 Pek çok dersin öğretimi tüme varıma dayanır
Pek çok dersin öğretimi tüme varıma dayanır. Bu bakımdan tümevarım yöntemi, öğretimde kullanılan önemli yöntemlerden biridir. Matematik, Dilbilgisi, Fes ve Tabiat bilgisi derslerinde daha çok bu yöntem kullanılır. İlkokul çağına gelmiş bir çocuk, tümevarım yöntemine göre düşünmeye başlayabilir. Bu bakımdan ilkokulun birinci devresinden itibaren seviyeye uygun olarak tümevarım yöntemi ile çalışmaya başlanabilir. İlköğretim okullarında özellikle yeni bilgi ve deneyimler kazandırmada tümevarım yöntemi tercih edilmelidir. Tümevarım yöntemi, her şeyi denemeye alır, diğer yöntemleri yerine göre kullanır ve aklın süzgecinden geçirir.

99 Özet olarak “Tümevarım, henüz açıklanmamış olaylar karşısında kalındığı zaman kullanılan muhakemedir. Olaylardan hareket edilir, genel kanuna yükselinir. Bu, özellikle araştırma, keşif ve türetme aracıdır; arayanların kullandığı bu davranışlar; meydana gelmekte olan ilmin izlediği yoldur”

100 Çözümleme (Tahlil, Analiz) Yöntemi
Çözümleme, öğretimde zihnin konuyu (sorunlu), daha iyi ve tam olarak öğrenmesi için öğelerine ayırması ve öğeler arasındaki ilişkileri ayrı ayrı yönlerden incelenmesi işidir. Bu biçimde öğeler arasındaki ilişkiler sezilir. Öğrenme daha çabuk ve sağlam olur. Çünkü konunun öğelerini ayrı ayrı yönlerden incelemek daha kolaydır. “Bütünü gelişigüzel parçalamak çözümlemek değildir. Bir ekmeği dörde bölmek veyahut dilim dilim doğramak onu parçalamaktır. Fakat ekmeğin yapısını meydana getiren tuz, su, nişasta, protein vb. öğelere ayırmak bir çözümlemedir. Çözümleme işi; ders konularında, fikirler üzerinde, sosyal sorunlar da, maddeler üzerinde ve çözüm bekleyen her yerde yapılabilir.

101 Bir maddenin öğelere ayrılarak incelenmesi, bir çözümlemedir
Bir maddenin öğelere ayrılarak incelenmesi, bir çözümlemedir. Cümleyi meydana getiren özne, tümleç, yüklem bakımından bölümlere ayırarak incelemek bir çözümlemedir. İlk okuma ve yazma çözümleme yöntemiyle yapılmaktadır. Yeteri kadar cümleler kavratıldıktan sonra, cümleler kelimelere, kelimeler hecelere, heceler harflere ayrılarak mantıki okuma ve yazmaya geçilir. Okullarda çözümleme yöntemi, öğretme ve öğrenmenin başta gelen yöntemlerindendir.

102 İlkokul programında ünitelerin işlenişinde izlenen “üniteleme basamakları” çözümleme yönteminin sistematik bir biçimidir. Çözümleme yöntemi, problemin çözümünde tümevarım ve tümdengelim yöntemlerinin birinci basamakları olan, “problemin niteliğinin iyice anlaşılması” basamağında yer alır. Çözümleme öğretiminde çoğunlukla eksiksiz bir akıl yürütme yöntemidir. ( KEMERTAŞ, İsmet. 2003: ) Eşya ve olayların, gerçekten değil de düşünerek kısımlarına ayrılmasına düşünerek (zihinsel) çözümleme denir. Bir matematik sorunu çözmek için çeşitli koşulların düşünülmesi, ilişkilerin kurulması, bunların doğru olup olmadığının zihinde karşılaştırılması gibi.

103 Bireşim (Terkip, Sentez) Yöntemi
Bireşim, öğeleri birleştirip bir bütünü meydana getirmek demektir. Birbiri ile ilişkisi bulunan parçaları birleştirerek, evvelce analiz edilen şeyi, tekrar meydana getirmektir. Saatin çeşitli parçaları birleştirilerek bir saat meydana getirmek, ayrı ayrı fikir ve duyguları birleştirerek geçerliliği olan bir bütün fikir meydana getirmek, birer bireşim işidir. “Çözümleme ile niteliği anlaşılan konuyu, tümevarım ve tümdengelimden giderek zihnin sonuca varmasıdır.

104 Bireşim yöntemi, çözümleme yönteminin karşıtı bir yöntemdir
Bireşim yöntemi, çözümleme yönteminin karşıtı bir yöntemdir. Bu yönteme çözümlemeden sonra başvurulur. Çözümleme sonucunda ayrılmış olan öğeler, fikir ve duygular, mantığa uygun ve bir sıraya göre birleştirilip bütün tekrar meydana getirilir. Bu yöntem, tümevarım ve tümdengelim yöntemlerinin oluşumunu meydana getiren basamakların sonuncusudur. Bu basamaklarda genellemeyi ve gerçekleşmeyi sağlar. Yöntem ilkokulun Hayat bilgisi, Fen bilgisi, Geometri, Yazılı ve Sözlü anlatım, ilk okuma ve yazmada (çözümleme sonucunda harflerden hecelere, hecelerden kelimelere, kelimelerden de cümlelerin meydana getirilmesi ve mantıki okuma ve yazmaya geçilmesi), Resim – iş, müzik derslerinde uygulanır. Bu yöntem öğreneni aktif kılar. Ancak, ilköğretimde bireşim yöntemi, sınıf ve seviyeye uygun olarak uygulanmalıdır.

105 Analoji Analoji, insan zihninin benzeyişlerden yararlanarak yaptığı bir akıl yürütme yoludur. Bir veya birkaç bakımdan benzerlik gösteren şeylerin başka yönlerden de benzerlik göstereceğini düşünme yoludur. Benzerliklerin yardımıyla bilinmeyeni elde etme yoludur. Analoji yoluyla elde edilen sonuçlar, tümevarım ve tümdengelim gibi kesin değildir. Sonuçlar yanıltabilir. Bununla birlikte analoji de bir akıl yürütme yoludur. Bu konuyu açıklayacak olursak; Birada, ortak olan ve bilinenin, temel niteliği dayanması zorunludur. Örneğin, hayvanlar üzerinde yapılan inceleme sonuçlarının İnsan içinde geçerli olduğunu savunmada, insan ve hayvanın temel niteliği canlı olmaları ve benzer evrim zincirinde bulunmaları.

106 “Kavrama, analiz ve sentez seviyesindeki hedef davranışların özellikleriyle, analojik nitelikleri birbirine denk düşmektedir. Çünkü pek çok buluş analoji ile bulunmuştur. Uçak kuşlara, denizaltı balıklara, helikopter yusufçuğa benzetilerek yapılmıştır.(SÖNMEZ, Veysel :172) Yaratıcı düşünmesin doğasında analojik düşünme vardır. Tabiat bilgisindeki sınıflandırmaların temeli analojiye dayanır. Analoji “yakından uzağa, bilinenden bilinmeyene” ilkesiyle öğretime girmiştir diyebiliriz. Bu suretle de öğretimde çok kullanılan bir akıl yürütme yoludur.

107 Bireysel çalışma yöntemi
Bireyin kendine uygun ortam hazırlayarak çalışmasıyla gerçekleşir.

108 Kullanımı: Öğrencinin kendi başına bir konuyu öğrenmek istediği ve kendi başına çalışma yapmak istediği zaman kullanılır. Bireyin konuyu yaparak yaşayaraköğrenmesinde ve araştırma yoluyla öğretime uygun durumlarda kullanılır. Her düzeyde kullanılan bireysel çalışma daha çok bilişsel alanın uygulama, analiz ve sentez basamaklarındaki davranışların kazandırılmasında kullanılır.

109 Özellikleri Öğrenci merkezlidir Yaparak yaşayarak öğrenme temellidir.
Öğrenciler öğrenme durumlarını kendilerine göre ayarlar. Öğretim öğrencinin ilgi, ihtiyaç, ve yeteneklerine uygun olarak gerçekleşir.

110 Yararları En önemli yararı bireyin kendi öğrenme yoluna uygun ortam hazırlayabilmesidir.(Bilgisayar ile öğrenme, farklı öğrenme yollarına uygun ortamlar oluşturulabilir. Programlı öğrenmenin ve bilgisayar destekli öğretime uygun bir yöntemdir. Sınırlıkları: en önemli sınırlığı hedeften sapılma ihtimalinin yüksek olmasıdır.

111 . Mikro Öğretim Bu teknik, nasıl öğretileceği konusunda aday öğretmenleri yetiştirmek için öğretmen yetiştiren kurumlarda, özel sektör ve kamu kurumlarında hizmet içi eğitim çalışmalarında kullanılmaktadır Mikro öğretim normal öğrenme ve öğretim süreçlerinin karmaşıklığını basitleştirmeyi amaçlayan bir laboratuar öğretim yöntemidir. Mikro öğretim uygulamalarında, öğretmen adaylarına geniş bir deneyim imkanı sunulurken, adayın davranışlarında istendik yönde değişmeyi ve mesleki gelişmeyi sağlayacak ortam etkinlik ve yaşantıları sağlamak temel amaç olarak kabul edilmektedir. Bu yöntemde öğretmen yetiştirmek, öğretmen adaylarına kişilik kazandırmak ve araştırma yeteneklerini geliştirmek amacı güdülür. Sözü edilen yöntem, öğretmen adaylarına yeni öğretim stratejilerini planlama ve uygulama konusunda mükemmel imkanlar sağlar.

112 Mikro öğretim, yüz yüze eğitimin gerçekleşebilmesi için sınıf içinde uygulanır.
Teknikle dersler kısa tutular (5-20 dakika arası) öğrenci sayısının, 1-5 öğrenci kadar az olmasına dikkat edilir. Her dersin öğretilme amacı yeterince açıklanır. Ders verilirken zamanın ayarlanmasına çok dikkat edilir. Burada önemli olan konu, mikro öğretim tekniğinin uygulanması süreci içindeki evreleridir. Mikro öğretim, çoğunlukla “öğret-yeniden öğret [teachreteach cycle] çevrimi adı verilen bir sınama-yanılma durumu olarak saptanır.”

113 Öğret-yeniden öğret çevrimi altı basamaktan oluşur.
1-Verilen görevin gereklerine uygun bir mikro ders hazırlanır. 2-Belirlenen mikro ders öğretilir 3-Öğretme işleminin ne derece başarıyla yerine getirildiğine dair sözlü, yazılı ya da teyple dönüt alınır. 4-Bu alınan dönüt ışığında mikro ders yeniden düzenlenir. 5-Mikro ders yeniden öğretilir. 6-Bu defa öğretme işleminde gerçekleştirilen ya da gerçekleştirilemeyen iyileştirmelerle ilgili sözlü, yazılı ya da teyple dönüt alınır.

114 Yeniden öğretme evresi isteğe bağlıdır
Yeniden öğretme evresi isteğe bağlıdır. Bazı çapraşık görevler, bu devreyi gerektirme yeniden öğretme evresi “öğretme evresi”ndeki öğrencilerin dışındaki yeni öğrencilere uygulandığında daha iyi sonuçlar alınabilir. Burada unutulmaması gereken diğer bir konu da, öğretmen adaylarının son derece ciddi bir biçimde, bilimsel yapıcı eleştiriler getirmeleri ve saygılı olmayı daima göz önünde bulundurmalarıdır.

115 Her bir öğretmen adayı, bu dersler de hem öğrenci hem de öğretmen rolündedir. Kendisine sıra geldiğinde kısa süreli dersleri verdikten sonra diğer bir öğretmen adayının, görevleri şöyle özetlenebilir; Gözlemleme, Betimleme, Değerlendirme, yazılı ve Sözlü olarak dönüt sağlama Öğretmen adayının ders sunumu genellikle filme alınır filme alınan dersin sunuluşu televizyon ya da videodan tekrar izlenir ve tartışmalarda eksiklikler üzerinde durulur. Daha iyi neler yapılabileceğine karar verilerek genel bir değerlendirme yapılır.

116 Mikro öğretim tekniği ile ders verme aşamaları
dakikalık ders planının hazırlanması. 2.Dersin işlenmesi ve mümkünse kayıt edilmesi (ses, video filmi) 3.Dersin ya da videoya kaydedilen dersin izlenmesi. 4.Dersin öğretmen ve izleyiciler tarafından değerlendirilmesi, düzeltmeler yapılması. 5.Dersin tekrar hazırlanıp işlenmesi 6.Grup tarafından tekrar işlenip değerlendirilmesi varsa öneri yapılması.

117 Tekniğin uygulamada dikkat edilmesi gereken hususları
* Uygulamak için belli bir davranışı seçiniz. * Seçilmiş davranışı dikkatli bir şekilde tanımlayınız. * Amaç ya da amaçlarınızı özenle belirleyiniz. * İçeriğe karar veriniz. * Belirlenen beceri, süreç ya da davranışları değerlendirmede kullanılacak ölçütler oluşturunuz.

118 * Kullanacağınız materyal ve araçları hazırlayınız.
* Ders planı biçimine karar veriniz. * Dersi saptanan süre için de bitiriniz. * Performansı değerlendirecek özel değerlendirme formları geliştiriniz ve bunları kullanınız. * Öğretim yapmadığınız zamanlar grupta öğrenci rolü oynayınız ya da araçları kullanınız. * Gruptaki diğer öğrencilerin yazılı eleştirisini yapınız. * Her grubu, her mikro öğretim oturumundan hemen sonra sözlü olarak eleştiriniz. * Kendi dersinizi tekrar kayıtlardan izleyip, kendinizi eleştiriniz. * Dersi tekrar öğretiniz. * Her tekrarda zamanın elverdiği ölçüde yeni teknikleri deneyiniz.

119 Mikro öğretim yönteminin yararları
* Gerçek yaşantılar kazandırır. * Mikro öğretim yöntemi uygulaması ile öğretim programı kontrol altına alınabilir. * Belli hedeflerin gerçekleştirilmesini ön plana çıkartır. * Öğretimde bir labaratuar ortamı yaratır. * Sınırlı kaynaklarla daha geniş, daha denetimli deney yapma imkanı verir. * Çok değişik alanlarda kullanılabilir. Öğretmen eğitimi dışında tıp, özel eğitim, teftiş, rehberlik, spor gibi alanlarda da uygulanmaktadır. * Normal sınıf öğretiminin karmaşıklığını azaltır. * Mikro öğretim uygulamaları genişletilmiş kontrol imkanı sağlar. * Anında değerlendirme geri besleme ve kendini değerlendirme imkanı sağladığından aday (stajyer) öğretmenin değerlendirilmesinde yararlı olmaktadır.

120 Yöntemin Sınırlılıkları
* Sınıf yönetimi ve disiplinin sağlanmasına engel olabilir. * Video kamera gibi kayıt cihazları her okulda bulunmayabilir. * Mikro öğretim yönteminin uygulanmasında video kullanılması, deneyim değerlendirmesindeki denetim çeşitliliğinden vazgeçilmesine neden olabilir. * Bütün öğretim becerilerinin kazandırılmasına uygun düşmeyebilir. * Öğretmen adaylarında aşırı heyecan ve kaygı uyandırabilir. * Eleştiriye açık olmayan katılımcılar için öğrenilmiş çaresizlik davranışı ortaya çıkabilir. * Öğrenci sayısının fazla olmaması gerekmektedir. * Belirli bir olgunluğa erişmemiş öğrencilerde kullanılmaz.

121 Benzetim (Benzetişim) Yöntemi
Bu yönteme simülasyon da denilmektedir. Sınıf içinde öğrencilerin bir olayı gerçekmiş gibi ele alıp üzerinde eğitici çalışma yapmalarına olanak sağlayan bir öğretim tekniğidir. Diğer bir tanımla, öğrenmeyi desteklemek üzere gerçeğe uygun olarak geliştirilen bir model üzerinde yapılan bir öğretim yaklaşımıdır. (DEMİREL, Özcan. 2004: )

122 Gerçek durumların önemli boyutları, ya bir modelde özel olarak, ya da diyagram halinde, resimler ve diğer sembolik halinde, resimler ve diğer sembolik yollarla belirlenmektedir. Uygulamada zaman ve mekan genel olarak sınırlanmakta ve yaratılmak ve yaratılmak istenen gerçek durumun anlamlı yönleri seçilmektedir. Pilotların uçuş öncesi yapay koşullarda eğitim görmeleri, uçak bombardıman birlikleri ve astronotların eğitimi, tıpçıların kadavra üzerinde çalışmaları benzetim tekniğine birer örnektir.

123 Benzetim tekniği bir düşünce değil, bir hareket bir olaydır
Benzetim tekniği bir düşünce değil, bir hareket bir olaydır. Öğrenciler bu olaya katılırlar ve ona şekil verirler. Rolleri, işlevleri, görev ve sorumlulukları vardır. Problem çözme ve karar verme durumundadırlar. Bu açıdan analiz, sentez ve değerlendirme yapmak durumundadırlar (Küçükahmet 1983) Benzetim tekniği ile eğitsel oyunların aynı olduğu söylenir çünkü her ikisinde de gerçek bir sosyal sürecin canlandırılmasına çalışılır. Her iki tekniğin ayrıldığı husus, oyunlarda biri kazanana değin yarış sürer; benzetimde ise yarış olsa bile bu tekniğin gerekli bir parçası değildir.

124 Tekniğin Yararları * İlgi çekicidir. Öğrenme arzusu yaratır.
* Öğrenci gerçek ortamda kullanmadan önce araçların işlenmesini öğrenir. * Öğrenci araçlara ve yeniliklere alışır, ustalık kazanırlar. * Kazalar, harcamalar en aza indirilir. * Başarı ve başarısızlık çabucak anlaşılır. * Bu yöntemlerde öğrenciler problem çözerek problem çözmeyi karar vererek karar vermeyi ve etkinlikte bulunarak etkinliği öğrenirler. * Öğrencilerde analiz ve sentez yapabilme yeteneği gelişir. * Diğer bireylerle daha iyi iletişim kurabilmektedir. * Bildikleri ilkeleri hayata geçebilme yetilerini geliştirir.

125 Tekniğin Sınırlılıkları
Gerçek durumun tıpatıp aynısını yaratmak bazen zor olabilir. * Yapaydır ve genellikle basite indirgenmiştir. * Gerçekte, yapayında karşılaşılmayan durumlarla karşılaşmak mümkündür. * Karışık modeller öğrencilerin akıllarını karıştırabilir, basit modellerde canlarını sıkabilir. * Yapay modeli oluşturmak masraflı ve zor olabilir. * Gerçek modele uymayan yapay modelin özellikleri belirtilmeli gerçeği ile fark varsa bu belirtilmelidir.

126 Rol Oynama Yöntemi: Öğrencinin kendi duygu ve düşüncelerini başka bir kişiliğe girerek ifade etmesini sağlayan bir öğretme tekniğidir. Öğrencinin iyi rol yapabilmesi için yaratıcı düşünce önemlidir. Rol yapma, sosyodrama olarak da adlandırılır. Diğer bir tanımla sosyodrama, öğrencilere, insan ilişkileri konusunda daha çok bilgi, beceri ve anlayış kazandırmayı öngören ve oyun (rama) tekniklerinden yararlanma temeline dayalı deneysel bir eğitim tekniğidir.

127 Bu tekniğin uygulanmasında, öğrencilere rol dağılırken dikkatli olunmalı, özellikle ilk uygulama için gönüllü ve başarılı öğrencilerin rol almasına özen gösterilmelidir Roller ve oynayacak kişiler belirlendikten sonra sahne düzeni ya da durum öğrencilere açıklanır. Rol yaparken öğrencilerden öğrendikleri diyalogda ya da bir konuşma metninde geçen aynı cümleleri kullanma yerine o durumda söylenmesi gereken ve öğrendikleri cümle kalıbına uygun düşen kendi cümlelerini kullanmaları istenir.

128 Rol oynama işlemi öğrencilerde; Duygularını anlamalarını, davranışları, değerleri ve algılamalarına yönelik içgörü kazanmalarını, davranışlarını ve sorun çözme becerilerini geliştirmelerini, çeşitli yaklaşımlarla bir konu hakkındaki sorunları çözmelerini sağlar. Akıcı konuşma ve düşüncelerini ifade etme becerisini kazandırır.

129 Eğitsel Oyunlar Yöntemi
Öğrenilen bilgilerin pekiştirilmesini ve daha rahat bir ortamda tekrar edilmesini sağlayan bir öğretim tekniğidir. Eğitsel oyunlar özellikle öğrenmeye yönelik olmalı ve bir amaç için sınıf içinde uygulanmalıdır. Çocuğa öğretmekte güçlük çekilen pek çok kural, oyun sırasında kolaylıkla öğretilebilir. Nesneleri sıralama düzene koyma, karar verme seçim yapma ve işbirliği, başkasının yaptığına saygı gösterme gibi kural ve kavramları çocuk, oyunlar sırasında farkına varmadan öğrenir.

130 Oyun hayal gücünü geliştirir, dil gelişimini sağlar, insanlar arası etkileşimi arttırır, çocuğun kendi bedenini denetlemesine yardımcı olur. Dikkatini toplamasını sağlar. Bunların yanı sıra oyun, çocuğun çevreyi gerçek yönleri ile tanıma ve araştırmasına imkan veriri, yetişkin rollerini benimsemesini sağlar, mantık yürütme yeteneğini geliştirir, kuralları kavramayı ve kurallara uymayı kolaylaştırır. Çocuğun kendine güvenini arttırarak keşfetme isteğini uyarır. Çocuk oyun sayesinde fazla enerji birikimini de topluca kabul edilen bir yolla boşaltma olanağını bulur

131 En pasif öğrencilerin bile bu etkinliklere katılım sağlanır öğrenme zevkli hale gelir.Öğretmen, sınıf içinde eğitsel oyunlardan başarılı bir şekilde yararlanabilmek için dikkatli ve titiz bir hazırlık yapmalıdır. Oyunlar, bütün öğrencilerin rahatça anlayıp etkin katılımlarını sağlamayacak düzeyde basit, kolay ve gerçekten ilginç olmalıdır. Bu nedenle seçilen oyunlar öğrencilerin farklı düzey ve yeteneklerine uyarlanabilecek bir esneklikte olmalıdır.

132 Oyunun kuralları sınıftaki herkesin katılımına izin verebilmeli ve oyunun belli bir amacı olmalıdır. Bu nedenle oyunun kuralları açık seçik anlaşılmalıdır. Öğretmen her oyuna bir ders saatinin beş ya da on dakikasını ayırmalı ve genellikle bu etkinliklere dersin ortasında ya da sonunda yer vermelidir. En önemli hususlardan biri, oyun oynarken zayıf öğrencilerin hatalarının üzerinde durulmamalı, herkesin etkin olarak oyuna katılımı sağlanmalıdır.

133 Kubaşık Öğrenme (İşbirliğe dayalı Öğretim) Yöntemi:
İşbirliği, ortak amaçlara ulaşmak için birden fazla bireyin birlikte çalışmasıdır. Öğretim etkinlikleri içini yapılan araştırmalar hem araştırmayı yapan bireyin kendisi hem de diğer grup üyeleri için yararlıdır. Grup üyelerinden birinin yetersizliği ve başarısızlığı diğer üyeler tarafından tamamlanır. Grup üyelerinden birinin yetersizliği ve başarısızlığın diğer üyeler tarafından tamamlanır. Grup üyeleri pozitif bağla birbirlerine bağlıdırlar. Yüksek başarı için bilgi, beceri ve kaynakları birleştirerek başarılı sunu yaparlar. İşbirlikçi öğrenme, grupla çalışmanın bir benzeridir.

134 Tekniğin Yararları Öğrencilerin, öğrenmeye güdülenmelerine ve dikkatlerini sürdürmelerine yardım eder. Özellikle düşük yetenekli öğrencilere, problem çözme ve üst düzey düşünme becerilerinin kazandırılmasında etkilidir. Bireye, dünyayı diğer insanların bakış açısından görme yetisini kazandırmaktadır. Başkalarının fikirlerine saygılı ve hoşgörülü olmayı öğretir. Karşılıklı etkileşimle öğrenme zevkli hale gelebilir. Sorunların çözüm yollarının birden çok yöntemle olabileceğini öğrenirler.

135 Tekniğin Sakıncaları Eksikliklerinin tamamlandığını gören öğrenci bun su istimal etmeye çalışabilir. İyi planlanmazsa öğrenciler kendi görevlerini başkasına yıkmaya çalışabilirler. Öğretmen öğrencileri başı boş bırakmamalıdır.

136 Küme Çalışması (Grup Çalışma) Yöntemi
Grup, birbirleriyle ilişkileri ve aralarında ortak değerleri olan, birbirlerine bağlı iki veya daha fazla kişiden oluşmuş toplumsal bir birimdir. Uzmanlaşmanın esas alındığı günümüzde grup (küme) dinamiğinde hem kolektif çalışma hem de uzmanlık alanında üstün başarının sağlanmasıyla etkili bir çalışma ürününün ortaya konması mümkündür. Bu metotla hem sorumluluk bilinci gelişmekte, hem de ülke kalkınmasında etkili olmaktadır.

137 Grup, belli bir amaç için, aynı yerde bulunana kimse ve nesneler bütünüdür. Küme, grup içinde duruma göre kurulan daha küçük topluluklardır. Gruba bağlıdırlar ve grubun parçasıdırlar. Gruptaki öğrenci sayısı ve üniteye göre, 3-7 kişiden kümeler, kümeler içinde 2-3 kişiden komiteler oluşturulur. Bireysel çalışmalar ihtisaslaşarak birleşince komite, komite birleşince kümeler, kümeler birleşince grup oluşur. Her kümede başkan, sözcü, yazman ve diğer görevli üyeler bulunur. Konunun tamamını sınıftaki kümelerin tamamı alır, birisi aktarır. Konu kısımlara ayrılır, her küme bir kısmını anlatarak raporlaştırır. Kümeler ünitedeki konuları anlatarak sınıfı bilgilendirirler.

138 Tekniğin Üstünlükleri
Öğrenciler serbest konuşarak daha iyi fikirler ortaya koyabilir. Öğrencileri daha iyi kontrol etmek ve anlamak mümkün olur. Öğrenciler arasında karşılıklı etkileşim mümkün olur. Öğrencileri değerlendirmek, daha iyi beceriler kazanmalarına imkan sağlar. Başkanlarını dikkatli dinlemeyi ve toplulukta konuşmayı öğrenir. Öğrenci yardımlaşma ve işbirliği öğrenir.

139 Disiplin sağlanması zorlaşabilir.
Tekniğin Zorlukları Disiplin sağlanması zorlaşabilir. İyi bir planlama ve hazırlık gerektirir.

140 Ödev Yöntemi: Ödev Oğuzkan (1985) belli bir ders konusu veya ünitesi ile ilgili olarak öğrencilerden yapmaları istenen zihinsel ve bedensel çalışmalar denir. Ödevler öğrenilenlerin tekrar edilmesinde, yeni konulara yönelik olarak öğrencilerin hazırlanmasında kullanılmalıdır. Hangi konu ve düzeyde olursa olsun ödev hazırlama konusunda öğrencilere yönergeler ve gerekli bilgiler verilmelidir.

141 Özgün içerik, biçim ile anlatımı olan ödev yazma, klasik “kompozisyon” derslerinde öğretilen ya da öğretilmek istenen “kompozisyon yazmaktan öte bazı bilgi ve beceriler gerektirir. Ödev hazırlama bir araştırma raporu gibi problem çözme sürecinie dayanması gerekir. Aksi takdirde yazılanlar bir alıntıdan öteye gitmeyecektir.

142 i.Ödevin konusu işe yarar olması
Ödev tekniğinin uygulanması aşamasında şu noktalara dikkat edilmelidir: i.Ödevin konusu işe yarar olması ii.Ödevin verilmesindeki amacın belirlenmesi iii. Ödevin ne kadar sürede hazırlanacağı iv.Ev ödevinin düzeninin ve formatının belirlenmesi v.Ödevlerin takibindeki yeterlilik 1 a- Ödev işlenen konuları kapsıyor mu? b- Öğrencilerin öğrenme düzeylerine uygun mu?

143 2 a- Öğrencilerin ödevleri kabullenmişlik derecesinin düzeyi nedir?
b- Öğrencilerin ödevin niçin verildiği konusunda bilgi sahibi midirler? 3 a- Ödevlerin öğrencilerin ne kadar vaktini alıyor? b- Ödevlerin hangi sıklıkla verilmesi gerektiğinin belirlenmesi 4 a- Öğrenciler ödevlerini nasıl yapacaklarını biliyorlar mı? b- Ödevle ilgili özel koşullar açıklanmalı veya yönerge olarak belirtilmeli 5 a- Ödevi başarı ile yapanla yapmayanın ayırt edilmesi b- Öğrenciler başarısız oldukları ödevlerin doğrularına ulaşabiliyor mu? Ödevler ezbere ve doğrudan bilgi alıntısı şeklinde değil problem çözme ve kavramaya yönelik olmalıdır.

144 Sergi Yöntemi Öğrencileri aktif hale getiren, sadece oyun ve eğlence için değil öğretme ve öğrenme deneyimi kazandıran bir tekniktir. Özellikle beceri, iş ve sanat öğretiminde bu teknikten yararlanılabilir. Bir yönüyle bu teknik yaparak yaşayarak öğrenmeyi gerektirir. Sergi genellikle sınıf içi öğretimi tamamlama, belirli bir konuya ve etkinliğe ilgi uyandırma, işlenmiş olan bir konuyu özetleme ve örneklendirme, öğrenilenlerin kalıcılığını sağlamak amacıyla uygulanır. Bu tekniğin uygulanması oldukça zaman alır. Bu nedenle eğer derste sergi tekniği kullanılacaksa öğretim döneminin başında konu ve etkinlikler planlanmalıdır. Sergi için her öğrenci kendi çalışmasını seçer.

145 Sınıfça belirlenen amaçlar doğrultusunda her öğrenci kendi konusu ve görevi ile ilgili hazırlık yapar. Konu içeriği öğretmen denetiminde belirlenir. Bu aşamanın zaman olarak iyi planlanması gerekir. Sergilenecek ürünlerde hangi özellikler bulunacak ve öğrenirler hangi kurallara uyacak gibi faktörlerin sınıfça belirlenmesi gerekir. Her bir öğrencinin kendi hazırlığını ne kadar sürede tamamlayacağı önceden belirlenmelidir. Sergi günü bütün öğrencilerin ürünleri organize bir şekilde yerleştirilmelidir. Gerekiyorsa ders araç ve gereçleri sergi esnasında hazır bulundurulmalıdır. Ürünlerle ilgili tanıtıcı broşür ve bilgiler verilmelidir. Sergilenen ürünlerin niteliği hakkına öğrencilerin değerlendirme ya da kritik yapmaları sağlanmalıdır. Bu değerlendirmeler bir araya getirilerek tüm sınıfça tartışmalar yapılmalıdır.

146 Tekniğin Üstünlükleri
Öğrencilere bir şeyler üretme ve başarma hazzını verir. Öğrenciyi aktif kılar ve aktif olmaya özendirir. Öğrencilere yeteneklerinin farkında olmasını sağlar. Tekniğin Zorlukları Zaman alıcı, masraflı ve iyi planlanmayı gerektirir. İyi planlanmaz ve zamanında yapılmazsa emekler ve zaman boşa gidebilir.

147 Gezi Yöntemleri Okul ve sınıf içi çalışmalarını tamamlamak daha anlamlı kılmak amacıyla uygulanan planlı ziyaretlerdir. Bu teknik gerçek dünyayı tanıma imkanı verir. Bu teknik bütün hedef ve davranış boyutlarında öğrenileri aktif kılar. Öğrenciler gezi etkinliği esnasında çok çeşitli bilgileri duymakta, görmekte; obje ve durumları duyu organlarıyla test etmekte; bütün bunları yaparken de zevk ve haz almaktadır. Gezi yapılacak ortam, bir resmi kurum ya da doğal bir alan olabilir.

148 Tekniğin Üstünlükleri
Konuyu ilgi uyandırır Öğrencilerin yaşayarak öğrenmelerini yani ilk elden öğrenmelrini sağlar. Diğer öğrenmelere temel teşkil eder. Öğrenilenlere açıklık kazandırır. Tekniğin Eksiklikleri Yasal sorumluluğu fazladır. Disiplinsizlik olabilir. Diğer derslere devamı aksatabilir. Konuya uygun yer seçmek zor olabilir. Planlama gerektirir organizasyonu zordur. Uzun sürü, mali destek gerektirir.

149 Programlı Öğretim Programlı öğretim, ünlü psikolog Skinner’in pekiştirme ilkeleri esas alınarak ortaya atılmış bir öğretim tekniğidir. Programlı öğretim temelde öğretimin bireyselleştirilmesi ve hatanın en aza indirilmesi gibi iki önemli yenilik getirmektedir. Programlı öğretim öğrencinin öğrenme sürecine etkin katılmasını, bireysel öğrenme hızına göre ilerleme kaydetmesini ve öğrenme sonucunun anında kontrol edilmesini sağlayan bir tekniktir

150 Programlı öğretimin temelini oluşturan Skinner’ın pekiştirme ilkeleri aşağıdaki gibidir.
a-Küçük adımlar ilkesi: Bilgi üniteleri, adım adım öğrenciyi ilerlemeye yöneltecek bir biçimde düzenlenmelidir. Üniteler en küçük birim olmalıdır. b-Etkin Katılım İlkesi: Her bilgi ünitesi bir ilerleme aşaması oluşturmaktadır. Bu aşamada bir alıştırma ya da bir soru bulunmaktadır. Soru, verilen bilginin kazanılıp kazanılmadığını yoklamaktan başka bilgiyi edinmede ve özümlemede bir araç olmaktadır. Böylece soru bir işlemi, bir eylemi başlatmakta yani öğrenme olayını sağlamaktadır. Öğrenme işi öğrencinin kendisi tarafından yapılmaktadır. Böylece öğrencinin etkin katılımı sağlamaktadır.

151 c-Başarı İlkesi: Öğrenciler hep başarmak zorundadırlar
c-Başarı İlkesi: Öğrenciler hep başarmak zorundadırlar. Sorular da öğrencilerin başarabileceği güçlük düzeyinde olmalıdır. Güçlüğü aşmak bir sonraki öğrenmeler için gerekli olan güdüyü oluşturmaktadır. d-Anında Düzeltme İlkesi: Öğrenci soruyu cevapladıktan daha sonra doğru cevapla karşılaşmakta, böylece kendi kendini kontrol etmekte ve düzeltme de hemen yapılmış olmaktadır. Anında kontrol, pekiştirmenin temel öğesidir.

152 e-Dereceli (Kademeli) İlerleme İlkesi: İlerleme, aşamalı ve mantıklı olmalıdır. Yapılacak işlemlerin düzeyi basitten karmaşığa, bilinenden bilinmeyene, kolaydan zora doğru olmalıdır. f-Bireysel Hız İlkesi: Öğrenci, zamanı kendine uygun olarak ayarlanmaktadır. Başarısızlık, ya da sınıfta kalma söz konusu değildir. Böylece sınıf ortamında öğrenciler arasında düzey farklılığının yarattığı olumsuzluklar da ortadan kaldırılmak istenmektedir. Sınıf geçme de belirli süre kuralı da geçersiz olmaktadır.

153 Programlı öğrenmede öğrenme materyalinin özel hedefleri belirlenmektedir. Öğrencinin kendi kendine öğrenmesi sürdürmesi için yeterli derece de kılavuz verilmektedir. Ön bilgisini ölçmek için ön test verilmektedir. Küçük bölümlere bölünen materyal sunulmaktadır. Her bölüm, bir de içeriğini ölçerek bir soru ile tamamlanmaktadır. Bu soru doğru bir şekilde cevaplandırıldığı takdirde öğrencinin motivasyonunu yükseltmekte ve ilerlemesini sağlamaktadır. Birçok küçük üniteden oluşan materyalin sonunda öğrenciye bir de son test verilmektedir

154 Öğrencinin bir üniteden diğer üniteye geçmesi için bir önceki ünitede başarılı olması gerekmektedir. Başarılı olmayan öğrenciler, aynı üniteyi veya eşiti olan bir diğeri tekrar etmektedirler. Bir öğrencinin başarılı olması için Skinner %95 gibi yüksek bir kriter öne sürmüştür. Bunun gerçekleşmemesi için herhangi bir nedenini bulunmadığı inanmıştır. Programlı öğrenme materyalini tamamlayan öğrenci, tam öğrenmeyi sağlamış bulunmaktadır.

155 Programlı öğretim araç ve yöntemleri, programlı öğretime göre hazırlanmış kitaplar ile programlı öğretim makinelerini ve bilgisayar destekli eğitim araç ve yöntemlerini kapsamaktadır. Programlı öğretim tekniğine uygun yazılmış kitaplar ve bilgisayar programları bulunmakla beraber ülkemizde uygulanması çok sınırlıdır. Bu kitapların alıştırma kitapları öğrencilere sınıf içi ve dışı etkinliklerde yararlı olabilir.

156 Programlı öğretim materyallerini hazırlamada üç ayrı model kullanılmaktadır. Bunlar doğrusal, dallara ayrılan ve atlamalı dalara ayrılan program modelleridir.

157 Bireysel Öğretim Yöntemleri
Öğrencinin bir şeyi öğrenebilmesi için, o şeyi, o konuyu yaşaması, o konu ile ilgili etkinliklerde bulunması gerekmektedir. Bu da öğrencinin kendi kendisine çalışması ile meydana gelir. Bu teknikle öğretmen, devamlı olarak öğrencilerin karşısına geçip der işlemez. Öğrenme konusunu verir, öğrencilerin kendi kendisine çalışmasını ister. Öğrenciler de kendilerine göre konuyu hazırlamaya çalışırlar. Öğretmen sürekli olarak öğrencileri kontrol eder. Bu çalışmalar ders saatlerinde olur. Bireysel çalışma bittikten sonra, konu grup çalışmasıyla bütün öğrencilere aktarılır.

158 Öğrenci konuyu okul dışında veya evinde kendi kendine de yapabilir
Öğrenci konuyu okul dışında veya evinde kendi kendine de yapabilir. Teknikle öğretmenini tutumu çok önemlidir. Öğretmen ve öğrenciler işbirliği içinde çalışmalıdırlar. Öğretmen kendi düşündüklerini değil, öğrencinin yaratıcılığı ile meydana getirdiği eseri ve yaptığı çalışmayı kabul etmelidir.

159 Bireysel çalışmada dikkat edilecek hususlar.
Planlı çalışma alışkanlığı öğrenciye kazandırılmalıdır. Zamanı değerlendirmeli ders zamanda der oyun zamanında oyun. Dinlenme ve eğlenmeye yer verilmelidir. Araç ve gereç kullanarak çalışma yapılması başarıyı arttırır. İş yapmaktan doğan zevki tadan öğrenci sonraki çalışmaları içinde güdülenir e yeni başarılar kazanır. Bu teknikte anlayarak kavrayarak çalışma esas olmalıdır. Yani ezberden kaçınılmalıdır. Kaynaklardan yararlanma ihmal edilmemelidir. Her öğrenciye kendi seviyesine uygun görevler verilmelidir. Aksi halde öğrenci bıkar ve kopya çekmeye başlayabilir, yalancılığa alışabilir. Öğrenciler kitaplıktan yararlanmayı öğrenmelidirler. Öğrenciden çalışmaları hakkında bilgi alınmalı yanlışları düzeltilmeli. Çalışmanın gidişatı takip edilmeli.

160 Bilgisayar Destekli Öğretim (BDÖ)
Bilgisayar, bireylere hızla etkileşime girmeyi, çeşitli biçimlerdeki çok sayıda bilgiyi saklayıp işlemeyi ve geniş bir dizi görsel-işitsel girdiyi göstermek için diğer medya araçlarıyla birlikte kullanılmayı sağlayabilmektedir. Bilgisayar bu özellikleriyle öğretimde potansiyelini de ortaya koymaktadır. Çeşitli öğretim etkinliklerinde öğrenci odaklı yaklaşımı benimseyerek bilgisayarı kullanan kurumlarda bilgisayara dayalı öğrenmeden sıkça söz edilmektedir. Bilgisayara dayalı öğrenme terimi kavrayıcı diğer bir deyişle şemsiye niteliği taşıyan bir terimdir. Bilgisayarla yönetilen öğretim ve bilgisayarla desteklenen öğrenme kaynakları terimleri yanında bilgisayar destekli öğretim de bilgisayara dayalı öğrenme terimi kapsamında yer almaktadır.

161 BDÖ, ders içeriğini sunmak için bir bilgisayarın öğrenciye doğrudan etkileşime girmesi için kullanılmasıdır. Öğretimi sunmada bilgisayarın etkili olup olmadığı uzun süre tartışılmıştır. (KAYA, Z ) Ayrıca, bilgisayarın öğretimde gerçekten işe yarayıp yaramadığını belirlemek üzere birçok deneysel araştırma da yapılmıştır. Bu araştırmalar, tüm öğretim alanlarında bilgisayarın giderek artan ölçüde etkin kazandığını göstermektedir. Kullik ve arkadaşlarının bir dizi araştırma bulgusunu özetlediği çalışmasında, bilgisayar destekli öğretimin, geleneksel öğretime oranla, öğrenci erişimlerini %10 ile %18 arasında arttırdığı belirtilmektedir

162 Ancak, bilgisayarın olumlu etkisi de, öğretim gereksiniminin iyi belirlenmesine bağlı olmaktadır.
Bilgisayar destekli öğretim kavramının ortaya atılışı 1960’lı yıllardan sonra olmuş, 1970’li yıllarda A.B.D.’deki üniversitelerin bünyelerinde bilgisayar destekli öğretim çalışmalarına ve araştırmalına yer verilmeye başlanmıştır. Bilgisayar destekli öğretimde, bilgisayarın öğretme sürecine öğretmenin yerine geçecek bir seçenek olarak değil, sistemi tamamlayıcı güçlendirici bir araç olarak girmesi esastır.

163 B.D.Ö’de öğretmen konuyu işlerken sahip olduğu donanım ve yazılım olanaklarına, konunun ve öğrencinin özelliklerine göre bilgisayarı değişik yer ve zamanlarda kullanabilir. Bu kullanım biçimleri: i-Öğretmen konuyu işler, dersi kaçıran ya da anlamayanlar için tekrar bir fırsat sağlanabilir. Bilgisayar burada özel öğretmen görevi görür. ii-Öğretmen konuyu işler, değerlendirme bilgisayar yardımıyla yapılır. iii-Öğretmen konuyu sınıfta işler, alıştırma, uygulama ve değerlendirme çalışmaları bilgisayar yardımıyla yapılır. iv-Konu bilgisayarla işlenir. Öğretmen danışmanlık yapar. Öğrencileri denetler.

164 ‘‘Diğer bir anlatımla BDÖ programlarının uygulanışı 1) alıştırma ve tekrar 2) Bire bir öğretim 3) problem çözme 4) benzetim programları olmak üzere 4 çeşittir

165 1-) Alıştırma ve Tekrar Programları:
İşlenmiş konularla ilgili alıştırma ve tekrar yapılmaktadır. Bu programın kullanımı ile ilgili iki türlü yaklaşım düşünülebilir.

166 a-Öğrenciye zorlukları farklı belli bir dizi soru verilerek yapılan alıştırmalar. Burada öğrencinin karşısına bir soru gelir. Öğrenci ekranda gösterilen soruya cevap verir cevap doğru ise bir başka soruya geçilir. Cevap yanlışsa soru bir daha sorulur. Verilen yanıt yine yanlışsa sorunun doğru cevabı verilir. Bu tür alıştırmalarda sorular ve sıraları programda sabittir öğrenciye göre değişmez. Bunlara bilgisayar kontrollü alıştırma programları denir.

167 b-Öğrencinin öğrenilmemiş davranışları ile ilgili sorular verilerek yapılan alıştırmalar; Öğrenci sırası ve sayısı belli olan sorular üzerinde çalışacağına, öğrenme eksiğinin olduğu konularla ilgili sorular üzerinde çalışır. Burada öğrencinin öğrenmediği bilgiler ve beceriler bilgisayar tarafından sorular yolu ile tespit edilir ve çalışma bunlar üzerinde yoğunlaşır. Bu sorulara çalışma havuzu denilmektedir. Öğrencinin kazandığı davranışlar ile ilgili sorular, (DEMİREL, Özcan. 2004: ) bilgisayarda öğrenciye ait başka bir yerde toplanır. Böylece, öğrenci yeniden çalışmaya başladığında öğrenilmiş davranışları ile ilgili sorularla karşılaşmaz. Öte yandan öğrendiklerinin kalıcılığını sağlamak için kazandığı davranışlar üzerinde de tekrar yapma imkanına sahiptir.

168 Bire Bir Öğretim Programları:
Bilgisayarın okullarda kullanılması ile bire bir öğretim belli bir ölçüde sağlanmaktadır. Bu tür programlar ile bir konu ile ilgili olgu, yöntem, kavram, ilke genelleme ve kanunların bilgisayardan öğrenilmesi amaçlanmaktadır. Bire bir öğretim programlarında bulunan öğeler şunlardır: * Öğrencinin dikkatini çekme * Öğrenciyi hedeften haberdar etme * Ön bilgileri hatırlatma * Uyarıcıyı sunma ve rehberlik sağlama * Davranışı ortaya çıkarma * Davranışı değerlendirme.

169 Bu tür programlar sayesinde öğrenci kendi hızına göre çalışır
Bu tür programlar sayesinde öğrenci kendi hızına göre çalışır. Ayrıca islediği kadar tekrar yapma imkânına sahiptir. Bu tip programlar öğretim zamanını kısaltmakta ya da bu zaman içinde daha fazla uygulama yapmayı mümkün kılmaktadır.

170 Problem Çözmeye Yönelik Programlar:
Eğitimin en önemli görevlerinden biri öğrencilerde karşılaştıkları problemleri çözme becerisini geliştirmektedir. Ancak problem çözümünün öğretilmesi kadar problemi çözmek için gerekli bilginin de öğretilmesi gerekmektedir. Bilgisayarın problem çözme becerisinin öğretimde yerini şu şekilde sıralamak mümkündür: * Öğrenci gerçek hayatta karşılaşabileceği problem üzerinde çalışabilir. * Problem ile ilgili bilgiye ulaşması çabuk ve kolay olur. * Öğrencinin, problem çözümünün hangi basamaklarında güçlükle karşılaştığı tespit olunur ve öğrenci güçlüğünün giderilmesi için yönlendirilir. * Öğrenciye çok fazla sayıda problem çözme imkanı tanıdığı için öğrenci deneyim kazanır. Problem çözmeye yönelik programların başında LOGO gelmektedir. Ancak bu tür programların hazırlanması ve geliştirilmesi oldukça zordur. A

171 4-) Benzetim Programları:
Benzetim, gerçek hayattaki olayların kontrollü bir şekilde temsil edilmesi olarak tanımlanabilir. Benzetim programları, öğretimi zenginleştiren, öğrencileri gerçek hayata hazırlayan ve bu işlevi yerine getirirken bilgi ve becerileri görerek ve yaparak kazanılmasını sağlayan programlardır. Benzetim programlarının devreye girmesi ile mevcut laboratuar ortamında gerçekleştirilmesi mümkün olmayan ve bu nedenle eğitim programında yer verilmeyen bilgi ve gösterilen eğitim programında yer alması sağlanmaktadır. Benzetim programları sayesinde,

172 * Tehlikeli olan deneyler
* Gerekli araç ve gereçlerin kontrollü ortamlarda bulunmadığı deneyler. * Zor tekrarlanabilen deneyler * Pahalı olan deneyler, eğitim ortamına getirilmektedir. Buna örnek olarak, çeşitli malzeme ve mimari özelliklerde yapılmış binaların farklı şiddetlerdeki depremlere karşı gösterecekleri dayanıklılığı test eden programlar verilebilir.

173 Bilgisayar Destekli Öğretimin Yararları
Öğrencileri sürekli etkin tutar. Her öğrenciye kendi seviyesine ve öğrenme hızına göre öğrenim sağlar Öğrenci konu ile ilgili sorularına yanıt alabilir. BDÖ de konular daha kısa sürede, sistematik olarak öğretilebilir. Kişisel yapısından dolayı potansiyelini ortaya koyamayan öğrenciler BDÖ de başarılı olabilir. BDÖ de öğretmenden öğretmene değişen öğretimin niteliği oldukça yüksek düzeye çıkabilir. Öğrenci kendine ait bir kişisel öğrenme ortamında rahatlıkla çalışır. Öğrenim küçük birimlere kadar indirildiğinde başarı, bu birimler üzerinde sınanabilir. BDÖ, öğretmeni dersi tekrar etme, ödev düzeltme vb. görevlerden kurtararak öğrencilerle bireysel olarak ilgilenme zamanı kazandırır. Öğretme öğrenme süreçlerinde, ses, grafik, animasyon vb. unsurların kullanılabilirliği konuları ilgi çekici hale getirebilir.

174 Bilgisayar Destekli Öğretimin Sınırlılıkları
1-Her konu alanına yönelik ve değişik yöntemlere dayalı bireyselleştirilmiş ders yazılımlarının geliştirilmesinin pahalı olması ve dolayısıyla öğrencinin almak zorunda olduğu hazır paket programlarının pahalı olması. 2-Bilgisayar sistemlerinin aksaksız çalışması için gerekli teknik desteğin sağlanmasındaki güçlükler. 3- Eğitim yöneticileri ve öğretmenler için kabul edilmiş yöntemlerden ağır teknolojik esasları nedeniyle antipati ve çekingenlik uyandıran ve ilgililerin çoğunun çok az deneyime sahip olduğu, göreli olarak denenmemiş yeni bir yönteme geçiş gerekliliği. 4- Eğitim dünyasının profesyonelleri ile bilgisayar ya da bilgisayar programcıları arasında yeterli koordinasyonun kurulamamış olması, böylece öğretim programları bilgi tabanının yeterli kalitede olmaması hatta çoğunlukla yetersiz olması, yazılmış programların yalnızca yazılım için seçilen bilgisayarla çalışabiliyor olması ve bilgisayar kullanıcılarına yardımcı olacak çok az sayıda uzmanın olması. 5-Her okulda yeterli sanıya bilgisayarın ve bu öğretime uygun öğretmenin yetiştirilmiş olma zorunluluğu.

175 Gözlem ve Gözleme Dayanan Yöntemler
Gözlem ve Gözleme Dayanan yöntemlere, Laboratuar yöntemi de denilmektedir.

176 Gözlem Yöntemi Öğretimde gözlem, belli eğitsel amaçları gerçekleştirmek için herhangi bir olay ya da varlığı, önceden hazırlanmış olan bir plan çerçevesinde incelemek demektir. Okulda organize edilen gözleme ilişkin geziye de gözlem gezisi denir. Gözlem planlı ve amaçlı bir etkinliktir. Gözlem öğrencilerin eşya, olay ve varlıkların doğrudan kendilerinden bilgi edinmelerini ve onların bilimsel bir araştırmayla ilgili temel becerileri kazanmalarını sağlayan etkili bir öğretim metodudur. Gözlem çocukta var olan inceleme ve araştırma merakının, öğretimde bilimsel bir biçim olmasıdır.

177 Gözlem Çeşitleri gözlem zamanı ve süresine göre; i.Sürekli gözlem
ii.Zamanı gelince yapılan gözlem iii. Ani gözlem

178 Araç kullanılıp kullanılmamasına göre
i.Araçsız doğrudan yapılan gözlem ii.Araçlı gözlem

179 Tekniğin Yararları *Eşya olay ve varlıklardan doğrudan kendilerinden bilgi edinilmesini sağlar. *Yakın çevrenin tanınmasını sağlar. *Okul – çevre ilişkileri gelişir. *Ders konularının yakın çevreden sağlanmasına olanak verir. *Daha çok duyu organının öğrenmeye katılmasını sağlar. *Bilimsel araştırma ve inceleme becerileri kazandırır. *İyi bir gözlemci olmayı sağlar. *Çevredeki kaynaklardan yararlanma imkanı verir. *Gerçek ve hayati bilgiler kazandırır.

180 Tekniğin Sınırlılıkları
*Sorumluluğu fazladır. * Disiplin biraz zordur. * Uygun gözlem yeri seçmek zordur. * Organizasyon zordur * Gözlem gezileri masraflıdır * Çok zamana ihtiyaç vardır. * İyi planlama yapılmazsa zaman boşa gider.

181 Dikkat edilmesi gereken hususlar
* Öğretmen yasal sorumluluğunu bilmelidir. * Gözlem yerini öğretmen daha önceden görmeli ve gereken çalışmalar yapılmalıdır. * Gezinin eğitsel değeri olmalıdır. * Gezi için okul yönetiminden izin alınmalıdır. * Gidiş – geliş düzenlenmesi yapılmalıdır. * Çocuklar için velilerden izin alınmalıdır. * Gözlem eğitim etkinliklerine bağlı bir ihtiyaçtan doğmalıdır. * Gezideki çalışmalar belirlenmelidir. * Gezinin sınıfça değerlendirilmesi yapılmalıdır.

182 Deney Yöntemi Öğretimde deney, bir kanunu kanıtlamak yahu öğrencilere hazır olarak kazandırılan bazı konulara ait bilgilerin doğruluğunu göstermek amacı ile yapılan koşulları değiştirebilen kontrollü gözlem ve incelemedir. Bu yöntemle kanunların ve ilkelerin doğruluğu somut olarak kanıtlanır. Öğrencilere anlatma yoluyla hazır olarak kazandırılan bilgilerden deneye girenlerin doğruluğu gösterilir.

183 Deney yöntemi bilimsel ve gözlemin ileri bir aşamasıdır
Deney yöntemi bilimsel ve gözlemin ileri bir aşamasıdır. Deney daha çok laboratuar yöntemidir. Deneyde koşullar hazırlanır. Olay meydana getirilir. Koşulları hazırlanmış, planlı, amaçlı yapay olarak meydana getirilen bir gözlemdir. Deneyin koşulları araştırmacı tarafından hazırlandığı için, buna “kontrollü gözlem” denir. Gözlemi deneyden ayıran husus, olayları ve varlıkları kendi oluşları içinde incelemek-

184 Öğretimde kullanılan deney daha çok, kanunların kanıtlanması ve ya bilgilerin doğruluğunun gösterilmesi yönündedir. Okullarda öğrenci seviyesine göre, yapılabilecek kolay deneylerle, öğrencileri ileriki aşamalara hazırlamak amaç edinilir.

185 Yöntemin Üstünlükleri
Bilimsel çalışmaların esaslarını öğretir. Sağlam bilgi kazanma ve uygulama imkânı verir. Yaparak, yaşayarak öğrenmeyi sağladığı için kalıcılığı vardır. Öğrenme merakını gidererek, öğrencilere güven kazandırır. Çalışma hayatlarında öğrencilere deney yapma becerisini kazandırır. Bilimsel gerçeklerin nasıl elde edildiği öğrenilir. Öğretimi sıkıcılıktan kurtarır.

186 Yöntemin Sınırlılıkları
Dersin zaman ve kapsam olarak yürütülmesini güçleştirir. Araç – gereç temininde aşırı para harcanmasını gerektirir. Deney hazırlıkları öğrenmenin çok zamanını alır. Kalabalık sınıflarda uygulaması zordur.

187 Gösteri (Demonstrasyon)
Öğretmenin ya da başka kaynak kişinin dersin hedef davranışlarına uygun olarak, öğrencilerin karşısında bir değişkenin nasıl yapılacağını göstermek için yaptığı etkinliklerdir. Özellikle öğrencilere yeni bilgi ve becerileri kazandırırken kullanılabilecek en etkili yöntemlerden birisidir. Bu yöntemin kullanılabilmesi için hedef davranışlar en az uygulama ve üzerinde olmalıdır. Çilenti (1984)’e göre gösteri yoluyla öğrenciler bir fikir, olay, olgu ya da objenin bir kaynak tarafından birçok duyu organını etkileyecek biçimde, gösterilerek anlatılması yoluyla elde edilen yaşantılardır.

188 Öğrenciler yalnızca işittikleri şeyleri kolayca unuturlar
Öğrenciler yalnızca işittikleri şeyleri kolayca unuturlar. Oysa demonstrasyon gibi bizzat katıldıkları etkinlikler öğrencilerin konuyu daha iyi anlamalarını ve kolay kolay unutmamalarını sağlar. Gösteride görsel ve işitsel araçlar kullanılır. Gösterinin en önemli özelliği herhangi bir şeyin ustaca nasıl yapılacağının gösterilmesidir.

189 Yöntemin Yararları Öğrencilere olayın gerçek oluşumunu hem görerek hem işiterek öğrenme imkânı sağlar. Kelimelerin yetersiz olduğu fikirler, prensipler, hareketler ve kavramların açıklanması için kullanılır. İyi bir gösteri öğrencinin dikkatini çeker. Gösteriyi yöneten öğrencilerin becerileri gelişir. Öğrenci materyal ile bir işlem ya da beceriye başlamadan önce o işlemin ya da tecrübenin gösterisi tehlikeyi azaltır. Yanlış yapa yapa öğrenme için harcanacak zamanı azaltır.

190 Gösteri özellikle beceriler sahasında yararlıdır.
İyi bir gösteri işlemin standartlarını ortaya koyar. El sanatları, resim, müzik, ya da beden eğitimi gibi alanlarda güdülendirir. Gösteri özellikle beceriler sahasında yararlıdır. Gösteri toplumdaki insan kaynaklarını kullanmak için en mükemmel yöntemdir. Sözel bilgiler açık ve anlaşılır duruma gelir. Diğer tekniklerle yapılan hatalar, görülür ve düzeltilir.

191 Yöntemin Eksiklikleri
Öğretmenin çok fazla planlama ve hazırlık yapmasını gerektirir. Eğer öğretmen dönütlere dikkat etmeksizin yalnızca “Göster ve anlat” ilkesini uygularsa etkisiz olabilir. Kalabalık sınıflarda ya da çok küçük objelerle tam olarak uygulanamaz. Çünkü iki durumda da öğrencilerin tümü gösteriyi rahatlıkla izleyemeyebilir. Gösterinin görsel kısmı, işitsel kısmı ile tutarlı değilse öğrenciler karıştırabilirler.

192 Gösteri “anlama” olmaksızın taklit etmeye dayanabilir.
Karmaşık bir gösteri de öğrenciler başarısızlık ya da eksiklik duygusuna kapılabilirler. Bilişsel ya da yüksek seviyeli duygusal öğrenmede kullanımı güçtür. Pek çok gösteri zaman sarf ettirir.

193 Soru – Yanıt Yöntemi Soru – yanıt yönteminin adı, “isticvap” (soru sormak) yöntemidir. Sokrates, bu yöntemi iyi kullananlardan birisi olduğu için buna “Sokrates Yöntemi” de diyenler vardır. (KEMERTAŞ, İsmet. 2003:133) Soru – yanıt yöntemi, “ustaca düzenlenen sorularla, fikirleri meydana çıkarmak, öğretilmek istenen bilgileri ve gerçekleri öğrencinin kendisine buldurmak yöntemidir”

194 Yöntem, anlatma yönteminin sıkıcılığını gidermek için ve öğretimi daha etkili bir şekilde gerçekleştirmek isteğine dayalı olarak geliştirilmiştir. Anlatma yönteminden sonra en sık kullanılan yöntemdir. Soru – yanıt yöntemi, cevap almak amacıyla soru sormak demektir. Öğretmenin hazırladığı bir konu ile ilgili, öğrencilere bir takım sorular sorması ve bu sorulara aldığı cevapları eleştirerek öğretim yapmasıdır. Öğrencilerde konu hakkında bilgili olup öğretmenlerine soru sormaları sağlanmalıdır. Öğretmen öğrencilerin sorularına dikkat ederek ilgi ve ihtiyaçlarını da anlamalıdır.

195 Soru – yanıt yöntemi, tüm hedef – davranış düzeylerinde ve diğer öğretim yöntemlerinin içerisinde kullanılabilecek bir yöntemdir.

196 Soru – Yanıt Yönteminin Yararları
*Öğrencileri güdüler ve dikkati arttırır. İstekli katılımı sağlar. *Öğretimde tekrar ve pekiştirmeyi sağlar. *Öğrencilerin sordukları sorulardan onların seviyeleri ve ilgileri anlaşılır. *Ezberi kaldırır onun yerine yaratıcı ve analitik düşünmeyi geliştirir. *Derse aktif katılımı sağlar. Öğrencileri güdüler. *Öğrencilerin düşüncelerini açıklamalarına imkân verir. *Öğrencilerin başarılarının ölçülmesinde öğretmene geri dönüt sağlar. *Kavramların açıklanmasında etkilidir.

197 Kavramların uygulanmasına cesaret verir.
*Öğretim etkinliklerinin, öğrencilerin başarısının ölçülmesini ve değerlendirilmesini sağlar.

198 Soru – Yanıt Yönteminin Sınırlılıkları
*Sürekli olarak soru sorulup cevap istenmesi öğretimi sıkıcı kılar. *Soruyu öğretmen sorar ama öğrenci de sormalıdır. Öğretmenin soru sorması çocuğun düşünme özgürlüğüne engel olur. *Öğretmen soruları telkin edici nitelikte olduğu için, çocuğun duygu ve düşüncelerini tam olarak koyması engellenebilir. *Anlatma metoduna göre daha uzun süre gereklidir. *Sorulara doğru yanıt vermeyenlerin kendilerine güvenleri azalabilir.

199 *Kalabalık sınıflarda uygulaması zordur. Kargaşaya yol açabilir.
*Çocuk dilinin gelişmesine engel olabilir. Çocuğu başkalarının mantığı ile düşünmeye alıştırır. Çocuk Ruhsal bağımsızlık kazanamaz. *Kalabalık sınıflarda uygulaması zordur. Kargaşaya yol açabilir. *Yanlış cevap karşısında öğretmen, öğretiminde kuşkuya düşebilir. *Her durumda doğru ve geçerli soru sormak güçtür.