İSMAİL SAFA BEY VE MAARİF MİSAKI

... konulu sunumlar: "İSMAİL SAFA BEY VE MAARİF MİSAKI"— Sunum transkripti:

1 İSMAİL SAFA BEY VE MAARİF MİSAKI
İsmail Safa Bey ve Fikirleri Maarif Misakı Ana İlkeleri İlmiye Heyeti İncelenecek Konular Alınan Kararlar Maarif Vekaleti Merkez Örgütü

2 İSMAİL SAFA (ÖZLER) BEY 1885-1940 ADANA
Şam İdadisi’nde tarih-coğrafya öğretmenliği, Adana Halkevi Başkanlığı, gazetecilik ve çiftçilik yaptı. TBMM’ de 1.,2. ve 6. dönemlerde milletvekilliği, kısa dönemlerde Dahiliye ve 1,5 yıl Maarif Vekilliği yapmıştır.

3 EĞİTİMİN ÜÇ AMACI Terbiye, tahsil ve ihtisas.
*Gençleri, kardeşlik ve memleket sevgisine dayalı millî bir duygu ile yetiştirmek,  *Ekonomik inkılâpların yakın olması dolayısıyla gençliğe çalışma fikrini, üretim amacını ve üretim yollarını iyice öğretmek,  *Eski yorgun uygarlığın ve onun kurumlarının yıkılmasına karşı gençliği soğukkanlı ve metin yetiştirmek

4 ÇEŞİTLİ EĞİTİM KADEMELERİ ÜZERİNE GÖRÜŞ VE ÇALIŞMALARI
İlköğretim; İlk ve ortaöğretim amaçsızlıktan kurtarılarak sanat, ticaret ve ziraata yönelmelidir. Hayata ve geleceğe öğrenci hazırlayacak olan ortaokullarda geçmiş ile ilgilenen bilimler yer alamaz. Ortaokulların yanında atelyeler ve uygulama odaları yer almalıdır. Liselerde; gençler hem meslekî hem de edebî-kültürel yönden eğitilmelidirler. İlk ve ortaöğretimin ıslâhı için Anadolu 15 Öğretmen Okulu bölgesine ayrılmıştı. Her bölgede tam devreli bir lise, birer kız ve erkek öğretmen okulundan oluşan bir "Maarif Merkezi" kurulacaktı. Halkın eğitimine ilgi ve fedakârlığın arttırılması, halk ile okul ve öğretmenleri birbirine yaklaştırmak, zorunlu öğretimle beraber eğitimi her sınıf halkın arasında yaymak gibi önemli istekler vardı. İlk ve ortaöğretimin ıslâhı için Anadolu 15 Öğretmen Okulu bölgesine ayrılmıştı. Her bölgede tam devreli bir lise, birer kız ve erkek öğretmen okulundan oluşan bir "Maarif Merkezi" kurulacaktı. Tatil sırasında da köy imamlarına merkezde verilecek kurslardan sonra, bunlardan köy okullarında öğretmen olarak yararlanılacaktı.

5 Yabancı okullar; "Bütün dünyaya ve bilhassa bu müessesatla alâkadar olanlara kat'i sûretle bildirmek istiyoruz ki, artık eski oyunların tekrar edilmesi imkânsızdır. Onun için memleketimizde yaşamak isteyen her ecnebi müessessesi kanunlarımıza ve mektepler hakkında koymuş olduğumuz ve koyacağımız esasata harfiyen riayet edeceklerdir. Bu esasata riayet edilip edilmediğini dâimi surette teftiş ve murakebe etmek en büyük hakkımız ve bir dakika olsun gözden kaçırmayacağımız bir esastır."

6 MAARİF MİSAKI 1921’de toplanan Maarif Kongresinde Mustafa Kemal, kongreyi açış söylevinde savaşın kazanılmasından sonra, Türkiye’nin ulusal bir devlet olacağını ve ancak, çağdaş bilince erişmiş ulusal eğitim ile yetişmiş bir ulus tarafından birliğin sağlanabileceğini vurgulamıştı. 1923 başında Maarif Nazırı (Millî Eğitim Bakanı) İsmail Sefa (Özler) öğrenimin birleştirilmesinde gözetilecek esasları bir genelge halinde yayınlayıp, bütün ülkedeki öğrenim kurumlarına ve okullara gönderdi.

7 BİRİNCİ HEYET-İ İLMİYE
SEÇİLDİĞİ VEYA TEMSİL ETTİĞİ KURUM ÜYE SAYISI Telif ve Tercüme Encümeni 3 İlk Orta ve Yüksek Tedrisat Müdürlüğü Teftiş Heyeti Hars Müdürlüğü 1 İhsaiyat Müdürlüğü Dârülfünun müderrisleri 4 Serbest Ali Dersler Müderrisi Dârülmuallimîn ve Dârülmuallimat-ı Âliyeden 2 Sanayi-i Nefiseden Galatasaray Lisesinden Ortaöğretim mensuplarından İlköğretim mensuplarından Bakanlığın Seçeceği Uzmanlar 6 İlgili Bakanlıklardan Basın mensubu Türkocağı'ndan Büyük İzci Ortasından Toplam 40 Bakanlığın Maarif Heyeti İlmiyesi'nin 15 Temmuz 1923 de başlayan toplantısı, hazırlık dönemi Cumhuriyet eğitiminin en olumlu çalışması, Maarif şûralarının bir çeşit başlangıcıdır. Artık cephe savaşı kazanılmış, eğitim savaşına başlanacaktır. Burada, Türkiye'nin bütün eğitim sorunları inceden inceye konuşulmuştur.

8 TOPLANTIDA İNCELENECEK KONULAR
  1) Maarif-i umumiyye icraat programı  2) Millî hars  3) Çevirilerde uyulacak esaslar  4) İstatistik Umum Müdürlüğü teşkili 5) Millî kamus ve sarf  6) Millî musiki, lisan ve edebiyat 7) Millî Tarih Kütüphanesi 8) Millî Hazine-i Evrak  9) Millî Tarih ve Coğrafya Enstitüleri  10) Etnografya Müzesi 11) Millî Müze  12) Mektep Müzesi  13) Ankara'da Âli Dersler Millî kamus ve sarf kelimenin bulundugu yerde tam olarak ne anlama geldiği Hazine-i Evrak;arşiv hars (kültür

9 14) İlköğretim programları  15) İlkokul sonrası hayatî öğretim programı  16) Tedrisat-ı İbtidaiye Kararnamesinin tadili lâyihası  17) Öğretmen okulları program ve yönetmelikleri  18) Sultani teşkilatı, ad değiştirme ve öğretim süresi  19) Sultani programlarını değiştirme  20) Ortaöğretim muallimleri yasa tasarısı  21) İzcilik teşkilât-ı esasiyesi  22) Heyet-i Teftişiye Nizamname lâyihası  23) Asâr-ı Atika Nizamnamesi tadili  24) İstanbul öğretmen okullarında tâli kısımların açılması  25) Galatasaray Sultanisi teşkilât ve programı  26) Dârülmuallimîn-i Âliye öğrencilerine meslekî bilgi verilmesi. Maarif-i Umumiye Nezareti’nde önemli düzenleme ve düzeltmeler görüşüldü. Tedrisat-ı İptidaiye (İlköğretim), Tedrisat-ı Taliye (Ortaöğretim), Mekâtib-i Hususiye (Özel Okullar)daireleri kuruldu ve nezaretin merkez örgütlenmesiyle ilgili yeni birimler oluşturuldu

10 Toplantıda 6 komisyon kurulmuş çalışmalara bu şekilde devam edilmiştir
Millî ve İlmî Komisyon İstatistik Müdiriyeti Teşkilâtı Komisyonu,  İlköğretim Komsiyonu Öğretmen Okulları, izcilik, eğiticilik komisyonu Ortaöğretim Komisyonu Bakanlığın genel çalışmaları ve programı komisyonu

11 I. Heyet-i İlmiyede Alınan Kararlar
İlköğretim altı yıldır. Öğretim zorunluluğu 7-14 yaşları arasındadır. Birinci ve ikinci sınıf mevcudu 30'u, diğerleri 40'ı aşamaz; öğrenci çok olursa şûbelere ayrılır.  Zorunlu eğitim yaşında bulunan çocukların yabancı okullara devamları yasaktır.  Maarif Vekâletinden başka bakanlıklar ilköğretim yaptıramaz. Bu bakanlıkların elinde var olanlar Maarife devredilecektir. Yabancılar dâhil, bütün özel okullar Maarif Vekâleti'nin denetimi altındadır. Yasa ve yönetmeliklere uymayan ve başka amaçlarla açıldığı anlaşılanlar, derhal kapatılacaktır.

12 Küçük köyler için, seçilecek yerlerde "Leylî Köy Mektepleri" kurulacak, hattâ gezici öğretmenler kullanılacaktır İlköğretimden sonra ortaöğretime gidemeyecekler için, zorunlu öğretim iki yıl daha devam eder. İki yıllık "ihzarî mektepler"de hayatî ve meslekî eğitim yaptırılır.  İlkokul öğretmenleri hakkında bir yasa hazırlanmıştır.  Kadınlar, Heyet-i İlmiye'ye girebilecekler ve ilköğretim müfettişi olarak da atanabileceklerdir. 

13 Din dersi öğretmenlerinin seçiminde, diğer öğretmenlerdeki gibi şartlar aranılacaktır. Din dersleri programı, din ve eğitim adamlarından kurulu bir komisyonca yapılacaktır.  "Sultani" adının "lise" olmasına karar verilmiştir. Liselerin = 11 yıl olmasına; fen ve edebiyat şûbelerinin lise son sınıfta ayrılmasına karar verilmiştir.   Lise ve dengi okullarla yüksek okullar ve yüksek medrese mezunları için "hidmet-i maksureden istisna yoktur".

14 Göreve başlayınca askerlik yaşları gelen öğretmenlerin bir defa ve bir yıldan fazla tecil haklar yoktur. Yüksek okul ve medresede okuyanlarla Avrupa'da tahsil yapanların "hidmet-i maksure"leri tecil olunur.  Diplomalı ve ehliyetnameli ilkokul öğretmenleri, askerliklerini, öğretimi aksatmayacak şekilde yaparlar.  Öğretmenlerin nedensiz azlini önlemek için, Meclis'ten yasalar çıkartılacaktır. Ama o zamana kadar, Heyet-i İlmiyece bu hususta uygulanacak esaslar önerilmiştir.

15 Bu arada Millî Hars Komisyonu da Hars Genel Müdürlüğü'nün ve birçok enstitü, müze vs.. kurulmasını öneren raporunu sunmuş; Heyet-i İlmiye de halk eğitimi hakkında Ziya Gökalp ve İsmail Bey tarafından verilen bir taslağı kabul etmiştir. Heyet-i İlmiye toplantısında en çok önem verilen konulardan biri de, beden eğitimi alanı olmuştur. Selim Sırrı (Tarcan) Bey toplantıya sunduğu bir tasarıda Beden Eğitimi Öğretmen Okulu ve Genel Müfettişliğinin kurulmasını, beden eğitimi öğretmenlerine diğer öğretmenler kadar maaş verilmesini, her okulda birer jimnastik salonu kurularak okullarda ilmî bir şekilde spor ve jimnastik yapılmasını istemiştir. Toplantının sonunda Beden Eğitimi ve İzcilik Komisyonu da çok önemli kararları içeren raporunu yayınlamış, Bakanlığın bir izci ve keşşaf teşkilâtı kurması hakkında somut öneriler getirmiştir.

16 MAARİF MİSAKI ANA İLKELERİ
Türk milletini medeniyet safında en ileriye götürmek ve yeni nesilleri, Türk olmak haysiyetinin gerektirdiği bu amaca en kısa zamanda varmayı mümkün kılacak aşk, irade ve kudretle yetiştirmek;  Milliyetçi, halkçı, inkılâpçı ve lâik cumhuriyet vatandaşları yetiştirmek;  İlköğretimi yaygınlaştırmak; herkese okuma-yazma öğretmek;  Yeni nesilleri bütün öğretim kademelerinden geçirmek, onları, ekonomik hayatta başarılı kılacak bilgilerle donatmak;  Toplum hayatında dünya ve âhiret cezaları korkusundan doğan ahlâk yerine, hürriyet ve barış içindeki gerçek ahlâk ve erdemleri hâkim kılmak "misak-ı millî" gibi, eğitim alanında yeni devletin ulaşmayı plânladığı amaçları gösteren bir "maarif misakı" belirlemiştir. Bu misakın ana ilkeleri şunlardır

17

18

19 DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER 100908026 BETÜL OKCAN

20 MAARİF VEKALETİ MERKEZ ÖRGÜTÜ
1920 yılında Maarif Vekilliği kurulduğunda merkez örgüt İlk Tedrisat Müdürlüğü, Orta Tedrisat Müdürlüğü ve Telif Tercüme Heyetinden oluşan basit bir yapıda idi. Bakanlığın merkez örgütü, 1923 yılında, İ. Safa Bey'in bakanlığı sırasında yeniden kurulmuştur. Bu örgütlenmede -Fransa ve İspanya merkezî eğitim örgütü esas alınarak- ilmî ve idarî bölümlere yer veriliyordu. Bilimsel örgütlenme, Osmanlı eğitim sistemindeki Meclis-i Maarif-i Kebir gibi bir kurul idi. 30 üyeden oluşan kurul, yılda iki ay toplanacaktı. Fransa'da 50 üyeli, İspanya'da 70 üyeli, aynı tarzda eğitim kurulları vardı. İdarî kısımda ise, ilk ve ortaöğretimde genel müdürlükler kuruluyor; yükseköğretim de bir müdürlük şeklinde örgütleniyordu. Bunun yanı sıra Heyet-i Teftişiye, İstatistik ("İhsaiyat") Müdürlüğü, Hars ve Sanayi Dairesi de kuruluyordu