Ö Ğ RENC İ Y İ BA Ş ARILI KILAN GÜÇLER Prof. Dr. Mustafa Özcan MEF Üniversitesi E ğ itim Fakültesi Dekanı Eposta:

... konulu sunumlar: "Ö Ğ RENC İ Y İ BA Ş ARILI KILAN GÜÇLER Prof. Dr. Mustafa Özcan MEF Üniversitesi E ğ itim Fakültesi Dekanı Eposta:"— Sunum transkripti:

1 Ö Ğ RENC İ Y İ BA Ş ARILI KILAN GÜÇLER Prof. Dr. Mustafa Özcan MEF Üniversitesi E ğ itim Fakültesi Dekanı Eposta: ozcanm@mef.edu.tr Twitter: @mustafaozcan51

2 G İ R İŞ : TEMEL KAVRAMLARDA ANLA Ş ALIM  DO Ğ A  KÜLTÜR  İ NSAN  E Ğİ T İ M  AMAÇ

3 DO Ğ A  Do ğ al varlıklar insan iradesinden ba ğ ımsız olarak varolur.  Do ğ a, insanın üretemedi ğ i, yapamadı ğ ı, yaratamadı ğ ı bütün varlıkların ortak adıdır.  İ nsan iradesi dı ş ında varolan her ş ey gibi insanın biyolojik yapısı da do ğ anın bir parçasıdır.  Ancak, insan biyolojik bir varlık de ğ ildir.  Kültürel kimli ğ imiz genlerimize kodlanmamı ş tır.

4 KÜLTÜR  Kültür, İ nsanın yarattı ğ ı her ş eydir.  İ nsan tarafından yapılan, yaratılan, üretilen ve do ğ aya eklenen bütün varlıkların ortak adıdır.  Dildir, musikidir, mutfaktır, kitaptır, normdur, fikirdir, giyim-ku ş amdır, gelenektir, inançtır, e ğ itimdir.  Kültür, kim oldu ğ umuzu belirleyen güçtür.  Ancak, “kültür”ümüz genlerimize kodlanmamı ş tır.

5 İ NSAN  İ nsan bitmeden, tamamlanmadan, ya ş amaya hazır olmadan dünyaya gelir.  E ğ itimle tamamlanır.  E ğ itim yoksa insan da yoktur.  Ö ğ renerek kendini tamamlar, yeniler, yeniden yapılandırır.  Genlerini de ğ i ş tiremez ama kültürünü de ğ i ş tirebilir.  Kendini sürekli yenileyebilir.

6 E Ğİ T İ M  Tekrarlıyorum: E ğ itim yoksa insan da yoktur.  Ö ğ renemeyen insan ya ş ayamaz.  Ya ş amayı ba ş aran herkes ö ğ renebilir.  Sosyal statümüzü belirleyen damarımızdaki kan de ğ il aldı ğ ımız e ğ itimdir.  İ nsan ö ğ rendi ğ i kadardır.

7 AMAÇ  Ne istiyorum?  Siz ne istiyorsunuz?  “ÇOCUKLARIMIZ OKULDA BA Ş ARILI OLSUN”  Çocuklarımıza verebileceklerimizin en de ğ erlisi.  Niçin?  Çünkü modern toplumda servet, güç ve itibarın, ve mutlu bir hayatın kayna ğ ı okulda ö ğ renilen bilgi, beceri ve erdemlerdir.

8 Ö Ğ RENC İ Y İ BA Ş ARILI KILAN GÜÇLER Ö Ğ RENC İ A İ LE OKUL TOPLUM MEDYA

9 Ö Ğ RENC İ A İ LE MEDYA OKUL TOPLUM

10 Ö Ğ RENC İ A İ LE OKUL MEDYA TOPLUM

11 Ö Ğ RENC İ Y İ BA Ş ARILI KILAN GÜÇLERE B İ RAZ YAKINDAN BAKALIM

12 Ö Ğ RENC İ N İ N KEND İ S İ : (Çocuk ve Genç)  Ö ğ rencinin kendisi okulda ba ş arılı olmayı sa ğ layan çok önemli bir güçtür.  Ö ğ renci, okul ba ş arısı ile hayattaki ba ş arı arasındaki ili ş kiyi görüyorsa, ö ğ renmeyi biliyorsa, seviyorsa ve çalı ş kansa okulda ba ş arılı olabilir.  Ancak ö ğ renci çocuktur, gençtir.  Neyi, ne zaman, nerede, ne kadar ve nasıl yapacaklarına ili ş kin bilgi ve beceri çocukların genlerine kodlanmamı ş tır.

13 Çoban Salih  Kayseri ile Sivas arasındaki bölgenin adı Uzunyayla’dır.  Ö ğ retmen Okulundan mezun oldu ğ um yıl (1968) o bölgedeki küçük bir köye tayinim çıktı.  Okul yoktu; köye gelen ilk ö ğ retmen bendim.  Bir ay muhtarın evinde misafir oldum.  Sonra iki odalı bir ev/dam bulundu. Bir odasını okul yaptık, di ğ er odası da benim lojmanım oldu.  Hem evde hem de sınıfta tezek yakıyorduk.  O köyde iki yıl ö ğ retmenlik yaptım.

14 Çoban Salih  Hali-vakti yerinde bir Çerkez köyü idi.  Hemen her ailenin bir koyun sürüsü vardı.  Salih, köydeki zengin bir ailenin çobanıydı.  Evliydi ve be ş çocukları vardı.  Hiç okula gitmemi ş ti.

15 Çoban Salih  Salih, Toros Da ğ larında bir mezrada do ğ up büyümü ş tü.  Babası da çobanmı ş.  Okumayı kendi kendine ö ğ renmi ş ti.  Köye bir bavul kitap götürmü ş tüm.  Salih bu kitapların tamamını ödünç alarak okudu.  Her ayba ş ında ş ehre indikçe Salih’e kitap almaya ba ş ladım.  Arkada ş olduk.

16 Arkada ş ım Çoban Salih  Çoban Salih’in lakabı “veteriner”di.  Hayvanı hasta olanlar önce Salih’e danı ş ırdı.  Kendine göre tedavi yöntemleri geli ş tirmi ş ti.  Köyün imamı da Salih’e Kissinger diyordu. Salih pilli radyosundan dünyayı takip ediyor, dı ş politika yorumları yapıyordu.  Çoban Salih “kurda kuzu kaptırmaz” deniyordu.  Okumayı ilk onun çocukları söktü, çarpım tablosunu ilk onun çocukları ezberledi.  Bölgenin en iyi çobanıydı.  Mükemmel bir çobandı.

17 Çoban Salih’in IQ’su?  Çoban Salih’in zekası hakkında ne dü ş ünüyorsunuz?  IQ’su kaç olabilir?  0…………50……….100………150..……..200.  ……………..?

18 Çoban Salih’in IQ’su ?  Ne önemi var.  İ sterse IQ=200 olsun.  E ğ er çevre yeterli de ğ ilse, genlerinizdeki IQ’nun hiçbir önemi yoktur.

19 A İ LE  Anne-babamız ilk ö ğ retmenimiz,  Evimiz ilk okulumuzudr.  Anne-babanın “e ğ itim” ve “gelir” seviyesi ile çocukların ba ş arısı arasında güçlü bir ili ş ki vardır.  Amerika’da 1966’da yayınlanan “Coleman Report”tan bu yana bütün ara ş tırmalar aynı sonucu vermektedir.

20 A İ LEN İ N GEL İ R İ VE ÇOCUKLARIN SAT PUANI

21 Ailenin Geliri ve SAT Sözel Puanı 1995-96  $10.000 az429  $10.000 - $20.000456  $20.000 - $30.000482  $30.000 - $40.000497  $40.000 - $50.000509  $50.000 - $60.000517  $60.000 - $70.000524  $70.000 - $80.000531  $80.000 - $100.000 541  $100.000 den fazla 560

22 Ailenin Geliri ve SAT Matematik Puanı 1995-96  $10.000’den az444  $10.000 - $20.000464  $20.000 - $30.000482  $30.000 - $40.000495  $40.000 - $50.000507  $50.000 - $60.000517  $60.000 - $70.000525  $70.000 - $80.000533  $80.000 - $100.000 544  $100.000’den fazla 569

23 Ailenin Geliri ve SAT Sözel Puanı 1997-98  $10.000’den az427  $10.000 - $20.000451  $20.000 - $30.000477  $30.000 - $40.000495  $40.000 - $50.000506  $50.000 - $60.000514  $60.000 - $70.000521  $70.000 - $80.000527  $80.000 - $100.000 539  $100.000’den fazla559

24 Ailenin Geliri ve SAT Matematik Puanı 1997-98  $10.000’den az446  $10.000 - $20.000463  $20.000 - $30.000482  $30.000 - $40.000497  $40.000 - $50.000509  $50.000 - $60.000518  $60.000 - $70.000525  $70.000 - $80.000532  $80.000 - $100.000 546  $100.000’den fazla572

25 Ailenin Geliri ve SAT Sözel Puanı 2001-2002  $10.000’den az417  $10.000 - $20.000435  $20.000 - $30.000461  $30.000 - $40.000480  $40.000 - $50.000496  $50.000 - $60.000505  $60.000 - $70.000511  $70.000 - $80.000517  $80.000 - $100.000 530  $100.000’den fazla 555

26 Ailenin Geliri ve SAT Matematik Puanı 2001-2002  $10.000’den az442  $10.000 - $20.000453  $20.000 - $30.000470  $30.000 - $40.000485  $40.000 - $50.000501  $50.000 - $60.000509  $60.000 - $70.000516  $70.000 - $80.000524  $80.000 - $100.000 538  $100.000’den fazla 568

27 ANNE-BABANIN E Ğİ T İ M DÜZEY İ VE ÇOCUKLARIN SAT PUANLARI

28 Anne-Baba E ğ itimi ve Çocukların SAT Sözel Puanı 1995-96  Liseden az414  Lise mezunu475  İ ki yıllık yüksek okul489  Üniversite mezunu525  Lisans üstü e ğ itimi var556

29 Anne-Baba E ğ itimi ve Çocukların SAT Math Puanı 1995-96  Liseden az439  Lise mezunu474  İ ki yıllık yüksek okul487  Üniversite mezunu529  Lisans üstü e ğ itimi var558

30 Anne-Baba E ğ itimi ve Çocukların SAT Sözel Puanı 2001-2002  Liseden az409  Lise mezunu469  İ ki yıllık yüksek okul486  Üniversite mezunu523  Lisans üstü e ğ itimi var558

31 Anne-Baba E ğ itimi ve Çocukların SAT Math Puanı 2001-2002  Liseden az441  Lise mezunu476  İ ki yıllık yüksek okul492  Üniversite mezunu533  Lisans üstü e ğ itimi var568

32

33  Aile de ğ i ş irse e ğ itim de de ğ i ş ir.  Ailenin e ğ itim ve gelir seviyesinin yüksek oldu ğ u her yerde okullar daha iyi, çocuklar daha ba ş arılı.  E ğ itimi ve geliri yüksek olan anne-baba ö ğ retmeni ve okulu ba ş arı için zorluyor.  SORU: A İ LEY İ DE ĞİŞ T İ REB İ L İ R M İ Y İ Z?

34 Amerika’da İ ki E ğ itim Yasası, İ ki Farklı Yakla ş ım  1965 Elementary and Secondary Education Act  E ğ itim sorunlarını çözmek için aileyi geli ş tirmek için  2001 No Child Left Behind  Okulu ve ö ğ retmeni geli ş tirmek için

35 TOPLUM (KÜLTÜR)  İ nsanın kim oldu ğ unu belirleyen genleri de ğ il ö ğ rendi ğ i kültürdür.  Aynı ş ekilde, bir milletin kimli ğ ini belirleyen ırkı de ğ il kültürüdür.  Kısaca, damarınızdaki kan sizi Türk yapmaya yetmez.  Veya Alman, Fransız, Amerikan yapmaya yetmez.  Neyi ö ğ renirseniz o olursuuz.

36 Jacqueline ve Laura  Boston’da ya ş ayan Amerikalı bir ailenin tek yumurta ikizi kızları.  1 Ocak 1980 günü Boston’da do ğ dular.  Aynı yıl 4 Temmuz günü aile yaz tatili için Fransaya gitti.  Araba kiralayarak Paristen ayrıldılar.  Bir arkada ş larının ba ğ evine giderken, Parisin 60 kilometre güneyinde trafik kazası geçirdiler.

37 J & L  Araba üç takla atmı ş tı.  Çocuklardan birinin koltu ğ u arabadan fırlayarak çevredeki çalıların arasına dü ş mü ş, di ğ eri ise arabanın içinde kalmı ş tı.  Yoldan geçen bir araba durdu. Arabadaki karı koca çevreyi inceledi. Arabadaki çocu ğ u gördü. Ya ş ıyordu. Anne-baba ölmü ş tü. Yapacak bir ş ey yoktu. Çocu ğ u alıp olay yerinden uzakla ş tılar.

38 J & L  16 Ocak 2002 günü Boston hava alanında uçak beklerken bir gazete aldım.  “Jacqueline e ş yumurta ikizini arıyor” ba ş lı ğ ı dikkatimi çekti. Haberi okudum. İ lginçti.  20 Ocak günü haberin devamı televizyonlarda idi.  “ İ kizlerin 22 yıl sonra bulu ş ması” günün en popüler haberiydi.

39 Size Soruyorum  Jacqueline “Fransız” mı yoksa “Amerikan” mıdır?  Cevabınız tek kelime olsun.

40 J & L  Amerikan kızı Jacqueline nasıl FRANSIZ oldu?  Jacqueline’I Fransız yapan do ğ ası mı (biyolojisi, ırkı, kanı, genleri) yoksa çevresi midir?  Çevre ailedir, ö ğ retmendir, toplumdur, medyadır.  Onlardan ö ğ rendiklerimizdir.  En büyük okul çevredir.  Ekosistemdir.

41 E ğ itim Kültürü ve Okul Kültürü  Her toplum e ğ itimi bilir, her toplumun bir e ğ itim kültürü vardır.  Kendini ö ğ retemeyen kültür ya ş ayamaz.  Her kültür kendi e ğ itim nsistemini yaratır.  Ancak her toplumda Okul Kültürü yoktur ve yeteri kadar geli ş memi ş tir.  Okul kültürü geli ş memi ş toplum e ğ itimde ba ş arılı olamaz.

42 OKUL (Ö Ğ RETMEN, YÖNET İ M, REHBERL İ K, ……..)  Okulun ruhu ö ğ retmendir.  Beylik sözdür ama do ğ rudur.  Liderlik te çok önemlidir.  Ama ö ğ retmenin yeri ba ş kadır.  İ yi ise yüceltir, kötü ise mahveder.

43 Nimet Ezici: Onu Ömür Boyu Sevdim.  Bir kasaba ilkokulunda 3. sınıf ö ğ rencisiydim.  Birgün okula hasta geldim. Ate ş im vardı.  Sınıfta odun sobası yanıyordu.  Ö ğ retmen beni yanına ça ğ ırdı. Ate ş ime baktı. Saçlarımı ok ş adı. Yana ğ ımdan öptü.Kucakladı. Bir hap içirdi.  Nimet ö ğ retmen bir kaç yıl önce vefat etti.  Onu hala seviyorum.

44 Hakkı Layık  Ortaokul 3. sınıftaydım.  Sınıfta benim gibi ufak-tefek bir kız var.  Ufak-tefek ama dünyanın en güzel kızı.  Deli gibi a ş ı ğ ım.  Hem güzel, hem çalı ş kan.  Onun dikkatini çekmek, kendimi göstermek istiyorum.  Çok çalı ş ıyorum.

45 Hakkı Layık (dev.)  Hakkı layık tarih ö ğ retmenimiz.  Gördü ğ üm en iri yarı insan.  Bir gün Avrupadaki sava ş larla ilgili bir soru sordu.  Çalı ş mı ş tım. Parmak kaldırdım. Anlattım. Ancak Avrupalı bir prens ve prensesin adlarını hatırlayamadım.  Beni sınıfın önüne çıkardı.

46 Hakkı Layık (dev.)  Ellerimi açtırdı. Tahta bir cetvelle 30 defa vurdu.  Ellerim yanıyordu, çok yanıyordu, a ğ ladım.  Zil çaldı, çantamı aldım, eve gittim.  Bir hafta okula gelmedim.  Bu dayaktan sonra hiç tarih çalı ş madım, sınıfın en yaramaz çocu ğ u oldum ve bütünlemeye kaldım.  Hakkı ö ğ retmeni hiç ama hiç sevmedim.  O günü hiç ama hiç untmadım.

47 Bahar Ö ğ retmen: Onu Tanıdı ğ ımda 16. Kitabını Yazmı ş tı  Bahar ö ğ retmen.  Ankara’da bir lisede çalı ş ıyor.  Onu bir uçak yolculu ğ unda tanıdım.  Elimde bir kitap vardı. Hüseyin Hünü Tekı ş ık Hocanın hayatını okuyordum.  İ lgisini çekti.  Ve bana hayatından bir kesit anlattı.

48 16. Kitap  İ lkokulun ilk yıllarında ba ş arısız bir ö ğ renci imi ş.  4. yıl sınıfta kalmı ş.  Sınıfta kaldı ğ ı için ailesi onunla çok ilgilenmi ş.  Derslerine çalı ş, parmak kaldır, sınıfta konu ş, ö ğ retmen senin çalı ş tı ğ ını görsün demi ş ler.  Birgün (aynı benim gibi) dersine çalı ş ıp okula gitmi ş.  Ö ğ retmen kim çalı ş tı diye sorunca elini kaldırmı ş.

49 16. Kitap  Ö ğ retmenin dikkatini çekmi ş. Bahar gel anlat demi ş.  Bahar sınıfın önüne çıkmı ş anlatmaya ba ş lamı ş, ancak bir kaç cümle söyledikten sonra konuyu unutmu ş.  Ve susmu ş.  Sınıfta bir sesizlik. Herkes bekliyor.  Heyecanlanmı ş. Kızarmı ş. Utanmı ş.  Tam bırakıp gidece ğ i an.

50 16. Kitap  Ö ğ retmen yanına gelmi ş.  Diz çökmü ş ve kula ğ ına unuttu ğ u yeri fısıldamı ş.  Bahar biraz anlatmı ş ama yine unutmu ş.  Ö ğ retmen tekrar diz çökmü ş ve fısıldamı ş.  Bahar biraz konu ş mu ş ama yine unutmu ş.  Ö ğ retmen tekrar diz çökmü ş.  Bahar yine konu ş mu ş.

51 16. Kitap  Konu bitince ö ğ retmen sınıfa dönmü ş ve “Bahar ne kadar güzel hazırlanmı ş ve nasıl güzel rol yaptı sizin ilginizi çekmek için” demi ş.  Bahar o günden sonra sınıfın en iyisi, derken okulun en iyisi olmu ş.  Liseyi birincilikle bitirmi ş.  Ö ğ retmen olmu ş.  Çocuk kitapları yazmaya ba ş lamı ş.

52  Ö ğ retmen iyi ise ö ğ rencinin ba ş arı ş ansı yüksektir.  Hem A İ LE hem de OKUL iyi ise ba ş arı ş ansı çok yüksektir.  Bunlardan sadece biri iyi ise ba ş arı ş ansı yine yüksektir.  Birinin eksi ğ ini di ğ eri tamamlar.  SORU: OKULU DE ĞİŞ T İ REB İ L İ R M İ Y İ Z?

53 D İ J İ TAL MEDYA: Ekosistemin Davetsiz Misafiri  Dijital bilgi kaynakları  İ nternet, veri tabanları, facebook, twitter, e-posta, TV, radio ve di ğ erleri  Yeni e ğ itici güçler  Ailenin ve okulun güçlü rakipleri

54 Dijital Medya: En yeni Ö ğ retmen  Günde ne kadar TV seyrediyorsunuz?  Ne kadar İ nternet kullanıyorsunuz?  Facebook’ta kaç saat?  Twitter mesajları?  Google’da search?  Di ğ er.

55 Türkiye’de Hanehalkı Bili ş im Teknolojileri Kullanım Ara ş tırması, 2013  16-74 ya ş grubundaki bireylerde bilgisayar ve İ nternet kullanım oranları sırasıyla %49,9 ve %48,9’dur.  Bilgisayar ve İ nternet kullanım oranlarının en yüksek oldu ğ u ya ş grubu 16-24’tür.

56 Türkiye’de Bilgisayar ve İ nternet Kullanımı  Kullanım oranları 16-74 ya ş grubundaki erkeklerde %60,2 ve %59,3 iken, kadınlarda %39,8 ve %38,7’dir.  Bu oran kentsel yerlerde %59 ve %58, kırsal yerlerde ise %29,5 ve %28,6’dır.  Kullanımın en yüksek oldu ğ u bölge %62,1 ve %61,4 ile İ stanbul bölgesidir.  Bunu %59,8 ve %58,5 ile Batı Anadolu bölgesi takip etmektedir.

57 İ nternet kullanan dört ki ş iden üçü online haber, gazete ya da dergi okumaktadır  2013 yılı ilk üç ayında (Ocak-Mart 2013) İ nternet kullanan bireyler İ nterneti en çok %75,6 ile online haber, gazete ya da dergi okuma için kullanırken, bunu %73,2 ile İ nternet üzerindeki sosyal gruplara katılma takip etmektedir.

58 Türkiye'de bilgisayar ve internet kullanım oranları 2014 yılında yüzde 50 düzeyini a ş tı.  Türkiye İ statistik Kurumu’nTÜ İ K) Hanehalkı Bili ş im Teknolojileri Kullanım Ara ş tırması 2014 verilerine göre, 16-74 ya ş grubundaki bireylerde bilgisayar kullanımı yüzde 49.9 düzeyinden yüzde 53.5'e çıkmı ş tır.  Aynı ya ş grubunda internet kullanımı da yüzde 48.9'dan yüzde 53.8'e çıkmı ş tır.

59

60

61

62 Dijital Medya: Bilginin En Derin Kayna ğ ı  Yava ş yava ş e ğ itim ekosistemini ku ş atıyor.  Bize ne getirecek veya bizden ne götürecek henüz bilmiyoruz.  Umarım bizi daha bilgili, becerili ve erdemli yapar.

63 D İ NLED İĞİ N İ Z İ Ç İ N TE Ş EKKÜR EDER İ M.