İNŞAAT SEKTÖRÜNDE DEĞER MÜHENDİSLİĞİ

... konulu sunumlar: "İNŞAAT SEKTÖRÜNDE DEĞER MÜHENDİSLİĞİ"— Sunum transkripti:

1 İNŞAAT SEKTÖRÜNDE DEĞER MÜHENDİSLİĞİ
YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ YAPI İŞLETMESİ ANABİLİM DALI İNŞAAT SEKTÖRÜNDE DEĞER MÜHENDİSLİĞİ

2 GİRİŞ İnşaat Sektöründe Değer Mühendisliği Dünyadaki kaynakların giderek azalması, insanları daha az kaynakla daha verimli işler yapma yollarını araştırmaya itmiştir. İş dünyasında karşılaşılan sorunlar da gün geçtikçe artmaktadır. Artan sorunların üstesinden gelebilmek ve rakiplerine karşı üstünlük sağlamak için işletmeler çeşitli teknikler kullanmaktadır. Bu tekniklerden bir kısmı zaman içinde kısa ömürlü olup proje bazında kalırken, bir kısmı da gün geçtikçe daha önemli hale gelmektedir.

3 GİRİŞ İnşaat Sektöründe Değer Mühendisliği Bugünkü ekonomik koşullar maliyet denetiminin tasarımın ilk aşamalarından başlayarak projenin tamamlanmasına kadar geçen süre içerisinde yapılmasını zorunlu hale getirmiştir. Tasarım tamamlandıktan sonra yapım aşamasında yapılan herhangi bir değişiklik proje maliyetini ve süresini büyük ölçüde etkileyecektir. Bu nedenle tasarım aşamasında projenin iyi irdelenmesi ve mümkün olan bütün alternatiflerin düşünülmesi optimum maliyeti elde etmek açısından önemlidir.

4 GİRİŞ İnşaat Sektöründe Değer Mühendisliği İnşaat sektöründeki firmalar bulundukları ülkenin kaynaklarını en akılcı yollarla kullanıp, kendi maliyetlerini en az seviyede tutup teklif fiyatını rakiplerine göre azalttığında iş alabilme şansları da yüksek olmaktadır. Teklif fiyatının düşük olması işin o firmaya verilmesinde tek etken değildir. Projenin "değer"inin de yüksek olması gerekmektedir. Değer, yapımcı firma, mal sahibi, kullanıcı ya da tasarımcı için farklı anlamlar taşımaktadır. Yapımcı firma inşaatı en az maliyetle bitirip kârını yüksek tutmaya çalışır. Mal sahibi yapıdan en fazla geliri elde etmek ister. Kullanıcı işlevlerini kolaylıkla yapabilmeyi, tasarımcı ise eserinin estetiğine ya da işlevlerine daha fazla önem verir.

5 GİRİŞ Değer = Maliyet + Alıcının Ödemeye Razı Olduğu Artık Değer
İnşaat Sektöründe Değer Mühendisliği Değer denildiğinde, akla hemen bunun parasal karşılığı olan fiyat gelir. Ancak fiyat değer tanımını tam karşılamamaktadır. Değerin maliyetle direkt olarak bağlantısı yoktur. Değer, bir nevi, kişinin herhangi bir şeyi almak veya vermek konusundaki arzusuyla ölçülebilen bir kavram olarak görülebilir. Değer = Maliyet + Alıcının Ödemeye Razı Olduğu Artık Değer

6 KALİTE SORUNLAR MALİYET ZAMAN GİRİŞ
İnşaat Sektöründe Değer Mühendisliği Günümüzde inşaat sektöründe işletmelerin karşılaştığı üç temel sorun vardır; KALİTE SORUNLAR MALİYET ZAMAN

7 GİRİŞ İnşaat Sektöründe Değer Mühendisliği Genellikle projenin en iyi kalitede, en düşük maliyetle ve en kısa sürede tamamlanmış olması istenir. İnşaat yapım sürecinin birçok bileşenden oluşması ve uzun süreli olması risk faktörünü artırır. Fonksiyonların kalite, sağlamlık, kullanışlılık, devamlılık, yapılabilirlik, uyum, imaj, işletim kolaylığı gibi özellikleri sağlanarak tahmin edilen maliyetlerde (ilk yatırım + kullanım maliyeti) ve sürede tamamlanması gerekir. Uygulanmakta olan geleneksel maliyet kontrol ve planlama yöntemleri ile yapı maliyetini azaltmak mümkün olmakla birlikte, proje sahibi düşük maliyete karşılık kalitenin de düşük olmasından şikayet etmektedir.

8 GİRİŞ İnşaat Sektöründe Değer Mühendisliği Bu sorunların üstesinden gelebilmek için birçok yöntem kullanılmaktadır. Değer Yönetimi’nin temelinde de verimli iş yapmak yatar. Değer Yönetimi, yapıyı oluşturan her bileşeni en iyi şekilde düzenleyerek yapıların değerini arttırmak için uğraşır. Bir yapının değerini arttırmak, gereksiz tüm maliyetleri yok ederek ve mal sahibi, kullanıcı, yüklenicinin amaçlarının optimum olarak sağlanması ile mümkündür.

9 GİRİŞ İnşaat Sektöründe Değer Mühendisliği Bunun için hangi fonksiyonların gerekli olduğuna en başından doğru karar vermek gerekir. Burada gözardı edilmemesi gereken çok önemli bir konu vardır; gereksiz maliyetleri elimine etmek, kalite, güvenilirlik, tüketici arzusu ve çekicilik gibi faktörlerden fedakarlık yapmak şeklinde anlaşılmamalıdır. Elde edilecek ürünü daha değerli yapacak şekilde, farklı bir yöntemle nasıl elde edilebileceğinin araştırılması burada esas olarak düşünülmelidir.

10 Bir ürünün değerini artırmak için; değişkenleri en önemli etkenlerdir.
GİRİŞ İnşaat Sektöründe Değer Mühendisliği Bir ürünün değerini artırmak için; maliyet - işlev - zaman değişkenleri en önemli etkenlerdir. değer maliyet zaman işlev (İşlev: Malzeme, tasarım ve sistem kalitesi, kullanım ve bakım / onarım kolaylığı ve maliyeti, çevresel uyum, enerji verimliliği) Bu değişkenleri en iyi kullanarak değeri artıracak tüm teknikler "Değer Yönetimi" adı altında toplanır.

11 Tasarlama-İhale-Yapım
GİRİŞ İnşaat Sektöründe Değer Mühendisliği Değer Yönetimi, projelerde üç aşamada yapılan çalışmaların bütünüdür. Değer Mühendisliği, Değer Yönetimi’nin 2. aşamasında, yani, Tasarlama – İhale – Yapım aşamasında devreye giren bir yöntemdir. DEĞER YÖNETİMİ DEĞER PLANLAMASI DEĞER MÜHENDİSLİĞİ DEĞER ANALİZİ Planlama Tasarlama-İhale-Yapım Yapım Sonrası

12 DM’nin TANIMI Değer Mühendisliği; Üretilen bir ürünün veya
İnşaat Sektöründe Değer Mühendisliği Değer Mühendisliği; Üretilen bir ürünün veya verilen bir hizmetin, müşterilerin gereksinimini göz ardı etmeden tekrar gözden geçirerek maliyetini düşürmek veya performansını arttırmak amaçlı, etkili, yaratıcı, değere dayalı karar verme, tasarım ve üretim faaliyetidir.

13 Ancak unutulmaması gereken unsur;
İnşaat Projelerinde Değer Mühendisliği DM’nin TANIMI DM’nin TANIMI Değer mühendisliği, sadece iyi bir mühendislik veya bir rutin inceleme olmaktan çok daha başka neler yapılabilir sorusunun cevabıdır. Ancak unutulmaması gereken unsur; değer mühendisliği sadece maliyet düşürücü bir uygulama değildir. Değer Mühendisliği, hem yüklenicinin ve hem de müşterinin menfaatlerini karşılaması gerekir.

14 DM’nin TANIMI Değer mühendisliğinin amacı aşağıdaki
İnşaat Sektöründe Değer Mühendisliği Değer mühendisliğinin amacı aşağıdaki avantajları elde etmede kullanılabilir: Maliyet azaltma Zaman/program tasarrufu Kaliteyi arttırma Tasarım eksikliklerinin izolasyonu

15 DM’nin TANIMI İnşaat Sektöründe Değer Mühendisliği

16 Değer artışı için uygulanabilir yöntemler;
DM’nin TANIMI İnşaat Sektöründe Değer Mühendisliği Değer artışı için uygulanabilir yöntemler;

17 DM’nin ÇIKIŞI ve TARİHİ
İnşaat Sektöründe Değer Mühendisliği Değer mühendisliği, II. Dünya Savaşı sırasında General Electric tarafından maddi sıkıntı nedeniyle yeni icatlara duyulan ihtiyaç ile ortaya çıktı.

18 DM’nin FELSEFESİ İnşaat Sektöründe Değer Mühendisliği Değer Mühendisliği’nin özellikleri 7 gurupta toplanabilir: Sistemli bir çalışmadır: Uygulanacak teknikler ve sıralaması bellidir. İş Plânı denilen bir sistem içinde yürütülür.

19 DM’nin FELSEFESİ Birçok uzmanlık alanı arasında eşgüdüm sağlar:
İnşaat Sektöründe Değer Mühendisliği Birçok uzmanlık alanı arasında eşgüdüm sağlar: Her uzman geleneksel yöntemlerde kendi alanlarıyla ilgili kararlar verirken diğer alanların nasıl etkileneceğini bilemez. İlgili uzmanların birbirlerinin çalışmalarından bilgi sahibi olarak çalışmaları ve belli bir amaca doğru yönlendirilmeleri değerin artması için önemlidir.

20 DM’nin FELSEFESİ İnşaat Sektöründe Değer Mühendisliği Fonksiyon kavramını " Fonksiyon Analizi" yöntemiyle irdeler: Klâsik maliyet azaltma yöntemlerinde "Bu elemanın yerine başka hangi elemanı kullanabilirim ?" ya da "Bu elemanı başka hangi maddeden üretebilirim ?" sorularıyla tasarım geliştirilir. Fonksiyon analizinde ise, "Bu eleman ne iş yapar?" ve " Bu elemanın yerine getirmek istediği asıl fonksiyon nedir ?" sorularının cevapları araştırılarak "Ana Fonksiyon” bulunur.

21 DM’nin FELSEFESİ İnşaat Sektöründe Değer Mühendisliği Örneğin, bir fare kapanının fonksiyonu incelendiğinde; klâsik maliyet azaltma yöntemi fare kapanının nasıl tasarlanırsa daha çok fare yakalayabileceğini araştırır. Fare kapanının fonksiyonunu sorulduğunda ise, "Fareleri yakalamak.” cevaptır. Ana fonksiyon bulunmak istendiğinde ise, "Niçin ?" sorusu sorulur. Cevap "Fareleri azaltmak." olacaktır. Fareleri azaltmanın tek yolu farekapanı kullanmak olmayabilir; kedi beslenebilir, fare zehiri kullanılabilir ya da farelerin gelmesini önleyecek çevresel değişiklikler yapılabilir. Değer mühendisliği yönteminde "Niçin ?" sorusunun sorulması projenin fonksiyon problemine temel çözümler üretilebilmesini sağlar.

22 DM’nin FELSEFESİ Değer kavramı açısından fonksiyonları inceler:
İnşaat Sektöründe Değer Mühendisliği Değer kavramı açısından fonksiyonları inceler: Fonksiyon Değeri ve Fonksiyon Maliyeti bulunup karşılaştırılarak o sistemin ya da ürünün Değer Endeksi hesaplanır.

23 DM’nin FELSEFESİ İnşaat Sektöründe Değer Mühendisliği Toplam maliyet kavramını, ilk yatırım maliyeti ve kullanım maliyeti biçiminde ele alır: Toplam maliyet içinde kullanım maliyetine dahil olan işletim, bakım - onarım, değiştirme, personel maliyetlerinin % 60' lık gibi yüksek bir orana sahip olması hem maliyetlerin azaltılması hem de değerin artırılmasında önemli paya sahiptir. Kullanım maliyetini oluşturan sistem ve elemanların seçimi de ilk yatırım maliyetini etkilediğinden DM' liği çalışmaları özellikle toplam maliyetle ilgilenir.

24 DM’nin FELSEFESİ Erken başlangıç en iyi sonucu verir:
İnşaat Sektöründe Değer Mühendisliği Erken başlangıç en iyi sonucu verir: Bu erken başlangıçta projenin geleceğine dair sorular sormak gerekir. Bu soruların en önemlisi şudur: “Başlayacağımız projede düşük maliyetli bir yapı, ürün veya süreç için yapılması gerekenler nelerdir?” Değer mühendisliğini efektif kılan, yaratıcı tekniklerin doğru zamanda uygulanmasıdır. Değer mühendisliği sadece mühendislik, öneri programı ya da rutin bir uygulama değildir; Projenin bağımsız analizlerinin yapıldığı bir sistemdir. Değer mühendisliği, proje içerisindeki maliyetlerin analizi sonucunda gereksiz olan ya da potansiyel tasarruf yapılabilecek unsurların saptanmasını ve bunlar üzerinde alternatif uygulamaların tasarlanmasını sağlar.

25 DM’nin Potansiyel Tasarruf Diyagramı
DM’nin FELSEFESİ DM’nin Potansiyel Tasarruf Diyagramı

26 DM’nin FELSEFESİ En uygun hedefe odaklanır:
Değer Mühendisliği’nde önemli olan doğru hedefe doğru şekilde odaklanmaktadır. Projede çok fazla önemi olmayan bir aşamanın maliyetini düşürmek için uğraşmak yerine, maliyetinin düşürülmesi projeyi ciddi oranda etkileyecek, daha spesifik faaliyetlere yoğunlaşmak daha önemlidir. 19. Yüzyılda İtalyan ekonomist ve sosyolog Vilfredo Pareto’nun yaklaşımı şöyle der: “Dünyadaki tüm servetlerin %80’i, nüfusun %20’sine aittir”. Bu cümle Değer Mühendisliği felsefesine katkıda bulunanları büyük ölçüde etkilemiş ve yönlendirmiştir.

27 DM’nin FELSEFESİ En Uygun Hedefe Odaklanır:
İnşaat Projelerinde Değer Mühendisliği En Uygun Hedefe Odaklanır: Yapılan çalışmalar, bir çok sistem veya uygulamalarda da aynı oranın geçerli olduğunu göstermektedir. Pareto’nun servetin kötü dağılımı teoremi değer mühendisliğine uyarlandığında görülecektir ki proje ya da uygulama bileşenlerinin %20’si projenin maliyetinin %80’ine etki etmektedir. Bu bileşenler bir kere tanımlandıktan sonra fonksiyonel analiz için birincil önem taşıyan unsur haline gelirler çünkü bu unsurlar maliyet tasarrufunda en büyük potansiyele sahiptirler.

28 DM’nin FELSEFESİ En Uygun Hedefe Odaklanır:
İnşaat Sektöründe Değer Mühendisliği En Uygun Hedefe Odaklanır: İşte tüm bunlar düşünüldüğünde “En Uygun Hedefe Odaklanma” kavramı ortaya çıkar. Yani aslında, projenin bu kritik noktaları tespit edildiğinde, bu noktalarda yapılacak değişiklikler, kalan %80 aşamanın tamamından daha faydalı olacaktır. Çünkü bu %20’lik kısım, hem maliyet, hem de projenin ilerlemesi açısından kritik noktalardır. Vilfredo Pareto’nun bu teoremi “Pareto’nun Mal Dağılım Yasası” olarak grafiğe dökülmüştür.

29 Pareto’nun Mal Dağılım Yasası
DM’nin FELSEFESİ İnşaat Sektöründe Değer Mühendisliği Pareto’nun Mal Dağılım Yasası

30 Değer Mühendisliğinin Aşamaları (İş Planı)
DM’nin AŞAMALARI İnşaat Sektöründe Değer Mühendisliği Değer Mühendisliğinin Aşamaları (İş Planı) Değer Mühendisliği evreleri 8 aşamadan oluşan sistematik bir süreçtir. Bu aşamaların her biri değer mühendisliği teknikleri olarak adlandırılır.

31 DM AŞAMALARI 1. Seçim Aşaması
İnşaat Sektöründe Değer Mühendisliği 1. Seçim Aşaması Değer mühendisliği uygulanacak çalışma alanının belirlenmesi Göreceli maliyet sıralaması (Pareto Prensibi) Program etkileri Kabul olasılığı Değer mühendisliği takımının seçimi

32 DM AŞAMALARI 2. Araştırma Aşaması Veri toplama
İnşaat Sektöründe Değer Mühendisliği 2. Araştırma Aşaması Veri toplama Sistem ve bileşen işlevi tanımlama FAST diyagramı oluşturma Proje ömrü maliyetini hesaplama

33 FAST diyagramı oluşturma
DM AŞAMALARI İnşaat Sektöründe Değer Mühendisliği 2. Araştırma Aşaması FAST diyagramı oluşturma Fonksiyon analizine yönelik olarak 1960’larda Charles Bytheway tarafından Fonksiyonel Sistem Analizi Tekniği (Function Analysis Systems Technique – FAST) ortaya konulmuştur. Fast diagramming değer mühendislerinin bir sistemin işlevlerini birleştirmek için kullandıkları bir yaklaşımdır. Bu teknik değer mühendisliği çalışması sırasında bir işlevin geçerli olduğu süreyi ve bulunduğu bileşenin proje içerisindeki yerini belirtir ve herhangi bir problem oluştuğunda etkileyeceği veya etkileneceği unsurlar kolaylıkla diagram sayesinde görülebilir.

34 FAST diyagramı oluşturma
DM AŞAMALARI İnşaat Sektöründe Değer Mühendisliği 2. Araştırma Aşaması FAST diyagramı oluşturma FAST sürecinde aşağıdaki üç sorunun cevabı aranır: Problem veya fırsat ne, biz burada neyi tartışıyoruz? Bu niçin fırsat veya problem? Çözüm niçin gereklidir? Fonksiyon Analizi Tablosuna, fonksiyonların yüklem - isim tanımlamaları ve ne çeşit fonksiyon oldukları (ana, teknik, ikincil), değer, maliyet bilgileri işlenmektedir. Bu tablolar yardımıyla değer indeksleri hesaplanarak DM takımının öncelikli çalışacağı alanlar belirlenir.

35 FAST diyagramının genel çalışma prensibi
DM’nin AŞAMALARI İnşaat Sektöründe Değer Mühendisliği FAST diyagramının genel çalışma prensibi

36 DM’nin AŞAMALARI İnşaat Sektöründe Değer Mühendisliği

37 FAST diyagramı oluşturma
DM AŞAMALARI İnşaat Sektöründe Değer Mühendisliği 2. Araştırma Aşaması FAST diyagramı oluşturma FAST diyagramının değer mühendisliğindeki güçlü yönleri; Tüm işlevlerin birbirleri ile olan bağlantılarını ve ilişkilerini kesin bir şekilde göstermektedir. Çalışma süresince bir işlevin geçerliliğinin görülebilmesini sağlar. Problemin anlaşılmasını ve çözümlenmesini hızlandırır.

38 DM AŞAMALARI 3. Kuram Aşaması Değerlendirilecek seçeneklerin
İnşaat Sektöründe Değer Mühendisliği 3. Kuram Aşaması Değerlendirilecek seçeneklerin üretildiği aşamadır. Seçenekleri üretmek için beyin fırtınası (brain storming) en iyi teknik olarak bilinir. Bu teknikte, değer mühendisliği ekibi, her bir fonksiyonu ayrı ayrı inceler ve o fonksiyonu yerine getirebilmek için akla gelen tüm önerileri kaydeder. Hedef olabildiğince çok seçenek üretmektir. Seçenek üretilmesinde serbest düşünce önemlidir. Bu aşamada yapılan önerilerin eleştirilmesine izin verilmez.

39 4. Değerlendirme Aşaması
DM AŞAMALARI İnşaat Sektöründe Değer Mühendisliği 4. Değerlendirme Aşaması Teknik ve rasyonel çerçevede ürün, proje ömrü maliyeti, alternatifler vb. bu aşamada analiz edilir. Kuram aşamasındaki alternatiflerin ve bu alternatifler sonucu elde edilen sentezlerin sonraki aşamalar için değerlendirildiği basamaktır.

40 4. Değerlendirme Aşaması
DM AŞAMALARI İnşaat Sektöründe Değer Mühendisliği 4. Değerlendirme Aşaması Alternatiflerin ve ortak fikirlerin seçimi sırasında bazı kilit sorulardan yararlanılabilir: Seçilmiş olan fikir nasıl çalışır? Seçilmiş olan fikir işte uygulanabilir mi? Fikrin maliyeti nedir? Temel amacı karşılayabilecek bir fikir midir? Hangi fikir en az maliyet getirir? Fikir üzerinde modifikasyon yapılabilir mi? Fikir başka bir fikir ile kombine edilebilir mi? Fikrin uygulanma ihtimali nedir? Müşterinin ihtiyaçlarını karşılayabilecek mi? Proje maliyetinde sağlayacağı tasarruf nedir?

41 DM AŞAMALARI 5. Geliştirme Aşaması
İnşaat Sektöründe Değer Mühendisliği 5. Geliştirme Aşaması Ortaya çıkan fikrin teknik ve ekonomik verilerle desteklenerek arzulanan ve uygulanabilir boyutlarda geliştirildiği aşamadır. Özellikle bulunacak muhtemel tasarım, maliyet hesabı projenin kabul edilebilirliği ve nihai uygulamaya yönelik çok önemli bir adımdır. Bu aşamada şu yol izlenmektedir; Ek bilgi için kaynaklar belirlenir, Seçilen alternatifin teknik fizibilitesi yapılır, Deneyimli ve uzman kişilerden tavsiyeler ve öneriler alınır, Seçilen alternatifin ekonomik fizibilitesi yapılır, Detaylı değişiklik önerileri ve mevcut bulgular saptanarak uygulama planı geliştirilir.

42 DM AŞAMALARI 6. Sunum Aşaması
İnşaat Sektöründe Değer Mühendisliği 6. Sunum Aşaması Sunum aşamasının amacı önerilen alternatifleri karar verecek olan kişilere anlaşılabilir, etkileyici ve tarafsız bir şekilde sunarak karar vermeyi daha kolaylaştırıp verimli hale getirmektir. Sunum bütün çalışmayı özetleyecek şekilde yazılı bir teklifle desteklenmelidir.

43 DM AŞAMALARI 7. Uygulama Aşaması
İnşaat Sektöründe Değer Mühendisliği 7. Uygulama Aşaması Bir plan dahilinde değer mühendisliği takımının formüle ettiği önerilerin başarılması için, başta yönetim olmak üzere herkesin üzerine düşen sorumluluğu yerine getirdiği kısımdır. Artık değer mühendisliği uygulaması bellidir ve üretime geçilmiştir. Uygulanacak yöntem prosedür haline getirilir, teknik şartlara uygun şekilde hazırlanır ve tüm proje boyunca değer mühendisliği devam eder, çünkü değer mühendisliği uygulamalarındaki değişiklikler veya yeni eklentiler meydana gelebilir. Bu nedenler değer mühendisliği proje başlangıcından projenin bitimine kadar devam eden bir süreçtir.

44 DM AŞAMALARI 8. Denetim Aşaması
İnşaat Sektöründe Değer Mühendisliği 8. Denetim Aşaması Denetim aşamasının amacı projeden istenilen sonuçların alınması için projeyi kontrol etmek ve bunları uygun şekilde belgelemektir. Bu aşama sürecinde, görevli kişiler projeyi gerektiği şekilde denetlerler, elde edilen sonuçları geliştirirler ve en son olarak değer mühendisliği final raporu hazırlayarak ilgili mercilere ulaştırırlar. Denetim, değer mühendisliği programının devamlı başarısı için temel zorunluluktan biridir.

45 DM AŞAMALARI 8. Denetim Aşaması Denetim Prosedürü
İnşaat Sektöründe Değer Mühendisliği 8. Denetim Aşaması Denetim Prosedürü Değer mühendisliği programının başarısının artması için aşağıdaki adımlar ciddiyet içinde uygulanır; Tamamlanmış uygulama faaliyetlerinin hepsinin bir kopyası oluşturulur. Başarının değerlendirilmesi için mevcut sonuçlar ve tahminler karşılaştırılır. Maliyet tasarrufu ve diğer önemli gelişmeler yönetime sunulur. İlgili bölümler sürekli bilgilendirilir. Gelecek projeler için mevcut sorunlar ve çözümleri tekrar incelenir ve raporlar korunur ( Kurum Hafızası )

46 “Müşteri velinimetimizdir”
DM’nin ALMASI GEREKEN EĞİTİM İnşaat Sektöründe Değer Mühendisliği Değer Mühendisinin Alması Gereken Eğitim: Değer Analizi Fonksiyon Analizi Hedef Maliyetleme “Müşteri velinimetimizdir”

47 DM’nin ALMASI GEREKEN EĞİTİM
İnşaat Sektöründe Değer Mühendisliği Değer Mühendisinin Alması Gereken Eğitim Değer Analizi Genel tanımıyla, hangi seçeneğin daha iyi sonuç üreteceğini saptamak ve gerekli fonksiyonların en düşük maliyetle elde edilmesine çalışmaktır.

48 DM’nin ALMASI GEREKEN EĞİTİM
İnşaat Sektöründe Değer Mühendisliği Değer Mühendisinin Alması Gereken Eğitim Değer Analizi Değer analizinde; Seçeneğin ( Ürün, Yöntem, Servis ) fonksiyonu nedir? Bu fonksiyon gerekli midir? Seçeneğin maliyeti nedir? Aynı fonksiyonu başka hangi seçenek yerine getirebilir? Yeni seçeneklerin maliyetleri nelerdir ? gibi sorulara cevap aranır.

49 DM’nin ALMASI GEREKEN EĞİTİM
İnşaat Sektöründe Değer Mühendisliği Değer Mühendisinin Alması Gereken Eğitim Değer Analizi Öncelik Matrisi Nominal Grup Tekniği Nitelik Fonksiyon Matrisi Fayda Eğrisi Beklenti Matrisi

50 DM’nin ALMASI GEREKEN EĞİTİM
İnşaat Sektöründe Değer Mühendisliği Değer Mühendisinin Alması Gereken Eğitim Fonksiyon Analizi Fonksiyon analizi sistemin fiziksel, karakteristik özelliklerinden çok süreçlerin fonksiyonel analizleri üzerinde yoğunlaşır. Bu noktada iki anahtar kelime çok önemlidir. Bunlar; ürün ve süreçtir. Fonksiyonel analiz çerçevesinde değer analizi yapılarak “nedir?” sorusu yerine daha çok “müşteri için ne olmalıdır?” sorusunun cevabı aranır.

51 DM’nin ALMASI GEREKEN EĞİTİM
İnşaat Sektöründe Değer Mühendisliği Değer Mühendisinin Alması Gereken Eğitim Hedef Maliyetleme Hedef maliyetleme, yeni bir ürünün üretim yöntemleri tasarlanıp oluşturulmadan önce, ilk aşamalarda kullanılan bir yöntemdir. Bu yöntemde işlemler müşteriye göre yönlenmekte, üretim tasarımı üzerinde yoğunlaşmakta ve ürünün tüm hayat döngüsüne yayılmaktadır. Hedef maliyetlemenin amacı, istenen kârı sağlayacak üretim sürecini oluşturmaktır.

52 DM’nin ALMASI GEREKEN EĞİTİM
İnşaat Sektöründe Değer Mühendisliği Değer Mühendisinin Alması Gereken Eğitim Hedef Maliyetleme Geleneksel fiyatlama yaklaşımında (Cost Plus Pricing) bir ürünün fiyatı, maliyetine belirli bir kâr yüzdesi ilave edilerek bulunmaktadır. Hedef maliyetleme yaklaşımı ise; eşitliğine dayanmaktadır. Yani; “Hedef Maliyet = Hedef fiyat – Beklenen Kâr” şeklinde düşünülebilir. ( F: Fiyat, M: Maliyet, k: Kâr miktarı )

53 DM’nin ALMASI GEREKEN EĞİTİM
İnşaat Sektöründe Değer Mühendisliği Değer Mühendisliği Uygulamasında Sorumlular / Karar Vericiler: Değer mühendisliği müdürü Proje yönetim ekibi Proje müdürü Teknik kaynak müdürü Değer mühendisliği çalışmasının takım liderleri

54 DM ÇALIŞMA/KAYIT DEFTERİ
İnşaat Sektöründe Değer Mühendisliği Sonuç ve Öneriler Özet ve Tasarruf Tanımlanmış Toplam Potansiyel Tasarruflar Değer Gelişimi için Diğer Fırsatlar Uygulama Planı Enformasyon Aşaması Kriter Sıralaması Yüksek Maliyetli Bileşenlerin Saptanması İşlev / Maliyet Maliyet vs Değer Kuram ve Değerlendirme Aşaması Avantajlar – Dezavantajlar Alternatiflerin Matris Analizi Geliştirme Aşaması Değer Mühendisliği Maliyet Karşılaştırması

55 DEĞER YÖNETİMİ SAFHALARI
İnşaat Sektöründe Değer Mühendisliği 1. Çalışma Öncesi Aşama Süre: ½ ilâ 1½ gün (4 ile 12 saat) Katılımcılar: Müşteri temsilcisi 2. Bilgilendirme Aşaması Süre: 1 ilâ 3 gün (8 ilâ 24 saat) Katılımcılar: Tasarım takımı, müşteri temsilcisi 3. Konsept Tasarımı / Taslak Tasarım Aşaması Süre: 2 ilâ 4½ gün (16 ilâ 36 saat) Katılımcılar: Tasarım takımı, proje yöneticileri grubu ve işveren temsilcisi 4. Detay Tasarım Aşaması

56 HIRVATİSTAN OTOYOLU PROJESİ (Ş.Atabay ve N.Galipoğulları, 2012)
İnşaat Sektöründe Değer Mühendisliği DEĞER MÜHENDİSLİĞİ UYGULAMALARI/ÖRNEKLER HIRVATİSTAN OTOYOLU PROJESİ (Ş.Atabay ve N.Galipoğulları, 2012) Amerika Birleşik Devletleri Bechtel firması ile ENKA ortak yapımı (joint venture) Hırvatistan Otoyolu Projesi’nin uygulanması sırasında yapılan Değer Mühendisliği çalışmaları örnek olarak anlatılacaktır. İlgili proje, iki farklı güzergahta gerçekleşmiştir. Güzergah (Section I): Bregana - Zagreb (Jankomir) arasındadır. Bu güzergahta var olan eski yolun onarılması, yeniden inşaası yapılmıştır. Güzergah (Section III): Basilijevo - Otocac - Sveti Rok arasındadır. Burada ise yeni bir yol inşa edilmiştir.

57 HIRVATİSTAN OTOYOLU PROJESİ 1. Güzergah (Section I):
İnşaat Sektöründe Değer Mühendisliği DEĞER MÜHENDİSLİĞİ UYGULAMALARI/ÖRNEKLER HIRVATİSTAN OTOYOLU PROJESİ 1. Güzergah (Section I):

58 HIRVATİSTAN OTOYOLU PROJESİ 1. Güzergah (Section I):
İnşaat Sektöründe Değer Mühendisliği DEĞER MÜHENDİSLİĞİ UYGULAMALARI/ÖRNEKLER HIRVATİSTAN OTOYOLU PROJESİ 1. Güzergah (Section I): 1. Kısım yol güzergahı Kısım IA (0.0 km ile 5.2 km arası) ve Kısım IB (5.2 km ile 13.7 km arası) olmak üzere iki farklı güzergah olarak inşa edilmiştir. Her iki güzergahta yapılan işler şöyledir; 0.0 km km ile 5.5 km km arasında hafriyat, drenaj & yapım işleri, 0.0 km km arasında kaplama işleri, 5.5 km km arasında hafriyat, drenaj & kaplama işleri ile 5.5 km – 13.7 km arasında yapım işleri, 0.0 km ile 5.5 km arasında parmaklık işleri, 0.0 km ile 5.5 km arasında yol işaretleme işleri.

59 HIRVATİSTAN OTOYOLU PROJESİ 2. Güzergah (Section III):
İnşaat Sektöründe Değer Mühendisliği DEĞER MÜHENDİSLİĞİ UYGULAMALARI/ÖRNEKLER HIRVATİSTAN OTOYOLU PROJESİ 2. Güzergah (Section III):

60 HIRVATİSTAN OTOYOLU PROJESİ Değer Mühendisliği Çalışmaları:
İnşaat Sektöründe Değer Mühendisliği DEĞER MÜHENDİSLİĞİ UYGULAMALARI/ÖRNEKLER HIRVATİSTAN OTOYOLU PROJESİ Değer Mühendisliği Çalışmaları: Köprü ayaklarında kullanılan tırmanır kalıp boyları, standart olarak 4 m üretilmektedir. Tırmanır kalıplar, bu projeje için üretici firmaya özel sipariş verilerek 4 metre yerine 5 m üretilmiştir. Viyadük sayısı yol boyunca oldukça fazla olduğu için özel üretimin getirdiği maliyet kaybı ihmal edilebilecek derecededir. Tırmanır kalıp boylarının 5 m yapılması suretiyle kalıp işçiliği ve demir işçiliği azaltılmış ve işin hızı artırılmıştır. Ayrıca demir bindirme sayısının azalması yapım firmasına tasarruf sağlamıştır. Elde edilen toplam maliyet kazancı $’dır ve işin süresinde de 1 ay kısalma meydana gelmiştir.

61 Viyadük ayaklarının inşaatında tırmanır kalıp kullanılması
İnşaat Sektöründe Değer Mühendisliği DEĞER MÜHENDİSLİĞİ UYGULAMALARI/ÖRNEKLER HIRVATİSTAN OTOYOLU PROJESİ Viyadük ayaklarının inşaatında tırmanır kalıp kullanılması

62 HIRVATİSTAN OTOYOLU PROJESİ
İnşaat Sektöründe Değer Mühendisliği DEĞER MÜHENDİSLİĞİ UYGULAMALARI/ÖRNEKLER HIRVATİSTAN OTOYOLU PROJESİ İş programı açısından kritik olan iki köprünün yapıldığı bölgede kot indirilerek kısaltma yapılmış ve böylece yapım süresi azaltılmıştır. Bu durum toprak işlerinin daha hızlı ve daha kısa taşıma mesafesiyle yapılmasını sağlamıştır. İş miktarında sağlanan azalmalar, yapımcı firmaya $ maliyet kazancı sağlamış, ve işin süresinde de 2 ay kısalma olmuştur.

63 HIRVATİSTAN OTOYOLU PROJESİ
İnşaat Sektöründe Değer Mühendisliği DEĞER MÜHENDİSLİĞİ UYGULAMALARI/ÖRNEKLER HIRVATİSTAN OTOYOLU PROJESİ Uzunluğu m yi bulan Modruš Köprüsü’nün boyu profilde yapılan değişiklik sonucu 3 ayrı köprü olarak inşa edilmiş ve toplam uzunluğu 850 m kısaltılmıştır. Yapılan bu değişiklikle işin yapım süresi 4 ay kısalmış ve yapım firmasına da $ kazanç sağlamıştır.

64 HIRVATİSTAN OTOYOLU PROJESİ
İnşaat Sektöründe Değer Mühendisliği DEĞER MÜHENDİSLİĞİ UYGULAMALARI/ÖRNEKLER HIRVATİSTAN OTOYOLU PROJESİ Uzunluğu 440m’yi bulan açık tünel, yatay ve düşey güzergahta yapılan değişiklik sonucu tamamen iptal edilerek m3 beton tasarrufu sağlanmıştır. Yapılan bu değişiklikle $ maliyet kazancı elde edilmiş ve işin süresinde de 4 ay kısalma meydana gelmiştir.

65 Köprüde çekiç başlık uygulanması
İnşaat Sektöründe Değer Mühendisliği DEĞER MÜHENDİSLİĞİ UYGULAMALARI/ÖRNEKLER HIRVATİSTAN OTOYOLU PROJESİ Açıklığı 60 metre olan ve özel kiriş imalatı gerektiren 2 adet köprüde çekiç başlık yapılmak suretiyle $ maliyet azaltılmış ve yapım suresi de 1 ay kısaltılmıştır. Köprüde çekiç başlık uygulanması

66 Drenaj işlerinde PEHD boru sistemi uygulanması
İnşaat Sektöründe Değer Mühendisliği DEĞER MÜHENDİSLİĞİ UYGULAMALARI/ÖRNEKLER HIRVATİSTAN OTOYOLU PROJESİ Borulu drenaj islerinde betonarme boru sistemi yerine PEHD (polietilen high density) boru sistemi çalışması yapılmıştır. Uygulanan yöntemle iş süresi uzun olan drenaj işlerinde önemli azalma ve buna bağlı olarak takip eden işlerde de hızlanma meydana gelmiştir. Drenaj işlerinde PEHD boru sistemi uygulanması

67 HIRVATİSTAN OTOYOLU PROJESİ
İnşaat Sektöründe Değer Mühendisliği DEĞER MÜHENDİSLİĞİ UYGULAMALARI/ÖRNEKLER HIRVATİSTAN OTOYOLU PROJESİ Yolun her iki tarafında bulunan beton kanalların yapımı yapım tekniği gereği asfalt islerinden önce yapılması gerekmektedir. Bu projede, kanal yapılması gereken yerler soğuk derz uygulaması kullanılarak ayrılmış, böylece beton kanalların yapımı beklenmeden asfaltlama işleri daha önce yapılabilmiş ve iş hızlandırılmıştır. Yarma ve dolgulardaki bitkisel toprak ve çimlendirme yerine püskürtme metodu ile çimlendirme yapılarak sürede önemli kısalma sağlanmıştır.

68 HIRVATİSTAN OTOYOLU PROJESİ
İnşaat Sektöründe Değer Mühendisliği DEĞER MÜHENDİSLİĞİ UYGULAMALARI/ÖRNEKLER HIRVATİSTAN OTOYOLU PROJESİ Yapım süresi fazla olan gabion yerine fiyat farkı istenmeden istinat duvarı yapılarak süreden tasarruf sağlanmıştır. Gabion

69 HIRVATİSTAN OTOYOLU PROJESİ
İnşaat Sektöründe Değer Mühendisliği DEĞER MÜHENDİSLİĞİ UYGULAMALARI/ÖRNEKLER HIRVATİSTAN OTOYOLU PROJESİ Acil durma şeritleri çok kullanılmadığı için aşınma çok fazla olmamakta, dolayısıyla anayol ile acil durma şeritlerinde farklı asfalt tipleri kullanılmaktadır. Bu iki tip şeridin asfaltları, soğuk derz bırakılarak ayrı ayrı dökülmektedir. Acil durma şeritleri sürekli olmadığı için geriye dönüşler yaşanmakta, bu nedenle süre kayıpları meydana gelmektedir. Bu projede ise; farklı asfalt tipleri için iki ayrı asfalt tesisi kullanılarak aynı anda imalat yapılmıştır. Böylece, soğuk derz yapımı için gerekli kesim, temizlik ve elastik bant uygulamalarından tasarruf edilmiş, işçilik azalması ve kalite artırımı sağlanmıştır.

70 Otoyol üst yapı kesit örneği
İnşaat Sektöründe Değer Mühendisliği DEĞER MÜHENDİSLİĞİ UYGULAMALARI/ÖRNEKLER HIRVATİSTAN OTOYOLU PROJESİ SMA : Special Mastic Asphalt / Özel Mastik Asfalt AB : Asphalt Binder / Binder ATB : Asphalt Treated Base / Bitümlü Temel CTB : Cement Treated Base / Çimentolu Mekanik Alt Temel SB : Subbase / Çimentosuz Mekanik Alt Temel Otoyol üst yapı kesit örneği

71 HIRVATİSTAN OTOYOLU PROJESİ
İnşaat Sektöründe Değer Mühendisliği DEĞER MÜHENDİSLİĞİ UYGULAMALARI/ÖRNEKLER HIRVATİSTAN OTOYOLU PROJESİ Yarma kazısından çıkan malzemeler, uzak mesafeye taşınması gereken ve taşıma maliyetinin fazla olduğu bölgelerde dolgu malzemesi olarak kullanılmamıştır. Çıkarılan malzeme tesislerde değerlendirilmiş, yerine ariyet malzemesi (yarma yapılan yerden değil dolgu alanına daha yakın bir bölgeden kazı yapılarak alınan malzeme) ile dengeleme yapılmıştır. Bu çözüm yapımcı firmaya maliyet tasarrufu sağlamıştır.

72 Yabani hayvanların geçmesi için yapılan geçit köprü inşaatı
İnşaat Sektöründe Değer Mühendisliği DEĞER MÜHENDİSLİĞİ UYGULAMALARI/ÖRNEKLER HIRVATİSTAN OTOYOLU PROJESİ İki adet vahşi hayvan geçidi prefabrik yerine yerinde dökme kemer betonu yapılarak $ maliyet tasarrufu sağlanmıştır. Yabani hayvanların geçmesi için yapılan geçit köprü inşaatı

73 HIRVATİSTAN OTOYOLU PROJESİ
İnşaat Sektöründe Değer Mühendisliği DEĞER MÜHENDİSLİĞİ UYGULAMALARI/ÖRNEKLER HIRVATİSTAN OTOYOLU PROJESİ Bütün bu değer mühendisliği çalışmalarından toplam yaklaşık $ ve 12 aylık süre tasarrufu elde edilmiştir. Bu tasarruf; %6 yapımcı firmaya parasal tasarruf ve %17 işin süresinde azalma sağlamıştır. Maliyet kazancı ve süre miktarları belirtilmeyen değer mühendisliği çalışmaları proje planlaması sırasında yapıldığı için hedef maliyet ve hedef süre içerisinde yer almaktadırlar. Bu nedenle burada yer alan toplam kazançlara eklenmemişlerdir. Değişikliklerin tamamı, proje müdürü denetiminde saha müdürlüklerinin talebi ve mühendislik müdürünün teknik inceletmesi ve idareye onaylatılması ile yapılmaktadır. Konu, teknik yönetimin tümünü ilgilendirmektedir.

74 SONUÇ İnşaat Sektöründe Değer Mühendisliği Dünya üzerinde inşaat sektöründe değer mühendisliği çalışmasını sistematik olarak sadece A.B.D kökenli firmalar uygulamaktadır. Avrupa’da birkaç örneğe bakıldığında bunların da A.B.D kökenli firmalar tarafından gerçekleştirildiği görülmektedir. Türkiye’de ise başarılı bir değer mühendisliği çalışması örneği yoktur. Bunun nedeni son elli yıldır inşaat sektöründe benimsenmiş sistem yaklaşımı ve profesyonel yönetim anlayışının tüm dünyaya eşit tesir edememesindendir. Amerikan firmaları devlet desteği ve koşullandırması ile zorunlu hale getirilmiş fonksiyonellik ve sistematikliği kendi bünyelerine yerleştirmiş olmalarından dolayı bir adım öndedirler.

75 SONUÇ VE TAVSİYELER İnşaat Sektöründe Değer Mühendisliği Türkiye inşaat sektöründe değer mühendisliği uygulamaları düzenli yapılmaya başlandığında görülecektir ki firmalar arası rekabet artacak ve fiyatlar düşecektir. Daha da önemlisi bunların yanında kalite ve sistematik çalışma artacaktır. Yüklenicilerin kalitesinin ve müşteri memnuniyetinin artması ile Türkiye inşaat sektörü daha da ileriye doğru yol alabilecektir.

76 SONUÇ VE TAVSİYELER İnşaat Sektöründe Değer Mühendisliği En ucuz, en güzel veya en kârlı çözümler yanında “en uygun” çözümler sunulmalı, İşin stratejisi (business strategy) bilinmeli, “NE” sorusunun cevapları, “NASIL” sorusunun cevaplarına da öncülük etmeli, Süre-kalite-maliyet dengesi kurulmalı ve önceden tahmin edilmeli, Riskler tanımlanmalı ve yönetilmeli, Belirsizlikler ortadan kaldırılmalı, Anlaşmazlıklara yol açabilecek hususlarda önlemler alınmalı, Proje sahibinin finans kaynaklarını en iyi şekilde kullanması sağlanmalı, Yatırım maliyetinin en uygun seviyede tutulması sağlanmalı, Kazanılan avantajların ürün/servis fiyatına yansıtılması gerçekleştirilmeli (rekabet).