5510 SAYILI SOSYAL SİGORTALAR VE GENEL SAĞLIK SİGORTASI KANUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ -VE TASARI İLE NELER DEĞİŞİYOR- Doç.Dr. Nurşen Caniklioğlu.

... konulu sunumlar: "5510 SAYILI SOSYAL SİGORTALAR VE GENEL SAĞLIK SİGORTASI KANUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ -VE TASARI İLE NELER DEĞİŞİYOR- Doç.Dr. Nurşen Caniklioğlu."— Sunum transkripti:

1 5510 SAYILI SOSYAL SİGORTALAR VE GENEL SAĞLIK SİGORTASI KANUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ -VE TASARI İLE NELER DEĞİŞİYOR- Doç.Dr. Nurşen Caniklioğlu

2 5510 Sayılı Kanun- Kanunlaşma aşaması ve gerekçeleri 5510 sayılı Kanun Tasarısının genel yaklaşımı belirgin bir şekilde “Daha çok prim, daha az aylık”tı. Kanunlaşma aşamasında bazı değişikliklerle sigortalıların prim ödeme yükümlülüklerinde belirli ölçüde iyileştirme sağlandı. Ancak, yoğun tepkiye rağmen, yaşlılık aylığına hak kazanma koşullarında bir değişiklik yapılmadı Dolayısıyla artık sigortalılar daha çok prim ödeyecek, buna karşılık daha az aylık alacaklar

3 Kanunlaşma aşaması ve gerekçeleri Sosyal sigortalarda böyle bir değişikliğe gerek var mıydı? Sosyal sigortalarda böyle bir değişikliğe gerek var mıydı? Kanunun gerekçelerini açıklayan Beyaz Kitap’a göre EVET! Kanunun gerekçelerini açıklayan Beyaz Kitap’a göre EVET! NEDEN? NEDEN? Çünkü sistem finansman olarak çöküyor. Çünkü sistem finansman olarak çöküyor. Çöküşün nedenleri de iki grupta ele alınıyor Çöküşün nedenleri de iki grupta ele alınıyor Gelir azaltıcı nedenler Gelir azaltıcı nedenler Gider artırıcı nedenler Gider artırıcı nedenler

4 Kanunlaşma aşaması ve gerekçeleri gelir azaltıcı nedenlerin başlıcaları, gelir azaltıcı nedenlerin başlıcaları, erken emeklilik uygulaması, erken emeklilik uygulaması, prime esas kazancın düşük gösterilmesi, prime esas kazancın düşük gösterilmesi, kayıt dışı istihdamın yüksekliği kayıt dışı istihdamın yüksekliği prim tahsilat oranının düşüklüğü, prim tahsilat oranının düşüklüğü, afla ödeme kolaylığı gibi uygulamalarla prim ödeme eğiliminin azalması, afla ödeme kolaylığı gibi uygulamalarla prim ödeme eğiliminin azalması, ödenmeyen primlerin gecikme cezalarına uygulanan aflar, ödenmeyen primlerin gecikme cezalarına uygulanan aflar, prime esas kazanç sınırlarının düşüklüğü ve fon gelirlerinin yetersizliği prime esas kazanç sınırlarının düşüklüğü ve fon gelirlerinin yetersizliği

5 Kanunlaşma aşaması ve gerekçeleri Gider artırıcı faktörler ise, Gider artırıcı faktörler ise, erken yaşta emeklilik uygulamaları, erken yaşta emeklilik uygulamaları, primi alınmadan yapılan sigorta ödemeleri, primi alınmadan yapılan sigorta ödemeleri, borçlanma kanunları, borçlanma kanunları, uzayan ortalama ömür nedeniyle artan aylık ödemeleri, uzayan ortalama ömür nedeniyle artan aylık ödemeleri, sağlık yardımları ve sağlık yardımları ve prim gelirleri ile ödenen aylıklar arasındaki ilişkinin zayıflığı prim gelirleri ile ödenen aylıklar arasındaki ilişkinin zayıflığı

6 Kanunlaşma aşaması ve gerekçeleri Bunlar yaşlılık aylığı konusunda radikal bir değişikliğin gerekçeleri olabilir mi? Bunlar yaşlılık aylığı konusunda radikal bir değişikliğin gerekçeleri olabilir mi? Büyük bir bölümü itibariyle… HAYIR! Büyük bir bölümü itibariyle… HAYIR! Çünkü, Çünkü, yeni Kanun çıkarıldığı için prim tahsilatı kendiliğinden artmayacak, yeni Kanun çıkarıldığı için prim tahsilatı kendiliğinden artmayacak, borçlanma yasaları istenirse yine çıkarılacak, borçlanma yasaları istenirse yine çıkarılacak, Populist uygulamalarla aflar çıkacak Populist uygulamalarla aflar çıkacak Kayıt dışılık önlenmedikçe aktif pasif dengesi yine kurulamayacak, sadece kayıt altında olanlardan daha çok prim alınacak Kayıt dışılık önlenmedikçe aktif pasif dengesi yine kurulamayacak, sadece kayıt altında olanlardan daha çok prim alınacak

7 Kanunlaşma aşaması ve gerekçeleri Yaşlılık aylığı açısından önemli bir etken Yaşlılık aylığı açısından önemli bir etken Erken yaşta emeklilik uygulaması Erken yaşta emeklilik uygulaması Ama bunun için 1999’da bir reform yapılmadı mı?!!! Ama bunun için 1999’da bir reform yapılmadı mı?!!! O zaman teşhis doğru, tedavi mi yanlış? O zaman teşhis doğru, tedavi mi yanlış? Yani şimdiye kadarki kötü uygulamanın tüm faturası sigortalılara mı çıkarılıyor? Yani şimdiye kadarki kötü uygulamanın tüm faturası sigortalılara mı çıkarılıyor?

8 Kanunla neler değişti? Bilindiği gibi, 5510 sayılı Kanunla Türkiye’deki tüm çalışanların sosyal güvenliği aynı Kanun kapsamına alınmıştı Bilindiği gibi, 5510 sayılı Kanunla Türkiye’deki tüm çalışanların sosyal güvenliği aynı Kanun kapsamına alınmıştı Ancak Anayasa Mahkemesi Kanunun bazı maddelerini iptal etti Ancak Anayasa Mahkemesi Kanunun bazı maddelerini iptal etti İptal gerekçesi ise esas itibariyle devlet memurlarına ilişkin değişiklikler olmuştu İptal gerekçesi ise esas itibariyle devlet memurlarına ilişkin değişiklikler olmuştu

9 Bu gelişme üzerine de Kanunun yürürlük süresi önce 1.7.2007’ye, ardından da 1.1.2008’e ertelendi Bu gelişme üzerine de Kanunun yürürlük süresi önce 1.7.2007’ye, ardından da 1.1.2008’e ertelendi 1.1.2008 geldi. 1.1.2008 geldi. Bu konuda ne gibi gelişmeler yaşandı? Bu konuda ne gibi gelişmeler yaşandı? HİÇ!!! HİÇ!!! Sadece artık yetişmeyeceği bilinen bir aşamada tekrar çalışmalar başladı Sadece artık yetişmeyeceği bilinen bir aşamada tekrar çalışmalar başladı Nitekim Kanunun uygulanması 01.06.2008’e ertelendi Nitekim Kanunun uygulanması 01.06.2008’e ertelendi Gelişmeler

10 Kapsam Daha önce de belirtildiği gibi Kanunun amacı herkesin aynı Kanun içinde sosyal güvencesinin sağlanması idi… Daha önce de belirtildiği gibi Kanunun amacı herkesin aynı Kanun içinde sosyal güvencesinin sağlanması idi… Ancak Anayasa Mahkemesinin kararından sonra artık bu mümkün değil. Ancak Anayasa Mahkemesinin kararından sonra artık bu mümkün değil. Nitekim yapılan değişiklikle devlet memurları kısa vadeli sigorta kolları bakımından kapsamdan çıkarıldı Nitekim yapılan değişiklikle devlet memurları kısa vadeli sigorta kolları bakımından kapsamdan çıkarıldı Yani, artık devlet memurlarının iş kazası ve meslek hastalığı, hastalık ve analık konularındaki sosyal hakları eskisi gibi gerçekleşecek Yani, artık devlet memurlarının iş kazası ve meslek hastalığı, hastalık ve analık konularındaki sosyal hakları eskisi gibi gerçekleşecek Uzun vadeli sigorta kollarından dolayı devlet memurları kapsamda Uzun vadeli sigorta kollarından dolayı devlet memurları kapsamda Ama ilk defa bu yasaya göre sigortalı olanlar kapsama alındı Ama ilk defa bu yasaya göre sigortalı olanlar kapsama alındı

11 5510 sayılı Kanunda neler değişiyor?... Kısa Vadeli Sigorta hükümleri bakımından Kısa vadeli sigorta kollarına ilişkin neler değişiyor? Kısa vadeli sigorta kollarına ilişkin neler değişiyor? 5510 sayılı Kanun iş kazası kavramında bazı değişiklikler yapmıştı. 5510 sayılı Kanun iş kazası kavramında bazı değişiklikler yapmıştı. Gerçi bu değişiklikler daha ziyade bağımsız çalışanlar ve devlet memurları açısından önem taşıyordu Gerçi bu değişiklikler daha ziyade bağımsız çalışanlar ve devlet memurları açısından önem taşıyordu Zira, Kanun zaten 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunundaki hükümleri esas almıştı Zira, Kanun zaten 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunundaki hükümleri esas almıştı

12 İş kazası ve meslek hastalığı kavramı İş Kazası kavramı Kanunun 13. maddesinde düzenleniyor. İş Kazası kavramı Kanunun 13. maddesinde düzenleniyor. Öncelikle, 506 sayılı Kanunda olduğu gibi, Öncelikle, 506 sayılı Kanunda olduğu gibi, Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada, Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada, İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle sigortalı kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş nedeniyle, İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle sigortalı kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş nedeniyle, Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda, Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda,

13 İş kazası ve meslek hastalığı kavramı Emziren kadın sigortalının, İş Kanunu gereğince çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda, Emziren kadın sigortalının, İş Kanunu gereğince çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda, Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında, Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında, meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen özüre uğratan olaydır. meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen özüre uğratan olaydır. Bu konuda 5510 sayılı Kanunla gelen bir yenilik var! Bu konuda 5510 sayılı Kanunla gelen bir yenilik var! Artık, serviste meydana gelen kazalar değil, işverence sağlanan taşıtla işe gider-gelirken uğranılan tüm kazalar da iş kazası sayılacak Artık, serviste meydana gelen kazalar değil, işverence sağlanan taşıtla işe gider-gelirken uğranılan tüm kazalar da iş kazası sayılacak

14 İş kazası ve meslek hastalığı kavramı Bilindiği gibi, işyerinde meydana gelen tüm kazalar iş kazası sayılır Bilindiği gibi, işyerinde meydana gelen tüm kazalar iş kazası sayılır Sebebi hiç önemli değildir Sebebi hiç önemli değildir Hatta, Yargıtaya göre, işyerindeki intihar da iş kazasıdır Hatta, Yargıtaya göre, işyerindeki intihar da iş kazasıdır Hatta, işyerinde geçirilen kalp krizi sonucu ölüm de iş kazasıdır Hatta, işyerinde geçirilen kalp krizi sonucu ölüm de iş kazasıdır Yani, Yargıtay bu hükmü yorumlarken olayın kaza olup olmadığına, içten gelen bir hastalık olup olmadığına bakmamaktadır Yani, Yargıtay bu hükmü yorumlarken olayın kaza olup olmadığına, içten gelen bir hastalık olup olmadığına bakmamaktadır Bu kararlar yeni Kanun döneminde de geçerliliğini koruyacaklardır Bu kararlar yeni Kanun döneminde de geçerliliğini koruyacaklardır Ancak, 5510 sayılı Yasayla yapılan değişiklik sonucu işe gidip gelirken meydana gelen kazaların iş kazası sayılıp sayılmayacağı konusunda pek çok uyuşmazlık çıkacaktır. Ancak, 5510 sayılı Yasayla yapılan değişiklik sonucu işe gidip gelirken meydana gelen kazaların iş kazası sayılıp sayılmayacağı konusunda pek çok uyuşmazlık çıkacaktır.

15 Kısa vadeli sigorta kolundan Yapılan Yardımlar Yeni Kanun iş kazası ve meslek hastalığı, hastalık ve analığı kısa vadeli sigorta kolu olarak adlandırıyor Yeni Kanun iş kazası ve meslek hastalığı, hastalık ve analığı kısa vadeli sigorta kolu olarak adlandırıyor Bu sigorta kolundan sadece parasal yardımlar yapılacak, Bu sigorta kolundan sadece parasal yardımlar yapılacak, Çünkü, sağlık hizmetli (sunumu) genel sağlık sigortasının işi Çünkü, sağlık hizmetli (sunumu) genel sağlık sigortasının işi Kısa vadeli sigorta kolundan yapılan yardımlar, Kısa vadeli sigorta kolundan yapılan yardımlar, geçici işgöremezlik ödeneği, geçici işgöremezlik ödeneği, iş kazası ve meslek hastalığı dolayısıyla sürekli işgöremezlik geliri verilmesi iş kazası ve meslek hastalığı dolayısıyla sürekli işgöremezlik geliri verilmesi ölüm geliri bağlanmasıdır ölüm geliri bağlanmasıdır

16 Kısa vadeli sigorta kolundan Yapılan Yardımlar Sigortalıya, geçici işgöremezlik ödeneği, işgöremezlik Sigortalıya, geçici işgöremezlik ödeneği, işgöremezlik İş kazası meslek hastalığı sonucu olmuşsa, İş kazası meslek hastalığı sonucu olmuşsa, belirli bir sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısı aranmaksızın belirli bir sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısı aranmaksızın ilk günden itibaren, ilk günden itibaren, Hastalık sonucu olmuşsa, Hastalık sonucu olmuşsa, Hastalığın anlaşıldığı tarihten önceki bir yıl içinde 90 gün prim ödenmiş olması koşuluyla, Hastalığın anlaşıldığı tarihten önceki bir yıl içinde 90 gün prim ödenmiş olması koşuluyla, Üçüncü günden itibaren Üçüncü günden itibaren verilecek verilecek Bu ödenek yine son üç aylık prime esas kazanca göre belirlenir Bu ödenek yine son üç aylık prime esas kazanca göre belirlenir Ancak ödenecek geçici işgöremezlik ödeneğinin miktarı değişecek Ancak ödenecek geçici işgöremezlik ödeneğinin miktarı değişecek

17 Geçici işgöremezlik ödeneği 506 sayılı Kanuna göre, sigortalı yataklı tedavi kurumlarında tedavi altına alınmışsa geçici işgöremezlik ödeneği günlük ortalama kazancın ½’si, ayakta tedavi ediliyorsa 2/3’üdür. 506 sayılı Kanuna göre, sigortalı yataklı tedavi kurumlarında tedavi altına alınmışsa geçici işgöremezlik ödeneği günlük ortalama kazancın ½’si, ayakta tedavi ediliyorsa 2/3’üdür. Yine 5510 sayılı Kanuna göre, geçici işgöremezlik ödeneği, sigortalının hastanede ya da ayakta tedavi edilmesine göre farklılık taşımamaktadır Yine 5510 sayılı Kanuna göre, geçici işgöremezlik ödeneği, sigortalının hastanede ya da ayakta tedavi edilmesine göre farklılık taşımamaktadır 5510 sayılı Kanunda geçici işgöremezlik ödeneğinin miktarı, günlük ortalama kazancın 2/3’ü olarak belirlenmiştir 5510 sayılı Kanunda geçici işgöremezlik ödeneğinin miktarı, günlük ortalama kazancın 2/3’ü olarak belirlenmiştir Ancak Tasarıda bu konuda değişiklik yapılmak isteniyor Ancak Tasarıda bu konuda değişiklik yapılmak isteniyor Bu şekilde yasalaşırsa artık geçici işgöremezlik ödeneği 3/5 olacak Bu şekilde yasalaşırsa artık geçici işgöremezlik ödeneği 3/5 olacak Bu indirimi anlama olanağı ise yoktur Bu indirimi anlama olanağı ise yoktur

18 Geçici işgöremezlik ödeneği Şunu da belirtelim ki, Şunu da belirtelim ki, 5510 sayılı Kanunda “sigortalıya ödenecek geçici iş göremezlik ödeneğinin güncellenmemiş tutarı, 5510 sayılı Kanunda “sigortalıya ödenecek geçici iş göremezlik ödeneğinin güncellenmemiş tutarı, sigortalının ödenek hesabına esas alınan döneme ilişkin kazanç üzerinden sigortalının ödenek hesabına esas alınan döneme ilişkin kazanç üzerinden vergi, sosyal sigorta, genel sağlık sigortası ve işsizlik sigortası primleri kesintileri sonrası hesaplanan vergi, sosyal sigorta, genel sağlık sigortası ve işsizlik sigortası primleri kesintileri sonrası hesaplanan günlük net kazancını geçemez”. Hükmü vardı günlük net kazancını geçemez”. Hükmü vardı Tasarı ile bu hüküm kaldırılıyor Tasarı ile bu hüküm kaldırılıyor

19 Geçici işgöremezlik ödeneği Geçici işgöremezlik ödeneği konusunda bir başka hüküm daha getiriliyor Geçici işgöremezlik ödeneği konusunda bir başka hüküm daha getiriliyor Daha önce unutulan bir hüküm!! Daha önce unutulan bir hüküm!! Bağımsız çalışanlara geçici işgöremezlik ödeneği verilmesi için Bağımsız çalışanlara geçici işgöremezlik ödeneği verilmesi için işgöremezliğin başladığı tarihten önceki bir yıl içinde en az 90 gün prim ödemiş olma ve işgöremezliğin başladığı tarihten önceki bir yıl içinde en az 90 gün prim ödemiş olma ve Kuruma hiçbir borcunun bulunmaması gerekiyor Kuruma hiçbir borcunun bulunmaması gerekiyor Bu kişiler zaten geçici işgöremezlik ödeneğini, Bu kişiler zaten geçici işgöremezlik ödeneğini, yatarak tedavi süresince veya yatarak tedavi süresince veya yatarak tedavi sonrası bu tedavinin gereği olarak istirahat raporu aldıkları sürede yatarak tedavi sonrası bu tedavinin gereği olarak istirahat raporu aldıkları sürede alabiliyorlar alabiliyorlar

20 Analık hali Sigortalı kadının analığı halinde, Sigortalı kadının analığı halinde, doğumdan önceki bir yıl içinde en az doksan gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olması şartıyla, doğumdan önceki bir yıl içinde en az doksan gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olması şartıyla, doğumdan önceki ve sonraki sekizer haftalık sürede, doğumdan önceki ve sonraki sekizer haftalık sürede, çoğul gebelik halinde ise doğumdan önceki sekiz haftalık süreye iki haftalık süre ilave edilerek çalışmadığı her gün için, çoğul gebelik halinde ise doğumdan önceki sekiz haftalık süreye iki haftalık süre ilave edilerek çalışmadığı her gün için, Sigortalı kadının isteği ve hekimin onayı ile doğuma üç hafta kalıncaya kadar çalışılması halinde, doğum sonrası istirahat süresine eklenen süreler için, Sigortalı kadının isteği ve hekimin onayı ile doğuma üç hafta kalıncaya kadar çalışılması halinde, doğum sonrası istirahat süresine eklenen süreler için, geçici iş göremezlik ödeneği verilir. geçici iş göremezlik ödeneği verilir. Analık durumunda da geçici işgöremezlik ödeneği 2/3’dür Analık durumunda da geçici işgöremezlik ödeneği 2/3’dür Buradaki oranda 3/5’e düşürülecekti Buradaki oranda 3/5’e düşürülecekti Tasarı ile, şimdi 506 sayılı yasadaki biçime dönüştürüldü Tasarı ile, şimdi 506 sayılı yasadaki biçime dönüştürüldü

21 Kısa vadeli sigorta kolundan Yapılan Yardımlar 5510 sayılı Kanuna göre, sigortalı kadına veya sigortalı olmayan karısının doğum yapması nedeniyle sigortalı erkeğe, 5510 sayılı Kanuna göre, sigortalı kadına veya sigortalı olmayan karısının doğum yapması nedeniyle sigortalı erkeğe, çocuğun yaşaması şartıyla çocuğun yaşaması şartıyla doğumdan sonraki altı ay süresince her ay, doğumdan sonraki altı ay süresince her ay, doğum tarihinde geçerli olan asgarî ücretin üçte biri tutarında emzirme ödeneği verilir. doğum tarihinde geçerli olan asgarî ücretin üçte biri tutarında emzirme ödeneği verilir. Yani her ay 195 YTL, toplam 1.170 YTL emzirme parası verilecek Yani her ay 195 YTL, toplam 1.170 YTL emzirme parası verilecek

22 Emzirme Ödeneği Bu konudaki hüküm de esas itibariyle, daha Kanun yürürlüğe girmeden değiştirilmiş ve Bütçe Kanununa konulan bir hükümle asgari ücretin onda birine indirilmişti Bu konudaki hüküm de esas itibariyle, daha Kanun yürürlüğe girmeden değiştirilmiş ve Bütçe Kanununa konulan bir hükümle asgari ücretin onda birine indirilmişti Ancak bu hüküm Anayasa mahkemesi tarafından iptal edildi Ancak bu hüküm Anayasa mahkemesi tarafından iptal edildi Bunun üzerine Tasarıya konulan bir hükümle emzirme ödeneği asgari ücretin onda birine indirildi Bunun üzerine Tasarıya konulan bir hükümle emzirme ödeneği asgari ücretin onda birine indirildi Ama bu arada tekrar fikir değiştirildi ve Tasarının son halinde bu miktar asgari ücretin üçte biri olarak belirlendi Ama bu arada tekrar fikir değiştirildi ve Tasarının son halinde bu miktar asgari ücretin üçte biri olarak belirlendi Kanun daha yürürlüğe girmeden bir hükmü üç defa değiştirildi !!! ama yine ilk haline dönüldü!!! Kanun daha yürürlüğe girmeden bir hükmü üç defa değiştirildi !!! ama yine ilk haline dönüldü!!!

23 Emzirme Ödeneğine ilişkin değişiklikler Tasarı ile emzirme ödeneğine ilişkin başka bazı değişiklikler daha var Tasarı ile emzirme ödeneğine ilişkin başka bazı değişiklikler daha var 5510 sayılı Kanunda, sigortalı kadına veya sigortalı olmayan karısının doğum yapması nedeniyle sigortalı erkeğe emzirme ödeneği verilebilmesi için daha önce herhangi bir prim ödeme koşulu bulunmamaktaydı 5510 sayılı Kanunda, sigortalı kadına veya sigortalı olmayan karısının doğum yapması nedeniyle sigortalı erkeğe emzirme ödeneği verilebilmesi için daha önce herhangi bir prim ödeme koşulu bulunmamaktaydı Ancak Tasarıda, Ancak Tasarıda, a) 4, (a) bendi kapsamında olanlar için doğumdan önceki bir yıl içinde en az 90 gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olması, a) 4, (a) bendi kapsamında olanlar için doğumdan önceki bir yıl içinde en az 90 gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olması, b) 4, (b) bendi kapsamında olanlar için doğumdan önceki bir yıl içinde en az 90 gün kısa vadeli sigorta primi yatırılmış ve genel sağlık sigortası primi dahil her türlü prim borçlarının ödenmiş olması, b) 4, (b) bendi kapsamında olanlar için doğumdan önceki bir yıl içinde en az 90 gün kısa vadeli sigorta primi yatırılmış ve genel sağlık sigortası primi dahil her türlü prim borçlarının ödenmiş olması, Koşulu öngörülmektedir Koşulu öngörülmektedir

24 Emzirme Ödeneği Ayrıca daha önce emzirme ödeneğinden sadece sigortalı kadın ya da sigortalı erkeğin sigortalı olmayan karısı yararlanabilirken Ayrıca daha önce emzirme ödeneğinden sadece sigortalı kadın ya da sigortalı erkeğin sigortalı olmayan karısı yararlanabilirken Tasarı ile kendi çalışmalarından dolayı gelir veya aylık alan kadına ya da gelir veya aylık alan erkeğin sigortalı olmayan eşine, çocuğun yaşaması şartı ile Tasarı ile kendi çalışmalarından dolayı gelir veya aylık alan kadına ya da gelir veya aylık alan erkeğin sigortalı olmayan eşine, çocuğun yaşaması şartı ile Emzirme ödeneği verilecek Emzirme ödeneği verilecek Yani, emekliler, malullük aylığı alanlar da Tasarı bu haliyle yasalaşırsa artık bu haktan yararlanabilecek Yani, emekliler, malullük aylığı alanlar da Tasarı bu haliyle yasalaşırsa artık bu haktan yararlanabilecek

25 Yapılan Yardımlar- sürekli işgöremezlik geliri Bu sigorta kolundan yapılan bir diğer yardım da, sürekli işgöremezlik geliri bağlanmasıdır Bu sigorta kolundan yapılan bir diğer yardım da, sürekli işgöremezlik geliri bağlanmasıdır Bunun için, sigortalı, Bunun için, sigortalı, bir iş kazasına uğrayacak ya da meslek hastalığına yakalanacak bir iş kazasına uğrayacak ya da meslek hastalığına yakalanacak Bunun sonucunda o meslekte kazanma gücünü Bunun sonucunda o meslekte kazanma gücünü en az % 10 oranında kaybedecek, en az % 10 oranında kaybedecek, ve bu durum Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularının sağlık kurulları tarafından verilen bir sağlık kurulu raporuyla belgelenecek ve bu rapor Kurumca onaylanacak ve bu durum Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularının sağlık kurulları tarafından verilen bir sağlık kurulu raporuyla belgelenecek ve bu rapor Kurumca onaylanacak Sürekli işgöremezlik geliri sigortalıya ömrü boyunca verilir Sürekli işgöremezlik geliri sigortalıya ömrü boyunca verilir Çalışıp çalışmaması önem taşımaz Çalışıp çalışmaması önem taşımaz

26 Ölüm Geliri İş kazası veya meslek hastalığına bağlı nedenlerden dolayı ölen sigortalının hak sahiplerine, İş kazası veya meslek hastalığına bağlı nedenlerden dolayı ölen sigortalının hak sahiplerine, aylık kazancının % 70'i oranında ölüm geliri bağlanır aylık kazancının % 70'i oranında ölüm geliri bağlanır Sigortalı doğrudan iş kazası ya da meslek hastalığı sonucu ölmese de hak sahiplerine ölüm geliri bağlanabilir Sigortalı doğrudan iş kazası ya da meslek hastalığı sonucu ölmese de hak sahiplerine ölüm geliri bağlanabilir Hangi hallerde? Hangi hallerde? iş kazası veya meslek hastalığı sonucu iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünü % 50 veya daha fazla oranda kaybetmesi nedeniyle meslekte kazanma gücünü % 50 veya daha fazla oranda kaybetmesi nedeniyle sürekli iş göremezlik geliri bağlanmış iken ölenlerin hak sahiplerine, sürekli iş göremezlik geliri bağlanmış iken ölenlerin hak sahiplerine, ölümün iş kazası veya meslek hastalığına bağlı olup olmadığına bakılmaksızın ölümün iş kazası veya meslek hastalığına bağlı olup olmadığına bakılmaksızın Aylık kazancının / 70’i oranında ölüm geliri bağlanır Aylık kazancının / 70’i oranında ölüm geliri bağlanır

27 Malullük Aylığı Malullük aylığı; Malullük aylığı; çalışma gücünün veya çalışma gücünün veya iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az % 60'ını kaybettiği Kurum Sağlık Kurulunca tespit edilen sigortalıya en az % 60'ını kaybettiği Kurum Sağlık Kurulunca tespit edilen sigortalıya Prim ödeme koşulunun da gerçekleşmesiyle malullük aylığı bağlanır Prim ödeme koşulunun da gerçekleşmesiyle malullük aylığı bağlanır Tasarı ile malullük aylığı konusunda bazı değişiklikler öngörülmektedir Tasarı ile malullük aylığı konusunda bazı değişiklikler öngörülmektedir Öncelikle malul sayılma konusunda yine devlet memurları için özel bazı düzenlemeler yapılmıştır Öncelikle malul sayılma konusunda yine devlet memurları için özel bazı düzenlemeler yapılmıştır Buna göre, Buna göre, (c) bendi kapsamındaki sigortalılar için (c) bendi kapsamındaki sigortalılar için çalışma gücünün en az % 60’ını veya çalışma gücünün en az % 60’ını veya vazifelerini yapamayacak şekilde meslekte kazanma gücünü kaybettiği Kurum Sağlık Kurulunca tespit edilecek vazifelerini yapamayacak şekilde meslekte kazanma gücünü kaybettiği Kurum Sağlık Kurulunca tespit edilecek

28 Malullük Aylığı Malullük aylığına hak kazanmak için, Malullük aylığına hak kazanmak için, 5510 sayılı Kanuna göre, 5510 sayılı Kanuna göre, En az on yıldan beri sigortalı bulunup, toplam olarak 1800 gün veya En az on yıldan beri sigortalı bulunup, toplam olarak 1800 gün veya başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malûl olan sigortalılar için ise en az beş yıldan beri sigortalı bulunup toplam 900 gün başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malûl olan sigortalılar için ise en az beş yıldan beri sigortalı bulunup toplam 900 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması gerekir. malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması gerekir. Tasarı taslağı bu konuda bir değişiklik öngörüyor ve beş yıldan beri sigortalı olup 900 gün MYÖ primi ödeyerek malullük aylığına hak kazanmayı Tasarı taslağı bu konuda bir değişiklik öngörüyor ve beş yıldan beri sigortalı olup 900 gün MYÖ primi ödeyerek malullük aylığına hak kazanmayı tedavisi mümkün olmayan bir maluliyete uğrayan ve tedavisi mümkün olmayan bir maluliyete uğrayan ve herhangi bir şekilde kazanç sağlayamayacak ve herhangi bir şekilde kazanç sağlayamayacak ve başkasının yardımı olmaksızın hayatını sürdürme imkanı kalmayan başkasının yardımı olmaksızın hayatını sürdürme imkanı kalmayan Sigortalılara tanıyordu. Tasarı ile alternatif olanak kaldırılmıştır. Sigortalılara tanıyordu. Tasarı ile alternatif olanak kaldırılmıştır. Aylık oranı, 9000 günden az prim ödeme gün sayısı olanlar için 9000 gün primi varmış gibi, daha fazla olanlar için ise prim ödeme gün sayısı üzerinden hesaplanır Aylık oranı, 9000 günden az prim ödeme gün sayısı olanlar için 9000 gün primi varmış gibi, daha fazla olanlar için ise prim ödeme gün sayısı üzerinden hesaplanır

29 Yaşlılık Aylığı Yaşlılık aylığı, Yaşlılık aylığı, Kadın ise 58, erkek ise 60 yaşını dolduranlara Kadın ise 58, erkek ise 60 yaşını dolduranlara en az 9000 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması koşuluyla bağlanır. en az 9000 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması koşuluyla bağlanır. Kanuna göre, sigortalılar, Kanuna göre, sigortalılar, yaş hadlerine üç yıl eklenmek ve yaş hadlerine üç yıl eklenmek ve en az 5400 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortası primi ödeyenler de yaşlılık aylığından yararlanabilirler. en az 5400 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortası primi ödeyenler de yaşlılık aylığından yararlanabilirler. Tasarı ile bu konuda üç yıl ilave edilmesi halinde sigortalının yaşının 65 yaşı aşmaması hükmünü öngörmektedir Tasarı ile bu konuda üç yıl ilave edilmesi halinde sigortalının yaşının 65 yaşı aşmaması hükmünü öngörmektedir Yaş şartı; Yaş şartı; 2036 tarihinden itibaren her iki yılda bir birer yaş artırılıp, 2048 yılında hem kadın hem de erkekler için 65 yaş olarak belirlenmiştir. 2036 tarihinden itibaren her iki yılda bir birer yaş artırılıp, 2048 yılında hem kadın hem de erkekler için 65 yaş olarak belirlenmiştir.

30 Yaşlılık Aylığı Bu koşullarla özellikle kısmi süreli çalışan bir sigortalının yaşlılık aylığına hak kazanması oldukça güçleşmektedir. Bu koşullarla özellikle kısmi süreli çalışan bir sigortalının yaşlılık aylığına hak kazanması oldukça güçleşmektedir. Haftada üç gün çalışan bir sigortalı Kanunun aradığı 9000 gün MYÖ primi ödeme koşulunu 94 yılda, 5400 gün prim ödeme koşulunu da 56 yılda tamamlamaktadır. Haftada üç gün çalışan bir sigortalı Kanunun aradığı 9000 gün MYÖ primi ödeme koşulunu 94 yılda, 5400 gün prim ödeme koşulunu da 56 yılda tamamlamaktadır. Bu hükümlerin tekrar gözden geçirilmesinde yarar bulunmaktadır, Bu hükümlerin tekrar gözden geçirilmesinde yarar bulunmaktadır, ancak Tasarıda 9000 günde herhangi bir indirim öngörülmemiştir ancak Tasarıda 9000 günde herhangi bir indirim öngörülmemiştir Belirtelim ki, Anayasa Mahkemesi de 9000 gün prim ödeme koşulunu Anayasaya aykırı bulmamıştır Belirtelim ki, Anayasa Mahkemesi de 9000 gün prim ödeme koşulunu Anayasaya aykırı bulmamıştır

31 Yaşlılık Aylığı Yaşlılık aylığına hak kazanmak için gerçekleştirilmesi gereken koşullar artırılırken, aylık bağlanmasına ilişkin koşullar da değiştirilmiş ve bağlanacak aylığın miktarı azaltılmıştır Yaşlılık aylığına hak kazanmak için gerçekleştirilmesi gereken koşullar artırılırken, aylık bağlanmasına ilişkin koşullar da değiştirilmiş ve bağlanacak aylığın miktarı azaltılmıştır 5510 sayılı Kanuna göre, yaşlılık aylığı hesaplanırken, prim ödeme gün sayısının 5510 sayılı Kanuna göre, yaşlılık aylığı hesaplanırken, prim ödeme gün sayısının her 360 günü için her 360 günü için 2015 yılı sonuna kadar % 2,5; 2015 yılı sonuna kadar % 2,5; 2016 yılı başından itibaren ise % 2 oranı esas alınır ve buna göre aylık bağlanır. 2016 yılı başından itibaren ise % 2 oranı esas alınır ve buna göre aylık bağlanır. Bu hesaplamada 360 günden eksik süreler orantılı olarak dikkate alınır. Bu hesaplamada 360 günden eksik süreler orantılı olarak dikkate alınır. Ancak aylık bağlama oranı % 90'ı geçemez. Ancak aylık bağlama oranı % 90'ı geçemez. Tasarı ise, % 2-5’ üzerinden hesaplama yapılmasından da vazgeçiyor Tasarı ise, % 2-5’ üzerinden hesaplama yapılmasından da vazgeçiyor Yani, aylık oranları daha da düşecek Yani, aylık oranları daha da düşecek

32 Sosyal Güvenlik Destek Primi Ödeyerek Çalışma Tasarı ile sosyal güvenlik destek primi ile çalışanlar bakımından önemli bir farklılık yaratılıyor Tasarı ile sosyal güvenlik destek primi ile çalışanlar bakımından önemli bir farklılık yaratılıyor Aslında bir iş sözleşmesine göre çalışanlar bakımından sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalışma hakkı artık kalkıyor Aslında bir iş sözleşmesine göre çalışanlar bakımından sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalışma hakkı artık kalkıyor Ama hemen değil…. Ama hemen değil…. Tasarıya göre; İlk defa 5510 sayılı Kanuna göre sigortalı olup da kendisine yaşlılık aylığı bağlanan sigortalı tekrar çalışmak isterse yaşlılık aylığı kesilecek Tasarıya göre; İlk defa 5510 sayılı Kanuna göre sigortalı olup da kendisine yaşlılık aylığı bağlanan sigortalı tekrar çalışmak isterse yaşlılık aylığı kesilecek Yani hem çalışıp ücretini hem de yaşlılık aylığına alma hakkı olmayacak Yani hem çalışıp ücretini hem de yaşlılık aylığına alma hakkı olmayacak Ancak bağımsız çalışanlar bakımından bu hak devam ettiriliyor Ancak bağımsız çalışanlar bakımından bu hak devam ettiriliyor

33 Sosyal Güvenlik Destek Primi Ödeyerek Çalışma 5510 sayılı Kanundan önce sigortalı olanlar için ise bir geçici madde öngörüldü: 5510 sayılı Kanundan önce sigortalı olanlar için ise bir geçici madde öngörüldü: Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce sigortalı olanlar, Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce sigortalı olanlar, malullük ve yaşlılık aylığı bağlananlar ve malullük ve yaşlılık aylığı bağlananlar ve bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalışmaya devam edenler hakkında bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalışmaya devam edenler hakkında sosyal güvenlik destek primi bakımından tabi oldukları 5510 sayılı Kanunla yürürlükten kaldırılan ilgili kanun hükümlerinin uygulanmasına devam edilir. sosyal güvenlik destek primi bakımından tabi oldukları 5510 sayılı Kanunla yürürlükten kaldırılan ilgili kanun hükümlerinin uygulanmasına devam edilir.

34 Sosyal Güvenlik Destek Primi Ödeyerek Çalışma Ancak bu kişiler için sosyal güvenlik destek primi oranı Ancak bu kişiler için sosyal güvenlik destek primi oranı prime esas kazançlar üzerinden prime esas kazançlar üzerinden 81 inci maddenin birinci fıkrasının (c) bendinde belirtilen prim oranına 81 inci maddenin birinci fıkrasının (c) bendinde belirtilen prim oranına yüzde 30 oranının eklenmesi suretiyle bulunan toplamdır. yüzde 30 oranının eklenmesi suretiyle bulunan toplamdır. Yani % 30 oranı üzerine işyerinin tehlike sınıfına göre ödenmesi gereken kısa vadeli sigorta primi de ilave edilecek Yani % 30 oranı üzerine işyerinin tehlike sınıfına göre ödenmesi gereken kısa vadeli sigorta primi de ilave edilecek Yani SGDP en az % 31, en fazla %36,5 olacak Yani SGDP en az % 31, en fazla %36,5 olacak Bu oranın dörtte biri sigortalı, dörtte üçü işveren hissesidir. Bu kapsamda sayılan kişilerden sosyal güvenlik destek primine tâbi olanların prim ödeme yükümlüsü bunların işverenleridir. Bu oranın dörtte biri sigortalı, dörtte üçü işveren hissesidir. Bu kapsamda sayılan kişilerden sosyal güvenlik destek primine tâbi olanların prim ödeme yükümlüsü bunların işverenleridir.

35 Ölüm Aylığı 5510 sayılı Kanuna göre, ölüm aylığına hak kazanmak için, 5510 sayılı Kanuna göre, ölüm aylığına hak kazanmak için, en az beş yıldan beri sigortalı bulunup, en az beş yıldan beri sigortalı bulunup, toplam olarak 900 gün MYÖ primi ödemek gerekir. toplam olarak 900 gün MYÖ primi ödemek gerekir. Belirtelim ki, bu konuda 506 sayılı Kanunda da aynı yönde düzenleme yapılmış ve daha önce 1800 gün olan prim ödeme yükümlülüğü 900 gün indirilmişti Belirtelim ki, bu konuda 506 sayılı Kanunda da aynı yönde düzenleme yapılmış ve daha önce 1800 gün olan prim ödeme yükümlülüğü 900 gün indirilmişti Bu konuda Anayasa Mahkemesinin kararı da etkili olmuştu Bu konuda Anayasa Mahkemesinin kararı da etkili olmuştu Zira, Anayasa Mahkemesi ölüm aylığına hak kazanma koşuluna ilişkin bir hükmü iptal etmişti Zira, Anayasa Mahkemesi ölüm aylığına hak kazanma koşuluna ilişkin bir hükmü iptal etmişti Ancak Tasarı ile bu konuda da değişiklik öngörülmekte ve prim ödeme gün sayısı tekrar 1800 güne çıkarılmıştır Ancak Tasarı ile bu konuda da değişiklik öngörülmekte ve prim ödeme gün sayısı tekrar 1800 güne çıkarılmıştır DAHA YÜRÜRLÜĞE GİRMEDEN DEĞİŞİKLİĞİN MALİ YÜKÜ AĞIR GELMEYE BAŞLADI!!! DAHA YÜRÜRLÜĞE GİRMEDEN DEĞİŞİKLİĞİN MALİ YÜKÜ AĞIR GELMEYE BAŞLADI!!!

36 Ölüm Aylığı Ölüm aylığı da, Ölüm aylığı da, prim ödeme gün sayısı 9000 günden az olan sigortalılar için 9000 gün üzerinden, prim ödeme gün sayısı 9000 günden az olan sigortalılar için 9000 gün üzerinden, 9000 gün ve daha fazla olanlar için ise toplam prim ödeme gün sayısı üzerinden h esaplanır 9000 gün ve daha fazla olanlar için ise toplam prim ödeme gün sayısı üzerinden h esaplanır Ayrıca, aylık alanların ölümleri halinde aldıkları aylık geride kalanlara bağlanır Ayrıca, aylık alanların ölümleri halinde aldıkları aylık geride kalanlara bağlanır Ölüm iş kazası sonucu olmuşsa prim ödeme gün sayısı aranmaz Ölüm iş kazası sonucu olmuşsa prim ödeme gün sayısı aranmaz Bağlanacak gelir de ayrı bir hesaplamaya göre belirlenir Bağlanacak gelir de ayrı bir hesaplamaya göre belirlenir

37 Ölüm Aylığı Bağlanacak aylığın, Bağlanacak aylığın, % 50'si dul eşe (aylık alan çocuk bulunmaması ya da eşin çalışmaması veya aylık almaması halinde bu oran %75 olur) % 50'si dul eşe (aylık alan çocuk bulunmaması ya da eşin çalışmaması veya aylık almaması halinde bu oran %75 olur) % 25’i, çalışmayan ve Kurumdan gelir ya da aylık almayan çocuklardan % 25’i, çalışmayan ve Kurumdan gelir ya da aylık almayan çocuklardan 18 yaşını, 18 yaşını, lise ve dengi öğrenim görmesi halinde 20 yaşını, lise ve dengi öğrenim görmesi halinde 20 yaşını, yüksek öğrenim yapması halinde 25 yaşını doldurmayanların her birine bağlanır. yüksek öğrenim yapması halinde 25 yaşını doldurmayanların her birine bağlanır. Ancak, çocuk en az % 60 oranında malul ise Ancak, çocuk en az % 60 oranında malul ise Ancak, kız çocuğu evli değilse, evli olmakla beraber sonradan boşanmışsa veya dul kalmışsa yaş sınırı aranmaksızın aylığa hak kazanır Ancak, kız çocuğu evli değilse, evli olmakla beraber sonradan boşanmışsa veya dul kalmışsa yaş sınırı aranmaksızın aylığa hak kazanır

38 Ölüm Aylığı Ana ve babaya, Ana ve babaya, Hak sahibi eş ve çocuklardan artan hisse bulunması halinde, Hak sahibi eş ve çocuklardan artan hisse bulunması halinde, çalışmaması ve gelir veya aylık bağlanmamış olması halinde çalışmaması ve gelir veya aylık bağlanmamış olması halinde % 25 oranında aylık bağlanır % 25 oranında aylık bağlanır Çalışmayan ana ve babanın 65 yaşın üstünde olması, gelir veya aylık bağlanmamış olması halinde ise Çalışmayan ana ve babanın 65 yaşın üstünde olması, gelir veya aylık bağlanmamış olması halinde ise artan hisseye bakılmaz artan hisseye bakılmaz

39 Ölüm Aylığı Ancak bu hükümlerden dul eş ve ana babaya ilişkin hükümlerde bazı değişiklikler bulunmaktadır Ancak bu hükümlerden dul eş ve ana babaya ilişkin hükümlerde bazı değişiklikler bulunmaktadır Tasarıya göre, dul eşe, aylığın Tasarıya göre, dul eşe, aylığın % 50'si; % 50'si; aylık bağlanmış çocuğu bulunmayan dul eşine ise, aylık bağlanmış çocuğu bulunmayan dul eşine ise, bu Kanunun 5. maddesinin (a), (b) ve (e) bentleri hariç bu Kanunun 5. maddesinin (a), (b) ve (e) bentleri hariç bu Kanun kapsamında veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmaması veya bu Kanun kapsamında veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmaması veya kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış olması halinde % 75'i, ölüm aylığı olarak bağlanır kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış olması halinde % 75'i, ölüm aylığı olarak bağlanır Tasarı ile maddeye, sadece kısmen kapsamda olmaya ilişkin bazı maddelere göre sigortalılığı olan eşin bu durumdan etkilenmeyeceğine ilişkin bir hüküm konulmuş, Tasarı ile maddeye, sadece kısmen kapsamda olmaya ilişkin bazı maddelere göre sigortalılığı olan eşin bu durumdan etkilenmeyeceğine ilişkin bir hüküm konulmuş, Ana babaya ilişkin olarak ise, hak sahibi eş ve çocuklardan artan hisse bulunması halinde, asgari ücretin net tutarından daha az geliri olması, çalışmaması ve gelir ve aylık bağlanmamış olması şartıyla ana ve babaya aylık bağlanması öngörülmektedir Ana babaya ilişkin olarak ise, hak sahibi eş ve çocuklardan artan hisse bulunması halinde, asgari ücretin net tutarından daha az geliri olması, çalışmaması ve gelir ve aylık bağlanmamış olması şartıyla ana ve babaya aylık bağlanması öngörülmektedir

40 Evlenme ödeneği Ölüm halinde geride kalanlara evlenme ödeneği ve ölüm ödeneği de verilir Ölüm halinde geride kalanlara evlenme ödeneği ve ölüm ödeneği de verilir Artık evlenme ödeneği sadece kız çocuklarına değil, eşe de verilecek Artık evlenme ödeneği sadece kız çocuklarına değil, eşe de verilecek Sadece kadın eşe değil, erkek eş de evlenme ödeneği alabilecek Sadece kadın eşe değil, erkek eş de evlenme ödeneği alabilecek 5510 sayılı Kanunda “çocuklara” ifadesi vardı, bu ifade “kız çocuklarına” biçiminde değiştirildi 5510 sayılı Kanunda “çocuklara” ifadesi vardı, bu ifade “kız çocuklarına” biçiminde değiştirildi Evlenme ödeneğinin miktarı ise 1 yıllık aylık toplamı Evlenme ödeneğinin miktarı ise 1 yıllık aylık toplamı Yani 5510 sayılı Kanunla yararlanacakların kapsamı genişledi, ama miktar azaldı Yani 5510 sayılı Kanunla yararlanacakların kapsamı genişledi, ama miktar azaldı Çünkü 506 sayılı Kanunda ödenecek meblağ daha yüksek Çünkü 506 sayılı Kanunda ödenecek meblağ daha yüksek

41 Ölüm Ödeneği 5510 sayılı Kanuna göre, 5510 sayılı Kanuna göre, İş kazası veya meslek hastalığı sonucu veya İş kazası veya meslek hastalığı sonucu veya sürekli iş göremezlik geliri, malûllük veya yaşlılık aylığı almakta iken veya sürekli iş göremezlik geliri, malûllük veya yaşlılık aylığı almakta iken veya kendisi için en az 360 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortası primi bildirilmiş olup da ölen sigortalının hak sahiplerine, kendisi için en az 360 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortası primi bildirilmiş olup da ölen sigortalının hak sahiplerine, asgarî ücretin üç katı tutarında cenaze ödeneği verilir. asgarî ücretin üç katı tutarında cenaze ödeneği verilir. Eskisine göre, cenaze ödeneği oldukça artırmıştı Eskisine göre, cenaze ödeneği oldukça artırmıştı Bu miktar 213 YTL iken artık, 1755 YTL OLACAKTI!!! Bu miktar 213 YTL iken artık, 1755 YTL OLACAKTI!!!

42 Ölüm Ödeneği Fakat Kanunda asgari ücretin üç katı tutarında olan ibare Tasarı Taslağında asgari ücretin iki katına, Fakat Kanunda asgari ücretin üç katı tutarında olan ibare Tasarı Taslağında asgari ücretin iki katına, Tasarı ile ise asgari ücret miktarına indirilmiştir Tasarı ile ise asgari ücret miktarına indirilmiştir BİR DAHA DEĞİŞTİRİRLERSE HİÇBİR ŞEY VERMEYECEKLER!!! BİR DAHA DEĞİŞTİRİRLERSE HİÇBİR ŞEY VERMEYECEKLER!!! Ayrıca, ölüm ödeneğine hak kazanmak için daha önce çalışırken ölmek yeterliydi Ayrıca, ölüm ödeneğine hak kazanmak için daha önce çalışırken ölmek yeterliydi 5510 sayılı Kanunla bu konuda da en az 360 gün prim ödemek gerekiyor 5510 sayılı Kanunla bu konuda da en az 360 gün prim ödemek gerekiyor Yani, işe başladıktan sonra hemen ölmemek lazım!!! Yani, işe başladıktan sonra hemen ölmemek lazım!!!

43 İtibari Hizmet Süresi Tasarıda en önemli değişiklikler itibari hizmet süresi konusunda yapılmak isteniyor Tasarıda en önemli değişiklikler itibari hizmet süresi konusunda yapılmak isteniyor Öncelikle belirtelim ki, itibari hizmet süresi konusu SSK Ek m.5/IV’deki bir hükmün Anayasa Mahkemesi tarafından iptali ile pek çok işveren bakımından önem taşımaya başladı Öncelikle belirtelim ki, itibari hizmet süresi konusu SSK Ek m.5/IV’deki bir hükmün Anayasa Mahkemesi tarafından iptali ile pek çok işveren bakımından önem taşımaya başladı Örneğin, kaynak işi yaptırmak zorunda olan tüm işverenler bu konuda kapsama girdi Örneğin, kaynak işi yaptırmak zorunda olan tüm işverenler bu konuda kapsama girdi 5510 sayılı Kanundaki düzenleme, Anayasa Mahkemesinin kararı ile ortaya çıkan durum gibidir 5510 sayılı Kanundaki düzenleme, Anayasa Mahkemesinin kararı ile ortaya çıkan durum gibidir Yani, herhangi bir fabrikada Çelik, demir, pirinç ve tunç döküm işlerinde; zehirli, boğucu, yakıcı, öldürücü ve patlayıcı gaz, asit, boya işleri ile gaz maskesiyle çalışmayı gerektiren başka işlerde; patlayıcı maddeler yapılması işlerinde, elektrik ya da oksijen kaynağı işlerinde çalışanlar için işveren daha fazla prim ödeyecek Yani, herhangi bir fabrikada Çelik, demir, pirinç ve tunç döküm işlerinde; zehirli, boğucu, yakıcı, öldürücü ve patlayıcı gaz, asit, boya işleri ile gaz maskesiyle çalışmayı gerektiren başka işlerde; patlayıcı maddeler yapılması işlerinde, elektrik ya da oksijen kaynağı işlerinde çalışanlar için işveren daha fazla prim ödeyecek

44 İtibari Hizmet Süresi- Prim Oranı Bu primin oranı da, % 20 oranının, her yıl için 40. maddeye göre eklenen fiilî hizmet gün sayısının 360'a bölümü sonucu bulunacak oranda artırılması suretiyle belirlenir. Bu primin oranı da, % 20 oranının, her yıl için 40. maddeye göre eklenen fiilî hizmet gün sayısının 360'a bölümü sonucu bulunacak oranda artırılması suretiyle belirlenir. Bu şekilde bulunan oran ile (a) bendinde belirtilen % 20 oranı arasındaki farka ait primin tamamı işveren tarafından ödenir. Bu şekilde bulunan oran ile (a) bendinde belirtilen % 20 oranı arasındaki farka ait primin tamamı işveren tarafından ödenir. Dolayısıyla işverenler yer altı işlerinde % 10, diğer işlerde ise % 5 daha fazla prim ödemek zorunda kalacaklar(dı). Dolayısıyla işverenler yer altı işlerinde % 10, diğer işlerde ise % 5 daha fazla prim ödemek zorunda kalacaklar(dı).

45 İtibari Hizmet Süresi Ancak bu hüküm Tasarıda değiştiriliyor Ancak bu hüküm Tasarıda değiştiriliyor Pek çok işyeri farklı bir şekilde kapsama alınıyor Pek çok işyeri farklı bir şekilde kapsama alınıyor Örneğin, bundan sonra, Örneğin, bundan sonra, Kurşun ve arsenik işleri, Kurşun ve arsenik işleri, Cam fabrika ve atölyeleri, Cam fabrika ve atölyeleri, Cıva üretimi işleri sanayii, Cıva üretimi işleri sanayii, Çimento fabrikaları, Çimento fabrikaları, Kok fabrikalarıyla termik santraller, Kok fabrikalarıyla termik santraller, Alüminyum fabrikaları, Alüminyum fabrikaları, Demir ve çelik fabrikaları, Demir ve çelik fabrikaları, Döküm fabrikaları, Döküm fabrikaları, Asit üretimi yapan fabrika ve atölyeler, Asit üretimi yapan fabrika ve atölyeler,

46 İtibari Hizmet Süresi Yani bu gibi işyerlerinde, ayrıca o işyeri için Kanunda sayılan işleri yapan sigortalılar için işverenler 3 numaralı Aylık Prim ve Hizmet Belgesi verecek Yani bu gibi işyerlerinde, ayrıca o işyeri için Kanunda sayılan işleri yapan sigortalılar için işverenler 3 numaralı Aylık Prim ve Hizmet Belgesi verecek Ve bu sigortalılar için daha fazla prim ödeyecek Ve bu sigortalılar için daha fazla prim ödeyecek Bu primlerin oranı da, sigortalıların yapmakta oldukları işin karşılığı prim ödeme gün sayısına eklenecek süreye göre değişkenlik gösterecek Bu primlerin oranı da, sigortalıların yapmakta oldukları işin karşılığı prim ödeme gün sayısına eklenecek süreye göre değişkenlik gösterecek Eğer, Eğer, bu işlerde geçirdiği her 360 gün için sigortalıya 180 gün fiili hizmet süresi hakkı verilmişse, MYÖ primi % 3, bu işlerde geçirdiği her 360 gün için sigortalıya 180 gün fiili hizmet süresi hakkı verilmişse, MYÖ primi % 3, 90 gün verilmişse % 1,5, 90 gün verilmişse % 1,5, 60 gün verilmişse % 1 60 gün verilmişse % 1 oranında artış olacak oranında artış olacak

47 GENELSAĞLIKSİGORTASI

48 KAPSAM KURAL: KURAL: Türkiye’de yaşayan herkes zorunlu olarak sigortalı Türkiye’de yaşayan herkes zorunlu olarak sigortalı (Birkaç küçük istisna dışında) (Birkaç küçük istisna dışında) Kimler mi sigortalı? Kimler mi sigortalı? Öncelikle, 4 a, 4 b, 4c. Öncelikle, 4 a, 4 b, 4c. Yani, iş sözleşmesine göre çalışanlar Yani, iş sözleşmesine göre çalışanlar Esnaf ve bağımsız çalışanlar Esnaf ve bağımsız çalışanlar Memurlar ve kamu görevlileri Memurlar ve kamu görevlileri

49 KAPSAM Ayrıca, Ayrıca, İsteğe bağlı sigortalı olanlar İsteğe bağlı sigortalı olanlar Muhtaçlar ya da Kanunda sayılan aylıkları alanlar Muhtaçlar ya da Kanunda sayılan aylıkları alanlar yeşil kart verilen kişiler- (Tasarıda bu hüküm değiştiriliyor her türlü geliri asgari ücretin netinin üçte birinden az olan kişiler)‏ yeşil kart verilen kişiler- (Tasarıda bu hüküm değiştiriliyor her türlü geliri asgari ücretin netinin üçte birinden az olan kişiler)‏ Vatansızlar ve sığınmacılar Vatansızlar ve sığınmacılar Şeref aylığı alan kişiler Şeref aylığı alan kişiler SHÇEK gereğince Korunma hizmetlerinden ücretsiz faydalananlar SHÇEK gereğince Korunma hizmetlerinden ücretsiz faydalananlar Terörle Mücadele Kanunu gereğince aylık alanlar, gibi… Terörle Mücadele Kanunu gereğince aylık alanlar, gibi… Oturma izni almış yabancılar ( Tasarıya göre, mütekabiliyet esası da dikkate alınarak kendi ülkelerinde sigortalı değilseler ve oturma izinleri bir yıl ya da daha uzunsa)‏ Oturma izni almış yabancılar ( Tasarıya göre, mütekabiliyet esası da dikkate alınarak kendi ülkelerinde sigortalı değilseler ve oturma izinleri bir yıl ya da daha uzunsa)‏ İşsizlik ve (Tasarı ile geliyor-kısa çalışma ile SSK gem.20 madde kapsamında olan sigortalılardan işsizlik ödeneğinden yararlananlar İşsizlik ve (Tasarı ile geliyor-kısa çalışma ile SSK gem.20 madde kapsamında olan sigortalılardan işsizlik ödeneğinden yararlananlar Kurumdan gelir veya aylık alanlar Kurumdan gelir veya aylık alanlar Tasarı ile spor alanında olimpiyat, dünya şampiyonu olanlar ve geçindirmekle yükümlü oldukları kişiler Tasarı ile spor alanında olimpiyat, dünya şampiyonu olanlar ve geçindirmekle yükümlü oldukları kişiler Ayrıca, sayılanların dışında kalanlar!!!! YANİ HERKES Ayrıca, sayılanların dışında kalanlar!!!! YANİ HERKES

50 Sağlanan Sağlık Hizmetleri Koruyucu sağlık hizmetleri Koruyucu sağlık hizmetleri Hastalık halinde teşhis, tıbbi bakım ve tedavi hizmetleri Hastalık halinde teşhis, tıbbi bakım ve tedavi hizmetleri Analık sebebiyle tıbbî bakım ve tedaviler Analık sebebiyle tıbbî bakım ve tedaviler İlaç, kan ve kan ürünleri, kemik iliği, aşı, ortez, protez, tıbbi araç ve gereçler İlaç, kan ve kan ürünleri, kemik iliği, aşı, ortez, protez, tıbbi araç ve gereçler ağız ve diş muayenesi ile diğer tıbbi tedavi hizmetleri, ağız ve diş muayenesi ile diğer tıbbi tedavi hizmetleri, 18 yaşını doldurmamış kişilerin 72 nci maddeye göre belirlenen ortodontik diş tedavileri ile 18 yaşını doldurmamış kişilerin 72 nci maddeye göre belirlenen ortodontik diş tedavileri ile 18 yaşını doldurmamış veya 45 yaşından gün almış kişilerin diş protezlerinin 72 nci maddeye göre belirlenen tutarının % 50'si. 18 yaşını doldurmamış veya 45 yaşından gün almış kişilerin diş protezlerinin 72 nci maddeye göre belirlenen tutarının % 50'si. Sorun: 18 yaşını geçmiş, 45 yaşından küçükler başlarının çaresine mi bakacaklar!!! Sorun: 18 yaşını geçmiş, 45 yaşından küçükler başlarının çaresine mi bakacaklar!!!

51 Yurt dışında tedavi Yurt dışında tedavi bunlarla sınırlı değil… Yurt dışında tedavi bunlarla sınırlı değil… Herkes yurt dışı tedavi olanağından yararlanabilecek Herkes yurt dışı tedavi olanağından yararlanabilecek Sigortalının yurt içinde tedavisi mümkün değilse, Sigortalının yurt içinde tedavisi mümkün değilse, Tedavi yurt dışında sağlanır ve Tedavi yurt dışında sağlanır ve Bu kişilerin sağlık hizmeti bedelinin tümü ödenir. Ancak bu tutar, varsa, Kurumun yurt dışında sevke konu tedaviye ilişkin sözleşmeli olduğu sağlık hizmet sunucularına ödenen tutarı geçemez. Bu kişilerin sağlık hizmeti bedelinin tümü ödenir. Ancak bu tutar, varsa, Kurumun yurt dışında sevke konu tedaviye ilişkin sözleşmeli olduğu sağlık hizmet sunucularına ödenen tutarı geçemez. Bu konuda Tasarıya bir hüküm konuluyor ve Bu konuda Tasarıya bir hüküm konuluyor ve yurt içinde yapılması mümkün olmayan tetkiklerin yapılması yurt dışında sağlanır deniyor. yurt içinde yapılması mümkün olmayan tetkiklerin yapılması yurt dışında sağlanır deniyor.

52 Sağlanmayacak Sağlık Hizmetleri Peki nelerden yararlanamayacağız? Peki nelerden yararlanamayacağız? Öncelikle, estetik amaçlı tedavi ve ameliyatlardan, Öncelikle, estetik amaçlı tedavi ve ameliyatlardan, Ancak, Ancak, iş kazası ya da bir kaza sonucu olmuşsa, iş kazası ya da bir kaza sonucu olmuşsa, bir organ yokluğunu gidermek amacıyla yapılıyorsa (sağlanacak)‏ bir organ yokluğunu gidermek amacıyla yapılıyorsa (sağlanacak)‏ Sağlık Bakanlığınca izin veya ruhsat verilmeyen sağlık hizmetleri ile Sağlık Bakanlığınca izin veya ruhsat verilmeyen sağlık hizmetleri ile Sağlık Bakanlığınca tıbben sağlık hizmeti olduğu kabul edilmeyen sağlık hizmetlerinden, (örn. alternatif sağlık yöntemleri)‏ Sağlık Bakanlığınca tıbben sağlık hizmeti olduğu kabul edilmeyen sağlık hizmetlerinden, (örn. alternatif sağlık yöntemleri)‏ Buna Tasarı ile bir ilave daha yapılıyor Buna Tasarı ile bir ilave daha yapılıyor Yabancı ülke vatandaşlarının; genel sağlık sigortalısı veya genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi sayıldığı tarihten önce mevcut olan kronik hastalıkları tedavi kapsamından çıkarılacak Yabancı ülke vatandaşlarının; genel sağlık sigortalısı veya genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi sayıldığı tarihten önce mevcut olan kronik hastalıkları tedavi kapsamından çıkarılacak

53 Katılım Payı Ayakta tedavide hekim ve diş hekimi muayenesi Ayakta tedavide hekim ve diş hekimi muayenesi Ortez, protez, iyileştirme araç ve gereçleri Ortez, protez, iyileştirme araç ve gereçleri Ayakta tedavide sağlanan ilaçlar için katılım payı alınacak. Ayakta tedavide sağlanan ilaçlar için katılım payı alınacak. Tasarı ile bu konuda da bir değişiklik var Tasarı ile bu konuda da bir değişiklik var Yatan hastaların tedavi bedelleri üzerinden de katılım payı alınacak. Yatan hastaların tedavi bedelleri üzerinden de katılım payı alınacak. Katılım payı; Katılım payı; sağlık hizmetleri için 2 Yeni Türk Lirası sağlık hizmetleri için 2 Yeni Türk Lirası İlaç ve protezler için % 10 ila % 20 arası olacak İlaç ve protezler için % 10 ila % 20 arası olacak sağlık hizmetleri için tedavi bedelinin yüzde biri oranında katılım payı alınır. sağlık hizmetleri için tedavi bedelinin yüzde biri oranında katılım payı alınır. Bu kişilerden ilaç –protez için katılım payı ayrıca tahsil edilir. Bu kişilerden ilaç –protez için katılım payı ayrıca tahsil edilir. Ancak, ilaç ve protez için katılım payı asgarî ücretin % 75'ini geçemez. Ancak, ilaç ve protez için katılım payı asgarî ücretin % 75'ini geçemez. Tedavi bedeli için ödenecek katılım payının tutarı her bir yatarak tedavi için asgari ücretin, bir takvim yılında ise asgari ücretin iki katını geçemez. Tedavi bedeli için ödenecek katılım payının tutarı her bir yatarak tedavi için asgari ücretin, bir takvim yılında ise asgari ücretin iki katını geçemez. Bu arada… Sevk zincirine uyulmazsa katılım payı % 50 artırılacak Bu arada… Sevk zincirine uyulmazsa katılım payı % 50 artırılacak

54 Katılım Payı Alınmayacak Haller İş kazası ile meslek hastalığı halleri İş kazası ile meslek hastalığı halleri afet ve savaş hali nedeniyle sağlanan sağlık hizmetleri. afet ve savaş hali nedeniyle sağlanan sağlık hizmetleri. Aile hekimi muayeneleri Aile hekimi muayeneleri kişiye yönelik koruyucu sağlık hizmetleri. kişiye yönelik koruyucu sağlık hizmetleri. kronik hastalıklar ve hayati önemi haiz sağlık hizmetleri kronik hastalıklar ve hayati önemi haiz sağlık hizmetleri organ nakli organ nakli Kontrol muayeneleri için, Kontrol muayeneleri için, Tasarı ile doku ve kök hücre nakli de bu kapsama alınıyor Tasarı ile doku ve kök hücre nakli de bu kapsama alınıyor Yani bu durumlarda da katılım payı alınmayacak Yani bu durumlarda da katılım payı alınmayacak

55 Sevk Zinciri Sağlık hizmetleri sunucuları, birinci, ikinci ve üçüncü basamak olarak Sağlık Bakanlığı tarafından sınıflandırılır. Sağlık hizmetleri sunucuları, birinci, ikinci ve üçüncü basamak olarak Sağlık Bakanlığı tarafından sınıflandırılır. Aile hekimleri birinci basamak hizmet sunucusu olacak Aile hekimleri birinci basamak hizmet sunucusu olacak Diğerleri?….. Sağlık Bakanlığınca belirlenecek Diğerleri?….. Sağlık Bakanlığınca belirlenecek Sigortalılar bu basamaklara uymak zorunda Sigortalılar bu basamaklara uymak zorunda Yani, önce en alttan başlayacak Yani, önce en alttan başlayacak Önceki basamakta tedavi imkanı yoksa bir üsttekini başvuracak Önceki basamakta tedavi imkanı yoksa bir üsttekini başvuracak Buna uymazsa; Buna uymazsa; O zaman sağlık hizmet bedelinin % 70'i Kurumca ödenir. Bu oran Tasarı ile % 80’e çıkarılıyor O zaman sağlık hizmet bedelinin % 70'i Kurumca ödenir. Bu oran Tasarı ile % 80’e çıkarılıyor Ancak belirtelim ki, yapılan harcamanın tamamı değil, 72 ve 73. maddelere göre belirlenen tutarın % 80’i Ancak belirtelim ki, yapılan harcamanın tamamı değil, 72 ve 73. maddelere göre belirlenen tutarın % 80’i Yani Kurumun sağlık hizmeti sunucuları ile belirlediği rakamın %80’i Yani Kurumun sağlık hizmeti sunucuları ile belirlediği rakamın %80’i Ancak iş kazası ile meslek hastalığı, afet ve savaş hali ile acil hallerde sevk zincirine uymak şart değil Ancak iş kazası ile meslek hastalığı, afet ve savaş hali ile acil hallerde sevk zincirine uymak şart değil

56 Sağlık Hizmetinin Bedeli Sözleşmeli sağlık hizmeti sunucuları, Sözleşmeli sağlık hizmeti sunucuları, sigortalılardan sigortalılardan sözleşmeli olduğu sağlık hizmetleri için sözleşmeli olduğu sağlık hizmetleri için otelcilik hizmetleri ile otelcilik hizmetleri ile öğretim üyesi tarafından sağlanan sağlık hizmetleri dışında, öğretim üyesi tarafından sağlanan sağlık hizmetleri dışında, herhangi bir fark ödemesi talep edemez. herhangi bir fark ödemesi talep edemez. Otelcilik hizmeti ile öğretim üyesi tarafından sağlanan sağlık hizmetleri için alınabilecek fark ödemesi, bu hizmet için belirlenen tutarın iki katını geçemez. Otelcilik hizmeti ile öğretim üyesi tarafından sağlanan sağlık hizmetleri için alınabilecek fark ödemesi, bu hizmet için belirlenen tutarın iki katını geçemez. Tasarı ile bu fark üç katına çıkarılıyor Tasarı ile bu fark üç katına çıkarılıyor Sadece Kamu sağlık hizmeti sunucuları için fark alınmayacağı belirtiliyor Sadece Kamu sağlık hizmeti sunucuları için fark alınmayacağı belirtiliyor Bu farkın alınabilmesi için, kişilerin fark ödemeyi kabul ettiğinin yazılı olarak belgelenmesi zorunludur. Bu farkın alınabilmesi için, kişilerin fark ödemeyi kabul ettiğinin yazılı olarak belgelenmesi zorunludur.

57 Sağlık Hizmetinin Bedeli Acil hallerde Acil hallerde sözleşmesiz sağlık hizmeti sunucularından alınan sağlık hizmeti bedeli, sözleşmesiz sağlık hizmeti sunucularından alınan sağlık hizmeti bedeli, fatura karşılığı sigortalılara ödenir. fatura karşılığı sigortalılara ödenir. Ancak bu durumda sözleşmeli sağlık hizmeti sunucuları için belirlenen bedeller esas alınır. Ancak bu durumda sözleşmeli sağlık hizmeti sunucuları için belirlenen bedeller esas alınır. Ayrıca, sözleşmeli ya da sözleşmesiz sağlık hizmeti sunucuları, acil hallerde sigortalılardan veya Kurumdan herhangi bir fark talep edemez. Ayrıca, sözleşmeli ya da sözleşmesiz sağlık hizmeti sunucuları, acil hallerde sigortalılardan veya Kurumdan herhangi bir fark talep edemez.

58 Sağlık Hizmetinin Bedeli 5510 sayılı Kanuna göre Sevk zincirine uyularak sözleşmesiz sağlık tesislerine gidilmesi Sevk zincirine uyularak, Sevk zincirine uyularak, sözleşmesiz sağlık hizmeti sunucularından sağlık hizmeti almayı tercih eden sigortalılara sözleşmesiz sağlık hizmeti sunucularından sağlık hizmeti almayı tercih eden sigortalılara fatura karşılığı olmak üzere fatura karşılığı olmak üzere sözleşmeli sağlık hizmeti sunucuları için belirlenen bedellerin % 70'i ödenir. (Tasarı bunu % 80 olarak öngörüyor)‏ sözleşmeli sağlık hizmeti sunucuları için belirlenen bedellerin % 70'i ödenir. (Tasarı bunu % 80 olarak öngörüyor)‏ Sevk zincirine uyularak sözleşmesiz sağlık tesislerine gidilmesi Bu durumda Bu durumda fatura karşılığında olmak üzere fatura karşılığında olmak üzere sözleşmeli sağlık hizmeti sunucuları için belirlenen bedellerin % 50'si ödenir sözleşmeli sağlık hizmeti sunucuları için belirlenen bedellerin % 50'si ödenir Ancak Tasarıya bir hüküm konuyor:Acil haller dışında sözleşmesiz sağlık hizmeti sunucularından satın alınan sağlık hizmeti bedelleri Kurumca ödenmez. Ancak Tasarıya bir hüküm konuyor:Acil haller dışında sözleşmesiz sağlık hizmeti sunucularından satın alınan sağlık hizmeti bedelleri Kurumca ödenmez.