KAZILARDA İŞ EMNİYETİ FİRMA ADI.

... konulu sunumlar: "KAZILARDA İŞ EMNİYETİ FİRMA ADI."— Sunum transkripti:

1 KAZILARDA İŞ EMNİYETİ FİRMA ADI

2 KAZILARDA İŞ EMNİYETİ KAZILAR Birçok zemin belli bir ölçüde kendi kendini destekleyecek kadar sağlam ve rijittir, ancak toprak kayması herhangi bir ikaz vermeden oluşabilir ve işçi kayan toprak kütlesi nedeniyle toprak altında kalabilir, yaralanabilir ya da şoka girebilir.

3 KAZILARDA İŞ EMNİYETİ KAZILAR Kazı işlerinin yürütülmesinde söz konusu olan risklerin asla küçümsenmemesi gerekmektedir. Yıllar boyunca, hem derin hem de sığ kazılarda ölümle sonuçlanan birçok kaza oluşmuş bulunmaktadır.

4 KAZILARDA İŞ EMNİYETİ Ölüm ya da yaralanma ile sonuçlanan kazı işleriyle alakalı diğer faktörler şunlardır: Kazı alanında görev yapan işçiler, trenç (çukur) kenarlarının, atık veya depolanan malzemelerin çukura yuvarlanması nedenleriyle risk altındadır. Kazı alanında görev yapan inşaat makinelerinin çukura yuvarlanmaları veya çukura kaymaları nedeniyle, kazı alanındaki işçilerde ve/veya makine operatörlerinde meydana gelen yaralanma veya ölümler Etrafı çitle çevrilmemiş kazı alanına insanların düşmesi nedeniyle oluşan kazalar Yerde mevcut olan özellikle elektrik ve gaz hatları ile temas Yeterince iyi desteklenmeyen kazı işleri nedeniyle çöken yapılar nedeniyle oluşan kazalar

5 KAZILARDA İŞ EMNİYETİ Kohezif (yapışkan, tutucu) toprak ve zayıf kayadan oluşan zeminler, herhangi bir destek yapılmadığı takdirde 30 saniyeden 30 güne değişebilen periyotlarda çökmeden kalabilir. ANCAK BİLİNMELİDİR Kİ, buralar çalışmak için emniyetli yerler değillerdir çünkü bu alanların çökmeyeceğinin hiçbir garantisi yoktur ve sonuçta muhtemelen ölümle sonuçlanan kazalar meydana gelebilir.

6 ÇÖKME RİSKİNİ ARTIRAN FAKTÖRLER
Zemin tipi, olası bir çökmenin davranışını, oluşma ihtimalini, zamanlamasını, büyüklük ve şiddetini etkileyen önemli faktörlerin başında gelir.

7 ÇÖKME RİSKİNİ ARTIRAN FAKTÖRLER
Gevşek, karmaşık olmayan, granüler zemin, yani, kum ve çakıl ya da bunların karışımı; Değişik zemin formları boyunca yapılan kazılar, Örneğin; kum ve çakıl gibi gevşek zemin boyunca yapılan kazılar daha ileride bulunan katı ve yoğun (örneğin killi) yapıların altlarının oyulmasına ve bu yüzden çökme ve göçmelere neden olabilir Yeraltı suyu bulunması ya da yüzey suyunun kazı çukuruna dolması Uygun olmayan zemin düzeltmesi, dolgu malzemesinin gevşek bırakılması, atık malzemenin uzun süre beklemekten ötürü gevşemesi vs. Daha önce yapılmış kazılara yakınlık

8 ÇÖKME RİSKİNİ ARTIRAN FAKTÖRLER
Çatlak kaya gevşek blokları Hava koşullarına maruziyet nedeniyle aşınma, Örneğin; yağmur, buharlaşma, donma/don çözülmesi etkileri Bitki, ekipman, demiryolu ya da karayolu trafiği nedeniyle vibrasyon Atık madde, depolanan madde, bitki hatta inşaat araçları da dahil aşırı yükleme Temel atılmak suretiyle yükleme yapılmış alanlara yakınlık Personel ya da kazı alanına dökülen malzeme nedeniyle hasar gören iksa yapılar Altı oyulmuş yol döşemesi, bordür (kaldırım yapılar) ve hendekler

9 Eğer kazı işleri, şantiye faaliyetlerinin yürütüldüğü yerlere, mevcut bina vs her türlü komşu yapılara, hatta demiryolu dolgusu ve benzeri şantiye içindeki yapılara yakın icra edilmesi gerekiyorsa, bu yapıların bozulmayacağından, altlarının oyulmayacağından emin olunmasını teminen gerekli önlemler alınmalıdır.

10 KENAR MEYLİ VE BASAMAKLANDIRMA
Desteklenmemiş herhangi bir kazı, ANCAK kenar eğimi verildiği zaman ya da malzeme tamamen kayalık zeminden ibaretse emniyetli sayılabilir. Kazı kenarlarına emniyetli bir açıda meyil vermek (şev) dengenin sağlanması amacına yönelik kabul edilebilir bir uygulamadır. Birçok durumda, kazı alanında dengenin sürdürülmesinde, meyillendirme en basit ve en emniyetli yöntemdir ve ilk akla gelen uygulama olmalıdır. Granüler kumda, eğim açısı, kazılan malzemenin tabii şev’inden daha az olmalıdır. Yaş zeminde ise daha yatık bir açı tercih edilmelidir. MALZEME KURU ZEMİN YAŞ ZEMİN Çakıl ° ° Kum ° ° Silt (Şilt) ° ° Kil ° ° Turf (Torf) ° °

11 ÇALIŞAN DELİĞİ İKSALARI
Çalışanların emniyet içerisinde çalışabilmesi için yapılan iksalardır. Bu tür iksalar temeller, küçük tanklar, çukurlar ve benzer yapılarda destek olarak kullanılırlar. 4 kenarlı ayarlanabilir çerçeve ve entegre hidrolik press kalası içeren bir düzenekten oluşurlar. Komple ve güvenilir bir iksa yapılabilmesi için bu düzenekler, destek gergisi sistemleriyle birlikte kullanılmalıdır. Böylelikle hem yatay hem de düşeyde destek sistemi tesis edilmiş olur.

12 HENDEK İKSALARI Hendek iksaları; genişliği hendek genişliğine göre ayarlamaya yarayan yatay kamalar içeren, modüler kutu/kalıp sistemleridir. Kazı devam ederken kalıp yerine oturabilmekte ve ilaveler yapılabilmektedir. Yüksekliği, ilave paneller kullanılmak suretiyle ile arttırılabilmektedir. Kama yerleri de derinliğe bağlı olarak değişebilmektedir. Kenar panellerin aşağı köşeleri sivrileştirilerek zemine çakılması sağlanmaktadır.

13 HENDEK İKSALARI Hendek iksası, bir yandan kazı devam etmekteyken, yatay parça ilave etmek suretiyle hendeklere yerleştirilmeli ya da daha önce kazılmış olan hendeğe vinç veya ekskavatör yardımıyla indirilmelidir. Eğer yükseklik nedeniyle birden fazla kutu üst üste yerleştirilmek zorundaysa, montaj işlemi hendekte de yapılabilir. Alternatif olarak zemin seviyesinde montajı/demontajı yapılarak da hendeğe indirilebilir.

14 HİDROLİK DUVAR ÇERÇEVELERİ
İki adet çelik ya da alüminyum kirişin, hidrolik bir mengene sistemine sahip entegre kazıklarla birbirine bağlanmasıyla elde edilmiştir. Hendeklerdeki duvar kaplama uygulamalarının açılması ya da kapanmasında ve değişik seviyelerde çerçevelerin gerekli olduğu derin kazılardaki kaplamaların desteklenmesinde kullanılır.

15 SÜRGÜ KUTULAR Sürgü Kutular; iki adet alt kısmı düz ve kenar uçları sivriltilmiş panelden oluşurlar. Bu paneller birbirlerinden tüp kazıklarla ayrılırlar, öndeki kazık özellikle sıkıştırılarak kuvvetlendirilir ve böylelikle kutu bir ekskavatör tarafından çekilebilir. Kutu çekildikçe arkada kalan hendek açık bırakılır.

16 KAYAN-RAYLI SİSTEMLER
Kayan-Raylı Sistemler; düşey raylar içinde hareket eden ve ayarlanabilen tüp kazıklarla birbirine bağlanan bir sistem olup, modüler kenar panelleri de içerir. Raylar genellikle iki ya da üç kenar panelini tutabilecek kadar uzun olabilir. Bu sistemler sürekli bir korunma sağlar ve özellikle gevşek zemin şartlarında ve derin kazılarda oldukça başarılı bir şekilde kullanılır.

17 PROPRİYETE SİSTEMLERİN EMNİYETLİ KULLANIMI
Propriyete zemin destek sistemleri kullanırken mutlaka ve her zaman yapılması gerekenler: Korunma altına alınmış yerlerde çalıştığınızdan emin olun. Üretici firma direktifleri temin edilerek enstalasyon ve kullanım esnasında bunlara kesinlikle uyulduğundan emin olun. Ekipmanı yalnızca eğitimli personel kullanmalıdır. Ekipmanı kullanıma almadan önce tam anlamıyla inceleyin. Tüm hidrolik elemanların, üretici firma tarafından tavsiye edilen basınç seviyelerinde olduğundan emin olun.

18 PROPRİYETE SİSTEMLERİN EMNİYETLİ KULLANIMI
Destek zincirleri veya askı ve kayışların usulüne uygun kullanıldığından emin olun. Korunmayı kaldırmak amacıyla, gerekiyorsa ilave ekipman kullanın. Bir bütün olarak enstale edilen sistem ve özellikle bunun hidrolik aksamı düzenli olarak kontrol edilmeli ve gerekli görülen acil durum ve bakım faaliyetleri zaman geçirilmeden yerine getirilmelidir. Ekipmanın; özensiz kullanım, bitki tabakası ve buna benzer nedenlerle zarar görmediğinden emin olun, zarar gören parça var ise, yalnızca üretici firma tarafından onaylanan yedek parça ile değiştirilmesini sağlayın. Ekipmanın hem kullanım hem de depolama esnasında; temizlenmeli, kontrol edilmeli ve bakımının yapılması disiplinli bir şekilde yürütülmelidir.

19 GELENEKSEL İKSA SİSTEMLERİ
Bu sistemler ya ahşap duvar ve kazıklar ile çelik hendek kaplamayla desteklenen ahşap levhalar ya da ahşap ya da çelik duvar kaplama ve kazıklarla desteklenen kalas sistemlerden oluşur.

20 EMNİYETLİ BİR ÇALIŞMA İÇİN GEREKEN İŞ YAPMA SIRASI
İksa boyu ve derinliği kadar bir hendek kazın. Hendeğin her iki ucuna dikey kalasları yerleştirin ve ekskavatör kepçesi ile bunları hendek zeminine çakın. Kazının her iki kenarına da olmak üzere yatay iksa kalasını arazi seviyesinin yaklaşık 30 cm. altına yerleştirin.

21 EMNİYETLİ BİR ÇALIŞMA İÇİN GEREKEN İŞ YAPMA SIRASI
Korkuluklu olmak kaydıyla, hendek boyunca yerleştirilen bir hafif iskele kullanarak, hendek iksaları arasına bir kazık yerleştirin. İksa ve hendek kenarı arasına levhaları yerleştirin ve bunları hendek zeminine çakın. Korkuluklu hafif iskeleyi kullanarak, gerektiği kadar ara kazık yerleştirin ve hendeğin içine yuvarlanmaları önlemek amacıyla kenar koruması yapın.

22 EMNİYETLİ BİR ÇALIŞMA İÇİN GEREKEN İŞ YAPMA SIRASI
Hendeğe bir merdiven indirin, ara ve aşağı seviye yatay iksa elemanlarını tasarıma uygun olarak gerektiği kadar yerleştirin.

23 İKSA SİSTEMLERİNİN EMNİYETLİ KULLANIMINDA GÖZ ÖNÜNE ALINMASI GEREKEN DİĞER HUSUSLAR
Bunlar şöyle özetlenebilir: Hendekte bulunan ve kazı ile açığa çıkan yeraltı hatlarını (doğalgaz, elektrik, su vs) uygun bir şekilde koruyun, bunları diğer sistemlerin, kendi iksa elemanlarınızın desteği olarak asla kullanmayın Yeraltı hatları altında kalan zemin, kenarlar kadar sıkıştırılmış olmadığı için, çapraz ve düşey iksa ile desteklenmesi gerekir.

24 İKSA SİSTEMLERİNİN EMNİYETLİ KULLANIMINDA GÖZ ÖNÜNE ALINMASI GEREKEN DİĞER HUSUSLAR
Diğer alternatif yöntemlerle tedbir alınmamışsa (propriete sistemlerin kendine özgü çözümleri vs.),tüm ahşap kaplama ve iksa elemanlarının belirli bir derinliğe kadar saplanmasıyla mukavemet sağlanmalıdır. Hendek sonları ve enkesitin değiştiği noktalarda ilave kazık ve iksa elemanları kullanılmalıdır. Hendek üst noktasından uzatılmış zincir zeminde perçinlenerek yapılmış payanda sistemiyle veya bu tür diğer destek sistemleri kullanmak suretiyle, herhangi bir yönde oluşabilecek kuvvetlere karşı önlemler alınmalıdır.

25 İKSA SİSTEMLERİNİN EMNİYETLİ KULLANIMINDA GÖZ ÖNÜNE ALINMASI GEREKEN DİĞER HUSUSLAR
Destek sistemlerinin tasarımı aşamasında, üretici ve/veya tedarikçi firma ile irtibata geçerek, ayarlanabilir kazık sistemlerine ilişkin teknik şartnameler temin edilmeli ve burada belirtilen hususlara uygun olarak tasarım ve uygulama yapılmalıdır. İnşaat kalıp iskelesi yapımında kullanılan ayarlanabilir çelik payandaların kullanılması uygun değildir. Zemin destek sistemlerinin tasarım ve uygulamasında, katı ve rijit ahşap kazıklardan ziyade, ayarlanabilir kazık kullanarak bu elamanların demontajının kolay ve emniyetli yapılabilmesi sağlanmalıdır.

26 KAZI ALANINA YUVARLANMA/DÜŞME
Kazı alanının zirvesi, yakındaki insanlar için düşme riski taşır. İki metreyi aşan her kazı için, GENELLİKLE korkuluk, ara yatay elamanlar ve etek levhasından oluşan uygun korkuluk sistemleri yapılmalıdır. Korkuluklar, iksa kutuları üst kısımlarına monte edilebilir ve iş bitiminde kolaylıkla demonte edilebilir ya da iksası yapılarak desteklenmiş olan hendek kenarında toprağa çakılabilir.

27 KAZI ALANINA YUVARLANMA/DÜŞME
Hendekten atlanılmaya veya adımla geçilmeye çalışılması tehlikeli sonuçlara sebep olabilir. Gereken yerlerde, asgari 60 cm. genişliğinde, kenar korlukları bulunan geçiş yolları yapılmalıdır. Hendeğin geçilmesi gereksinimi, açık bırakılan hendek uzunluğunun belli bir limitte tutulmasıyla azaltılmış olur.

28 ARAÇLAR Araç yolları dikkatli planlanarak, araçların herhangi bir kazının kenarına yaklaşması engellenmelidir. Bu yollar açık ve anlaşılır biçimde örneğin, ahşap engeller ve/veya çit çekilerek, işaretlendirilmelidir. Eğer ekskavatör ya da dumper gibi araçlarla, kazı alanına malzeme boşaltılacaksa, uygun durdurma blokları kullanılmalı ve böylelikle aracın kaza ile devrilmesi engellenmelidir.

29 TASARIM AŞAMASINDA DİKKATE ALINACAK FAKTÖRLER
Şantiyenin daha önce kullanılıp kullanılmadığı, kullanılmışsa hangi amaç için kullanıldığı, Şantiye içerisinde ve çevresindeki mevcut bina ve tesisler, Yeni yapıların lokasyonları, Kazı ve inşaat işleri için gerekli olan malzemelerin depolanması ve çalışma alanı için gerekli olan alanların yeri ve büyüklüğü,

30 TASARIM AŞAMASINDA DİKKATE ALINACAK FAKTÖRLER
Zemin etüdünde ortaya çıkan zemin özellikleri, zemin tipi, Zemin suyu seviyesi ve zeminin geçirgenliği, Zemin kirlenmesi, Kazılan malzemenin ne kadarının tekrar kullanılacağı ve kalanın boşaltma noktalarına nasıl taşınacağı, Kazının geçici olarak desteklenmesi ve kazı alanına düşmenin önlenmesini kapsayan UYGUN BİR PLAN MUTLAKA YAPILMALIDIR.

31 SÜPERVİZYON Kazı iksasının enstalasyonu, değiştirilmesi ve demontajını süpervize edebilecek tecrübeli ve ehil bir kişi görevlendirilmelidir. Kazıda çalışan personele emniyetli çalışma konularında gerekli bilgi ve açık ve anlaşılır biçimde verilmeli, zaman zaman denetlenerek olası tehlikelerin önlenmesinde proaktif olunmalıdır.

32 KAZILARIN DENETLENMESİ
Ehil bir kişi kazı işlerini denetlemeli, aşağıdaki hususlara özellikle dikkat edilmelidir: Her vardiya değişiminde, işe daha başlanmamışken, Kazı mukavemetini etkileyebilecek bir iş henüz başlamadan önce, Zemin çökmesi, kaya, zemin ya da başka bir malzemenin yuvarlanmasından sonra, ilgili lokasyon ve yakın çevresi denetlenmelidir. Denetleme sonucu mutlaka yazılı olarak raporlanmalıdır. Eğer kazı işlerinin devamında tehlike görülüyorsa, gerekli önlemler alınıncaya kadar iş durdurulmalıdır.

33 ÇEVRE BİNALARIN ALTININ OYULMASI
Kazıların çevre binaların temellerini, yapı iskelelerini ve taban döşemelerini etkilememesine dikkat edilmelidir. Duvarlar küçük çaplı kazılarla farkına varılamayacak kadar sığ temeller üzerine inşa edilmiş olabilir, dolayısıyla mevcut tesisin temeli iyice belirlenmeden kazıya başlanılmamalıdır. Mevcut binanın, kazı başlamadan önce geçici bir desteğe ihtiyaç duyup duymadığı belirlenmelidir. Temel etüdü yapılmalı ve bir inşaat mühendisinden tavsiyeler alınmalıdır.

34 YER ALTI SERVİSLERİNİN KORUNMASI
Çevrede mevcut bir yer altı sistemini gösteren işaretler var mı? (örneğin vana kapağı, menhol, ızgara, dehliz vs. tespit edilmesi) Şantiye alanı etraflıca incelenmelidir. Tespit edildiği takdirde bu alanlar uygun biçimde işaretlenmelidir. Kazı işleri amirinin bu lokasyonları işaretlediğinden emin olunmalıdır. Amir, kazı işlerini yürütecek olan personele gerekli bilgiyi aktarmalıdır.

35 KAMUNUN KORUNMASI Kamuya açık kazılarda, halkın ve çevreden geçen araçların korunması amacıyla uygun çit ve korkuluk sistemleri tesis edilmelidir. Çalışma saati dışında, çocukların şantiye alanına girebileceği düşünülmeli ve herhangi bir yaralanma ihtimalini asgari düzeye indirmek üzere gerekli tedbirler alınmalıdır, örneğin, hendeğin geri doldurulması veya kazı alanının etrafının çevrilmesi gibi.

36 TEŞEKKÜRLER