Sunum yükleniyor. Lütfen bekleyiniz

Sunum yükleniyor. Lütfen bekleyiniz

Ailede Krize Müdahale.

Benzer bir sunumlar


... konulu sunumlar: "Ailede Krize Müdahale."— Sunum transkripti:

1 Ailede Krize Müdahale

2 Aile Aile Nedir ? ( Bilmeyen Varmı??) 1 . Evlilik ve kan bağına dayanan, karı, koca, çocuklar, kardeşler arasındaki ilişkilerin oluşturduğu toplum içindeki en küçük birlik: 2 . toplum bilimi Karı, koca ve çocuklardan oluşan topluluk: 3 . Aynı soydan gelen veya aralarında akrabalık ilişkileri bulunan kimselerin tümü: 4 . Birlikte oturan hısım ve yakınların tümü. 5 . halk ağzında Eş, karı. 6 . Aynı gaye üzerinde anlaşan ve birlikte çalışan kimselerin bütünü. 7 . Temel niteliği bir olan dil, hayvan veya Bitki topluluğu     Anne, baba ve onların çocuklarından oluşan en küçük toplumsal kurum. Toplumlar ailelerin bir araya gelmesiyle oluşur. İnsanlar tarih öncesi çağlardan beri aileler hâlinde yaşar. zaman içinde Aile değişmemiş, ancak ailenin üyelerinde ve üyelerin görevlerinde bazı değişmeler olmuştur. Endüstri devriminden önce yaygın olan kalabalık aile türüne geniş aile adı verilir. Endüstri devrimi sonrasında ortaya çıkan ve yalnızca anne, baba ve çocuklardan oluşan aile türüne de çekirdek aile denir.

3 Ailenin Önemi Aile , bireyin ve toplumun fonksiyonlarında en temel öğedir. Aile ,bireyin yaşamında çok önemli bir yer tutan beslenme , bakım , sevgi ihtiyacı , duygusal gelişim , psikolojik gelişim , eğitim ,kültürel değerleri kazanma , Sağlıklı zeka gelişimini sürdürme gibi temel ihtiyaçlarını karşıladığı birincil yer ve çevredir. Aile üyeleri arasındaki ilişkiler ve aile ortamı , psikososyal yönden gelişen bireyin en çok etkileşime uğradığı yerdir. Bu ilişkiler , bireyin kendine güvenmesini , kendine ve diğer bireylere sevgi duymasını , kimlik kazanmasını , kişilik gelişimini , sosyal beceriler geliştirmesini ve topluma Adaptasyon sürecini olanaklı hale getirir.

4 Ailedeki normal iletişim ve etkileşimi engelleyen faktörler:
Aileyi ve bireyleri ilgilendiren konular üzerinde , yüzeysel konuşma , Aşırı soru sorma, yersiz şüphe ve tereddütler , Yapay ilgi gösterme , Konuşma ve izah etme olmadan , karşı tarafın hareketlerini , düşüncelerini yorumlamaya ve tahmin etmeye çalışma , Geçmişteki üzücü ve tatsız olayların sık sık gündeme getirilmesi , Sorulan soruları cevapsız bırakma , Bireylere söz ile baskı kurmaya çalışma , Abartılı bir şekilde onaylama veya reddetme , Sık sık öneride bulunma veya kişisel düşünceleri kabule zorlama , Suçlama , eleştirme , olumsuz değerlendirmeler yapma , Emir verme , tehdit etme , Samimiyetten uzak kalma , yalan söyleme , Alay etme , küçük düşürmeye çalışma , fikirlere değer vermeme , Olayların olumsuz yönlerini çıkarmaya çalışma , Küçük hataları çok Abartma , Fedakarlığı devamlı karşı taraftan bekleme , Ortak faaliyetlere gereken önemi vermeme , Karşıdakini ifade etme imkanı tanımama ,

5 Kriz Nedir? Kriz çeşitli duygusal zorlanmalar sonunda meydana gelen akut ve süresi sınırlı bir denge bozukluğudur, kararlı , süregelen denge , homeostatis bozulmuştur. Emosyonel bir dengesizlik söz konusudur. Bireyin kendisini tehlikede hissettiği bir durumdur. Kişisel iyilik halinin bozulmasıdır. (Sayıl, 2000)

6 Krizin ne olduğunu tanımlamak için krizin genel özelliklerini bilmek gerekir.
1. Beklenmedik belirlenebilen bir olayın algısından hemen sonra başlayan tahammül edilemeyen, 2. Daha önce kullanılan problem çözme yöntemleriyle çözülemeyen, 3. Birden bire gerilimde bir artışa, algısal bilişsel, duygusal ve davranışsal kargaşalığa sebep olan, 4. İlk kez ortaya çıkan, psikopatolojik olmayan ve 5. Bir ile sekiz haftalık süre içerisinde çözüm getirebilecek bir durumdur. (Ersever, 1981) 

7 Yaşam süreci içinde öylesine zorlu bir değişiklik söz konusudur ki kişi bunu nasıl çözümleyeceğini bilemez. Yoğun bir kaygı içindedir. Zorlu ve içinden çıkılmaz koşullar altında kontrolünü kaybetme korkusu ve çaresizlik yaşanır. Bu dönemde anksiyete, gerilim, suçluluk ya da öfke yaşanır. Ajite ya da yıkıcı davranışlar görülebilir. Bunlar intihar, saldırganlık, hatta cinayete kadar giden davranışlar olabilir. Bir dağılma (dezorganizasyon) yaşanmaktadır. Kriz durumu bireysel farklılıklar gösterir. Kimi krizi yaşar ve bir çözüme ulaştırabilir. Kimi rasyonel olmayan bir davranışa veya yıkıcı davranışlara yönelir. Kimisinde ise bir psikiyatrik bozukluk halini alabilir. Tüm bunlardan sonra kriz durumu kişinin üzücü, benliğini zedeleyici bir durum karşısındaki tepkisi biçiminde tanımlanabilir. Ruhsal dengenin bozulması ile ruhsal bunalımın meydana gelmesi arasında kalan döneme kriz adı verilir (Turan, 1999).

8 Son olarak Wiseman’ın Kübler Ross’un Yas Modeline dayanarak verdiği tanım krizi şöyle izah eder:
Bir olay , mevcut dengeyi bozmuşsa ve mevcut savunma mekanizmaları eski dengenin sağlanmasında yetersiz kalıyorsa bu olay krizdir. Ortaya çıkan olay, bir tehdit veya kayıp olarak algılanabileceği gibi, mücadele edilecek bir durum olarak da algılanabilir. Farklı algılamalar farklı tepkilere yol açar. Buna göre temel gereksinimlere veya kişilik bütünlüğüne yönelik bir tehdidin algılanması anksiyete tepkisine; kayıp, depresyon tepkisine ve mücadele edilecek bir durumda yeni sorun çözme yöntemlerinin geliştirilmesine yol açacaktır (Arıkan, 1992).

9 Kuramsal Bakış Kriz kavramı ve krize müdahale olgusu 2. Dünya Savaşı’nı izleyen yıllarda gündeme gelen bir konudur. Bu yıllarda kliniklere başvuran insanların sayısındaki artış bu yaklaşımın gelişmesine neden olmuştur. Ancak bu terim klasik psikiyatrik sözlüklerinin 1970 basımında yer almıştır. Yani yeni bir konudur. Gerçi Freud ve sonrasında bazı bilim adamları , insanı zorlayan yaşam olaylarının ruhsal sağlığa olumsuz etkilerine değinmişlerdir. Ancak bu günkü anlamıyla ele alınışının Eric Lindeman ve Gerald Caplan’ın çalışmalarıyla ilk başladığını görüyoruz. Bir gece kulübünde çıkan yangın sonunda, ölen kişilerin yakınlarının , bu olay karşısındaki tepkileri üzerinde yapılan incelemeler kriz teorisini temelini oluşturmuştur.

10 Krizin gelişimi Lindeman’la çalışan Caplan tarafından etraflıca ifade bulmuş, Caplan homeostasis kavramını krize müdahale ile ilişkilendiren ilk kuramcı olmuştur. Caplan’a göre insan organizması sürekli olarak dış çevre ile homeostatik bir denge sürdürmeye çalışmaktadır. Bu hassas denge fizyolojik ve psikolojik kuvvetler tarafından tehdit edildiğinde insan organizması bu dengeyi tekrar kurmak üzere problem çözme etkinliklerine başvuracaktır. Ancak bir kriz durumunda birey, herhangi bir çözümün olmadığı bir problemle karşı karşıyadır.

11 Krizin tipik seyrinde Caplan, 4 ayrı dönem tanımlar:
I. Birinci dönemde bir sorunla karşılaşan birey, artan gerginliğe karşı duygusal dengesini yeniden kurmak için alışageldiği problem çözme tekniklerini kullanır. II. İkinci dönem alışılagelen yöntemlerin başarısız olduğu, tehdidin sürdüğü, gerginliğin arttığı dönemdir. Birey dezorganize olur. Problem çözmek için deneme – yanılma yollarına başvurur. III. Üçüncü dönemde problem çözmedeki başarısızlık sürmektedir. Bu dönemde bütün iç ve dış kaynaklar seferber edilir. Bunun sonucunda bazen birey problemi çözer, bazen de gerilim büyük boyutlara ulaşarak akut depresyon tablosu ortaya çıkar. IV. Bu dönemde gerilim birikerek kırılma noktasını aşar. 2 sonuçtan biri görülebilir. Ya birey büyük bir duygusal yıkıma uğrar ya da krizi kötü uyumlu davranış formlarıyla çözümleyerek gerilimi azaltırken sosyal işlevselliğini zedeleyebilir. Davranış bozuklukları; örneğin antisosyal, saldırgan davranışlar, depresyon, intiharlar gerginlik, letarji vb. kendini gösterir (Sayıl, 2000)

12 !!!! Aslında kriz kişilik gelişimi için bir fırsat oluşturur. Ancak psiko-patolojik tepkilerle sonlanabilme tehlikesi de taşır. Caplan’a göre krizler 1 – 5 haftalık dönemler içinde iyi ya da kötü sonlanacak durumlardır. Bu süre içinde yapılacak müdahale çok etkili olabilir. Kriz sırasında birey ve ailesi yardım arayışı içindedirler, müdahaleye açık ve hazırdırlar.

13 Rapopart Rapopart krizi bireyin kendini tehlikede hissettiği kararlı denge durumunun bozulması olarak tanımlar. Krizi 3 evrede tanımlayarak 1. evrede gerilimin arttığı, 2. evrede inkar mekanizmasının en çok kullanıldığı, 3. evrede denge durumunun yeniden kurulduğunu belirtmiştir. Ancak bu denge kriz öncesi işlevsellik düzeyine eşit veya düşük ya da yüksek olabilir.

14 R. Hill R. Hill kriz reaksiyonlarını şu şekilde evrelemiştir. - Önce birey darbenin etkisiyle uyuşur, hissizleşir. - Ardından durum bireyi gerçekle yüzleşmeye zorlayınca birey hızla aşağı doğru iniş gösterir. Dezoryante ve çaresizlik yaşanır.  - Bu kısa dağılma döneminden sonra birey tüm başa çıkma becerilerini kullanarak krizden kurtulmaya çalışır.

15 Sach Sach yukarıdaki kuramcılara benzer olarak önce bir dezorganizasyon yaşandığını fakat bireyin krizle nasıl başa çıktığına bağlı olarak sonuçta öncekinden daha iyi bir işlevsellik düzeyine bile kavuşabildiğini ifade etmektedir.

16 KRİZ TİPLERİ Caplan krizleri gelişimsel ve rastlantısal kriz modelleri olarak sınıflamıştır. Gelişimsel krizleri kişilik gelişiminin güçlük ve bozulmalarla karakterize geçiş dönemleri olarak tanımlamıştır. Bu tür krizlerin sık görülen örnekleri doğum, bebeklik, çocukluk, ergenlik, erişkinlik ve yaşlılıktır. Rastlantısal krizler ise hastalık ve ölüm gibi önemli kayıpları içeren yaşamsal olaylar olarak açıklanmıştır. Bu kavramları biraz açacak olursak: Gelişimsel yaşam krizleri, çocukluktan yaşlılığa kadar insanoğlunun yaşam süresince bir dönemden diğerine geçiş yaşantılarıyla ilgilidir. Gelişim dönemlerinde bir engellenme, bir tıkanıklık yaşandığında krizler oluşur. Örneğin gençlik yıllarındaki gelişimsel yaşam krizleri genellikle ana-baba ile yaşanan çatışmalar, okulda yaşanan başarısızlıklar, kendi cinsinden ve karşı cinsten akranlarıyla ilişkide çıkan sorunlarla oluşur.

17 Son olarak 1978 yılında Baldwin’in yaptığı sınıflama 6 bölümden oluşmaktadır. 1. Durumsal Krizler : Aileye ait bir sorun vardır (Kocası alkolik olan kadın). Müdahale daha çok sosyal boyuttadır. 2. Yaşamsal Krizler : Emeklilik, evlilik, çocuk sahibi olma, kronik hastalıklar örnektir. Müdahale destekleyici ve yeni duruma uyuma yönelik rehberlik çalışmalarıdır. 3. Travmatik Yaşam Deneyimi Krizleri : Ani ölümler, tecavüze uğrama, ani iş kaybı örnektir. Yine mevcut uyum kaynaklarını harekete geçirme ve destekleme yapılacak müdahaledir.  

18 4. Gelişimsel Krizler: Bağımlılık, değer çatışmaları, cinsel kimlik bocalamaları, otorite ile sorunlar burada sayılabilir. Altta yatan dinamiklerin belirlenmesi burada önemlidir. 5. Bir Psikopatolojinin Sonucu Olan Krizler: Şiddetli nevrozlar, kişilik bozuklukları, sınır zekalar bu gruba girer. Müdahalede gerginlik yatıştırılır. Birey uzun tedavi programı için hazırlanır. 6. Psikiyatrik Aciller : Psikozlar, organik beyin sendromları burada yer alır. Gerekli tıbbi ve psikiyatrik müdahale hızla yapılmalıdır.

19 Krizi Anlamak - Ayırdetmek - Değerlendirmek
Kriz tedavisinin uygulanması öncelikle kriz durumunun doğru şekilde değerlendirilip tanımlanmasını gerektirir. Öncelikle sorun olarak ortaya konan durumun kriz olup olmadığına karar verebilmek için danışanı(hastayı) iyi gözlemlenip değerlendirilmelidir. Danışan tarafından bir felaket , dünyanın başına yıkılması biçiminde tanımlanan olay acaba kriz midir??.. Kişi bazen bu durumu ve olayı anlaşılır bir biçimde ortaya koyamaz. O zaman birtakım belirtiler bize yol gösterici olacaktır.

20 Kriz durumunu gösteren bu belirtiler:
1. Günlük alışkanlıklarda gerileme (temizlik, giyim, bakımlı olma, tertipli olma gibi alışkanlıkları ihmal etme), 2. Okul ve iş yaşamıyla ilgili verimin azalması.  3. Zevk alınan aktivitelerden (Spor, sanatsal ve sosyal etkinlikler vb.) uzaklaşma, 4. Sık sık ağlama, her şeyden sıkılma, kendini bir işe verememe, genel memnuniyetsizlik. 5. Uyku alışkanlığında değişme (Aşırı uyku veya uykusuzluk şikayeti)

21 6. İçki ve bağımlılık yapan maddeleri kullanma eğilimi. 7
6. İçki ve bağımlılık yapan maddeleri kullanma eğilimi. 7. Şaka veya tehdit biçiminde ölümden söz etme. 8. Aile üyeleri, akraba ve arkadaşlarla ilişkisini kesme. 9. Kendini ifade etmede güçlük çekme. 10. Belli bir amacı olmayan , aşırı hareketler yapma. 11. Bedensel şikayetler (Ağrı, çarpıntı, nefes darlığı, bulantı, kusma, ishal vb.) (Turan , 1999).

22 Tüm bunların yanı sıra el ve ses titremesi,tikler,sıkı şekilde kapanmış bir çene, sıkılmış yumruklar,dağınık saç baş ve perişan bir görünüm, çok yavaş ya da çok hızlı konuşma kişinin gerilim ve endişesinin derecesi hakkında bize fikir verir. 

23 Beni öldürmeyen her şey beni güçlendirir.
Friedrich Nietzsche 

24 Ailede krize müdahale, bir reaksiyon değil bir aksiyon planıdır.
Terapist, problemi tanımlamada ve süreci yapılandırmada aktiftir, ancak direktif değildir. Krize müdahale probleme yöneliktir; bireysel ve sistemik boyutta yürütülür. Öncelikle yeniden çerçevelendirme yöntemiyle kriz ya da problem tanımlanır. Bununla beraber, ailenin mevcut öz kaynakları, destek sistemleri ve daha önce yaşanmış benzer problemlerle baş etme stratejileri de değerlendirilir. Krize müdahale sırasında ailenin tüm öz kaynakları ve destek sistemleri yeniden harekete geçirilerek, sürece dahil edilir. Krize müdahalenin temel amacı, problemin yeni bir çerçeveye oturtularak, bireylerin ve aile sisteminin öz kaynaklarını harekete geçirecek biçimde problemle baş etmede yeni bir perspektif kazandırmak ve bilişsel ve sistemik bir yeniden yapılanma sürecini akut dönemde uygulamaktır

25 Krize müdahalede benimsenen temel sayıltılar önemlidir. Bunlar: 1
Krize müdahalede benimsenen temel sayıltılar önemlidir. Bunlar: 1. Krize müdahalede krizin acil çözümü amaçlanır. 2. Kriz içindeki bir insanın acil yardıma gereksinimi vardır. 3. Krizin en şiddetli yaşandığı ikinci aşamada müdahale daha etkilidir. 4. Krize müdahalede kronik psikopatoloji ile uğraşılmaz sayıltılarıdır. (Ersever, 1981) Krize müdahalede amaç, durumu yeniden değerlendirerek danışanın kendi duygu, düşünce ve davranışlarını kontrol edebilmesini sağlamaktır. Krize müdahalede krize giden bireyin krizine en uygun çözümün getirilmesine çalışılır.

26 .KRİZ TEDAVİSİNİN ÖZELLİKLERİ Aguilera kriz tedavisinin temel özeliklerini şu şekilde ele almıştır:  - Etkili bir müdahale için mevcut sorunun tam bir değerlendirilmesi esastır. - Kriz tedavisinde hem uzman hem de başvuran tedavinin kesinlikle zaman sınırlılığı olduğunu aklından çıkarmamalı ve enerjilerini halihazırdaki sorunun çözümlenmesine yöneltmelidir. - Bu müdahalede krizle doğrudan ilintili olmayan materyalle uğraşmanın yeri yoktur. - Uzman, müdahale sürecinde aktif ve bazen de direktif bir rol almaya hazır olmalı, geleneksel çalışmaların yavaş temposundan kaçınmalıdır.

27 Uzman, çare bulucu, bilgi verici, diğer yardımcı kaynaklara yöneltici gibi geniş bir yelpazede çalışacağını bilmelidir. - Kriz yaşayanlar görüşmeleri aniden sonlandırır. Onun için uzun görüşmeler yapılabilir ( 1 – 2 saat ) - Krize müdahalede yalnızca birey değil aile ve yakın sosyal çevre de ele alınır. Bireysel ve çevresel kaynakların harekete geçirilmesine çalışılır. - Krize müdahalede aşırı anksiyete ve kişilik çözülmesi belirtileri varsa uzman kişiyi derhal psikiyatristlere havale eder.

28

29 - İlk görüşme sırasında intihar riskine karşı uyanık olunmalıdır
- İlk görüşme sırasında intihar riskine karşı uyanık olunmalıdır. - Uzman, empati yapabilen, cesaret veren , destekleyen iyi bir dinleyici olmalıdır. Ayrıca gelecekteki kriz durumları için uzman – hasta iletişimi açık tutularak görüşmeler sonlandırılmalıdır. - Tedavi sürecinde bireyin kendini ifade etmesi, sorunlarını dile getirmesi için desteklemek önemlidir. - Her koşulda yaşam değerlidir inancı içinde yaklaşılır. - Uzmanlar mesleki yaşamlarında yüzlerce yardım çağrısı almış olsa bile her vaka kendine özgü (biricik) bir özgeçmişe sahiptir.

30 - Bazı durumlarda uzmanın kadınla yapacağı telefon konuşması da yüz yüze konuşma kadar etkili ve yararlı olabilir. Bazen panik içindeki kadınlar telefon görüşmesinde içinde bulunduğu durumu daha rahat ifade edebilir. - Meslek elemanları danışanla olan ilişkisinde yönlendirici bir yaklaşım benimsememelidir. Bu çerçevede uzman şiddete maruz kalan kadına “kocanı terk etmelisin”, “ sen haklısın neden mantıksızca davranıyorsun” gibi değer yargısı yüklü mesajlar vermemelidir (Aktaş, 1997).

31 KRİZE MÜDAHALE AŞAMALARI
Aguiller ve Messick kriz müdahalesinde genelci uygulama sürecinin bireysel boyutunun başlamasını şu şekilde ele almaktadır. 1. Ön değerlendirme ve Danışanla Bağlantı Aşaması: 2. Uygulama Aşaması 3. Gelecek Planlaması Aşaması :

32 1. Ön değerlendirme ve Danışanla Bağlantı Aşaması: Kriz müdahalesindeki ilk aşama danışan sisteminin içinde bulunduğu durumun değerlendirildiği aşamadır. Bu aşamada müdahale yapan uzman kendisine en az beş soru sorar. Bu sorular: a) danışan size geldiği ya da havale edildiği an ne için gelmiştir. “ Sizi bana ne getirdi? ” , “Bu kadar üzgün olmanızın nedeni ne ? “. Bu tür sorular krizin nasıl bir kriz olduğunu belirlemek için sorular. b) Ön değerlendirme sürecinde ikinci tip sorular , danışanın bu durumu nasıl gördüğünü değerlendirmek üzere sorulur. danışanın bu durum karşısındaki duyguları, bu olayın onun şu anını ve geleceğini nasıl etkileyeceği öğrenilir. c) Ön değerlendirme aşamasındaki üçüncü tip sorular danışanın çevresinden nasıl bir destek alabileceği ile ilgilidir. danışanın iletişim kurabileceği birisinin olup olmadığı ?, kimin yanında kendini rahat hissettiği. Burada danışana yardım edecek ne kadar çok kişi olursa o kadar iyidir.Böylesi kişilere ulaşmak için uzmanın aile ziyaretleri ayrıca gerekiyorsa iş ve okul ziyaretleri de yapılmalıdır.

33 d) Ön değerlendirme aşamasının en kritik sorunlarından birisi de intihar ya da tahrip girişimi , bunu yapıp yapamayacağı sorusudur. Uzman, danışanın kendini ve çevresini tahrip edecek denli bir kriz içinde mi ? sorusuna cevap aramak durumundadır. danışanın intihar ya da isyan içinde çevresine zarar verme potansiyelinin olması, onun tedavi sürecine girmesini gerektirir. Uzmanın, danışanı bir hastaneye havale etmesi de gerekebilir. e) Ön değerlendirmede 5. tip sorular, danışanın daha önceki benzer problemleri çözme öyküsü almak üzere sorulur. “ Böyle bir sorunla daha önce karşılaştınız mı ? , bunu nasıl çözümlediniz ?”. Genel olarak danışanın stres durumlarıyla baş etme stratejileri bu durumda kullanılabilir mi?. Bazı kişilerde eski başa çıkma mekanizmaları işe yaramayabilir.Bu durumda yenilerinin tanımlanması gerekir. Bu sürecin sonunda ve diğer süreçlerde çalışmalar mutlaka raporlaştırılmalı ve özenle saklanmalıdır.Gerekli durumlarda ilgili kişi ve kuruluşlara bilgi vermek için kullanılmalıdır. 

34 2. Uygulama Aşaması  Uygulama aşamasında uzmanın çalıştığı alan ve uzmanlığı her ne olursa olsun , kriz müdahalesi yaparken, iyi bir mülakat ve ilişki kurma becerisine sahip olması gerekir. Uzman, kriz durumundaki danışanla çabuk ve dikkatli yürütülen bir iletişim kurması gerekir. Bu süreçte 4 önemli boyut söz konusudur. a) Bireye yardım onun içinde bulunduğu kriz durumunun anlaşılmasını gerektirir. Burada kriz durumundaki kişinin güçlü ve zayıf yanları objektif olarak değerlendirilir. Krizin çözümlenmesinde bu oldukça önemlidir. Kişinin kendisi ile ilgili endişeleri,kuşkuları,çaresizlik duygusu,kendini değersiz görmesi,kendine güvenmemesi gibi faktörler bireyin zayıf yönleri olmaktadır.Bu sorun çözme sürecine olumsuz olarak yansır.Böyle kişiler kendilerine ve çevrelerine karşı saygıyı yitirmişlerdir.Başarısızlık korkusu,içe kapanma depresyon,alkole sığınma ve suç işleme reaksiyonları sıklıkla gözlenir. Her bireyin güçlü yönleri vardır ve kendini geliştirme potansiyeline sahiptir.Bireyin kendini ifade etmesi,başkalarıyla ilişki kurması,sağlık ve hukuk olanaklarından yararlanmaya çalışması,başarı için mücadelesi,ilgileri gibi özellikleri güçlü olduğunu gösterir. Uzmanın tüm bunlar değerlendirilerek yapıcı ve yararlı olanlar üzerinde odaklaşmak gereklidir. 

35 b) Kriz durumundaki bireyin o anki duygularını açıkça ifade etmesi gerekir. Bu süreçte insanlar duygularını ifade etmeyerek ya da içlerinde saklayarak kriz durumuyla baş etmeye çalışabilirler. Bu aşamada uzman, danışanın içinde bulunduğu durumla ilgili duygularını keşfetmesine izin verir. Bu duyguları ifade etmek , danışanı kabuğuna çekilip kitlenmesinden alıkoyacak bir fonksiyona sahiptir.

36 c) Kriz durumundaki bireylerin baş etme mekanizmalarını keşfetmek ve ortaya çıkarmak gerekir. Danışmanın geçmişte kullandığı baş etme mekanizmalarının ne olduğunu ortaya çıkarmak uzmanın oldukça işine yarar. Buna ek olarak Danışmanın yeni baş etme stratejileri öğrenip öğrenemeyeceği de ortaya konmalıdır. Bireyin baş etme mekanizmaları umutlarını belli oranda koruması,yakın çevre ile ilişkilerini sürdürmesi,kendilik değerini yitirmemesi,inanç sistemleri, kendini olumsuzluklara hazırlaması,geleceğini akıllıca sorgulaması olabilir.Kriz durumlarında bunların sevgi,şefkat ve ilgi ile öne çıkarılması başarılı bir müdahale için çok önemlidir.

37 d) Sosyal dünyaya yeniden açılma : Bu sürecin son aşamasında danışanın sosyal destek sistemini yeniden kurgulaması ve oluşturması beklenir.Kriz dönemindeki örseleyici bir çok olaydan sonra kişiye etrafında var olan diğer bireyler ve sevgi kaynaklarından söz edilir. Kişi bunların farkında değilse bu kaynakların varlığını fark etmesi sağlanır. Kişinin bu tür sosyal destek sistemlerinden hiç birisi yoksa yeni iletişim çevreleri ve sosyal destek grupları içine girebileceğine ilişkin alternatif sunulur.

38 3. Gelecek Planlaması Aşaması : Bu aşama , danışanın gelecekte benzer kriz durumlarıyla karşılaştığında onun daha hazır hale getirilmesinde yardımcı olur. Uzman, müdahale sürecinde müracaatçının krizle baş etmede neleri öğrendiğini özetleyebilir. Uzman, danışanın öğrendiği baş etme stratejilerinden en çok işe yarayanları tekrar vurgulamasını teşvik eder. Bu süreç kriz müdahalesinin son değerlendirmesini de içerir. Uzman, danışan için uygun bir izleme planı da geliştirir. Bazen havale edilen kurumlar bu izlemeyi yürütebilir. Havale, kriz müdahalesinin bütünleştirici bir parçasıdır (Aktaş, 2003).

39 Diğer Aile Bireyleri İle Görüşme
Aile Kuralları ve Rolleri Hakkında Konuşularak Yeniden Düzenlemelere Gidilebilir. “Kim Haklı” Sorusunu- Kavgası Üzerine Olumlu ve Yapıcı İletişim Ortak Aile hedeflerinin Belirlenmesi ve Onlara Nasıl Ulaşılacağı Uzlaşısı

40 Açık ve Güvenli İleşim Tesis edilmeli, Yanlış Anlamalar Giderilmeli(Eleştirel-suçlayıcı ve düşmanca iletiler dikkatle incelenmeli) ---Öncelikle aile varolan zorluk durumunu kabullenmeli, başedebilme için önşart!! ----Sabırlı olunmalı ----Stres iyi yönetilmeli

41 Aklımızda Kalsın!!!! Krize Müdahalede amaç bireyin duygusal, zihinsel, fiziksel ve davranışsal tepkilerin şiddeti azaltmaktır. Diğer bir amacı da bireylerin krizden önce işleyen kendi düzeyine dönmesine yardımcı olmaktır.geçmişte işe yaramayan , sorunlarıyla başa çıkma becerilerinin yeniden yapılandırarak gelecekte karşılaşacağı benzer sorunlara karşı hazırlamaktır. Stresi azaltarak problem çözüme odaklaşmak amaç olmalı. Bireyler kriz esnasında yardıma daha açık ve isteklidirler. Bir oturum ile birkaç oturum arasında; 20 dk ile birkaç saat aralığında müdahaleler olabilir. Müdahalenin ilk aşaması, kriz esnasında bireyin neler yaşadıklarıyla ilgili olmalı ---Duygusal tepkileri ;-korku, öfke, suçluluk, keder ---düşünsel tepkileri ;--konsantrasyon güçlükleri, kafa karışıklıkları, kabuslar ---fiziksel tepkiler ;-başağrıları, baş dönmeleri, yorgunlukve mide problemleri ----davranışsal tepkiler ;-uyku ve yeme problemleri,izalosyon, huzursuzluk Bireyin intihar ve cinayet duyguları araştırılmalı; bireysel başa çıkma stratejileri, güçlü ve zayıf yanları, sosyal destek imkanları hakkında bilgi edinilmelidir. Başa çıkma stratejileri ilaveten öğretilebilir: Rahatlama teknikleri, spor, ekzersiz, vücudun tansiyonunu düşürücü düşüncelerini tutmak yerine yazması önerilebilir, Kendini rahat hissettiği kişilerle zaman geçirmesi salık verillir. Problem çözme teknikleri öğretilebilir; problemi anlama, tanımlama, alternatifleri çözüm yolları üzerinde konuşma, ortak tartışma ve seçim yapma ve sonrasında sonuçları tartışma….( Bilişsel Terapi teknikleri işe yarar)

42 Ülkemizde Yaygın Kriz Durumları
İntihar ( Planı varmı, Ayrıntılımı, denemiş mi? Depresyon, umutsuzluk, cinayet ve kaygılara bakılmalı, Kontrat imzalanmalı,) Yakın Kaybı Boşanma Şiddet- Tecavüz Taşınma Aileye Yeni Üye Katılımı Kronik Hastalıklar Cinsel Kimlikle İlgili Çatışmalar Ergenlik ve Otorite krizleri


"Ailede Krize Müdahale." indir ppt

Benzer bir sunumlar


Google Reklamları