KONU-7 RAKİPLERE KIYASLA İŞLETME ANALİZ VE DEĞERLENDİRMELERi (GÜÇLÜ VE ZAYIF YÖNLERİN ANALİZİ) PROF.DR. EROL EREN.

... konulu sunumlar: "KONU-7 RAKİPLERE KIYASLA İŞLETME ANALİZ VE DEĞERLENDİRMELERi (GÜÇLÜ VE ZAYIF YÖNLERİN ANALİZİ) PROF.DR. EROL EREN."— Sunum transkripti:

1 KONU-7 RAKİPLERE KIYASLA İŞLETME ANALİZ VE DEĞERLENDİRMELERi (GÜÇLÜ VE ZAYIF YÖNLERİN ANALİZİ)
PROF.DR. EROL EREN

2 Kaynak Temelli Yaklaşım
Firmanın kontrolu altındaki bir varlık, yetenek, beceri, süreç, veya bilgi.

3 Kaynak Temelli Yaklaşım
Örgüt içi Stratejik Faktörler: Firmaya fırsatların avantajlarını yakalayıp, tehditlerden kaçınma olanaklarını sunan kritik güçlü ve zayıf yönleri belirleyen etmenler

4 Firmanın Ana Kaynaklarını Değerlendirme
DNTO Çatısı Değer: Kaynak rekabet avantaji sağlayacak mı? Nadir olma: Buna diğer rakipler kolayca sahip olabilecekler mi? Taklit edilebilme: Bunun rakipler tarafından taklit edilmesi maliyetli mi? Organizasyon: Firma bu kaynaği işletmeye kazandıracak organizasyonu yapabilecek mi?

5 Kaynak Temelli Yaklaşım
Strateji analizine beş aşamalı yaklaşım: Firma kaynaklarını belirle ve sınıflandır Güçlü & zayıf tarafları Firmanın güçlü taraflarını yetenekler olarak bir araya getir İçsel üstünlükler Ayrıcalıklı üstünlükler

6 Kaynak Temelli Yaklaşım
Strateji analizine beş aşamalı yaklaşım : Kaynakların kar potansiyeli Sürdürülebilir rekabet avantajı Stratejiyi seç Dış fırsatlara bağlı olarak firma kaynaklarını çalıştırabilme Kaynak yetersizlik ve açıklarını belirle Zayıflıkları azaltmaya çalış

7 Bir Avantajın Sürdürülebilirliği
Devamlılığı: Bir firmanın kaynaklarının ve kabiliyetlerinin (içsel üstünlüklerinin) aşınma veya yokolma tehlikesini değerlendirme. Taklit edilebilme: Bir firmanın kaynaklarının ve kabiliyetlerinin (içsel üstünlüklerinin) başka firmalarca ele geçirilip taklit edilebilme tehlikesini değerlendirme.

8 İçsel Üstünlükler İçsel üstünlüklerin taklit edilebilirliği şu hususlara bağlıdır: Kolayca görülüp anlaşılması Transfer edilebilirliği Üretilebilirliği

9 İçsel Üstünlükler Açıklanabilen bilgi : Gizli (örtülü) Bilgi :
Başkalarına kolayca aktarılarak açıklanabilen bilgi. Gizli (örtülü) Bilgi : Çalışanların tecrübelerinin derinliklerinde veya işletmenin kültüründe gizli, olduğu için kolayca açıklanıp aktarılamayan bilgi.

10 Değer Zinciri Faaliyetleri

11 Değer Zincirini Oluşturan Faaliyetler
Temel Faaliyetler: Destek Faaliyetler: İç lojistik, İşlemler, Dış lojistik, Pazarlama ve satış, Servis. Teknoloji geliştirme Tedarik Firmanın alt yapısı İnsan kaynakları yönetimi Değer Zincirindeki Bağlantılar Bu faaliyetler birbirinden bağımsız olarak düşünülmemelidir. Örgütün herhangi bir kısmındaki olumlu veya olumsuz gelişme tüm sistemi etkilemektedir.

12 Sistemi Oluşturmada Değer Zincirinin Önemi ve Yeri
İŞLETME DÜZEYİ: İşletmeler rakipleri ile müşteri memnuniyeti konusunda rekabet halindedirler. FONKSİYONEL DÜZEY: İtüm fonksiyonlar işletmeye değer sağlamakta ve rekabet avantajına katkıda bulunmaktadır. ŞİRKETLER GRUBU DÜZEYİ: Yöneticiler hissedarlar için değer oluşturmak zorundadır. Aynı zamanda müşteriler ve diğer çıkar grupları için de değer oluşturulmalıdır. KÜRESEL DÜZEY: Farklı iş kolları ve ülkeler göz önüne alınmaktadır. Bir ülkede oluşturulan değer diğer ülkelerdeki değer zincirlerinin başarısına etki edecektir.

13 Şirketin Değer Zinciri Analizi
Her ürün hattının değer zincirinin incelenmesi İçsel üstünlükler ve içsel eksiklikler Her ürün içindeki değer zinciri bağlılıklarının incelenmesi Değer zincirindeki bir faaliyetin başarılması ile diğer faaliyetin başarılmasının maliyeti arasındaki ilişkiler Farklı ürün hatlarının veya iş birimlerinin arasındaki sinerjilerin incelenmesi Farklı işleri (faaliyetleri) birlikte yapma ekonomileri (Economies of scope)

14 Temel Örgüt Yapıları: Basit ve Fonksiyonel
I. Basit yapı II. Fonksiyonel Yapı Sahip-Yönetici Çalışanlar Tepe Yönetimi İmalat Satış Finans Personel

15 Temel Örgüt Yapıları: Ürün bölümlendirmesine gitmiş
III. Bölümsel Yapı İmalat Finans Tepe Yönetimi A Ürün Bölümü B Ürün Bölümü *Yığışım türü (Conglomerate ) yapı bölümsel yapının bir başka versiyonudur Satış Personel

16 Şirket Kültürü Tanımı: Örgüt üyeleri tarafından öğrenilmiş olan, paylaşılan ve örgüte yeni giren üyelere mevcut üyeler tarafından aktarılan inançlar değerler ve beklentiler bütünüdür.

17 Şirket Kültürü Belirli Özellikler 1. Kültürel Yoğunluk
Normların,değerlerin kültür kapsamına giren ve kültürü anlamlı bir bütün haline getiren diğer hususların örgüt üyelerince kabul derecesi 2. Kültürel Bütünleşme Ortak bir kültürün örgütün tüm birimlerince paylaşılma derecesi.

18 Şirket Kültürü’nün önemli işlevleri
Çalışanlarda kimlik duygusu sağlama Çalışanın bağlılığını geliştirme Örgüt dengesini kurma Uygun davranışlara rehberlik

19 Stratejik Pazarlama Konuları
Pazar Konumu: “Müşterilerimiz kimlerdir?” Pazar Bölümlendirme: Odak Pazarlar, Yeni ürün geliştirme Pazarlama Karması: Talebi etkilemek ve rekabet avantajı kazanmak için firmanın kontrolu altında bulunan ana değişkenlerin kombinasyonunu kullanma

20 Pazarlama Karması Değişkenleri
Ürün Yer Tutundurma Fiyat Kalite Kanallar Reklam Liste fiyatı Özellikler Kapsama alanı Kişisel satış İndirimler Opsiyonlar Bölgeler Satış tutundurma Teslimat Stil Envanter İlan&Duyuru Ödeme süreleri Marka adı Nakliyat Taksit imkanları Paketleme Hizmetler Garantiler İadeler Kaynak: Philip Kotler, Marketing Management: Analysis, Planning, and Control, 4th ed. (Englewood Cliffs, N.J.: Prentice-Hall, 1980), p. 89. Copyright © Reprinted by permission of Prentice-Hall, Inc.

21 Pazarlama Bileşenleri
.Ürün faaliyetleri: kalite, ürün özellikleri, fiyat politikası .Dağıtım faaliyetleri: dağıtım kanalları, taşıma faaliyetleri, stok politikası, depo ve anbarlar .Haberleşme & tutundurma faaliyetler: reklam ve halkla ilişkiler 4.Fiyatlandırma kararları Pazarlama ve dağıtım fonksiyonu ile iligili stratejik avantaj analizi sağlayan etmenler şunlardır. Rekabet yapısı ve pazar payı Etkili pazar araştırması Ürün hizmet kalitesi Yeni ürün ve hizmetler Patent ve berat gibi yasal korunma araçları Tüketicilerin ürün ve hizmetler hakkındaki düşünceleri Etkili ambalajlama Verimli satış gücü Etkili fiyatlandırma Etkili satış sonrası hizmetler

22 Ürün Hayat Eğrisi Giriş Büyüme Olgunluk Düşüş Zaman satışlar
Kaynak: C. R. Wasson, Dynamic Competitive Strategy and Product Life Cycles, 3rd ed. (Austin, Tex.: Austin Press, 1978).

23 Ürün Hayat Eğrisi Analizi
Ürün Analizi Ürün Hayat Eğrisi Analizi İşletme ürün analizlerinin yapılması ve ürün politikalarının belirlenmesi için : 1.Ürün hayat eğrilerinin işletmenin satış hacimlerine göre yıldan yıla elde edilen bilgilerle belirlenmesi, 2.Verimli olmayan veya zamanını doldurmuş yatırımların elden çıkarılması, 3.Yeni yatırımlara gidilmesi, Ürün hayat eğrisi ürünlerin zaman içinde satış hacimlerinin ve karlarının gösterdiği seyirden yararlanılarak çizilmektedir. İşletmeler yaptıkları analizleri sonucunda ürününe hangi ölçüde güvendiğini ve onu üretip üretmeyeceğine karar verir.

24

25 2. FİNANS VE MUHASEBE FAKTÖRLERİNİN ANALİZİ
İşletmenin nakit akış durumu ve finansal masraflarını azaltma ya da ortadan kaldırma imkanlarının ölçüsü bilinmesi ve analiz edilmesi gereken iki konudur. Bu sebeple, finansal kaynaklarla ilgili bazı tahminler yapılmalıdır. İşletmenin kredi politikası da gözden geçirilmelidir. Finans ve muhasebe stratejik avantajları değerlemede şu konular önem arz etmektedir. Finansal kaynakların toplamı ve gücü, Endüstri ve rakiplere oranla düşük sermaye değeri, Etkili sermaye yapısı, Sahipler ve hissedarlarla dostane ilişkiler, Verimli ve etkin finansal planlama ve çalışma sermayesi, Vergi koşulları ve yatırım indirimleri, Etkin maliyet muhasebesi sistemleri, Envanter ve stok değerleme sistemleri.

26 Stratejik Ar&Ge Konuları
Ar&Ge Harcamalarının Yoğunluğu: Satış gelirlerine oranla Ar&Ge harcamalarının Yüzdesi. Teknolojik yetenek: Yenilikci teknolojileri geliştirebilme ve kullanma. Teknoloji Transferi: Yeni teknolojileri laboratuardan pazara aktarma süreci.

27 İşletmenin Ar-Ge açısından rekabet avantajı yaratması için şu sorular önemlidir:
Yeni mamül geliştirme yeteneği var mı? Teknolojik yeniliklere rakiplere göre daha hızlı ayak uydurma yeteneği var mı? Plan ve proje ekibi var mı? Ar-ge için uzman personel var mı? İşletme teknolojide önder mi? İşletme ar-ge faaliyetlerine karşı duyarlı mı? İşletmenin yeni mamul geliştirmede fonksiyonel birimleri arasında işbirliği var mı?

28 Teknolojik Süreklilik
S eğrilerinin ne olduklarını açıklanması Araştırma çabası / Harcaması Firmanın planlama sürecinde teknolojinin yavaş yavaş ortaya çiktığı varsayılmaktadır. Fakat verilen bir teknolojide geçmiş gelişmeler geleceğe yansıtılamaz Çünkü her teknolojinin kendi sınırları vardır. Rekabette önemli olan kaynaları potansiyeli daha fazla olan bir teknolojiye ne zaman aktarmak gerektiğini bilmektir. olgun teknoloji yeni Ürün performansı Kaynak: P. Pascarella, “Are You Investing in the Wrong Technology?” Industry Week (July 25, 1983), p. 38. Copyright © 1983 Penton/IPC. All rights reserved. Reprinted by permission.

29 Stratejik Üretim Konuları
Kesikli Üretim sistemleri: Ürün parçalarının normal olarak peşpeşe üretildiği fakat işlerin ve üretim sıralarının değişebildiği üretim sistemleri. Sürekli Üretim sistemleri: Ürünlerin süreçlendirildiği veya monte edildiği kesintisiz üretim hatları.

30 Üretim ve tedarik açısından stratejik avantaj sağlamak için şunlara dikkat edilmelidir:
Rakiplere göre düşük toplam faaliyet masrafı, Talepleri karşılayacak üretim kapasitesi, Üretim teçhizatının verimliliği, Kaynak sağlama imkanları, Stok kapasitesi, Hammadde ve yarı mamül maliyetleri, Makine ve teçhizat verimliliği, Etkin envanter kontrol sistemi, Etkin tasarım, üretim programlama ve kalite kontrol faaliyetleri, Bakım onarım faaliyetleri, Dikey entegrasyon sisteminin etkinliği. Üretim ve tedarik açısından işletmenin güçlü ve zayıf yönlerini belirlemesi için ürün analizi ve ürün hayat eğrisi analizi yapmalıdır.

31 Stratejik insan kaynakları konuları
Takımlar Kendi kendini yöneten takımlar Çeşitli işletme Fonksiyonları üyelerinden oluşan takımlar İşletme süreçlerini gözden geçiren ve azaltan takımlar Sendikalaşma Toplam ekonomide işgücünün %’kaçı sendikalı, işletmenin çalıştığı sektörde %’kaçı sendikalı Bizim işletmemizin işçilerinin %’kaçı sendikalı Geçici işçiler Geçici işçi çalıştırılıyor mu?Gecici işçiler fleksibiliteyi artırır; İşçi çıkarmanın sakıncalarını ortadan kaldırır

32 Stratejik insan kaynakları konuları
İş hayatının Kalitesi Katılımcı sorun çözme İşin yeniden yapılandırılması Yenilikci ödül sistemleri İş ortamının iyileştirilmesi İşgücünde Farklılık Farklı ırk, kültür ve iş tecrübelerine sahip kimselerden oluşan işgücü ve iş ortamları.

33 Stratejik Bilgi Sistemleri Konuları
Ofislerdeki iş süreçlerinin (back-office) Otomasyonu Bireysel görevlerin otomasyonu Ana işletme fonksiyonlarının otomasyonu SBS’ini rekabet avantajı oluşturmada kullanma

34 Stratejik Bilgi Sistemleri Konuları
Intranet: Örgüt içi birimlerin birbirleriyle haberleşme ağları şeklinde bağlanması ve aynı zamanda bu birimlerin dış dünyaya Internet yardımıyla bağlanması . Extranet: Bir işletme içinde ana satıcılar (tedarikciler) ve temel müşterilerin kurulan bilgi teknolojileri ağı ile ilgili örgüt birimlerine bağlanması .

35 Internet’in Etki ve Katkıları
Sanal Takımlar Çok basık örgütsel yapılar Hızlı değişen çevreler Çalişana tanınan otonomi Yüksek bilgi ihtiyacı Ticaretin küreselleşmesi

36 İçsel Faktörler Analizi Özet Tablosu (iFAÖ)
Önem derecesi İçsel faktörler Ağırlıklı Puan Ağırlık Düşünceler 1 2 3 4 5 Güçlü yönler Zayıflıklar Toplam Ağırlıklı Puan 1.00

37 İçsel Faktörler Analizi Özet Tablosu (İFAÖ): A Firması Örneği
Ö.derecesi Ağırlıklı Puan Ağırlıkt Düsünceler Kalite başarının anahtarı Sektörü biliyorlar Fabrika işi kolaylaşıyor İyi fakat, kötüleleşiyor Avrupada bu marka iyi tanınıyor Yeni ürünlerde yavaş Süper marketler yerine küçük özel satıcılar Yüksek oranda borçlar Avrupada alınan firma İngiltere ve Avustralya dışında zayıf Şimdi yatırım şart Güçlü yönler • A firması Kültür kalitesi • Tepe yöneticilerinin Tecrübesi • Başarılı dikey entegrasyon • Çalışanlarla iyi ilişkiler • Avrupada satın alınan firmanın uluslararesı tecrübesi Zayıflıklar • Süreç yönelimli AR&GE • Dağıtım Kanalları • Bozuk Finansal durum • Kötü Küresel pozisyon . Üretim kolaylıkları Toplam Ağırlıklı Puan .15 .05 .10 .20 5 4 3 2 .75 .20 .40 .15 .45 . 10 .10 .30 1 2 3 4 5 1.00 3.05

38 Internet’in Etki ve Katkıları
Sanal Takımlar: Coğrafi açıdan ve örgütsel bakımdan geniş bir alana yayılmış iş yapan gruplar telekominikasyon ve bilgi teknolojilerinin uyumlu bir bileşimi ile bir araya getirilerek örgütsel görevler yerine ifa edilmektedir.