UNFPA TÜRKİYE AİLE PLANLAMASININ PAZARLANMASI

... konulu sunumlar: "UNFPA TÜRKİYE AİLE PLANLAMASININ PAZARLANMASI"— Sunum transkripti:

1 UNFPA TÜRKİYE AİLE PLANLAMASININ PAZARLANMASI
Atakan Çakar Hayber Şahin Sezgi Kuru Hande Kaba

2 İÇERİK UNFPA GENEL DEMOGRAFİK EĞİLİM UNFPA TÜRKİYE
AİLE PLANLAMASININ TÜK ETİCİ DAVRANIŞI VE KÜLTÜRÜNE UYARLANMASI KÜLTÜREL AÇIDAN DUYARLI YAKLAŞIMLAR NÜFÜS PLANLAMASINA YÖNELİK YAKLAŞIMLAR ÜZERİNE ALINTILAR

3 AİLE PLANLAMASININ PAZARLANMASI
Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu ( UNFPA ) , Aile planlaması, üreme sağlığı, nüfus meseleleri ve cinsiyet konularıyla ilgili hedeflerine ulaşmaya çalışan bir kuruluştur… UNFPA, nüfus artışını yavaşlatmak için, demografik hedefler ya da aile planlaması gibi zorlayıcı olabilecek yöntemlerdense, ailenin genişliği ve çocukların yaş aralığı gibi konuların kişisel kararlara bırakılmasını tercih etmektedir.

4 Aile Planlaması Hizmetlerinde Bir Tutundurma Çalışması ve Maliyet-Etkinlik Analizi
Pazarlama ve özellikle pazarlamanın tutundurma faaliyetleri maddi kaynaklarla yapılır. Bu nedenle sağlık hizmetlerinin pazarlanması fikri “pazarlama kıt kaynakların boşa harcanmasına neden olur” düşüncesi ile eleştirilir… Türkiye’de ise böyle bir çalışma (tutundurma çalışması) 1988 yılında modern multi-medya teknikleri (TV spotu, radyo oyunu, radyo tiyatrosu, takvim, poster, broşür) kullanılarak yürütülmüştür.

5 Bu çalışma sonucu etkili bir aile planlaması yöntemi kullananların oranı %39’dan %42’ye çıkarken, etkisiz yöntem kullananların oranı da %25’ten %21’e düşmüştür. Yine aynı çalışmanın maliyet-etkinlik analizinde, tek bir modern yöntem kullanıcı kazanılmasının toplam maliyeti 6, 76 ABD doları olarak hesaplanmıştır.(1) Aşırı doğurganlığın getireceği sağlık sorunlarının tedavisi için kişi başı harcanacak giderlerin yanında yukarıda hesaplanan gider yok denecek kadar azdır. Aile planlaması hizmetleri koruyucu sağlık hizmetleridir ve söz konusu eleştiriyi değerlendirirken, tüm dünyada kabul gören “hastalıktan korunmak tedavi olmaktan ucuzdur” varsayımı de göz önüne alınmalıdır… (1) Kincaid. L.D, Yun SH, Piotrow P, Yaser Y, “Turkey’s Mass Madia Campaign. In: Health Communication Campaign’s”, John Hopkins University Center For Communication Program’s / Population Communication Service, 1990: 85

6 Ayrıca yapılan bir araştırmada aile planlaması hizmetlerinin medyadaki rolü ile ilgili kullanıcılara ne düşündükleri sorulmuş ve %45, 3’ü “yetersiz, farklı programlar yapılmalı” görüşünü bildirirken %36’sı “gayet güzel, tanıtımı sağlıyor” demiş ve %18, 7’si olmaması veya gereksiz olduğuna dair fikir belirtmişlerdir.(2) Bu araştırma sonuçları aile planlaması hizmetlerinde tutundurma faaliyetleri ile ilgili ihtiyacın ve talebin varlığını ortaya koymaktadır. (2)Yeliz Doğan, “Yöntem Seçmek Üzere Aile Planlaması Ünitesine Başvuran Kadınların Hizmete Yönelik Beklentileri ve Bu Beklentilerin Karşılanma Durumu”, Y.L.Tezi, M.Ü Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 2005

7 UNFPA UNFPA, 11 Temmuz 1967’de kurulmuş, senesinde operasyonel çalışmalarına başlamıştır. UNFPA dünyada nüfus konusunda uluslararası finanse edilen en büyük yardım kaynağıdır. UNFPA sürdürülebilir kalkınmayı destekleyen nüfus politikaları ve stratejileri oluşturulması konularında faaliyet göstermektedir. UNFPA her kadının, erkeğin ve gencin sağlıklı ve eşit bir hayat sürdürmesi için çalışmaktadır. UNFPA, devletleri, yoksulluğu azaltma politikaları geliştirme sürecinde nüfus verilerinin kullanılması için desteklemektedir.

8 UNFPA’YA BAĞIŞLAR 2004 yılında 500 milyon USD üzerinde yardım toplanmıştır. Hollanda $ İsveç $ Norveç $ Japonya $ Birleşik Krallık $ Danimarka $ Almanya $ Finlandiya $ Kanada $ İsviçre $ İrlanda $ Kaynak: UNFPA Annual Report 2005

9 UNFPA KURULUŞ İLKELERİ
Kadın ve erkeklere aile planlaması konusunda yardımcı olmak. İstenmeyen gebelikleri önlemek. Sağlıklı gebelik ve doğum sağlamak. HIV/AİDS gibi cinsel yollarla bulaşan hastalıkları engellemek. Kadınlara uygulanan şiddetle mücadele etmek. Kaynak : UNFPA Türkiye

10 UNFPA PROGRAMLARININ DAYANAĞI ULUSLARASI KONFERANS VE SÖZLEŞMELER
Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesi (CEDAW, 1979) Dünya İnsan Hakları Konferansı (1993) Uluslararası Nüfus ve Kalkınma Konferansının Eylem Programı (ICPD, 1994) Dördüncü Uluslararası Kadın Konferansı (1995) Binyıl Deklarasyonu BM Genel Kurulu HIV/AIDS Özel Oturumu (2001) Sürdürülebilir Kalkınma Dünya Zirvesi (WSSD, 2002) Kaynak: T.C. AİLE VE SOSYAL POLİTİKALAR BAKANLIĞI, KADININ STATÜSÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

11 BİNYIL KALKINMA HEDEFLERİ
Binyıl Kalkınma Hedefi 1: Aşırı yoksulluğu ve açlığı ortadan kaldırmak. Günde bir doların altında geçinen insanların oranını yarıya indirmek. Açlık çeken insanların oranını yarıya indirmek Binyıl Kalkınma Hedefi 2: Herkes için evrensel ilköğretim sağlamak  Tüm erkek ve kız çocuklarının ilköğretimi tamamlamalarını sağlamak  Binyıl Kalkınma Hedefi 3: Cinsiyet eşitliğini teşvik etmek ve kadının güçlendirilmesini sağlamak.           Binyıl Kalkınma Hedefi 4: Çocuk ölümlerini azaltmak  1990 ve 2015 yılları arasında beş yaşın altındaki çocuk ölümlerini üçte iki oranında azaltmak             Binyıl Kalkınma Hedefi 5: Anne sağlığını iyileştirmek  1990 ve 2015 yılları arasındaki anne ölümlerini dörtte üç oranında azaltmak                       

12 BİNYIL KALKINMA HEDEFLERİ
Binyıl Kalkınma Hedefi 6: HIV/AIDS, sıtma ve diğer hastalıklarla mücadele 2015 yılına kadar HIV/AIDS hastalığının yayılmasını durdurma ve tersine çevirme yılına kadar sıtma ve diğer hastalık vakalarını durdurma ve tersine çevirme.                                      Binyıl Kalkınma Hedefi 7: Çevresel sürdürülebilirliği sağlama  Sürdürülebilir kalkınmanın ilkelerini ülke politika ve programlarına dahil etmek; çevresel kaynakların yok oluşunu  tersine çevirme yılına kadar sağlıklı içme suyuna sürdürülebilir erişimi olmayan insanların oranını yarıya indirmek yılına kadar gecekondu ve kenar mahallelerde yaşayan en az 100 milyon kişinin hayatını önemli ölçüde geliştirmek. Binyıl Kalkınma Hedefi 8: Kalkınma için küresel bir ortaklık kurmak Kurallara dayanan, önceden kestirilebilir ve ayrımcı olmayan bir açık ticaret sistemini ve finansal sistem geliştirmek.   .             En az gelişmiş ülkelerin ihtiyaçlarına cevap vermek. Bu ihracatları için gümrük ve kota sınırları olmaksızın erişimi, çok borcu olan yoksul ülkeler için geliştirilmiş borç hafifletmeyi, ikili resmi borçların silinmesini ve yoksulluğu azaltmaya taahhüt etmiş ülkelerin daha cömert kalkınma yardımı yapmalarını içerir.  KAYNAK : UNDP.ORG.TR             

13 UNFPA ÇALIŞMA ALANLARI
UNFPA, ARAP ÜLKELERİ, TÜRKİYE VE KAFKASLAR, ESKİ SSCB CUMHURİYETLERİ, GÜNEY PASİFİK LATİN AMERİKA VE AFRİKA gibi gelişmekte olan bölgelerdeki programları destekler Bu bölgelerde bir tanesi Ankara’da olmak üzere, 9 tane ülkesel teknik servis grubu bulunmaktadır

14 GENEL DEMOGRAFİK EĞİLİM DÜNYA
Dünya nüfusu yılları arasında ikiye katlandı. Gelişme oranı yavaşladı fakat dünya nüfusunun yarısı hala 25 yaş altında. 2050 yılı nüfus projeksiyonu 8,9 milyar 1969 yılında 6 olan ort. çocuk sayısı, 3’e düştü. Sanayileşmiş dünya ve Çin’de doğum ve ölüm oranları, yenileme oranında ya da altında. En büyük nüfus artışı fakir ülkelerde… 1960 yılında Afrika nüfusu Avrupa nüfusunun yarısı kadardı; ancak 2050 yılında 3 katı olacaktır.

15 GENEL DEMOGRAFİK EĞİLİM TÜRKİYE
Türkiye’nin batısındaki doğum oranları Batı Avrupa’ya benzerken, doğusu İran ve Arap ülkeleri oranlarına yakındır. Kadın başına çocuk sayısı , İstanbul 1.8 , Ankara’nın batısı 2.2 , Ankara’nın doğusunda ise 3.8’dir. Çocuk sayısı yenileme oranına ( 2.1 ) doğru düşerken nüfusun yaklaşık % 40’ının 25 yaş altı olması sebebiyle nüfus artışı 2050 yılına kadar sürecektir.

16 Türkiye’de Nüfus Artışı

17 UNFPA 7 MİLYAR VE BEN

18

19

20

21 UNFPA TÜRKİYE Anne-Birgitte ALBRECTSEN Çalışan sayısı : 12
Faaliyetlerine 1971 yılında başlamıştır. Türkiye ofisi Azerbaycan, Gürcistan ve Ermenistan ülke programlarını da kontrol etmektedir.

22 TÜRKİYE’DEKİ UNFPA FAALİYETLERİ
Kamuya ait merkezlerdeki çalışanları geliştirmek amaçlı eğitmek. Sağlık bakanlığı yetkilileri ve STK’lar ile işbirliği yapmak. Milli Eğitim Bakanlığı ve ilgili STK’ları desteklemek. Askerlikte verilmesi arzulanan eğitimlerle ilgili askerlik hizmeti verenlerle işbirliği yapmak. Radyo programları hazırlamak, konferans ve seminerlere sponsor olmak.

23 T.C Başbakanlık Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu

24 Kadına Yönelik Aile İçi Şiddetle
Mücadele Projesi Genç Akran Ağı Projesi Bir Gençlik Hikayesi Projesi

25 Türk hükümeti UNFPA’nın çalışmalarına destek vermektedir.
UNFPA’nın amaçlarına karşı çıkan organize bir grup bulunmamaktadır. (Batıda Katolik kilisesi, diğer İslam ülkelerinde Tutucu din adamları)

26 Türkiye’deki sorunlardan birisi ; Kadınlara yerel kuruluşlar yoluyla ulaşmanın zorluğu. Gençlik kuruluşları ve sivil örgütlerin eksikliği hissedilmekte. Çözüm ; AKP’nin kadın ve gençlik grupları ???

27 Sadece radyoda çok kısa süreli parasız yayın bulunmaktadır.
Diğer sorun ; Türkiye’de kamu hizmeti için reklam yapan gazete ve parasız televizyon kanalı bulunmamaktadır TRT de parasız değildir. Sadece radyoda çok kısa süreli parasız yayın bulunmaktadır. Geniş dinleyici kitlesine bilgi ulaştırmanın masrafı engelleyicidir.(Diğer ülkelerde : Ücretsiz medya kullanımı)

28 UNFPA Staj Programı UNFPA Ankara Ofisi’nde
Lisans/Yüksek Lisans Öğrencilerine 1 Ay boyunca Cep harçlığı/Yol parası bulunmamakta Uluslararası bir kuruluşta çalışma fırsatı Nüfus konularında çok düzeyli bir işbirliği anlayışına sahip olma

29 AİLE PLANLAMASININ TÜKETİCİ DAVRANIŞI VE KÜLTÜRÜNE UYARLANMASI
1968 yılından beri,aile büyüklüğüne ve hangi sıklıkla çocuk sahibi olma kararı verme yetisi bir insan hakkı olarak kabul edilmektedir. Ancak Türkiye deki yeni anneler % 33 oranında “ bu çocuğu planlamış mıydınız ? “ sorusuna hayır cevabı vermişlerdir .

30 Türkiye'de her gün 1 anne ve 120 bebek önlenebilir nedenlerden hayatını kaybetmektedir.
Türkiye'de ortalama dört doğumdan biri hiç bir gebelik öncesi sağlık bakım hizmeti almadan yapılmaktadır. Bu oran bazı bölgelerde üçte bire yükselmektedir. Ülkemizde yüz doğumdan 78'i bir sağlık kuruluşunda gerçekleştirilebilmektedir. Bu oran bazı bölgelerde 60'a kadar düşmektedir Yüz evli çiftten sadece 43 ü modern etkili bir gebeliği önleyici yöntem kullanmaktadır Türkiye de en fazla gebelik 20 ve 29 yaş arasındaki kadınlar arasındadır. Kadınların eğitim düzeyi ve evlilik yaşı arttıkça istenmeyen gebeliklerin sayısında düşüş olacaktır.

31 UNFPA bu konuda ne yapıyor?
Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu (UNFPA), 1994 yılında düzenlenen Uluslararası Nüfus ve Kalkınma Konferansı'nda oluşturulan Eylem Programı ve Milenyum Kalkınma Hedefleri çerçevesinde UNFPA Türkiye Hükümeti ile birlikte, tüm bireylere kaliteli ve ulaşılabilir Üreme Sağlığı hizmetleri sağlanması için çalışmaktadır

32 Özellikle son yıllarda, genç dostu politikaların savunuculuğunu yapmakta ve yürüttüğü programlarla ülkemizde gençlere yönelik cinsel sağlık/üreme sağlığı (CSÜS) alanında sunulan bilgi ve hizmetlerin geliştirilmesi ve yaygınlaştırılmasına öncülük etmektedir

33

34 Politika Geliştirme: UNFPA, Sağlık Bakanlığı ile işbirliğinde Sağlık Sektörü için, Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Ulusal Stratejiler ve Eylem Planı'nın ( ) hazırlanmasını desteklemiştir UNFPA, Sağlık personeline, öğretmenlere, silahlı kuvvetler personeline, din adamlarına, üniversite öğrencilerine, engellilere, yetiştirme yurtlarındaki gençlere, ergenlere yönelik müfredat geliştirme ve eğitim faaliyetlerini desteklemektedir  UNFPA nın üreme sağlığı mesajlarının hedef grubu özellikle Türkiye nin doğusunda yaşayan yaş arasındaki kadınlardır. Türkiye nin doğusundaki genç kızların % 99 u doğum kontrol yöntemlerini bilmekte ancak %30 u modern doğum kontrol yöntemlerini kullanmaktadır.

35 TÜRKİYE’DE DEMOGRAFİK BÖLGELERE GÖRE ÜREME SAĞLIĞI ÖZELLİKLER
TOPLAM DOĞURGANLIK HIZI 1,73 2,09 2,2 2,08 3,26 GEBELİĞİ ÖNLEYİCİ YÖNTEM Herhangi bir doğum kontrol yöntemi kullanma 76,3 70,40 75,5 75,6 61,40 Modern doğum kontrol yöntemi kullanma 48,2 45,8 48,8 41,4 37,9 Doğum kontrol yöntemi kullanmayan 23,6 29,6 24,5 24,4 38,5 DOĞUMUN YAPILDIĞI YER Sağlık Kuruluşu 96 92,2 98,3 95,6 72,2 Ev 3,3 7,2 1,2 3,9 27,2 DEMOGRAFİK ÖZELLİKLER DEMOGRAFİK ÖZELLİKLER DEMOGRAFİK ÖZELLİKLER BATI GÜNEY ORTA KUZEY DOĞU GEBELİĞİ ÖNLEYİCİ YÖNTEM DOĞUMUN YAPILDIĞI YER

36 ULUSLARARASI GENÇLİK AKRAN EĞİTİMİ AĞI TÜRKİYE Y-PEER TÜRKİYE
Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu (UNFPA); ergen üreme ve cinsel sağlığı ile ilgili bilginin daha etkili ve daha verimli bir şekilde yayılmasını sağlamak, akran eğitimi için mevcut olan eğitim materyallerini geliştirmek ve akran eğitimcilerinin ve eğitici eğitimcilerinin bilgi düzeyini yükseltebilmek için geliştirilmiş bir uzaktan öğrenim ağıdır. Proje kapsamında; Üreme Sağlığı Hizmetlerine Erişimin Arttırılması Projesi, Anne Ölümlerinin Azaltılması Projesi, Genç Dostu Sağlık Hizmetlerine Erişimin Arttırılması Projesi, Benim Dünyam Projesi, Bir Gençlik Hikayesi projesi yürütülmektedir

37 Sonuç Türkiye nin doğusunda değişimin önündeki en önemli engel paternalist ataerkil kültürdür.Paternalizm, sadece erkeklerin karılarının başına ne zaman ne geleceğine karar verdikleri inancındaki erkeklere ait düşüncedir UNFPA üreme sağlığına kavuşmanın sonucuna üç aşamada ulaşılabileceğine inanmaktadır. Bilgi ( mevcut doğum kontrol yöntemleri bilgisi ) Kavrama (yöntemin sınırlarının ve nasıl kullanılacağının bilgisi ) Davranıl değişimi ( yöntemi tutarlı ve doğru biçimde kullanmak )

38 Kültürel Yönden Duyarlı Yaklaşımlar Kullanmak
UNFPA’ nın görevi nüfus konuları, üreme sağlığı ve cinsiyet ilişkileri gibi insan varlığının en hassas ve mahrem alanlarına dokunacak amaçları geliştirmektedir. Bu amaçları gerçekleştirmede KÜLTÜR toplumun bireyleri tarafından paylaşılan dili ve anlamı yansıttığı için son derece önemlidir Özellikle aile planlaması gibi programların başarılı olabilmesi ancak toplumların kültürel yapısına göre uygulanmasıyla mümkündür.

39 UNFPA her bireyin mutlu bir yasam hakkına sahip olduğunu her ailenin aile planlaması servisi hizmetini alma hakkı olduğunu vurgulamaktadır . Günümüzde dünyada 350 milyon çiftin henüz aile planlaması hizmeti almadığını belirten UNFPA, gelecek 15 yıl içerisinde bütün dünyada aile planlaması servisinin % 40 artmasını beklemektedir.Bunun içinde dünya çapında hedef kitleye ulaşmak adına kampanyalar başlatılmıştır.

40 UNFPA’NIN DESTEKLEDİĞİ KAMPANYALAR
UNFPA Mısır’da yıllarında nüfus planlaması,kalkınma ve cinsiyet eşitliği konularında kampanya başlatılmış,hükümet desteği ile fetvalar yayınlanmıştır.Kampanya reklamlarla desteklenmiştir.Reklamlarda modern aile ve birey tiplemeleri, halka örnek olarak gösterilmiş ve kendilerini bu örnek tiplere göre düzenlemelerine yönelik hazırlanmıştır.Ancak reklamlar aile planlaması bilincinin benimsenmesinde tek başına yeterli olmamaktadır.

41 Aile Planlaması Bilincinin Oluşturulması için;
• Ülke genelinde anne çocuk sağlığı ve aile planlaması merkezlerinin sayılarının arttırılması gereklidir. • Aile planlaması konusunda halkı bilinçlendirecek danışmanlık merkezleri kurulmalıdır. • Çocuklarda aile planlaması bilincinin yerleşmesi için okullarda “AİLE PLANLAMASI VE ANA ÇOCUK SAĞLIĞI” adlı seçmeli bir ders konulmalıdır. • Görsel ve işitsel medyada anne çocuk sağlığı ve aile planlamasının yararları ile ilgili yayınların yayınlanması gerekmektedir. • Aile planlamasını aksatan sosyal, ekonomik ve kültürel engellerle doğru ve etkili yöntemlerle mücadele edilmelidir.

42

43 Aile planlamasını etkileyen faktörler: toplumsal değerler, inançlar, aile yapısı,kadının toplum içindeki statüsü,evlilik özellikleri ,yaşı ,cinsel tercihler ve davranışlardır Bu faktörlerin etkileri her bölgede farklılık gösterir.Bu nedenle aile planlaması programları geliştirilirken, o ülkenin sosyal ve kültürel özelliklerinin dikkate alınması programın başarılı olmasına yardım edecektir.

44 Kültürel yönden hassas yaklaşıma örnekler
YEMEN Yemen’de kadınlar arasında doğum kontrolü kullanma oranı Ortadoğu’daki diğer İslam ülkeleri arasında en düşük olandır. Evli kadınlarda bu oran 1997’de % 21 ve 2007’te % 23’tür Bu ülkede, UNFPA, imamlar ve diğer dini liderler için Kuran’ı aile planlaması ve üreme sağlığı ile ilişkilendiren ve kadın-erkek eşitliği hakkındaki Peygamber öğretilerini anlatan bir kılavuz hazırlanmasına yardım etmiştir.Bu kılavuz halkı bilinçlendirmede yardımcı olmuştur.

45 TÜRKİYE ‘’Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesinde Din Görevlilerinin Katkısının Sağlanması’’ Projesi ile Diyanet İşleri Başkanlığında görevli, imam-hatip, müezzin ve Kuran kursu öğreticilerine eğitim verilerek sahada kadına şiddete karşı mücadele etmek amaçlanmıştır.

46 Hemen hemen her ülke veya bölgede bu tür uygulamalara karşı olanlar olabilir Özellikle paternalizm , üreme sağlığı ve cinsiyet ilişkileri konuları ile ilgilenen yaklaşımları, davranışları değiştirmek uzun vadeli ve karmaşık bir iştir UNFPA’ ya göre davranış değiştirmeyi teşvik etmek, toplumları motive etme ve harekete geçirme kapasitesine sahip bireyleri belirlemekle başlamaktadır.

47 Nüfus Planlamasına Yönelik Kültürel Yönden Hassas Yaklaşımlar Üzerine Alıntılar
‘’Kendi deneyimime göre kültürel yönden hassas konularla ilgilendiğinizde, mümkün olduğunca dikkatli ve sabırlı olmaktan başka seçeneğiniz yoktur. Her bir endişe uygun bir biçimde işlenmelidir. Yoksa, hiçbir şeyin yapılamayacağı daha geç bir zamanda daha büyük sorunlar ortaya çıkar.” -- Farzenab Davari, UNFPA Ulusal Proje Başkanı, İran “Tolerans, kültürler arası diyalog ve çeşitliliğe saygı insanların gittikçe daha da birbirleriyle bağlantılı olmaya başladığı bir dünyada çok daha gereklidir.” -- Kofi Annan, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri

48 SONUÇLAR Siyasi İradenin Etkisi : Hindistan Örneği
Etkin Sağlık Pazarlaması Unfpa Türkiye çalışan sayısı Doğum kontrol ilaçları dağıtmıyorlar. Ücretsiz Multimedya olmaması. Sivil Toplum Kuruluşlarının çabaları Sosyolojik ve teolojik çekinceler Uzun bir yolda gerekli en önemli şey : İRADE ve SABIR !