e-viDENT, Avrupalı diş hekimleri kanıta dayalı karar veriyorlar

... konulu sunumlar: "e-viDENT, Avrupalı diş hekimleri kanıta dayalı karar veriyorlar"— Sunum transkripti:

1 e-viDENT, Avrupalı diş hekimleri kanıta dayalı karar veriyorlar
Bölüm 4 KDD Pubmed Yazar: Gökhan ALPASLAN

2 Anahat PubMed nedir ? Boolean işlemcileri PICO & Pubmed
PubMed Klinik Sorguları vasıtasıyla arama MeSH nedir ? PubMed MeSH vasıtasıyla arama Kaynaklar

3 Hedefler Hekiminin PubMed ile tanıştırılması
Sistematik derlemelerin aranması Arama terimlerinin birleştirilmesi MeSH araması

4 Beklenen kazanım Hekim: arama araçlarını tanıyacak
PICO Modelleri oluşturacak arama terimlerini birleştirecek PubMed Arama Motorunda arama yapabilecek

5 www. ncbi. nlm. nih.gov/pubmed

6 www. ncbi. nlm. nih.gov/pubmed
PubMed nedir? www. ncbi. nlm. nih.gov/pubmed - NCBI tarafından oluşturulan PubMed ilgili biyomoleküler veri tabanlarının Entrez erişim sisteminin bir parçasıdır. - PubMed, tıp, bakım, diş hekimliği, veterinerlik tıbbı, kamu sağlığı ve klinik öncesi bilimlerde dünya çapındaki dergi literatürüne dair başlıca NLM biyomedikal veri tabanı olan MEDLINE’ı içerir. - PubMed, çoğu sağlık/tıp konularında makale bulmak için mükemmel bir veri tabanıdır. - PubMed alıntıları 5,000’den fazla biyomedikal dergiden sağlanmaktadır. - PubMed, 1940’dan bugüne kadar ortaya konan 21 milyondan fazla alıntıya sahiptir. - PubMed en son makaleleri barındırmakta ve her hafta güncellenmektedir. - Katılan yayıncılar her gün elektronik olarak alıntı sağladığı için kapsadığı konular günceldir. -PubMed’e internete erişimi olan herkes ücret ödemeden ulaşabilir. -PubMed, yayıncı siteye veya kütüphane internet sitelerine götüren bağlantılar içerir.

7 Boolean işlemcileri Boolean işlemcileri Farklı terimleri birleştirmek için Boolean işlemcilerini kullanın OR aynı kavram için farklı terimleri birleştirir AND farklı kavramları birleştirir NOT kavramları hariç tutar ancak ilgili öğeleri hariç tutulmasını önlemek için özenle kullanılmalıdır

8 Boolean mantığı Boolean işlemcileri OR ifadesi seçtiğimiz terimlerden herhangi birini içeren makaleleri arayacaktır. Eş anlamlıları, alternatif yazımları veya ilgili terimleri birleştirmek için OR ifadesini kullanın. AND ifadesi seçtiğimiz tüm terimleri içeren makaleleri arayacaktır.

9 Arama sınırları Bir konunun belli yönlerini aşağıdaki gibi sınırlandırmak için arama iyileştirmelerini kullanmayı deneyin: Meta analiz İnsan ve Hayvanlar üzerinde yapılan çalışmalar Erkek veya bayan denekler Yaş grupları Zaman süreleri Dil ...

10 PubMed araması Başlamadan önce bunları değerlendirin… PICO sorusu
Anahtar sözcükler Anahtar sözcüklerin diğer yazım biçimleri Eş anlamlılar Dahil edilmesi gereken ilgili anahtar sözcükler Uygulanacak sınırlar: tarih, dil, yaş grubu, yayın türü

11 PICO & PubMed PICO (diğer adıyla PECO) iyi oluşturulmuş klinik sorunun 4 temel bileşenlerinin ifade etmek üzere kullanılan bir kısaltmadır: P = Hasta/Popülasyon veya Sorun I = Müdahale veya Maruziyet C = Karşılaştırma O = Sonuç

12 PICO & PubMed: örnek PICO: Örnek
P Sorun/Hasta Bir hastaya Zometa ilacı yazılmış ve bir onkolojist tarafından sizin kliniğinize sevk edilmiştir. Hasta kliniğinize diş tedavisi için kabul edilmiştir. I Müdahale Bazı dişlerin çekilmesi, periodontal ve endodontik tedavi yapılması gerekmektedir. C Karşılaştırma Diş çekme gibi müdahalelerin ardından çene kemiklerinde Zomera-bağlantılı osteonekrotik lezyonların oluşabileceğinin farkındasınız. O Sonuç Dişle ilgili herhangi bir tedavi ilkesi var mı ve/veya bifosfonat tedavisi altındaki hastalar için en iyi kanıta dayalı tedavi seçeneği nedir

13 PubMed Klinik Sorgular

14 PubMed Klinik Sorgular

15 PubMed Klinik Sorgular

16 PubMed Klinik Sorgular
Terimler ekleyerek ve bunları uygun Boolean işlemcileriyle birleştirerek, hekim aramayı geliştirecektir. Bu örnekte, “zometa” “dental treatment” ve “guidelines” terimlerini AND ile birleştirerek 4 adet sistematik derleme elde edilmiştir.

17 MeSH Tıbbi Konu Başlıkları
MeSH içerik görüntüleyici tarafından kullanılan standart terimdir ve yazarlar tarafından kullanılan kelimeye bakılmaksızın konuyla ilgili makale bulmaya yardımcı olur. Konu terimlerinin kontrollü sözcükleri: en iyi kanıtın elde edilmesi için PubMed’e dahil edilen başka bir özelliktir.

18 MeSH nedir MeSH MeSH konu başlıkları ve alt başlıklara dair bir kelimedir. NLM konu terimlerini seçer ve kullanım için onaylar. Her yıl, konu başlıkları eklenerek ve çıkarılarak değiştirilmektedir. Kapsam açıklamaları, terimin ifade ettiği anlamı göstermektedir. PubMed’deki ve kütüphane kataloglarındaki tüm yayın türlerinin konu içeriklerini açıklamak için kullanılır. Geniş ve dar terimlerle birlikte terimlerin hiyerarşisi (MeSH Ağacı). Öğeler mevcut en özel MeSH terimiyle görüntülenir. MeSH’i kullanarak arama yaptığınızda özellikle de farklı yazım veya terimleri bilmiyorsanız yazım ve terimlerle yaşadığınız sorunların üstesinden gelmenize yardımcı olur.

19 MeSH’in Faydaları MeSH Terimlerin anlamlarındaki tutarlılık zaman içinde korunmaktadır. Eş anlamlılar 1 MeSH terimi altında düzenlenmektedir. Hem özel hem de kapsamlı sonuçların elde edilmesine olanak sağlar. İlgisi bulunmayan aralığı azaltır.

20 PubMed MeSH MeSH

21 PubMed MeSH: örnek MeSH: örnek

22 PubMed MeSH: örnek MeSH: örnek
Alt başlık konunun özel yönlerini açıklar. Uygunsa tıklayın. Arama oluşturucuya ekleme için tıklayın İlgilendiğiniz aramanın kapsamını genişletmek veya daraltmak için uygun kutuyu tikle işaretleyin.

23 PubMed MeSH: örnek MeSH: örnek
MeSH’de uygun arama terimlerini uygulayarak, hekim bifosfonatlarla diş tedavisine dair bilgiyi/rehberi kolaylıkla elde eder.

24 Kaynaklar Abt E. Understanding statistics 1. Evidence-based dentistry 2010; 11:60-1. Abt E. Understanding statistics 2. Evidence-based dentistry 2010; 11:93-4. Abt E. Understanding statistics 3. Evidence-based dentistry 2010; 11:118. Abt E. Understanding statistics 4. Evidence-based dentistry 2011; 12:25-7. Abt E. Understanding statistics 5. Evidence-based dentistry 2011; 12:57-8. ADA Policy on Evidence Based Dentistry Sutherland SE. Evidence-based dentistry: Part I. Getting started. J Can Dent Assoc 2001;67: McQuay HJ, Moore RA; Evidence-based resource for pain relief. Oxford:Oxford University Press, 1988. Sackett DL, Rosenberg WM, Gray JA, Haynes RB, Richardson WS. Evidence based medicine: what it is and what it isn't. BMJ. 1996;312: UT Health Science Center; Oral Health Information Tutorial for Dental Public Heath Professionals