AKCİĞER İNFEKSİYONLARI

... konulu sunumlar: "AKCİĞER İNFEKSİYONLARI"— Sunum transkripti:

1 AKCİĞER İNFEKSİYONLARI
Dr. Olcay KARAKAYA

2 AKCİĞER İNFEKSİYONLARI
Enfeksiyonlardan ölümlerde 1. sırada yer almaktadır Bazen hafif seyredebilirler ancak çocuklarda, yaşlılarda, bağışıklığı baskılanmış olanlarda spesifik tanı problem, tedavi oldukça pahalıdır.

3 AKCİĞER İNFEKSİYONLARI
Başlıca üç yoldan bulaşır: İnhalasyon Orofarengial sekresyonların aspirasyonu Hematojen Bunun dışında: Direk yayılım (toraks duvarı, mediasten)

4 AKCİĞER İNFEKSİYONLARI
Güncel tıpta pnömonileri Toplum kökenli pnömoniler (TKP) Hastane kökenli pnömoniler (HKP) Bağışıklığı baskılanmış hastalardaki pnömoniler (BBP)

5 AKCİĞER İNFEKSİYONLARI
TKP; hem çocuk hem erişkin kesimde sık görülür Risk faktörleri taşıyanlar dışında hastanede tedavi gerekmez

6 Hastane kökenli pnömoniler
HKP; hastaneye yatıştan 48 saat sonra veya çıktıktan sonraki ilk 48 saat içinde gelişen Hastane enfeksiyonları arasında 2-3. sırada gelir Mortalitesi % 33-50

7 Bağışıklığı baskılanmış hastalardaki pnömoniler
BBP; sayıları son yıllarda giderek artmaktadır Akciğer infiltrasyonlarının nedeni: Fırsatçı olan yada olmayan enfeksiyonlar Bağışıklık sisteminin baskılanmasına doğrudan veya tedavileri sonucu yol açan hastalıkları akciğere yayılımı Hemoraji, ödem, infarkt, ilaç ve radyasyon toksitesi

8 Bağışıklığı baskılanmış hastalardaki pnömoniler
İnfiltrasyonların % 75 nedeni enfeksiyondur Yaklaşık yarısında birden fazla ajan yada enfeksiyon ve enfeksiyon dışı patolojiler birlikte görülür

9 AKCİĞER İNFEKSİYONLARI
Radyolojik olarak spesifik etyolojik tanı yapmak etkenlerin çok fazla oluşu nedeniyle çoğunlukla mümkün değildir. Klinik veriler, TKP veya HKP olma olasılığı, üst solunum enfeksiyonunun varlığı, immün sistemin baskılanması

10

11 Rutin tetkik PA ve hastanın durumuna göre AP veya yatağında çekilen göğüs filmleridir
Lateral dekübitus grafisi ve lateral grafi retrokardiak patoloji, plevral effüzyon ve kaviter lezyonlarda Apikal lezyonlarda apikolordotik grafi gerekebilir

12 Klinik bulgular radyolojik bulgulardan önce ortaya çıkar ve radyolojik iyileşme klinik iyileşmenin arkasından gelir İlk grafi normal olabilir Göğüs grafisinin normal olduğu ancak klinik olarak pnömoni bulunan hastalarada YRBT tanıya yardımcı olur

13 Nötropenik Hastalar Nötropenik hastalarda ağır pnömoni kliniğine rağmen radyolojik konsolidasyon gelişmez Nötrofil sayıları artıp klinikleri düzelirken artan immün cevaba bağlı infiltrasyon alanları ortaya çıkar veya genişler

14 Radyolojik olarak kötüye gidiş
Grafide multilober tutulum şeklinde progresyon 48 saat içinde infiltrasyonlarda % 50’den fazla artış Kaviteleşme, plevral effüzyon gelişmesi

15 K. Pneumoniae, E. Coli, S. Aureus, H
K. Pneumoniae, E. Coli, S. Aureus, H. İnfluenza ve aspirasyon pnömonileri sıklıkla plevral effüzyona neden olur Bu hastalarda USG yapılabilir.

16 BT Primer malignitesi olmayan hastaların yaygın olmayan nodüler lezyonlarında Kliniği kötüye giden olgularda Bronşektazi ve kistik fibrozisli hastalarda Komplike HKP ve olanaklar el veriyorsa yoğun bakım hastalarında Atipik pnömonilerde BT+YRBT gerekir

17 BAKTERİYEL AKCİĞER ENFEKSİYONLARI
Akut pyojenik pnömoni Atipik pnömoni

18 Akut pyojenik pnömoni Hızlı başlar Ateş Öksürük Pürülan balgam
Göğüs ağrısı Takipne Nefes darlığı

19 Atipik pnömoni Halsizlik Baş ağrısı Hafif ateş Kuru öksürük

20

21 LOBER PNÖMONİ Periferik alveollere ulaşan mikroorganizma önce alveol epiteline hasar verir ve hemorajik ödeme neden olur Başta segmenter olan enfeksiyon bronşioller ve Kohn porları yoluyla hızla yayılır ve tüm lobu tutar

22 LOBER PNÖMONİ En sık görülen etken S. pneumoniae (pnömokok) olup olguların % 50-75’den sorumludur Diğer etkenler K. pneumoniae ve diğer Gr(-) basiller, H.influenzae, bazan M. pneumoniae ve C. pneumoniae

23 LOBER PNÖMONİ Radyolojik olarak içinde hava bronkogramları bulunan birleşme eğiliminde opasifikasyonlara neden olur

24 LOBER PNÖMONİ Tüm lobun tutulması erken antibiyotik tedavisi nedeniyle çok seyrek görülür

25

26 LOBER PNÖMONİ Bazan lokal bir alanda kitleyi taklit eden yuvarlak (round) pnömoni görülebilir

27 Round pnömoni Daha çok çocuklarda rastlanır
Alveoller arası ilişkiyi sağlıyan Kohn porları ile Lambert kanallarının yeterince gelişememesine bağlı Etken sıklıkla S. Pneumoniae’dır

28 Eğer pnömoni alanında fazla miktarda ödem varsa lobda genişlemeye neden olur
Grafide inter lober fissürde sağlam loba doğru itilmeye neden olur Lober genişleme en sık K. pneumoniae ve Legionella pnömonisinde görülür

29

30 Pulmoner amfizemli hastalarda konsolidasyon alanı içerisinde sıvı ile dolmamış anfizematö büllere ait küçük lüsent alanlar

31 Nekrotizan pnömoni ile karışabilir
Hastanın eski grafisi, öyküsü, başlangıç grafisi Nekrotizan pnömonide önce konsolidasyon birleşmeye meyilli ve homojendir Takip grafilerinde küçük yuvarlak lusensi şeklinde nekrozlar ortaya çıkar

32 BRONKOPNÖMONİ Mikroorganizma veya infekte materyalin bronş ve bronşiol epiteline yerleşmesi ve ülserasyona neden olması Grafide yamalı konsolidasyon saptanır zamanla lober pnömoni olabilir En sık S. aureus, M. tuberculosis, Gr(-) bakteriler, anaerobik bakteriler, L. Pneumophila’dır S. pneumoniae, H. influenza ve P. aeruginosa

33

34 İNTERSTİSYEL PNÖMONİ Bakteriyel interstisyel pnömoni oldukça seyrektir
M. pneumoniae en sık rastlanılan etkendir H. influenza, Branhamella catarrhalis, C. pneumoniae, C. trochomatis ve S. pneumoniae

35 İNTERSTİSYEL PNÖMONİ İnce retiküler patern
Daha sonra milier veya retikülonodüler patern ve peribronşial kalınlaşmaya bağlı olarak bronkovasküler görünümlerde belirginleşme

36

37 İNTERSTİSYEL PNÖMONİ Hastalık ilerledikçe bronkovasküler görünüm ( yamalı infiltrasyon) ortaya çıkar En sık alt lobları, sol akciğeri tutar Genelde tek lob tutulur

38 HEMATOJEN BAKTERİYEL ENFEKSİYONLAR
Septik emboliler orta ve alt zon periferinde, plevra tabanlı lokal enfeksiyona neden olur Genellikle multiple yerleşimli ve sıklıkla kavitasyon gösterir

39 HEMATOJEN BAKTERİYEL ENFEKSİYONLAR
İV uyuşturucu kullanımı, bakteriyel endokardit, septik tromboflebit, İV kateter uygulaması, AC dışı enfeksiyonların veya abselerin komplikasyonu En sık S. aureus’tur. Gr(-) basiller, anaeroblar, streptokoklar

40 ÇOK SAYIDA PULMONER NODÜL VEYA KİTLELER
Septik emboli dışında; Nocardia Aktinomikoz M. tuberculosis Legionella Tularemi Q fever ve plag

41

42

43 PNÖMONİ KOMPLİKASYONLARI
Parapmömonik plevral effüzyon-infeksiyon Bronkoplevral fistül İnfeksiyonun göğüs duvarı ve mediastene perikarda yayılması Nekrozis ve kavitasyon Pnömatosel

44 PNÖMONİ KOMPLİKASYONLARI
Pnömotoraks Hiler ve mediastinal LAP ARDS İyileşmede gecikme ve tekrarlayan pnömoni Fibrotik sekel ve değişiklikler Bronşektazi

45 BRONKOPLEVRAL FİSTÜL Parankimal nekrozdur.
1 veya daha çok sayıda hava-sıvı seviyesi içeren ankiste sıvı görüntüsü verir Abseden ayırıcı tanı yapılması gerekir

46 Abse intraparankimal olduğundan göğüs duvarı ile dar açı yapan yuvarlak opasitedir
Duvarı kalın ve düzensizdir Çekilen grafilerde hava-sıvı seviyesinin uzunluğu değişmez

47 Bronkoplevral fistülde ise sıvı plevral aralığın şeklini alır
Uzun ve oval görüntü verir Toraks duvarına geniş bir taban ile oturur Grafilerde hava-sıvı seviyesinin uzunluğu değişir

48 Ankiste ampiyemi sınırlayan plevra kalın ve düzgündür
BT’de plevral yapraklarda belirgin kontrast tutar Ampiyemde ekstraplevral yağ dokusu genişlemiştir

49

50 NEKROZİS VE KAVİTASYON
S. aureus, streptokoklar, Gr (-) basiller, anaerobik bakteriler ve aktinomikozlar 3 şekilde oluşur Pulmoner gangren Abse merkezinde nekroz ve likefaksiyon Nekrotizan pnömonilerden sonra

51

52

53 PNÖMATOSEL S. aureus, Gr (-) basiller, H. İnfluenzae, M. tubercolosis Stafilokok pnömonilerinden sonra % 60 oranında saptanır Nekroz ve alveol duvarının bütünlüğünün bozulması ile havanın periferik interstisyum içine girmesi sonucu oluşur

54 PNÖMATOSEL

55 ASPİRASYON PNÖMONİSİ Alkoliklerde, nörolojik hastalığı olanlarda, bilinci yitik hastalarda Oral veya gastrik içeriğin aspirasyonuna Gr (-) bakteriler ve anaeroblar Başlangıçta ödem ve inflamasyona bağlı peribronşial kalınlaşma Çok sayıda birleşme eğilimi gösteren belirsiz kenarlı asiner opasiteler Segmenter lober konsolidasyon ya da çift taraflı tutulum

56 ASPİRASYON PNÖMONİSİ Radyolojik bulgular daha çok üst lobların posterior alt lobların süperior segmentlerindedir Ayakta iken olan aspirasyonlarda alt lob bazal segmentler sık tutulur Sağ AC’de iki kat sık gözükür

57

58

59

60 VİRAL AC ENFEKSİYONLARI
Toplum kökenli pnömonilerin % 25’i Yaygın ya da dağınık infiltrasyon şeklinde olan bakteriyel pnömonilerden ayrımı çok zordur Klinik bilgi verilmediğinde olgularda pnömoninin viral veya bakteriyel olduğunu tahmin etmek güçtür Lober genişleme, mikroabseler, kavitasyon ve ampiyem bakteriyel pnömoniyi destekler

61 VİRAL AC ENFEKSİYONLARI
Viral pnömoni damlacık enfeksiyonudur Trakeit, bronşit ve bronşiolit tablosu ortaya çıkar AC grafisinde hilustan perifere yayılım, asiner gölgeler ve yer yer peribronşial kalınlaşmalar saptanır

62 VİRAL AC ENFEKSİYONLARI
Yan grafide retrokardiak alanlarda peribronşial kalınlaşma tren rayı şeklinde paralel, ince radyoopak çizgiler şeklinde daha kolay görülür BT ve YRBT tanıda önemli tetkiklerdir

63 AKUT İNTERSTİSYEL PNÖMONİ
Bronş duvarında kalınlaşma İnter ve intralobüler septalarda kalınlaşma sonucu hilustan perifere doğru yayılan retiküler patern Yaygın milier görünüm

64

65 LOBÜLER VEYA ASİNER İNFİLTRASYONLAR
Sekonder pulmoner lobüllerin opasifikasyonuna bağlı yamalı konsolidasyon görünümü (bronkopulmoner infiltrasyon) Bronş etrafında 1 cm’den küçük asiner nodüller Yaygın asiner nodüller suçiçeği pnömonisi için tipiktir

66 LOKALİZE VEYA YAYGIN HEMORAJİK ÖDEM
Lokal olduğunda radyolojik görünümü segmenter veya lober pnömoniye benzer Yaygın hemorajik ödem akut ve şiddetli viral pnömonide hızla ortaya çıkan bir tablodur Perihiller perifere doğru azalan yaygın alveoler opasiteler görülür Bazen plevral effüzyon olaya eşlik eder İnfluenza virüsü en sık nedendir

67 AC’İN MANTAR HASTALIKLARI
Sağlam kişilerde, antibiyoterapi, kemoterapi, steroid alımı Sağlıklı kişilerde Histoplasma capsulatum, Coccidioides imminitis ve Blastomyces dematitidis İmmünsüpresiflerde Aspergillus fumigatus ve Candida albicans

68 AC’İN MANTAR HASTALIKLARI
Klinik ve radyolojik olarak bakteriyel pnömoniye benzer Bazı özel görünümler dışında (mantar topu) radyolojik olarak spesifik tanı konulamaz

69 HİSTOPLAZMOZİS Primer histoplazmozis Kronik ve reinfeksiyon histoplazmozisi Yaygın histoplazmozis

70 HİSTOPLAZMOZİS Histoplazmoma en sık görülen şekildir
Genelde tek keskin ve düzgün kenarlı 3 cm’den küçük nodüler lezyonlar Alt lob yerleşimli, yakınında satellitik lezyonları olan, merkezinde kalsifikasyon içeren nodüler tarzda target lezyonu tipiktir Kalsifiye hiler LAP sıktır

71 ASPERGİLLOZİS Primer aspergillozis Tahıl tozuna maruz kalan sağlıklı kişilerde Kronik öksürük, pürülan balgam, ateş, hemoptizi, göğüs ağrısı Nonsegmenter zamanla kavite içermeyen abse şeklinde konsolidasyon

72 MİÇETOMA Aspergilloma veya mantar topu da denir
Mantar, fibrin, mukus ve hücre döküntülerinden oluşmuş kitlenin tüberküloz kavitesi, kist veya kistik bronşektazi içinde yerleşmesidir Duvarı erode ederek % olguda hemoptiziye yol açar Bir kavite içerisinde kavite duvarından ay şeklinde radyolusen bir bant ile ayrılan homojen iç yapıda yuvarlak veya oval kitle

73

74

75 MİÇETOMA Kavite ince duvarlı olup hava-sıvı seviyesi içermez BT’de mantar topunun nonhomojen olduğu, içinde hava odaklarının bulunduğu, yüzüstü ve sırt üstü alınan kesitlerde yer değiştirmesi nedeniyle tanısı kolayca konur

76

77 KRİPTOKOKKOZİS En sık görülen şekli 10 cm büyüklüğe kadar ulaşabilen kitle lezyonu görüntüsüdür Kavitasyon seyrektir Yaygın şekilde kenarları oldukça belirsiz silik olan milimetrik dansiteler AC grafisinde izlenir

78 AKCİĞERİN PARAZİTER ENFEKSİYONLARI
Kist hidatik hastalığı Amibiazis Pnömosistis Karini pnömonisi

79 KİST HİDATİK Kistin yapısında en içte endokist (germinal tabaka) Onun çevresinde eksokist En dışta konakçı organın reaksiyonu sonucu gelişen fibrotik perikist tabakası vardır

80

81 Rüptüre olmamış ekinokok kisti düzgün ve keskin kenarlı, yuvarlak-oval, homojen bir dansite şeklindedir

82 Bazen rüptüre olan perikist sebebiyle ekzokist ile perikist arasına hava girerek ay şeklinde radyolusen bir görüntü oluşturur (menisküs işareti)

83

84 Kist bronşa açılır ise kist içerisine hava girer ve hava-sıvı seviyesine neden olur
Germinatif membran ekzokistten ayrılıp sıvı yüzeyine dökülebilir (nilüfer bulgusu)

85